ponsorloop Avanti
anavond van start
Pander
Speeltuin
vereniging
Marijke
bestaat
30 jaar
Sassenh eimse
najaars
feesten
NOG 1 WEEK
OPHEFFINGSUITVERKOOP
BU PANDER LEIDEN.
Willem Kramers (72) blijft vakwerk leveren met
een leven vol wol en legerkorpsen van lucifers
?A&D/REGIO
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 17 SEPTEMBER 1982 PAGINA 5
in, dat krijg je nooit voor
i&ar", zei de baas, jaren en
In geleden; „zoiets lukt je
je leven niet!" „Zullen we
gokken, dat ik het wel
elkaar krijg?", vroeg
lem Kramers gretig. „Nee,
gok niet, maar zo n ding
>rm lucifers bouw je niet", zei
Toftbaas weer. De baas kreeg
ïsfselijk, want na negen
inaen kon Willem Kra-
den, s met veel gepaste trots en
htin ioening z'n patroon een
iplete stoomketel laten
i. Een showketel. Hele-
il van lucifershoutjes ge-
ikt; duizenden stuks met
ibrande kopjes, met lijm
elkaar „gelast". Dat ging
lem best af, want hij had
n w leven lang al professioneel
yrsc' st. Tot aan z'n pensione-
11 jaar geleden: „41 jaar
Vani eer, bij de NEM en in
'n J' edam en terug in Leiden;
veet alleen niet meer hoe
ujk iet tegenwoordig daar bij
NEM noemen. Dat kan ik
meer bijbenen. Maar ik
precies hoe zo'n grote
mketel zoals ze die ma-
voor tuinderijen en fa
ken er van binnen en
buiten uitziet".
toenmalige baas van Kra-
in its kreeg wel heel erg onge-
immers de stoomketel die
e/ce/lem uit luciferhoutjes had
engesteld was niet van
te onderscheiden. Net
ding als de ketel op de
Met vlampijpen voor de
kvlam, blauwe en rooie;
bedradingen en hendels,
oren, gewrichten en ge
baat iten en een geval om
m af te blazen als de druk
uen root wordt. „Ja, en wilt u
kstn »n wat m'n man voor z'n
'T& npijpen gebruikte?" Me
nnes uw Kramers weet er, op
plat in Leiden Zuid-West.
iddels ook alles van.
jk, u kunt ze van binnen
zitten: allemaal limona-
etjes, met blauwe en rooie
pen erop".
'rouw Kramers is nooit
lijdend voorwerp van
r mans hobby geweest. Be
st leeft ze met hem mee
geeft desgewenst verkla-
en toelichting als Willem
beetje te snel op de con-
T^ojctiebesch rij ving vooruit
Voor Willem van 72 is
dan wel allemaal gesne-
koek, maar voor een jour-
st die zelf amper een
(•oevedraaier in z'n hand
houden blijft het verfijnd
;ppen met minuscule
tjes een onbegonnen ar-
alle
e te
>t kan niet echter", vult
lem aan: „gewoon uit m'n
;d gemaakt; die ketel had
ielemaal in m'n kop zitten,
as 61 toen ik 'm maakte,
ketel is goedgekeurd door
Stoomwezen" van de
Hij kan alleen geen
leveren, die ketel". Dat
iwezen zal wel een me-
zijn geweest, zoals een
loonwezen doorgaans een
•ouw van de telefooncen-
is. Maar Willem Kra-
had de erkenning van
inventiviteit en stug vol-
'en (hij knakt geen luci-
hij buigt ze onder lichte
van zijn forse vingers)
knaapje net van school
Kramers in de scheeps-
Willem Kramers met twee van zijn creaties.
HOE EEN OUD-LASSER ZN BAAS EN IEDEREEN VERSTELD DEED STAAN
bouw bij Boot terecht, alvo
rens rond z'n 18e rich met het
lassen te gaan bezighouden.
„Ik hou van boten, ja". Niet
voor niets staat boven op het
blinkend gewreven dressoir
een model van één meter
veertig. Een „ferry" van je
welste, met opstap -voor de au
to's; een gigantische veerboot
van Tor Line. Wat Tor Line
er zoals mee doet, weet Wil
lem niet, maar het schip op de
kast is een pronkjuweel,
waaraan Krameis een goed
jaar gezwoegd heeft. Ditmaal
geen lucifers, maar van
strookjes gewoon hout, uit een
balk gezaagd met de eigen
elektrische zaag in de kelder.
In de box zogezegd. Want de
bullen van Kramers, daar be
neden gerangschikt, mogen er
best wezen.
Voorbeeld voor de Tor Line-
schuit was een kleurenfotootje
van negen bij vier centimeter,
uit een reisgids. Opgestuurd
door Willems zoon, die opva
rende toerist Zweden
v.v.was geweest. Of het iets
was voor pa, om na te maken.
Nou, Willem maakte de boot
exact na, tot en met de man
netjes erin en de kapitein op
de commandobrug. Geen ka
juitvenster ontbrak, geen rai
ling werd gemist en de rode
reddingsboten hangen er vol
gens de sterkte nog steeds in
hun davits te wachten op een
scheepsramp. Alleen de naam
van het schip ontbreekt: „die
kon ik niet lezen, op het
plaatje".
Bittere noodzaak
Willem Kramers liefhebberij
is tegelijk een bittere nood
zaak. Als zijn perschef deelt
z'n vrouw me mee: „Hij kan
niet stilzitten, hij, moet toch
wat te doen hebben. Als hij
door een grote klus heen is,
prakkizeer ik me suf of ik een
ander onderwerp kan vinden.
Hij is nou weer met vogeltjes
bezig. Ik weet het ook niet
Op mijn omwegen door stad en land
kom ik graag mensen tegen. U kunt
mij telefonisch of schriftelijk vertellen
wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071
12.22 44 op toestel 10.
VOO ig
meer". En Kramers komt de
kamer weer binnen met de
kop en nek van een steenbok,
als een jachttrofee aan de
wand op te hangen. Allemaal
van lucifers, meneer.
Veel is inmiddels de deur uit;
volledig gemeubileerde pop
penhuizen voor kinderen en
kleinkinderen, draaimolens
met gefiguurzaagde poppetjes,
windmolens van verschillend
formaat, met lichtjes van bin
nen. Wieken die draaien op
de energie van een oude wek
ker. Voorwaar geen mallemo
lens van een man met fanta
sie en overgave. Heerlijk; als
je nog zoveel om handen hebt
wanneer de stille binnenzeeën
van een gevorderd leven je
niet meer tot uitputtende acti
viteiten aanzetten en het rit
me op een kalmere maatsoort
terugvalt. Stakige vogels met
lange nekken en bekken, een
kouwe goudfazant ook, pron
kend bestrooid met schitte
rende „granietkorrels".
Kramerstoren
De Eiffeltoren van meer dan
een meter hoog, plus verlich
ting, is allang de deur uit. Die
staat nu bij een zoon in Fries
land. In Dokkum. Ik zie het
bouwsel op een foto: typisch
Kramers-werk. De Kramer
storen, met z'n open vakver
deling.
„Dat maak je nooit; ik hoor 't
m'n baas nog zeggen", vertelt
Willem van de weeromstuit,
als hij naar z'n stoomketel
kijkt en er een uitneembare
wand vanaf haalt ter demon
stratie. „En ziet u waar die
boutjes en moertjes van ge
maakt zijn? Nee? Haha, dat
dacht ik wel. Dat ziet nie
mand". Mevrouw Kramers
komt erbij: „Mijn man nam
daarvoor potloden en die
zaagde hij in heel kleine par
tjes en dan kreeg je echte bou
ten en moeren, van die vijf-
of zeskantige plakjes". Het
grafieten hart van het potlood
als draaipunt.
De hobby wordt nu com
plexer. Willem Kramers, de
ex-lasser met z'n technische
verworvenheden, staat wer
kelijk voor niets. Hij maakte
en maakt wandkleden,
knoopt ze voor het gebruik
thuis en voor z'n jonge nage
slacht. „Opa, hier heb je een
hond; kun je die gaan zitten
namaken?" Zomaar een vraag
van een kleindochter. „Na
tuurlijk kind, geef maar hier".
En de hond van het plaatje
hangt nu geknoopt en al, met
de tong uit z'n bek, waaks te
doen bij opa en oma in de
huiskamer. Wandkleden en
tafelkleden: Kramers knoopt,
en ontwerpt ze ook nog als
dat zo uitkomt. Borduren,
daar heeft hij geen geduld
voor; dat is priegelwerk net
een brug te ver. Steekjes ma
ken, nee. De creatie moet wel
wat om het lijf hebben. Het
liefst hout, of anders plukken
eerlijke knoopwol, waarmee
Kramers een gepassioneerde
Engelse hunting party in ette
lijke jachtige kleuren midden
in de nabloeiende herfst heeft
gezet. De paarden springen zo
snel en de heide is er zo paars,
dat alle toonaarden in elkaar
overvloeien. „Onze huisdok
ter vond het prachtig en was
er weg van", adstrueert me
vrouw.
Willems zoon blies ooit bij
K&G, de befaamde Leidse
showband, zijn partijtje bugel
of zo mee. Pa, K&G welge
zind, schonk een luciferskrui
ser van een redelijke tonnage
en welbewapend aan de vere
niging, die het houten schip
bij opbod voor 200 gulden
verkocht. K&G kreeg trou
wens ook nog de beschikking
over een „groot Duits kasteel,
dat ergens tussen Duitsland
en Noorwegen moet hebben
gestaan". Het was inderdaad
erg groot, kon nauwelijks op
de tafel en prachtig ook
was dat niet geheel duidelijk
te lokaliseren kasteel. Bouw
tijd op de schaal van Kra
mers: twee jaar. Opa Kramers
zou niet weten waar het zich
op het moment bevindt. Jam
mer. Ik had die burcht graag
eens gezien, dat Duitse kas
teel, ergens in Denemarken,
als ik het een beetje kan
plaatsen.
Verzamelen
Dit is het bezige vrijetijdsle-
ven van Willem Kramers, die
nog lang niet aan het eind
van z'n Latijn is geraakt. Als
jonge knaap zaagde hij al fi
guren, met kleine hoekjes die
tal van zaagjes kostten; hij
maakte lampekappen als er
vraag naar was. Het was een
leven van opstaan, werken en
knutselen. Nu liggen er weer
paard en wagen op hun raam
werk en spanten te wachten.
Ook naar een plaatje te ver
vaardigen. „Ik werk niet van
tekeningen, bouwplaten; die
tekeningen maak ik zelf wel".
De hele familie en de buren
verzamelden voor hem later
de ontelbare lucifers. In een
nauwelijks bij te houden tem
po. Elke lucifer die even op
gevlamd is, kan bij Willem
Kramers een nieuwe, gesle
pen toekomst krijgen. Maar
de spoeling wordt nu wat dun.
Een enkel vogeltje k?m er nog
wel vanaf. Mevrouw Kra
mers: „Ik heb expres geen
gasaansteker voor het fornuis
gekocht, maar ik strijk zoveel
mogelijk lucifers aan. Ik weet
het ook niet meer".
Priegelen: „Het is maar voor
de hobby hoor. Maar je moet
wel je gedachten erbij hou
den", meent Willem Kramers,
die met een pen in een lucifer
prikt, daarna de lijm erop
smeert en het dunne exem
plaartje zachtjes tegen een an
der duwt, volgens het patroon
der compositie. „Ze hebben al
eens gezegd: je bent een man
met gouden handen. Wat wou
je, zeg! Toch wel leuk hoor,
dat de baas ooit zei: dat krijg
je nooit voor elkaar Willem!"
ERSWOUDE Een
van 15.000 gulden
de „Vrienden van
ti" vanavond bijeen
irengen tijdens de
iorloop, waaraan ver
eende bekende Ne-
'hders meedoen. Eén
ien is uiteraard Euro
kampioene Bettine
ekoop, al jaren trouw
fan tafeltennisvereni-
''ei Avanti.
edrag, men hoopt uiter
aard op meer, is nodig om de
hypotheeklast van de vereni
ging terug te brengen. Avanti
heeft op eigen kosten en via
acties het clubhuis van ruim
400.000 gulden neergezet. De
acties gaan door, maar met de
huidige hoogte van de rente
vreest men dat het nog dertig
jaar zal duren voor net ge
bouw afgelost is. Er rust name
lijk nog een hypotheek van
280.000 op het clubhuis. „Wij
zijn een vereniging van idea
listen, die alles zelf bekostigen
gn tot de grootste en beste
jeugdvereniging van Neder
land zijn geworden. Wij willen
die nu zo oplossen", aldus
„vriend" John van Strien jr.
Bekende Nederlanders, Tom
Okker, Bettine, The Shoes, Ria
Visser, Jos Kuyer, Sandra de
Kruyff, Gerard Bakker en Eg-
bert van 't Oever, gaan ander
half uur rennen, kruipen, jog
gen en dergelijke. Zij hebben
allemaal sponsors, die een be
drag per afgelegde kilometer
op tafel leggen. Het is de be
doeling dat -ook gewone Ne
derlanders meedoen en men
Parcours
Het parcours begint bij het
clubhuis en voert via de Burg.
Warnaarlaan, de Gerebrug, de
Kastanjelaan, de Ds. v.d.
Boschstraat, Ridder van
Mondfoortlaan, de Gemene-
brug weer naar Warnaarkade.
Muziek zorgt voor een sfeer
langs het hele parcours en ie
dereen is welkom. De loop
start vanavond om zeven uur.
LISSE De oprichtingsvergadering van speeltuinver
eniging Marijke werd op 16 september 1952 in „De Ta
verne" te Lisse gehouden. Ter gelegenheid van het nu
dus 30-jarige bestaan van de vereniging wordt er mor
gen volop feest gevierd.
De vergadering werd destijds geleid door het gemeenteraadslid
de heer P. van Leeuwen. In het allereerste bestuur van de nieu
we vereniging werd plaatsgenomen door mevrouw Helmus, de
heer De Boeck en de heer Spaargaren, die onmiddellijk aan de
slag moesten om een speelterrein in te richten. Het heeft uitein
delijk een jaar of vijf geduurd voordat het huidige speelterrein
aan de Crocussenstraat in gebruik kon worden genomen. Dat
was op 27 juli 1957. In die tussenliggende periode is men naarstig
naar een geschikt terrein in Lisse aan het zoeken geweest, onder
meer ook op het land van Blokhuis.
Feest
Een feestdag voor de kinderen uiteraard, maar ook voor de le
den van de vereniging. De feestelijkheden beginnen om tien uur
's morgens met het hijsen van de eigen „Marijke-vlag" en te
vens de ingebruikneming van de nieuwe geluidsinstallatie. Voor
de kinderen zijn een dertiental aktiviteiten op stapel gezet, zoals
het spijkerslaan, straattekenen, ballengooien, knutselen, skippy
balrace, fietsbandwerpen, dartspel en sjoelen.
Wanneer het weer slecht is, zal een andere feestdag worden ge
kozen. Tijdens de lunchpauze kunnen de kinderen zelf een
worstje en een broodje bakken op de grote barbecue en als ze
dan nog hongerig zijn kunnen er ook nog pannekoeken worden
gebakken. Als extra attraktie zal er op het speelterrein een groot
opgeblazen springkussen aanwezig zijn waarop men heel veel
plezier zal kunnen beleven. Aan het einde van de middag zullen
de kinderen nog een verrassing ontvangen.'s Avonds wordt
voor de kinderen van 9 jaar en ouder een disco gehouden, waar
bij uiteraard gebruik wordt gemaakt van de nieuwe installatie.
De oudere leden van de vereniging moeten nog eventjes geduld
hebben. Voor hen staat ook een feestelijke bijeenkomst op het
programma. Die heeft donderdag 7 oktober plaats. Dat kan een
hele drukke avond worden, want de vereniging telt na dertig
jaar maar liefst 160 leden en 20 donateurs.
SASSENHEIM De jaar
lijkse najaarsfeesten be
ginnen maandag in „De
Tol" in Sassenheim. De
feesten duren tot en met
donderdag en maandag
avond wordt om acht uur
gestart met een klaveijas-
wedstrijd in de grote zaal
en simultaandammen in
de bovenzaal. Voor leden
van de oranjevereniging
zijn alle activiteiten gratis,
niet-leden betalen per ac
tiviteit een bedrag dat va
rieert van twee tot tien
gulden. Bij het klaverjas
sen zijn dames en heren
welkom. Bij het simul
taandammen daagt de
heer Van Tielrooy ieder
een uit het tegen hem op
te nemen.
De feestelijkheden worden
dinsdag voortgezet met activi-
Kwaliteitsmeubelen van vooraanstaande fabrikanten moeten nu weg bij
Pander Leiden.
Kortingen van 10 tot 60% op bekende merken.
Donderdag 23 september 1982 definitief de laatste dag.
Zolang de voorraad strekt.
Verkoop uitsluitend a contant.
Leiden, Botermarkt 21-22,071 - 143746.
teiten voor de kleuters en 's
middags om twee uur met een
viswedstrijd voor 65-plussers
in het park, terwijl om zeven
uur 's avonds het grote luna
park aan de Prins Hendrik-
laan wordt geopend. Dinsdag
avond begint ook het paraplu-
hangen en wel om zeven uur.
De deelname hieraan is gratis
voor iedereen. Op hetzelfde
tijdstip brengen Canite Tuba
en de Harpe Davids muzikale
shows voor de bewoners van
de bejaardenhuizen „De
Schutse" en „De Bernardus".
Verder staan die avond om
acht uur een lampionoptocht,
met medewerking van „Adest
Musica", „De Harpe Davids"
en „Canite Tuba" en een brid
ge-drive in „Ontmoeting" op
het programma.
Wielertocht
Woensdagmiddag staat vanaf
half twee in het teken van
wielertocht over 25 kilometer
en een autopuzzeltocht met als
inzet een wisselbeker. Om drie
uur begint het boegsprietlopen
in de vijver van de Charbon-
laan, voor meisjes en jongens
van 14 jaar en ouder en om
half vijf een viswedstrijd voor
de jeugd tot 16 jaar in het
park.
De laatste dag, donderdag,
gaat van start met een viswed
strijd voor 16-jarigen en ouder
in het park om zeven uur
's morgens. De traditionele
wandeltocht begint om negen
uur bij het plein van de Kom-
passchool aan de Jac. v. Bcie-
renlaan. Verder is er die dag
om twee uur tobbetje steken
op het plein van de R.K. Opl.
school aan de Pr. Hendriklaan,
om half drie snelheidswedstrij
den voor de ieugd op kangoe-
roefietsen in het Koningspark.
De festiviteiten worden om
vier uur besloten met touwt
rekken voor groepen van vier
personen, van wie er twee in
woners van Sassenheim moe
ten zijn. Deze wedstrijd heeft
eveneens plaats op het plein
van de RK Opleidingsschoool
aan de Pr. Hendriklaan.
