Drieduizend
mariniers
„cruisen" naar
Falkland Eilanden
Ik wil niemand doden, maar het is hij of ik
Mavo stoeide met voetbalvandalisme
een stuk veiliger
minister maken de werelo
pym: f
r>r>
EG overlegt ove[
Falkland-crisis j
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 4 MEI 1982 PAGINA 12
Het is een uur voor zonsop
gang, wat in het Zuidpoolge
bied omstreeks deze tijd van
het jaar neerkomt op onge
veer 9.00 uur Greenwich-tijd.
Als het bleke zonnetje boven
de horizon begint uit te klim
men, staan we allemaal paraat
bij onze gevechtsposten, waar
we, afgaande op de ervarin
gen van de voorgaande dagen,
minstens zeven uur gaan
doorbrengen.
De mariniers om me heen
hebben rood doorlopen ogen
en zien er vermoeid uit als
het eerste alarm hen sner
pend naar hun posities com
mandeert. Slapen op een sta
len vloer van een comparti
ment naast een wapenmaga
zijn tot aan de nok gevuld met
raketten komt een gezonde
nachtrust dan ook niet ten
goede. Via het omroepsysteem
worden we regelmatig op de
hoogte gehouden van nabij
heid en omvang van gevaren.
Zo heeft er de hele nacht een
Argentijnse onderzeeboot ach
ter ons aan gezeten. De Invin
cible reageerde op deze drei
ging door zigzaggend over de
betrekkelijk kalme zee te va
ren met een snelheid varië
rend van enkele knopen tot
meer dan 28 knopen waar
door als gevolg van de onge
wone trilling onmiddellijk al
lerlei schroefjes en moertjes
begonnen te klapperen en te
ratelen.
Oorverdovend lawaai
In de buik van het schip kun
nen we de Sea Harriers horen
opstijgen van het vliegdek
drie verdiepingen boven ons.
Telkens weer een oorverdo
vend lawaai. Denk je het ge
dender in van sneltrein die
een tunnel inrijdt, vermeer
der dat lawaai met een paar
honderd decibel en je hebt
enig idee hoe het klinkt als
boven je hoofd een Sea Har
rier opstijgt.
De bemanning van de vlieg
tuigen is zelfverzekerd en za
kelijk. De piloot van de Sea
Harrier die zaterdag het eer
ste Argentijnse vliegtuig naar
beneden haalde, vertelde me
later: „Ik zag dat mijn raket
de achterkant van het vijan
delijke vliegtuig raakte en ex
plodeerde precies zoals altijd
gezegd was. De achterkant
van de Argentijnse kist ging
helemaal in vlammen op. Ik
kon dan ook niet zien of de
piloot van zijn schietstoel ge
bruik maakte. Nee, ik had het
er niet moeilijk mee. Hij had
de eerste raketten op ons af
gevuurd. Eigenlijk wil ik nie
mand doden, maar als de Ar
gentijnen vliegtuigen blijven
sturen om mij te doden, haal
ik zo'n toestel neer. En als dat
betekent dat ik daarmee hun
piloot doodt, nou dan is dat
jammer. Het is hij of ik".
De stemming aan boord is
over het algemeen prima. Bij
na iedereen heeft goede hoop
het er levend van af te bren
gen. „Gezien het feit dat er
zoveel jonge jongens aan
boord zitten, is het tamelijk
rustig gebleven", aldus een
ervaren officier. Maar sommi
ge jongens zijn nog geen ze
ventien. Hun gezichten zijn
asgrijs als ze wegrennen om
hun posities in te nemen.
Zorgen om thuis
De mariniers in mijn onmid
dellijke nabijheid luisteren
van tijd tot tijd naar de Worl-
dservice van de BBC, waarin
melding wordt gemaakt van
de schade die de Argentijnen
naar eigen zeggen hebben toe-'
gebracht aan schepen en
vliegtuigen van de Royal
Navy. Hoewel de stemming
prima is, maken de mannen
zich wel constant zorgen, niet
zozeer over hun eigen gevaar
lijke situatie, alswel over hun
familieleden thuis die dezelf
de onjuiste Argentijnse bluf-
verhalen horen als zij.
Familie en geliefden thuis
overheersen de gedachten
van bijna iedereen aan boord.
De 21-jarige Haig Ashover uit
het Zuidengelse Chatham, die
in de operatiekamer werkt
waar de schademeldingen
binnenkomen, vertelde dat hij
net naar bed was gegaan, toen
r
zaterdag voor het eerst he
alarm ging. „Ik had nog ncR
tijd om mijn portemonnaie td<
pakken en in mijn zak tnj
stoppen. Ik had hem de avonp:
daarvoor al klaar gelegd en e
een foto van mijn vriendin eivl
wat geld ingestopt, hoewel ipi.
eigenlijk niet weet wat ik meer
het geld zou moeten". Eeüi
man tegenover me staart w^.e
zenloos naar een foto van zij' j
vrouw en kinderen die hij iP.1
de palm van zijn hand houd?14
Maar als na een paar minutefei
de sirene gaat, is hij wetfe
even klaarwakker en slagyi
vaardig als iedereen.
COPYRIGHT THE GUAIta
DIA1
Na het vwo kwamen gisteren
ook havo, mavo en lbo in de
eindexamenrace. Mavo-4 had
een interessante en actuele
tekst onder de titel „Vandalis
me is aanstekelijk" over
vechtpartijen en vernielingen
in en rond het voetbalstadion.
De tekst uit de Volkskrant van
augustus 1977 was van de
hand van de psychologen
Wiegman en Snijders van het
Instituut voor Sociale Psycho
logie in Utrecht, die in hun
verhaal uitgaan van het boek
„Geweld in de samenleving"
(uit 1973), waarin Gunn het
heeft over het toenemend
geweld bij voetbalwedstrijden
in Engeland.
Zowel de leraar als de leerlin
gen vonden de tekst niet moei
lijk, maar de kandidaten had
den wel een hele kluif aan de
lengte ervan. Opvallend wa
ren de vele „citeer"- vragen
en het totale gemis aan zoge
naamde verwijsvragen. Het
woord „ont-individualisering",
dat drie keer voor kwam, was
een struikelblok.
Mavo-3 had een tekst van
Hans Bouma (Hervormd Ne
derland, februari 1981) onder
de titel „Greenpeace, schild
tussen harpoenkanon en wal
vis". Ook deze tekst was niet
te moeilijk, maar de leerlingen
vonden het niet zo actueel
meer na alles wat er al over
Greenpeace is gepubliceerd.
Lbo
Het lbo moest zich gistermor
gen buigen over een korte En
gelse tekst over een 15-jarige
jongen, die ervan droomt om
aan boord van een schip
vreemde landen te bezoeken.
Volgens de leraar was het een
eenvoudige tekst, die slechts'
diende om de kanidaten de
sfeer te laten proeven.
Bij het beantwoorden van de
ópen vragen werd een beroep
gedaan op de actieve taalbe
heersing van de kandidaten.
Het korte briefje dat men
moest opstellen was een ver
rassing. De andere onderdelen
(zinsvorming met enkele gege
ven woorden, zinnen afmaken,
tekst met open plaatsen en
woorden rangschikken tot
goede zinnen) beantwoordden
aan de verwachtingen.
De open vragen Nederlands bij
het lbo gingen over* de tekst
„Uitwaaien op het wad" uit
„De Blauwe Krant" (een uit
gave van Postgiro en Rijks
postspaarbank, voorjaar 1979).
De tekst over het wadlopen
(jaarlijks doen dat zo'n 20.000
mensen) was kort en eenvou
dig en de 14 vragen waren ge
makkelijk binnen twee uur te
beantwoorden.
Havo
De ruim 56.000 havo-kandida
ten startten gistermorgen met
een tekstverklaring Neder
lands. Daarvoor was „De Wet
van de Stimulerende Achter
stand" van Erik van der Hoe
ven gekozen uit 1980. Een érg
aardige en duidelijke tekst
over een zeer actueel onder
werp, aldus „onze" leraar.
Voor toekomstige handelswe-
tenschappers en economen
was zij aan de gemakkelijke
kant, maar ook aan iedereen
die wil en kan lezen, bood zij
goede kansen om de vragen te
beantwoorden.
Het werk was goed te doen, al
waren er veel vragen en
kwam er veel schrijfwerk aan
te pas. Vraag 4 was moeilijk.
de vragen 5, 6 en 7 vertoonden
te weinig verschil, vond hij.
Vwo
Tekstverklaring Nederlands
stond gistermiddag ook op het
programma van de ruim
37.000 vwo'ers. Zij kregen een
tekst van prof. mr. A. Kleijn
over korte-, middellange- en
lange-termijn-planning voor
geschoteld.
De tekst blonk uit door syste
matische opbouw, de voorbeel
den waren duidelijk als zoda
nig te herkennen. Weliswaar
werd een tamelijk hoog ab
stractieniveau verondersteld.
maar moeilijk was het werk
niet, met name vanwege die
systematische opbouw. Het
moeilijkst was de passage over
stereotype denkwijzen, waar
door conformisme in de hand
wordt gewerkt.
De ruim 5.500 vwo'ers die La
tijn in hun pakket hadden,
werden gistermorgen getrac-
teerd op een stukje filosofisch
proza van Cicero, waarin de
bejaarde Cato aan een aantal
jonge gesprekspartners uiteen
zet dat de nabijheid van de
dood voor de jonge mens even
reëel is als voor de oude.
Een aardige inhoud, voor de
leerlingen herkenbaar. Maar
enkele grammaticale addertjes
onder het gras zorgden i
voor, dat de meeste kan«j
ten de volle drie uren
hadden.
Engelsen kunnen niet
meer wedden op WK
LONDEN „Ladbrokes", een van de grootste
Britse wedkantoren, heeft in verband met de cri
sis rond de Falkland Eilanden alle activiteiten
met het oog op de komende wereldkampioen
schappen voetballen in Spanje gestaakt. De
bookmakers hebben de noteringen voor de favo
rieten geschrapt. Er kan geen geld worden inge
zet op het bereiken van een finaleplaats door
Engeland, Schotland of Noord-Ierland of een
van de andere deelnemende landen, noch op het
resultaat van de openingswedstrijd of de finale.
Volgens een woordvoerder van „Ladbrokes" zijn
er te veel onzekerheden over de deelname van
met name de Britse teams aan de kampioen
schappen. Tot het moment dat daarover meer
duidelijkheid is ontstaan, kan er bij „Ladbrokes"
niet op het WK in Spanje gewed worden.
BRUSSEL In de Belgische hoofdstad is vandjj
door de naaste medewerkers van de ministers
buitenlandse zaken van de EG overleg gevoerd H
de Falkland-crisis.
Gesproken is over de mogelijkheden om, met
oog op de recente ontwikkelingen rond de Falkl<
Eilanden, de Europese steun aan Groot-Brittaiu
uit te breiden. Zoals bekend heeft de EG kort n; n
Argentijnse invasie op de Falkland Eilanden s
boycot ingevoerd van alle Argentijnse produkn
Die maatregel loopt op 17 mei af, maar kan doo e
ministers van buitenlandse zaken van de EG woi:I
verlengd. 1!
Argentijnen vragen in advertentie om begrip
HENGELO In een paginagrote advertentie in de Twentsche Courant hebben
ongeveer veertig Argentijnen die in Hengelo wonen begrip gevraagd voor de
opstelling van hun vaderland in de Falkland-crisis. De ondertekenaars maken
deel uit van de groep van 200 Argentijnse marinemensen, die een opleiding krij
gen bij Hollandse Signaal Apparaten (HSA) in Hengelo. Bij dit bedrijf wordt on
der meer de vuurleiding gemaakt voor de wapens op in West-Duitsland in aan
bouw zijnde Argentijnse marineschepen. Van verschillende kanten, ook al voor
het uitbreken van de Falkland-crisis, is tegen de aanwezigheid van de Argentij
nen in Hengelo en de samenwerking van HSA met de Argentijnse marine ge
protesteerd.
In de tekst van de advertentie wordt onder meer ingegaan op de historische
rechten van Argentinië op de eilanden. Verder wordt afstand genomen van de
militaire overheersing in Argentinië. „Niet alle Argentijnen zijn het eens over de
regering, maar de Malvinas (de Argentijnse naam voor de Falkland Eilanden) is
gewoon een nationale zaak". De advertentie heeft verleden week in een aantal
Britse kranten gestaan en is vertaald door de in Hengelo en omgeving wonende
Argentijnen. Voor de directie van de Twentsche Courant was er geen enkele
reden de advertentie te weigeren. Anders zou het zijn geweest, als in de adver
tentie het Argentijnse bewind was opgehemeld, aldus een woordvoerder van het
bedrijf
weten over de Malvinas en die
waarschijnlijk nooit verteld zijn
De advertentie, zoals die gisteren in de Twentsche Courant verscheen.
De Queen Elizabeth II,
een van de meest luxu
euze cruise-schepen ter
wereld, zal over een
De spelers van de Argentijnse selectie voor het wereldkampioenschap voetballen in Spanje dragen
hun steentje bij in de propaganda-campagne van de Argentijnse regering. „De Malvinas zijn van
Argentinië" staat op het bord te lezen.
NEW YORK/LONDEN
„Als Groot-Brittannië er in
slaagt de Argentijnen van de
Falkland Eilanden te krijgen
en wij hebben de bedoeling
te slagen dan is de wereld
een stuk veiliger. Wij spreken
over het recht van democra
tieën, het reéht van mensen
het leven te kiezen dat zij voor
zichzelf willen. Daarom is de
Britse vloot 13.000 kilometer
van huis". Aldus de Britse mi
nister van buitenlandse zaken
Pym, na afloop van zijn be
zoek, gistermiddag, aan de
Verenigde Naties in New
York.
Minister Pym is gisteren van
uit de Verenigde Staten in
Londen teruggekeerd. In New
York sprak Pym kort voor zijn
vertrek mét de Chinees Ling
Quing, die' in de maand mei
voorzitter is van de Veilig
heidsraad. Een paar uur eer
der had de Britse bewindsman
gesproken met secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties
Perez de Cuellar. Perez bood
zijn diensten aan, maar Argen
tinië noch Groot-Brittannië
heeft hem gevraagd een rol te
spelen bij het oplossen van het
conflict. Perez de Cuellar zei
later, dat niet over een vredes
regeling is besproken. Wel'
werd bekend dat de VN-leider
een reis naar Afrika heeft uit
gesteld om direct beschikbaar
te kunnen zijn als een van bei
de landen zijn medewerking
vraagt.
Voorzitter Ling Quing van de
Veiligheidsraad zal vandaag
met de leden overleggen over
een eventuele bemiddeling in
de Falkland-crisis. Aan het
overleg wordt deelgenomen
door Perez de Cuellar. Hij zal
de Veiligheidsraad op de hoog
te stellen van zijn besprekin
gen met zowel minister Pym
als de Argentijnse minister
van buitenlandse zaken Costa
Mendez.
Westerse diplomaten in New
York menen dat het grote ver
lies aan mensenlevens op de
getorpedeerde „General Bel-
grano" zou kunnen leiden tot
diplomatieke druk op Groot-
Brittannië om zijn militaire
optreden wat te matigen. Het
Britse ministerie van defensie
verklaarde vannacht ander
maal, dat het beschieten van
de Argentijnse kruiser en twee
patrouilleboten moet worden
gezien als een „daad van zelf
verweer". De schepen zouden
de Britse vloot hebben be
dreigd: reden om de Argentij
nen een slag voor te zijn.
In Londen werd vanmorgen
schouderophalend gereageerd
op berichten uit Argentinië,
k
.ei
als zouden bij de aanvjn
van afgelopen zaterdagjn
Port Stanley elf Engelsan
kende eilandbewoners omin
leven zijn gekomen. Het i
ciële Argentijnse persbujai
Telam had bericht, dat Bid
helikopters zaterdag in irl
wilde weg hebben geschin
op inwoners van Port Stakt
en het plaatsje Darwin. Det
volking zou ook nog zijnin
bombardeerd. Britse defejci
woordvoerders verklaat
desgevraagd, dat de aanvii
van zaterdag zijn uitgevis
door een Vuïcan-bommenjn
per en verschillende Harr i
„Daaruit kunt u uw eigen ifs
clusies trekken", zo zei hijn;
'it
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De directeur van de Britse rederij Cu-
nard, die bij het begin van de Falkland-crisis zijn gere
nommeerde cruise-schip Queen Elizabeth II voor een
bedrag van 250 miljoen gulden zou hebben verzekerd
tegen vordering door de regering, kan zijn geld gaan
innen. Het luxueuze schip is Cunard voorlopig kwijt.
Het werd gisteren opgeëist om drieduizend soldaten
van de Vijfde Infanteriebrigade als reserve naar de
•wateren rond de Falkland Eilanden te brengen.
Samen met de Queen Elizabeth II, kortweg QE2 (kjoetoe) ge
noemd, zijn nog twee Britse veerboten en een containerschip, de
„Atlantic Causeway", gevorderd. De QE2 keerde gisteravond
van een zonnige cruise terug in de thuishaven Southampton.
Daar zou het vandaag het anker lichten voor een nieuwe cruise
met 1.700 passagiers. Zij krijgen hun geld terug. In het geval van
sommige vakantiegangers, wordt een stevig beroep gedaan op
hun vaderlandslievendheid. Het niet doorgaan van de reis aan
boord van 's wereld meest luxueuze cruise-schip betekent voor
hen een tweede bittere teleurstelling in een maand tijd. Eerder
was hun kans op een reis met de „Canberra" om dezelfde reden
in rook opgegaan.
Volgens het ministerie van defensie in Londen is de QE2 (67.500
ton) wegens zijn snelheid en ruimte een ideaal schip om troepen
mee te transporteren. Het kan de 3.000 infanteristen, die een
speciale training in Wales achter de rug hebben, in een dag of
tien op de plaats van bestemming brengen. Het zal waarschijn
lijk maar enkele dagen duren voor de QE2 voor haar nieuwe
reis in gereedheid is gebracht.
Sommige waarnemers in Londen verwachten, dat de 3.000 in
fanteristen op de Falkland Eilanden zullen achterblijven wan
neer deze eenmaal op de Argentijnen zijn heroverd. Defensie in
Londen laat hierover niet veel los. Het heeft trouwens nog
steeds niet onthuld uit hoeveel soldaten het toekomstige invasie
leger zal bestaan. Op de schepen die zich al in de zone van de
Falkland Eilanden bevinden of die momenteel nog onderweg
zijn, zijn naar schatting 5 a 8.000 militairen, onder wie een sterk
contingent mariniers, aanwezig. De Britse infanteristen zullen
zich tijdens de reis, als de marineleiding het allemaal toestaat,
best kunnen vermaken. Aan boord bevinden zich vier zwemba
den, gymnastiekzalen, Turkse baden en sauna's, veel ruimte
paar dagen met aan
boord 3.000 soldaten in
de richting van de Falk
land Eilanden vertrek
ken. De foto werd verle
den week genomen in
de haven van Philadelp
hia (VS), toen de QE2
daar op bezoek was.
r tafeltennis, golf, zeven cocktail bars, een casino en een
De QE2 heeft een bewogen verleden. In het begin had het s
vaak pech met zijn dieselmotoren. De vakbond van Britse z«
veroorzaakte allerlei problemen en er woedde ooit een bi
aan boord, waarbij talrijke bemanningsleden gewond raak|
Op een gegeven moment werd door onbekenden, die beweeii
dat in de QE2 explosieven verborgen waren, een reusachtige
geld geëist. Er is ook een IRA-complot geweest om de QE2 i||
lucht te doen vliegen. Door president Gadaffy van Libië
een plan uitgebroed om het trotse Britse schip te torpederen1
wijl het met 1.500 joden naar Israël stoomde.
