an voormalige textielfabriek
t nog goed garen te spinnen
£cidóc 0oiua/nt
ff
AKERS ZETTEN ZICH IN VOOR „DE KLOS'
Rijnsaterwoudse scholier
timmert een veilige trap
GIN
LEIDSE COURANT
adne,
schil
er od
lieu
de iN De blinderin-
jor de ramen van
rpauperde fabriek-
Clos Leembrug-
ibben hun langste
enh\iad. Vanaf volgen-
Sac/fc. heeft het zonlicht
ije toegang tot de
limten. Hamersla-
urdieren ritmisch. Niet
/^a^rwachte slopers,
oning- en werk-
!en hebben het ge-
spontaan ter
nomen. De ambi-
krakers zijn van
bthouder J. Fase te
en i waar zij volgens
af hi het werkgelegen-
tuss^n om heeft ge-
De wethouder
v laar anders over,
krakers zullen
moeten ruimen.
ze week, tijdens de
ng over het werkgele-
iplan, bracht de wet-
6en van de kernpun-
voren: de werklozen
//eeken zoveel mogelijk
e ^atief nemen voor het
in 4 van Pr°jecten- Het
/Jid en duidelijk. Nage-
ï-K-fl hetzelfde moment
n /jJe gemeentelijke be-
?n W>uwe zo n initiatief in
L. Jpot geworpen: Het
ijj£n werkproject De
Hf\ fabriekspand van
ó/7eï'eembruggen was êe-
rdet\ Wonen en werken
jft devies van de nieu-
(ners.
jch zwol aan toen een
(ar daarop reageerde
Z7£izinsPelen °P het on_
lijk naderende ver-
de krakers uit de fa-
fel konden zij even- men," licht een van de toe-
it hun project een komstige bewoners vrolijk toe.
krijgen in Hijzelf krijgt de beschikking
■brieken, waar de ge- over een van de tien kamers,
bedrijfsverzamel- die ruim en licht zullen zijn.
hilariteit menen de
Jdat het weer tijd is
ïieuze aangelegenhe-
ke fabriek is de grote
Bak in volle gang. Met
je geestdrift worden
^ontwikkeld. Nog af-
I van het Leidse stads-
jhter dichtgetimmerde
I zonder gas, elektrici-
jromend water, wordt
i kamer geschikt ge-
or bewoning. Buiten
liet verkeer in strakke
1 onzichtbaar over de
jcht. Alleen het oor
dat het pand zich
bidden in een stad
Jvinden. „Binnenkort
iuten schotten weg en
Ibloemen voor de ra-
Werken
Aan een van de afgebladderde
wanden hangen lijsten, waar
op werkzoekenden kunnen in
tekenen. Onder koppen als
pottenbakken, speakerboxen
bouwen, glasblazerij en kleer
makerij hebben belangstellen
den hun naam ingevuld. Be
halve het wonen krijgt Clos
Leembruggen zijn bedrijfs-
functie weer terug, zij het dat
de opzet in alles verschilt met
die van het textielbedrijf, dat
in de harde concurrentiestrijd
ten onder ging.
Wonen en werken, dicht bij
elkaar. Een voordeel zou zijn,
dat de bewoners als vanzelf bij
bedrijfjes binnen lopen en zich
erbij betrokken gaan voelen.
Met de opgedane ervaring is
de kans groter elders een baan
te krijgen. De opzet van het
wonen en werken in één pand
is een van de verschillen met
het bedrijfsverzamelgebouw
(Olga) zoals de gemeente dat
voor ogen staat. De krakers
willen Olga echter niet in de
wielen rijden, eerder aanvul
len. Zij zijn van mening, dat
de gemeente lang niet vol
doende heeft aan alleen het
Olga-complex.
Daarom verzetten zijn nu hun
eigengereide werk in de fa
briekshallen. Zestig mensen
moeten er gaan werken. Een
doolhof van duistere gangen
leidt naar de voormalige pro-
duktieafdeling van „De Klos",
in totaal drie hoge en diepe
etages. De lift hangt werkeloos
ergens boven de begane grond;
om hoger gelegen regionen te
kunnen bereiken, wordt van
de zelfwerkzaamheid het nodi
ge verwacht.
„De bedrijfjes die we hier gaan
starten zijn kleinschalig en ex
perimenteel. Met subsidie van
de gemeente zullen de experi
menten sneller resultaat heb
ben, Maar mag je, zoals de ge
meente doet, van mensen die
pas een bedrijf beginnen, ver
wachten, dat zij voldoen aan
alle op concurrentie gerichte
eisen van de markteconomie?
Wij denken van niet. Nu
blijkt, dat het in deze tijd na
genoeg niet meer mogelijk is
om goede arbeidsplaatsen te
creëren, wordt het initiatief
aan de werklozen zelf overge
laten. Bepaalde bindende
voorwaarden moeten dan ook
achterwege blijven. We willen
de ruimte hebben en niet wer
ken naar een dictaat van de
gemeente. Een project moet zo
opgezet zijn, dat het na een be
paalde tijd opgeheven kan
worden. Zo willen we niet, dat
de gemeente direct allerlei ka
pitaal als zaagmachines in bij
voorbeeld de speaker-boxen
zaak gaat pompen. Dat bete
kent namelijk, dat die investe
ring door een hoge productie
weer teruggewonnen moet
worden. Liever gaan we met
een handzaag te werk. De
eerste opdracht boxen voor
een alternatief café loopt
overigens al. Deze klant is fi
nancieel zwak. Geen bezwaar,
want we doen toch ervaring
op en er rust geen druk op
ons. Naar de normen van de
gemeente moet een levensvat
baar bedrijf direct investeren.
Het betekent dus dat je van al
les moet en van eigen initiatief
is geen sprake meer," aldus
een woordvoerder van het
woon- en werkproject. De be
woners van het complex, wil
len niet, dat de gemeente kapi
taal in de bedrijfjes pompt,
maar vermoedelijk denkt de
gemeente daar precies hetzelf
de over. Maar deze gedachte is
van later zorg. Eerst moet iets
van de grond komen.
Sprokkelen
Aan dit eigen initiatief wordt
driftig gestalte gegeven. In de
gigantische fabriekshallen, zo
leert een bezoek, valt hout te
sprokkelen; een degelijke tafel
is zo gemaakt. Inventiviteit is
noodzaak. „Van alleen de uit
kering van de mensen hier
kan je Clos Leembruggen
niet onderhouden. Met dat
geld kan je niet veel meer
doen dan je boterham beleg
gen. Moreel is de gemeente
verplicht ons subsidie te ge
ven. Dit is een initiatief waar
om gevraagd is. Zeer geleide
lijk kunnen we ons op de gro
tere markt gaan richten. Uit
eindelijk met de bedoeling, dat
de mensen die hier werken
hun uitkering vaarwel kunnen
zeggen. Want niets is zo frus
trerend dan om naar de sociale
dienst toe te moeten stappen
en geld te krijgen, waarvan je
niet weet hoe je het hebt ver
diend. Verder willen we alles
zoveel mogelijk in eigen be
heer hebben. Wel moet serieus
gewerkt worden. Maar het
verantwoordelijkheidsbesef is
groot, juist door dat eigen be
heer," aldus de woordvoerder.
De ruimten waar de bedrijfjes
gevestigd moeten worden zijn
groot. Zeer groot zelfs. Een di
lemma zal zijn, dat er onge
twijfeld ruimte over blijft. Het
ombouwen van de immense
fabriekshallen tot woningen is
nagenoeg niet te doen. Alleen
beneden wordt gewoond. Vele
vierkante meters zullen braak
moeten blijven liggen.
,7e Koop"
Sssale pand van de voor.nalige textielfabriek Clos en Leembruggen aan de Langegracht.
Wederom aangeland op de be
gane grond begint een van de
betimmerde ramen onder het
geweld van een paar krachtige
vuistslagen vervaarlijk te tril
len. Buiten staat een helpende
hand te popelen om binnen
gelaten te worden. 'Hier bel
len' meldt de voordeur. Het
drukknopje blijkt loos. Veel
meer dan het geluid van kra
kend plastic kan door een ste
vige druk op de knop niet aan
de schel worden ontrokken.
Maar dergelijke bagatellen zijn
van later zorg. Eén kleine
maatregel gedoogde echter
geen uitstel: het slot van de
voordeur is nieuw en degelijk.
De bezoeker wordt binnenge
laten. Eenmaal binnen, wordt
de helpende hand uit de mou
wen gestoken.
Halve archieven, afgebroken
wastafels, radiatoren en meer
vuilnis liggen hier en daar op
gehoopt. „Het zink is van de
daken gestolen en de radiato
ren zijn gekaapt. Water, licht
en electriciteit moeten we zo
spoedig mogelijk weten te ver
krijgen. Vooral ook de ver
warming moet weer in orde
worden gemaakt," zegt de ge
legenheids-gids enigszins pein
zend. Wel beseffend, dat na
een warme zomer op den duur
de winter zijn intrede zal
doen.
Inmiddels is duidelijk gewor
den, dat veel van de ambitieu
ze plannen hangen of staan
met de besluiten van de ge
meente. Wethouder Fase vindt
de combinatie wonen en wer
ken in principe geen gek idee.
„Maar of dat op den duur
wenselijk zal zijn? De krakers
moeten wel met beide benen
op de grond blijven staan. De
zelfdiscipline die iets derge
lijks vergt, is groot. Er moet
van 's morgens tot misschien 's
avonds laat gewerkt worden.
In het gekraakte complex
kunnen ze in geen geval blij
ven 'zitten. De koop is nage
noeg rond. Er zijn plannen om
de nieuwbouw van het Gewes
telijk Arbeidsbureau op die
Rlaats te zetten," aldus de wet-
ouder. De bewoners van
voormalige textielfabriek be
seffen, dat het botsen van
denkbeelden met betrekking
tot de bestemming van de pan
den best eens frictie zou kun
nen geven. Begin volgende
week wordt met de gemeente
gepraat. Politieke partijen
worden uitgenodigd op werk
bezoek te komen.
Wat brengt de toekomst
voor fabriek? De gemeen
te heeft de weg reeds uit
gestippeld. Ook de kra
kers zijn daarmee bezig en
menen dat met de voor
malige textielfabriek nog
veel goed garen te spin
nen is. Wie zal het zeg
gen... een opvallend ma
kelaarsbord aan de gevel
schuin onder de ver
gulde letters „Clos
Leembruggen" geeft in
elk geval aan, dat het
complex nog steeds te
koop is.
WIM BUNSCHOTEN
VRIJDAG 11 JUNI 1982 PAGINA 5
Onderzoek naar woningbehoefte
OEGSTGEEST De gemeente Oegstgeest gaat een volkshuis
vestingplan opstellen om uit te zoeken hoeveel woningen er in
Oegstgeest gebouwd moeten worden en welke typen woningen
dat moeten zijn. De gemeente heeft daartoe contact gezocht met
het gemeentelijke adviesbureau Kuiper Compagnons. Dit bureau
stelt een indicatief onderzoek naar de woningbehoefte voor op
basis van de reeds bestaande gemeentelijke gegevens over inge
schreven woningzoekenden.
In verband met Haaswijk heeft men in Oegstgeest reeds eerder
een woonruimteverordening vastgesteld en beschikt men over
een huisvestingsnota. Kuiper Compagnons vragen voor de uit
voering van het onderzoek naar de woningbehoefte een bedrag
van 23.279 gulden, waarvan het Bouwfonds Gemeenten Neder
land de helft voor zijn rekening neemt. De commissie financiën
verklaarde zich onlangs akkoord met dat bedrag en derhalve is
te verwachten, dat ook de gemeenteraad er straks weinig moeite
mee zal hebben het krediet te verlenen. Het opstellen van een
dergelijk plan wordt door het ministerie min of meer verplicht
gesteld om aan te kunnen tonen, dat de door de gemeente ge
vraagde contingenten voor nieuwbouwwoningen ook werkelijk
nodig zijn. Wethouder Kohlbeck is van plan een projectgroep op
te richten waarin ook twee raadsleden vertegenwoordigd zullen
zijn om één en ander te begeleiden.
OUDE WETERING Jos Engele is 17 jaar en woont
in Rijnsaterwoude. In het mede door hem bewoonde
huis, een boerderij aan de Herenweg, bevindt zich een
trap, die naar de eerste verdieping leidt. De verbinding
tussen begane grond en eerste etage kent echter een
tekortkoming, het is een wel zeer kleine doorgang en
bovendien niet van gevaren ontbloot. Dat bleek nog
niet zolang geleden. Een zusje van Jos Engele kwam op
één van de treden ten val en maakte een behoorlijke
smak. Zij liep daarbij een gebroken jukbeen op. Voor
de 17-j^rige leerling van de technische school voor de
Veenstreek in Oude Wetering was die gebeurtenis
mede aanleiding om voor een nieuwe trap te zorgen.
Na een gedegen voorbereiding van tekenen en meten begon hij
in december met het karwei. Inmiddels is de nieuwe in hard
hout uitgevoerde trap gereed. Zijn leraar de heer W. Tuin, die
hem met raad en daad heeft bijgestaan, noemt het „een uniek
stuk vakwerk". Vooral omdat de jeugdige Engele geconfron
teerd werd met een zeer beperkte ruimte waarin de nieuwe, vei
lige trap'geplaatst kon worden. Ook vanuit andere kringen (aan
nemers) werden lovende woorden aan het adres van de MTS-
leerling in spé geuit. Volgens de heer Tuin toont dit weer eens
aan hoe zinvol het lager technisch onderwijs is. Een stukje pro
paganda voor de school is het. En dat mag ook wel eens. want
regelmatig wordt er in negatieve bewoordingen over het lager
beroeps onderwijs gesproken
De trap wordt morgen vanuit de school in Oude Wetering over
gebracht naar Rijnsaterwoude. Na plaatsing gaat Jos Engele
weer door met andere klusjes in en om het huis. Zo is hij druk
doende met het vervaardigen van een open haard en vervolgens
staat er een loopstal op het programma. Tussen al die werk
zaamheden door heeft hij onlangs een herexamen Engels ge
daan. Dat was nodig om toe gelaten te kunnen worden tot de,
Leidse M.S.G., waar de Rijnsaterwoudse jongeman zich verder
wil bekwamen.
Jos Engele (r) met de trap en leraar W. Tuin.
De kleine moeite van het opgeven
van een nieuwe abonnee wordt
graag beloond-met deze 24
karaats vergulde miniatuur
balpen, die gehangen is aan
een sierlijk kettinkje.
Noteer m.i.vals nieuwe abonnee^
van de Leidse Courant
Adres
- Postcode/Plaats
Betaald wordt per maand (met automatische afschrijving)
per kwartaal
Stuur een miniatuur balpen naar:
Naam
Adres
Plaats/Postcode_
Telefoon
- Stuur deze bon in open envelop - geen postzegel plakken -
naar: Leidse Courant, Antwoordnummer 10070,
I 2300 VB Leiden.
4
