Je haat cricket of je raakt er aan
verslaafd; een tussenweg is er niet
Stijl en sfeer
aan zomerhof van
mysterieuze
koning
der
sporten
'e gek voor j
waar te ki
Verslagen van cricket-wedstrijden
worden ook altijd consequent in
een geheimtaal geschreven, die
zonder hulp van een coderingsspe
cialist bij de BVD niet te ontcijfe
ren valt. Herhaaldelijk heb ik
nochtans een poging gewaagd om
me aan de hand van zo'n subliem
brok wartaal een beeld te vormen
van de prestaties, die de driedui
zend actieve cricketers in Neder
land de dag tevoren op de grazige
weiden verricht hadden. Maar tel
kens raakte ik tussen de run outs,
no baljs, leg stumps en slow bow
lers het spoor volledig bijster en
moest ik ruiterlijk erkennen, dat
cricket blijkbaar een duister tijd
verdrijf is, waarvan alleen mensen
kunnen genieten, die deel uitma
ken van een exclusief gezelschap,
dat pottenkijkers zoals ik weert.
Wie daar niet toe behoort en toch
tracht de ziel van dit spel bloot te
leggen krijgt gaandeweg het onbe
haaglijke gevoel, dat hij zich be
vindt temidden van een groep
atoomgeleerden, die in vakjargon
converseren over het stralingsef
fect van een waterstofbom. Hij
vangt wel regelmatig geluiden op,
maar zonder ondertiteling blijft het
voor hem een uitzending van de
Wereldomroep, bestemd voor de
landen, waar Swahili wordt gespro
ken.
Wassie Amons heeft daar overigens
geen enkele moeite mee. Deze zoon
van een Zaanse houthandelaar, die
in het begin van deze eeuw op de
stijfbevroren akkers rondom Ar
changel een Siberische schone vak
kundig wist te ontdooien, is mij na
rijp beraad toegewezen als tolk-
vertaler. En in die kwaliteit pro
beert hij mij nu reeds enkele uren
wegwijs te maken in de doolhof
van cricket.
Hij heeft tijdig beslag weten te leg
gen op twee tuinstoelen, waarop
wij aan de rand van het speelveld
hebben plaats genomen als twee
vissers, die hun geluk beproeven in
een vijver vol kroos.
Aan de overzijde ontwaar ik al ge
ruime tijd enkele dames, die met
breipennen nummer drie en een
half onder de oksels begonnen zijn
aan het voorpand van een kloeke
ijstrui. Omdat hun aandacht nau
welijks wordt afgeleid door de spe
lers van Quick en HCC2 zal tegen
de avond blijken, dat ze wederom
geen steek hebben laten vallen.
Slidings
Om elf uur precies zijn de twee
scheidsrechters het veld opgeko
men. Een van hen is de radiovete
raan Karei Prior, die na een reeks
spectaculaire slidings op de Gooise
matras uiteindelijk bij de AVRO
wortel lijkt te hebben geschoten.
Zijn activiteiten als scheidsrechter
door de spelers hardnekkig um
pire genoemd beschouwt hij als
een welkome afwisseling van zijn
werkzaamheden bij de radio. Bij de
AVRO zit hij weliswaar goed. Ja
toch? Maar bij Quick staat hij zeven
uur aan één stuk. En dat is andere
koek.
Zijn collega Jan Wilts heeft inmid
dels een scheepsbel geluid. Wat als
een opmerkelijke bezigheid kan
worden beschouwd. Want de zee i6
nog altijd twee kilometer west
waarts. En in geen velden of wegen
is er een pont te zien, die op het
punt staat af te varen.
De uitleg komt van Wassie Amons.
„Cricket", zegt hij, „hangt van
stokoude tradities aan elkaar. Dat
is ook de charme van dit spel. De
Britse edellieden, die cricket rond
om 1700 hebben geïntroduceerd,
zijn niet over één nacht ijs gegaan
en hebben een reglement verzon
nen, dat zijn weerga niet kent. Er
worden alleen al zeven dichtbe
drukte pagina's besteed aan de di
verse vormen van unfair spel, die
onverbiddelijk bestraft worden.
Dat zijn welgeteld dertien hoofd
stukken, plus zes voetnoten".
„Nee, er wordt in het cricketspel
niets aan het toeval overgelaten.
Wat ik persoonlijk ook weer een
gaaf Engels trekje vind. Een Brit
wil nu eenmaal graag weten waar
hij aan toe is. En uiteraard staat hij
er op, dat zijn meest geliefde sport,
die niet voor niets door hem ge
kroond is tot de King of Sports, de
koning der sporten, in stijl en met
hoofs allure gespeeld wordt. De
spanning kan nog zo hoog oplaaien,
maar dat kan een cricketer er niet
van weerhouden om de wedstrijd
te onderbreken voor een voedzame
lunch en een genoeglijke theepau
ze".
„Als je cricket serieus neemt kijk je
ook niet op de klok. Tijd is in dit
spel een te verwaarlozen factor.
Het enige houvast, dat je hebt is die
regel in het handboek, dat bij het
invallen van de duisternis met spe
len gestopt dient te worden".
Keurslager
Tussen haakjes: de eerlijkheid ge
biedt mij te bekennen, dat ik Prior
aanvankelijk niet eens herkend
had. Evenals zijn collega Wilts
draagt hij namelijk een kokette
witte jas. En daardoor leken ze op
afstand op twee keurslagers, die op
het punt stonden een ereronde te
maken met hun prijswinnend rund.
Uit hun wilskrachtige tred leidde
ik toen af, dat ze hoe dan ook wil
den vasthouden aan de oude ver
worvenheid van „woensdag-ge
haktdag".
Van een op handen zijnde slachting
is overigens geen sprake. Integen
deel: er hangt op het Quick-veld
een broze sfeer van innig welbeha
gen, die men ook wel aantreft tij
dens picknicks voor het goede doel.
Bekoorlijke dames, die zijn losge
weekt uit de modepagina's van
Avenue en Élégance, voeden aan
de bosrand hun onderonsjes via
hun guitige tuitmonden vol kundig
gesaneerde gebitten, die fiscaal af
trekbaar waren. De meesten van
hen zitten met de rug naar de spe
lers en zijn het oorspronkelijk doel
van hun komst inmiddels royaal
vergeten. Wat binnen de omhei
ning gebeurt is trouwens niet inte
ressant genoeg om hun aandacht
blijvend vast te houden. Terwijl
Paul Jan Bakker de leren bal met
verraderlijk effect naar de vijand
werpt stijgt hun gekwetter op uit
de Bosjes van Pex. „Wat heb jij een
beeldig complét aan, Marie-José.
Waar heb je dat vandaan, als ik
vragen mag?".
Ook een bevredigend aantal cap-'
tains of industry heeft zich op deze
zondag op het Quick-terrein genes
teld. De ligstoel in de verste stand,
de bovenste twee knopen van het
grijze flanel vest los, de NRC open
geslagen op de pagina met de
beursberichten. En van tijd tot tijd
op een sukkeldraf naar de buiten
bar voor een pilsje aan de tap. Zo is
het leven waarachtig wel uit te
houden, zouden we zo denken.
Geen gelazer aan de kop, geen hui
selijke verplichtingen en onge
wenst bezoek. Nee, cricket is voor
hen een waterdicht excuus om er
een half weekend tussenuit te knij
pen en pas laat in de avond rumoe
rig weer op huis aan te gaan.
Oproerpolitie
Toen ik om kwart over tien 's och
tends het Quick-terrein betrad viel
het mij wel op, dat de blauwe over
valwagens van de Mobiele Eenheid
ontbraken. Na een snelle ronde
over het veld had ik ook nog steeds
geen gehelmde agenten ontdekt
met bloedhonden, bullepezen en
schilden. Ik maakte me daarover
toch wat zorgen. En terecht, want
elke serieuze sport kan immers
vandaag de dag niet meer beoefend
worden zonder oproerpolitie in de
nabijheid.
Het was voor mij trouwens ook een
bittere tegenvaller, dat de toe-
-schouwers niet achter metershoge
hekken werden samengedreven
maar gedisciplineerd met een bi
bliotheekboek en een breikous gin-
igen zitten waar ze dat zelf verko
zen. Sterker nog: de aanhang van
Quick verbroederde zich in het be
gin van de wedstrijd spontaan met
MM
als Robbie Klljn het
slaghout ter hand neemt
is het keer op keer raak
en dwingt hij zichzelf om
als een zakloper naar
de andere kant van de
groene loper te huppen.
de supporters van HCC. En op het
moment, dat de erfvijand de hanen
uit de Bosjes van Pex op een heillo
ze achterstand had gezet, kreeg
niemand de aanvechting om een
HCC'er een boksbeugel in het ge
zicht te duwen. Men mag zich dus
afvragen of hier nog wel sprake
was van een sportief gebeuren.
Woestijngeel
Het is inmiddels twaalf uur gewor
den. De hoogste tijd voor een klas
sikale behandeling van de curieuze
sport, die al geruime tijd voor mijn
licht verbouwereerde ogen bedre
ven wordt. Ik ontwaar een aantal
mannen in ruim geknipte panta
lons en shirts, waarvan ze lange
tijd verondersteld hebben, dat ze
smetteloos wit waren. Totdat ze die
bemoeial uit dat Ster-spotje tegen
het lijf liepen, die met een door
merg en been gaand grijnsje haar
eigen bonte wasje uit de machine
opdiepte. Sindsdien houden ze het
er op, dat de kleur van hun outfit
neigt naar woestijngeel.
Ofschoon er bij elke cricketwed
strijd sprake is van twee deelne
mende elftallen bevinden zich op
dit moment het is horlogiek
twaalf uur zes slechts vijftien
mannen binnen de witte omhei
ning, die door de ingewijden hard
nekkig boundary wordt genoemd.
Nu te veronderstellen, dat inmid
dels reeds negen spelers tegen de
rode kaart van Prior zijn aangelo
pen en naar de dug out zijn gediri
geerd is echter foutief. Vergrijpen
worden in het cricketspel namelijk
niet in kaart gebracht. Dat zou
itrouwens een overbodige maatregel
zijn. Want de koning der sporten
duldt slechts heren met een bewon
derenswaardige zelfbeheersing in
Batsman Paul
Jan Bakker van
Quick en bowler
Mark Hubert van
Bleyenburg van
HCC2 in actie
onder het
toeziend oog van
umpire
(keurslager) Karei
Prior.
zijn omgeving. Spelers onthouden
zich dan ook zij het van tijd tot
tijd met duidelijke tegenzin van
'spuwen, tegen schenen schoppen,
verraderlijke knietjes in een vijan
delijk kruis en van ontwrichting
c.q. vervelling van uitstekende li
chaamsdelen. Ik hoorde zojuist de
coach-speler van Quick Steven
Lubbers in de kantine weliswaar
bezwerend roepen: „Dit wordt oor
log". Maar dat had weinig te bete
kenen. De oorlog, die hij op het oog
had blijkt een beheerst en onder
koeld treffen te zijn tussen rivalen,
die elkaar op uiterst hoffelijke wij
ze in de pan hakken. Lijfelijk con
tact is daarbij even sporadisch als
een ijsbeer in de Sahara.
Hartkamer
Resteert nog steeds de vraag waar
die negen van HCC2 zijn gebleven.
Welnu, zij zitten evenals ik in tuin
stoelen langs de kant en wachten
geduldig op het moment, waarop
hun twee collega's, die aan slag
zijn, door de werper van Quick uit
het veld worden verwijderd. Dat
kan op diverse manieren gebeuren
heeft Wassie Amons ondertussen
uitgelegd. Maar helaas was ik er
toen even met mijn kop niet bij. En
daarom zit ik op dat punt met
evenveel kennis als twee, die er
ook niets van weten.
Ik heb wel begrepen, dat het wic
ket een centrale plaats heeft bij
cricket. Vanaf mijn plaats zie ik er
twee staan aan weerszijden van een
groene loper, die de hartkamer van
het spel markeert. Op die luttele
vierkante meters wordt geworpen,
geslagen en geleden. Daar worden
look de scheidsrechterlijke! beslissin
gen genomen, waarop geen verhaal
mogelijk is. Als Prior meent, dat
een been niet opzettelijk voor het
wicket heeft gestaan, leggen de
fielders zich morrend bij zijn visie
neer. De umpire heeft nu eenmaal
de absolute macht en heerst als een
verlichte despoot over de deelne
mers. Kankeren dient uitsluitend
te geschieden in de kleedkamers en
in de kantine.
Kinderharp
Hoe omschrijft men nu op adequate
wijze een wicket? In eerste instan
tie doet het me sterk denken aan
een onbeholpen kinderharpje, dat
deel uitmaakt van de nieuwe Lege
serie „Broekeman bouwt zijn eigen
symfonie-orkest". Je zou ook kun-,
nen veronderstellen, dat die drie
ongelukkige paaltjes daarginds res
tanten zijn van een box, die vak
kundig gesloopt is door een kleuter
met net iets te veel haar op de tan
den. In elk geval is het de bedoe
ling, dat de werper van de tegen
partij met een handgemaakte bal
van kurk en leer het slaghout van
zijn opponent ontwijkt en het wic
ket raakt.
Degene die aan slag is de bats
man dus, want we zijn nog steeds
bezig aan een cursus Engels voor
gevorderden probeert op zijn
beurt de bal een puntgave hengst te
geven. Lukt het hem het leder over
de grond tegen de boundary te
meppen, dan sleept hij vier punten
in de wacht. Ziet hij kans het kei
harde kleinood linea recta over de
bomen op het veld van buurman
HBS te slaan, dan wordt zo'n he
melvaart gehonoreerd met zes pun
ten. En dat tikt lekker aan.
Het slaghout waarmee dat gebeurt
kan nog het beste omschreven wor
den als een honkbalknuppel, die de
bof heeft. Uiteraard gelden voor dit
attribuut ook weer strenge regels:
het dient een lengte te hebben van
96,6 centimeter en de breedte van
het onderste gedeelte mag de 10
centimeter niet overschrijden. In
de praktijk blijkt dat ook voor bij
ziende cricketers ruim voldoende
te zijn om zinderende loeiers te
produceren, die door het publiek
met zo'n zelfde applausje worden
beloond, dat ook als motregen
neerdaalt op trio's, die in de Kleine
Zaal van het Concertgebouw een ijl
kamerstukje van Mozart tot een
goed f inde hebben gebracht.
Belendend perceel
Als Quick tegen drie uur is uitge
worpen er zijn dan in 60 beur
ten, de zogenaamde „oVers", 360
pogingen ondernomen om het vij
andelijke wicket te raken heeft
HCC2 een buit binnen van 213
runs. „Dat halen we nooit meer
in", vreest Wassie Amons, „die
plaats in de hoofdklasse kunnen we
voor volgend jaar wel op de buik
ischrijven. Verduveld jammer hoor.
Want Quick verdient het om tegen
gerenommeerde clubs te spelen als
HCC1, VOC, Excelsior, Rood en
Wit, ACC en de Koninklijke Utile 1
Dulci. Dat zou trouwens ook prima
zijn voor de omzet van onze kanti
ne. Als je in de hoofdklasse zit ko
men er meer mensen kijken en
wordt er automatisch meer gedron
ken. En dat kunnen we goed ge
bruiken".
Een uur later Quick heeft dan
,reeds 6 wickets verspeeld en staat
op een schamel totaal van 71 runs
begint hij zich ernstige zorgen te
maken over de tien kratten pils,
die hij heeft ingekocht om de zeker
lijkende overwinning op HCC2 als
een belendend perceel nat te hou
den. „Ik dacht, dat we die wedstrijd
op onze sloffen gingen winnen",
kreunt hij zacht, „maar daar is nu
geen kijk meer op. Moet je ze nou
zien stumperen. Let op mijn woor
den: Quick wordt als een keukenlo
per opgerold. Dit kun je met goed
fatsoen toch geen leuke zondag
meer noemen".
Jeugdliefde
Naast hem smoort Bram Leeuwen
hoek met smaak zijn walmend pijp
je. Hij heeft zich in de loop der ja
ren op topniveau bezig gehouden
met 25 takken van sport en is als
chef de mission van de olympische
ploeg van Nederland met grote re
gelmaat naar aantrekkelijke oor
den afgereisd. Maar uiteindelijk
heeft hij zich toch weer gevlijd aan
de borst van zijn oude jeugdliefde.
„Cricket", deelt hij verzaligd mee,
„is de mooiste sport, die de mens
heeft bedacht. Als je er tenminste
gevoelig voor bent. Je haat cricket
of je raakt er aan verslingerd. Een
(tussenweg is er* niet. Een vrouw,
die niks van cricket begrijpt, wordt
gegarandeerd gek. Die ziet haar
man elke zondag voor dag en dauw
ZATERDAG 21 AUGUSTUS F
het huis verlaten en ze weel
dat ze met de warme maaltiji
op hem hoeft te rekenen. I
dus, dat cricket debet is aan
wat mislukte huwelijken. Mai
offer moet je als liefhebbei
deze sport manmoedig onder
durven te zien. Er staan immi
veel verrukkelijke zaken
over".
„Wat dan wel als ik vragen
Leeuwenhoek blaast een bi
wolk het zwerk in en zegt
„Als buitenstaander kun je
derdaad afvragen, wat de lol
cricket. Er wordt vaak urei
gelummeld. En ik kan ondei
de wedstrijden niet meer
waar ik geen donder aan
Maar ik herinner me ook m<
ten, waarop de vlam in di
sloeg. Het zijn de mystei
krachten in de sport, die bij c\
het volle pond krijgen. En di
cineert me".
Profetieën
Zijn woorden blijken profeti»
zijn, die nauwelijks een uur 1
vervulling gaan. De hanei
Quick, die tot dan toe één v<
naar de slachtbank zijn
kraaien opeens victorie. In ni
lijks vier minuten hebben z
drie wickets verloren en li
rampspoed compleet: Quick
gen wickets kwijt en heeft
runs nodig om HCC2 als vei
naar de kleedkamer te stun
voor dat titanenkarwei heeft
nog slechts Marcel Bertsch ei
bie Klijn achter de hand.
„Dit is voor ons een verloren]
strijd", voorspelt Amons 1
knarsend, „ga maar na: Bei
een bange wezel. Hij is als di
voor elke bal, die in zijn rii
wordt gegooid. Niet voor
draagt hij als enige een heli
een plastic vizier. En nietj
niets is hij de laatste man,
Quick aan slag komt. lei
weet, dat hij het constant ii
broek doet. Houd het er m«
dat we binnen een kwartier
een kouwe pils zitten".
Wat het fenomeen Klijn
deze woest behaarde clubj
heeft ooit in het Nederlands»
ketelftal gespeeld. Maar dat
tooid verleden tijd, waaraai
slechts met een krokodilletr;
de ooghoeken mag worden
gedacht. Sindsdien heeft dezi
keeper van het Haagse drei
Sint Joris met consequent j
en nathouden zijn lichaamsoi
gestadig zien uitdijen. En als
het veld opdribbelt een
wijze van voortbewegen is
geruime tijd niet meer vergt
lijkt hij op een buideldier, dl
der zijn bollend shirt een nei
gelingen koestert.
Mohikanen
Nu deze twee dubieuze Mohi^et'
binnen de lijnen staan lijkt d»
cutie van Quick voor de ^anc
van HCC2 nog slechts een
van een cent. De dames lantce
kant hebben dan ook hun brOj
vast in de weekendtas laten gf js
En bij de buitenbar verberg|stj(
eerste Quicksupporters hun p^
leed in een schuimmanchet. _t
zijn. Bertsch ranselt de eerster,
beste bal in de richting vanf^,
van Holland. Een kwestie vai\n
lijfsbehoud. De angsthaas, mj» s,
helm geboren, verdedigt in gi
de doodsnood zijn wicket en
als een bezetene om zich heet
ene knoeperd na de ander» 3c
van zijn bat en woelt langs ddBB
een baaierd van beschaafde
los. X
Is er op de drempel van de hi
toch nog hoop voor Quick?]
zou het wel denken. Zijn
benne groot en als hij het slaf
ter hand neemt is het keer or,
raak en dwingt hij zichzelf c
een zakloper naar de anderel
van de groene loper te huppa
Nog acht runs scheiden Quicl
de zege. De vijand, net noi
scherprechter, die het vonnil
te voltrekken, kapseist. I I
Naast mij klemt Wassie Amory
vast aan zijn tuinstoel. OmkiT
ziet hij een bezoeker kleine
pasjes maken. En verschrikt
hij: „Oh nee. Die man heeft pi
hartinfarct gehad. Dit kanp cc
dood betekenen".
Als tegen zeven uur de glazens) t
den geheven op de miraciT e]
overwinning van Quick hee&
dereen zijn emoties weer
onder controle. Er wordt oer'
vanouds geconverseerd op dePn
van geëmigreerde Nederlaè),
die na een verblijf van ampefcor
jaar in den vreemde hun moe
reeds zijn vergeten.
„It was really a jolly good j:
hoor ik de heer naast me boe)*
Het is de taal, die men verj
aan het hof van de King of St
LEO THU(jerr
sp
iÏT'
6nds
Ir ee
I per
tit t»
{gel.
kheii
hs t
fcn
as bc
in i
fe hij
Iverk
|de j
als Robj-srv'
Klijn en zljw
teamgenoté
glazen hefff
de miraculf
overwinning
Quick heetfni€
iedereen zit
emoties wét
volledig onf*r
controle. (ff^ai
Cees Verkef
DEN HAAG Van alle bestaande balspelen, waarmee de
mensheid zichzelf in competieverband kwelt, intrigeert cric
ket mij het meest. De regels van deze vrijetijdsbesteding zijn
namelijk zo duivels ingewikkeld, dat er zelfs voor een buiten
staander, die lange tijd gemeend heeft over een aanvaardbaar
IQ te beschikken, geen touw aan vast te knopen is.
