oorlogszuchtig zijn de Britten
'Invincible' begint
aan laatste fase
atijns-Amerika als een blok achter Argentinië
Engeland stuurt nog
meer troepen naar
F alkland-Eilanden
Ejitenland
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 APRIL 1982 PAGINA 11
mg
«rt
''e
si n;
onze correspondent Ro-
Simons)
JDEN Volgens pro-
t nu ionele opinie-onder-
[ers zoals Gallup en
i is de doorsnee Brit
ucli nenteel zo oorlogs-
■ergjitig gestemd, dat hij
van i liever wenst dan een
•Taa^tscheepse militaire
val op Argentinië,
lup meent te weten
vooral de Britse Con-
ratieven. Liberalen en
''ers met de sabel klet-
i; de Britse socialisten
rentegen voelen min-
voor bloedvergieten,
ri, die de huidige gees-
esteldheid gepeild
voor het Londense
kblad The Economist,
eert dat 28 procent
ide bevolking Britse
itaanvallen op Argen-
e militaire installaties
goedkeuren. Van elke
Britten is er dus één
liginjdood en vernieling wil
J"En uit wraak voor de
entijnse bezetting van
e eilanden met nau-
gks 1800 inwoners, bij-
13.000 kilometer ver
Groot-Brittannië.
Britse troepen Argentinië
envallen zal volgens de
a Mori 21 procent van de
Iking van het Verenigd
Koninkrijk die invasie goed
keuren. De firma Gallup van
haar kant zegt dat bijna acht
van elke tien Britten de mili
taire maatregelen van de rege
ring Thatcher onderschrijven.
Steeds volgens Gallup zou een
ruime meerderheid van de
Britse bevolking zich achter
premie: Thatcher scharen, als
deze bevel gaf om Argentijnse
oorlogsschepen aan te vallen,
of de Argentijnen met geweld
te verjagen van de Falkland
Eilanden.
Het lijdt geen twijfel, dat de
uitslagen van dergelijke opi
nie-peilingen in ruime mate de
krijgshaftigheid weerspiegelen
van Britse tapkaststrategen
die, bij borrel en pint, altijd
bereid zijn een oorlogszuchtig
antwoord te geven, wanneer
ze er om gevraagd worden.
Premier Thatcher heeft die
strijdlust veertien dagen gele
den ontketend door te zweren,
dat de Falkland Eilanden
bevrijd zouden worden. Drei
gen met oorlogsgeweld was
toen voor de Britse regerings
leidster het enige middel om
aan het bewind te kunnen blij
ven.
De media namen haar krijgs
gehuil onmiddellijk over. Zij
verkondigden, dat de eer van
Groot-Brittannië gewroken
moest worden, zelfs al ging het
in feite om een bagatel. De
Britse man in de straat laat
zich altijd bijzonder snel beïn
vloeden door vaderlandslie
vende hersenspoelingen. Na
een paar dagen huilde hij lus
tig mee met de wolven. Het
Richard Hardy, die werkzaam is op de nu gesloten Britse ambas
sade in Argentinië, praat hier met zijn opgeluchte Argentijnse
bruid Astrid Posse. Gisteren traden zij in het huwelijk. Oorspron
kelijk zouden zij op 14 mei trouwen, maar de dreigende oorlog
tussen Argentinië en Engeland heeft hen doen besluiten eerder
in het huwelijksbootje te stappen.
jingoïsme, zoals de imperialis
tische politiek in het koloniale
Engeland heette, werd ijverig
aangewakkerd door de kran
ten, radio en tv, die in de
meeste gevallen rotsvast sche
nen te geloven, dat zij op die
manier de mensheid dienden.
Geen vrees
De enorme afstand tussen
Groot-Brittannië en Argenti
nië is erg bevordelijk voor de
krijgshaftigheid van de gewo
ne Brit. Hij hoeft immers niet
te vrezen dat de Argentijnen
hun vloot en luchtmacht naar
Engeland zullen sturen. Maar
het feit dat zijn eigen strijd
krachten Argentinië wél kun
nen aanvallen, maakt hem ge
weldig trots. In die mogelijk
heid ziet hij opnieuw de supe
rioriteit van het Britse ras.
„Binnenkort zullen wij de Ar-
gies (Argentijnen) mores le
ren", is tegenwoordig in bijna
alle café's van Groot Brittan-
nië hét onderwerp van de dag.
Aan de vreselijke gevolgen die
een dergelijk optreden zou
kunnen hebben, wordt nauwe
lijks gedacht. De mogelijkheid
van Britse verliezen komt ner
gens ter sprake. Niemand her
innert zich nog de talrijke po
litieke en militaire blunders
van vroeger. De man in de
straat is er van overtuigd, dat
de Britse strijdkrachten on
overwinnelijk zijn. Zij bestaan
alleen uit professionele militai
ren, die hun beroep vrijwillig
gekozen hebben. Niemand
hoeft dus te vrezen, dat van
Kardinaal Hume over reis paus
(Van onze correspondent Roger Simons)
LONDEN De rooms-katholieke kardinaal Basil Hume
heeft gistermiddag op een persconferentie in Westminster
toegegeven, dat het bezoek dat Johannes Paulus einde mei
zou brengen aan Engeland, Schotland en Wales, afgelast zal
worden als het tussen Groot-Brittannië en Argentinië tot
een oorlog komt. Kardinaal Hume zei, dat hij er nog niet
officieel over gepraat heeft met de paus. Persoonlijk is de
kardinaal evenwel van oordeel, dat een Brits gewapend con
flict met Argentië het voorgenomen bezoek van de Heilige
Vader aan Engeland, Schotland en Wales onmogelijk zou
maken.
Britse zijde jonge rekruten zul
len sneuvelen.
De ware bedoelingen van de
regering-Thatcher schijnen
het Britse volk echter te ont
gaan. De regering doet trou
wens ook geen moeite om de
gewone man minder oorlogs
zuchtig te maken. Hoe weinig
belangrijk de Falkland Eilan
den voor Groot-Brittannië
zijn, wordt nergens onder
streept. In het conflict met Ar
gentinië gaat het alleen om de
Britse eer en het feit dat 1800
Falklanders de Britse nationa
liteit genieten.
Niemand bekent, dat Londen
die 1800 „Keipers" zoals de
Falklanders vaak genoemd
worden (kelp is een groot soort
zeewier dat vroeger op de
Falkland Eilanden geoogst
werd) in feite schromelijk ver
waarloosd heeft. Op oost en
west Falkland heersen nog
middeleeuwse toestanden. Er
zijn praktisch geen sociale
voorzieningen. De bevolking
neemt er voortdurend af. Niet
meer dan 40 of 50 Falklanders
bezitten een stukje grond.
Praktisch alles is er eigendom
van de Falkland Islands Com
pany, een maatschappij ge
sticht door ondernemende
Britse kooplui, die in 1852 van
koningin Victoria een konink
lijk handvest heeft gekregen.
De meeste Falklanders zijn
arme lieden.
Hoewel de regering de bevol
king in een oorlogszuchtige
stemming gebracht heeft, doen
zich de laatste dagen toch te
kenen voor die er op wijzen,
dat sommige Britten eindelijk
beginnen na te denken over
de mogelijke dramatische ge
volgen van een gewapend con
flict. Een lezer van The Guar
dian schreef vandaag: „Ik
vrees dat de wereldopinie zich
snel tegen Groot-Brittannië zal
keren als Argentijnse schepen
tot zinken gebracht worden.
Ik vrees ook, dat de Britse o-
penbare mening zich tegen
onze regering zal kanten, als
onze schepen naar de kelder
gaan".
Op de BBC-radio werd gistera
vond de brief van een luiste
raarster voorgelezen, die daar
in de schijnheiligheid van pre
mier Margaret Thatcher
scherp op de korrel nam. „In
het recente verleden heeft de
premier gezegd: „God, maak
van mij een instrument van
uw vrede", aldus deze dame.
„Dé premier heeft zich ook
herhaaldelijk uitgesproken te
gen het gebruik van geweld.
Maar nu predikt ze zelf niets
anders dan geweld. Ze zegt,
dat ze ten strijde trekt tegen
de Argentijnse dictators, die
nochtans kortgeleden nog goe
de klanten waren van de Brit
se wapenindustrie. Hoe kan
mevrouw Thatcher een atmos
feer scheppen waarin een
vreedzame oplossing van de
Falkland-crisis mogelijk is,
wanneer ze zelf dreigt met
geweld en bovendien de Britse
oorlogsmachine op gang
brengt. Oorlog lost niets op; hij
brengt alleen fysische en mo
rele verwondingen toe. Na ie
dere oorlog moet toch een re
geling getroffen en een ver
drag afgesloten worden. Laat
ons dus voor de Falkland-cri
sis een oplossing zoeken zon
der oorlog, zelfs al duurt dat
zoeken lang. Wij weten im
mers allemaal, dat oorlog veel
te gevaarlijk is voor de mens
heid..."
t rins Andrew
iopt zelfde
'ilsico als
■Were
ldaten
Andrew, tweede in
lijn van Engelse troon-
lgers, een „veilige"
krijgt als het tot een
ipend treffen komt bij
Falkland Eilanden. Dit
u „ft zijn commandant,
ph Wykes-Sneyd, ge
el. De 22-jarige prins is
j enant en co-piloot van
820e helicoptersqua-
'ister aan b°°rd van de In-
het irible dat als voornaam-
I vc taak heeft het opsporen
po vernietigen van onder-
Er5, maar °°k kan wor-
ingezet bij een eventu-
landing.
ns Andrew wordt niet
Iers behandeld dan an-
en en heeft geen spe-
e privileges in het
adron waarbij hij zich
;en maanden geleden
sloot Commandant
kes-Sneyd: „Als het tot
ie komt zal ik hem
>r opdrachten uitzenden
als ieder ander in het
'uitnader. Ik heb geen spe-
>sett e instructies voor hem
(R)piloot Als hierover een
[issing zou vallen, zou
duidelijk van hoger-
id komen. „Wat opera-
iele vluchten betreft
igt hij net als ieder an-
We hebben piloten
verschillende soorten
aring en ik deel de ta-
_|i overeenkomstig in".
J nmandant Wykes-
:yd zei dat hij zijn jong
en minst ervaren pilo-
g> natuurlijk niet de
vJ eilijkste opdrachten zou
fen. „Hij is tweede pi-
t en pas 22 jaar. Uiter-
d zou ik hem omdat hij
zo jong is niet de
eilijkste taken geven,
ar er ziin geen normale
V rationele missies waar-
hij als lid van de be-
;olnning niet zou kunnen
li*I* hemen. Hij is een ui-
loesjt bekwame jonge man,
capabel in de lucht",
commandant van het
Ie squadron heeft een
Ie ond respect voor de Ar-
iezii tijnen, met name voor
wapens en schepen.
Teg 2oU het kunnen weten,
roen it dertien jaar geleden
s «fcft hij als ambtenaar op
ministerie van defen
11 in het kader van de ex-
1 en tbevordering verschil-
Jde schepen aan de Ar-
in 1 tijnse marine verkocht
lant PYRIGHT THE GU
I'DIAN
tfur
nog
5de
is geen sprake van dat
De grote psychologische
mijlpaal in de missie van
de Engelse armada is be
reikt. Het eerste vaste
land, dat we zagen het
eiland Ascension mag
na twaalf dagen varen
niet meer zijn dan een
kaal vulkaanlandschap
midden in de Atlantische
woestenij, van hier wor
den we wel voor de laat
ste keer voor de opdoe
mende strijd in het zuiden
bevoorraad. Voor zo lang
als het duurt gaat alle
aandacht uit naar de heli
kopters die met grote net
ten als boodschappenman
den onder hun buik heen
en weer pendelen tussen
de schepen en de kust
In de meeste opzichten is het
eiland Ascension, waar een
Van
verslaggever
aan boord
van de
INVINCIBLE
Brits-Amerikaanse basis is ge
vestigd, een ongastvrij oord
met kale, rode bergen waarop
het wemelt van de Ameri
kaanse antennes die de ruim-
tevaartvluchten van de NASA
beluisteren. Maar als het bier,
de kogels en de tabak aan
boord worden gebracht, begint
men te denken dat er geen be
ter en vriendelijker gastver
blijf mogelijk is. De enige on
vriendelijke aanblik vormen
de haaien wiens rugvinnen
van de vroege morgen tot de
late avond door het verbazing
wekkend blauwe water klie
ven.
Er weerklinkt wat boos ge
mopper als bekend wordt dat
de plaatselijke toeslag wegens
het bereiken van land die
varieert van 3.50 pond (bijna
zeventien gulden) tot 4.90
pond (ruim 23 gulden), belas
tingvrij door de regering is
verlaagd tot een pond (bijna
vijf gulden) ongeacht rang.
Had de regering met gezegd
dat er bij deze operatie niet op
een paar gulden gekeken zou
worden? De officiële verkla
ring luidt dat de toeslag be
doeld is als compensatie voor
de wisselkoers op het vaste
land en natuurlijk zijn er maar
Op het vllegdekschip de Hermes, dat op weg naar de Falkland-Eilanden Is, werden gisteren door
de god van de zee Neptunus de opvarenden ontgroend, die voor het eerst de evenaar passeerden.
weinigen die toestemming
hebben om te profiteren van
de twijfelachtige genoegens
die Ascension, een eiland dat
van Engeland is, maar wordt
gebruikt door de Verenigde
Staten, te bieden heeft.
Het eiland is het laatste be
voorradingsstation. Van nu af
aan zijn we helemaal op ons
zelf aangewezen. Als we na
8000 mijl bij de Falkland Ei
landen arriveren, is er nie
mand anders tot wie we ons
voor bevoorrading kunnen
wenden.
's Avonds vermaken de solda
ten die geen dienst hebben,
zich met vissen! Grote tonijn
en rode brasem worden des
kundig aan boord gehaald.
Terwijl de communicatie tus
sen de schepen die in de smo
rende hitte helemaal verduis
terd zijn, met lichtseinen
wordt onderhouden, laat ie
mand een soort ankertje zak
ken met daaraan een groot
sappig stuk vlees voor de
haaien. Er ontstaat wat op
schudding bij het vooruitzicht
dat er werkelijk een haai ge
vangen wordt
De Invincible gaat bijna nooit
voor anker omdat de bevoor
rading geheel vanuit de lucht
geschiedt. De meeste dagen
doet het 20.000 ton wegende
vliegdekschip niets anders dan
voor en achteruit varen als
een automobilist die in het
stadscentrum naar een par-
keerplekje zoekt. Er is een
constante dialoog tussen de ka
piteins van de vloot en schout
bij nacht John (Sandy) Wood
ward, die zijn wimpel heeft
gehesen op de Hermes, ons
zusterschip. Het plannen gaat
dag en nacht door en het is
moeilijk te begrijpen dat de
soldaten die nog genieten van
de tropische zonneschijn nu al
orders krijgen voor de weers
verandering onder het motto
„kou kan dodelijk zijn". De or
ders stellen onder meer dat bij
aankomst bij de Falkland Ei
landen de soldaten aan dek te
maken krijgen met temperatu
ren tussen de een en zeven
graden Celsius en er wordt ge
waarschuwd voor bevriezings
verschijnselen en „contact met
koud metaal" waardoor de
huid aan het metaal kan plak
ken.
COPYRIGHT THE GUAR
DIAN
Haig op de terugtocht
Omringd door vele veiligheidsagenten las de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken. Halg,
gisteren in de stromende regen op het vliegveld van Buenos Aires een verklaring voor over de
slopende onderhandelingen met de Argentijnse president Galtieri. Gisteren beëindigde Haig zijn
besprekingen in Argentinië en vertrok vervolgens naar Washington. Haigs voorstellen werden eerst
aan Londen voorgelegd.
(Van onze correspondent Ro
ger Simons)
LONDEN Hoewel En
geland zijn armada, die op
weg is naar de Falkland-
Eilanden, opgedragen zou
hebben haar tempo te
vertragen, stuurt het
steeds meer troepen en
marine vaartuigen naar die
bestemming. Zowat 900
paracommando's zijn gis
teren ingescheept in de
haven van Huil. Nog meer
soldaten vertrekken daar
woensdag. Zij zullen aan
boord van de gevorderd
veerboot, de Europic
Ferry, naar de Falkland
Eilanden varen.
Nog drie eenheden van de
Royal Navy zijn uitgekozen
om in het zuidelijke gebied
van de Atlantische Oceaan
dienst te doen als ambulance
schepen. In geval van oorlog
zullen zij gewonden overbren
gen naar de hospitaalschepen
Canberra en Uganda. Dit laat
ste vaartuig is gisteren ver
trokken uit Gibraltar.
Het Britse ministerie van de
fensie heeft nog twee koop-
vaardijboten gevorderd. In het
totaal werden al 39 burgerlijke
schepen opgeëist wegens het
Falldand-geschil.
Het bericht dat de Britse ar
mada momenteel minder snel
vaart, is afkomstig uit Ameri
kaanse bron. In Washington
wordt verondersteld, dat En
geland zijn oorlogsbodems op
zettelijk trager naar de Falk
land Eilanden doet varen, om
de psychologische druk op Ar
gentinië langer vol te kunnen
houden en meer tijd te geven
voor onderhandelingen over
een vreedzame oplossing van
het Falkland-geschil.
Volgens berichten uit Was
hington, die in Londen niet
bevestigd of tegengesproken
worden, zal de Britse armada
het betwiste gebied niet berei
ken vóór 28 april. Dat is onge
veer een week later dan oor
spronkelijk werd verwacht.
AIRES Terwiil Engelands machtige armada op-
par t naar de Falkland Eilanden en de „zenuwenoorlog" met
w tinië steeds meer naar een echte oorlog groeit, wordt La-
dit ^erika overspoeld door een golf van solidariteit De riva-
nji Argentinië zelfs het Portugees sprekende Brazilië
It linkse kritici van de rechtse militaire junta hebben de
tijbij >ijl begraven. Bijna eensgezind hebben ze zich opgesteld
j te hun in het nauw gebrachte broer die, hoe onverstandig
n a andelwijze ook was, slechts terugnam wat altijd al van
*as geweest
een tafereel rijk aan ironie en paradoxen. Engeland wordt
ojjel Zuid-Amerika bewonderd en gerespecteerd vanwege de
het Pzame rol die het in de 19e eeuw heeft gespeeld toen veel
fcui merikaanse landen zich probeerden los te weken van
u-dei t Het continent is doortrokken van namen van Engelse,
>e en Ierse helden die aan de zijde van de Amerikanen
kerkelijk of met de mond streden voor hun onafhankelijk-
Hoewel de „Malvinas" altijd al als Argentijns werden be
schouwd in Latijns-Amerika, waren vele landen het niet eens
met de gewelddadige manier waarop Galtieri ze „heroverde".
Niet alleen waren ze het niet eens met zijn methode, ze twijfel
den ook aan zijn motieven in een tijd van grote sociale onrust en
economische malaise. Maar nu Engeland met geweld heeft ge
reageerd, komen vele vreemde bedgenoten bijeen om hun af
keuring uit te spreken over wat volgens hen een ouderwetse Eu
ropese taktiek is. Net als vroeger, zo menen zij, laat de machtige
Europeaan imperialistische kanonneerboten ops tomen naar een
onafhankelijk, maar zwak Amerikaans land.
Venezuela bijvoorbeeld herinnerde eraan dat de laatste keer dat
Europeanen (in dit geval de Engelsen, Duitsers en Italianen) een
vloot stuurde-om de haven La Guaira te blokkeren en te bom
barderen omdat Venezuela hun geld schuldig was, alleen Argen
tinië, zijn Zuidamerikaanse zusterland steunde. Deze morele
schuld aan Argentinië moet worden ingelost, aldus het dagblad
Diario de Caracas.
De landen die het hiermee eens zijn, zijn van uiteenlopende po
litieke kleur. Fidel Castro's Cuba en Argentinië hebben hun be
trekkingen opgevoerd tot ambassadeursniveau na een langduri
ge periode van verkilde betrekkingen. Tegelijkertijd bieden fel
le anti-Castro Cubanen in Miama zich aan om voor Argentinië
te vechten. In Midden-Amerika heeft Nicaragua, dat Argentinië
bitter heeft gekritiseerd wegens zijn steun aan Somoza-aanhan-
gers, zijn volledige steun gegeven aan het Argentijnse „recht om
de eilanden te heroveren Nicaragua's aartsvijand, de Salvado
raanse junta, heeft zelfs nog enthousiastere steun gegeven aan
Buenos Aires, hetgeen te begrijpen valt gezien de militaire hulp
van Argentinië aan EU Salvador.
Ook Guatemala heeft j
mee onrust i
Guatemalaanse leger gelijksoortige militaire actie onderneemt
om de vroeger Engelse kolonie waar het aanspraak op maakt te
„heroveren'Dit lijkt echter onwaarschijnlijk daar Guatemala's
nieuwe leider, generaal Efrain Rios Montt, zijn best doet om het
mala heeft partii gekozen voor Argentinië en daar-
l gezaaid in het buurland Belize dat bang is dat het
Washington naar de zin te maken in de hoop dat Amerika dan
besluit zijn militaire hulp te hervatten.
Zelfs Mexico, lange tijd ongelukkig met de Argentijnse junta en
zijn steun aan rechtse regimes in Midden-Amerika, heeft zich
helemaal achter Buenos Aires opgesteld.
Dichter bij huis kan Argentinië op meer dan morele steun reke
nen als het werkelijk tot een gewapend treffen komt. Brazilië
zou al beperkte militaire steun geven en Peru zou, hoewel de
regering het ontkent, enkele van zijn Russische vliegtuigen naar
het zuiden van Argentinië hebben gestuurd. Ook de Boliviaanse
luchtmachtcommandant heeft vliegtuigen toegezegd, mocht Ar
gentinië die nodig hebben, hoewel hij later werd overstemd door
de Peruaanse president, Celso Torrelio. Alleen Chili zit in een
moeilijk parket Verwikkeld in een acuut grensgeschil met Ar
gentinië rond drie eilandjes in het Beagle-kanaal en met vele
Chileense burgers in Argentinië is Chili buitengewoon zenuw
achtig.
THE GUARDIAN JOHN RETTIE
