chterban van PvdA laatste
oop PPR, PSP en CPN
,Als de PvdA ons voor de tweede
keer een loer draait dan zijn de
verhoudingen wel echt stuk"
4
Linkse oppositie wil aan de bak
agU
,IDEN\leidse courant
geh
rani '66 lijsttrekker Jan Hoe-
J(ema: „Als. wij links ge-
aoeg geacht worden om
Frain een progressief colle-
ïreeg mee te doen, waarom
an niet aan een college
een andere kleur
'aar de PvdA aan deel-
III eemt". Onmiddellijk
aar achter aan: „Maar
nds de PvdA en de
'VD ons vier jaar gele
en hebben laten vallen,
en ik verschrikkelijk op
lijn hoede". En over de
ansen van zijn partij om
het college te geraken:
ik moet het nog zien ge-
et moge duidelijk zijn, D'66
Dudt met het ergste reke-
ing. Dat was een aantal
aanden geleden wel anders,
oen werd de partij een grote
oerwinning voorspelt en
elde Hoekema zich in het
jur van de strijd maar vast
ischikbaar als wethouder,
u, zo vlak voor de verkie-
ngen met slechts een be-
heiden winst in het vooruit-
cht, praat hij daar liever
iet meer over.
heeft uitgesproken graag
iet de PvdA samen het colle-
in te gaan. Andere combi-
kies zijn echter niet uitge
ven. „Wij zijn zo duidelijk
s we maar kunnen zijn. Pro-
■ammatisch is er geen reden
vooraf andere partijen uit
sluiten. Dat wil niet zeggen
it het tussen de Leidse par-
jen lood om oud ijzer zou
jn, er bestaan wel geschil-
nten maar ze zijn niet on-
•erbrugbaar". Hoekema con-
iteert, dat behalve klein
ks, geen enkele partij nog
tor de verkiezingen een dui-
ilijke keus maakt. CDA en
VVD zeggen niets en wachten
rustig af, de PvdA heeft voor
keur voor een links college.
Hoekema: „Ik vind het een
vorm van kiezersbedrog om
te zeggen dat je een links col
lege wilt. Wat dat betreft zijn
wij veel duidelijker, maar
vooral eerlijker dan de PvdA.
Een links college lijkt alleen
al getalsmatig een moeilijk
werkbare meerderheid te zijn.
Bovendien, ik zou de PSP
niet graag op een wippositie
zien zitten. Het gedrag van de
PSP heeft de afgelopen jaren
niet erg veel vertrouwen ge
wekt. Wat dat betreft zou het
een stuk gemakkelijker zijn,
wanneer een links college
niet van de steun van de PSP
afhankelijk zou zijn. Wij heb
ben onze twijfels over een
links college, maar je kan niet
zeggen dat we een links colle
ge werkelijk niet zien zitten".
Fatsoen
Hoekema's partijvoorzitter
Van der Heiden kwam enkele
weken geleden in het nieuws
met de mededeling dat D'66
beter in de oppositie dan in
een CDA-VVD college kan
gaan zitten. Hoekema: „Ik
ben het daar niet mee eens.
Stel dat de PvdA een aantal
zetels verliest en daardoor een
oppositierol verkiest. Wan
neer CDA en VVD samen
geen meerderheid in de raad
bezitten, zou de stad onbe
stuurbaar zijn. In dat geval
acht ik het verkoopbaar dat
D'66 deelneemt aan een
rechts college. Het zal echter
duidelijk zijn dat D'6p vindt,
dat de PvdA mee moet bestu
ren".
D'66 lijkt in een coalitie met
de PvdA een 'overbodige'
partij te zijn, de socialisten
kunnen alleen met CDA of
Jan Hoekema...verschrikkell|k op zijn hoede
alleen met de VVD ook wel litiek en zeker niet bij macht
een meerderheidscollege vor- spolitiek bedrijvende partijen
men. Vier jaar geleden be- als de PvdA. Ik hoop dat de
vond de partij zich in eenzelf- PvdA onze „kameraadschap"
de positie. D'66 werd toen deze keer wel waarmaakt
door VVD en PvdA uitgeslo- door ons deel te laten nemen
ten van het college en mocht aan een college. Als de PvdA
in de oppositiebanken plaats ons voor de tweede keer een
nemen. „Regels van fatsoen loer draait, dan zijn de ver
en kameraadschap zijn niet houdingen wel goed stuk. Dan
erg hoog ontwikkeld in de po- is alles weg wat we hebben
opgebouwd". Hoekema wijst
op de vaak eigenzinnig optre
dende achterban van de
PvdA. Hij constateert, dat bij
een aanzienlijk deel van de
socialistische fractie de wil tot
samenwerking wel aanwezig
is maar „de achterban beperkt
vaak de manoeuvreerruimte
van de fractie".
Test-case
„Ik heb het gevoel dat bij het
CDA de angst heerst, dat de
PvdA ze er bij de collegeon
derhandelingen meteen uit-
knikkert. Na acht jaar opposi
tie zijn de verhoudingen tus
sen CDA en PvdA nu een
maal enigszins gespannen, al
vind ik de toon waarop het
CDA de laatste tijd oppositie
bedrijft aanzienlijk milder ge
worden. De opmerkingen van
de PvdA, dat het CDA zich
steeds meer isoleert zou ik
dan ook wel eens met voor
beelden gestaafd willen zien.
De behandeling van het
volkshuisvestingsplan zal een
test-case zijn, ik ben be
nieuwd wat voor toon het
CDA dan aanslaat"
„Ik geloof, dat het de PvdA
niet zoveel moeite zal kosten
het CDA voor de VVD in te
ruilen, al hebben de afgelopen
vier jaar bewezen dat je met
de liberalen prettig zaken kan
doen. Wanneer de VVD wint,
moet de PvdA misschien een
wethouderszetel inleveren,
maar ik heb de indruk dat ze
zich daar al lang bij hebben
neergelegd. Juist als het op
een drie-drie verhouding in
het college aankomt, zie ik
ruimte voor mijn partij. Met
een D'66 wethouder als aan
vulling zou er dan toch een
•regressief college gevormd
:unnen worden...
\GERT VISSER
LEIDEN D'66, PSP,
PPR en CPN. Geza
menlijk vormen zij de
linkse oppositie in de
Leidse gemeenteraad.
Alle vier de partijen
hebben te kennen ge
geven de volgende
raadsperiode aan de
zijde van de PvdA in
het college van burge
meester en fvethou-
ders door te willen
brengen. Alle vier ook
beseffen ze dat hun rol
voor de komende vier
jaar grotendeels af
hankelijk is van de
welwillendheid van
de PvdA en wel met
name van de socialis
tische achterban. Het
i verleden zal echter
juist bij deze partijen
zijn stempel drukken
op de na de verkiezin
gen te houden college
onderhandelingen.
Een reactie van de
fractievoorzitter van
D'66 en van de leiders
van klein links...
wethouder te leveren wan
neer we minimaal twee zetels
halen", legt Van Oosten uit,
die een wethoudersschap niet
afwijst maar zijn partij toch
ook als een fractie in de raad
aanwezig wil zien. De CPN
heeft daar minder problemen
mee; „Wij zijn altijd bereid
bestuurlijke verantwoorde
lijkheid te dragen", verklaart
Jan Brands. „Wie A zegt moet
ook B zeggen". De la Mar for
muleert het standpunt van de
PSP: „Veel belangrijker is dat
het linkse college er komt dan
dat we een wethouder kun
nen leveren. Jk vind wel dat
klein links minimaal zeven
zetels moet halen om op een
redelijke manier aan een
links college deel te kunnen
nemen".
Kernpunten
Tussen de vijf linkse partijen
hebben gesprekken plaats ge
vonden over een lijst met
twintig kernpunten die klein
links samenstelde. Dit om de
PvdA en D'66 zoveel mogelijk
vóór de verkiezingen vast te
leggen. De uitslag van die ge
sprekken heeft duidelijk ge
maakt, dat er programmatisch
geen onoverbrugbare ver
schillen bestaan. De vijf par
tijen zijn het over één ding
eens: over het programma
moet overeenstemming be
reikt kunnen worden. Ook
getalsmatig lijken er geen
grote problemen te bestaan.
De huidige meederheid van
links in de raad zal naar ver
wachting gehandhaafd blij
ven. De kneep zit 'm in het
verleden. In dit licht is het
niet toevallig dat juist de
PSP-lijsttrekker aan het ein
de van het gesprek als Brands
en Van Oosten al op weg naar
buiten zijn verzucht: „Een
links college, volgens mij
komt het er nooit".
MARCEL GELAUFF
De manier waarop Dick
esselaar soms in de ge-
leenteraad met klein
nks omgaat, is beneden
lie peil. Dat valt niet te
ïtkennen en daar mag
van mij ook nog uit af-
ïiden dat de PvdA-lijst-
ekker niet zo erg warm
lopt voor een links col-
ge. Je krijgt zo nu en
an op geen enkele ma-
ier antwoord op je vra-
en het zal best zo zijn
er PvdA-mensen in
huidige college zitten,
niets zien in een col
van PvdA, D'66,
PSP en CPN. Maar
wethouders
enwoordigen de
niet alleen. De
is veel meer dan de
en wethouders in het
De achterban
de PvdA wil wel de-
ijk dat er een links
lege komt en daar zal
fractie van de socialis-
toch naar moeten
komt. De manier waarop in
de afgelopen vier jaar bijvoor
beeld de inspraak was gere
geld, dat kan echt niet meer.
Er wordt over de hoofden van
de mensen heen bestuurd".
Dat verschillende PvdA-pro-
minenten twijfelen aan de
haalbaarheid van een links
college is bekend. Met name
de PSP is een partij, die de bij
de PvdA met de regelmaat
van de klok meer ergernis
dan waardering opwekt. Hans
de la Mar vindt dat er weinig
reden tot klagen is' voor de
PvdA: „De PSP is een zeer
loyale partij wanneer het gaat
om het uitvoeren van het col
legeprogramma. Maar we ver
wachten natuurlijk wel, dat
de andere partijen net zo
loyaal zijn". Frits van Oosten
tikt de PSP'er op de vingers
en herinnert hem eraan, dat
de PSP een aantal jaren gele
den een links college (je das
om deed door de samenwer
king voortijdig op te zeggen.
„Dat was voor de PvdA een
traumatische ervaring en het
speelt nog steeds een grote rol
in die parij. De twijfels van de
socialisten om opnieuw een
links college te beginnen ko
men daar vandaan". Hij voegt
eraan toe, dat van de PPR een
„betere" houding verwacht
mag worden.
ZeVen zetels
Ook al trekken PPR, PSP en
CPN zoveel mogelijk samen
op bij de collegévorming, ze
gaan als drie aparte partijen
met drie aparte lijsten de ver
kiezingen in. Een gezamenlijk
lijst zien ze niet zitten. De kie
zer moet de kans krijgen om
te kiezen. Enig opportunisme
lijkt toch ook aan deze strate
gie van klein links ten grond
slag te liggen. „In Leiden zit
ten we alle drie al in de
raad", zegt Jan Brands (CPN).
„Eén lijst is niet nodig om de
kiesdeler te halen".
i„We hebben te veel inhoude
lijke verschillen om op één
lijst mee te doen", stelt Hans
de la Mar (PSP). „We dénken
anders over de collegevor
ming", zegt Van Oosten
(PPR). Zo heeft de PPR in
haar programma gezet dat zij
een links college „actief" zal
steunen. „We zijn bereid een
Hans de la Mar, Frits van Oosten en Jan Brands: „Lelden zou gebaat zijn bij een'
links college. Een progressieve samenwerking Is hard nodig".
jeUldus spreekt PPR-lijsttrek-
er Frits van Oosten en zijn
F ollega-lijsttrekkers van CPN
n PSP, Jan Brands en Hans
e la Mar knikken instem-
lend. „Vier jaar geleden
leeft de PvdA zich om laten
iraten tot een college met de
WD maar dit jaar zal dat
liet meer gebeuren", ver-
laart de PSP- lijsttrekker.
02( Maar er zal toch wel het één
n ander moeten verande-
en", vult Jan Brands aan.
iHet zal het uit moeten zijn
o tiet de regentenmentaliteit
lie je nü nog al eens tegen-
Regenten
ZATERDAG 8 MEI 1982 PAGINA 5
In het „Geïllustreerd Zon
dagsblad" anno 1912, weke
lijks ongestoord vermaak
gelardeerd met wat ernstige,
soms ongehoorde feiten, zijn
we inmiddels ook bij de
meidagen beland. In onze
dagen hebben we net een
paar koninklijke staatsbe
zoeken van Beatrix en Claus
achter de rug. Misschien wel
aardig om eens na te gaan
hoe de vorstelijke grootou
ders en overgrootmoeder
van onze koningin zeventig
jaar geleden bij binnenland
se bezoeken te werk gingen.
We gaan daarvoor naar Am
sterdam, waar begin mei
1912 de „Koningsdagen"
zojuist beëindigd zijn; „Ze
behooren weder tot het ver-
ledene", zouden mijn colle
ga's van toen zeggen.
„De oranjekleurige standaard
met het kruis van Nassausch
blauw is weer gedaald, het
oude, grijze Paleis op den
Dam is weer gesloten, en het
leven van den dag gaat weer
z'n geregelden gang. Geen
vorstelijke stoet met groot ga-
lavertoon rijdt er meer door
de straten, geen jubelende
geestdrift meer voor het aar
dig Prinsesje, dat zoo lang-
ider redactie van Ton Pietera
zaam aan bijna het middel
punt is geworden van de
geestdriftige belangstelling
van het publiek. Maar in de
herinnering van de Amster
dammers leven de dagen van
het bezoek voort en door de
levend ig-getoonde belangstel
ling der Koningin, die vooral
gaat naar alles wat met de
liefdadigheid, het arm-wezen
en de zorg voor weduwen en
weezen in verband staat,
en door de lieftalligheid van
ons Prinsesje, het zonnetje
van hare Ouders en de hoop
van Nederland, èn door de
warme belangstelling der ede
le Koningsvrouwe, Koningin
Emma, die met haar practi-
sche opmerkingsgave en ha
ren helderen blik bij de vele
bezoeken aan gestichten en
instellingen welke Zij in de
weinige dagen van haar ver
blijf te Amsterdam wist te
maken, wederom zoovelen
met bewondering voor Hare
persoonlijkheid en Haren
geest vervulde". Pfff, dat was
eruit. Even bijkomen, en dan
weer verder. En let eens op
de betekenis die in het vol
gend relaas (de ene vorst na
de andere haakte af) zou kun
nen liggen:
„Na de officieeële bezoeken,
die eindigden met het vertrek
van koningin Emma, waarop
spoedig volgde een zonder
alle vertoon, en hèèl eenvou
dig vertrek van den Prins, die
voor eenige dagen,naar Zuid-
Duitschland zich begeven zou
om daar een badplaats te be
zoeken voor zijn nog altijd
niet overwonnen rheumati-
sche aandoeningen, is H. M.
de Koningin nog eenige da
gen in Amsterdam gebleven
met het Prinsesje, vóór Zij
naar Het Loo terugkeerde".
Wilhelmina en de kleine Juul
bezochten nog, „tijdens een
grooten autotocht" Volendam,
Edam en Monnikendam en
namen een kijkje in 't Stede
lijk Armenhuis in de hoofd
stad.
Bij wijze van anti-climax en
als demonstratie.van hoezeer
de maatschappij intussen is
veranderd een „uitje". Onder
het kopje ALLERLEI. „Be
scheiden Man (tot zijn
vrouwtje die uit haar humeur
is): Maar vrouwlief, als je me
dan met alle geweld voor dom
en onhandig en zelfzuchtig en
ondankbaar wilt uitmaken,
doe het dan alsjeblieft in het
Fransch, dan hooren de
dienstboden het zoo niet!"
Z. M. FREDERIK VIII (de dood spaart niemand,
en de koning kan hem verwachten, zoo goed
als de nederigste werkman): „De overleden ko
ning van Denemarken, die op zijn doorreis te
Hamburg plotseling door een beroerte werd
getroffen".
EEN MOOI STUK HUISVLIJTWERK: „Een goed
geslaagde proeve van huisvlijt. Dit kerkje werd
door den kuiper N. Odijk, Rotterdam, in zijn
vrijen tijd en met weinig hulpmiddelen uit lief- v
hebberij gemaakt. Het stuk is in de fijnste dé
tails afgewerkt en zelfs de klok en het uurwerk
zijn door Odijk gemaakt. Het merkwaardige
van deze klok is, dat zij driemaal per dag den
Angelus luidt.." En zo hoorde dat! BM
HET KONINKLIJK BEZOEK AAN DE HOOFDSTAD:
„Het Prinsesje onder geleide van haar opvoedster freule
van de Poll en zuster Marting in het Vondelpark".
