Israël en Syrië
in hevig gevecht
om Bekaa-vallei
9 Val niet in slaap, je wordt
misschien nooit meer wakker9
AVO steunt unaniem voorstellen
eagan over wapenbeheersing
itse minister
pigert verliezen
onthullen
ii onze correspondent
jllare de Koninck)
- De staats- en re
isleiders van de zes-
NAVO-lidstaten heb-
itisteren op hun top-
irentie in Bonn in
gemeenschappelijke
jrklaring volledige
1 toegezegd aan de
j recente ontwape-
jkoorstellen die de
fkaanse president
aan de Sovjet
heeft gedaan. Het
i de voorstellen om
de middellange afstands
raketten in Europa tot nul
te beperken, om het aan
tal zware intercontinenta
le kernkoppen wederzijds
met eenderde in te krim
pen (het zog. START-
overleg) en om het aantal
in Oost- en West-Europa
gelegerde manschappen te
verminderen (het zog.
MBFR-overleg).
De gezamenlijke slotverkla
ring van de zestien politieke
leiders van de NAVÓ-landen
werd gisteren in Bonn als een
belangrijk succes voor presi
dent Reagan bestempeld. Tus
sen de NAVO-regeringen on
derling is nu immers de dis
cussie over de inhoud van de
Amerikaanse voorstellen for
meel gesloten.
Wel heeft Washington beloofd
zijn Europese NAVO-partners
in de loop van de ontwape
ningsgesprekken (die alleen
tussen Amerika en Rusland
plaatshebben) te raadplegen
over Sovjet-tegenvoorstellen.
Inzake de Euro-raketten heeft
de Amerikaanse president de
„nul-optie" voorgesteld, die
van de Russen vraagt alle be
staande SS-20-raketten in
clusief de oudere versies daar
van weg te halen, in ruil
voor het afzien door de NAVO
van het plaatsen van kruis- en
Pershing-2 raketten. Voor de
START-gesprekken in Genève
oppert Reagan een verminde
ring tot 850 (nu 1350) van de
op Russisch en Amerikaans
vasteland opgestelde oceaano-
verschreidende kernwapens.
Algemene NAVO-steun krijgt
ook Reagans MBFR-voorstel
om de landmachttroepen in
Oost- en West- Europa te be
perken tot 700.000 aan weers
zijden. Over dat plan zijn gis
teren nadere bijzonderheden
bekend geworden. De NAVO
pig protest-
st in Bonn
pin de NAVO-zaal van de
kanselarij in Bonn de lei-
i het Atlantisch Bond-
hap beraadslaagden
i strategie, verzamelde
£teren pal aan de over-
i de Rijn zo'n 250.000
.'jongere mensen om te-
Dombewapening en voor
jening te demonstreren,
jet zomerse weer werd
niet door incidenten
protest-feest. In een
variatie van opschrif-
I teksten werd opgeroe-
I ontwapening. Betogers
I karikaturen mee van
|ke NAVO-leiders, zo-
jskanselier Schmidt en
Reagan (foto).
fVoor het Rode Kruis
t een drukke middag in
S met de vele zonneste-
Jj het grote aantal flauw
jn mensen. De politie
ffialleen optreden tegen
'loepje extremisten dat
Sen Amerikaanse vlag-
"fprand stak. Een 36-jari-
|j die zich uit protest met
H overgoot en in brand
ïioest zwaar gewond in
Bkenhuis worden opge-
MIER VAN AGT:
kan me zelden opwerken tot kritiek op de VS'
an onze speciale verslaggever Dick van Rietschoten)
I— „Nederland is een kritisch NAVO-lid. Dat is waar.
ften moet bedenken, dat die houding van Nederland geba-
s op de overtuiging, dat wij de NAVO niet kunnen en
tnissen. Onze kritiek is ingegeven, omdat wij vinden dat
VO een hecht en vredelievend bondgenootschap moet
it actief meewerkt aan de ontspanning en wapenbeheer-
ide wereld."
(bewoordingen besloot premier Van Agt gisteren zijn toe
ftijdens de conferentie van de zestien regeringsleiders van
yO-landen in Bonn.
tnier, tevens minister van Buitenlandse Zaken, benadruk-
ftals de andere regeringsleiders in zijntoespraak op de
[top de noodzaak tot het voeren van een tweeledig beleid:
i zorgen voor handhaving van het militaire evenwicht
t en West, en anderzijds onderhandelen over weder
zijdse wapenvermindering. Van Agt repte met geen woord over
de Nederlandse opvatting inzake de stationering van kruisraket
ten. „Men weet, dat wij wat dat betreft een afwachtende hou
ding aannemen. Ik heb er van af gezien mijn energie te beste
den aan het intrappen van open deuren", aldus Van Agt na af
loop van de topconferentie. Wel prees de premier in zijn toe
spraak de voorstellen tot wapenbeheersing, die president
Reagan aan het Warschau-Pact heeft gedaan. Hij omschreef ze
als „degelijke voorstellen, waar we dankbaar en verheugd over
zijn". Op de vraag of er dan geen kritiek mogelijk is op de haal
baarheid van het aanbod van Reagan zei Van Agt: „Amerika
nen-vriend als ik ben, kan ik me zelden opwerken tot kritiek op
de Amerikanen." Van Agt was het overigens niet eens met se
cretaris-generaal Luns die had gesproken over een nieuw tijd
perk voor de NAVO. „Dat is wel een wat al te Bourgondische
kwalificatie".
stelt nu voor de beoogde man-
schappenreductie in zeven jaar
(waarbinnen vier fasen) te be
reiken en dat „spoorboekje"
van meet af aan compleet vast
te leggen. Overigens blijft nog
volop het Oost-West conflict
bestaan over de werkelijke
troepensterkte in het War-
schaupakt. Volgens de NAVO
liggen er 960.000 parate mili
tairen in Oost-Europa. Moskou
houdt het op slechts 800.000,
ongeveer evenveel als er aan
NAVO-kant liggen.
Voor het overige heeft de
Bonner verklaring" van de
NAVO die volgens verwach
ting een gematigde toonzetting
gekregen, die vooral door de
Westduitse bondskanselier
Schmidt is ingefluisterd. De
zestien verklaren te streven
naar „evenwichtige Oost-West
relaties, gericht op daadwerke
lijke ontspanning". Andere
zinsneden dragen een sterk
compromis-karakter met de
Amerikaanse harde lijn. In na
volging van de afspraak in de
economische wereld-top (afge
lopen weekeinde in Versailles)
zeggen nu ook de NAVO-lan-
den „voorzichtigheid" in de
handel met het oostblok te zul
len betrachten, geen „militair
relevante technologie" naar
Warschaupakt-landen uit te
voeren en leningen voortaan
minder voordelig te verstrek
ken.
De verklaring vat de huidige
NAVO-ontspanningspolitiek
als volgt samen: „Op basis van
militaire kracht en politieke
solidariteit, blijven wij ons in
spannen om, voor zover het
Sovjet-gedrag dit mogelijk
maakt, Oost-West betrekkin
gen te verbeteren door dia
loog, onderhandeling en we
derzijds profijtelijke samen
werking. Dat de Sovjet Unie
dit mogelijk moet maken
weerspiegelt het Amerikaanse
voorbehoud om de ontspan-
ningspolitiek te beëindigen als
bijvoorbeeld Rusland Polen
zou binnenvallen. Volgens het
„hardste" deel van de Navo-
-verklaring „leert de ervaring
dat de Sowjet Unie bereid is
geweld buiten zijn grenzen te
gebruiken of daarmee te drei
gen. Afghanistan en de Sow-
jet-houding tegenover de Pool
se crisis laten dit duidelijk
zien. De Sovjet Unie heeft de
voorbije tien jaar een groot
deel van zijn middelen aange
wend voor een massieve mili
taire opbouw, die veel groter is
dan voor de eigen defensie no
dig is". De NAVO-top heeft de
onderlinge verplichting ge
schrapt dat elke lidstaat jaar
lijks zijn defensie-uitgaven
met 3 procent reëel verhoogt.
Maar er wordt in algemene zin
vastgehouden aan „het door
gaan met de versterking van
de Navo-defensie, vooral van
de conventionele bewape
ning".
Israëlische soldaten in de eerder deze week bezette Libanese havenstad Tyrus halen grapjes uit
met een in een van de huizen gevonden portret van PLO-leider Arafat.
(Vervolg van de voorpagina)
TEL AVIV DAMASCUS
BEIROET Tijdens he
vige luchtgevechten in het
oosten van Libanon, bo
ven de Bekaa-vallei, heb
ben Israëlische strijd
krachten gisteren 25 Syri
sche gevechtsvliegtuigen
van het type MIG neerge
haald. Tegelijkertijd zijn
aanvallen uitgevoerd op
Syrisch luchtafweerge
schut en hebben Israëli
sche grondtroepen slag
geleverd met Syrische
eenheden. Dit is gister
avond door de Israëlische
televisie bekend gemaakt.
Tevens liet de Israëlische te
levisie weten dat Israëlische
tanks, die op fel Syrisch ver
zet waren gestuit, nog maar
enkele kilometers verwij
derd zijn van de strategisch
zo belangrijke hoofdweg Bei-
roet-Damascus.
Het Syrische persbureau
SANA maakte gisteravond
melding van grote tanksla
gen. Aan Syrische zijde gin
gen 83 tanks verloren, maar
bij de Israëli's zouden 164
tanks en pantservoertuigen
buiten gevecht zijn gesteld.
Damascus meldde ook het
neerschieten van zes Israëli
sche gevechtsvliegtuigen.
SANA meldde verder dat Is
raëlische vliegtuigen gister
ochtend de weg van de indu
striestad Homs in Midden-
Syrië naar de Noordlibanese
havenstad Tripoli hebben be
schoten. De weg is een van
de belangrijkste bevoorra
dingsroutes voor het Syri
sche leger in Libanon. Vol
gens Syrische communiqué's
zijn op de weg 57 burgers
omgekomen, maar of er ook
militaire voertuigen zijn ge
raakt werd niet bekend ge
maakt.
Het persbureau SANA zei
verder dat Syrische para
troepen in het zuidelijke deel
van de Bekaa-vallei waren
geland en daar de naar het
noorden oprukkende Israëli's
hebben tegengehouden.
Een doorgaans goedingelich-
te correspondent van de Is
raëlische televisie verklaarde
gisteravond, dat de Israëli's
de Libanese hoofdstad willen
innemen om vervolgens in
vloed uit te kunnen oefenen
op de volgende maand te
houden verkiezingen in Li
banon, wanneer die tenmin
ste doorgaan.
Na zes dagen oorlog is het,
aldus klinkt ook in Israël,
duidelijk dat de regering-Be
gin haar doelstellingen heeft
verlegd. Aanvankelijk werd
in Tel Aviv bekend gemaakt,
dat de operatie „Vrede voor
Galilea" tot doel had de Pa-
lestijnen tot op 40 kilometer
van de Israëlische noord
grens terug te drijven. Israë
lische troepen zijn nu al 80
kilometer in Libanon door
gedrongen en zijn al enkele
dagen in gevecht met het Sy
rische leger.
De Syrische president Assad
heeft zijn strijdkrachten in
Libanon gisteren een bood
schap gestuurd, waarin hij
zegt dat Syrië geen andere
keuze heeft de confrontatie
met Israël aan te gaan. Een
hooggeplaatste Syrische
functionaris verklaarde gis
teravond, dat president As
sad de Amerikaanse afgezant
Habib heeft meegedeeld dat
Syrië al het mogelijke zal
doen om Libanon en de Pa
lestijnse guerrillastrijders te
verdedigen „zolang er ook
maar een enkele Israëlische
soldaat op Libanees grondge
bied is". Hiermee lijkt de
Amerikaanse bemiddelings
poging te zijn mislukt.
Een PLO-woordvoerder,
Aboe Sjarief, zei gisteren op
een persconferentie in Bei
roet dat Israël gisteren tot
zesmaal toe had geprobeerd
vanuit zee op het strand ten
zuiden van Beiroet te landen,
maar dat alle pogingen door
Palestijnen en Syrische troe
pen waren afgeslagen. Hij zei
verder dat in de Palestijnse
bolwerken Damour en Sidon
nog steeds verzet wordt ge
boden tegen de Israëli's en
dat Israël daar alleen al 62
tanks zou hebben verloren.
In Jeruzalem is niets over de
eigen verliezen bekendge
maakt.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
SN Defensieminister John Nott van Groot-Brittannië
istermiddag in het Lagerhuis geweigerd te onthullen,
Britse soldaten omgekomen zijn in de Argentijnse luch-
van afgelopen dinsdag op de landingsschepen Sir Gala-
Sir Tristram. Nott beschouwt het naar verwachting
- aantal slachtoffers als een militair geheim.
k Nott zei in het Lagerhuis, dat hij de Britse stafchefs ge
legd had. Zij raadden hem aan géén verliescijfers wereld-
j te maken. Zo blijven de Argentijnen in de onzekerheid
jt de getalssterkte van de Britse troepen, die hun vesting
pnley tot op zeer korte afstand genaderd zijn.
r van defensie Nott maakte verder bekend dat zeker ze-
I mogelijk elf Argentijnse vliegtuigen zijn neergehaald.
Pen was de schade aan de Britse schepen al aangericht.
lUL VAN CORDOBA"
EER NAAR HUIS TERUG
I (Van onze correspondent Roger Simons)
EN Kapitein Alfredo Astiz (29), de door de Britten ge-
I i Argentijnse bevelhebber van Zuid-Georgië die in Lon-
Surende enige tijd is verhoord vanwege zijn betrokken-
i het folteren van politieke gevangenen en de verdwij-
in een Zweeds meisje en twee Franse vrouwen in Argen-
jdoor Londen op het vliegtuig naar huis gezet. De Britten
T Astiz een serie vragen voorgelegd. Op grond van de
jtie van Genève, was hij evenwel niet verplicht deze te
borden. Hij weigerde ook maar iets te zeggen of op papier
(n, zodat uiteindelijk besloten is Astiz te laten gaan.
Van onze
I
speciale
verslaggever
GARETH
PARRY
op de
Falkland
Eilanden
De Britse journalisten die
zich bij de invasiemacht
op de Falkland Eilanden
bevinden hebben maar
weinig tijd om hun versla
gen naar Londen door te
bellen. Omdat die berich
ten, tot ongenoegen van
de kranten, radio en tele
visie, uit strategische
overweging geruime tijd
door het ministerie van
defensie worden vastge
houden, is over de situatie
van dit moment rond Port
Stanley weinig bekend.
Onderstaand verslag van
verslaggever Gareth Par
ry werd afgelopen maan
dag naar Londen doorge
seind, maar pas gisteren
door het ministerie van
defensie voor publicatie
vrijgegeven.
PORT SAN CARLOS
Liggend in zijn drassige
schuilplaats met boven
zijn hoofd het mistroostig
gebulder van de snijdende
wind en de rzige regen
voelde Sean O'Hara van
de Schotse Gardes zich
zondagmiddag allesbehal
ve behageJijk. In zijn voe
ten had hij als gevolg van
de kou al enige tijd geen
gevoel meer en zijn kle
ren die nat waren gewor
den toen hij aan land ging
en sindsdien niet meer
droog waren geweest,
kleefden aan zijn lichaam.
Voor Sean O'Hara en een ka
meraad vormden de drassige
wanden van hun kuil en een
vlak boven hun hoofd gespan
nen zeildoek, dat kraakte on
der druk van de wind en waar
het water in straaltjes tegelijk
doorheen sijpelde, de enige be
scherming tegen de razende
elementen.
„Je kunt maar beter niet in je
slaapzak kruipen, want dan
word je drijfnat", zei hij met
zijn zachte Schotse accent. Dus
daar lagen we in kleren die
zogenaamd waterdicht waren,
maar waarvan laag naar laag
langzaam maar zeker bezweek
voor de opkruipende vochtige
kou. „Val niet in slaap, want
dan word je misschien nooit
meer wakker", voegde hij er
aan toe, vlak voordat hijzelf
wegdoezelde. Op dat moment
was hij in gedachten ongetwij
feld bij zijn vrouw, met wie hij
twee weken voor zijn vertrek
naar de Falklanden is ge
trouwd.
De Schotse Gardes die verster
king hebben kregen van de
Welse Gardes bevonden zich
op schietafstand van Port
Stanley. In deze hele oorlog is
het weer de minst voorspelba
re factor. Zoals een eilander
zei: „Je kunt hier vier seizoe
nen op één dag beleven". Als
om dit te bewijzen begon de
volgende dag stralend en zon
nig.
Aan ons verblijf in de kuil
kwam om twee uur 's nachts
een eind toen een sergeant te
gen de laars van O'Hara
schopte die net boven de rand
van de kuil uitstak. Hij vroeg
ons een beetje op te schieten
omdat ons onderdeel al twintig
minuten op ons stond te wach
ten. We strompelden door het
maanverlichte landschap.
Vlakbij stond een groepje
zwaarbepakte en in camoufla
gepakken gestoken mannen
klaar om samen met ons naar
een schuurtje te gaan. Niet
ideaal, maar het had in ieder
geval een dak.
Aangekomen bij de schuur
waar kaarsen flikkerden en
buiten een groot open vuur
brandde waaraan ingepakte fi
guren hun banden trachtten te
warmen, drong zich de herin
nering op aan sfeertekeningen
in boeken van Charles Dic
kens. Binnen lagen Gardesol
daten in hun slaapzakken zo
dicht tegen elkaar aan, dat je
er niet eens tussen door kon
lopen. Een man die te lang aan
de kou was blootgesteld, was
in een doorzichtige plastic zak
gelegd, slechts gekleed in zijn
lange witte ondergoed. Min
stens twee keer gingen lompe
voorbijgangers boven op hem
staan.
Hoewel de schuur bescher
ming bood tegen wind en re
gen was het geen geschikt
oord om te slapen, tenzij je
heel erg moe was. Het ge
bouwtje rook naar de schapen
huiden- en karkassen die aan
de muur hingen. Telkens als
de deur met een verschrikke
lijk gepiep openging dacht
minstens de helft van de sol
daten dat ze weer beschoten
werden.
Slachtoffers
Onder invloed van het snel
slechter wordende weer na
een maand uitzonderlijk
vriendelijke zonneschijn ver
anderde ook de houding van
de officieren. Een peletonlei-
der beschreef hoe een van zijn
mannen „letterlijk in zijn ar
men" was gestorven. Zelf was
hij bewusteloos uit een loop
graaf gehaald en de heuvel af-
gesleept door collega's. Zijn le
ven heeft hij te danken aan
koortsachtige mond-op-mond-
beademing. „Als er niet gauw
wat gebeurt, gaan er meer
mensen dood van de kou", zei
de officier.
Dit alles is een krachtige re
den om de strijd om Port Stan
ley te beginnen. Hoe langer de
mannen in zulke omstandighe
den zitten, des te moeier en
zwakker ze worden. Maar deze
reden moet worden afgewogen
tegen de noodzaak al het ma
terieel aan land te brengen dat
nodig is voor een verantwoor
de aanval. De soldaten op de
eilanden zijn bijna allemaal te
gen een landurige belegering
middeleeuwse stijl en willen in
een kort, beslissend gevecht
het lot van de hoofdstad bepa
len. Ze zijn ervan overtuigd
dat ze kunnen winnen en ont
lenen hun motivatie aan een
sterk verlangen naar huis. „Ik
heb nog steeds een huwelijks
reis naar Spanje te goed", zei
Gardesoldaat O'Hara weemoe
dig.
Copyright The Guardian
'ITENLAND
LEIDSE COURANT
^jet-Unie heeft eigen pendelraket
1INGTON De Sovjet-Unie heeft vorige week de eerste
lucht gemaakt met een pendelraket, de tegenhanger van
merikaanse ruimteveer „Columbia". Dat is gisteren in
ngton bekendgemaakt door Amerikaanse ruimtevaartdes-
»en.
Sovjet-Unie is geen bericht gekomen over de vlucht,
volgens de Amerikaanse deskundigen gaat het om een
leine" pendelraket, die op 3 juni van een basis in het mid-
in de Sovjet-Unie is gelanceerd en na één omloop in de
ie Oceaan is geland. Daar werd de raket door Russische
n opgepikt.
nomen wordt dat het toestel onbemand was, maar daar-
estaat geen zekerheid. In Washington verwacht men dat
jet-Unie in de jaren negentig over een operatieve ruimte-
beschikt.
in worden op de Amerikaanse ruimtevaartbasis Cape Ca
ll de laatste voorbereidingen getroffen voor de vierde
lucht van het Amerikaanse ruimteveer Columbia. De lan-
staat voor 27 juni op het programma.
Zomertijd voor
komende drie
jaar vastgelegd
LUXEMBURG De ministers van
verkeer van de Europese Gemeen
schap hebben gisteren overeenstem
ming bereikt over het begin van de
zomertijd in de komende drie jaar.
Afgesproken is dat de zomertijd
voortaan ingaat aan het eind van
het laatste weekeinde van maart, in
de nacht van zondag op maandag.
Dan wordt in alle tien lidstaten de
klok één uur vooruitgezet. Over de
datum waarop dat uur weer wordt
ingelopen is geen akkoord bereikt.
In Groot-Brittannië eindigt de zo
mertijd steeds een maand later dan
op het Europese vasteland: eind ok
tober in plaats van eind september.
Irak: eenzijdig staakt-het-vuren
BEIROET Irak heeft gisteren een eenzijdig staakt-
het-vuren afgekondigd in de bijna twee jaar oude oor
log met Iran. Opvallend is dat de Iraakse president
Hoessein niet aanwezig lijkt te zijn geweest in de ver
gadering van hoge officieren, die hiertoe besloot. Dit
heeft aanleiding gegeven tot later tegengespro
ken geruchten, als zou Hoessein bij een staatsgreep
zijn afgezet.
Volgens waarnemers heeft Irak geprobeerd de Israëli
sche inval in Libanon aan te grijpen om Iran naar de
onderhandelingstafel te dwingen, zonder dat het zelf
een nederlaag hoeft toe te geven. De afgelopen maan
den heeft Iran Irak zware verliezen toegebracht. Te
heran heeft verder aangekondigd door te vechten, tot
dat de Iraakse leider Hoessein van het toneel is ver
dwenen. Het staakt-het-vuren werd overigens al weer
snel door Irak verbroken. Toen Iraakse troepen door
Iraanse artillerie werden beschoten, werd dat vuren
direct beantwoord.
VRIJDAG 11 JUNI 1982 PAGINA 13
