Scheepsbouw verwacht
somberder toekomst
HEFTIGE KRITIEK
BONN OP SANCTIES VS
Staatsloterij
2e trekking f
Beurs van Amsterdam
KOERS DOLLAR BLIJFT HOOG
Kamer wenst duidelijkheid
over investeringen Shell en Esso
AKTIEVE
ADMINISTRATIEVE
KRACHT
VAN DER MIY'S
medewerksters
NIEUW!
BOLLE
1
ECONOMIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 22 JUNI 1982 PAGI Jjj
Extra geld voor
robotonderzoek
DEN HAAG De ministeries van economi
sche zaken en onderwijs en wetenschappen
hebben uit de innovatiefondsen twee miljoen
gulden extra uitgetrokken voor de stimulering
van onderzoek naar industriële robots en auto
matische produktie- en verwerkingssystemen.
De bedoeling ervan is de achterstand, die ons
land ten opzichte van enkele andere geïndustri
aliseerde landen op dit punt heeft, in te lopen.
De commissie/die het twee jaar durende pro
gramma gaat opstellen, zal zeer binnenkort met
haar werk kunnen beginnen. De ministeries
hebben dit gisteren meegedeeld.
Er wordt in ons land weliswaar onderzoek ge
daan naar industriële robots en de daarbij beho
rende systemen, maar het is nog te versnipperd.
Tevens vertoont het te veel witte vlekken.
Daarbij komt dat de noodzakelijke samenwer
king tussen verschillende wetenschappelijke
vakgebieden nog te weinig van de grond is ge
komen.
Consumptie
verder gedaald
DEN HAAG De Nederlandse bevolking
heeft in het eerste kwartaal van dit jaar ten op
zichte van dezelfde periode vorig jaar 2.5 pro
cent minder gekocht, aldus gegevens van het
Centraal Bureau voor de Statistiek. Deze daling
van de consumptieve bestedingen begon in
1980. Het dalingstempo is de laatste kwartalen
constant gebleven (2.5 procent).
Door de voortdurende afname ligt het niveau
nu op dat van het eerste kwartaal 1977. De da
ling van de consumptieve bestedingen werd in
het eerste kwartaal van dit jaar evenals in vori
ge perioden vooral veroorzaakt door aanzienlijk
lagere uitgaven voor duurzame consumptiegoe
deren (min zeven procent). Dat gold vooral
voor woninginrichting, personenauto's, kleding
en optische artikelen. Ook de bestedingen aan
voedings- en genotmiddelen liepen met vier
procent fors terug. De consumptie van overige
goederen en diensten daalde met een procent.
AMSTERDAM De slotkoers van de Ameri
kaanse dollar was gisteren weliswaar wat lager
dan op het hoogste peil van de dag, maar in elk
geval een stuk hoger dan de slotkoers van ver
leden week vrijdag. In Amsterdam belandde de
dollar op 2,7320 gulden, een stijging van drie
cent ten opzichte van vrijdag. Bij banken kost
de dollar nu 2,79 gulden, bij verkoop ontvangt
de klant 2,69 gulden. De handel verliep gisteren
vrij kalm. De daling ten opzichte van de hoog
ste dagkoers werd toegeschreven aan winstne
mingen. De vlucht van de dollarkoers is het ge
volg van de hoge Eurodollartarieven en de
vrees dat deze tarieven nog verder zullen stij
gen. Ook wordt niet uitgesloten dat de renteta
rieven in de VS weer omhoog zullen gaan, ge
zien de uitlatingen van de Amerikaanse minis
ter van financiën, Donald Regan. Deze heeft in
het weekeinde verklaard dat als de rentetarie
ven in de Verenigde Staten hoog blijven, en dat
is niet uitgesloten, de kans bestaat dat de Ame
rikaanse regering een ander economisch beleid
gaat volgen. De regering bestudeert in elk ge
val de mogelijkheden daarvoor. In elk geval zal
het Congres de regering vragen om maatrege
len als de rente niet snel daalt en de werkloos
heid groot blijft. Regan verklaarde nadrukke
lijk dat hij geen wijziging in het economische
regeringsbeleid voorspelt. „Ik zeg alleen, dat als
het gebeurt, wij daar klaar voor moeten zijn",
aldus de bewindsman, die verder zei dat er stu
dies klaarliggen van wat andere regeringen in
overeenkomstige situaties hebben gedaan.
Tariefs
verhoging
YAM staat
los van
verliezen
ASSEN De tariefsverhoging
van ƒ5,40 per ton huisvuil, die
de Vuil Afvoer Maatschappij
(VAM) vraagt van haar con-
tractpartnérs, is niet bedoeld
om de grote verliezen die men
de afgelopen vier jaar heeft
geleden op de huisvuilschei-
dingsinstallatie, op te vangen.
Deze verhoging is noodzake
lijk, om te kunnen voldoen
aan de nieuwste milieu-eisen
Wat betreft verwerking van
huisvuil.
Dit zegt VAM-voorlichter
H.Swinkels naar aanleiding
van de berichten over forse
verliezen van de VAM. In het
jaarverslag over 1981 wordt
melding gemaakt van een ver
lies van bijna 6 miljoen. Eni
ge tijd geleden werd bekend
dat de huisvuilscheidingsin-
stallatie in Wijster uiterst
slecht functioneerde. Niet al
leen mankeerde er technisch
nog al het een en ander aan de
apparatuur, ook de afname
van produkten verliep, zeker
in eigen land, bepaald niet
naar wens.
DEN HHAG In tegenstel
ling tot de optimistische gelui
den voor de scheepsnieuw-
bouw en scheepsreparatie in
het afgelopen jaar zijn de ver
wachtingen voor de Neder
landse markt in de toekomst
weer somberder. Wereldwijd
zijn er twintig procent minder
orders geboekt en daardoor
wordt het moeilijker het Ne
derlandse aandeel te handha
ven. Daarom maken wij ons
grote zorgen voor de werkge
legenheid in de scheepsbou-
windustrie zelfs al voor 1983.
Dit concludeerde ir. T. de Joo-
den, voorzitter van de Neder
landse Vereniging van
Scheepsbouwers Cebosine, in
Den Haag bij de presentatie
van het jaarverslag gisteren.
Door de recessie, het dalend
olieverbruik en grote overca
paciteit in bepaalde sectoren
zoals tankers en bulkcarriers,
zullen de opdrachten voor
nieuwe schepen sterk vermin
deren of zelfs helemaal uitblij
ven. Hierdoor neemt de druk
op dé markt voor schepen die
wel worden gevraagd toe, om
dat meer werven zich daarop
richten om te overleven.
Behalve hierover maakte Ce
bosine zich ook ernstige zor
gen over de concurrentie uit
vooral Zuid-Korea. De Zuid-
koreanen doen aanbiedingen
die nauwelijks meer dekken
dan materiaalkosten en geven
kredietgaranties tot negentig
procent. Bovendien is het land
van plan zijn scheepsbouwca-
paciteit nog uit te breiden en
blijft het prijzen bieden die
vaak dertig procent lager zijn
dan de gebruikelijke. In West-
Europa en ook in Japan is
daarentegen de scheepsbouw
met soms wel de helft vermin
derd.
Om de Zuidkoreanen enig te
genwicht te bieden vindt de
Cebosine het onontbeerlijk om
ook na 1984 de scheepsbouw in
ons land met overheidskapi-
taal te blijven ondersteunen.
Zoals de plannen nu zijn, ge
tuige het vervolgbeleidsplan
voor de jaren 1981 tot 1985, be
hoort vanaf 1985 de generieke
steun tot het verleden. Tot die
tijd wordt nog gerekend op 621
miljoen gulden overheids
steun. De afgelopen vijf jaar
heeft de overheid met order-
steun en investeringssteun
deze industrietak overigens al
met ongeveer twee miljard
gulden bijgestaan. Te snel op
houden met deze steunverle
ning kan volgens De Jooden
de hele herstructurering van
de scheepsbouw in gevaar
brengen.
Bovendien moet er volgens De
Jooden van hoog tot laag har
der worden gewerkt. „Want
dat doet ook het personeel bij
de Japanse en Koreaanse wer
ven" en moeten de werkne
mers minder ziek zijn. De Joo
den voegde daaraan toe dat,
wanneer de kostenverlaging
werkelijkheid wordt, de bou
wers het recht hebben voort
durend een beroep te doen op
steun van het rijk.
Door teruglopende op
drachten en buitenlandse
concurrentie zal het voor
de Nederlandse scheeps
werven steeds moeilijker
worden een schip op sta
pel te krijgen.
DEN HAAG Minister
Tèrlouw (Economische Za
ken) zal de komende week in
de Kamer duidelijkheid
moeten geven over investe
ring die Shell in ons land wil
doen in de plaats van een ge
dachte investing van 500
miljoen gulden in een kolen-
vergasser te Moerdijk die
niet doorgaat. Ook zal de mi
nister duidelijk moeten ma
ken hoe een investering van
Esso in een kolenmijn in Co
lumbia precies ten goede
komt aan de Nederlandse
economie en de energievoor
ziening.
Dit heeft het D'66-kamerlid
Engwirda te kennen gegeven
naar aanleiding van de brief
die Terlouw de afgelopen
week aan de Kamer zond over
de investeringen van Shell en
Esso. De vragen hebben be
trekking op een door het eers
te kabinet Van Agt met beide
oliemaatschapijen gemaakte
afspraak over investeringen in
ruil voor het behoud van
winsten uit gasverkopen, het
zogenaamde herenakkoord.
Naar verwachting zal Terlouw
het in de Kamer niet moeilijk
krijgen met zijn opstelling dat
er nu niet verder getornd
moet worden aan de afspraak.
Alleen de PvdA en de kleine
linkse partijen zullen geen ge
noegen nemen met de brief
van Terlouw. Daar wenst men
dat er nu al meer zekerheid
komt over de Shell investering
in ruil voor Moerdijk. Ook is
men boos over het feit dat
Terlouw geen onderscheid
maakt tussen groot onderhoud
en nieuwe investeringen bij-
het berekenen van de investe
ringsbedragen van Shell en
Esso. Het herenakkoord ging
duidelijk over additionele in
vesteringen, hetgeen geen
groot onderhoud is, zo meent
men.
BONN Met verbazing en
verontwaardiging hebben de
Bondsregering en de West-
duitse industrie gereageerd
op het door Washington aan
gekondigde, verbod op de le
vering van onderdelen voor
de Russische aardgasleiding.
Amerikaanse firma's en hun
dochterondernemingen mo
gen hiervoor geen (turbine-
)onderdelen meer leveren.
Regeringswoordvoerder Böl-
ling zei dat het voor Bonn
volstrekt verrassende Ame-
die het besluit voor de ar
beidsmarkt zal hebben. Het
meest'getroffen zijn de (toch
al in ernstige moeilijkheden
verkerende) firma AEG en
diens toeleveringsbedrijven
die 47 gasturbines zouden le
veren ter waarde van 700
miljoen D-mark. Voor de
Amerikaanse onderdelen
zijn technisch nog geen al
ternatieven voor handen.
Het ontwikkelen van eigen
turbine-onderdelen zou ja
ren vergen.
rikaanse besluit „met ver
ontwaardiging" was ont
vangen en dat men het er
zeker niet bij zal laten zitten.
In eerste instantie zullen de
diverse Europese landen die
bij de leverantie zijn betrok
ken met elkaar overleg ple
gen. Bölling wees er met na
druk op dat de Amerikaanse
sancties het Bonn moeilijk
maken om zijn contractuele
verplichtingen na te komen
en hij toonde zich daarnaast
bezorgd voor de gevolgen
F amilieberichten
In stilte hebben wij afscheid genomen van onze
CORRIE
5-5-1962 15-6-1982
P. H. Mans
E. R. Mans-Gibbels
Toon
Voor de afdeling boekhouding
vragen wij een
met zakelijk en boekhoudkundig
inzicht.
Ervaring niet vereist.
Sollicitaties uitsluitend
schriftelijk aan:
De Zon Diensten B.V.
afd. Schoonmaakonderhoud
vraagt voor de ochtend- en avonduren
voor de vakantieperiode
Inlichtingen: telefonisch 020-849405.
BEZUINIG NOOIT OP UW GEBIT,
INDIEN U NOG TANDEN EN KIEZEN BEZIT.
Nu is het mogelijk om tegen ongekend
lage tarieven uw gebit van kroon- en
brugwerk te voorzien.
REHADENT B.V. levert U. in samen
werking met ervaren Nederlandse
tandartsen en een perfect werkend
laboratorium een kroon- ot brugdeel
voor slechts
t 395.-
f 395.-
B.
Heeft u nog geen
glazenwasser
bel dan
PETER
Billijke prijzen.
Tel. na 17.00 uur:
01720-94064
BEGRAFENISSEN y X Cinrr^'
CREMATIES ,,AU
LAMMERMARKT 43 - LEIDEN
TEL. 071 - 12 66 18
A. BOER
huisarts
GEEN PRAKTIJK
Alle aanwezige Leidse
hulsartsen zijn bereid
waar te nemen behalve
dr. Reinders, dr. v. Tol,
dr. Zwijnenburg en de
Merenwijk-artsen.
AFWEZIG
vrijdag 25 juni
E. K. F0GELBERG
arts
Alle aanwezige Leidse
hulsartsen nemen waar,
behalve de Merenwijk-
artsen, dr. Reinders en
dr. Van Tol.
1 kilo dikke
VLEESKRABJES 3.00
5 kilo 12.00
1 kilo magere
SPEKLAPPEN
8.98. Nu 6.98
1 kilo verse
KIPFILET
17.50. Nu ƒ13.98
1 kilo
KUIKENBOUTEN 5.98
2 kilo 10.00
1 kilo
VLEESRIBJES
gemarineerd 3.98
2 kilo 7.50
1 kilo gemarineerde
KIPPENVLEUGELS 4.98
2 kilo 8.50
Grote sortering
barbecuevlees
voorradig.
Hoge Woerd 37
Leiden
Tel. 071-122412
714e Staatsloterij, 2e trekking 21 juni 1982.
De 235.000 prijzen van deze trekking - samen
groot 7.900.000 - zijn als volgt gevallen:
Een extraprijs van 100.000 is gevallen in de
serie N op het nummer: 043989
Troostprijzen van 2.000 op nummer 043989
van elk van de andere series.
Een extraprijs van 100.000 is gevallen in de
serie B op het nummer: 041877
Troostprijzen van 2.000 op nummer 041877
van elk van de andere series.
Prijzen van
ƒ50.000 zijn gevallen op alle nummers: 023932
5.000 zijn gevallen op alle nummers: 070037
2.000 zijn gevallen op alle nummers: 083633
2.000 zijn gevallen op alle nummers: 013291
2.000 zijn gevallen op alle nummers: 008475
2.000 zijn gevallen op alle nummers: 064130
2.000 zijn gevallen op alle. nummers: 007212
En de prijzen van
1.000 op alle nummers eindigende op: 3414
400 op alle nummers eindigende op: 575
200 op alle nummers eindigende op: 348
100 op alle nummers eindigende op: 8§2
100 op alle nummers eindigende op: 522
50 op alle nummers eindigende op: 07
50 op alle nummers eindigende op: 01
15 op alle nummers eindigende op: 6
Gewonnen prijzen kunnen na de derde trek
king worden geïnd.
Zetfouten voorbehouden.
MEDEDELING
Familieberichten kunnen dagelijks tot 8.30 uur'
's-morgens worden aangeboden. Voor de zater
dagkrant tot vrijdagavond 17.00 uur.
Van aanlevering na genoemde tijdstippen kan
plaatsing NIET worden gegarandeerd
hoofdfondsen
Boskalis Westm
Dordtsche petr
Dordtsche pr
Gist Brocades
Helneken Hold.
Holl.Beton.Gr.
Hoogovens
46,10
222,40
217,90
68^60
55,20
51,00
72,90
Kon. Olie
Nat. Ned.
Nodlloyd Gr.
NMB
v. Ommeren
Pakh. Hold, cert
Philips
134,20
21,90
38,00e
35,50
22,10e
30!00
77,70
overige aandelen
ADM-Beheer
Asd Rubber
Asd Ri|t.
Ant. Brouw.
Ant. Verf
Ass St. R'dam
Audet
Aut. Ind. Rt
Ballast-N
BAM
Batenburg
Bellndo
Berkel P
Blydenst C
Caland Hold
Calvè D eert
ld 6 pet eert
beur
Gel. Delft c
Gerofabr
Goudsmit
315,00b
200,00
60,00
26,00b
340,00
70,00
113,50
62,50
314,00
25,40
635,00
87,50
54,00e
102.00
125,00
125,50
167,00
167,00
313,00
69,30
42,50
78,00
50,00d
69.00
30,00
80,00
165,00
105,50
19,30
126,00
315,00b
202,00
59,80
74.50
725.00
61,00
26,50
337,00
73,50e
97,50d
62,00
313,00
25,00
640,00
87,50
54,00
75,00
125,00
125,00
165,00
165,00
33,70
29,10
194,00
1325,00
76,00
75,50
70,00
43,00
74,00
MHV Adam
Moeara Fn
ld 1-10
Idem 1-4
Mulder
Ml|nb. W.
Naarden
Nedap
Ned. Credlet
Ned. Scheep
Ned. Sprlngst.
5,00 Smit li
Macintosh
Maxwell Petr.
14,60
147,00
42,00
112,00
40,00
200,00
125,00
78,00
171,00
106,20,
19,00
60,00
200,00
104^00
209,00
Tilb. Hyp.bk.
Tw. Kab.H.
Twynstra en G
Ver. Glasf.
Vmf-Stork
Verio cert.
Vihaml) Butt
18,00a
361,00
4510,00
166,00
32,00
780,00
215,00
3350,00a
47,50
45,00
33,00
48,00a
154.00
68,50
135.001
69,00
541,00
126,00
46,00e
26,70
139^10
116,00d
516,00
252,00
75,30
Tokyo PH(S)
Tokyo PH
i rz)
obligaties
Am. Brand
Am. Can.
Cons. Edison
Du Pont
Eastm. Kodak
Gen. Electric
Gen. Motors
Goodyear
25 3/8
34 3/8
32 1/4
68 7/8
19 3/4
6 3/8
23 3/4
28 1/2
8 5/8
Rep.Steel
Royal Dutch
S. Fe
7 3/4
35 3/4
24 1/2
buitenlands geld
(Prijs in guldens)
Belgische fr. (100)
Duitse mark (100)
Hal lire (10 000)
Portugese esc (100
roon (100)
ion (100)
>on (100)
ch (100)
Finse mark (100)
Joegosl. dinar (100)
Beurs in teken
van stijgende
rente
AMSTERDAM De Amsterdamse effectenbeurs verkeerd
teren duidelijk onder invloed van de stijgende rente. H|
sommige deskundigen het op een tijdelijke hobbel in de
-ontwikkeling houden, gaat het toch wel erg hard, zo viel
vloer te beluisteren. De obligatiemarkt reageerde dan ooi
flinke verliezen voor de staatspapieren. De reacties varie
van een half tot een vol punt.
Ook op de aandelenmarkt was het merendeels achterui
wat de klok sloeg. De internationals trokken zich geen zie
van de fors gestegen dollarkoers die rond het middaguur
vier cent bedroeg. Bij gebrek aan vertrouwen werden veel
ringen op een lager niveau gebracht. Middenbeurs was Un L(
40 cent lager op 144.30 en KLM 30 cent op 89.20. Olies I
na een tijdelijke kleine winst terug tot circa 86, wat gelijl
aan het voorgaande slot.
De financiële waarden hadden .ook te lijden van de stijl
rente. Van de hypotheekbanken was Friesch-Groningsche
lager op ƒ46, terwijl Wpstland-Utrecht 30 cent afbrokkel
77.80. Van de handelsbanken verloor ABN ƒ1.50 op ƒ2
Amrobank 70 cent op 48.60. Verzekeringsfonds Enni<
ƒ2.20 in reactie op 122 én Nationale Nederlanden zakte 7C
tot ƒ112.80. In de bouwsector verspeelde Hollandsche Bet "V
cent op 72.90. Uitgever Elsevier-NDU werd 3 lager ge 1
deerd op 149. Verder moest Ahold 1.50 terug tot 79 en (q{
neken 70 cent tot ƒ56.30.
Op de lolake markt mocht weer worden gehandeld in aan
en convertibles Vihamij-Buttinger. Nu duidelijk is gewo
dat het aangekondigde bod van de Zweedse Ahlsell-groep
getrokken, trachtte men zich van zijn stukken te ontdoen, rd
dit lukte niet, want er kwamen slechts laatprijzen tot stan id
aandelen werden tevergeefs 4 lager aangeboden op l&i fty
8,25 procent converteerbare obligaties ƒ2.50 lager op ƒ90, ar
Overigens zag men nog meer verliezen. Het gepubliceerde^
verslag van Borsumy-Wehry was oorzaak van een dalin|
4 tot 98. Braat Bouwstoffen en Riva werden 5 lager gei
deerd op 75 en ƒ295, terwijl HAL 4.50 goedkoper wefie'
r 2oo. b
Op de optiebeurs werd levendig gehandeld in put opties op
als gevolg van de daling van de goudprijs voor het eerst in
drie jaar tot beneden de 300 dollar. De puts boekten flink h
premies. De totale ochtendomzet op de beurs beliep 519 col
ten. Bij de internationals deden de puts het over de gehele
goed.
det
'i: ,l1-
tai
