Labourpartij zet extreme
linkervleugel buiten spel
Liberalen zijn
verdeeld
zwaar
Economisch herstel in YS blijft uit
IS
CIA heeft alleen
oog voor links
in El Salvador"
Brit verwekt opschudding met proeven op embryo's
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 28 SEPTEMBER 1982 PAGINA 11
ts
rtikeh
e hij
waart
ippar;
„ontst
tralinj
ekt m
.77,-
tot 5
ijs bei
t dek
>eratu
Stakingsactie
van Franse
ziekenhuisartsen
PARIJS - In Frankrijk zijn de
ziekenhuisartsen gisteren voor
vier dagen in staking gegaan.
Het hoogtepunt van hun actie
komt donderdag in de vorm
van een nationale actiedag van
de gezamenlijke werkers in de
gezondheidszorg.
De staking is een protest tegen
het medisch-sociale beleid van
de regering-Mitterrand. De
ziekenhuisartsen vrezen een
.verambtelijking' van hun be
roep. Zij zijn voorts gekant te
gen de bevriezing van hun sa
larissen.
Bom doodt
Britse
militair in
Belfast
BELFAST Een
bom, die bii een Brit
se controlepost in
Belfast, heeft giste
ren een Britse sol
daat gedood en twee
verwond. Volgens de
politie ging de bom
af toen de Britse mi
litairen het hek van
een doorlaatpost tus
sen een katholieke
en een protestantse
wijk openden.
VS bezorgd over
hongerstaking
Sjaranski
WASHINGTON Het Ameri-
kaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft de Sovjet
unie gisteren beschuldigd van
opzettelijke schending van de
rechten van de gevangen joodse
activist Anatoli Sjaranski, die
afgelopen weekeinde in honger
staking is gegaan. Een woord
voerder van het State Depart
ment zei dat zijn land de Russi
sche autoriteiten oproept om
zich te bezinnen op hun behan
deling van Sjaranski en om hem
weer in de gelegenheid te stel
len contacten met vrienden en
familieleden te onderhouden.
Boliviaanse junta
draagt macht over
aan burgerregering
LA PAZ De militaire regering van
Bolivia zal de macht op 1 oktober over
dragen aan het burgerparlement dat in
1980 werd gekozen. Dat kiest dan een
president, waarna tien dagen later een
nieuwe regering kan aantreden. Het de
mocratische proces werd in 1980 nauwe
lijks drie weken na de verkiezingen ge
stopt door de militaire coup van generaal
Luis Garcia Meza. Sindsdien zijn militai
re regeringen er niet in geslaagd verlich
ting te brengen in de economische crisis.
De meeste partijen in het parlement heb
ben al gezegd dat ze de benoeming tot
president zullen steunen van UDP-kan-
didaat Hernan Siles Zuazo.
Hongkong bezorgd
om de toekomst
HONKONG Hongkong maakt zich zor
gen over de eigen toekomst. De berichten
van het afgelopen weekeinde, dat premier
Thatcher met de Chinese leiders in Peking
is overeengekomen dat over de status van
de Britse kroonkolonie zal worden onder
handeld, leidden gisteren op de beurs in
Hongkong tot omvangrijke verkopen van
aandelen en een koersdaling van de Hong
kong-dollar tot een recorddieptepunt. Pre
mier Thatcher trachtte gisteren, op de twee
de dag van haar bezoek aan Hongkong, wat
van de bezorgdheid weg te nemen. Bij her
haling gaf zij hoog op van de Britse ver
plichtingen ten opzichte van de bevolking
van Hongkong. „Waar het mij als hoofd van
de Britse regering om gaat, is dat we onze
morele plicht tegenover hen vervullen".
VS: einde aan
wapenembargo
Argentinië
WASHINGTON De Ver-
enigde Staten hebben het
wapenembargo tegen Ar
gentinië, dat werd inge
steld bij het uitbreken van
het Falkland-conflict, op
geheven. Volgens een rege
ringswoordvoerder hebben
de destijds genomen sanc
tie aan hun doel beant
woord, maar zijn zij nu
niet meer nodig.
VAN AGT IN VN:
Positie van Antillen
niet ter discussie
NEW YORK Premier Van Agt heeft gis
teren in New York, in wat hij zelf noemde
„nogal stellige bewoordingen", gereageerd
op een verklaring van de Venezolaanse mi
nister van buitenlandse zaken, die er op
neerkomt dat er een einde moet komen aan
de huidige situatie op de Antillen.
Ik heb hem, aldus Van Agt, gezegd dat de
banden tussen Nederland en de Antillen
zullen blijven bestaan zolang de bevolking
dat wil, en dat daarin onmiddellijk verande
ring zal komen zodra de bevolking daartoe
de wens te kennen geeft. „Het recht op zelf
beschikking is in geen betere handen dan
die van Nederland".
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De congres
gangers van de Labour-
partij zijn gisteren in
Blackpool tot de conclusie
gekomen, dat leider Mi
chael Foot nog steeds zijn
mannetje staat. Foot le
verde hiervan het bewijs
in een felle toespraak tot
het congres, waarin hij
zijn campagne tegen de
ultra-linkse groepering
„Militant Tendency"
hartstochtelijk verdedig
de.
Foot ontkende tegelijkertijd
met klem dat hij van plan is
een heksenjacht op touw te
I zetten om militante marxisten
en trotskisten uit de partij te
drijven. „Maar ik zal tot mijn
laatste ademstoot vechten voor
de eerbiediging van de statu
ten van de Labourpartij", riep
hij uit. Foot kreeg een staande
ovatie van een meerderheid
van de 1.200 congresgangers.
Alleen de linkse minderheid
onder aanvoering van de radi
cale Tony Benn bleef zitten en
hield de handen op elkaar.
De leiding van Labour is van
mening dat de militanten, die
de jeugdorganisatie en ver
schillende plaatselijke partijaf
delingen beheersen, de statu
ten met de voeten treden. Veel
Labourleden zijn dat met hem
eens en hebben daarom met stel van Labours eenheid en
grote meerderheid het plan geloofwaardigheid. Dat
Maar de verwijdering van de
leiders van „Militant Tenden
cy" uit de partij zal volgens
waarnemers waarschijnlijk al
leen propagandawaarde heb
ben, omdat de radicale linker
vleugel wel van een scherpe
rand is ontdaan maar als zoda
nig gewoon in de partij blijft
voortbestaan.
Partijleider Michael Foot re
kent er desondanks op, dat de
uitslag van de stemming van
gisteren zal leiden tot het her-
Labourleider Michael Foot tijdens de stemming over het
voorstel, waarmee de ultra linkse vleugel van de partij
aan banden moet worden gelegd.
goedgekeurd om voortaan een
register bij te houden met de
namen van groeperingen en
clubjes, die officieel geduld
worden in de schoot van de
Labourpartij. „Militant Ten
dency" is daar vanzelfspre
kend niet bij. De vijf leiders
van die organisatie kunnen
hun lidmaatschap van de par
tij verliezen. Daarover wordt
in november beslist door het
socialistische partijbestuur.
vooral belangrijk met het oog
op de komende parlements
verkiezingen, in 1983 of uiter
lijk in het voorjaar van 1984.
Foots persoonlijke overwin
ning in de stemming is goed
voor zijn imago als Labourlei-
der, dat de laatste tijd niet zo
best meer was. Foot heeft be
wezen, dat hij nog een tijdje
meekan en vast van plan is de
Conservatieve premier That
cher op te volgen.
T>T>
jubilt
ieid
WASHINGTON De Amerikaanse buitenlandse in
lichtingendienst CIA weigert de rechtse terreur in El
Salvador te onderzoeken en concentreert zich alleen op
links. De afgelopen twee jaar heeft de CIA nauwkeurig
de organisatie en activiteit van de guerrillastrijders be
paald.
Dit blijkt uit een rapport van een speciale commissie van het
Huis van Afgevaardigden over de rol van de CIA in Midden-
Amerika. Deze commissie werd vijf jaar geleden opgericht
en haar eerste onderzoek betrof de CIA-activiteiten in Iran.
Uit het jongste rapport van de speciale commissie blijkt dat
de VS geen enkel inzicht hebben in de organisatie en struc
tuur van de rechtse partijen in Midden-Amerika. Ook levert
de CIA weinig harde gegevens over over het geweld van
rechts en van de veiligheidstroepen. Aan de andere kant
wordt op overdreven wijze de nadruk gelegd op de hulpver
lening van landen zoals Cuba en de Sovjet-Unie aan het
linkse verzet in Midden-Amerika. Zo meldt de CIA dat „er
veel schepen van de Sovjet-Unie naar Nicaragua zijn opge
spoord", terwijl er slechts een paar voorbeelden worden ge
geven.
De commissie beschuldigt verder functionarissen van de
Amerikaanse ambassade van nalatigheid tijdens een onder
zoek naar de door journalisten gemelde massamoord op ruim
700 burgers in het gebied van Mozote. De functionarissen
hadden alleen maar over het gebied gevlogen, aldus de spe
ciale commissie.
Lava houdt
bezoekers
op afstand
Een enorme
massa lava, die
de vulkaan
Kilauea
afgelopen
zaterdag op
Hawaï uitspuwde,
heeft een
verkeersweg in
het Nationale
Park van dat
eiland
onbegaanbaar
gemaakt.
Parkwachters
waren zo
vriendelijk om
belangstellenden
toe te laten,
hoewel de hitte
van de lava hen
op enige afstand
hield.
Alfred Dregger
uit naast hem
plaats te
nemen. De
christen
democraten
vergaderden
gisteren de hele
dag na de
onverwachte
tegenslag in
Hessen.
(Vervolg van de voorpagina)
BONN Gedacht wordt
daarbij aan minstens 40
van de 53 FDP-afgevaar-
digden. De vraag is of de
aangeslagen FDP-voorzit-
ter Genscher, die in Hes
sen zijn aanhang meer dan
gehalveerd zag worden,
deze meerderheid in de
fraktie nog achter zich
krijgt. De liberale Bonds
dagafgevaardigden hou
den daarover vandaag een
proefstemming.
Hoewel dit niet openlijk wordt
toegegeven, verwacht men in
Bonn bovendien dat Strauss de
catastrofe van de FDP in Hes
sen, waar de partij uit het par
lement verdween, zal aangrij
pen om Genscher de duim
schroeven aan te draaien en
om mogelijk reeds bereikte
akkoorden binnen een nieuwe
coalitie te zijnen gunste om te
buigen.
Als de vorming van een nieu
we CDU-CSU-FDP-regering
onverhoopt niet tot stand zou
kunnen komen, zijn en ver
schillende mogelijkheden. Een
daarvan is dat de FDP alsnog
in het kabinet-Schmidt terug
keert en de regeringscoalitie
voortzet. Iets dergelijks sugge
reerde gisteren SPD-voorzitter
Willy Brandt. Hij voegde daar
overigens aan toe dat dit niet
met Genscher en Graf Lambs-
dorff (die de breuk hebben
veroorzaakt) mogelijk zou zijn
en dat er binnen de FDP eerst
een „zuiveringsproces" zou
moeten plaatsvinden.
Als de machtswisseling in
Bonn mislukt, is het echter
waarschijnlijker dat dan het
plan van bondskanselier
Schmidt in werking treedt dat
hij bij het uiteenvallen van
zijn kabinet heeft ontvouwd.
Dit komt erop neer dat hij in
het parlement de vertrou
wensvraag stelt waarna hij, als
deze (opzettelijk) niet de meer
derheid krijgt, aan de Bond
spresident vraagt het parle
ment te ontbinden en nieuwe
verkiezingen uitschrijft.
Schmidt handelt in de tussen
tijd als zittende kanselier de
lopende zaken af. Bij deze pro
cedure kunnen nog dit jaar
nieuwe verkiezingen, t waar
schijnlijk in november worden
gehouden. Een dergelijk
vroegtijdig tijdstip voor het
kiezen van een nieuwe Bonds
dag wordt niet alleen door
Schmidt en zijn SPD gewenst,
maar ook door de CSU van
Franz-Joseph Strauss (die hei
melijk hoopt dat dit de nekslag
voor de FDP zal betekenen)
en door de opkomende „Groe
nen" die vroeger dan ver
wacht daardoor hun intrede in
het nationale parlement kun
nen doen. CDU en FDP willen
daarentegen pas in maart '83
nieuwe verkiezingen.
In Hessen, waar door het ver
dwijnen van de FDP en door
de entree van de milieupartij
van Groenen geen parlemen
taire meerderheidsregering
meer kan worden gevormd,
hebben de Groenen zich giste
ren bereid verklaard om ge
sprekken te beginnen met de
SPD en de CDU, zonder overi
gens een coalitie met een van
beide partijen te willen aan
gaan. De zittende minister-
-president Borner heeft derge
lijke gesprekken echter van de
hand gewezen en wil met een
minderheidskabinet verder re
geren, zolang de Groenen niet
aan bepaalde voorwaarden
(o.a. een afzweren van alle ge
weld) voldoen.
LONDEN In de Britse me
dische wereld is opschudding
ontstaan over de proeven die
dr. Robert Edwards, pionier
van de „reageerbuisbaby",
heeft genomen met veertien
menselijke embryo's (een
menselijk wezen in het eerste
stadium na de bevruchting),
waarvan de meesten niet in le
ven zijn gebleven.
Edwards, die geen medicus is,
heeft zondag op een vergade
ring van medisch journalisten
gezegd dat hij al lang geleden
begonnen is met die proefne
mingen in zijn kliniek voor
onvruchtbare vrouwen bij
Cambridge. Hij zei niet hoe
veel van de embryo's nog in
leven zijn. Zijn woorden heb
ben een stroom van reacties
van zowel dokters als tegen
standers van abortus uitgelokt.
plank en er dan proeven mee
nemen", aldus dr. Walter Hed-
gecock, voormalig medewer
ker van het Britse medische
genootschap. Edwards zelf is
doctor in de wijsbegeerte. Hij
-technieken op mensen. „Goed heeft met Patrick Steptoe sa-
beschouwd zijn dit _potentiële mengewerkt bij het realiseren
Hij wordt daarin beschuldigd
van het toepassen van nazi-
menselijke wezens. Dit is pre
cies hetzelfde als het vastbin
den van een baby op een
van de eerste reageerbuisbaby
ter wereld. Volgens Edwards
zijn de proeven heilzaam voor
het onderzoek naar afwijkin
gen in de chromosomen, met
inbegrip van bepaalde vormen
van kanker bij jonge vrouwen,
en naar mongolisme. Waar het
om gaat is de vraag of de em
bryo's, die uit de eierstokken
zijn verwijderd en daarna in
een Petri-schaaltje groeien, als
menselijk of eenvoudig als
weefsel moeten worden be
schouwd. Het Britse medische
genootschap, dat dit jaar een
onderzoek naar de ethiek van
reageerbuisbabies hoopt te vol
tooien, heeft geen oordeel over
Edwards uitgesproken maar
gezegd dat hij zich „blijkbaar
buiten het kader van menselij
ke ethiek zoals wij dat tot nu
toe hebben uitgewerkt" heeft
begeven.
WASHINGTON Nu het er in de Verenigde Staten
steeds meer op begint te lijken dat het lang verwachte
economisch herstel uitblijft en de Republikeinen als
gevolg daarvan regelrecht afstevenen op een zware ne
derlaag bij de Congresverkiezingen in november laat
president Reagan geen gelegenheid voorbij gaan om
i het economisch beleid van zijn regering te verdedigen.
N Een radiotoespraak dit weekeinde bijvoorbeeld greep
hij aan om uit te leggen dat er met een dalende inflatie
ien toenemende koopkracht „voor iedereen nog echte
hoop was". De hoge werkloosheid weet hij aan de
„wanhopige" economische situatie die hij van zijn voor
ganger Carter had geërfd.
Reagans onverwachte besluit om de hachelijke economisch
t kwestie met open vizier te lijf te gaan is het gevolg van een
reeks opiniepeilingen die voorspellen dat de conservatieve
coalitie in het Huis van Afgevaardigden bij de congresver
kiezingen in november van het toneel wordt weggevaagd.
I De opiniepeilingen wijzen tevens uit dat het grote publiek in
f een tijd van toenemende economische misère nauwelijks in-
pj teresse kan opbrengen voor het sociale programma van het
Witte Huis dat als belangrijkste punten het invoeren van het
gebed op school en een beperking van het aantal abortussen Paniek
heeft.
een periode van economische achteruitgang te beginnen.
Het ministerie van handel zegt dat zijn economische barome
ter, die een beeld geeft van de te verwachten economische
ontwikkelingen, sinds augustus gestaag achteruit loopt. De
werkloosheidscijfers over september, de laatste die voor de
verkiezingen gepubliceerd zullen worden, zullen naar ver
wachting de tien procent overschrijden. Hiermee wordt een
nieuw na-oorlogs record gevestigd en het spreekt voor zich
dat deze deplorabele cijfers de Democratische kandidaten in
het hele land nieuwe ammunitie in handen zullen geven.
Tot voor kort had president Reagan gehoopt dat hij de aan
dacht van de economische crisis had kunnen afleiden door
tijdens de verkiezingscampagne veel nadruk te leggen op tra
ditionele stokpaardjes zoals het bidden op school en de toene
mende criminaliteit. Maar het wordt steeds duidelijker dat
het publiek zich niet af wil laten leiden. De opiniepeilingen
voorspellen dat de Republikeinen ongeveer veertig zetels in
het Huis van Afgevaardigden aan de Democraten gaan ver
liezen. Als deze voorspellingen uitkomen, betekent dat een
definitief einde voor de marginale meerderheid van Republi
keinen en conservatieve Democraten uit de zuidelijke staten
waaraan Reagan zijn recente economische successen in het
Congres te danken heeft.
Gröei te klein
i Bijna het hele jaar heeft de regering-Reagan erop gerekend
dat het economisch herstel nog voor de Congresverkiezingen
ant zou inzetten. Maar hoewel het bruto nationaal produkt de af-
gelopen twee kwartalen enigszins is gegroeid, is deze groei te
advel klein geweest om de stijgende werkloosheid terug te dringen,
Mp» no" maar viif wpkpn voor He verkiezingen l'ikt opnieuw
Een aantal recente gebeurtenissen in het Congres toont aan
welke omvang de paniek heeft aangenomen. Een van de
treffendste voorbeelden is wellicht de brief die de Republi
keinse leider van het Huis van Afgevaardigden, Robert Mi-'
chel samen met elf mede-Republikeinen aan Reagan heeft
gestuurd. In deze brief roept Michel op tot opheffing van de
sancties tegen de Siberische gaspijplijn omdat de boycot een
„kostbare fout" is geweest. Het verzet in Reagans eigen partij
tegen het embargo op de gaspijplijn dat is bedoeld om de
Soviet-TTnie zoHaniv nnHer Hrnk te zetten Hat Hp «taat "an
beleg in Polen wordt opgeheven, is grotendeels gebaseerd op
economische overwegingen. Amerikaanse bouwbedrijven die
zouden meebouwen aan de gaspijplijn, zoals Caterpillar, heb
ben tot dusver al een verlies van ruim 600 miljoen dollar ge
leden als gevolg van het embargo. Duizenden arbeiders zijn
hierdoor op straat gezet, hetgeen de toch al moeilijke econo
mische situatie er nog moeilijker op maakt.
Het economisch optimisme van de Amerikaanse regering
was voor een groot deel gebaseerd op de hoop dat de lagere
rente en de belastingverlaging van tien procent die in juli
bekend werd gemaakt, een economisch herstel zouden ople
veren. Maar de lagere rente moet nog doorwerken naar de
consument in de vorm van goedkopere hypotheken op hui
zen of goedkopere leningen voor auto's. .En als het lenen van
geld de komende weken en maanden niet aanmerkelijk
goedkoper wordt, is het niet waarschijnlijk dat de uitgaven
van de consument beginnen aan te trekken. Dr. Henry
Kaufman, de wijze man van Wall Street die in zijn eentje de
hele geldmarkt naar zijn hand kan zetten, zei vorige week
dat hij niet verwachtte dat het nationaal inkomen in 1983
meer dan 1 a 2 procent zou groeien. Dit betekent, zo merkte
hij op, dat de werkloosheid blijft stijgen en steeds meer be
drijven rood komen te staan waardoor weer meer faillisse
menten dreigen. Enkele grote bedrijven, waaronder de Inter
national Harvester, een machinegigant die zich specialiseert
in landbouw- en bouwmachines, zweven aan de rand van
een faillissement en worden alleen maar in leven gehouden
door banken die bang zijn voor hun eigen voortbestaan.
De voorspelling van Kaufman vormt een schril contrast met
de regeringsvoorspelling die uitgaat van een economische
groei van vier procent dit jaar. Maar zelfs daar komt de rege
ring nu van terug. In een verklaring vorige week zei minis
ter van financiën, Donald Regan, de eeuwige optimist, dat
een groei van 3.5 procent misschien toch waarschijnlijker
was.
ALEX BRUMMER
Ponvriphl Th»» GuarHi.in
ADVERTENTIE
a c. rAt'ps-riu-Rhöne
Dieppaarse kleur, opvallend bouquet...
stekend zal .Jrd én gebotteld op
ff® SMSi'Zr
tvTÏnen &t jyti'si illeeni V
Leidster Solidariteit gearresteerd
DEN HAAG In de Poolse
havenstad Gdansk is Anna
Walentynowicz. een van de
meest populaire figuren van
het verboden Poolse vakver
bond Solidariteit, gearresteerd.
De arrestatie vond 31 augustus
plaats, zo heeft de vertegen
woordiging van Solidariteit in
Nederland bekend gemaakt.
Anna Walentynowicz is de bij
na al legendarische stakings
leidster van de Lenin-scheeps-
werf in Gdansk
