)uizenden Nederlanders dupe
zwendelprakti jken ALP"
an
Vuurwerk op het Damrak
Beurs van Amsterdam
UN m
ONOMIE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 15 OKTOBER 1982 PAGINA 15
4ia vindt nieuwe methode
sloop flats
NG In China is een nieuwe me-
n ontwikkeld voor de sloop van grote
lianen gebouwen zonder gebruik van
niet of andere explosieven te maken.,
ieuwe midel is een poeder, dat ge-
met water een uitzettende pasta
Deze pasta wordt gesmeerd in de
ïen structuur gemaakte gaten. Door
-te uitzetting van het aangebrachte
stort het gebouw in één dag in.
de Chinezen is de pasta eenvoudig
•n geringe kosten te maken en het
levert bovendien geen gevaar
gezondheid op. Bij het slopen met
Jjeven worden regelmatig pasanten
'und en belendende gebouwen bescha-
De nieuwe methode is geschikt voor
open van gebouwen in dichtbevolkte
00 k se1
arov ns
heef !e,n
kinfr1
tijd
lijk
GOM-Schiedam neemt
werk Bierwacht over
SCHIEDAM GOM Bedrijfs-
diensten voor Gebouwen gaat
zich vanaf januari toeleggen op
het reinigen van biertapinstalla
ties in ons land. GOM heeft zich
hiervoor verzekerd van de mede
werking van elf Nederlandse
brouwerijen en kan daardoor
minstens 40 mensen aan werk
helpen. Zoals bekend wordt de
CV Bierwacht in Amsterdam
eind dit jaar opgeheven. Over de
afvloeiing van het Bierwacht-
personeel is nog geen overeen
stemming bereikt met de vak
bonden. Mogelijk kan een deel
van dit personeel nu dient treden
van GOM.
Optiebeurs
komt met
valuta-opties
AMSTERDAM - De
optiebeurs gaat nu
ook opties op vreem
de valuta introduce
ren. Op 18 november
zal een begin worden
gemaakt met de han
del in dollaropties.
Via valuta-opties is
het mogelijk te profi
teren van de vaak
heftige valutaschom
melingen. Verder kan
men zich indekken
tegen de risico's, die
de valutaschommelin
gen met zich brengen.
Er wordt weer
meer gespaard
AMSTERDAM De meeste grote
spaarinstellingen in ons land heb
ben in september betere spaarre-
sultaten geboekt dan in dezelfde
maand van 1981. Desalniettemin
kampte het merendeel van de
spaarbanken nog met ontsparin-
gen. De Postgiro-RPS zag het ne
gatieve spaarresultaat van 45
miljoen van vorig jaar september
de afgelopen maand omslaan in
een besparing van 9 miljoen. De
Nutsspaarbank Den Haag was een
van de spaarbanken, waar meer op
spaarrekeningen werd gestort dan
opgenomen. Het spaaroverschot
werd zelfs opgevoerd van 0,5
min tot 15,6 min.
Nederlands gezin koopt
gemiddeld 7 boeken per jaar
AMSTERDAM Een gezin in Nederland koopt ge
middeld zeven algemene boeken (romans, fiction
etc.) per jaar. Afgelopen jaar gaf het daarvoor een
bedrag uit van 136 gulden. Dat blijkt uit gegevens
van de Stichting Speurwerk betreffende het boek. In
de afgelopen vier kwartalen werden in totaal 35,2
miljoen boeken gekocht voor een bedrag van 667
miljoen gulden. Deze omzet komt ongeveer overeen
met de verkoop in voorgaande jaren. De consument
betaalt nu gemiddeld 18,95 gulden per boek, aldus de
stichting. In de verkopen naar genre traden geen op
vallende verschuivingen op. Van de verkochte boe
ken behoort 60 procent tot de categorie fiction (de
rest is non-fiction). In 48 procent van de verkochte
boeken betrof het een werk van oorspronkelijk Ne
derlandse auteurs. Er is een tendens, aldus de stich
ting speurwerk, naar meer vertaalde boeken in
plaats van Nederlands werk.
Miljoenenverlies
met beleggingen
in Amerikaans
onroerend goed
HAAG Duizen-
federlanders, Belgen
litsers zijn sinds 1976
•erd door dubieuze
dingen met onroe-
jgoed in de Verenig-
laten. Zij hebben voor
l0njtaal honderden mil-
in guldens verloren,
gaat om beleggingen
bouwgrond, super-
en en kantoren in
'S, aangeboden door
;ingsorganisatie
lean Land Pro-
(ALP) van de Ne
der Rienk Kamer
jn Amerikaanse com-
<n Bernard Whitney,
'zegt althans ir. P.
.ing uit Den Haag,
r na een onderzoek
kerfe Verenigde Staten
[overtuigd is, dat de
-praktijken ,,op zijn
zeer onfatsoenlijk
ng noemt zich één van
langrijkste getuigen van
tynerikaanse federale re-
22 le (FBI) die onderzoekt
P in de VS op onwettige
in onroerend goed han-
]n verband hiermee heb-
Bl-rechercheurs de afge-
drie weken in ons land
iandse beleggers ge-
ob|.
iagse ingenieur is e e n
e vele Nederlanders, die
5pr afgelopen jaren geïnte-
rd raakte in de beleg-
idviezen van American
Programm, die mede
IOO®zij zijn opvallende adver-
I campagne veelvuldig de
C riteit haalde. ALP bood
m te bemiddelen bij het
eren in grond, waarmee
Z tontwikkelaars grote
sinén zouden hebben. Het
►gofcan om projecten als kan-
bebouwen, super-mark-
ïiegvelden en ski-oorden.
S"Ê
waar liet de Nederlandse over
heid bij monde van de minis
ter van financiën prompt we
ten dat de fiscus deze zoge
naamde super-aftrekpost niet
zou, toch gingen duizenden in
dividuele beleggers met Ka
mer en zijn ALP in zee.
Geerling bijvoorbeeld stortte
zijn eerste aanbetaling van
8000 dollar (jaarlijks zou 4000
dollar moeten volgen), waar
mee hij deelnemer werd in het
zogeheten Wheatland-fonds.
Kamer en Whitney hebben
tientallen van dergelijke fond
sen in het leven geroepen,
waarin meerdere beleggers za
ten om gezamenlijk een pro
ject te financieren.
Het Wheatlands-fonds deed
aan projectontwikkeling in de
buurt van Los Angeles. Omdat
hij tien maanden moest wach
ten op de officiële bevestiging
van zijn aankoop, die boven
dien in slecht Engels was ge
steld, kreeg hij argwaan. Te
meer ook omdat hij daarbij
een kostbaar ogende brochure
van een bureau van project
ontwikkelaars in Denver ont
ving, waarin stond vermeld
dat dit bureau recht had op 25
procent van de winst die het
project zou opleveren.
Nadere informatie bij dit bu
reau leerde Geerling dat de
projectontwikkelaars nooit
van ALP hadden gehoord.
Geerling stuurde direct zijn
contract met ALP terug naar
Kamer met de mededeling:
„De zaak beter regelen of m'n
geld terug". Geerling kreeg na
maanden zijn geld inderdaad
terug, zonder commentaar.
Dat gebeurde tn '79. Geerling:
„Heel toevallig vlak voordat ik
op verzóek van zo'n honderd
vijftig mede-investeerders in
Wheatland-fonds naar de Sta
tes afreisde om de zaken gron
dig te onderzoeken. Ook ande
ren waren namelijk flink ach
terdochtig geworden nadat ge
bleken was dat de heer Whit
ney herhaaldelijk naliet om
accountantsverslagen en jaaro
verzichten te sturen".
gegaan met de andere fondsen.
De heren konden bij wijze van
spreken elk stukje grond op
afroep kopen tegen een van
tevoren vastgestelde prijs. Ka
mer en Whitney verkochten
die stukken grond onder de
naam van ALP door aan be
leggers in Europa voor het
driedubbele van de prijs die zij
er zelf voor hadden betaald.
Dikke winst dus. Daar komt
nog bij dat het meestal om
grond ging die vér van de be
woonde wereld lag. Ik heb een
paar van die bouwgronden be
zocht. In sommige gevallen la
gen er inderdaad wat asfaltwe
gen, alsof er een project in
ontwikkeling was. maar ver
der waren ze totaal ongeschikt
voor welk bouwproject dan
ook. Of dit strafbaar is? Een
wet in Californië verplicht de
eigenaren van deze grond as
pirant-kopers schriftelijk in
kennis te stellen van de gede
tailleerde staat waarin de
grond of het project zich be
vindt. Het ging dan ook om
gronden die daarom vrijwel
onverkoopbaar waren, ware
het niet dat die wet niet geldt
bij verkoop aan niet-Amerika-
nen".
Geerling ging ook het adres na
van de bank die volgens Ka
mer en Whitney een sleutelrol
speelde fn deze beleggingsaf
faire. De Haagse ingenieur:
„Het bleek een gewoon woon
huis te zijn waar een man
woonde die directeur was ge
weest van een failliete bank.
Toch gebruikte die man de
naam van zijn vroegere bank
voor het uitgeven van de do
cumenten en gaf er zo een of
ficieel tintje aan. Daar heeft
hij natuurlijk een hoop geld
voor gekregen, veronderstel
ik".
De conclusie van de Haagse
ingenieur: „Alle drukte die en
kele jaren terug in Nederland
is gemaakt over de fiscale-su-
peraftrek bij onroerend goed
in het buitenland is voor niets
is geweest. Het gaat immers
om een fop-lening. Ik begrijp
trouwens ook niet waarom de
belastingdienst, die nu nog
tweeduizend bezwaarschriften
behandelt tegen het afwijzen
van deze aftrekpost, niet over
de informatie uit de VS be
schikt, die ik daar binnen vier
weken opdeed".
Bij zijn naspeuringen in de VS
kwam Geerling er tevens ach
ter dat Kamer en Whitney
hun Europese cliënten ook
min of meer bedroog met de
grondbelasting. „Ik hoorde
daar de geldende tarieven. De
ALP-beleggers betalen het
vierdubbele".
Een miljard
Terug in Holland adviseerde
Geerling zijn mede beleggers
Kamer en Whitney geen cent
meer te betalen; dat zou nog
het minste verlies geven. Vol
gens Geerling is in 1980 door
de in totaal 540 Wheatland-be-
leggers acht miljoen dollar ge
ïnvesteerd. „En dan te beden
ken dat Kamer en Whitney
ten minste zesendertig van
dergelijke fondsen hebben op
gericht. De FBI vertelde me
tijdens m'n bezoek, dat als al
les was gegaan zoals Whitney
en Kamer gepland hadden, er
in totaal voor zeker een mil
jard dollar geïnvesteerd zou
zijn. Nu gaat het om een paar
honderd miljoen dollar. Het
opmerkelijke is overigens, dat
Kamer, ondanks alle waar
schuwingen, nog steeds beleg
gers vindt die met hem in zee
willen gaan. Volgens mij wil
len de mensen gewoon bedon
derd worden. Ik ken inves
teerders die zelfs na mijn reis
naar de VS gewoon doorgin
gen met betalen. Men wil er
gewoon niet aan, dat ze bedon
derd zijn. Dat in feite iedereen
rekensommetjes en plannetjes
op papier kan zetten, zoals Ka
mer doet".
„Triest", noemt Geerling het,
dat niet alleen mensen met
een dikke beurs geld in het
Amerikaanse avontuur hebben
gestopt. „Ik krijg bijna dage
lijks brieven van mensen die
de wanhoop nabij zijn. Daar
zitten ook gewoon onderwij
zers en verplegers en dergelij
ke onder. Laatst vertelde een
verpleger me dat hij voor deze
investering een hypotheek op
zijn huis had genomen".
Inmiddels hebben ook de be
leggers in negen andere fond
sen de krachten gebundeld.
Het gaat om tegen de tweedui
zend beleggers, die zich vere
nigd hebben in de Stichting
Fondsen Beheer. De Amster
damse advocaat en procureur
mr. W. Nye is daarvan juri
disch adviseur. Mr. Nye:
„Vraag mij niet hoeveel fond
sen er in het leven zijn geroe
pen en ook niet hoeveel men
sen geld in deze zaak hebben
verloren. Voor mij staat wél
vast, dat het gaat om duizen
den mensen en dat er een ont
zaglijk kapitaal uit Nederland
is weggezogen. Ik weet prak
tisch zeker dat vrijwel iedere
belegger gedupeerd is. Volgens
mij is er echter niemand die
precies weet hoe omvangrijk
en hoe ingewikkeld deze zaak
in elkaar zit. Ook het ministe
rie van Financiën niet. Ik
denk, zelfs Kamer niet. Zo
groot is de warboel".
Schuldvraag
als „een man met veel flair",
„een spraakwaterval, die toch
veel vertrouwen weet te win
nen".
Mr. Nye: „Zodra algemeen be
kend werd dat de FBI een on:
derzoek gestart was, heeft Ka
mer herhaalde malen gepro
beerd Kamer de schuld in de
schoenen van Whitney te
schuiven. Die man heeft dan
ook nagelaten de fondsen in
de Verenigde Staten behoor
lijk te beheren. Aan de andere
kant is uiteraard ook Kamer
het nodige te verwijten".
Ir. Geerling: „Het is onduide
lijk in hoeverre precies de wet
is overtreden, want juridisch
en fiscaal zit de hele zaak op
het eerste gezicht goed in el
kaar. De manier van zaken
doen is in elk geval zeer onfat
soenlijk. In de brieven van
Kamer aan zijn beleggers
wordt steeds veel beweerd en
beloofd, maar er staat nooit
iets in dat precies is na te
gaan. Kamer is daarom voor
mij niet minder schuldig dan
Whitney. Tenslotte heeft hij
de zaken hier in Europa aan
de man gebracht".
Ministeries zwijgen
Een woordvoerder van het mi
nisterie van Financiën laat
desgevraagd weten, dat hij
niet kan meedelen of de belas
tingdienst over dezelfde infor
matie beschikt als Geerling.
En een woordvoerder van het
ministerie van Justitie wil al
leen kwijt dat de FBI-recher-
cheurs reeds uit ons land ver
trokken zijn en dat het depar
tement de verdere ontwikke
lingen in het Amerikaanse on
derzoek afwacht.
:t ggestie van ALP dat een
ikaanse bank bereid was
ningen te verstrekken,
nde Geerling en duizen-
I inderen vertrouwen in.
C ng hen er vooral om, dat
ite die via de ALP aan
ink betaald zou moeten
en in Nederland fiscaal
1 :baar zou zijn. Althans,
leweerde Rienk Kamer
dep ALP. En deze man, die
Dr. liksemcarière in de inter-
•ss^iale beleggerswereld
is toch niet de eerste
idijeste, dacht Geerling en
latere lotgenoten. 'Welis-
*j koord over
mislagen bij
ndmill
SJJaRDINGEN De direc-
c n het Vlaardingse kunst-
'oo ibriek Windmill en de
itriëbond FNV hebben in
M* ipe overeenstemming be
over het ontslag van
negentig personeelsleden
57,5 jaar en ouder. Er is
»njeen akkoord bereikt over
[edwongen ontslag van
werknemers die jonger
in 57,5 jaar.
Zwendel
Geerling over zijn ervaringen
in de VS: „Na allerlei gesprek
ken met advocaten, makelaars,
de FBI, journalisten en grond
eigenaren, kwam de zwendel
als het ware van alle kanten
op me af. Het meest verontrus
tende me wel, dat er geen
sprake was van een bank als
derde partij! Wat was namelijk
het geval? Kamer en Whitney
bleken zelf grond gekocht te
hebben. Tien procent van de
prijs hadden ze contant betaal
de en de rest betaalden ze in
termijnen. Al gauw bleek me,
dat ze ook zo te werk waren
MARKTEN
'IJK Westland-Noord. don-
14 oktober 1982: alicanten
0; andijvie 27-46: aubergines
>0 300 225 175 100 350-470;
elderij 12 73-85; bloemkool 8
boerenkool 41-57; broccoli
courgettes 101-172; cour-
geel 154-155; frankenthaler
0; komkommers 91 120-127,
•130. 61 118-132. 51 94-105,
3, 36 70-75, 31 56-63. 26 41-
Ipeterselie 20-27; maroc gros
I; muscaat 630-1140: paprika
75 65 55 50 360-410; paprika
5 75 65 55 50 60-210; paprika
75 65 55 50 420-520; paprika
15 75 65 55 50 470-630; papri-
'40/60 30/50 380-430; pepers
20-400; pepers groen 240-340;
7-83; raapstelen 12-22; radijs
selderij 10-24; sla 12-17; snij-'
510-570; tomaten a 860-990, b
?0, c 650-720. cc 490-550;
110-240; vleestomaten b
•80. bb 1440-1540. bbb 1560-
'bbb 1090; minikomkom. 27-
Geerling en Nye zijn eenslui
dend in hun oordeel dat Ka
mer en Whitney een zeer slim
spel spelen. Ze typeren Kamer
Nieuw AN WB-
krantje
Minister Zeevalking
van verkeer en water
staat (midden) ontving
gisteren in de RAI de
eerste ANWB-informa-
tiekrant uit handen van
ANWB-voorzitter Van
der Linde. Ook mr. P.
van Vollenhoven (links)
toonde zich zich gein-
teresseeerd In de
krant, die een over
zicht geeft van de
knoop- en knelpunten
en ook de benamingen
van deze punten: iets
wat nog onvoldoende
bij automobilisten be
kend is. ANWB-leden
krijgen krant gratis.
„Bedrogen
bedriegers"
In financiële kringen verbaast
men zich er overigens niet
over, dat het zolang geduurd
heeft, voordat er schot lijkt te
komen in een onderzoek naar
de ALP-praktijken. „Het moet
toch voor iedereen duidelijk
zijn dat lang niet alle gedu
peerden belang hebben in eeh
volledige opening van zaken.
Ze gingen tenslotte met de
ALP in zee om zo min of meer
legaal de belasting te omzeilen
of hoopten op deze manier
zwart geld „te witten". Men
hangt dit uiteraard liever niet
aan de grote klok en onder
gaat daarom gelaten zijn ver
lies". Dat zou ook een verkla
ring kunnen zijn voor de vrij
laconieke houding van de Ne
derlandse overheid, die zich
niet druk schijnt te maken
voor de „bedrogen bedrie
gers".
HENK ENGELENBURG
hoofdfondsen
beurs 14-10 beure 15-10
Boskalis westm
Oordtscbe pelr
Dordtsche pr
26L00
88.30
257.00
87.50
40.80
37,40
Gist Brocades
Heineken
Hel nek en Hold.
Holl Bet on.Gr.
Hoogovens
125,50
33.00
91.50
71,80
66.30
77.50
14,70
93,10
113.00
110,00
20.10
Pakhoed Holding 36.80
Pakh Hold, cerl 35.70
Rorento
Unilever
VerBerVNU
VolKer Stevio
WUH
27.70e 27.40
235.80 234 50
121.10
227.20 226.50
174,20
189,50 181,50
45.80 45.00
24,70 24,90
74.00 74.30
overige aandelen
Skrt-
13-10
Asd^ufcber
Asd Rijt.
Ant. Brouw.
Ass St. R'dam
Auflnd. Rt
Begem ann
Berk el P
Biydenst C
Buhrm. Tett.
Cal and Hold
Calvd D eert
ld 6 pel eert
jOalmtndo
EMBA
Erlks
Fokker
14-10
81.60 82.30
80.20 82.50b
1.70 1.65
138.50 137.00
150.00b 150,00b
182.00 180.00b
56.00 57.10
75.00 79.50
685.00 685,00
62.10 63.00
26.50e 27,30e
345.00 346.00
14.90 14.10
749.00 748.00
77.50 77.00
60,00» 61.90
88.50 90.00e
100.00 100.00
105.00 108,50
105.00 107.00
27.60 26.20
24.50 26.50
- 257.00e
1450.00b 1460.00b
79.50 60.00
78.00 80.50
150,00 155,00
149,00 154.00
11.80 12,10
9.40 9.30
42,50
53.50
42.50
Ned. Credle»
Ned. Scheep
Ned. Spring si
42.50
82.50
58 J0
59.00
27.60
32.50
Hoek s Mach
HohJoh
Holec
HALL Trust
Holl. Kloos
Holl. Sea Search
Hunter O.
HVA-Myen cerl
I.H.C. Inter
Ind Maetsch.
IBB Kondor
Internat» M
Kempen Beg
Kiene S
KrasnapolskyP
Maxwell Petr.
195.00 197.00
43.10 43,10
87.00 85,00
50.00
58.00 57.50
27.50 27JO
46.50 47.00
130.00 131,00
38.00 37,00
200.00 200,50
111.00 111,00
3,00e 3,20e
70.00 70.00
120.00e 126.00
16.20 16.20
60.00 60.00
217.00 215,00
51.30 52.00
20.00 19.70
13.00 13.00
85.60 66,20
228,00 231,00
54.00 54,50
14.00b 14,00b
400.00 400.00
4800.00 5010.00
RIVA
M cerl
Rohte Jksfc
Rommenho*.
Rl|n-Sche»de
Sanders
Sarakroek
ScMumberger
Telegraaf
Textiel Tw
Tilb Hyp bk.
Vmf-Stork
Verio cert.
VRG Gem. Bet
Binn. Beif VG
ROG
Goldmines
Otoam
Sumabel
Tokyo PM(S)
WweWhav
CoLGrowth
Japan Fund
108.00 1060,00
520.00 530.00
300.00 300.00
23.00e 23.10
190.80 190.80
3200,00 3250,00b
670.00 680.00
62.70 62,20
53.00 56.10e
47,00 48.50
141.00e 145.00e
120.00 130.50e
50.00a 46.00
50.00a 50.00
31.50 32.00
35.00 36.50
130.00 129.00
52.00 53.00
201.50 203.50
356.00 357.00
355.00 355.00
94.00 94.00
290,50 290.50
21,00 21.50
55.00 55.20
63.00 62.20
144.00 142.00
49.00 51.00
29.90 30.00
27.80 28,10
19.20 19.80
82.50 84.30
155.00 164.00e
58.70 60,80
25.50 24,50
64,00 63,50
111.00 113,00
120,90 120,90
104,50 104,00
183.00 181,OOd
157 JO 160.50
107.00b 106.00e
149.80 149,90
570.00 572.00
309,00 322.00
84 JO 87.00
25.30 25.70
20.60 21.00
22.30 23,60
beurs van New York
Eastman Kodak
Exxon Corp
32 7/8 33 1/4
33 33 7/8
46 1/8 48 7/8
32 1/2 31 7/8
4 1/4 5
59 5/8 59 1/2
25 27 5/8
15 7/8 18 1/8
23 23 7/8
26 27 3/4
9 1/4 9 3/4
32 33 5/8
20 1/8 19 7/8
37 1/4 37 5/8
91 3/4 69
29 31 3/8
28 3/4 28 3/8
81 3/8 81 1/8
50 52 1/8
26 3/4 27
32
80 1/8 80 1/8
Sears Roebuck
Shell Oil
So. Pacific
St Oil Ohio
Un. Brands
US Steel
United Technolog
Weslinghouse
42 1/2 40 3/8
81 83 7/8
25 1/2 27 1/2
151/8 17 1/8
31 5/8 35 3/4
21 5/8 23
25 3/8 25 3/8
40 44
35 1/2 37 1/2
37 1/4 40 1/8
30 33 7/8
64 1/8 67 5/8
buitenlands geld
Amerikaanse dollar 2.69 2.79
Engelse pond 4,54 4.84
Belgische fr. (100) 5,26 5,56
Duitse mark (100) 107,50 110.50
llal lire (10.000) 17,75 20.75
Port, escudo (100) 2,70 3,40
Canadese dollar 2.17 2 27
Zweedse kroon (100) 35.75 38.75
(100) 36.25 39.25
(100) 29.25 33,25
(100) 15,42 15.72
Spaanse peseta (100) 2.25 2,55
Gr. drachme (100) 3,60 4,40
Finse mark (100) 48.75 51.75
J.-Slav. Dinar (100) 3.45 4,85
Ierse pond 3.57 3,87
Het was me het weekje
wel op het Damrak: re
cord-omzetten, grote
vraag naar Unilever en
Koninklijke Olie, maar
donderdag ook naar ban
ken en verzekeringsinstel
lingen, Wall Street boven
de 1000, daling disconto
Nederlandse Bank, verder
dalende rente op geld- en
kapitaalmarkt, het alge
mene ANP-indexcijfer
stijgt 6,4 punten tot 95,6 op
donderdag, waarmee het
hoogste punt van dit jaar
(95 op 10 mei) overtroffen
wordt.
De vlam werd ongetwijfeld
aangestoken door de New
Yorkse beurs in Wall Street,
Te koop wegens familie-omstan
digheden in Epe (Veluwe)
bospercelen
in villawijk.
io. 22.400 buro
waar het Dow Jones-gemid-.
delde voorindustrieaandelen
maandag door de duizend
heen schoot, psychologisch een
belangrijke grens. Dinsdag
ging het gemiddelde door
winstnemingen negen punten
naar beneden, maar woensdag
werd bet weer vijftien punten
hoger tot 1015. Dat betekent
een enorme stijging van het
laagste punt voor dit jaar op 12
augustus naar afgelopen
woensdag van 238 punten.
Uiteraard komt die geweldige
opleving niet zomaar uit de
lucht vallen. Zij moet vooral
gezien worden tegen de ach
tergrond van de gewijzigde
monetaire politiek. Voorheen
huldigden de autoriteiten in de
Verenigde Staten het stand
punt, dat de inflatiebestrijding
belangrijker was dan de be
strijding van de werkloosheid.
Vandaar de geld- en krediet-
hoeveelheid streng werd be
waakt, hetgeen weer tot ge
volg had dat rente aantrok en
dat de dollar vanwege de
buitenlandse vraag naar dol
lars ook opliep.
De autoriteiten hebben het
roer omgegooid, mogelijk met
het oog op de in november ko
mende verkiezingen voor Se
naat en Huis van Afgevaardig
den. Inflatiebestrijding is nu
naar deachtergrond gedron
gen. De geld- en kredietteu-
gels worden gevierd, waardoor
de rente daalt en het voor het
bedrijfsleven goedkoper wordt
om geld op te nemen. Zelfs
kan door deze ommezwaai de
indruk gewekt worden, dat de
overheid de kredietpolitiek ge
bruikt als koevoet om de in
vesteringen en de onderne
mingsactiviteit op te krikken.
Disconto
De cijfers spreken een duide
lijke taal. Het officiële disconto
is door de FED (het centrale
bankstelsel in Amerika) van
10 procent op 9,5 procent ge
bracht, het laagste niveau se
dert juli 1979. En de prime
rate, de rente die de Ameri
kaanse banken haar beste
klanten in rekening brengen,
is deze week van 13 procent
naar 12 procent gebracht, een
enorm verschil met de 21,5
procent in december 1980 en
met de 16,5 procent afgelopen
Niet alleen de aandelen stegen
in de Verenigde Staten in
koers, ook de obligaties ston
den in de belangstelling, waar
door de koersen opliepen en
het effectieve rendement zak
te, geheel overeenkomstig het
Ook hiervan ging een stimule
rende werking op onze obliga-
tiemarkt uit. Over de gehele
linie zakte de rente, niet alleen
door het stijgen van de obliga-
tiekoersen, maar ook door an
dere krachten. Onze gulden is
sterk en er is een overschot op
de lopende rekening van de
betalingsbalans, waardoor er
geld uit het buitenland toe
stroomt. De Nederlandse Bank
zorgt ervoor als er tijdelijk
krapte aan geld dreigt door
bepaalde transacties geld in
circulatie te brengen. De rente
krijgt dus niet de kans om te
stijgen.
Rendement
Ook nu weer de feiten. Het ge
middelde rendement op uit
staande staatsobligaties was
donderdag 9,34 procent, een
verschil van iets meer dan 2
procent met de hoogste stand
van 11,42 procent op 20 januari
j.l. De Westland Utrecht Hypo
theekbank trok deze week de
•afgifte van 11 procents pand
brieven in en geeft nu 10,5
procents pandbrieven tegen
100,5 uit, wat een rendement
van 10,35 procent oplevert.
AKZO maakte van de ontwik
keling onmiddellijk gebruik
om de 11 procent rente van de
aangekondigde lening van 100
miljoen gulden om te zetten in
10,75 procent. Bij een koers
van 100 is het rendement dus
10,75 procent.
De Nederlandse Bank heeft
met ingang van afgelopen
donderdag haar tarieven met
een half procent laten zakken,
waardoor het promesse-dis
conto op 7,5 procent komt. Dit
disconto is voor de banken de
basis waarop zij haar debetren
te berekent. Dat zal nu uitko
men op 9,5 procent tot 10 pro
cent, al naar de positie van de
cliënt bij de bank. Het is in elk
geval weer een lastenverlich
ting voor het bedrijfsleven als
we het vergelijken met de de
betrente begin van dit jaar die
12 a 12,5 procent was. Er is
wel eens opgemerkt, dat elke
procent daling of stijging van
de debetrente een verschil van
één miljard gulden voor het
bedrijfsleven uitmaakt.
Op de geldmarkt was het van
hetzelfde laken een pak. Voor
25.000 gulden donderdag voor
één maand nog maar 5,875
procent rente en voor twaalf
maanden 6,75 procent. Voor
een ton was het iets meer: één
maand 6,5 procent en twaalf
maanden 7,375 procent. Van
bank tot bank kunnen deze ta
rieven overigens iets verschil
len.
Van het economische front
kwam er beslist geen opwek
kend nieuws los. De werkloos
heid was verder gestegen tot
bijna 580.000 mensen eind sep
tember. Het aantal faillisse
menten in de eerste negen
maanden lag 21 procent hoger
dan vorig jaar in dezelfde pe
riode en de kosten van levens
onderhoud liepen andermaal
op, waardoor in de eerste ne
gen maanden een stijging van
4.3 procent werd geboekt. En
op het sociale front worden de
geluiden steeds dreigender:
van de loontrekkenden bij het
bedrijfsleven en de overheid
en uit de vrije beroepen. Het
nieuwe kabinet komt tegen
over een baaierd van ontevre
denen te staan.
Op de beurs was dit niet te
merken. Bij de internationale
fondsen was er vooral door
buitenlandse kooplust een
geweldige belangstelling voor
Koninklijke Olie en Unilever.
Eerstgenoemde werd donder
dag ƒ99,50, hetgeen ƒ11,60
meer was dan eind vorige
maand en Unilever bereikte
donderdag 190,30, een voor
uitgang van 26,- ten opzichte
van eind september. AKZO
maakte nagenoeg op de plaats
rust. Zij heeft overigens in het
prospectus van haar lening
nog meegedeeld, dat er over
dit jaar nog redelijke resulta
ten zijn te verwachten, hoewel
ze lager zullen zijn dan de
winst van vorig jaar, die 239
miljoen gulden was.
Goed was de beurs ook voor
de financiële fondsen. In vier
dagen liep Algemene Bank
Nederland 21,- op, AMRO-
bank 4,-, Nederlandse Mid-
denstandsbank 2,-, Nationale
Nederlanden 4,-. Ennia
ƒ5,50, AMEV ƒ2,50 en Amfas
7,-. Het kon allemaal niet op.
Er zat ook beweging in bij de
scheep- en luchtvaartfondsen.
Onze KLM vloog 6,50 om
hoog en Nederlandse Lloyd
koerste ƒ6,- naar voren. Als
laatste in de rij van actieve
fondsen met buitenlandse
vraag noemen we Gist Broca
des, die op bio-chemisch ge
bied erg actief is. Deze week
schoot de koers naar 92,50 op
donderdag, een winst van
5,50, maar tevens een record-
koers.
Opvallend was dat de aande
len in de locale markt de vaart
omhoog niet goed konden vol
gen. Het feit dat buitenlandse'
beleggers hiervoor géén of al
thans zeer weinig belangstel
ling hebben, is hier natuurlijk'
niet vreemd aan. Het viel ove
rigens wel op, dat verschillen
de voedingsmiddelen- en
drankenfondsen het behoorlijk
deden (Nutricia, Wessanen,
Bols). Ook deden enkele han
delsmaatschappijen (Ceteco en
Deli maatschappij) het beter.
Maar van vuurwerk zoals bij
de actieve fondsen was geen
sprake.
