Griekse cultuurmiddelpunt „Europalia 82" in Brussel G k< Kostbare BBC-produktie kan [n bij Vaticaan niet door beugel Ec BINNENLAND LEIDSE COURANT MAANDAG 4 OKTOBER 1982 PAGINA $1 NIET EERDER GEEXPOSEERD ATHOS-MATERIAAL AMSTERDAM Verspreid over tal van musea in Brussel en andere steden in België (Antwerpen, Charlerois) wordt in het kader van de twee-jaarlijkse Euro palia in oktober en november een over zicht gegeven van de Griekse cultuur van de afgelopen vijfdui zend jaar. Hoogtepunten van deze Euro palia 82, georganiseerd door de Europese Gemeenschaps- landen, zullen zijn de exposi ties „Hellas' Goden en Men sen", „Kunst der Cycladen", „Luister van Byzantium" en „De berg Athos, Kunst en Ar chitectuur". Samengevat biedt dit festival zo veel, dat een bezoeker in één week meer Griekse cultuur kan onder gaan dan een langdurig be zoek aan Griekenland hem zou opleveren. Verspreid over twee maanden zullen bijna 200 Griekse films worden vertoond en worden 25 Griekse fotografen in de gelegenheid gesteld hun werk te exposeren. Tal van Griekse toneelgezelschappen geven uitvoeringen (in het Grieks) van bekende en minder be kende tragedie's. Ook worden spelen in vertalingen uitge voerd. Dichters, schrijvers en filosofen gaan in debat, er wordt werk uitgevoerd van hedendaagse Griekse compo nisten, in sommige gevallen door Griekse orkesten. Ook worden concerten gegeven door populaire Griekse arties ten die in het buitenland nog geen bekendheid genieten. Glorie Tijdens de Europalia worden één voor één de landen van de Europese Gemeenschap in de gelegenheid gesteld de glo rie van de kuituur van het land tentoon te stellen voor de overige lidstaten. Het eers te festival vond plaats in 1969; sindsdien hebben Nederland, Engeland, Frankrijk, Duits land en België deelgenomen. Ze kregen financiële steun van hun regeringen, indus trieën en van de Gemeen schap. Tijdens de komende Europa lia geeft Griekenland, het meest recente lid van de Eu ropese Gemeenschap, een overzicht van zijn vijfduizend jaar oude cultuur in een reeks van 200 voorstellingen, thea- terprodukties, concerten, films, literaire bijeenkomsten en andere evenementen. Mu sea en particuliere verzame lingen uit de hele wereld stel den kunstvoorwerpen ter be schikking en vele kunste naars verlenen hun medewer king. Ook avant-garde en experi mentele groepen zullen aan wezig zijn; de Griekse en Bel gische organisatoren willen het beeld dat de meeste toeris ten hebben van de Griekse cultuur doorbreken en er de nadruk op leggen dat de rijke, culturele traditie uit het klas sieke Griekenland en Byzan tium zich ook vandaag voort zet. Dit levert een springle vende en gevarieerde heden daagse cultuur op. Het is echter niet te vermij den dat de groots opgezette tentoonstellingen het festival zullen overheersen. „Hellas' Goden en Mensen" toont een Griekenland dat de eerste grote beschaving voortbracht die zich over heel Europa uit breidde en een grote invloed had op het Westerse denken en de Westerse cultuur. Deze tentoonstelling belicht dui zend jaar Griekse kunst, van de geometrische periode af tot aan het begin van onze jaar telling (1000 tot 30 voor Chris tus). De voornaamste thema's van deze tentoonstelling zijn de ontwikkeling van abstrakte naar beeldende kunst, de menselijke wereld van weten schap en kunst, filosofie en li teratuur, politiek en sociaal leven. En de relaties tussen de mens en zijn goden, die god delijke macht bezitten maar menselijke trekken vertonen. Voorwerpen De voornaamste tentoonge stelde voorwerpen zijn mar meren en bronzen beelden die goden, schrijvers, filosofen, politici en koningen afbeel den. Maar ook de vazen, ter racotta beeldjes en andere kleine voorwerpen die ons een kijkje geven in het dage lijkse leven van de mensen uit die tijd, zullen een trek pleister vormen. Getoond wordt daarmee de invloed die de goden en de mythologie op hen uitoefenden. Uit een veel vroegere periode stammen de marmeren af godsbeeldjes in een bijna ab stracte, simpele stijl. Deze heel mooie beeldjes, waarvan, de betekenis vermoedelijk nooit ten volle zal worden ontsluierd, werden gevonden in tomben op de Cycladen-ei- landen. Ze dateren van 3200 tot 2000 voor Christus en zijn de enige overblijfselen van een beschaving die een bloei tijd doormaakte tijdens het bronzen tijdperk in het hartje van de Egeïsche Zee. De ten toonstelling „Kunst der Cy claden" omvat ongeveer 200 van deze buitengewone wer ken die voor het grootste deel afkomstig zijn uit privé-bezit. Byzantium De tentoonstelling „Luister van Byzantium" de groot ste sinds twintig jaar be licht de evolutie van de By zantijnse kunst van de late 4e eeuw tot de 15e eeuw. Byzan tium, dat een smeltkroes werd van oosterse en westerse be schavingen (zoals Grieken land dat nu nog voor vele Noord-Europeanen is) was meer dan duizend jaar het centrum van een luisterrijke kuituur, tot afgunst van tijd genoten zowel in het westen als in Perzië en Arabië. De Byzantijnen blonken uit in technische kunde en rijkdom van materialen, gevarieerd heid van interpretaties en harmonie van kleuren. De tentoongestelde voorwerpen omvatten beelden, ikonen en miniaturen, evenals werk in goud, edelstenen, metaal, emaille, ivoor en zijde. Athos Een parallelle tentoonstelling over kunst en architectuur van de Athosberg omvat ma teriaal uit het beroemde At- hos-klooster dat nog nooit werd getoond. De andere voornaamste tentoonstellin gen zijn met opzet modern. Een ervan, „Kunst en Dicta tuur" is gewijd aan kunste naars die hun werk gebruik ten in de strijd tegen het mili taire regime. Er zullen eveneens ongeveer 30 thematische tentoonstellin gen worden gehouden waar onder één over de ikonen van Kreta uit de 16de en 17de eeuw. Toneel Het toneelprogramma van Europalia 82 is eveneens in drukwekkend. Vier vooraan staande Griekse gezelschap pen geven hun versie in het Grieks van een onder werp waarmee het Griekse toneel zich van oudsher heeft beziggehouden: de tragische confrontatie van de mens met zijn lot. Het Nationaal Theater van Athene brengt „Koning Oedi pus" van Sophocles, het Na tionaal Theater van Saloniki speelt „Helena" van Euripi des; het Kunsttheater ver toont „Oresteia" van Aeschy- los en het Amphi-theater brengt „De arbitrage" van Meandros, een komedie over het burgerleven in de vierde eeuw voor Christus. Ongeveer twintig Belgische gezelschappen werken samen met Grieken aan vertalingen van traditionele stukken, mo derne werken en stukken die geïnspireerd zijn door de tra ditionele mythen, zoals Sart re's bewerking van de „Vrou wen van Troje" van Euripides en „Jocasta" van Fabien. Hugo Claus vertaalde „Lysi- strata" van Aristofanes, het verhaal van een Atheense huisvrouw die vrouwen ver zamelt om vrede te stichten. De leider van het Nationaal Theater van België, Henri Ronse, zal een reeks voorstel lingen regisseren van de wer ken van een aantal moderne Griekse dichters, onder wie de Nobelprijswinnaar George Seferis en Odysseus Elytis. Literatuurprijs De Literatuurprijs Europalia van 500.000 BF 30.000,-) wordt toegekend aan een he dendaagse Griekse schrijver door een panel van deskundi gen uit andere EEG-lidstaten. Koning Boudewijn reikt de prijs uit, in aanwezigheid van de Griekse premier Papan- dreou. In de klassieke concerten van het Europalia-muziekpro- gramma staan de werken van twee bekende Griekse Compo nisten op de voorgrond: Mikis Theodorakis en Iannis Xena- kis. Theodorakis zal een con cert van zijn eigen werk diri geren met het orkest van de RTL (Radio Televisie Luxem burg). Twee maanden lang zullen op dit festival van de Griekse film zo'n 200 films worden vertoond. Een daarvan is „Stella" door Michalis Cacoy- annis, de eerste film van Me- lina Mercouri, de huidige Griekse minister van cultuur. Een terugblik op de jonge Griekse film (1951 - 1982) zal een overzicht geven van werk van hedendaagse Griekse ci neasten. Behalve bovenstaande hoog tepunten biedt het festival tal van andere uitvoeringen en voordrachten, ontmoetingen en literaire uitwisselingen. Het inlichtingenbureau van deze Europalia is gevestigd aan de Koningsstraat 10, 1000 Brussel. (Van onze correspondent Cees Manders) VATICAANSTAD Een voorbeeld van geschied vervalsing, sensatiezucht en anti-clericalisme. Zo oordeelt het Vaticaan over een gedramatiseerde tv- -serie over het leven van „de Borgia's", die deze maanden in Italië wordt uitgezonden. De serie be leefde zaterdagavond zijn vijfde aflevering en er volgen er nog vijf. Waar om de kerkelijke autori teiten tot de vijfde avond hebben gewacht alvorens „De Borgia's" te veroorde len, is een raadsel, want al na de eerste aflevering was duidelijk waar hel hele verhaal naar toe wil de. De geschiedenis van de Borgi a's, een machtige Italiaanse fa milie aan het einde van do vijftiende eeuw, is de geschie denis van het pausdom en de kerk in de Renaissance. Het pontificaat van Rodrigo di Borgia, alias paus Alexander VI (van 1492-1503). werd ge kenmerkt door intriges, moor den, oorlogen, orgies en bui tenkerkelijke procreatie. Geen wonder, dat in de loop der tijden vele echte en valse geschiedschrijvers zich op dit opwindende stukje kerkelijke historie hebben gestort en in hun publikaties Alexander, voorwaar de paus met het grootste aantal kinderen, een hoge graad van onsterfelijk heid hebben verleend. Het Vaticaan geeft zondagoch tend in een cursief in zijn krant Osservatore Romano toe, dat paus Alexander zeker niet een van de beste pausen uit de geschiedenis is geweest en dat zijn pontificaat zelfs „een zwarte bladzijde in de ge schiedenis van de kerk" ge noemd mag worden. Maar dan nog, zo vindt het Vaticaan, moeten verdichtsels en histori sche feiten streng gescheiden blijven. De tv-serie is gebaseerd op het dagboek van Burcardo, de ce remoniemeester van paus Alexander. Volgens het Vati caan is deze bron niet be trouwbaar, omdat de ceremo niemeester zijn paus niet altijd even hoogachtte. Zo heeft, vol gens het Vaticaan, niemand nog het onomstotelijke bewijs geleverd dat paus Alexandei een incestueuze relatie me| zijn dochter Lucrezia had, ter wijl Burcardo's tv-verhaal dil toch als een historisch feit pre senteert. De door het Vaticaan zo ver foeide tv-serie is, in samen werking met de Italiaan: RAI, vervaardigd door BBC, die bepaald niet de repu tatie heeft in haar historisch: drama's een loopje met de fei ten te nemen. Over de Borgia' is het laatste woord nog nietf gesproken, want het Italiaans^ tweede net (geleid door listen en communisten en duj bepaald niet Vaticaan-gezind zendt aanstaande zaterdag ge woon de zesde aflevering uit. De BBC heeft aan de serie twee jaar in Engeland en Italië gewerkt en zij is de kostbaar ste tot nog toe geworden. In: drukwekkende massa-scenes scheppen werkgelegenheid voor een honderdtal acteurs, van wie er maar een, Adolfo Celi, Italiaan is. Maar hij, in Italië bekend om zijn ironische; rollen, mag dan ook voor de paus zelf spelen, vanwege zijn treffende (uiterlijke) gelijke nis. Niet bekend is of de serie „1 Borgia" ook op de Neder landse televisie zal worden uitgezonden. Vergiftigde pijnstiller in VS eist zeven doden CHICAGO De vergiftiging van Amerika's meest verkoch te pijnstiller Tylenol heeft tot nu toe zeven personen het le ven gekost. De inlichtingen dienst FBI heeft een groot scheepse speuractie op touw gezet naar de „gekke Tylenol- -moordenaar". Volgens de po litie zijn de capsules van het medicijn opzettelijk voorzien van het uiterst giftige cyanide. Het gif is in de flesjes gedaan nadat deze de fabriek hadden verlaten. De zeven slachtoffers woonden allen in de omgeving van Chigago, maar de zaak kreeg een nationaal tintje doorf de dood van een 72-jarige man L in Texas. De Amerikaanse au-| toriteiten hebben de bevolking Wj gewaarschuwd tegen het ge-j bruik van „extra-strength Ty-J lenol". Rebellie tegen Ierse premier DUBLIN Tegen de Ierse premier Charles Haughey is vanuit zijn eigen partij, de Fi- anna Fail, rebellie uitgebro ken. Parlementsleden van de Fianna Fail hebben uit protest tegen het economisch beleid van Haughy een motie van wantrouwen tegen de eerste- -minister ingediend, die woensdag door de fractie zal worden behandeld. Als de af gevaardigden van de Fianna Fail de motie aanvaarden, moet Haughey als partijleider en premier aftreden. Behalve met verscheidene politieke schandalen wordt de Ierse re gering geconfronteerd met een en een begrotingstekort dat werkloosheidspercentage van een derde hoger zou uitkomen] 13, een inflatie van 17 procent dan de raming. Bomaanslag in Teheran: 60 doden en 700 gewonden TEHERAN Bij de explosie van een bom in het centrum van de Iraanse hoofdstad Te heran zijn in de nacht van vrijdag op zaterdag zestig mensen gedood en ongeveer 700 gewond. De bom ontplofte in een voor een hotel gepar- keerde vrachtauto. Het verdiepingen hoge hotel en verscheidene aangrenzendefVei panden, alsmede twee auto-|JA] bussen werden totaal ver- acj woest. Van de 700 gewondeni zijn er ruim 300 in ziekenhui zen opgenomen. ,^uic plee fled ?en, tar ieel ia 1 lag jens itei ten ioe: ïhil ?rei in i gene eide ïrtig :ndc ar. 1 >ekë ileg. ro k rijel idd; •ach oete :t bi irs li unis arril urge. HE ONf en in et W t-r.t :i ohl >u n; Ter Ei :he ii ffers en. E ölk i> de i ecoi it 45 liek urke eperl Femina Minonaise op kwarkbasis De kwarkfabriek van de Coberco Zuivel in Borne komt met een nieuw produkt op de markt, minonaise. Het hoort thuis in het rijtje zogeheten gele sauzen, zoals mayonaise. Minonaise dient, aldus Coberco, te worden gezien als een vervanger van de mayonaise en fritessaus. Minonaise wordt vervaardigd op kwarkbasis (49% magere kwark, 20,7% vet in de vorm van slaolie). Het produkt is daar door calorie-arm. Het kan gebruikt worden op dezelfde wijze waarop mayonaise wordt verwerkt bij gerechten en snacks. Het nieuwe Cobercoprodukt wordt verkocht in kuipjes van 250 gram. Voor de horeca zijn er ook emmers. Het kwarkprodukt is tenminste drie maanden ongekoeld houdbaar. Voor de 35e maal wordt in de Ahoy te Rotterdam de fami- liebeurs Femina gehouden, waarop in de ruimste zin van het woord voorlichting wordt gegeven op het gebied van wonen, voeding, vrije tijdsbe steding, leven, hobby en crea tiviteit. Naast talrijke pri meurs zijn er tientallen ge bruiksvoorwerpen bijeenge bracht uit grootmoederstijd, daterend van het begin van deze eeuw of nog ouder. Ter gelegenheid van het 7e lus trum is het show-element nog sterker dan voorheen aanwe zig. De beurs is tot en met zondag 10 oktober dagelijks geopend van 10.00-17.00 en van 19.00-22.00 uur, zondag alleen van 10.00-17.00 uur. Zelf de schoorsteen vegen Minder duur vlees De Nederlanders zijn in 1981 minder duur vlees gaan eten. Het dure rundvlees wordt steeds minder gekocht: in 1980 nog 58,5 procent, in '81 nog maar 27,6 procent. Het aantal „gehakt- eters" wordt groter, maar varkensvlees is bij de mensen het populairst, zo schrijft het Economisch Instituut voor het Mid den- en Kleinbedrijf (EIM). Het instituut verwacht dat we ook in de toekomst meer goedkoop vlees blijven eten. De Neder landse gezinnen aten in 1981 voor 8,4 miljard gulden aan vlees. Dat is ruim 560 gulden per persoon, een tientje per week en meer dan in 1979 en 1980 toen er voor 7,7 en 8,1 miljard werd ingeslagen. De hoeveelheid gekocht vlees stagneerde, de prij zen stegen wel. Gemiddeld eet een Nederlander een kilo vlees per week. Oplaadbare ladyshave Ideaal voor op reis en voor in de badkamer, waar een stop contact vaak ontbreekt, is de oplaadbare ladyshave, die Philips nu op de markt brengt. Het apparaat wordt met een compact oplaadunit in veertien uur volledig opge laden en kan daarna zo'n vijf tig minuten worden gebruikt. De oplaadunit past zich auto matisch aan bij elk voltage tussen 100 en 240 volt. Advie sprijs f 149, typenummer HP 2133. Voor ongeveer 100,- is er een professionele apparatuur voor het zelf vegen van schoorstenen te koop. En voor wat meer kan men er zelfs riolen mee ontstoppen. In principe gaat het om attribu ten die ook de vakman ge bruikt. Om de kosten wat te drukken is een „garnituur" voor „leken" een verantwoor de aanschaf, maar uit veilig heidsoverwegingen kan het geen kwaad de echte profes sional toch zeker één keer per jaar over de vloer te laten ko men. De schoorsteenset kan men zelf samenstellen. Het gaat om flexibel polypropylene staven van 92 cm lengte van f 13,50 per stuk, staalborstels met verschillende diameters 28,50), roetschrapers voor de meest voorkomende schoorsteenkanalen {f 20,-) en een nesthaak voor 25,-. De DHZ-set is speciaal geïn troduceerd, omdat door het (toenemend) gebruik van ka chels kanalen zeer snel ver vuilen. Sommige schoorstenen moeten wel drie keer per jaar geveegd worden. Inl. 080- 774517. Heeft men regelmatig te ma ken met verstopte riolen dan kan de apparatuur worden uitgebreid met een rioolboor 17,50). De koppelingen zijn van messing. De lengte van de staven hangt natuurlijk sa men met de lengte van de schoorsteen, zodat men tame lijk precies kan berekenen welke kosten er gemaakt moeten worden. Prettig gestoorde meubelen Bovenfrees nu binnen financieel handbereik Een houtbewerkingsmachine voor het precisiewerk, zoals bijvoorbeeld het maken van profielen, lag tot voor kort niet binnen handbereik van de doe-het-zelver. Eenvoudig omdat de aanschafprijs te hoog was. Black en Decker introduceert nu zo'n boven frees machine voor de (advie sprijs van f 269,-, .inclusief rond-, cirkel-, langs- en sja- bloomgeleiders. De bovenfrees werkt als bei tel en sponningschaaf (ge makkelijk bij het afhangen van deuren). Met behulp van de machine kan men soliede houtverbindingen maken, groeven, sleuven en sponnin gen frezen. Het apparaat heeft een nauwkeurige diepte-in stelling van een halve milli- Bovenfreesmachine voor precisiewerk in hout. meter met een maximum diepte van 5 cm; 10 mm per keer. Op zich handig voor het aanbrengen van sierrandjes. De machine is voorzien van een polyester bodemplaat voor een schoon en vlekke loos eindresultaat en kan eventueel in een boorstand- aard geplaatst worden. Model uit de zomercollectie-1983 van Etiènne Aigner. Masker voor vermoeid mannen-gezicht Etiènne Aigner (85), voormalig zadelmaker in Parijs, die met zijn mode-creaties in leer in Amerika geen voet aan de grond kreeg, maar uiteindelijk in Miinchen een wereldconcern van mode in leer, accessoires en cosmetica stichtte, komt eind okto ber met een complete heren-verzorgingslijn op de markt. Hij laat druk bezette mannen die er na een dag zware arbeid uit zien als een vaatdoek, niet alleen fris uit bad stappen, maar levert hen ook een masker en voorziet hen vervolgens van een vochtregulerende crème, waarmee de droge, door luchtveront reiniging aangetaste huid eens lekker kan worden verwend. In het Scheveningse Kurhaus werden dezer dagen de aanwins ten op het gebied van totale huidverzorging voor de vrouw én de man getoond, terwijl ook reeds een speelse blik op zomer- 1983 werd geworpen. Het handelsmerk van Aigner, een hoef ijzer, staat garant voor kwaliteit en mode (in leer, katoen en zijde) van top tot teen. Mevrouw Ten Hoonte, sinds augustus directeur „Mode Neder land Aigner" en met het assortiment reeds aanwezig tegenover het paleis Noordeinde, opent 1 maart 1983 nog een modezaak, speciaal voor de man. De show in het Kurhaus toonde in de herencollectie „zomer-'83" reeds een schitterend, camelkleurig gabardine pak met bijpassende jas in een soepele cashmere. In navolging van zijn vrouw zal de man zich nu op het strand na het zwemmen kunnen hullen in een bedrukte pareo, een ty pisch vrouwelijk kledingstuk met Romeinse inslag, losjes over één schouder dichtgeknoopt. Ook mooi voor de zomer een groenachtig ensemble: een linnen blazer, tricot zijden T-shirt op een glanzend katoenen broek. Voor de reizende vrouw in de cosmetica-sector nog een nou veauté: de Active Skin Treat, geschikt als enige huidverzor ging. Geen gesleep meer met allerlei andere produkten. Boven dien besparing aan ruimte in de beautycase, waarin het kan blijven zitten tot de volgende trip. De herfst-cosmetica voor de vrouw is bij Aigner afgestemd op onder andere het landschap van Toscane (Italië): nevelig groen met het goud van de vallende bladeren en een toets van diep rood voor de mond. Op de meubel-expositie in de Rietveldkoepel van Metz en Co in Amsterdam komen de Nederlandse ontwerpers Rob Lagrouw en Tijn Noordenbos met een nieuw lijnenspel in zitbanken, gebaseerd op de klassieke Japanse architec tuur. Uitgangspunten zijn de con structie en stijl uit de 16e en 17e eeuw die het Japanse in terieur toen beheersten met glanzend rood en zwart lak voor tafels, banken, tabouret- ten en wandkasten. Deze aan kleding is licht en luchtig, maar bovenal vrolijk. In de zelfde sfeer zijn er Lagrouw- kamerschermen met versie ring en relief. Rob en Tijn hebben dezelfde opvattingen op meubelgebied, zodat ze sa men aan de slag gingen en binnen drie maanden hun Ja panse „Tyro-collectie" klaar hadden. Tijn Noordenbos is sinds een jaar of twee zelf standig meubelontwerper in Delft en noemt zijn ontwer pen uit zijn „kunst"-winkel- galerie „prettig gestoorde meubelen". Ontwerper Rob had zich al lang bezig gehou den met de Japanse strakheid van lijn voor meubels en maakt mooie kamerschermen met vlakverdeling. Inhakend op de tentoonstel ling heeft Metz een fraaie col lectie Japanse kimono's in huis, de fijnste zijden garens en mooi Japans borduurwerk. De tentoonstelling duurt tot 15 oktober. Zitten nieuwe stijl. Gouden drank De Engelsen maken er een ware ceremonie van, van het theedrinken. Daar kunnen bijvoorbeeld hele discussies ontstaan rond de vraag of de thee, dan wel de melk als eerste in het kopje dient te worden geschonken. In Ne derland geen strijdpunt, hier wordt thee nog zelden met melk gedronken, wordt er ook minder aandacht besteed aan het dagelijks kopje. Wie er echter uit wil halen wat erin zit, kan bij het Thee In formatiebureau (Max Have- laarlaan 317, 1183 LT Amstel veen, tel. 020-456854) gratis de brochure „Thee, de gouden drank" aanvragen, een rijk geïllustreerde brochure over de geschiedenis en produktie van thee, met tips over thee zetten, de hardheid van wa ter, de trektijd, theezakjes of theepakjes. In het onderwijs wordt de brochure gebruikt bij thema-lessen in de hoogste klassen van de basisscholen en in het huishoudnijver- heidsonderwijs. TINY FRANCIS

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 6