Zuid-Afrika opnieuw steen des
aanstoots op Shell-vergadering
VN-commissie waarschuwt:
krap-geld beleid heilloos
PROTEST DIT KEER NOG FELLER
Luchtvaartmaatschappijen
overwegen boycot Tanzania
Holec Nijmegen
definitief gered
ECONOMIE
LEIDSE COURANT
VRIJDAG 21 MEI 1982 PAGI1 -
■'I
Nieuwe prijs: „Het
gouden voortouw"
AMSTERDAM Nederland is weer
een prijs rijker, „Het gouden voor
touw De prijs een gouden touw
op een marmeren sokkelplaat plus
5.000 zal jaarlijks worden toege
kend aan een persoon uit het Neder
landse bedrijfsleven die „van eer
bijzondere mentaliteit, visie, enthou
siasme en initiatief heeft blijk gege
ven". Het initiatief tot deze prijs is
uitgegaan van het reclamebureau
McCann-Erickson. Het comité dat de
prijs toekent bestaat uit de heren:
prof.dr. A. van der Zwan (tevens
voorzitter), dr. A. Dreesmann, mr. J.
de Soest, ir. G. van der Want en ing.
J. Kraayeveld van Hemert.
Femis-bank opent 10 vestigingen
ZEIST De Femis-bank gaat met ingang
van 1 juni haar activiteiten op het gebied
van het tussentijdse verzilveren van
spaar- en kasbewijzen aan toonder uitbrei
den. Naast de drie bestaande vestigingen
worden tien nieuwe agentschappen geo
pend in o.m. Amsterdam, Groningen en
Zwolle, zo heeft de Femis-bank bekendge
maakt. Femis-bank gaat tot de uitbreiding
over vanwege de toenemende vraag naar
het tussentijdse verzilveren van spaar- en
kasbewijzen. Een woordvoerder van Fe-
mis zei desgevraagd geen duidelijk inzicht
te hebben over de reden van deze toene
ming. Hij zei de indruk te hebben, dat de
mensen in deze slechtere tijden eerder con
tant geld nodig hebben. Femis denkt zelf
aan het eind van dit jaar te beschikken
over een landelijk net van 25 agentschap
pen. Dit zou voor 40 mensen werk opleve-
Dual blijft
VILLINGEN De Westduit-
se producent van hifi-appara-
tuur Dual Gebrtider Steidinger
GmbH und Co., die vorig jaar
december failliet is gegaan, is
overgenomen door het Franse
concern Thomson-Brandt en
kan blijven bestaan, zo heeft
de Westduitse vestiging van
Thomson-Brandt in Villinger
laten weten. Een overeen
komst voor de overneming is
nog afhankelijk van de toe
stemming van de Westduitse
en de Franse autoriteiten.
Thomson-Brandt wil met de
overneming van haar hifi-pro-
gramma completeren met de
platenspelers van Dual.
OPEC: geen prijsverhoging
QUITO De Organisatie van Olie-Exporte
rende Landen (OPEC) zal haar prijzen zit
jaar niet verhogen. Dit heeft de olieminister
van Venezuela, Humberto Calderon Berti,
woensdag in Quito gezegd. Volgens Berti zal
de wereldvraag naar olie gedurende de twee
de helft van dit jaar omhoog gaan met twee
tot drie miljard vaten. Hij schatte de huidige
OPEC-produktie op 16,5 miljoen vaten per
dag. „We zullen tot het einde van het jaar de
overeengekomen produktiebeperking in acht
moeten nemen", aldus de minister. Twee
maanden geleden besloot de OPEC op een
extra vergadering in Wenen voor het eerst in
haar geschiedenis een maximum voor de to
tale olieproduktie vast te stellen om vraag en
aanbod weer met elkaar in evenwicht te
brengen en de officiële prijzen te kunnen
handhaven. Dit plafond ligt op 17,5 miljoen
vaten per dag.
DEN HAAG Shell-top-
man mr. Wagner heeft
woensdag zijn uiterste
best gedaan de jaarlijkse
aandeelhoudersvergade
ring niet uit de hand te la
ten lopen, maar had geen
kans van slagen. De ver
zamelde vertegenwoordi
gers van de werkgroep
Kairos, Pax Christi Neder
land, Komité Zuidelijk A-
frika en de Novib slaag
den er opnieuw in de
kwestie Zuid-Afrika meer
dan nadrukkelijk onder
de aandacht van de ove
rige aandeelhouders te
brengen. Het jaarlijks pro
test klonk ditmaal nog
feller en duidelijker dan
in voorgaande vergaderin
gen.
Het onderwerp „Shell helpt,
ook in Zuid-Afrika" werd zeer
beheerst aangesneden door Si-
mon Jelsma, die bovenge
noemde groeperingen verte
genwoordigde, nadat geduren
de een uur de vragen over het
jaarverslag aan de orde waren
geweest.
jelsma wees op de rol die
Shell in Zuid-Afrika speelt
waardoor deze maatschappij
volgens de door hem vertegen
woordigde organisaties de on
derdrukkende blanke regering
in de kaart speelt. Hij vroeg
Shell zich vriiwillig bij een
boycot aan te sluiten.
Het Shell-bestuur beperkte
zich aanvankelijk tot de op
merkingen dat Shell geen uit
buitende rol in Zuid-Afrika
speelt, goed is voor haar zwar
te personeel en tegen apart
heid is. Antwoorden op gerich
te vragen van Jelsma bleven
echter uit, omdat volgens
Shell-bestuurder drs. J. de Bruyne leest zijn rede voor terwijl president-directeur de zaal in de gaten houdt,
bedacht op ordeverstorende elementen.
voorzitter Wagner „de meeste
antwoorden al eerder zijn ge-
eigenlijk bij laten, maar hierop
brak een hevig tumult uit
waarbij de zaal duidelijk in
twee kampen werd verdeeld:
een hevig geëmotioneerde op
positie bestaande uit gelegen
heidsaandeelhouders en de ge
wone aandeelhouders, die al
leen waren gekomen om naar
het bestuur en elkaar te luiste
ren.
Op aandrang nog enkele spre
kers uit de oppositie het woord
te geven bezweek mr. Wagner
tenslotte, waarbij een verte
genwoordigster van de Zuid-
afrikaanse vakbond Sactu ge
heel mocht uitspreken. Een
kamerlid van D'66 kreeg pre
cies drie minuten en werd,
toen hij doorsprak, wegge-
klapt.
Herhaaldelijk vielen bejege
ningen als „leugenaars" en
„draaiers" tegen het bestuur
en even dreigde mr. Wagner
de vergadering vroegtijdig te
beëindigen. Hij wist de situatie
daarna in de hand te houden
al moest een paar maal de ge
luidsinstallatie worden uitge
draaid.
De heer De Bruyne zei ten
slotte dat Shell nog geen ver
zoek van minister Van der
Stoel heeft ontvangen om vrij
willig een olieboycot in te stel
len. „We zullen dit ook niet
doen want we vinden dat er
andere wegen zijn om te be
wandelen".
Van der Stoel zei later op de
dag „hogelijk verbaasd" te zijn
over die bewering. „Ik heb
wel 'degelijk een gesprek met
Shell gehad", aldus van der
Stoel.
Ruhrstahl
krimpt
capaciteit sterk
in
BOCHUM De nieuwe West
duitse staalonderneming
Ruhrstahl, die ontstaat als
Estel Hoesch-Werke AG en
Krupp Stahl AG samen gaan,
zal een produktiecapaciteit
hebben die twintig procent
kleiner is dan die van de twee
bedrijven bij elkaar. Dit heeft
de voorzitter van de raad van
bestuur van Krupp Stahl, Al-
fons Goedde, bekendgemaakt.
De investeringen worden vol
gens Goedde gebundeld om
onnodige capaciteitvergroting
te voorkomen en produkten
waar nog groei in zit zullen
worden verbeterd. Produkten
als dikke plaat, niet-gelegeerd
draadstaai en eenvoudige pro
fielen worden uit het produk-
tieprogramma geschrapt.
Goedde sluit niet uit dat een
derde partner zich bij Ruhr
stahl zal voegen. Hij zei ervan
overtuigd te zijn dat de balan
sen van de twee bedrijven
eind dit jaar als één balans zul
len worden geschreven. Zoals
bekend wordt het samenwer
kingsverband tussen Hoesch
en Hoogovens (IJmuiden) in
Estel verbroken.
Koeweit kocht
kwart van
Hoechst
FRANKFORT Koeweit
heeft een belang van bijna 25
procent genomen in Hoechst,
het grootste chemische en far
maceutische concern in de
Bondsrepubliek, zo is in bank-
kringen in Frankfort verno
men. De oliestaat heeft de aan
delen in handen gekregen via
banktransacties en afspraken
beleggingsmaatschappijen en
effctenmakelaars.
Koeweit heeft vermoedelijk in
totaal 1,4 miljard mark voor de
aandelen betaald. De Com-
merzbank, de „huisbank" van
Hoechst, brengt de aandelen
onder in een houdstermaat
schappij. Had Koeweit 35 pro
cent van de aandelen willen
hebben dan was er de toestem
ming van het Wetduitse kar
telbureau voor nodig geweest.
VMF VMF-Stork heeft
over het eerste kwartaal van
1982 een bescheiden winst be
haald. In het eerste halfjaar
van 1981 werd nog een verlies
van 8,1 min geleden. De or
derontvangst was in de eerste
drie maanden 20 pet hoger dan
in dezelfde periode van 1981.
De werkbezetting van de be
drijven is dan ook bevredi
gend, aldus het lid van de raad
van bestuur G. van den Brink
in de jaarvergadering.
POELDIJK Westland-Noord,
woensdag 19 mei 1982. aardappelen
vroeg: 290-370. Alicanten: 1560-
1930. Andijvie: 125. Aubergines 500:
270-320. Aubergines 400: 280-300.
Aubergines 300: 310-330. Aubergines
225: 330-360. Aubergines 175: 400-
430. Aubergines 100: 400-430. Bieten
rood: 58. Bloemkool 5: 305-310.
Bloemkool 6: 230-320. Bloemkool 8:
205-300. Bloemkool 10: 145-215.
Bloemkool 12: 90-95. Bloemkool 15:
65. Bospeen: 205-215. Broccoli: 350-
710. Chinese kool: 180. Courgettes
102-131. Courgettes geel: 86-126.
Komkommers 91: 77-85. Komkom
mers 76: 71-79. Komkommers 61: 58-
64. Komkommers 51: 43-49. Kom
kommers 41: 38-42. Komkommers
36: 29-35. Komkommers 31: 29-36.
Komkommers 26: 33-36. Komkom
mers krom: 48-62. Komkommers grof
stek: 46-52. Komkommers fijn: 25.
Komkommers mid: 38. Koolrabi 9/10:
64-86. Koolrabi 8/9: 44-71. Koolrabi
7/8: 37-51. Krulpeterselie: 43-74. Me
loenen oog 8: 320. Meloenen oog 12:.
410. Meloenen suiker 8: 530-700. Me
loenen suiker 10: 470-520. Meloenen
suiker 12: 400. Paprika rood 85: 430-
460. Paprika rood 75: 450-480. Papri
ka rood 65: 450-480. Paprika rood
55: 410-420. Paprika groen 85: 520-
580. Paprika groen 75: 540-590. Pa
prika groen 65: 570-630. Paprika
groen 55: 430-470. Paprika geel 85:
520-600. Paprika geel 75: 560-600.
Paprika geel 65: 540-550. Paprika
geel 55: 420. Paprika wit 40/60: 430-
500. Paprika wit 30/50: 380. Pepers
rood: 1650-1970. Pepers groen: 990-
1150. Perziken 12: 80. Perziken 18:
65-85. Perziken 24: 45-65. Perziken
30: 35. Postelein: 30-90. Prinses-
dijs: 65-87. Rettich 20: 45-49 rr
25: 45-64. Selderij: 73. Stë a
Snijbonen: 450-590. Spinazij
Spitskool: 110. Tomaten
1580. Tomaten B: 1330-13809
ten C: 1280-1640. Tomaten I
1150. Uien: 29-32. VleestoijeI
1320-1380. Vleestomaten BL:;
1690. Vleestomaten BBB: 1S*
Vleestomaten BBBB: 1200-1}-
pfii
Veiling Leiden woensdag 18[°
Aardappelen vroeg 3.35-3.5f
vie 71-103. Peulen 600-1180'ai
nen 680-740. Spitskool 55-1ÜS
telein 60-145. Prei 35-40. ft
41-58. Spinazie 20-33. ChanLii
1.11-2.80. Uien 27-53. WaspT
Witlof 235-305. Bloemkool f°
290. Bloemkool 8 st2.20. Sljsr
Bospeen 200-255. Boskroore
Peterselie 60-73. Radijs 37-5ga
rij 37-83. Bos uien 50-53. P<=„.
1 on c» A1-7* ,w
INFORMATIE OVER FILMS,N.
THEATER, RECREATIE, EXPC»
EN EEN COMPLETE AGENl
STEUN BLIJFT NODIG
Van der Giessen: Z-Korea
boosdoener in scheepsbouw
AMSTERDAM/KRIMPEN AAN DEN IJSSEL Bij de nog
steeds bestaande overcapaciteit in de scheepsbouw in de wereld
is Zuid-Korea één van de grote boosdoeners, die de oorzaak zijn
van de slechte gang van zaken in de branche. Het land verkoopt
geavanceerde schepen tegen de prijs van het materiaal of nog 15
pet beneden de prijzen van de Japanners. De Europese werven
kunnen daar niet tegenop concurreren.
Dit heeft de bestuurder Smit van Van der Giessen de Noord ge
zegd bij de presentatie van het jaarverslag. Volgens Smit stelt
het directe kostprijsverschil tussen Japanse werven en Van der
Giessen de Noord weinig voor.
Het door de overheid goedgekeurde beleidsplan van Van der
Giessen is gekoppeld aan een investeringsplan van 135 min,
waarvan dit jaar de laatste 23 min zal worden besteed. Dan
heeft Van der Giessen een moderne werfoutillage, met als be
langrijkste onderdeel een in Europa unieke overdekte loods.
Voorlopig zal volgens Van der Giessen echter de zogenoemde
energieke steun voor de Nederlandse scheepsbouw (de staat sub
sidieert orders die anders verlies op zouden leveren) nodig blij
ven. Op termijn denkt de werf de kostprijs 20 procent te kunnen
verlagen en weer voldoende winstgevend te worden om op ei
gen benen te kunnen staan. Van der Giessen sloot 1981 af met
een winst van f 0,6 min.
SEP wil wind meten op
elektriciteitsmasten
ARNHEM De directie van de Samenwerkende Elektriciteits
Produktiebedrijven (SEP) wil het landelijke netwerk van hoog
spanningsmasten gebruiken voor een drie jaar durend doelge
richt onderzoek naar windsnelheden. Volgen de SEP kunnen de
gegevens een nuttige bijdrage leveren aan het toepassen van
windenergie in ons land.
Tot nu toe is er over de windsnelheden in de verschillende de-,
len van het land nog veel te weinig bekend, aldus de SEP. De
SEP heeft de gegevens zelf nodig voor het opzetten van een
proefpark van enkele tientallen grote windmolens.
Het voorstel voor de windmeting wordt begin juni door de aan
deelhouders van de SEP besproken. Voor het onderzoek moet
anderhalf miljoen gulden op tafel komen. Uit het voorstel blijkt
verder dat de plannen voor het proefpark al in een vrij verge
vorderd stadium zijn. de SEP-directie verwacht over ongeveer
anderhalf jaar met de voorbereidingen klaar te zijn. Het park
gdat totaal 50 min gulden kosten.
Nederland slaapt
op een koopje
DEN HAAG Nederland
slaapt op een koopje. Dat con
cludeert het Economisch Insti
tuut voor het Midden- en
Kleinbedrijf uit een onderzoek
naar beddenspeciaalzaken, een
jonge branche die is ontstaan
uit woningtextiel- en meubel
zaken.
Volgens het EIM bedroegen de
totale bestedingen aan slaap
kamer en beddegoed in 1980
1,2 miljard gulden, wat neer
komt op 90 gulden per hoofd
van de bevolking. „Dat is niet
zo'n hoog bedrag, in aanmer
king genomen dat we een der
de van ons leven slapend
doorbrengen", aldus het EIM.
Met een matras doet de Neder
landse consument gemiddeld 7
tot 10 jaar, slaapkamermeubels
gaan 10 tot 15 jaar mee.
Pensioenfonds
metaal
heeft grote
reserve
GRONINGEN Het be-
drijfspensioenfonds voor
de metaalindustrie heeft
een stille reserve van en
kele honderden miljoenen
guldens. Deze zouden kun
nen worden aangewend
om goedkope leningen te
verstrekken voor de socia
le woningbouw. Een ande
re mogelijkheid is de pre
mies te verlagen, terwijl
de pensioenvoorzieningen
gelijk blijven.
Tot deze conclusie ,komt
de economiewinkel van de
Rijksuniversiteit Gronin
gen, die op verzoek van de
groep „Verontruste FNV-
leden" een onderzoek
heeft verricht naar de fi
nanciële situatie van het
bedrijfspensioenfonds.
Volgens de economiewin
kel zit het geld in de „pre
miereserve", dit is het ver
mogen waar het pensioen
fonds over moet beschik
ken om aan alle pensioen
verplichtingen nu en in de
toekomst te voldoen. Vol
gens de onderzoekers is de
reserve veel groter dan
nodig is, omdat een te laag
rentepercentage wordt ge
hanteerd.
KAARTJES WORDEN NIET BETAALD
(Van onze parlementaire redactie)
iii
DAR ES SALAAM Ver
scheidene grote luchtvaart
maatschappijen, waarbij de
KLM, denken erover hun
diensten op Tanzania op te
schorten omdat zij van de cen
trale bank van het Afrikaanse
land al acht maanden geen be
taling in harde valuta's hebben
ontvangen voor biljetten die
daar zijn verkocht. Dat is gis
teren in Dar es Salaam verno
men van de kant van de lucht
vaartmaatschappijen.
Eenieder die tegen betaling in
Tanziaanse shillings een vlieg
biljet wil kopen, moet daar
eerst van de centrale bank toe-
kaartjes af te geven waarvoor
via de centrale bank is be
taald.
Als gevolg van een ernstige
economische inzinking heeft
Tanzinia groot gebrek aan de
viezen. Onderhandelingen met
het Internationale Monetaire
Fonds (IMF) over leningen in
sterke munteenheden zijn
vastgelopen, doordat Tanzania
het niet eens is met de eisen
van het IMF inzake gezond
making van de „socialistische-
-revolutionaire" economie van
het land.
stemming voor krijgen. Die
geeft zij alleen aan degenen
die naar haar oordeel voor ui
terst belangrijke zaken op reis
gaan. Een woordvoerder van
een internationale luchtvaart
maatschappij zei: „In theorie
betekent toestemming van de
bank voor het kopen van een
biljet dat de bank de verplich
ting op zich neemt om voor
dat biljet in harde valuta's te
betalen. Maar dat is de laatste
maanden niet het geval ge
weest". Enkele ondernemin
gen verkopen alleen tickets te
gen betaling in contanten en
in harde valuta's en weigeren
DEN HAAG Smit Transformatoren in Nijmegen (one
van Holec) is gered. Alle betrokkenen hebben overeenstf j
bereikt over het laten voortbestaan van de ondernemii;r
onlangs bekend geworden. Het personeel zal 1,5 miljoen^
in het bedrijf steken, minister Terlouw (Economische
geeft twaalf miljoen gulden en de samenwerkende elektfy,
producenten tien miljoen gulden. Ook Holec steekt 1,5 n
gulden in het bedrijf. Met de nieuwe opzet van de ondei
kunnen daar 200 van de 450 werknemers in dienst blij
bewindvoerder zal met de overeenkomst in de hand e^a
ling treffen met^rediteuren waardoor de surcéance
wordt opgeheveh.
DELFT Verenigde Instru
mentenfabriek Enraf-Nonius
is 1982, evenals 1981, met een
goede gevulde orderportefeuil
le begonnen. De algemene
vooruitzichten lijken, aldus het
jaarverslag, niet ongunstig.
Het beschikbaar komen van
een aantal nieuwe recorderlij-
nen zal de omzet van Kipp ap
paratuur een nieuwe groei-im-
puls geven. Stagnatie in de
binnenlandse afzet van fysio-
therapie-apparatuur zal door
vergroting van de export wor-
Enraf-Nonius:
genoeg werk
den opgevangen, aldus Enraf.
PHILIPS Philips Telecom
municatie Industrie heeft van
de Egyptische PTT een order
gekregen voor de levering van
dertien mobiele telfooncentra-
les, zo heeft de onderneming
woensdag bekendgemaakt. Het
contract van ruim 20 miljoen
zal worden gefinancierd door
de Wereldbank.
VIBA Hoewel Vereenigde
Ingenieursbureaux VIBA nog
niet kan overzien wat de in
vloed van de devaluatie van
de frank zal zijn op het resul
taat vcan het filiaal in Brussel
vermoedt het bestuur toch te
mogen rekenen op een rede
lijk resultaat voor 1982. De
binnengekomen opdrachten
vertonen de laatste maanden
van 1981 en de eerste maan
den van 1982 een stabiel beeld.
VIBA maakte vorig jaar 1,05
min winst op een omzet van
32,3 min.
NEW YORK De invloed
van het strakke monetaristi-
sche beleid in een aantal wes
terse landen op de wereldeco
nomie zal leiden tot wijdver
breide politieke instabiliteit en
menselijk lijden op grote
schaal in de armste landen.
Deze waarschuwing staat in
een gisteren gepubliceerd rap
port van een commissie van
economen uit 24 landen die is
ingesteld door de Verenigde
Naties. De economen zijn af
komstig uit westerse landen,
communistische landen en
ontwikkelingslanden.
Volgens het rapport is de ster
ke stijging van de internatio
nale rentetarieven in de afge
lopen jaren het gevolg van de
pogingen van de monetaire
autoriteiten in de Verenigde
Staten en elders om de inflatie
te verminderen. Een dergelijk
beleid heeft in toenemende
mate gevolgen voor de hele
wereld omdat de staten econo
misch steeds afhankelijker van
elkaar worden. De economen
pleiten daarom voor een wijze
van inflatiebestrijding die de
wereldeconomie minder ver
stoort.
De economen stellen een her
stelprogramma voor de
wereldeconomie voor waarbij
op fantasierijke wijze gebruik
wordt gemaakt van internatio
nale financiële instellingen.
Het rapport zal in juli aan de
orde komen op een bijeen
komst van de economische en
sociale raad van de VN.
Obligaties
verder omlaag
AMSTERDAM Op de Am-
terdamse effectenbeurs zijn
woensdag de noteringen van
de obligaties nog wat naar be
neden gegaan. Gisteren was de
beurs gesloten. Koninklijke
Olie reageerde op de woens
dagochtend gepubliceerde
kwartaaluitkomsten met een
koersdaling en Akzo was
enigszins in herstel.
Bij het begin van de handel
gingen de obligaties nog wat
naar beneden, waarbij verlie
zen werden geleden uiteenlo
pend tot een half punt. De
koers van de onlangs uitgege
ven 10 pet staatslening ging
met 0,3 punt terug tot een
nieuw dieptepunt van 99,40.
Op de beurs werd woensdag
ochtend met spanning uitgeke
ken naar de uitkomsten van
Koninklijke Olie over de eer
ste drie maanden van dit jaar.
De eerste reactie op die gege
vens was een koersdaling tot
f 90, waarna een herstel volg
de. Middenbeurs gold een prijs
van 92,20
Akzo werd voor het
nus 2 dividend in i
verhandeld en daarm^v
ning houdend trok de F
een gulden aan tot p
Unilever viel 50 cent tfc"
ƒ157,50 en Hoogovensr
lips gingen fractionel"
boven. F
De uitgevers warenP'
waarbij Elsevier-NDUL
teruit moest op 155 ('e
ruim een gulden naar e
ging tot ƒ57. KLM r(
op de daling van de be;e
graad in april met een J
uitgang van 50 cent ton
Een vaste stemming gfr
Nedlloyd. Dit fonds va(
nus 13 dividend in c<
verhandeld en daarm^
ning houdend ging cf1
met 3 naar boven tot*'1
Gedurende de beurs 1
de obligatiemarkt de
nog wat terug. In d
sector was Buehrman
rode zeer zwak. De
ging in de eerst peri
ƒ3,40 omlaag tot een
van 44. Leidsche Wo"'
met f2 tot f 101, Nutr
loor 1,50 op 55.
Geen krant ontvangen? Bel tussen 18.00 en 19.00 uur
071-122248 en uw krant wordt dezelfde avond nabezorfe.
