„Ziekenhuizen kunnen alleen
de ergste gewonden helpen
„Twee weken geleefd op rauwe eieren en blikgroenten 99
Mensenrechten in
Guatemala verbeterd
Geweld Guatemala eerder
toe- dan afgenomen
DUIZENDEN MENSEN VLUCHTEN UIT WEST-BEIROET
PALESTIJNEN DOEN TWEE
BELANGRIJKE CONCESSIES
PAGjTENLAND
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 6 AUGUSTUS 1982 PAGINA 11
gevangenen ernstig mishandeld
Wm<
^CHAU Gevangenispersoneel in het huis van
AnS 'n de Poolse stad Gdansk heeft op 23 en 24
aantal politieke gevangenen ernstig mishan-
fe^Bit blijkt uit een document dat ter beschikking is
aan de primaat van Polen, aartsbisschop Jozef
•i Op 23 juli, om half zes in de ochtend, drongen
ers gewapend met stokken in groepjes van vijf
en binnen. Zij haalden de gevangenen een voor
'f, iar buiten, dwongen hen zich uit te kleden en
len hen af. Gevangenen die weerstand boden
ji afgevoerd naar een kamer waar zij op tafels
gelegd voor een „meer verfijnde afranseling".
tijdens het ontbijt, werden de gevangenen via
jKpv jkglaasje door de bewakers bespied. Wie niet at
if^;r)Pnieuw gehaald voor een pak slaag. Een twin-
Wj^/fange mannen werd meegenomen naar het was-
W waar zij 40 minuten inder zeer heet water
W in staan, waarna zij opnieuw werden mishan-
- p staat in het document.
Suarez voor
coalitie met
socialisten
MADRID De
Spaanse oud-pre
mier Adolfo Sua
rez, die onlangs
een eigen partij
heeft opgericht,
is bereid met de
socialistische
partij van Felipe
Gonzalez samen
te werken. Een
coalitie met de
centrum-rechtse
partijen wijst Su
arez af.
Zware straffen
voor Italiaanse
terroristen
BERGAMO Een Ita-
liaanse rechtbank heeft
gisteren 87 leden van de
linkse terreurorganisatie
Prima Linea (Eerste Lijn)
veroordeeld tot gevange
nisstraffen tot 24 jaar we
gens het plegen van ern
stige misdaden tussen 1976
en 1979. 45 verdachten
werden vrijgesproken.
Marco Donat Cattin, de
zoon van de vroegere
christen-democratische
minister Carlo Donat Cat
tin, kreeg 9 jaar, terwijl de
eis 5 jaar was geweest.
OAE-top voor onbepaalde
tijd opgeschort
WASHINGTON Niet de Verenigde Sta-
ten, maar de Libische leider kolonel Kha-
daffy is verantwoordelijk voor de crisis
waarin de Organisatie van Afrikaanse Een
heid (OAE) verkeert. Dit verklaarde een
woordvoerder van het State Department
gisteren in een reactie op Libische beschul
digingen. Khadaffy zei eerder deze week
dat de VS verantwoordelijk waren voor het
niet doorgaan van de OAE-topconferentie.
Hij zei bewijzen te hebben dat de VS Afri-
kaaanse leiders had omgekocht om hen te
weerh ouden van deelname aan de top. Gis
teren had de topconferentie in Tripoli moe
ten beginnen. Slechts 17 Afrikaanse staats
hoofden waren aanwezig, waardoor het ver
eist quorum niet werd gehaald. De OAE-top
is nu voor onbepaalde tijd opgeschort.
Deeltijdzetel in Lagerhuis
LONDEN Als het plan van
Ron Bailey en Mary Evans
lukt, zal het Britse Lagerhuis
over enige tijd een „deeltijd-
zetel" kennen. Bailey en
Evans streven er namelijk
naar samen één zetel te bezet
ten in het Britse parlement.
Volgens hen levert het verde
len van het werk van een ka
merlid over twee personen
verschillende voordelen op:
meer kennis, meer aandacht
voor de zaken waarmee een
Lagerhuislid zich moet be
moeien, meer tijd voor het ge
zinsleven en de mogelijkheid
dat ook moeders voor een hal
ve week parlementslid wor
den.
Commandant Argentijnse
luchtmacht afgetreden
BUENOS AIRES De Argentijn-
se luchtmachtcommandant en
voormalig juntalid generaal Basi-
lio Lami Dozo heeft besloten zijn
functie neer te leggen. De gene
raal kreeg internationale bekend
heid kreeg tijdens de oorlog om de
Falkland Eilanden. Hij wordt op
gevolgd door brigadier-majoor
Augusto Jorge Hughes. Lami
Dozo veroorzaakte vorige week
een storm van kritiek toen hij
voorstelde een nieuwe politieke
partij op te richten. Volgens com
mentaren in Buenos Aires zou
Dozo met zo'n partij de greep van
het leger op het landsbestuur ook
politiek willen verankeren.
Italiaanse
regering wankelt
ROME De socialistische mi
nisters in de Italiaanse rege
ring van premier Spadolini
denken er hard over hun ont
slag in te dienen. Dat heeft de
socialistische partijleider Betti-
no Craxi gisteren aangekon
digd. Het uittreden van de so
cialisten betekent de val van
de coalitieregering, omdat de
vier resterende regeringspar
tijen zonder de socialisten niet
meer over een parlementaire
meerderheid beschikken. Inzet
van het geschil is de bezuini-
gings-, belastings- en inko
menspolitiek van de regering
Spadoloni.
rzaak
jomstoring
5 duister
>n?e correspondent
Mare de Koninck)
iSEL Onderzoek had
ivond in België nog
niet uitgewezen wat
de dais de oorzaak is geweest
van g langdurige stroomon-
speelpjkjng jjg woensdag
vol steyjaancjeren heeft ge
kt ^ot nu toe staat a^~
'O6120tast vriïwel 8e'
nde defekten hebben
ee^aan 'n kerncen-
in de kolencen-
decte Vilvoorde en blijk-
meerook in het hoogspan-
uw kf»et zelf- De vraag is
welke van de sto-
maah de andere heeft ver
spakt.
timers
iruk <e nieuwe atoomcentrale
sriaalel (op 4 kilometer van de
•uuteljmet Nederland) aan de
de myan de problemen heeft
oudin, lijkt evenwel het
ilden [waarschijnlijke. De ont-
n Wong van de stroomgenera-
speeln Vilvoorde heeft een
seconden later plaatsge-
Vaca&n de uitval van de elek-
in Doel.
zoras de derde kerncentrale
10KV> jn bedrijf aan het stel
let een proefprogramma
inkele maanden, waarbij
is een hoger vermogen
opgewekt. Woensdag
men voor het eerst boven
D Megawatt, toen alle drie.
ïntrales van het „kern-
kunf in Doel gelijktijdig uit-
Tallfc, Gisteren is nog eens
ri sleqtigd dat er geen sprake
j lijkten defekten in het nucle-
gedeelte van de installa-
Stillege de plotselinge hefti-
rsteu&ommelingen in het lan-
el. Stfe electriciteitsnet, zijn
i. Tep alle aangesloten elek-
ge Wtscentrales in het land
ij pr%nige tijd automatisch af-
Daarom moesten er
Daarife schakelingen en ook
Arc-e technische ingrepen
gsinsfen verricht om de
Stiljnvoorziening zo geleide-
ve Wjiogelijk weer op gang te
>or fjen. Deskundigen opper-
pen. {isteren ook de mogelijk
en eidat „zwakke plekken" in
r deioogspanningsnet de hele
aanigreactie op gang hebben
stiugroeperingen, zoals de
mnigde Actiegroepen voor
St«top (VAKS) wijten de
dan (chtige omvang van de
lg aan de grootschalige
Fjvan de elektriciteitsvoor-
fig in België. De kern-
(ie is daar mede oorzaak
De vijf kerncentrales,
iver België reeds be-
hebben vermogens van
de 1000 Megawatt. „Met
ilassieke centrales van
igawatt is het risico van
teiten veel kleiner dan
:n centrale die tien maal
vermogen levert. Als
itvalt betekent dat een
klap voor het hele
ïlijke zenuwstelsel van de
mvoorziening", aldus een
IS-woordvoerder.
Ben hebben talloze bedrij-
n België de schade van de
nstoring opgenomen, die
miljoenen guldens be-
De schade bij particu-
wier huishoudelijke ap
in doorbrandden toen er
hoge netspanning (260
terugkwam, is niet te
enf Rotterdam Trans-
ftntl€ 200 werd geor-
miseerd in verband
/olkf* de Bicentennial,
de I viering van 200 jaar
aadafgebroken betrek-
fen tussen Neder-
en de VS. Op He -
'aartsdag (20 mei)
de wed-
voor hun
ce naar New York,
werd gewonnen
»r de Prodent van
"k Nauta. Op 10 juli
rtrok de thuisrace
25-Jar Rotterdam. In
middels zijn alle deel-
IJ Miners binnena Is een
zoni laatste vannacht de
tnsonite, die na
n dfor bereken ing van
wai handicap de wed-
00T*ijd bleek te hebben
nnen-
-Illlllllllllllllllllllllllllllillllllllllllll
Zoekactie
In Kenia wordt nog steeds jacht gemaakt op soldaten, die heb
ben meegedaan aan de mislukte staatsgreep van afgelopen zon
dag. In de hoofdstad Nairobi worden van tijd tot tijd mensen
aangehouden. Zij moeten dan op de grond gaan liggen en hun
identiteitsbewijs laten zien om aan te tonen, dat zij niet tot de
gezochten behoren.
REGERING-REAGAN:
WASHINGTON De regering-Reagan heeft het Amerikaanse
Congres gisteren medegedeeld, dat in de Middenamerikaanse
staat Guatemala vooruitgang is geboekt op het gebied van de
mensenrechten sinds generaal Rios Montt in maart van dit jaar
door een staatsgreep aan de macht kwam.
Deze zienswijze werd fel aangevochten door de voorzitter van
de commissie, de democraat Patterson, die verwees naar een
rapport van Amnesty International, waaruit zou blijken dat op
het Guatemalteekse platteland meer mensen door veiligheids
troepen van de regering zijn gedood dan voor de coup. Patterson
zei zich om die reden te zullen verzetten tegen een verzoek van
Guatemala om een lening van 18 miljoen dollar, ter verbetering
van het telecommunicatienet. De Amerikaanse wet schrijft voor,
dat de V.S. geen steun mogen verlenen aan een regime dat de
mensenrechten op grove en constante wijze schendt.
Een woordvoeder van de regering betoogde, dat niet het leger
maar de guerillastrijders verantwoordelijk zijn voor het toene
mende geweld.
DEN HAAG - „Liefde is de enige praktische oplossing voor
het politieke geweld", zo predikte generaal Rios Montt kort
na zijn machtsovername op 23 maart in Guatemala. Ruim
vier maanden en volgens kerkelijke gegevens meer dan 5.000
doden later is de toon van de fanatieke aanhanger van de
Californische protestantse secte van het „Volle Woord" nogal
veranderd. „Er zal nu geantwoord worden in de enige taal
die de guerrillastrijders verstaan, de taal van het geweer",
aldus Rios Montt na de afkondiging van de staat van beleg
op 1 juli.
Het geweld in Guatemala is eerder toe- dan afgenomen. De ge
welddadigheden hebben volgens waarnemers grotere vormen
aangenomen dan in El Salvador. De berichtenstroom over
slachtpartijen onder vooral Indiaanse boeren houdt aan. Deze
week gaf de Amerikaanse bisschoppenconferentie steun aan het
protest van de bisschoppen van Guatemala tegen het geweld in
het land. Aartsbisschop John Roach, de Amerikaanse prelaat,
schreef zijn Middenamerikaanse collega 's: „De moordpartijen
onder de boeren en Indianen hebben het stadium van volkeren
moord bereikt. Wij veroordelen het geweld in Guatemala en ei
sen dat het leven van de campesinos wordt beschermd".
Rios Montt zette op 23 maart via een staatsgreep generaal Lucas
Garcia, wiens regering algemeen werd beschouwd als de wreed
ste in Midden-Amerika, aan de kant. De coup werd met instem
ming begroet door de politieke partijen.
Rios Montt, vanwege zijn herhaald oproepen van God als zijn
belangrijkste raadgever door critici wel aangeduid met „Dios"
(God) toonde aanvankelijk een opmerkelijk begrip voor de oor
zaken van de guerrilla, kennelijk erop uit het zwaar bezoedelde
imago van Guatemala op te poetsen. Maar intussen heeft hij
zichzelf tot president uitgeroepen en de uitzonderingstoestand
afgekondigd om de guerrillabeweging (vier tot zesduizend man
sterk) „de beslissende slag" toe te brengen.
Hij heeft daarbij een nieuwe tactiek ontwikkeld. In ruil voor
voedselpaketten probeert hij de Indianen in te schakelen in de
verdediging tegen de guerrilla. Gewapende patrouilles van Indi
anen moeten nu de guerrilla-aanvallen stoppen of in elk. geval
het leger daarvoor waarschuwen. Verder worden Indianen te
werk gesteld bij de aanleg van wegen. Ook daarvoor krijgen zij
in ruil voedselpaketten.
Steun krijgt Rios Montt van protestantse secten zoals de door
hem aangehangen „El Verbo" (Het Woord). Predikers reizen
met militairen mee en halen bijbelse argumenten aan om het
gezag te steunen: „Al wie zich verzet tegen het gezag, verzet zich
tegen wat is aangesteld door God".
SAMSONITE WINNAAR ZEILRACE NEW YORK- ROTTERDAM
Een Palestijnse guerrillastrijders vond gisteren even tijd
om zijn krantje te lezen. De kop op de voorpagina van
het dagblad, dat door de PLO wordt uitgegeven, luidt:
De invasie in Beiroet is mislukt.
(vervolg van de voorpagina)
BEIROET/WASHINGTON-
/TEL AVIV Israëlische ge
vechtsvliegtuigen hebben gis
teravond bij zonsondergang
schijnaanvallen uitgevoerd op
het belegerde West-Beiroet.
Na felle beschietingen in de
vroege ochtend, was het giste
ren vrij rustig gebleven.
Van de gevechtspauze maakte
de Amerikaanse afgezant Ha-
bib gebruik om met Libanese
bemiddelaars een aanbod van
de PLO, bespreken. De PLO
liet weten binnen 21 dagen
Beiroet te willen verlaten. In
het nieuwe PLO-plan worden
twee belangrijke concessies ge
daan: een eenzijdige terugtocht
zodra een internétfionale vre
desmacht is gearriveerd; een
direct vertrek door de Israëli
sche linies naar Syrië. Eerder
had de PLO verklaard de te
rugtocht in twee fasen te wil
len uitvoeren. Na een verblijf
in Noord-Libanon zouden de
Palestijnse commando's wor
den verspreid over diverse
Arabische landen.
.PLO-woordvoerder Aboe Sja-
rif herhaalde gisteravond op
een persconferentie bereid
heid van de PLO om Beiroet
te verlaten, maar hij beschul
digde Israël ervan dat het zijn
posities aan de rand van het
westelijke stadsdeel versterkt
voor een definitieve bestor
ming van de stad.
De voorzitter van de Ameri
kaanse Senaatscommissie voor
buitenlandse betrekkingen,
Charles Percy, heeft gister
avond gewaarschuwd voor
ernstige economische vergel
dingsmaatregelen van Arabi
sche landen tegen de VS. Hij
zei dat in geval van een Israë
lische bestorming van Beiroet
de Arabische wereld de VS
hiervoor verantwoordelijk zul
len stellen. Percy zei dat be
vriende Arabische regeringen
zeer ernstige economische
maatregelen overwegen, die
miljarden en miljarden dollars
gaan kosten.
Saoedi-Arabië heeft de VS gis
teren gewaarschuwd, dat zijn
geduld ten aanzien van de oor
log in Libanon begint op te ra
ken. De waarschuwing werd
uitgezonden door de officiële
Saoedische radio. Eerder had
koning Fahd er in een tele
foongesprek bij president
Reagan op aangedrongen een
„krachtiger rol" op zich te ne
men om een Israëlische vero
vering van West-Beiroet te
voorkomen.
De Russiche president Brezj-
nev heeft PLO-leider Arafat
gisteren een telegram gezon
den, waarin hij zegt de Pales
tijnse Bevrijdingsorganisatie te
steunen. De boodschap van
Brezjnev aan Arafat wordt be
schouwd als een onderdeel
van een diplomatieke actie
van Moskou om de Palestijnen
in hun strijd tegen Israël bij te
staan.
De Egyptische minister van
buitenlandse zaken, Hassan
Ali, heeft gisteravond gezegd
dat Egypte zijn verplichtingen,
die voortvloeien uit het in
1979 met Israël gesloten vre
desverdrag, zal nakomen. Has
san Ali benadrukte dat het
vredesverdrag „een realiteit"
is. Eerder deze week gingen er
geruchten dat Egypte de diplo
matieke betrekkingen met Is
raël zou willen verbreken.
ROTTERDAM Ver
moeid, vermagerd maar
uiterst voldaan heeft de
bemanning van het zeil
jacht Samsonite vanmid
dag na drie maanden
weer voet op vaderlandse
bodem gezet. Toen schip
per Patrick Schouten van
morgen om drie minuten
over half vier zijn boot de
monding van de Nieuwe
Waterweg instuurde wist
hij, dat hij de tweede etap
pe van de Rotterdam
Transatlantic 200 (Rotter
dam-New York-Rotter
dam) op handicap had ge
wonnen. „Na de derde
plaats in de wedstrijd naar
New York een enorme
prestatie", vond schipper
Schouten zelf. Bij aan
komst vanmiddag in de
Veerhaven in Rotterdam
werd de overwinnng dan
ook uitbundig gevierd.
Het is de Samsonite de afgelo
pen weken letterlijk en figuur
lijk niet voor de wind gegaan.
Door zwakke winden en lange
windstiltes heeft de thuisreis
bijna zes dagen langer geduurd
dan gepland. Maar veel ramp
zaliger dan het „slechte weer"
was de ontdekking, in de eers
te week na het vertrek uit
New York, dat de watertanks
lek waren. Bijna een derde
van de watervoorraad was
weggestroomd.
„Wat er toen nog over was
hebben we in jerrycans ge
pompt. De eerste dagen kon
den we nog wat regenwater
opvangen, maar daarna is het
water op rantsoen gegaan.
Voor iedereen ongeveer an
derhalve liter per dag. Dat is
bij warm weer op een zoute
oceaan niet veel, dat kan ik je
verzekeren".
De ontdekking van algengroei
in de jerrycans was de volgen
de tegenslag voor de jonge (ge
middeld 23 jaar oude) beman
ning van de Samsonite. Het
water moest voortaan goed
doorgekookt worden. Dat le
verde weinig problemen op,
totdat rond 24 juli bleek dat de
gasflessen bijna leeg waren.
Patrick Schouten: „Die waren
in de VS maar voor de helft
gevuld, zo bleek op volle zee
Het resterende gas hebben we
daarna gebruikt voor het ko
ken van het water". Met als
gevolg dat de bemanning van
de Samsonite het bijna veer
tien dagen zonder warme
maaltijd heeft moeten stellen.
„Ons ontbijt bestond uit een
beetje pap, de lunch uit wat
crackers en als diner aten wij
rauwe eieren en koude aard
appels en groenten uit blik.
Het klinkt onsmakelijk, maar
na een paar dagen ben je er
aan gewend".
„Maar", zo voegt Schouten er
gekscherend aan toe, „deze
hongercampagne heeft ook
zijn positieve kanten gehad. In
de Verenigde Staten hadden
we zoveel gegeten en gedron
ken, dat we nu allmaal weer
op ons juiste gewicht zijn".
Over het schip en zijn jonge
bemanning heeft schipper
Schouten (25) niets dan lof.
„De boot liep als een trein en
met de ploeg ging het ook heel
goed. Allemaal jongens van
„doorgaan en niet zeuren". We
hebben nooit gedacht „dit be
heersen we niet". Er is nooit
paniek geweest".
Voor het moment is de beman
ning van de Samsonite blij
weer terug in Nederland te
zijn. Maar zeker bij schipper
Patrick Schouten en zijn vaste
navigator Ties van Os kruipt
het zeilersbloed waar het niet
gaan kan. „We hebben de
voorbije maanden veel ge
leerd. Zeker op tactische ge
bied. Wat we nu verder gaan
doen? We hebben al voorzich
tig gedacht aan de volgende
editie van de Whitebreadrace
rond de wereld, die eerder dit
jaar door Conny van Rietscho
ten werd gewonnen. Die
wordt pas over drie jaar geva
ren. We hebben dus tijd ge
noeg om de daarvoor alle be
nodigde voorbereidingen te
treffen".
WEST-BEIROET Dui
zenden inwoners van
West-Beiroet hebben gis
teren van de betrekkelij
ke rust in de Libanese
hoofdstad gebruik ge
maakt om hun zwaar be
schadigde huizen te verla
ten. Met achterlating van
al hun bezittingen zijn ve
len naar het rustigere oos
telijke staddeel gevlucht.
De Israëlische troepen
hadden daarvoor een
doorlaatpost geopend op
de grens tussen het chris
telijke oosten en het isla
mitische westen van Bei
roet.
Van de Libanezen en Palestij
nen die niet wilden vertrek
ken gingen velen op zoek naar
familieleden en bekenden, die
sinds de hevige gevechten van
afgelopen woensdag worden
vermist. In de ziekenhuizen
kregen zij te horen dat daar al
leen nog maar de ergste
slachtoffers worden behan
deld. Voor de overige gewon
den zijn geen medicamenten
en bedden meer voorhanden.
Zij moeten zichzelf maar zien
te redden.
Bij de strijd van de afgelopen
dagen zouden bijna 300 bur
gers zijn gedood en meer dan
1.000 gewond. Als er niet snel
meer medicamenten komen,
dan loopt volgens artsen in
West-Beiroet meer dan de
helft van de gewonden groot
gevaar. Gebrek aan bloedplas-
ma, water, voedsel, verband
middelen en medicamenten
maken de toestand onhoud
baar. De ohaos wordt nog ver
groot, omdat tijdens de steeds
Een witte rookkolom stijgt op nadat een Israëlisch vliegtuig een fosforbom heeft afge
worpen in de buurt van een pretpark bij het strand in Beiroet.
weer oplaaiende beschietingen
ook de ziekenhuizen onder
vuur komen te liggen.
Een van de doktoren vertelde
dat woensdag „veertig gewon-
„Het ziekenhuis is al lang geen
nen zijn op het terrein neerge
streken, ervan uitgaand dat ze
daar tenminste veilig zijn. Wij
kunnen ons slechts met moeite
ziekenhuis meer. Hele gezin- een weg banen door het ge
drang om de ambulances te
bereiken, als die voorrijden
om slachtoffers af te leveren.
Onder die slachtoffers bevin
den zich zowel burgers als sol
daten. Gisteren werd een
vrouw binnengebracht die in
haar buik was geraakt en een
man wiens benen tot aan de
knie waren afgerukt".
Intussen gaat de Amerikaanse
onderhandelaar Philip Habib
door met zijn pogingen, de af
tocht van de PLO te regelen.
De meeste tijd brengt hij door
in de schilderachtig gelegen
villa van de Amerikaanse am
bassadeur, zo'n acht kilometer
ten oosten van Beiroet, waar
het oorlogsgeweld nauwelijks
doordringt. In die villa voert
Habbib zijn besprekingen met
Libanese leiders. De andere
plaatsen die hij bezoekt, zijn
de woning van president Sar-
kis, aan dezelfde weg op een
afstand van 50 seconden rij
den, of het presidentieel paleis,
dat dertig seconden autorijden
verderop ligt. Die tochtjes legt
Habib steeds af in een gepant
serde limousine, voorafgegaan
door een andere gepantserde
auto en gevolgd door een wa
gen met veiligheidsagenten.
Habib heeft zich nog geen en
kele maal in West-Beiroet ge
waagd.
Hoe lang Habib nog in Liba
non blijft, is onduidelijk. Gis
teren werd in Beiroet verno
men dat hij op het punt stond
zijn koffers te pakken, omdat
het nu al maandenlange on
derhandelen geen enkel tast
baar resultaat heeft opgele
verd. „Maar, zo zei een diplo
maat in het gevolg van Habib,
„Zolang hij hier is, is er hoop.
Als hij zijn missie opgeeft, kan
iedereen beter maken dat hij
uit Beiroet wegkomt".
De Bally was gisteren de eerste deelnemer aan de zeil
race New York-Rotterdam, die in de Maasstad arriveer
de. De bemanningsleden lieten zich daar de haring goed
smaken.
