Ontmoeting in Fatima
verwacht tussen
paus en zuster Lucia
tiatcher kon het lange
jd goed vinden met
Argentijnse generaals
lanken ongerust over mogelijke
i jziging Zuidaf rikaanse grondwet
„Geen plaatsing raketten
als Europa dat niet wil'
hT1-V.
- 4 -
r-V'idsagenten bevinden zich weer op de eerste rang bij het bezoek, dat paus
|j™>s Paulus II aan Portugal brengt. Hier rijdt hij door'de straten van Lissabon
ROME De paus zal vandaag
in Fatima waarschijnlijk een
ontmoeting hebben met Lucia,
aan wie in de zomer van 1917
Maria is verschenen. Het offi
ciële programma van het pau
selijk bezoek aan Fatima ver
meldt die ontmoeting niet,
maar zuster Lucia (75) is er
met toestemming van haar
overste speciaal voor uit Coim-
bra gekomen, waar ze al vijftig
jaar in een Carmelietessen-
klooster leeft. Paus Paulus VL
sprak haar tijdens zijn bezoek
aan Fatima in 1967 ook enige
ogenblikken en het ligt voor
de hand, dat ook paus Johan
nes Paulus enige momenten
voor de enige overlevende van
het wonder van Fatima zal
vrijmaken.
Het derde geheim van Fatima,
de enige nog niet gepubliceer
de boodschap die Maria in
1917 aan de herderinnetjes
(onder wie Lucia) zou hebben
gegeven, blijft de Italiaanse
geesten bezighouden. Men ver
wacht, of hoopt, dat de paus
vandaag in Fatima het derde
geheim zal, bekendmaken of
er althans naar zal verwijzen.
Maar er zijn ook nuchtere
waarnemers, die erop wijzen,
dat dit derde geheim van Fati
ma slechts uit de menselijke
behoefteaan geheimzinnige
profetieën voortspr-uit.
Het zogenaamde derde geheim
van Fatima bestaat helemaal
niet, waagt een theologisch on
derlegde schrijver in de Ro
meinse krant „II Tempo" op te
merken. Maria kan volgens
hem in de zomer van 1917 wel
iets tegen Lucia en haar nicht
je en neefje gezegd hebben,
maar deze eenvoudige uitnodi
gingen tot gebed en boetedoe
ning kunnen door de overle
vering, door taalverbastering
en „wishfull thinking" gelei
delijk aan de vorm van een
geheime boodschap hebben-
aangenomen. Lucia was in
1917 tien jaar oud en kon lezen
noch schrijven. Dat leerde ze
pas toen ze al jaren in het
klooster was. Wat ze toen leer
de was kloostertaal, een jargon
doorspekt met uitdrukkingen
als hopen, bidden, boete en
straf. Toen het ogenblik daar
was om herinneringen op te
schrijven gebeurde dat, vol
gens het artikel in „II Tempo"
dan ook in de taal die ze ge
leerd had en dus rijk aan ver
maningen, voorspellingen en
oproepen tot gebed was.
Voor het geheim reist de paus
overigens niet.naar Fatima en
de krant van het Vaticaan, de
Osservatore Romano, wijdt er
in de omvangrijke voorbe
schouwingen van de reis ook
nauwelijks aandacht aan. De
paus wil in Fatima slechts Ma
ria bedanken, omdat zijn leven
is gered, vorig jaar 13 mei, de
vijfenzestigste verjaardag van
de verschijningen van Fatima.
oorpnze correspondent
j Roger Simons)
itin^N Hoewel
indeJrittannië en Ar-
waé momenteel zo'n
lijk^net elkaar in oör-
vord' onderhielden ze
voor de Falkland-
ls dhÜzonder vriend-
prtlijke relaties. Dat
kajjd waaraan de ha-
"^ran de Britse Con-
J/jve regeringspartij
on^ag meer herinnerd
eant-
ils di
agei de dag is het in
anta'ttannië alles anti-Ar-
propaganda wat de
ïde Pt- Premier Thatcher
oblid geregeld dat Argen-
al ft onder de knoet van
redchuwelijke militaire
Zij noemt Argenti-
i wrede fascistische
2t is echter nauwelijks
i een jaar geleden, dat
e Conservatieven de
ke dictatoriale aspec-
het Argentijnse regi-
;l buiten beschouwing
•eet na de verkiezin-
979 begon de nieuwe
.Thatcher banden aan
p met rechtse Zuida-
hsë dictaturen. De
piling van Londen
n vooral uit naar Chili
[ntinië. Er werd snel
de gemaakt aan de
1 isfteun voor politieke
vluchtelingen uit deze twee
landen. Dat programma was in
1974 door de Labour-regering
opgezet en betekende voor bij
na 3.000 politieke gevangenen
de redding,
Vooral de Argentijnse junta
was in haar schik met de ver
anderde Britse houding. De di
plomatieke betrekkingen tus
sen Groot-Brittannië en Ar
gentinië werden in 1980 her
steld. Van dat moment af
stroomden in Buenos Aires
tientallen Britse politici, indu
striëlen en zakenlieden toe, die
de nieuwe vriendschapsban
den kwamen versterken en ij
verig aanstuurden op een rui
me uitbreiding van de weder
zijdse handel. De Britten wa
ren er toen vooral op gebrand
aan de Argentijnen wapens te
verkopen.
In augustus 1980 begaf Cecil
Parkinson, die toen Brits mi
nister van handel was maar
nu voorzitter van de Conser
vatieve regeringspartij, zich
aan het hoofd van een uitge
breide delegatie, bestaande uit
Britse zakenlieden, naar Ar
kaar benaderen in hun econo
mische politiek".
Toen hij weer thuis was van
zijn bezoek aan Argentinië
praatte Parkinson in dezelfde
zin voort. Hij ging gretig in op
een uitnodiging om een toe
spraak te komen houden in
gentinië. In een toespraak in - Londen's Canning House,
Buenos Aires ging hij in op de
gelijkenissen tussen de econo
mische politiek van de Argen
tijnse junta en van de Conser
vatieve Britse regering. „Wij
maken de industrie verant
woordelijk voor haar eigen
toekomst", zei hij. „Ondertus
sen creëren wij een geschikt
milieu, waarin firma's en
maatschappijen kunnen flore
ren. Wij wakkeren de concur
rentiestrijd aan. U kunt uit dit
alles afleiden, hoe dicht Groot-
Brittannië en Argentinië el-
Martinair vervoert gevangen Argentijnen
SCHIPHOL Martinair is door het Rode Kruis verzocht het
vervoer op zich te nemen van de groep Argentijnse burgers en
militairen, die door de Britten bij de herovering van Zuid-Geor-
gië werden gevangengenomen en inmiddels naar de basis As
cension in het midden van de Atlantische Oceaan zijn overge
bracht. Gistermiddag is al een DC-10 van Martinair van Schip
hol naar Ascension vertrokken. Hoeveel Argentijnen vervoerd
moeten worden en waar zij naar toe worden gebracht is niet bé
kend. Naar verluidt zou het toestel Montevideo (Urugay) als
eindbestemming hebben.
Onder de Argentijnen bevindt niet de commandant van de troe
pen die Zuid-Georgië begin'april innamen, kapitein Alfredo As-
tiz. Zweden en Frankrijk hebben Londen om zijn uitlevering ge
vraagd. Astiz wordt ervan verdacht een Zweeds meisje en twee
Franse nonnen te hebben ontvoerd en talrijke politieke gevan
genen te hebben gemarteld. Londen heeft verklaard dat de ka
pitein voor nader onderzoek langer zal worden vastgehouden.
waar veel Zuidamerikaanse
zakenlieden elkaar plegen te
ontmoeten. „Dat onze relaties
in het verleden zo dunnetjes
waren, was louter te wijten
aan de Falkland-kwestie. In
februari van dit jaar (1980)
hebben we evenwel opnieuw
ambassadeurs uitgewisseld.
Onze relaties zijn weer heel
goed en de Falkland-kwestie,
die nochtans onopgelost geble
ven is, hindert onze handels
vooruitzichten niet. Ik ben er
van overtuigd dat in de jaren
tachtig onze beide landen en
hun economie veel voordeel
zullen halen uit de nieuwe
geest van samenwerking die
tussen ons tot stand is ge
bracht".
Vandaag de dag is Cecil Par
kinson nauw betrokken bij de
planning van de oorlog tegen
Argentinië. Hij is namelijk lid
van Thatcher's oorlogskabinet
en brengt de premier dagelijks
op de hoogte van de steun die
de partij haar geeft in het
Falkland-conflict. Maandag
avond sprak hij op de televisie
nog zijn grondige afkeer uit
over „Die gemene Argentijnse
dictators".
Vanuit de haven van Southampton is gisteren het meest luxueuze troepenschip ter
wereld, de Britse Queen Elizabeth II (QE2>-met aan boord 3.000 soldaten vertrokken
voor de tocht naar de Falkland Eilanden. Honderden mensen juichten het vertrekken
de schip toe. Verwacht wordt dat het troepenschip een kleine veertien dagen nodig
zal hebben om de blokkadezone te bereiken. Het laatste deel van de lange zeereis zal
het gevaarlijkst zijn, omdat daar mogelijk Argentijnse onderzeeërs op de loer liggen.
LONDEN De felle kri
tiek aan het adres van de
Britse BBC in verband met
de vermeende „Argentinië-
vriendelijke" verslaggeving
van het Falkland-geschil
heeft gisteren geleid tot de
eis, dat het hoofd van de
omroep de laan uit wordt
gestuurd. Vooral vanuit de
Conservatieve partij, bij
monde van afgevaardigde
Winston Churchill. de
kleinzoon van de vroegere
premier, wordt dé BBC van
landverraad beschuldigd.
„In de Tweede Wereldoor
log is door de BBC nooit zo
veel aandacht besteed aan
de propaganda van Goeb-
bels als nu aan de verhalen
van de Argentijen", aldus
Churchill.
„Salvadoraanse
soldaten richten
bloedbad aan"
SAN SALVADOR Rege-
ringstroepen in El Salvador
hebben eerder deze maand in
een aantal dorpjes ten oosten
van de hoofdstad San Salvador
een bloedbad aangericht. Dit is
gisteren gemeld door Radio
Venceremos. de zender van
het Salvadoraanse verzet.
Volgens Venceremos zijn en
kele van de slachtoffers le
vend in hun hutten verbrand
tijdens de bloedige actie van
het leger. De zender riep na
tionale en internationale hu
manitaire organisaties op de
getroffen gehuchten te bezoe
ken. De dorpjes liggen in de
provincies Usulutan en San
Vicente, ongeveer 75 kilome
ter ten oosten van de hoofd
stad.
NIEUWE VOORZITTER
IPI SNIJDERS:
„Journalisten
oefenen
gevaarlijk
beroep uit"
MADRID „Wij zijn leden
van een gevaarlijk beroep ge
worden. Journalisten moeten
meer doen aan hun eigen be
scherming door onze lezers te
laten weten wat ze van plan
zijn, door dreigementen tegen
ons openbaar te maken, door
hemel en aarde te bewegen om
moord op collega's tot op de
bodem te onderzoeken en de
regeringen die zich aan zulke
moorden schuldig maken, aan
de kaak te stellen".
Dat zei drs Max Snijders, die
gisteren in Madrid werd geko
zen tot voorzitter van het In
ternationaal Pers Instituut
(IPI), dat dezer dagen zijn
jaarlijkse congres hield in de
Spaanse hoofdstad. Snijders
(53) is hoofdredacteur van het
Utrechts Nieuwsblad. Hij is de
opvolger van Cushrow Irani,
hoofdredacteur van de States
man in India, die twee jaar
voorzitter is geweest. IPI is de
internationale organisatie van
hoofdredacteuren en uit
gevers, die de vrijheid van
drukpers tracht te beschermen
en aanvallen op die vrijheid. -
waar ook ter wereld - tegen
gaat.
HENRY KISSINGER
>TAD Een gister bij het rechtste deel hiervan
ontwerp tot was de afgelopen weken grote
van de Zuidafri- ongerustheid ontstaan over de
-n~l grondwet wil gelij- plannen De regeringscommis-
sie riep de blanken dan ook op
het monopolie op de politieke
macht (gedeeltelijk) op te ge
ven. Een „een mens - een
d. Wordt het ont- stem"-systeem, waarbij de ne-
■an een regerings- gerbevolking gelijke rechten
krijgt, is volgens de commissie
echter „geen levensvatbare
optie in het hedendaagse Zuid-
Afrika". Het aantal kleurtin
ten voor alle ras-
t uitzondering van
liotirte meerderheid in
door te voeren zou het huidige
parlement de eerste commissie
moeten kiezen. Maar hierin
hebben momenteel «alleen
blanken zitting. Het huidige
Zuidafrikaanse presidentschap Kritiek
heeft een ceremonieel karak
ter, de politieke macht ligt bij
de eerste minister.
de politieke stabiliteit in het
land groot gevaar zou lopen en
economische en sociale onrust
zou ontstaan.
De benoeming van de rege
ringscommissie ruim een jaar
Premier Pieter Botha wacht geleden maakte veel kritiek
om missie
dan kunnen Azia-
en"i kleurlingen in toe
bij het landsbestuur gen en Aziaten in Zuid-Afrika
i betrokken.
...j^werp voorziet boven
been op Franse leest ge-
presidentschap. Het
bedraagt 3,4 miljoen. Er zijn
4,5 miljoen blanken tegenover
16,3 miljoen.
De president zou volgens het
•fel zou om de zeven ontwerp een van het parle-
;ozen moeten worden, ment onafhankelijke commis
sie leiden, die door het parle
ment wordt gekozen. Hierin
kunnen ook kleurlingen en
Aziaten zitting krijgen. Deze
kiest de president en deze kan
naar eigen goeddunken het
parlement ontbinden. De pre
sident is na zijn zevenjarige
ambtstermijn herkiesbaar.
Om de veranderingen sneller
&e?nde bevoegdheden
i en geen directe ver-
14 rding verschuldigd zijn
raI| parlement. Hoe Azia-
kleurlingen bij het
.^stuur dienen worden te
en liet het ontwerp in
den.
de blanke minderheid
nd en in het bijzonder
nu de moeilijke taak het ont
werp door het parlement te
loodsen. Zowel de parlemen
taire oppositie als regering
verwachten dat het er in het
parlement heet aan toe zal
gaan. Politieke waarnemers
geloven echter dat de meeste
van de voorstellen het zullen
halen.
Sinds de kleurlingen in de
Kaap-provincie in 1955 het
stemrecht kwijtraakten had
den de Zuidafrikaanse blan
ken het monopolie op de poli
tieke macht. Botha hield de
blanken herhaaldelijk voor dat
enige aanpassing van het apar
theidssysteem (het systeem
van rassenscheiding) van le
vensbelang Was, omdat anders
los. Rechts meende dat de
apartheid onverkort gehand
haafd diende te blijven. De op
positie en alle niet-blanke or
ganisaties waren kritisch, om-
datt er geen zwarten waren on
der de 60 leden van de com
missie en slechts enkele kleur
lingen en Aziaten.
Waarnemers achtten de kans
aanwezig dat de regerende Na-
sionale Partij van premier Bot
ha opnieuw geplaagd zal wor
den door uittredingen aan de
rechterzijde. Dit jaar zijn als
gevolg van Botha's neiging tot
enige verandering 17 parle
mentsleden van de Nasionale
Partij overgelopen naar de ex-
treem-conservatieve „Herstig-
te Nasionale Partij" yan An-
dries Treurnicht.
De meeste kritiek wordt ver
wacht op de aanbeveling van
de commissie dat de „uitvoe
rende raad", die de president
zelf samenstelt, en als een
soort kabinet fungeert, even
redig met de omvang van de
drie bevolkingsgroepen moet
worden samengesteld. Volgens
bronnen rond de commissie
kan aan deze „essentiële" aan
beveling de conclusie worden
verbonden dat de commissie
voorstander is van drie afzon
derlijke kamers in het parle
ment, overeenkomstig de drie
Premier Botha verklaarde gis
teren dat de regering en partij
congressen van zijn Nasionale
Partij het ingediende ontwerp
zullen bestuderen. Dominee
Alan Hendrickse, de leider
van de Arbeiderspartij, de
grootste kleurlingenpartij, ver
klaarde zich tegen de voorstel
len omdat ze niet een verbete
ring inhouden van politieke
rechten voor alle leden van de
samenleving.
DEN HAAG Behandeld
met de waardigheid waar ko
ningen niet meer op kunnen
rekenen, werd gisteren de
Amerikaane oud-minister en
veiligheidsadviseur Henri Kis
singer ontvangen in de Haagse
Nieuwe Kerk. Kissinger hield
de eerste toespraak op uitnodi
ging van de Joseph Founda
tion, genoemd naar de vorige
Amerikaarise ambassadrice die
de oude contacten tussen de
VS en Nederland nieuw leven
wil inblazen. Maar de bood
schap die Kissinger bracht
voor een uitgelezen gezelschap
van regeringsleden, parlemen-
tarërs en ambassadeurs bleek
met de tijd niet te zijn veran
derd, hoewel dat geenszins be
tekende dat Kissinger de actu
aliteit uit het oog had verlo
ren.
Een sombere Kissinger her
haalde dat de plaatsing van de
middellange afstands-wapens
in Europa noodzakelijk was
om nucleaire chantage door de
Sovjet-Unie tegen te gaan en
dat niet de plaatsing van deze
raketten een kernoorlog dich
terbij brengt, maar dat afwe
zigheid ervan juist de kans
daarop vergroot. „Het is ten
ene male uitgesloten dat de
Sovjet-Unie de middellange-
afstandswapens in West-Euro
pa kan vernietigen en tegelij
kertijd de strategische lange
afstandswapens in de VS in
tact zou kunnen laten, zodat
die later de Russiche intercon-
tinetale raketten kunnen ver
nietigen. De aanwezigheid van
de middellange afstands-raket-
ten in Europa maakt de nu
cleaire defensie van Europa
onafscheidelijk van die van de
Verenigde Staten." Volgens
Kissinger verhogen de middel-
lange-afstandswapens juist
meer het risico voor Amerika,
niet voor Europa en Kissinger
vond het daarom logisch als er
meer in Amerika tegen deze
wapens zou worden gedemon
streerd dan in Europa.
„Maar als de Westeuropeanen
die wapens niet willen hebben,
dan moeten wij ze ook niet
langer vragen deze wapens te
plaatsen. Er bestaat altijd de
mogelijkheid ze op schepen te
stationeren en dezelfde doel
einden zullen daarmee ge
diend zijn."
Over de in West-Europa zo ge
wenste ontspanning met de
Sovjet-Unie merkte Kissinger
op dat veel Westeuropeanen
die louter en alleen opvatten
als een vorm van onderhande
len met de Sovjet-Unie. „In de
VS zijn er mensen die alleen
op confrontatie met de Sovjet-
Unie uit zijn, maar het een
kan niet "zonder het ander."
Hij meende dat er de laatste
maanden in het optreden van
de regering Reagan een ver
schuiving was opgetreden die
veel leek op de ontspannings-
politiek van Reagans voorgan
gers, „ook al neemt hij woord
detente dan niet in de mond.''
PAUL VAN VELTHOVEN
De voormalige Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Henry Kissinger (L) kort
voor de lezing gisteren in de Nieuwe Kerk in Den Haag. Naast hem zitten van L naar
R: Prof. Th. Thurlings, voorzitter Eerste Kamer; W. Mondale, ex-vice-president van de
VS; koningin Beatrix en de vorrmalige ambassadeur van de VS in Den Haag, Geri
Joseph.
■NLAND
Kortsjnoi
rijgelaten"
D ADe zoon van de in
'-'-Hp levende Russische
fictor Kortsjnoi wordt
in vrijgelaten uit een
rders) in Siberië. Dit heeft
andstelid van Kortsjnoi be-
iaakt. De nu 23-jarige
de pijnoi werd in december
met )5 jaar werkkamp ver
van omdat hij militaire
i woigerde. Het familielid,
an rifam niet wilde noemen,
ickelii kans dat Igor en zijn
it. Dj moeder Bella mogen
da; nu is toegenomen.
?aan<Jrtsjnoi woont momen-
Nedyitserland. nadat hij in
?er tfederland asiel had aan-
ANSj
i ont\
Braziliaanse ambassade
in Guatemala bezet
GUATEMALA-STAD In een protest
tegen onderdrukking door het militaire
regime van Guatemala hebben 20 linkse
activisten gistermiddag de Braziliaanse
ambassade in Guatemala-Stad bezet. Zij
houden hier ambassadeur Carlos de Abreu
e Siliva en nog zeven andere mensen in
gijzeling. De actvisten lieten weten gewa
pend te zijn en „bereid te sterven" voor de
vrijheidsstrijd. Zij eisen de publicatie van
hun klachten in de Guatemalaanse pers
en gesprekken met verslaggevers. In een
verklaring, die uit een raam van de am
bassade naar beneden werd gegooid, zei
den de activisten dat zij bijzxonderheden
wilden geven over „massamoord, marte
lingen, verkrachtingen en het in brand
steken van boerderijen" door soldaten van
de regering.
Vrijlating Nederlands
meisje nog onduidelijk
DEN HAAG De regering van
Thailand heeft geen amnestie
verleend voor in elk geval vier
van de vijf in Bangkok gevan
gen zittende Nederlandse drugs
smokkelaars. Over de vrijlating
van een vijfde, een meisje dat
enige tijd geleden tot twee jaar
gevangenisstraf is veroordeeld,
heerst nog onduidelijkheid. Ter
gelegenheid van het tweehon
derdjarig bestaan van Bangkok
werden vorige week ongeveer
10.000 gevangenen - onder hen
470 buitenlanders - volgens een
algemene amnestieregeling op
vrije voeten gesteld.
Veel doden bij
mijnramp in
Joego-Slavië
SERAJEWO Bij een
mijnramp in een buiten
wijk van het Joegosla
vische stadje Zenica zijn
gisteren 39 mijnwerkers
omgekomen en raakten er
acht gewond.Vijftien uur
na een methaangasexplo
sie borgen reddingsploe
gen in de 400 meter diepe
schacht de lijken van 37
mijnwerkers. Van de tien
geredden overleden er
twee in het ziekenhuis.
Over de oorzaak van de
mijnramp is nog niets be
kend.
DONDERDAG 13 MEI 1982 PAGINA 11
Westduitse spionnen
geruild tegen een Rus
BONN In ruil voor de Russische spion,
die dinsdag door Zuid-Afrika werd vrijge
laten, is aan acht Westduitsers de vrijheid
teruggegeven. Dit heeft de Westduitse mi
nister voor Duits-Duitse betrekkingen,
Egon Franke, gisteren bekend gemaakt.
Volgens Franke heeft zijn land een be
langrijke rol gespeeld in wat hij de groot
ste spionnenruil in oe recente geschiede
nis noemde. Uit welingelichte kringen
werd vernomen, dat de acht lange gevan
genisstraffen uitzaten wegens spionage.
Volgens deze bronnen heeft Oost-Duits*
land zes mannen vrijgelaten en Tsjecho-
slowakije en Angola lieten beiden een ge
vangene vrij. De acht zouden in het diep
ste geheim ergens in Berlijn zijn vrijgela
ten.
LEIDSE COURANT
Vallende
spits
In het oude centrum
van het stadje Fall
River in de Ameri
kaanse staat Mas-
sachussetts heeft
een hevige brand
grote schade aan
gericht. Ongeveer
dertig huizen en de
Notre Dame kerk
gingen in vlammen
op. Op de foto het
moment, waarop
een van de twee to
renspitsen van de
kerk brandend naar
beneden stortte.
