flnall
weekpuzzel door dr
postzegels
WETENSCHAPPEN
oplossing uorige puzzel
NR. 18
KRUISWOORDRAADSEL
mwm
E
E
4
A
A
A
A
A
a
a
IS
1.
a
A
m
a
ZATERDAG 8 Ml.
De prijswinnaars van puzzel nr. 17 zijn:
Mevr. P. BaljetVan Maanen, Noordeinde 2, 2311 CD Leiden.
Mej. W.A.M. van Leeuwen, Rosenburgherlaan 2,
2252 BA Voorschoten.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
BÉtiABH
HORIZONTAAL:
1 onzin;. 10 raamscherm; 11 vogel; 12
halsboord v.e. trui; 14 wiskundig ge
tal; 15 laagtij; 17 modegek; 18 voorzet
sel; 19 bevroren water; 21 bepaald
sportonderricht; 24 middagvoorstel
ling; 27 merkteken; 28 benaming v.e.
boek; 30 land in Afrika; 31 per adres
(afk.); 32 afgelegen; 34 uitgestorven
vogel; 35 land in Azië; 36 jong varken;
37 alcoholische drank; 39 grappenma
ker; 40 kinbaardje; 41 zonder hoofd
haar; 42 afgemat; 44 niemendal; 46
stoot; 47 overdreven voorliefde voor
iets; 48 knorrig; 50 waterkering; 51
jaargetijde; 55 Europeaan; 57 stód in
Algerije; 59 idioot; 60 gebogen been; 62
motorvoertuig; 64 metaal; 65 uitwerp
selen bij een vulkaanuitbarsting; 66
verfstof; 68 toiletartikel; 69 rivier in
Siberië; 70 schermwapen; 71 Spaans
rijpaard; 73 muzieknoot; 74 wijfjesree;
77 voor genoegen aangelegde tuin; 79
stoomschip (afk.); 80 vorm van mij; 81
orgaan v.e. vis; 83 Chinese afstands
maat; 84 voegwoord; 85 inzet bij een
spel; 87 vrucht; 89 derhalve; 91 fraaie
kleur.
VERTICAAL:
1 Japans spel; 2 lid van verdienste; 3
kosten kóper (afk.); 4 stuk grond bij
een boerenwoning; 5 deel v.e. fiets
wiel; 6 schaakterm; 7 regiment infan
terie (afk.); 8 azijngeest; 9 tegenover
(afk.); 10 krampachtige aandoening;
13 streep; 14 kaartspel; 16 bouwmate
riaal; 18 plantengeslacht uit de familie
der nachtschaden; 20 bruine water
verf; 21 instemming; 22 sint (afk.); 23
stad in Frankrijk; 24 Nederlandse
schildersfamilie; 25 voorzetsel; 26
vreemde munt; 29 luie aap; 30 geel
achtige zachte massa; 33 maand v.h.
mohammedaanse jaar; 36 zitplaats
zonder leuning; 38 knaagdier; 41 land
in Azië; 43 boom; 45 telwoord; 46 on
dergevel; 49 stuwende kracht (fig.); 51
sanitaire inrichting; 52 bezieldheid; 53
etensbak voor varkens; 54 boom
vrucht; 56 afkomst; 58 sierheester; 59
toverkunst; 61 begrip; 63 bewijs aan
een couponblad; 65 lacune; 67 bezink
sel; 70 gewicht (afk.); 72 sportevene
ment (afk.); 75 ratelpopulier; 76 leids
man; 78 bewoner van Hessen; 81 tui
meling; 82 vogelsnavel; 86 uitroep; 87
lidwoord; 88 laatstleden (afk.); 90 be
zittelijk vnw.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 18 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
door
W. .Hengeveld
Het is interessant, de middelen
te bestuderen waarover de lei
der beschikt om in de dummy
rentrées te vormen. Wij zullen
eerst vaststellen, dat het soms
nodig is een slag te nemen met
een kaart die onnodig hoog is.
Hierdoor opent men de moge
lijkheid, een vrijgespeelde
kleur te verwezenlijken. Op
het volgende spel opende Hei-
ma als zuid met 2 SA, die ik
verhoogde tot 3 SA.
Noord:
S: 8 6 3
H: V 7 4
R: V B 10 3
K: 9 6 3
West:
S: 4 2
H: H B 9 6 5
R: V B 10 3
K: 9 6 3
Oost:
S: A 9 7 5
H: 8 2
R: 9 7 6 5
K: V 10 5
Helma:
S: H V B 10
H: A 10 3
R: A H
K: A B 4 2
Rentrées
West kwam uit met harten 6.
Helma speelde in noord de
vier bij. Oost de acht en Helma
nam de acht met het aas. Als
Helma de acht met de tien had
genomen, had ze waarschijn
lijk maar acht slagen gemaakt.
Zij deblokkeert haar aas/heer
van ruiten, speelt schoppen
heer. Als Oost schoppenaas
neemt speelt hij harten terug,
speelt Helma klein dan legt
West de heer, speelt Helma nu
het aas dan valt onder de heer
van West later de vrouw en
maakt de tegenpartij later drie
hartenslagen, schoppenaas en
een klaverslag, waardoor ,het
contract één down gaat. Maar
kijk hoe Helma haar contract
maakte: Ze nam de harten-uit
komst met het aas. Speelde
vervolgens ruitenaas en heer,
vervolgde met schoppenheer,
die Oost onmiddellijk nam met
het aas, maar is nu machteloos.
Hij kan, wil hij het Helma nog
enigszins moeilijk maken, kla
ver terugspelen, speelt hij een
kleine klaver dan legt Helma
ook klein en wacht rustig af
en heeft nu zelfs kans dat ze 3
SA 1 maakt. Bij ons aan ta
fel speelde de tegenpartij har
ten terug die Helma naar haar
vrouw liet lopen. De tegenpar
tij kan nu niet meer verhinde
ren dat Helma drie schoppens
lagen maakt, vier ruiten, twee
hartenslagen en klaveraas. 3
SA 1.
Zo Zie je maar dat de eerste
slag in het bridgespel nogal
eens belangrijk is en dat een
presentje op het eerste gezicht
niet altijd een presentje is,
door
L. Hofland
Twee weken geleden zijn in
Dortmund de „Dortmundse
schaakdagen" geëindigd. De
belangrijkste gebeurtenissen
bij dit evenement waren het
grootmeestertoernooi met een
reservegroep en het dames-
toernooi. Drie Nederlandse da
mes waren hier vertegenwoor
digd; Corrie Vreeken behaalde
een goede derde plaats, onze
nationale kampioene Erika
Belle eindigde in de midden
moot. De enige vaderlandse
grootmeester Kathy v.d. Mije,
moet behoorlijk van slag ge
weest zijn, want zij deelde dé
laatste plaats.
De grootmeestergroep gaf een,
de laatste tijd, bekende samen
stelling te zien, nl. enkele top-
grootmeesters aangevuld met
wat meesters en lokale helden.
Een handige manier om met
een beperkte beurs toch een
aantrekkelijk toernooi te orga
niseren.
De toppers in Dortmund wa
ren Hort en twee van de inte
ressantste Russische spelers
Romanishin en Psachis.
Laatstgenoemde heeft in Rus
land al vele successen geboekt,
maar mocht om onduidelijke
redenen nog niet in het Wes
ten optreden. Door een onge
lukkige start kon hij niet ver
der komen dan een derde
plaats, maar in onderstaande
partij bewijst hij wel van
wereldklasse te zijn.
L. Psachis - L. Karlsson
(Zweden).
Benoni.
I. d4 Pf6, 2. c4 e6, 3. Pf3 c5, 4.
d5 exd5, 5. cxd5 d6, 6. Pc3 g6.
7. Lg5.
Het Uhlmann-systeem, dat
vreemd genoeg de laatste jaren
niet meer populair is. Zwart
heeft nu twee redelijke plan
nen; ten eerste zijn ontwikke
ling normaal voltooien met het
nadeel, dat de penning van
Pf6 het zwarte spel ver
krampt, en ten tweede de
zwarte loper afruilen, hetgeen
na 7.. h6, 8. Lh4 g5, 9. Lg3
Ph5, 10. e3 Pxg3, 11. hxg3 wit
aanvalskansen geeft op de ver-,
zwakte koningsvleugel.
7.Lg7, 8. e3 (M) 9. Pd2 h6.
10. Lh4 b6?l
Komt neer op tempoverlies,
beter is het normale 10.Te8,
II. Le2 a6, 12. a4 Pbd7 13.0-0
Dc7 14. Tel met licht voordeel
voor wit Stahlberg-Keres '60.
11. Lc4 Pbd7 12.(H) a6 13. a5
Pe5,14. Le2 Dc7,15. Tel Tb8,
Dortmund
16. h3 gS, 17. Lg3 Te8. 18.
Khl.
Het mengsel van de twee aan
gegeven plannen is geen suc
ces voor zwart geworden, van
daar dat hij besluit een pion te
offeren. Dit lijkt mij zwarts
enige tegenkans, want wit
staat klaar om met f4 de zwar
te stelling verder in te snoe
ren.
18.Lf5!? 19. Lxa6 g4, 20. e4
Lg6, 21. hxg4 Pfxg4, 22. Lxe5!
Psachis laat nu op fraaie wijze
zien, dat aanval de beste ver
dediging is.
22.Pxe5, 23. f4 Pd7, 24. e5!
jl i
m
Een bekende wending in dit
soort Benonistellingen, na 24.
dxe5, 25. f5! (nu met extra
kracht) Lh7, 26. Pde4 is zwart
volledig ingesnoerd.
24.. Dd8, 25. g3 dxe5, 26. f5
Lh7. Pde4 Pf6 28. Lb5 Tf8 29.
d6.
Karlsson had hier gerust op
kunnen geven, want hij speelt
met enkele stukken minder.
Het is daarom begrijpelijk dat
de Zweed zijn lijden niet node
loos rekt en met zijn volgende
zet een kamikaze-aktie onder
neemt.
29.h5?l 30. Df3 Kh8, 31. Tc2
Pg4, 32. Pd5 Lh6, 33. Te2 f6,
34. Kg2 Tb7, 35. Tbl Tg7, 36.
Txh5.
Zwart geeft het op.
Winnaar van het toernooi
werd de Duitse Tsjech Hort,
die zich iets vaardiger toonde
in het afmaken van de Duitse
meesters dan zijn Russische
kollega's. Hiervan een voor
beeld:
E. Lobron - V. Hort
Spaans.
1. e4 e5 Pf3 Pc6, 3. Lb5 a6, 4.
La4 Pf6, 5. <H) b5, 6. Lb3 Le7
7. d4 d6, 8. c3 Lg4, 9. h3.
Het witte systeem is een po
ging de hoofdvariant te vèrbe-
teren door de zet Tel uit te
sparen. Hort toont met volle
kracht aan, dat dit niet moge
lijk is.
9.. Lxf3, 10. Dxf3 exd4, 11.
Tdl.
Vroeger speelde men hier
vaak 11. Dg3 en inderdaad
staat wit na 11.. 0-0 12. Lh6
Pe8, 13. Ld5 Dd7, 14. Dg4! be
ter (Gligoric-Rossetto '58),
maaf na 11.Dd7! 12. Dxg7 0-
0-0 zijn de zwarte tegenkansen
te gevaarlijk.
11..- Pe5 12. Dg3 Ph5 13. Dh2
d3!
Een pionoffer dat, vanwege de
dreiging c7-c5-c4, niet gewei
gerd kan worden.
14.f4 Lh4! 15. fxe5 Lg3, 16.
Dhl Dh4.
De kompensatie is duidelijk;
wit speelt enkele zetten met
een dame minder. Met een
dergelijke open koningsvleu
gel moet dat natuurlijk win
nend zijn.
17.Txd3 Dxe4, 18. Tdl Pf4!
19. Lxf4 Dxf4 is nu ondekbaar
mat en er dreigt fraai: 19. De2,
20. Tfl De3fü 21. Lxe3 Pxe2
mat. Vandaar de volgende ak-
tie. 19. Lxf7t Kxf7, 20. Lxf4
Dxf4, 21. g3 De3t. 22. Kfl
Lxe5. Wit geeft het op.
Ook op de Nederlandse Antil-
len werd één bijzondere zegel
uitgebracht ter gelegenheid
van het feit dat dit jaar 200
jaar diplomatieke betrekkin
gen bestaan tussen het Ko
ninkrijk der Nederlanden en
de Verenigde Staten van
Noord Amerika. Deze zegel
heeft een waarde van 75 ct. en
verscheen oom in de vorm van
een souvenirvelletje.
Op de historische datum van
19 april 1782 aanvaardde de
Staten-Generaal van de Repu
bliek der Nederlanden de ge
loofsbrieven van John Adams,
Door deze handeling werd
Adams de eerste Amerikaanse
gezant in Nederland. Op de ze
gel ziet men het portret van
Peter Stuyvesant. met op .de
voorgrond de vlaggen van Ne
derland, de Nederlandse Natil-
len en de Verenigde Staten
van Amerika.
Peter Stuyvesant werd geko
zen omdat hij zowel in Neder
land, de Nederlandse Antillen
als de Verenigde Staten van
Amerika een historische fi
guur is. Stuyvesant werd in
- Nederland geboren en was op
jonge leeftijd op de Beneden- J'
windse Eilanden Directeur of
Gouverneur. In 1646 werd hij J
belast met het bestuur vani
Nieuw Nederland, ongeveer]
wat nu de staat New York is.
Als Directeur van Curacao en]
Directeur-Generaal van 1j
Nieuw Nederland van 1646 tot]
1664, vormde Peter Stuyve-»
sant, in dienst van Nederland,],
200 jaar Nederland-Amerika op Antilliaans souvenirvelletje
de enige person in onze ge
schiedenis die zoveel aanra-
kingsunten met alle genoemde
landen had.
Hij vormde een politieke band
die zou uitgroeien tot eveneens
onafgebroken goede en com
merciële betrekkingen tussen
de Verenigde Staten van Ame
rika en de Nederlandse Antil
len. Zeker ook na het Saluut
van Fort Oranje op St.Eustati-
us in 1776. Peter Stuyvesant
ligt begraven in St.Marks in
de Bowery te New York. Het
borstbeeld werd door H.M. de
Koningin Wilhelmina in 1914
geschonken aan de bevolking
van New York. De zegel
draagt de tekst: „200 jaar di
plomatieke betrekkingen Ko
ninkrijk der Nederlanden-
United States of America".
Het souvenirvelletje bevat één
zegel van 75 ct. en het rand
schrift is gelijk aan de bijzon
dere tekst op de zegel, echter
nu aangevuld met de jaartal
len „1782-1982". Het ontwerp
werd vervaardigd door Ar
mando Ravelo uit Wilemstad,
Curacao. Deze zegels werden
in offset gedrukt door Joh. En
schedé en Zonen te Haarlem.
TCC iw. Mutrtm It
We blijven nog even bij de Ne-
derlanse Anmtillen, want daar
werd op 5 mei j.l. een uit drie
zegels bestaande bijzondere se
rie uitgebracht. Deze serie
heeft als onderwerp het „In
ternationaal jaar van luchtver
keersleiders' Achtereenvol
gens ziet men als afbeelding op
de zegels: „Radarscherm" (35
ct.), „Verkeerstoren" (75 ct) en
„Radarantenne" {f 1,50). ieder
van de zegels heeft als bijzon
dere tekst het woord „IFAC-
TA".
Het ontwerp voor deze zegels
werd verzorgd door drs.Edwin
Ayubi uit Willemstad, Cura
sao. De zegels werden in
meerdere kleuren offsetdruk
vervaardigd door Joh. Ensche
dé en Zonen te Haarlem.
Dit jaar viert de „Lions-club"
in Suriname haar 25-jarig jubi
leum. Ter gelegenheid van dit
feit verscheen op 7 mei j.l. een
uit twee zegels bestaande bij
zondere serie postzegels. Deze
zegels hebben een waarde van
35 ct. en 70 ct. Op deze zegels
ziet men het embleem van de
„Lions-International" en de
tekst „1957 multiple 1982 di
strict 60". Het ontwerp werd
verzxorgd door Jules Ching A
Foeng uit'Paramaribo. De ze
gels werden in meerdere kleu
ren offset gedrukt door Joh.
Enschedé en Zonen te Haar
lem. Deze serie blijft tot 1 juli
aanstaande in de verkoop.
Op 13 mei aanstaande ver
schijnt de permanente Beatrix-
postzegel in de waarde van 70
cent in rollen van 1000 stuks,
tweezijdig getand.
De afbeelding en de kleur van
de zegel zijn gelijk aan de ze
gel in dezelfde waarde, uit te
geven in vellen van 200 stuks.
Deze rolzegel van 70 cent zal
voor onbepaalde tijd op alle
postinrichtingen in ons land,
waar aan de loketten gebruik
wordt gemaakt van een zoge
naamd zegel-afgifteapparaat,
verkrijgbaar zijn. Daarnaast
zijn deze zegels verkrijgbaar
bij de postkantoren met een fi-
latelieloket en bij de Filatelis
tische Dienst te Groningen.
Met de verkoop zal niet eerder
dan op 13 mei aanstaande wor
den begonnen. Deze eerste dag
van verkrijgbaarstelling houdt
echter niet in dat en bijzonde
re eerste dag stempel aan de
emissie wordt verbonden.
De Nederlandsche Vereeni-
ging vasn Postzegelhandelaren
(NVPH) zal dan ook géén eer
ste dag enveloppen voor deze
emissie uitgeven.
door
B. J. Nuys
In de laatste ronde van het
kampioenschap van Nederland
gaf Rob Clerc zijn partij tegen
Bauke Bies in negen zetten re
mise. Voor de vele toeschou
wers was dit resultaat, dat bin
nen een kwartier tot stand
kwam, een teleurstelling ie
dereen hoopte op felle strijd
voor Rob Clerc was het een lo
gische bekroning van een
sterk gespeeld toernooi.
Bij alle spelers dwong hij res
pect af voor zijn wilskrachtig
spel, dat zovele overwinningen
opleverde. Bijna ongemerkt
kreeg hij winnend voordeel op
het bord. Dit moest ook Ron
Heusdens .ervaren, de talent
volle jeugdkampioen van Ne
derland. In de diagramstand
speelde hij 25. 12-17, waar
na Rob Clerc zijn kansen be
nutte: 26. 27-22 1-7. Maakt nu
33-29 mogelijk dat zonder 1-7
verhinderd was door 16-21
29x18 11-17 13x31 26x37 6x17.
27. 33-29 8-12 28. 29x18 12x23
29. 47-42. De dam door 34-29
23x45 26-21 16x18 28-22 17x28
32x3 faalt op 30-34x34. 29.
7-12? En nu wordt Ron Heus
dens het slachtoffer van een
grapje: 30. 32-27 23x21 31. 38-32
17x28 32. 32x14 9x20 33. 26x19
met schijfwinst. 33. 3-9 34.
43-38 11-17 Ron kan 20-24 spe
len, maar raakt na 19-14 9x20
in een kansloos eindspel. 35.
38-32 6-11 36. 32-27 9-14 37.
19x10 15x4 38. 42-38 4-9 39. 38-
33 9-13 40. 33-29 17-21 41. 37-32
21-26 42. 41-37 11-17 43. 32-28
RON HEUSDENS
RUUD PALMER
8 K H I i
I M 9
0 it* e m
Hl .Q jsws H
I S S S 2
O
HOB CLERC
17-21 44. 37-32 en Heusdens gaf
het op.
Imponerend spel in de tiende
ronde, bezorgde Rob Clerc een
afgetekende zege op Hans
Vermin. Clerc heeft zwart. 1.
32-28 17-22 2. 28x17 12x21 3.
34-29 7-12 4. 40-34 19-23 5. 33-28
23x32 6. 37x28 11-17 7. 39-33
14-19 8. 45-40 10-14 9. 44-39 5-10
10. 38-32 6-11 11. 43-38 19-23 12.
28x19 14x23 13. 35-30 10-14 14.
42-37 14-19. De openingsfase is
duidelijk in het voordeel van
Clerc. Van de witte formaties
gaat geen kracht uit. Clerc
toont dit op pijnlijk nauwkeu
rige wijze aan.
15. 40-35 20-24 16. 29x20 15x24
17. 31-26 9-14 18. 37-31 1-6 19.
50-45 4-10 20. 47-42 18-22 21. 41-
37 21-27 22. 32x21 16x27 23. 37-
32 11-16 24. 32-21 16x27 25. 42-
37 6-11 26. 48-43 13-18 27. 37-32
HANS VERMIN
11-16 28. 32x21 16x27.
hoeft 33-28 enz. niet te
29. 3024 23-29 30. 34x2_
31. 45-40 14-19 32. 40-&
33. 46-41 8-13 34. 41-37 1?
37-32 28x37 36. 31x42 10
42-37 23-29 38. 34x23 19:
4044 24-29 40. 33x24 27
36x27 22x33 42. 24-20
20x9 3x14 44. 35-30 8-13
24 18-22 en Vermin staa
ongelijke strijd. Een lei
duel.
Ruud Palmer was de o
king van het toernooi,
nog meer punten kunne
ben wanneer hij zich
Hans Vermin niet had
In de diagramstand wei
mers 43. 34-39? afj
met 44. 28-22 17x28 45
39x48 46. 16-11 48x22 4?
28x37 48. 2x25 en Palm
loor het eindspel.
De zonnecentrale in de Moja-
ve-woestijn in de Amerikaanse
staat Californië, met zijn ver
mogen van 10.000 kilowatt de
grootste ter wereld, is onlangs
in gebruik genomen.
De centrale bestaat uit 1818
holle spiegels, elk met een op
pervlakte van 40 vierkante
meter, die het zonlicht concen
treren op een 100 meter hoge
toren. Daarin wordt met be
hulp van de zonnewarmte
stroom opgewerkt. De stroom
drijft een turbine aan. De cen
trale heet „Solar One" en is ei
gendom van Souther Califor
nia Edison Company.
De maatschappij heeft meege
deeld dat zij volgend jaar ook
stroom gaat'betrekken van de
eerste particuliere zonnecen
trale in de VS. Dat is een in
stallatie met een vermogen
van 12.000 kilowatt van
Acurex Solar Corporation die
in de buurt van de stad Dagget
wordt gebouwd. De bouwkos
ten van die centrale worden
op zo'n 200 miljoen gulden ge
schat. „Acurex" krijgt 5300
zonlichtcollectoren die zich
steeds naar de zon richten. Op
die manier wordt het rende
ment optimaal.
Een Nederlandse onderneming
is er als eerste bedrijf ter we
reld in geslaagd een entstof
voor dieren te maken met be
hulp van de recombinant-
DNA-techniek. Het betreft een
vaccin ter voorkoming van be
smettelijke diarree bij biggen
en kalveren.
Intervet Internationaal, een
werkmaatschappij van AKZO
Pharma in Boxmeer, verricht
te het onderzoek samen met
de Vrije Universiteit in Am
sterdam en het Rijksinstituut
voor de Volksgezondheid in
iBilthoven. De nieuwe tech
niek maakt het mogelijk de
entstof, die tot nu toe maar op
beperkte schaal kon worden
verkregen, in grotere hoeveel
heden te maken. Bovendien is
het produkt veel zuiverder.
Verder werkt het vaccin lan
ger en heeft het een betere
uitwerking.
Een ander voordeel is dat de
produktie doelmatiger is,
waardoor de kosten lager zijn.
Ongeveer drie procent van
alle kalveren en biggen in ons
land sterft aan de besmettelij
ke ziekte. De veehouderijen
lijden hierdoor een schade van
enkele tientallen miljoenen
guldens per jaar.
Men probeert daarom zoveel
mogelijk moederdieren in te
spuiten met een vaccin. De pas
geboren biggen en kalveren
krijgen dan de antistoffen te
gen diarreebacteriën met de
moedermelk binnen. Tot nu
toe was men voor de produktie
van de entstof aangewezen op
bacteriën die uit zieke kalve
ren of biggen werden geïso
leerd. Deze bacteriën leveren
maar een geringe hoeveelheid
vaccin op.
Intervet slaagde er na een on
derzoek van drie jaar in het
erfelijk materiaal uit de diar
reebacteriën te isoleren en
over te brengen naar een an
dere soort bacteriën. Na lang
experimenteren konden deze
geconstructeerde laboratori
umbacteriën aangezet worden
tot produktie van de gewenste
entstof tegen diarree. De kos
ten van het onderzoek bedra
gen drie tot vier miljoen gul
den. DNA-recombinant wordt
door progressieve groeperin-
VS: grootste
zonnecentrale
gen niet geheel veilig
In die kringen is DNA o
den.
.AVw.
tbc-explosjj»
Honderd jaar na de o
king van de tuberkel-b;
door Robert Koch blijft
derland en andere land
risico van „groepsinft
oftewel tbc-explosies, be
Zonder het te weten k
mand vele anderen besn
Volgens dr L. van der
voorzitter van de Konin
Nederlandse Centrale V
ging tot Bestrijding van
culose (KNCVBT), w
deze groepsinfecties zei
rijker. „Men moet nu o
tot twintig van deze exj
per jaar rekenen", zei h
langs op het in Rotterda
houden Robert Koch-syi
um. Bepaalde groepen
een groter risico dan i
Enkele miljoenen
oudere Nederlanders
het verleden besmet. De
kan bij hen de kop opst<
Buitenlandse werknemei
men uit landen waar tul
lose tien tot twintig k«
veel voorkomt als in ons
Zij vormen een belangrij
van de ongeveer 1700 ja
se tbc-gevallen in Nede
Jongeren die elkaar on
ten in discobars, jeugdca
dergelijk lopen volgens
van Geuns, plaatsverva
geneeskundig hoofdinspi
van de volksgezondheic
een verhoogd risico op bi
ting. Jongeren besmetten
kwaardigerwijs soms a
jongeren maar niet <le
van hun gezin.
