Helmut Kohl, gg^
Schmidt bepleit ontspanning
een kanselier voor
h uiselijk gebruik
Syrië wil troepen uit
Libanon terugtrekken
HISTORISCHE DAG IN BONN
TAAI EN INTEGER, MAAR
ZONDER VEEL ALLURE
DEDICHTBU HUISBANK.
Israël verliest in VS
sympathie na bloedbad
in Palestijnse kampen
■INA I
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 1 OKTOBER 1982 PAGINA 11
Labour wil 35-urige
iverkweek
ILACKPOOL Als de Engelse Arbei-
Jerspartij aan het bewind komt, dan
yordt er een 35-urige werkweek inge-
:oerd waarbij de lonen op het huidige
teil blijven. Ook wil Labour dat de mo-
elijkheid wordt egschapen tot vrijwilli-
e pensionering vanaf 60 jaar. Dit is gis-
eren besloten op de laatste dag van het
.abour-congres besloten.
)e ongeveer duizend afgevaardigden
ingen hiermee in tegen het advies van
iet partijbestuur. Wel kregen de plan-
ien van het partijbestuur, die voorzien
ri extra overheidsuitgaven om zo de eco-
iomie te stimuleren, massale steun. Ook
/il Labour in een eventuele regeerpe-
iode het aantal werklozen van 4 tot 1
niljoen terugbrengen.
Zes doden bij vliegramp
in Luxemburg
LUXEMBURG In tegenstelling tot eer
dere verklaringen van de Luxemburgse
autoriteiten zijn bij het ongeval met een
Russisch passagiersvliegtuig op de lucht
haven bij Luxemburg „slechts" zes doden
gevallen.
Pas gisterochtend is duidelijk geworden,
dat de ramp minder omvangrijk was dan
werd verondersteld. De meesten van de
77 passagiers en bemanningsleden bleken
het vliegtuig op eigen gelegenheid te heb
ben kunnen verlaten, toen het naast de
landingsbaan in botsing was gekomen met
een watertoren en in brand vloog. De vijf
omgekomenen zijn •llen Luxemburgers.
Van het twintigtal gewonden zijn er enke
len ernstig aan toe.
China bevestigt
aanspraken op Hong Kong
PEKING China heeft gisteren na
drukkelijk bevestigd dat het zich niet
gebonden acht aan ongelijke verdra
gen, waarbij Hong Kong in de vorigf
eeuw onder Brits werd geplaatst
„Hong Kong maakt deel uit van Chi
nees grondgebied", zo liet het Chinese
ministerie van buitenlandse zaken
gisteren weten. Tijdens haar bezoek
aan China zei de Engelse premier
Thatcher vorige week dat de Chinees-
Britse verdragen nog geldig zijn
krachtens het internationale recht.
Een van de drie verdragen, waarbij
Engeland Hong Kong van China
huurde, loopt in 1997 af. De andere
twee verdragen gelden „voor eeu
wig".
Moeizame hervatting
wapenoverleg Geneve
GENEVE Na een zomerreces van tien weken heb
ben de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie gisteren in
Geneve hun besprekingen over een vermindering van
kernraketten voor de middellange afstand hervat. De
twee delegatieleiders, de Amerikaanse diplomaat Paul
Nitze en zijn Sovjet-collega Julij Kwizinski, legden
geen verklaring af voor het gesprek in de Sovjet-verte
genwoordiging bij de Verenigde Naties. Zowel in Was
hington als Moskou zijn eerder deze week verklarin
gen uitgegeven waarin de andere partij de schuld
kreeg van tegenwerking bij de besprekingen. De Ame
rikaanse regering beschuldigde de Sovjet-Unie ervan
door te gaan met de aanmaak van op West-Europa ge
richte SS-20-raketten Moskou beschuldigt de VS ervan
de besprekingen te saboteren omdat zij bij hun plan
blijven eind volgend jaar de nieuwe kruisraketten te
plaatsen.
Amnestie
voor Salan
ARIJS De Franse regering heeft volle
dige amnestie verleend aan de deelnemers
aan de opstand in Algerije tegen generaal
De Gaulle twintig jaar geleden. Tot hen
behoren de generaals Raoul Salan (85) en
Edmond Jouhaud (77), de enigen die nog
in leven zijn van de vier Franse gene
raals, die het verzet buundelden van de
Franse ingezetenen tegen een onafhanke
lijk Algerije en door middel van de OAS
een golf van aanslagen ontketenden. Dui
zenden Algerijnen werden door de OAS
vermoord. Meer dan 2000 personen wer
den bij de onafhankelijkheid van Algerije
in juli 1961 veroordeeld. Mitterrand ver
klaarde dat men na twintig jaar moet
kunnen vergeten.
(Van onze correspondent
Ami van Vree)
&ONN Voor de tweede
|eer in de naoorlogse ge
schiedenis van de Bonds-
epubliek is vandaag een
lonstructieve motie van
vantrouwen ingediend
)m de zittende kanselier
en val te brengen en een
nachtswisseling te be
werkstelligen.
Serder was dit het geval in
april 1972 toen CDU en CSU
een eind wilde maken aan de
regering Brandt. Dit mislukte
om nog altijd onopgehelderde
redenen. Enkele CDU-stem-
men ontbraken voor het wel
slagen van de coup. Rainer
Barzel, toenmalig fractieleider
van CDU en CSU die ook van
daag de motie voor de Bonds
dag (het parlement) zal verde
digen hoeft deze keer minder
angst voor een mislukking te"
hebben. Vanmorgen deed de
Westduitse bondskanselier
Schmidt nog een felle aanval
op de CDU/CSU en de FDP.
In een rede betwistte hij hun
het morele recht zijn regering
ten val te brengen, maar hij
deed geen poging meer om de
FDP'ers tot andere gedachten
te brengen. Helmut Kohl heeft
voor het bereiken van de abso
lute meerderheid 249 stemmen
nodig. Als zijn fractie gesloten
achter hem staat, heeft hij nog
maar 23 stemmen van de libe
rale FDP nodig.
In Bonn, niet gewend aan tus
sentijdse regeringswisselingen
(de huidige coalitie van SPD
en FDP is al dertien jaar aan
het bewind) wordt deze vrij
dag als een historische in de
nog jonge geschiedenis van de
Bondsrepubliek beschouwd.
Gisteren hing er dan ook een
sfeer van onbestemdheid, in
afwachting van de vele veran
deringen die de nieuwe rege
ring op allerlei niveaus teweeg
zal brengen. Voor het verza
melde diplomatieke corps
heeft bondskanselier Schmidt
gisteren nog eens gepleit voor
de continuïteit van de West
duitse buitenlandse en veilig
heidspolitiek. Zijn betoog was
zowel een oproep aan de am
bassadeurs om de onderlinge
dialoog over wereldproblemen
niet af te breken en de ont-
spanningspolitiek voort te zet
ten, als een appèl aan de nieu
we regering Kohl-Genscher
om de basisprincipes van de
na-oorlogse politiek van de
Bondsrepubliek voort te zet-
BONN „Een pantoffel-politicus..
volstrekt ongeschikt. „Een luid
klinkend niets". „Zelfs zijn eigen
vrienden denken dat hij niet tegen
IBe grote problemen in deze door
32 i crisis geteisterde wereld is opgewas-
Veinig lovende woorden, afkomstig
^an de collega's Strauss, Schmidt en
Vehner over de man, die vandaag
de macht in de staatskanselarij in
Bonn overneemt en daarmee het
hoogste regeringsambt in de Bonds
republiek bekleedt. Helmut Kohl
bereikt eindelijk wat hij al lange
tijd nastreeft en waarvoor hij zegt
geboren te zijn: bondskanselier wor
den. Al bij zijn benoeming werden
enkele records gebroken. Van alle
regeringsleiders heeft hij dit doel
het langst en het meest consequent
nagestreefd. Zoals hij in zijn hele
politieke loopbaan altijd de jongste
was, is hij met zijn 52 levensjaren
ook de jongste; en met zijn een me
ter drieennegentig ook de langste
bondskanselier na de oorlog.
oe vallen die negatieve be-
•ordelingen, hierboven ge-
oemd, te rijmen met het feit
lat Kohl toch maar bereikt
eeft wat voor slechts zeer
'einigen is weggelegd? In de
■erste plaats natuurlijk omdat
"eze kritische uitlatingen af-
;omstig zijn van zijn politieke
egenstancjers (waar men zelfs
'.trauss toe mag rekenen),
laar dit verklaart niet alles,
lok in eigen kring, de Chris-
en-Democratische Unie, werd
ijn positie altijd al aangevoch-
'ten en had men zijn twijfels
over Kohls geschiktheid als
regeringsleider. In de media
werd hij altijd zeer afstande-
'9 nil ijk behandeld als ging het om
t 1-6l'een politicus die men niet he-
f 2»6hemaal serieus hoefde te ne-
Me»men
07 i
i 'Er zijn al veel pogingen onder-
Hnnmon 0m het fenomeen Kohl
'[te verklaren en om het raadsel
ivan zijn steile carrière op te
lossen. De waarschijnlijk
^grootste handicap voor een er
kenning van zijn kwaliteiten
is dat het hem aan specifieke
vakkennis ontbreekt. Kohl is
geen econoom van naam zoals
Schmidt, geen financieel ex-
pert als Strauss of Stoltenberg;
ij is geen deskundige op het
gebied van de buitenlandse be
trekkingen en evenmin is hij
pen specialist in de Duitsland-
politiek of op militair terrein
".ohl is daarom wel een „gene
ralist" genoemd, die de proble
men oppakt als zij zich aandie
nen en die dan probeert er een
eenvoudig maar duidelijk ant
woord op te geven.
Betrouwbaar
Met dit laatste is al iets gezegd
over Kohls kwaliteiten. Zijn
taalgebruik is helder en begrij
pelijk en komt daardoor bij de
gewone burger heel goed aan.
In tegenstelling tot vele ande
re politici in West-Duitsland
slaat hij zelden of nooit onder
meer ironisch dan sarcastisch
Een groot redenaar is hij nooit
geweest en zal dat ook niet
worden maar in ziin toespra
ken legt hij iets geborgens en
betrouwbaars. Hij gaat door
voor de „aardige buurman van
hiernaast", van wie men blin
delings een tweedehands wa
gen zou kopen. Een man, die
het vooral om harmonie te
doen is. Kohl, om wie nog al
tijd de geur van de provincie
hangt, die dateert uit de tijd
dat hij met veel barokke praal
minister-president in de deel
staat Rijnland-Paltz was, is
door zijn optreden de populair
ste politicus van zijn partij. Als
kandidaat voor het kanselier
schap bracht hij het in 1976 tot
bijna 50 procent van de stem-
De katholieke zuiderling, die
de protestant uit het noorden
opvolgt, heeft nog meer eigen
schappen die hem daarvoor te
pas zijn gekomen. Kohl heeft
een zeer groot zelfvertrouwen
dat wel eens in zendingsdrift
ontaardt, gepaard aan taaiheid
en incasseringsvermogen.
Vooral dit laatste is hem in
Bonn van pas gekomen waar
ambitieuze rivalen hem regel
matig beentje probeerden te
lichten. Tegelijk moest hij zich
voortdurend teweer stellen te
gen de gevaarlijke onverwach
te aanvallen van Franz-Josef
Strauss en diens CSU uit Beie
ren. Mysterieuze krachten de
den Helmut Kohl echter tel
kens weer opkrabbelen
Van eminent belang voor het
bereiken van zijn doel was dat
Kohl, sinds 1973 voorzitter van
de CDU en sinds 1976 ook
voorzitter van de gemeen
schappelijke CDU- CSU frac
tie, het partij-apparaat op zijn
koers wist in te stellen. Het
Konrad Adenhauer-Haus waar
de CDU zetelt, is het best geo
liede politieke bedrijf in West-
-Duitsland en ook de fractie
staat geheel achter Kohl. Die
geven hem rugdekking tegen
de aanvallen van de machtige
landsvorsten uit de deelstaten
In de politieke beleidsorganen
van de CDU, waar het vaak
bikkelhard aan toegaat (mede
omdat bij de christen-demo
craten personen altijd een gro
tere rol spelen dan program
ma's) heeft Kohl zich altijd
weten te handhaven door een
uitgekiende „verdeel en heer-
s"-tactiek. Terwijl hij zichzelf
onveranderd in het midden
opstelt, speelt hij zijn rivalen
tegen elkaar uit. Hoewel dezen
elk afzonderlijk wellicht veel
betere politici zijn dan Kohl
zelf (Stoltenberg, Albrecht,
Strauss, Spath, Von Weizsac-
ker) heeft geen van hen de ze
kerheid dat hij genoeg aan
hang zal krijgen bij een even
tuele frontale aanval op de
partijleider. „Een definitieve
afrekeningsoperatie-Kohl zou
met zoveel bloedverlies ge
paard gaan dat de gevolgen
ernstiger zouden Zijn dan wan
neer hij aanblijft", heeft een
insider eens gezegd. Met als
gevolg dat Kohl rustig kan
treiteren: „Wie mij wil aanval
len, moet zich maar kandidaat
stellen op het partijcongres".
Soortgelijke beoordelingen
binnen de partij wijzen er ech
ter wel op dat men zelfs in ei
gen kring Kohl inhoudelijk
niet zo hoog aanslaat. Lichtge
wicht is misschien een te
zwaar woord, maar Kohl is
verre van een staatsman. Om
in horeca-termen te spreken:
Hij is 'gut Burgerlich'. Huis en
haard, familie en gezin, Hei
mat, vaderland en pro-Ameri
kanisme zijn voor hem basis
begrippen. De nieuwe bonds
kanselier die zich vaak libera
ler voordoet dan hij in het
diepst van zijn hart is, nl. oer-
-conservatief, is wars van alle
extremismen en buitensporig
heden, vooral wanneer het om
„communisten en chaoten"
gaat. Eigenlijk is hij, vooral de
laatste jaren en als gevolg van
crisis in de maatschappij en
ontreddering bij de jongeren,
teruggekeerd tot de vertrouw
de schema's en benaderings
wijzen van de door hem gea
doreerde Adenhauer uit de tijd
Tv-uitzending
In Nederland is de oppositie
leider pas echt bekend gewor
den door de tumultueuze
tv-ontmoeting in Den Haag,
februari 1979, waar hem door
uiterst kritische jongeren in
het kader van de ZDF-uitzen-
ding „Burgers vragen - politici
antwoorden" het vuur aan de
schenen werd gelegd. Deze li-
fe-uitzending leidde in de
Bondsrepubliek tot hevige,
wekenlang aanhoudende ver
ontwaardiging over de „schan
dalige" manier waarop „Herr
doktor Kohl" was behandeld.
Toch manifesteerde de nieuwe
bondskanselier Helmut Kohl
zich daar in Den Haag precies
zoals hij in werkelijkheid is.
Omslachtig antwoordend op
kwesties zoals hij dat op een
afdelingsve'rgadering in het
Duitse plattelandsplaatsje
Bad-X zou doen. Vooralsnog
moet men Helmut Kohl dan
ook meer beschouwen als een
bondskanselier „voor huishou
delijk gebruik", die wellicht in
staar is om de gewenste politie
ke rust aan het thuisfront
tijdelijk te herstellen, dan
iemand die ook maar bij bena
dering de statuur heeft om de
internationale positie van Hel
mut Schmidt over te nemen.
Kohl mag in dit verband zeer
blij zijn dat hij als minister van
Buitenlandse Zaken een door
gewinterde figuur als Gen-
scher naast zich heeft.
Het is natuurlijk altijd moge
lijk dat Kohl zich op het hoog
tepunt van zijn carrière toch
nog blijkt te ontpoppen als een
veelzijdig politicus, die respect
afdwingt zoals ook Schmidt
zich pas geleidelijk van „Ma-
cher" tot staatsman heeft ont
wikkeld. Maar slechts weini
gen geloven dat deze voor
waarden voor een dergelijke
gedaanteverandering bij Kohl
aanwezig zijn. Wie de politieke
verhoudingen binnen het
christen-democratische kamp
kent, is eerder geneigd aan te
nemen dat Kohl inderdaad de
leider is geworden van een
„overgangsregering" en dat hij
mogelijk al bij de beloofde
nieuwe verkiezingen in maart
(als die doorgaan) weer van
zijn hoge zetel af moet dalen.
Of dat hij die positie weliswaar
behoudt, maar dan aan de zeer
strakke teugels van de man
die hem verre de baas is,
Franz-Josef Strauss.
AMI VAN VREE
Artsen
demonstreren
twintigduizend artsen,
tandartsen, advocaten en
notarissen hebben giste
ren in Parijs een protest
mars gehouden om ver
zet aan te tekenen tegen
de „geniepige uitholling
van hun beroepsvrijheid"
door de linkse regering.
De betogers beschuldig
den de regering van
„wurgmoord" op de vrije
beroepen door belasting
verhogingen. Zij protes
teerden er ook tegen
door de regering te wor
den aangezien voor be
lastingontduikers.
V-RAAD SCHORT STEMMING OVER
ONDERZOEK NAAR MASSAMOORD OP
NEW YORK Syrië wil
zijn militairen uit Libanon
terugtrekken op voor
waarde dat de Israëlische
militairen ook verdwijnen
en de Libanese regering
om terugtrekking vraagt.
Volgens een woordvoer
der heeft de Syrische mi
nister van buitenlandse
zaken, Khaddam, dat gis
teravond zijn Amerikaan
se collega Shultz laten we
ten. Hun gesprek duurde
twee uur in plaats van de
voorgenomen 30 minuten.
In zijn rede tot de algemene
vergadering van de Verenigde
Naties riep Schultz de Arabi
sche wereld op het vredes
voorstel van president Reagan
te accepteren en een eind te
maken aan het conflict in het
Midden-Oosten, dat „een
schrijnende wond is op ons ge
weten". Verder zei Schultz,
dat het Palestijnse volk een
„onontkenbaar" recht heeft op
een vaderland, „een plek waar
zij zich werkelijk kunnen
identificeren".
De Veiligheidsraad heeft giste
ren het stemmen over een re
solutie inzake de massamoord
op Palestijnse burgers in Bei
roet uitgesteld. In de resolutie
wordt opgeroepen een speciale
afgezant te benoemen, die een
onderzoek moet instellen naar
de toedracht van de slachtpar
tij in de kampen Sabra en
Chatila. De Jordaanse VN-am-
bassdeur zei dat tot uitstel was
besloten om de Arabische mi
nisters van buitenlandse zaken
de gelegenheid te geven de re
solutie te bestuderen. De mi
nisters zijn in New York voor
de algemene vergadring van
de VN.
Westerse bronnen hebben la
ten weten dat Libanon bang is
dat een dergelijk onderzoek de
binnenlandse spanningen zou
doen toenemen en dat de uit
komst van dat onderzoek mo
gelijk de nieuwe president,
Amin gemayel, in verlegen
heid zou brengen. De PLO
heeft om een grondig onder
zoek door de VN gevraagd. De
PLO-waarnemer bij de VN,
Terzi, zei dat de Libanese hou
ding slechts kan betekenen dat
„zij erkennen betrokken te
zijn geweest bij de volkeren
moord, die op ons volk is ge
pleegd".
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, Shamir,
heeft in zijn rede tot de alge
mene vergadering gezegd, dat
er geen vrede in het Midden-
Oosten kan komen door „druk
uit te oefenen op Israël om
zich uit meer meer gebieden
terug te trekken".
Maandrente-deposito's.
De rente wordt maandelijks op
uw bankgirorekening gestort
Looptijd 1 tot lOjaar. Minimum
storting f15.000,-.
Rente afhankelijk van
looptijd tot maximaal 9,38% ef-
feküef (9% nominaal).
LEIDSE SPAARBANK S
Leiding Libanese leger
organiseerde massamoord'
WASHINGTON/BEIROET Twee Amerikaanse jour
nalisten hebben woensdag Beiroet verlaten, nadat zij
via diplomatieke kanalen hadden vernomen dat hun
leven in gevaar zou kunnen komen als zij hun onder
zoek naar de toedracht van de massamoord op Pales
tijnse burgers zouden voortzetten. Het gaat om Loren
Jenkins van de Washington Post en Colin Campbell
van de New York Times.
Gisteren publiceerden de bladen hun artikelen, waarin staat dat
de hoogstverantwoordelijken van het Libanese leger, onder wie
wijlen Bashir Gemayel, het binnentrekken van de rechtse-chris-
tenen in de Palestijnse kampen Sabra en Chatila hadden georga
niseerd. De massamoord zou zijn geleid door de „meedogenloos
en keihard" geachte rechterhand van Bashir Gemayel, Elie Ho-
beika. De Britse krant The Guardian had afgelopen zaterdag al
gemeld, dat uit „betrouwbare Israëlische bronnen" was verno
men dat „Hobeika's interne elite-troepen van ongeveer 40 man
de operatie hebben opgezet en in samenwerking met de Israë
liërs hebben geleid". De Washington Post meldt vandaag dat de
massamoord voor de Israëlische minister van defensie niet on
verwacht is gekomen. Hij zou het sein hebben gegeven aan het
Israëlische leger om de rechtse-christenen in de kampen toe te
laten, aldus de Washington Post, die zich baseert op
Israëlische bronnen.
De resultaten van het onderzoek, dat een Israëlisch?
zal instellen naar het bloedbad in de Palestijnse kampen, zullen
pas in januari worden gepubliceerd. Dit meldde gisteravond de
Israëlische televisie. Opperrechter Kahan zal volgende week de
commissie samenstellen en pas over twee weken zal zij met haar
onderzoek kunnen beginnen.
Tijdens de Israëlische bezetting van West-Beiroet zijn niet meer
dan enkele tientallen PLO-commando's gearresteerd. Dit
schreef gisteren Zeef Schiff, de gezaghebbende militaire corres
pondent van het Israëlische dagblad Ha'aretz. Israël rechtvaar
digde de inval in West-Beiroet onder meer met de bewering dat
er nog 2.000 Palestijnse guerrillastrijders in dat stadsdeel waren
achtergebleven.
WASHINGTON Na het bloedbad in de Palestijnse vluchtelin
genkampen Sabra en Chatilla tekent zich in de Verenigde Sta
ten een ópiniewijziging af in het voordeel van de Arabische we
reld.
Een peiling verricht door het weekblad Newsweek toont aan dat
de Amerikanen steeds meer sympathie beginnen te voelen voor
de Arabische zaak. Was voor de massamoord nog 49 procent
meer op hand van Israël dan op hand van de Arabische landen,
na het bloedbad was dit percentage geslonken tot 32 procent.
Sympathie voor de Arabieren steeg van 10 procent naar 28 pro
cent, sympathie voor de Palestijnse zaak van 28 naar 39 procent.
