dirk van den Bosch hielp9
gravend, zvn dorp aan
ben ongedacht vervolg
Letter „U" op parkeerbord
is niet rechtsgeldig
>etes voor nalatige
hapenhouders
AGIN/ tIO
LEIDSE COURANT
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1982 PAGINA 5
)uivem
vordeA
irgann
he lan A
em ben
ge gin
■unneii
a fl.5\
ein 2In
97 iiI
ph-Adf*
rt 197 II
AdleM
>zigd iiM
Neder-
Irijf in f
distri-1
t merk
i -Ad lei
f adese
r expo
•>r-Wil
ge na
lderij-
Ide uii
00 uui
el ijk
stemm
met
kwe
B. en
le vin<
ring ild
:tureri £r
agewa n
men
ie bed
ie La
;evord
krant ontvangen? Bel
18.00 en 19.00 uur, za-
s tusen 14.00 en 15.00
lummer 071-122248 en
ant wordt nog dezelfde
nabezorgd
K IN ZEVENHOVEN ZIT DE VOORGESCHIEDENIS TOT
K AAN DE OPPERVLAKTE
tlgendt
ib voot
igeveei
woens-
1e dien-
eider is
eerstt
middag
.45 uui
Op mijn omwegen 'ctoör stjjcl en' land
kom ik graag mensen tegen. L' kunt
mij telefonisch'of schriftelijk verteliep
wie u graag in deze rubriek1 zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar. yia.07l
- 12 22 44 op toestel 10.
tjes, allemaal 16e eeuws; Ma
jolica, uit verschillende stre
ken, kostbaar en zeldzaam;
veel Keuls aardewerk.
Ik kan het allemaal niet noe
men. Wat daar bij Dirk in de
oude stal staat uitgestald, is
nauwelijks te vatten. Het is
op z'n minst een Zevenho-
vens wonder. En Dirk weet
er zowat alles van. terwijl hij
aan z'n sigaar lurkt Maar hij
ziet vooruit: „Ik kom eens te
vallen, dat is duidelijk. En
dan zou die hele verzameling
uit Zevenhoven kunnen we
graken. Maar dat wil ik niet.
Mijn vondsten moeten vóór
dit dorp bewaard blijven".
Dat geldt dan een wonderlij
ke nalatenschap van onze
voorouders, stukje bij beetje
ondergedoken in de Zeven-
hovense grond: vanaf de Ja-
cobakruikjes, tot de baard
mankruiken. pijpen, speel
goed, kookpotten, het pre
cieuze glaswerk met de grijp
bare roemers en de noppen-
bekers (met uitsteeksels,
want onze verre ouders aten
met de hand en die vette vin
gers konden uitglijden, als ze
een beker of glas wilden vat
ten, en dan moest je toch wat
houvast hebben")
„Ik weet het niet", beweert
Dirk nog steeds. Maar hij
heeft wel, intussen, roemers
opgedolven van rond 1640,
en een vroegé fles van onge
veer 1580. Er is echt geen
houwen meer aan, daar in
Zevenhoven, waar ettelijke
eeuwen zijn ondergedoken
en weer opgerakeld. Bij tien
tallen decennia tegelijk is
onze aardewerken voorge
schiedenis onder Dirk van de
Bosch' grondige ontginning
tot volle ontplooiing geko
men. We roemen in Zeven
hoven bij onze zwakheden
zoals de gevonden roemers,
de bijna verpulverde wijngla
zen op een voetje. En zo mooi
versierd, zo fijn gestileerd; tot
in zowat ongekende kleuren
aan toe".
Het is allemaal voorbij. En
het moet nog beginnen. De
moppenbeker zal nooit meer
glijden tussen de vette vin
gers van zijn heffers. Maar
men wil in Zevenhoven eer
bied gaan betrachten ten
aanzien van z'n verleden, en
daarmee het Hollandse verle
den. In het kort dan: Woh-
lauf, prosit, cheers. Norok,
santé, chin chin, salute, and
things like that, op aanstich-,
ting, mede van de zijde van
Zevenhovens oud-burge-
meeester en bevorderaar van
de Zevenhovense oudheidka
mer Joop Wagenaar. vandaag
eerste burger van Alkemade.
Het is geen moppenbeker
meer. maar ernst. Zevenho
ven laat z'n oude krachten
zien. Alles bij elkaar. Om een
vuist te kunnen maken: min
stens èén afgedankte school
bewaren voor de toekomst.
Geen „moppenbeker maar
een oude school. In dit geval
de oude r k school. Dat ge
bouwtje zou best een onder
komen kunnen worden voor
een „show case" van Zeven
hovens verleden en vergle
den verleden.
Een paar exacte gegevens: de
tentoonstelling wordt gehou
den, in het voormalige
r k schoolgebouw. Noordein
de 45. Van 2 tot en met 10
oktober.
RIJNSBURGER KRIJGT GELIJK
LEIDEN De Riinsbur- keertijden zijn vermeld De Van Dijke vond het heel
Per, die in juli voor het mandad Z'jn auto geplaatst bij knap. dat de man de fout had
Leidse kantongerecht be- e6j waaf?,P ter de ontdekt en ook de officier van
j j i v "Jd de lctter "U stond- De justitie, mevrouw Gerrctsen-
weerde dat parkeerbor- Rijnsburger achtte dat met Visser, verklaarde dat ZIJ de
den met de letter ,,U juist Volgens de EG-norm man zeer erkentelijk was De
niet meer geldig zijn, had daar de letter „H" moeten gemeente Leiden heeft haar
heeft gisteren gelijk ge- staan- staat voor het En- fout overigens ingezien. Sinds
kregen Op de borden se woord voor uun ..hour 9 september worden alle par-
moeten inderdaad de let- }";frbordan °Pg<*i"d met de
ter H" staan. Alle horden moesten voor een ieuer
bepaalde datum zijn aange-
De man was in Leiden voor P«t. De gemeente Leiden had Toch werd de man niet vrij-
een parkeerovertredine be- dat nlet gedaan en was daar- gesproken Rechter Van Dijke
keurd. Hij was het daar niet on? v°lg«« de Rijnsburger in stelde, dat de man best wel
mee eens. Hij had zijn auto gebreke gebleven begreep dat de letter „U voor
geparkeerd in een blauwe uur staat De Rijnsburger
zóne. Zo n zóne wordt aange- De Rijnsburger kreeg gisteren' "erd schuldig bevonden aan
geven met een parkeerbord °P bet kantongerecht veel lof de parkeerovertreding maar
en een bordje waarop de par- toegezwaaid Kantonrechter hij kreeg geen straf opgelegd.
EN Twee veehou-
tijn gisteren op het
kantongerecht ver
wegens het ver-
ozen van schapen,
mannen, afkomstig
Ade en Rijpwete-
tregen een geldboe-
honderd gulden.
Veehouder uit Oud
kreeg tevens een
van vijftig gulden,
hij de ziekte van
:hapen niet bij de ge
had gemeld.
veehouder uit Rijpwete-
rd bij een aantal scha-
ireupel en schurft aan
getroffen. De politie was de
man op het spoor gekomen,
omdat hij door die ziektes aan
getaste schapen had verkocht.
Het niet met medicijnen be
handelen van aan rotkreupel
en schurft lijdende schapen is
bij de wet verboden. De man
kreeg een boete van honderd
gulden.
Ook bij een vijftiental schapen
van de veehouder uit Oud Ade
trof men schurft en rotkreupel
aan. Tevens bleken de dieren
aan maag-, darm- en wormin
fecties te lijden. De man had
dit niet gemeld bij de gemeen
te. Daarbij is het verplicht bij
het huis een bord op te hangen
waarop staat, dat de schapen
aan rotkreupel en schurft lij
den. Voor het niet melden van
de ziektes kreeg de man een
boete van vijftig gulden. Als
straf voor het niet behandelen
van de rotkreupel en schurft
moest de man een bedrag van
honderd gulden betalen.
In een eerder leeggekomen
bedrijfsruimte aan de Hoge-
woerd 100 is het assurantie
kantoor „Antkos", bemidd. bij
het tot stand komen van ver
zekeringen (eig. J. P. C. Blom)
gevestigd.
De slijterij ,,'t Wijnvat" in de
Trompstraat 2b is opgeheven.
Het aann.bedrijf van bestra-
tingswerken van A. du Prie
gevestigd aan het Utr. Jaag
pad, woonschip t/o no. 10c is
opgeheven.
Aan de Brigantijnwal 6 is
het bureau „K.T.S.", het geven
van adviezen op het gebied
van de automatisering, alsme
de de verkoop van program -
maprodukten voor computers
(eig. L. A. Knegtel) gevestigd.
Aan de Satijnvlinder 18 is
„Nani", Haute Couture en
Cuir", ontwerpen en het
(doen) vervaardigen van als
mede de groothandel in lede
ren kleding (eig. N. J. Foppe)
gevestigd.
De Leidse Taxi-Centrale-El-
tax b.v., taxibedrijf en verhuur
van auto's is verplaatst van de
Bonairestraat 13 naar de Adm.
Banckertweg 2.
De kleinhandel (winkel) in
kunstschildersmateriaal en
huisvlijtartikelen „De Huis
vlijt" aan de Vrouwenker-
koorstraat 5- is opgeheven.
N. de Water, handel in ge-
Economisch
bruikte vaten, gevestigd aan
de Dillenburgstraat 4 is in
staat van faillissement ver
klaard.
Het aan de Nieuwe Beesten
markt 3 gevestigde preparatie-
bedrijf (prep, van dieren, be
reiden van huiden enz.) van
John J. Staats is opgeheven.
Aan de Waardstraat 18 is
het aannemersbedrijf (aan.
van en het uitvoeren van
straat-, grond-, sloop-, riole-
rings- en kabelwerk) J. Singe-
ling gevestigd
Aan de Nieuwsteeg 14 is het
vertaalburo M. VM. Stefanko
gevestigd.
De groothandel in vlees en
uitbenerij van A. Jongkind
aan de Jan Keldermansstraat 1
is uit Leiden verplaatst.
De import van en groothan
del in levensmiddelen N.
Chakri-Senhaji Haj is, nog
voordat tot vestiging in de
Haarlemmerstraat 303 was
overgegaan, opgeheven.
In een eerder leeggekomen
bedrijfsruimte aan de Hoog
straat 4 is de winkel in schoe
nen „Peppermint" gevestigd.
Aan de Hogewoerd 23-25 is
in een eerder leeggekomen be
drijfsruimte een winkel in
bontmode van her filiaal be-
wel en wee
drijf Theo Kruyssen geopend.
Aan de Haarlemmerstraat
309 is in een eerder leeggeko
men winkelruimte de ver
keersschool „Unicum" geves
tigd.
In een eerder leeggekomen
winkelpand aan de Breestraat
9 is de groothandel N. van Nif-
terik, groothandel in produc
ten voor banden en fietsonder-
houd, alsmede in fietsbanden,
gevestigd.
Aan de Rijnsburgerweg 80 is
„Geluidsstudio Norbert Veel"
(eig. N. M. Veel) gevestigd
Het caravanbedrijf Chrispijn
aan de Rijndijk 123 is naar
Wassenaar verplaatst.
In een eerder leeggekomen
bedrijfspand aan de Roosevelt-
straat 61 is het autobedrijf
„B.V. Automobiel Import Hans
Maasland" gevestigd.
Aan de Beestenmarkt 11a is
(nieuwbouw) het „administra
tie- en Advieskantoor H. C.
van der Horst (comp. verwer
king), fiscale begeleiding, be-
drijfs economisch advies) ge
vestigd.
Aan de Hooigracht 22 is
„Fer's Tapijt Discount", win
kel in vloerbedekking als fili
aal van Hooigracht 18 geves
tigd.
de 20ste eeuw de fruitbomen
f roeiden en bloeiden en er
un natuurlijke vruchten af
wierpen. De andere „vruch
ten" zaten voor Dirk die
nu alweer een jaar of wat
aan de nauwelijks bereikbare
Molenweg woont en er in de
voormalige stal zijn „oud
heidkamer" heeft ingericht
onder de grond. Maar ze
werden wel degelijk ..afge
worpen". die ondergrondse
heerlijkheden.
„Het is ongelooflijk wat ik
daar heb meegemaakt Toen
ik dat gat had dichtgegooid,
lieten de eerste resultaten me
niet meer los en ik ben toen
opnieuw gaan graven". Maar
toen heel voorzichtig. „Spit
ten" met een troffeltje en een
voegspijker. Beetje bij beetje.
Immers, Dirk rook begraven
roem en voorspoed. Scherven
werden heel omzichtig ont
daan van hun aangekleefde
Zevenhovense aarde, want
een soort goudkoorts had
Dirk, gezegend met forse
handen en een koene geest,
aangetast. Een kwart eeuw
geleden nog werd Van den
Bosch, Dirk. nog uitgelachen
door z'n arbeidzame, nuchte
re vrinden en andere dorps
genoten: „Wat mot je met die
rotzooi?", zeiden ze toen nog.
Maar vandaag, nu Dirks
werk (dat meer belangstel
lende dorpsgenoten aange
trokken had) praktisch vol
tooid is, ,ja, nu zien ze het.
Nu zeggen ze: je hebt gelijk
gehad'constateert Dirk,
alias Theodorus, met flink
wat voldoening in z'n stem.
Schervenliefde
Dirks „rotzooi" is uitgegroeid
tot een bezit, waar de meest
erkende kenners hun vingers
bij aflikken. Dirk weet ieder
een nu wat te vertellen, „na
20 jaar knoeien". Destijds
wist hij nog geen scherf, laat
staan een barst, af van de bo
demvondsten in zijn Zeven
hovense grondgebied. Nu hij
tegen z'n zuurverdiende
AOW aanzit, is Dirks ontgon
nen schervenliefde aansteke
lijk geworden: steeds meer
vliegen komen er op zijn sui
kerpot of. Smakkende en be
wonderende vliegen? Nee
hoor, de lieden die Van den
Bosch' opgegraven liefde de
len, zien in Dirks toewijding
en bijna slopend volhouden
bepaald geen kunst- en vlieg
werk. Men is, hier en daar, in
een kleine maar geïnspireer
de kern, warm gaan lopen
voor een groot idee in het
kleine Zevenhoven: een
„Historische Kring Zevenho
ven", compleet met eigên
museum, gebaseerd op
streekse bodemvondsten.
Vrijwilligerswerk, dat een
exploitatie daarvan voorbe
reidt. Voorwaar regionale ge
voelens die eens ondergraven
„leeftuig" met liefde en
gloeiende aanhankelijkheid
bewonderen en koesteren.
Voorlopig blijf ik nog even
bij Dirk, wiens uitermate
vriendelijke hond (groot van
omvang, maar even omvang
rijk in aanhankelijkheid)
blaffend de Duitser zegt
het bijna nog luider: bellend
protesteert tegen het feit
dat zijn vaste plaats aan tafel
door een onbekende is inge
Dirk v.d.Bosch: schenk nog eens in, uit een fles van rond 1580
Verleden tijd, gezien vanuit Dirks „Tafel ronde".
nomen. Dirk dan, die ooit
„het melkmeisje precies eén-
der" in zijn beginnende his
torische mijn had aangetrof
fen, vulde van lieverlee si
naasappelkistjes vol met
scherven. „En ik denk, dat er
op die plek nog wel wat veel
ouders zal liggen", zegt hij
vandaag, met een overtuiging
die wat vermoeids in zich
heeft. Het werk is nu gedaan.
Werkelijk, bij Dirks aanmel
dingen en verzoeken om ar
cheologische bijstand staan
de eerst aangewezen vonnis-
wijzers soms voor raadsels.
Om niet te spreken van een
mond vol tanden. De polder,
ter plaatse, werd rond 1700
drooggemaakt. Veen. met
hier en daar een „hoogt".
Waar nu het Zevenhovense
winkelcentrum is, lag eens
ook een vindplaats van be
graven huishoudelijke artike
len uit een aardewerken ver
leden. In de 13e eeuw al be
gon men rond Zevenhoven
met de natte toestanden te
ontginnen. Drie meter diep
turf wel werd er gestoken.
Kijk maar naar de Jacoba-
kannetjes, die Dirk in een
mum van tijd naar het droge
bracht. „Ik haalde er van al
les uit. Het moet een spoel-
plaats zijn geweest, die boom
gaard van ons. Het zal nooit
duidelijk worden hoe dat al
les bij ons in die grond is te
rechtgekomen. Van arm tot
duur werk, uit de 17e eeuw,
lag er door elkaar. Alles wat
zo'n beetje gangbaar was.
Maar het is uniek door z'n
verscheidenheid en grootte".
Ploegsteen
Twaalf jaar heeft Dirk er
over gedaan, in z'n vrije
avonden. Spitten, verder zoe
ken, plakken en lijmen. Hij
werd bijna groen en geel van
een bedolven verleden. Gis
singen: „Kijk maar eens hier:
vuurstenen, een gladde
ploegsteen mssichien? Zeven
honderd jaar of ouder? Een
stenen bijl, een vetsteen, een
vuistbijl? Leg 'm maar in je
hand en je voelt 't. Ik weet 't
niet. Maar ik heb 't wel alle
maal gevonden". Antiek
rommelen is ook een liefheb
berij van Dirk, wiens verras
sing en stomme verbazing
nog steeds echt lijkt. „Ik weet
't niet", blijft hij zeggen. En
de autoriteiten op het vakge
bied schijnen ook vaak het
in ©en roemer van rond 1640.
antwoord schuldig te moeten
blijven. En dat wil toch wat
zeggen, in een zo diepgaand
„aarden werk" als ten on
zent. Als het Oudheidkundig
Bodemonderzoek in Amers
foort er al geen weg meer
mee weet, nou dan mag de
rest wel vergeten.
In de oude stal van Dirk aan
de Molenweg, zo tegen Noor
den aan, heeft Van den
Bosch een openbaring ten
toongespreid. Twee tafels vol
gebarsten getuigen van een
lang vervlogen verleden, dat
eens rond Zevenhoven op
een hoop werd gegooid en
begraven. Dirk heeft meer
dan 12 jaar, avond aan
avond, eraan geplakt en ge
lijmd. Vond sons na maanden
een deeltje dat precies paste
aan een veel eerder gevon
den stukje koekepan. Kisten
vol heeft hij nog steeds eraan
overgehouden. De eeuwen
moeten, op onverklaarbare
wijze, bij Zevenhoven, tot
een onverklaarbare on
dergrondse eruptie zijn geko
men: Jutte-potten („van Jut
land, maar die werden ook
hier gemaakt"), roemertjes,
mooie flesjes, tinnen lepels,
koekepannen, opdienborden,
pannekoekenborden, zalfpo
ran de twee lange tafels die, in de oude stal, bij Dirk een schier onvoorstelbare, eeuwen
gang van zaken kenmerken.
in Al
hand-
)edoeld
hand
h Den-'
raard halen de wer-
op en in Zevenho-
drassige grond eruit
eruit te halen valt.
is een van de midde-
van bestaan. Maar
'ht be ijk gezegd heb ik
et beel'i geweten, dat er zo-
ten be verrassends onder
nhovens oppervlak-
id-jfol^- Th. J.van den
:h vanaf de ge-
te hardnekkig Dirk
iemd, naar een oom
had daar trouwens
geen benul van. Tot
hij een jaar of 25 ge
in, op een stukje land^
het familiebedrijf'
de Kousweg, een
stel opgroeiende
ens had losgelaten.
dat zat zó. Ik ben
64 jaar, maar het
k gaat niet meer zo
hè. Het minste en ik
de reumatiek. Ik
altijd op het land ge-
t, veel loon gemaaid
ook in natuurreser-
van Staatsbosbe
heer van Utrecht. Des
tijds dan zat ik met mijn
broer aan de Kousweg.
We hadden een partij
kuikens aangekocht en
de dieren raakten aan
het pikken en woelen in
de boomgaard. Nou, die
bodem werd natuurlijk
helemaal kaal door dat
gepik. Op zeker ogenblik
zag ik iets uit de grond
steken. Het was een
scherf aardewerk. Ik zag
het meteen en herinner
de me dat schilderij van
Jan Vermeer: het melk
meisje met die kan. Nou,
zoiets zat bij mij in de
grond: wit en blauw".
De eerste scherf bracht een
ommekeer teweeg in het le
ven van Dirk. die overigens
wel wat meer in de vingers
had dan alleen de maaima-
chine Dirk had altijd al een
artistieke trek over zich, hij
hield van oud en antiek en
maakte zelf schilderijen en
zelfs zo natuurgetrouw dat
streekgenoten er onmiddel
lijk deze of gene boerderij of
plas in herkenden. Maar toen
eenmaal z'n kippen de boom
gaard aan de Kousweg gron
dig gingen ontginnen, kwam
Dirks nieuwe levenswerk bij
stukjes en beetjes bloot te lig
gen. Van den Bosch ging in
z'n vrije tijd spitten en de ene
scherf na de andere kwam
aan het daglicht. Na drie jaar
had hij een heel pakket. Het
werden zo veel scherven, dat
hij het gat maar weer dicht
gooide, want Dirk wist niet
waar hij de rommel allemaal
moest laten.
Die rommel is nu zijn zilver
en trots: na 25 jaar mag men
Van den Bosch zonder meer
Zevenhovens schervenspeci-
alist noemen; de bewerker
van onvermoede vondsten,
de grondige „keurvorst" die
eeuwen aan elkaar gelijmd
heeft, de amateurarcheoloog
die zelfs de experts met de
handen in het haar doet zit
ten. Wat bij Dirk uit de kuil
van 40 meter in het vierkant
is gekomen is bijna onthut
send. Eeuwenlang hebben
zeer oude Zevenhovenaren
hun pannen en potten, kan
nen en ander serviesgoed,
hun bestek en pijpen ge
dumpt op een plek waar in
