Akkoord
aftocht
van PLO
vandaag
verwacht
Italiaanse
regeringscrisis
razendsnel
naar oplossing
Zweden zien
onder elke
ijsschots een
Russische
onderzeeër
Taiwan hinderpaal voor goede banden tussen China en VS
Franse
politie
zoekt
leider
Action
Directe
Muiters Seychellen bedreigen gijzelaars
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 18 AUGUSTUS 1982 PAGINA 10
Arrestaties na acties
van Surinaamse boeren
PARAMARIBO In Nickerie (West-Surina-
me) zijn begin deze week op last van het mili
tair gezag tien bestuursleden gearresteerd van
de Boerenbond FAL (Federatie van Arme
Landbouwers), nadat rijstboeren met tractoren
en combines wegen en het plaatselijk vliegveld
hadden geblokkeerd. De tien werden gearres
teerd, omdat zij volgens de politie tot de blok
kade van openbare wegen hadden aangezet. De
boeren wilden met hun actie kracht bijzetten
aan hun eis aan de overheid, een voor hen aan
vaardbare minimum garantieprijs voor rijst
vast te stellen. De problemen rond het vaststel
len van rijstprijzen keren in Suriname elke
keer terug wanneer de oogsttijd is aangebro
ken. Het is echter voor het eerst dat tegen de
monstrerende boeren met geweld is opgetreden
en dat arrestaties zijn verricht.
VS trekken 178 miljard
uit voor defensie
WASHINGTON De Ameri-
kaanse senaat heeft gisteren de
defensiebegroting voor het ko
mende jaar goedgekeurd. De be
groting beslaat een bedrag van
178 miljard dollar, 5,4 miljard
minder dan de oorspronkelijk
voorgestelde uitgaven, maar aan
zienlijk meer dan de huidige be
groting van 130 miljard dollar. In
de begroting is 3,5 miljard dollar
uitgetroken voor het omstreden
project van de intercontinentale
MX-raketten. Het voorstel om
geld te reserveren voor de her
nieuwde produktie van chemi
sche wapens is uit de begroting
verdwenen.
VS-Senaat akkoord met
beperking immigratie
WASHINGTON De Amerikaanse Senaat is
akkoord gegaan met een wetsontwerp, dat de
immigratie naar de VS sterk aan banden legt.
Als ook het Huis van Afgevaardigden met het
ontwerp instemt, zullen jaarlijks niet meer dan
425.000 immigranten in de VS worden toegela
ten. Verder zullen werkgevers die illegale immi
granten in dienst hebben worden gestraft. De
wet is vooral bedoeld een einde te maken aan de'
eindeloze stroom illegale 'immigranten vanuit
Zuid-Amerika, die dagelijks met honderden te
gelijk de grens tussen de VS en Mexico overste
ken, Het wetsontwerp voorziet ook in amnestie-
maatregelen, waarvan enkele miljoenen mensen
zouden kunnen profiteren. Met name de illegale
immigranten die vóór 1977 in de Verenigde Sta
ten binnenkwamen, zouden de status van blij
vend ingezetene krijgen.
Amnesty mag niet bij
Turkse gevangenen
LONDEN Amnesty International
heeft de Turkse autoriteiten tevergeefs
verzocht een bezoek te mogen brengen
aan een gevangenis in het oosten van
het land, waarin tientallen Koerden
zijn gedetineerd. Als gevolg van marte
lingen en harde gevangenisomstandig
heden zouden zij in slechte gezondheid
verkeren. In mei heeft Amnesty de
Turkse ambassadeur in Londen ge
vraagd of een medisch team de gevan
genis mocht bezoeken. Daarop heeft
men nog steeds geen antwoord ont
vangen. Al eerder heeft Amnesty haar
beozrgdheid uitgesproken over het feit
dat sommige Koerden door middel
van marteling tot bekentenissen zou
den zijn gedwongen.
Nicaraguaanse katholieken
bezetten scholen
MASAYA In Nicaragua zijn maandag
ten minste zeventien rooms-katholieke
scholen bezet en gebarricadeerd uit pro
test tegen de behandeling van de woord
voerder van het episcopaat, de priester
Bismarck Carballo. In de stad Masaya
kwam het tot een gevecht tussen betogers
en veiligheidstroepen dat aan drie mensen
het leven kostte.
Carballo werd vorige week aangevallen
door soldaten van het Nicaraguaanse leger
toen hij lunchte met een vrouwelijke ken
nis. Hij werd daarna naakt over straat ge
stuurd, waarvan de Nicaraguaanse staat-
stelevise later beelden uitzond. Aartsbis
schop Miguel Obando y Bravo beschuldig
de de politie ervan het voorval in scene te
hebben gezet om de kerk te belasteren.
„Aanslag is werk
van Zuid-Afrika"
tu
Is
(Vervolg van voorpagina)
MAPUTO Een Mozambikaanse
veiligheidsfunctionaris heeft ver-liVl
klaard dat de aanslag op ANC-leid-wac
ster Ruth First veel gelijkenis ver-Ligg
toont met eerdere aanslagen in
Zimbabwe, Swaziland, Lesotho en'l.
Zambia „die het werk van de Zuid»®*®
afrikaanse geheime dienst zijn ge-iW<*'
bleken". In Maputo pleegden Zuid-) Vë
afrikaanse commando's in januarigi
vorig jaar een aanval waarbij 16L.»n
ANC-leiders de dood vonden. We k
vrouw First en haar man ontspron-F*
gen toen de dans. Ruth First kwamp1*3
uit een gezin dat bekend stond om WO
zijn felle kritiek op het apartheids!OVC
bewind.
skkw vn ri
JERUZALEM/BEIROET
Waarnemers in Jeruza
lem en Beiroet rekenen
erop dat vandaag het ak
koord zal worden bekend
gemaakt, waarin de af
tocht van de PLO uit
West-Beiroet officieel is
vastgelegd. De Ameri
kaanse onderhandelaar
Habib is gisteren met een
nieuwe versie van het ak
koord in Israël aangeko
men. Vanmorgen heeft
het Israëlische kabinet
zich over dit document
gebogen.
Voornaamste strijdpunt lijkt
nog steeds de zaak van de Is
raëlische piloot, die door de
PLO wordt gevangengehou
den. De PLO wil hem ruilen
voor Palestijnse gevangenen,
maar de Israëlische
De vrouwen van een aantal Arabische ambassadeurs In de Verenigde Staten demonstreren bij het gebouw
van de Verenigde Naties tegen het beleg van Beiroet en voor de PLO.
van defensie, Sharon, wil daar
niets van weten. Toch wordt
verwacht dat Habib ook hier
over een akkoord kan berei
ken.
In New York heeft de Veilig
heidsraad van de Verenigde
Naties vannacht besloten het
mandaat van de VN-vredes-
macht in Zuid-Libanon, Uni-
fil, met twee maanden tot
19 oktober te verlengen.
Het voorstel werd aanvaard
met 13 tegen 0 stemmen bij
twee onthoudingen. De bijeen
komst duurde drie minuten.
Er was geen debat.
Het was de tweede keer dat de
raad het mandaat met twee
maanden in plaats van de ge
bruikelijke zes maanden ver
lengde, sinds Israels i
Libanon op juni. De resolutie
machtigt de 7.000 man sterke
vredesmacht tevens het huma
nitair en bestuurlijk werk dal
ze sinds de invasie in Zuid-Li
banon doet voort te zetten.
De V-raad gelastte verder een
volledig onderzoek naar de
taak van Unifil. Vóór het aflo
pen van het nieuwe mandaat
op 19 oktober moet daarovei
verslag worden uitgebracht
Israels actie had voor Unifil
tot gevolg dat ze de taak die
haar in 1978 was opgedragen
namelijk de vrede te bewarer
in Zuid-Libanon, niet meei
kon uitoefenen. Maar volgeni
de secretaris-generaal van de
VN, Javier Perez de Cuellar
heeft Unifil nu een belangrij
ke stabiliserende en matigende
invloed in Zuid-Libanon.
WASHINGTON „China be
nadrukte dat de kwestie Tai
wan de normalisering van de
betrekkingen tussen China en
de Verenigde Staten in de weg
staat". Dat stond in het Ameri-
kaans-Chinese communique,
dat op 28 februari 1972 in
Shanghai werd uitgegeven aan
het eind van het bezoek van
president Richard Nixon. Dat
bezoek maakte
eind
de grimmige vernouding tus
sen de twee landen, maar de
vraag over de toekomst van
het eiland zou een hinderlijke
rol blijven spelen.
Hoe oprecht Washington ook
bereid was tot een nieuwe po
litiek tegenover de Volksrepu
bliek China, de Amerikaanse
beloften aan Taiwan konden
niet in een klap worden verge
ten. Nixon zelf gold als een
van de felste verdedigers van
Taiwan. De normalisering van
de verhoudingen werd pas in
1978 bereikt. Toen erkende
president Carter de regering
van de Volksrepubliek als de
enige wettige regering van
China.
Tegelijk zei hij dat de
diplomatieke betrekkingen en
het defensieverdrag met Tai
wan op 1 januari 1979 beëin
digd zouden worden.
Tijdens de campagne voor de
presidentsverkiezingen in 1980
stond het punt „wapens voor
Taiwan" in de belangstelling.
Ronald Reagan sprak zich uit
voor een betere verhouding
met Taiwan, wat hem op ver
ontwaardiging van Peking
kwam te staan. Maar na zijn
benoeming tot president ble
ven de betrekkingen tussen
zijn regering en China vrijwel
rimpelloos totdat hij in januari
de voortzetting aankondigde
van de verkoop van militaire
vliegtuigen aan het eiland. Na
protest van Peking werd de
verkoop bevroren. Bij een la
ter Amerikaans plan om reser
veonderdelen aan Taiwan te
leveren waarschuwde China
voor verslechtering van de
verhouding. Daarna is er druk
overlegd om een oplossing te
vinden die beide partijen be
vredigde. Het gisteren bekend
gemaakte protocol is daarvan
een eerste gevolg.
Maar China
heeft al laten weten dat nog
wel wat nadere afspraken
moeten worden gemaakt, voor
de zaak geheel naar de zin van
Peking geregeld is.
BEVOLKING BEGRIJPT ER NIETS MEER VAN
(Van
correspondent Cees Manders)
ROME De vorming van een nieuwe regering in Ita
lië is nog maar een kwestie van dagen. Komend week
einde nog krijgt Italië een tweede kabinet-Spadolini.
De wijze waarop en de snelheid waarmee deze zoveel
ste regeringscrisis is opgelost, slaat waarnemers met
stomheid, en de vraag lijkt gewettigd of het sop de
kool werkelijk waard was.
De socialisten (PSI) brachten twee weken geleden Spadolini-I
ten val omdat in het parlement een door de socialisten gewenste
belastingwet werd weggestemd. Zes dagen lang riepen de socia
listische leiders van alle daken van Rome om nieuwe verkiezin
gen. Pogingen om de vijf partijen-coalitie te lijmen werden door
hen verontwaardigd buiten de orde verklaard.
Maar vorige week donderdag kwam de grote ommezwaai. Na
een „indringend" gesprek met (socialistische) president Pertini,
verklaarde PSI-leider Craxi zich ineens bereid met een nieuw
kabinet Spadolini akkoord te gaan, mits deze de hervorming
van het parlementaire systeem top-prioriteit gaf. Nieuwe ver
kiezingen vonden de socialisten niet meer noodzakelijk.
Het programma van Spadolini-II wil nu dus inderdaad de „insti
tuties" van de staat aanpakken. De eerste minister krijgt meer
macht en zal zich wat onafhankelijker van de leiders van de po
litieke partijen van de coalitie mogen ontplooien; de mogelijk
heid om in het geheim te stemmen wordt beperkt; de rechterlij
ke macht mag geen binding meer hebben met de politiek; de
mogelijkheid een referendum te laten houden wordt drastisch
beperkt en enkele andere parlementaire technieken worden bij
gesteld.
Al deze hervormingen staan trouwens al jarenlang op de agenda
van allerlei parlementaire commissies, zonder dat de partijen het
daar óver eens kunnen worden. De partners van de nieuwe coa
litie hebben zich nu weliswaar vastgelegd op de uitvoering van
deze wijzigingen, maar de praktijk zal nog maar moeten aanto
nen hoever die bereidheid werkelijk gaat.
Overigens lijkt Italië nauwelijks beroerd door het politieke
spektakel in Rome. De mensen zijn met vakantie en de crisis, de
val van het ene en de geboorte van het andere kabinet zijn nu
eenmaal geen zaken die de rust van strand en bergen kunnen
verstoren. Een onderzoek van een dagblad toont bovendien aan
dat ook de Italianen die de ontwikkelingen hebben bijgehouden,
grote moeite hebben te begrijpen waarover het allemaal gaat.
Politici gooien „onwrikbare standpunten" enkele uren laten zo
maar overboord, en hun diepgaande verschillen van inzicht
over fundamentele zaken blijken even later slechts een nog in
niger vorm van samenwerking te hebben gecamoufleerd. Deze
zoveelste crisis van na de oorlog komt op veel Italianen dan ook
over als een van de overbodipste.
Brandweerlieden zoeken in de puinhopen van het ingestorte flatgebouw in Luanco
naar slachtoffers.
Tien doden bij explosie in Spaans vakantieoord
LUANCO In het Spaanse
vakantieoord Luanco is giste
ren als gevolg van een gasex-
plosie een flatgebouw van drie
verdiepingen ingestort. Hierbij
zijn zeker tien doden en elf ge
wonden gevallen. Brandweer
lieden hebben de hele dag in vrouw van de Diego is zwaar
de puinhopen naar slachtoffers gewond. Het ongeluk is ver
gezocht. Onder de doden be- moedelijk veroorzaakt door de
vindt zich de oud-voetballer explosie
Real Madrid, Rafael de
Diego, zijn moeder, zijn twee
zoons en hun dienstbode. De
propaangas in e
rant op de parterre
bouw.
PARIJS De Franse autori
teiten hebben gisteren de op
sporing bevolen van de leider
van de extreem linkse organi
satie Action Directe, de 30-ja-
rige Jean-Marc Rouillan. Aan
leiding tot het opsporingsbevel
was de verklaring van Rouil
lan tegenover het linkse dag
blad Liberation, dat Action Di
recte verantwoordelijk is voor
drie anti-joodse aanslagen in
Parijs. Vijf dagen geleden voor
de publicatie van het vraagge
sprek waren Rouillan en acht
andere leden van Action Di
recte nog door de politie vrij
gelaten na ondervragingen in
verband met de aanslag op het
restaurant Goldenberg in de
rue des Rosiers.
Volgens Rouillan, die Action
Directe drie jaar geleden op
richtte, werden de aanslagen
gepleegd als vergelding voor
de Israëlische aanval in Liba
non. Volgens zijn verklaring
in Liberation viel de aanslag
op het joodse restaurant niet
onder de verantwoording van
Action Directe.
NAIROBI In de hoofdstad
Victoria op de Eilandengroep
van de Seychellen in de Indi
sche Oceaan hebben vanmor
gen vroeg schotenwisselingen
plaats gevonden tussen rege
ringsmilitairen en muitende
militairen die gisteren een ge
wapende opstand waren be
gonnen om gedaan te krijgen
dat een aantal hoge officieren
wordt ontslagen. Onderhande
lingen hierover met de allerijl
naar Victoria teriuggekeerde
president Rene waren gister
avond mislukt, omdat de pre
sident er niet over denkt op
hun eisen in te gaan. De mui
ters hebben onder meer ge
dreigd hun gijzelaars in het
door hen bezette radiostation
en in hun kazerne te doden als
het regeringsleger een aanval
doet. Tot hen behoren de vier
huurlingen, een Zuid-Afri
kaan, een Brit en twee Zim-
babwezen, die vorig jaar een
poging deden het bewind van
president Rene omver te wer
pen.
De leider van de groep mui
ters, sergeant George Nichole,
heeft in een telefoontje met
een Zuidafrikaans dagblad ge
dreigd alle gijzelaars te doden,
als Zuid-Afrika geen hulp
biedt. De sergeant zou, nu de
onderhandelingen met presi
dent Rene mislukt zijn, ook
het bewind van de president
omver willen werpen. Zijn
verzoek om hulp is voorgelegd
aan minister van buitenlandse
zaken Botha. Nichole zei ver
der dat hij enkele ministers
gegijzeld houdt onder wie die
van defensie en jeugdzaken,
Ogilvie Berluis, en die van on
derwijs, James Michel.
In het leger heerst grote onte
vredenheid. Vanwege die mis
handelingen bestaat er veel
wrok in het leger. De jonge
militairen willen een pro-wes
terse regering. President Rene
kwam in 1977 aan de macht en
heeft sindsdien het land een
socialistische koers opgelegd.
u*
HELSINKI Hoewel het inmiddels bijna een jaar geleden
is dat een Russische onderzeeër van het type Whisky in de
wateren voor de Zuidzweedse marinebasis Karlskrona aan
de grond liep, blijven de onderzeese activiteiten in de Oost
zee een bron van spanningen voor de Scandinavische lan
den. De Zweden maken zich verreweg de meeste zorgen
en lijken achter elke ijsberg onderzeeërs te bespeuren die
telkens weer aan de Zweedse patrouilleschepen weten te
ontsnappen. De beide buurlanden van Zweden aan de
ene kant Denemarken dat lid is van de NAVO en aan de
andere kant het neutrale Finland zijn minder nerveus,
maar niet minder bezorgd.
Volgens Zweedse schattingen bevinden zich in de Oostzee
61 onderzeeërs van het Warschau-pact, waaronder zes on
derzeeërs van het type Golf met aan boord kernwapens die
een reikwijdte hebben van 1200 kilometer. De NAVO
daarentegen heeft helemaal geen onderzeeërs in dit gebied
en het komt maar zelden voor dat de dertig onderzeeërs
tussen Groot-Brittannië en Duitsland en de 28 onderzeeërs
langs de Noorse kust een uitstapje maken naar de Oostzee.
Ondanks recente persberichten als zou de spanning in de
Oostzee geweldig toenemen, worden de Zweedse territoria
le wateren sinds het incident bij Karlskrona niét vaker ge
schonden dan voorheen: ongeveer twaalf keer per jaar. Het
verontrustende is echter dat de Zweden die hun uiterste FF1
best doen om de radarapparatuur van hun patrouillesche
pen te perfectioneren, nog steeds geen methodes hebben r
weten te ontwikkelen die de commandanten van de onder- l1"3'1
zeeërs ervan weerhouden de Zweedse militaire installaties
en mijnenvelden te onderzoeken.
Finland daarentegen slaagde er begin juni in een onder
zeeër duidelijk afkomstig uit de Sovjet-Unie, aldus
westers militair deskundige te verjagen uit de wateren
bij de Aland Eilanden in de Botnische Golf. Daar dit ge
bied gedemilitariseerd is in het kader van een internatio
naal verdrag viel die taak niet toe aan de strijdkrachten,
maar aan de kustwacht die ressorteert onder het ministerie
van binnenlandse zaken.
De Finnen die wat betreft de opbouw van hun militaire
apparaat aan stricte grenzen zijn gebonden op grond
een verdrag met de Sovjet-Unie, hebben de beschikking I
over vijf torpedobootjagers. Daarnaast hebben ze geld gere- 1
serveerd voor de aankoop van een aantal schepen r
vanceerde radarapparatuur. De Finnen die als het op hun 1
verdediging aankomt geen nieuwelingen zijn, hebben t
rustig vertrouwen in hun vermogen om land- en zeegren-
zen afdoende te bewaken.
Toch heeft de Finse minister van buitenlandse zaken, Paer 1
Stenbaeck, toegegeven dat de Finse territoriale wateren I
vaker worden geschonden dan algemeen wordt veronder-1
steld. Hij weigerde echter daarover in details te treden.?
Deze terughoudendheid valt te verklaren uit het feit dat de 1
Finnen hun neutraliteit zeer letterlijk opvatten. De identi-
teit van indringers wordt te allen tijde geheim gehouden r
en het idee om militaire informatie uit te wisselen met f
Zweden, bijvoorbeeld óver de bewegingen van onderzeebo-
ten, wordt ten stelligste verworpen.
Versterking defensie
Voor Zweden heeft de intimidatie onder water zulke vor
men ernstige aangenomen dat het hoofd van de defensies
taf, schout-bij-nacht Bengt Schuback, in het openbaar heeft
gezegd dat een buitenlandse macht militaire operaties
voorbereidt tegen zijn land, hoewel er geen directe kans op
oorlog bestond. Zijn Deense ambtgenoot generaal Gunnar
Kristensen ging iets verder en zei onomwonden dat het de
Sovjet-Unie was die Zweden bedreigde. Hij schilderde het
spookbeeld van een Russische aanval op de kleine niet-ge-
bonden Europese landen, maar voegde eraan toe dat hij
zo'n aanval pas „over vijf a tien jaar verwachtte".
Dit alles is slechts een schrale troost voor Zweden dat met
tegenzin begint met uitvoering van de defensieplannen die
een speciale parlementscommissie heeft aanbevolen voor
de periode 1982-87. Het duurste project is een nieuw type
vliegtuig dat voor verschillende doeleinden kan worden
ingezet. Als oppositiepartij hebben de Sociaal-Democraten
zich altijd tegen de aankoop hiervan verzet, maar het is
heel goed mogelijk dat zij zich bedenken als ze na de ver
kiezingen van volgende maand terugkeren in de regering.
Om de onderzeeërs buiten de deur te houden wilde de
meerderheid van de commissie dat de helicopters als van
ouds met hun jagende taak blijven doorgaan. Daarnaast
stelde de commissie voor om de artillerie langs de kust te
versterken met lange afstandsraketten gericht op doelen in
De militaire autoriteiten hebben besloten om met ingang
van 1 juli 1983 strenger op te treden tegen schepen die de
territoriale wateren schenden. Zo zullen onderzeeërs die de
territoriale wateren hebben geschonden met ingang van
die datum grondig worden geïnspecteerd alsvorens de
Zweden hen laten gaan.
De onderzeese zenuwenoorlog in de Oostzee gaat niet ge
paard met een toename van het aantal militaire schepen
voor de Zweedse kust. Het is echter wel zo dat een econo
mische zone waarover momenteel tussen Zweden en de
Sovjet-Unie wordt onderhandeld, een arena voor sabelge-
kletter aan de oppervlakte kan worden. In de onderhande
lingen tussen de beide ministeries van buitenlandse zaken
over deze economische zone zit al geruime tijd geen bewe
ging meer.
Na een opleving in de militaire activiteiten vijftien jaar ge
leden zijn er bijna geen onderzeeërs van het Warschaupact
meer in de buurt van Denemarken gesignaleerd. De voor
naamste reden is dat de wateren voor de Deense kust erg
ondiep zijn en de onderzeeërs boven moeten komen als ze
door de engte tussen Seeland en Zweden heen willen va
ren. De Deense militaire inlichtingendienst, die opmerke
lijk openhartig is, heeft de afgelopen weken geen wijzigin
gen opgemerkt in de operaties van het Warschaupact in
het zuidelijke gedeelte van de Oostzee ondanks de Zweedse
zorgen.
DONALD FIELDS
Copyright The Guardian
rryl
)C
