„Laat verdraagzaamheid
en geduld dialoog
Nederland VS bepalen
wr T i
m
m 4A
Joodse fanatici
dreigen
met zelfmoord
Van der Stoel voert „pittig"
gesprek over El Salvador
Koloniaal diner bevestigt
vriendschapsbanden
Verenigde Staten-Nederland
Willy Brandt: crisi
biedt mogelijkheid
tot hervorming
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 APRIL 1962 PAGINA 1
IRAANSE EX-MINISTER
BEKENT KOMPLOT
TEHERAN De voormalige minister van
buitenlandse zaken van Iran en ex-vertrou
weling van Khomeini, Sadegh Ghotbza-
degh, heeft gisteravond in een televisie-in
terview erkend, dat hij een komplot voor
bereidde om de ayatollah en de voornaam
ste leiders van de Islamitische Republiek te
ver-moorden. In een 15 minuten durende
uitzending zei Ghotbzadeh, wiens arrestatie
op 10 april officieel gemeld werd, dat hij de
samenzwering drie maanden geleden op
touw had gezet met Iraanse legerofficieren.
Ghotbzadegh zei bovendien dat twee reli
gieuzen als bemiddelaar waren opgetreden
tussen hem en ayatollah Madari, de hoogste
sji'ietische leider na Khomeini. „Volgens
die bemiddelaars keurde Madari de poging
oriv de regering omver te wewrpen goed",
zoLzei Ghotbzadegh.
Glemp volgende
week naar paus
VATICAANSTAD De
primaat van de Poolse ka
tholieke kerk, aartsbis
schop Glemp, zal volgende
week een bezoek brengen
aan het Vaticaan voor
overleg met paus Johan
nes Paulus II.
Dit is bekend gemaakt
door de secretaris van de
Poolse bisschoppenconfe
rentie, bisschop Dabrows-
ki, die gisteren in Rome.
aankwam. Glemp zal vol
gens hem waarschijnlijk
op 26 april uit Polen ver
trekken. Dabrowski zelf
blijft minstens twee weken
in het Vaticaan.
Neger en vrouw
in de ruimte
Voor het eerst in de ge
schiedenis van de Ame
rikaanse ruimtevaart
zijn een neger en een
vrouw uitverkoren voor
vluchten in de ruimte.
Het zijn S. Bluford, een
luitenant-kolonel bij de
luchtmacht van wie nog
niet bekend is wanneer
hij precies als astronaut
zal optreden, en dr.
Sally Ride, een natuur
kundige die reeds vol
gend jaar bij de zeven
de vlucht van de space-
shuttle in actie zal ko
men.
Z-afrikaanse troepen
doden SWAPO-strijders
WINDHOEK Legereenheden die on
der Zuidafrikaanse leiding staan, hebben
gisteren in het noorden van Namibië
acht guerrillastrijders van de SWAPO,
de Namibische bevrijdingsorganisatie, ge
dood. Afgelopen weekeinde werden in
hetzelfde gebied zes SWAPO-strijders ge
dood.
Volgens het communiqué werden giste
ren zes guerrillastrijders in het blanke
boerendistrict bij Tsumeh in de val ge
lokt en gedood. Twee anderen werden
doodgeschoten bij een schermutseling
met troepen van het leger op een boerde
rij in hetzelfde gebied. Aan de kant van
de Zuidafrikanen zouden acht doden ge
vallen zijn.
Westeuropeanen
demonstreerden
in Oost-Europa
MOSKOU In verscheidene Oost-
europese hoofdsteden hebben West
europeanen gisterochtend korte de
monstraties gehouden tegen de hon
ger in de wereld en de bewapenings
wedloop.
In Moskou wilden zeven pacifisten
uit Italië, Spanje, Frankrijk en België
op het Rode Plein een spandoek ont
vouwen met de woorden Vrede,
Brood, Ontwapening en pamfletten
uitdelen. Zodra het spandoek was on
trold, werden zij gearresteerd. Het
Russische ministerie van buitenland
se zaken maakte later bekend, dat de
zeven in de loop van gistermiddag
zijn vrijgelaten. Zij moesten vanoch
tend de Sovjet-Unie verlaten.
Manifest Vlaming
in Frankrijk
DIKSMUIDEN De
mingen hebben een mani
gepubliceerd, waarin zij
Franse overheid vragen
volkseigene, de taal, gesd
denis en cultuur van
Franse Vlamingen te erk
De voornaamste Vlaai
culturele genootschappen
Frankrijk hebben dit nu
fest gepubliceerd ter gek tf
neheid vain de vierde vla
•e volksuniversiteit,
zojuist in Hazebrouck
beëindigd. Het is overgt li
men door het orgaan van s
van de belangrijkste Vlaaant
bewegingen in België.
(Vervolg voorpagina)
WASHINGTON Koningin
Beatrix zei tijdens het staatsdi-
ner dat verdraagzaamheid
steeds een van de kenmerken
is geweest van de Nederlandse
samenleving. Zij sprak de
hoop uit dat „verdraagzaam
heid, openheid en geduld, ken
merken blijven can ons inter
nationaal samengaan". De vor
stin gaf tijdens het diner de
meest uitgebreide toespraak
van de dag. Ze zei verder „een
levendige herinnering te be
waren aan de genegenheid die
zowel mijn moeder als mijn
grootmoeder koesterden voor
president Franklin D. Roose
velt. Een van de laatste brie
ven die Roosevelt schreef in
het begin van 1945, twee da
gen voor hij stierf, was gericht
aan mijn grootmoeder, aan wie
hij de verzekering wilde ge
ven, dat de hulpverlening aan
Nederland, dat honger leed en
werd onderdrukt, zijn volle
aandacht had. U kunt er zeker
van zijn, schreef hij, dat ik
mijn land van afkomst nooit
zal vergeten".
Tijdens haar tafelrede ging de
vorstin ook in op de rol van de
VS in de beide Wereldoorlo
gen, de rol van de NAVO na
de Tweede Wereldoorlog en
de Marshallhulp, die zij een
„schitterend voorbeeld van
Amerikaans staatsmanschap"
noemde, omdat met dit hulp
plan „niet een patroon werd
opgelegd, maar respect werd
getoond voor de eigen waar
den van de Europese samenle
ving".
Het galadiner, waarbij de ko
ningin en mevrouw Reagan
respectievelijk in mosgroen en
turquoise waren gekleed, werd
bijgewoond door bijna twee
honderd gasten, onder wie de
meeste leden van de Ameri
kaanse regering, prinses
Christina en Jorge Guillermo,
filmacteur Charlton Heston en
de in Amerika zeer gevierde
Nederlandse kunstschilder
Willem de Kooning. Na het di
ner speelde jazz-pianist George
Shearing en zong bassist Brian
Torff in de East Room. Vóór
het diner wisselden het ko
ninklijk paar en de Reagans
geschenken uit. President
Reagan gaf koningin Beatrix
een deeltje van het vermaarde
Amerikaanse Steuben-kristal.
Een soortgelijk cadeau bracht
mevrouw Reagan vorig jaar
zomer mee voor het huwelijk
van prins Charles en lady Dia
na. De koningin gaf president
Reagan twee zilveren kande
laars uit 1782 van de Friese
zilversmid Pieter Meeter. Ko
ningin en prins en de Reagans
wisselden ook fraai ingelijste
foto's uit. President Reagan
werd door de koningin onder
scheiden met „de Orde van de
Nederlandse Leeuw" en me
vrouw Reagan met de Ko
ninklijke Huisorde.
Deze met een schitterende len
tezon overgoten eerste dag van
het staatsbezoek, was begon-
De grote organisatrice achter het feest gisteravond, mevrouw
Roberta Enschede uit Wassenaar, lacht breeduit. Daar was alle
reden voor: na een half jaar voorbereiding verliep alles op rolle
tjes. Van links naar rechts: congreslid Gilman, de echtgenote van
de Haagse burgemeester mevrouw Scbols. mevrouw Enschede
en het congreslid Hoyer.
nen met een ceremoniële ont
vangst op het Witte Huis. Ko
ningin en prins lunchten ver
volgens op het State Depart
ment, waar minister Haig van
wege zijn bemiddeling in het
conflict rond de Falklands-Ei-
landen verstek moest laten
gaan. In de middag legde de
koningin een krans op de na
tionale begraafplaats in Ar
lington, bezocht het nabijgele
gen Nederlandse carillon, dat
dertig jaar geleden door ko
ningin Juliana is geschonken
en opende een tentoonstelling
van de vermaarde Nederland
se „Stijl"-beweging in een van
de vooraanstaande musea van
Washington. Het carillon, dat
door duiven, bezuinigingen en
nalatigheid de laatste jaren
ernstig in verval was geraakt,
was door een actie van een
aantal particulieren en banken
in Washington te elfder ure in
volle glorie hersteld.
In zijn welkomstoespraak gis
terochtend bij het Wittte Huis,'
herinnerde Reagan eraan dat
Nederland een van de eerste
landen was, waartoe de eerste
Amerikanen zich voor hulp
richtten. „Nederland heeft een
blijvende stempel op ons land
gedrukt", aldus de president.
Koningin Beatrix zei haar be
zoek te beschouwen „als een
mijlpaal op een reis, die zo'n
200 jaar geleden is begonnen
en waarvan het einde nog niet
in zicht is". Reagan maakte er
wat meer van dan een gele-
genheidsspeechje door onder
meer te zeggen dat „als totali
taire landen wordt toegestaan
militair superieur te worden,
vrijheid en vrede uitsluitend
zullen afhangen van de wel
willendheid van tirannen".
De ontvangst was zoals gebrui
kelijk bij bezoeken van buiten
landse staatshoofden aan de
VS en zeer kleurrijke en uiter
mate strak geregisseerde ge
beurtenis, die van dichtbij kon
worden gadegeslagen door
honderden leden van de Ne
derlandse vereniging in Was
hington en door een grote
groep Amerikaanse ambtena
ren en hun gezinnen. Kleurrij
ke erewachten van alle Ame
rikaanse strijdmachten waren
ter begroeting aanwezig. Tij
dens het spelen van de volks
liederen werden 21 saluutscho
ten afgevuurd. Na de officiële
ontvangst buiten vond in de
particuliere vertrekken van
het presidentiële ech'oaar van
het Witte Huis nog een korte
bijeenkomst plaats, die onge
veer een half uur duurde.
De Amerikaanse televisie
schenkt intussen wat meer
aandacht aan het staatsbezoek.
ABC bracht zondagavond in
het nationale weekend-nieuws
een voor dit soort nieuwspro
gramma's lang verslag van de
aankomst van koningin en
Erins op zondagmiddag. De
abeltelevisie bracht een
rechtstreeks verslag van de
welkomstceremonie bij het
Witte Huis. maar onderbrak
de toespraak van de vorstin
met reclame voor grasmaai-
-machines.
Koningin Beatrix krijgt een mantel aangeboden op het moment
dat het gisteren In Washington even ging waaien. Het gebeuren
speelde zich gistermiddag af bij een bezoek aan het carillon dat
door Nederland aan de Amerikaanse hoofdstad Is geschonken.
Terwijl prins Claus glimlachend toeziet, kijkt Beatrix op naar de
klokken van het carillon.
(Van onze correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Minister Van der Stoel van buitenlandse za
ken heefi gisteren wat hij zelf noemde „een pittig gesprek" op
het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken gevoerd
over de problemen in Centraal Amerika in het algemeen en die
in El Salvador in het bijzonder. „De grote emoties die bij ons
bestaan over El Salvador, blijken ook in de Verenigde Staten te
leven, de conclusies vallen echter nogal anders uit", aldus Van
der Stoel. Opnieuw was hem opgevallen, hoe groot de Ameri
kaanse vrees is, dat heel Midden Amerika in tien tot vijftien jaar
een Cubaans karakter zou kunnen dragen.
Bij afwezigheid van Haig (Argentinië) en diens plaatsvervanger
Stoessel (Midden Oosten) sprak de minister op het State Depart
ment met Lawrence Eagleburger, directeur Politieke Zaken en
voormalig hoofd van de Europese afdeling. De bewindsman
heeft de Nederlandse verontwaardiging overgebracht over het
feit dat El Salvador niet bereid is de Nederlandse onderzoek
commissie te laten praten met de sergeant en de soldaten, die de
fatale schoten op de vier Nederlandse journalisten hébben ge
lost. Volgens Van der Stoel was Eagleburger niet bereid op dit
moment toe te zeggen een Nederlands verzoek om medewerking
van de Salvadoriaanse regering te steunen.
SCHEVENINGEN Prinses Margriet heeft gisteravond uit
handen van twee leden van het Amerikaanse Huis van Afge
vaardigden de gecalligrafeerde proclamatie in óntvangst geno
men, waarin het Congres onlangs de 19e april vaststelde als
„Dag van Nederlands-Amerikaanse vriendschap". Gisteren was
het precies 200 jaar geleden dat de Staten Generaal van ons land
John Adams erkende als gezant van de Verenigde Staten. De
overhandiging van de proclamatie had plaats tijdens een ruim
vier uur durend „colonial dinner" in het Kurnaus, georgani
seerd door „The American Women's Club of The Haque" en het
comité waarin de in ons land verblijvende Amerikanen, politiek
verdeeld in democraten en republikijnen, zijn verenigd ofwel
„The Bipartisan Committee of The Netherlands". Eregasten wa
ren twee nazaten van de eerste ambassadeur in ons land. de he
ren Thomas en Charles Adams en hun echtgenoten. Voorts za
ten aan premier Van Agt, de heer Van Vollenhoven, plaatsver
vangend ambassadeur Boggs, de echtgenote van de Haagse bur
gemeester mevrouw Schols, tientallen andere genodigden en
ruim vierhonderd leden van de Amerikaanse gemeenschap in
ons land, die raison van 75 gulden mochten genieten van ge
rechten, die onder leiding van chefkok Jan Hekkelman waren
bereid aan de hand van 200 jaar oude, uit de bibliotheek van het
Congres opgediepte, recepten. Dat genieten werd overigens
veelvuldig en langdurig onderbroken door speeches van plaats
vervangend ambassadeur Boggs, de congresleden Gilman en
Hoyer, de heren Adams, premier Van Agt en prinses Margriet.
De vriendschapsbanden tussen de Verenigde Staten en ons land
stonden daarin uiteraard centraal. Boggs en Van Agt herinner
den ook nog even aan de actie van de vandalen, die vorige week
de replica van het Witte Huis in Madurodam deels vernielden.
Een laffe daad die totaal geen afbreuk doet aan de goede betrek
kingen tussen beide landen, zo verzekerden beiden. Uit vrees
dat Onkruit opnieuw zou toeslaan hadden enkele gasten zich bij
het betreden van het Kurhaus jassen aan om geen verf of iets
dergelijks op de avondkleding te krijgen. De beveiling rond het
hotel was echter optimaal. Er behoefde niet gewied te worden.
Foto's: Milan Konvalinka
Prinses Margriet
brengt een dronk uit
op een voortzetting
van de vriendschappe
lijke betrekkingen tus
sen de Verenigde Sta
ten en ons land.
AJCVT. 1
Do heren Thomas (links) en Charles Adams poseren hier mei Ie- p,„w K_ r.ml
óen van de ..English Speaking Theatre o» Amsterdam", die tlf- PreI™®' J*j geoprek met de heer Zweifel, wiens model
dens het banket een stuk opvoerden met in de hoofdrol John va" "e' w Huls vanaf mo'gen weer In Madurodam Is te be-
Adarm zichtigen In het midden mevrouw Zweifel
Premier Van Agt legt de heren Adams, Hoyer en Gilman uit wat
er op de zilveren legpenning staat, die hl| hun gisteravond aan
het slot van het banket schonk. Aan de ene kant de portretten
van de eerste ambassadeurs, die van Adams en Van Berkel (de
eerste gezant van Nederland In de VS) en aan de andere kant
het embleem van het Bicentennial Committee
YAMIT Ongeveer 2000 ex
treem-nationalistische Israëli
sche kolonisten in Yamit in de
Sinai stevenen af op een con
flict met de legereenheden, die
tot taak hebben het gebied te
ontruimen. De Sinai moet voor
maandag aanstaande aan
Egypte zijn teruggegeven.
De gedwongen evacuering van
zo'n 100 kolonisten verliep gis
teren zonder incidenten. De
ontruiming van de grootste
nederzetting in de Sinai, Ya
mit, is gisteren niet doorge
gaan in verband met het drei
gement van een kleine groep
fanatici, die zeiden zelfmoord
te zullen plegen als de ontrui
ming zou doorgaan. Ook van
daag zal Yamit niet worden
ontruimd, omdat de joodse
slachtoffers tijdens het bazi-re-
gime worden herdacht
De Israëlische radio en televi
sie hebben hun uitzendingen
gisteravond een minuut onder
broken uit protest tegen de be
perkingen, die de autoriteiten
hebben opgelegd aan journalis
ten in de Sinai. Het Israëlische
leger had gisteren alle iourna-
listen verwijderd uit het ge
bied bij het begin van de eva
cuatie van 100 kolonisten. Is
raëlische hoofdredacteuren
hebben premier Begin ge
vraagd de maatregel van de
minister van defensie onge
daan te maken en de persvrij
heid te herstellen. De regering
heeft al eerder de persvrijheid
aangetast toen journalisten
werd verboden de wekenlange
staking op de geannexeerde
Golannoogte te verslaan. De
Israël heeft gisteren in j"«ï
lem beroep aangetekend Qt
het hoogegerechtshof ttei
het besluit van de Israëli]
regering geen journalisten
te laten bij de ontruiming
de Sinai.
Israëlische
minister
veroordeeld
TEL AVIV De Israeli
minister van immigratie,
ciale zaken en maatschappi
werk, Aharon AboehatzeiipC
gisteren veroordeeld we
misbruik van vertrouwen S!
diefstal. Op deze beschuldi
gen staat een maximum(j|
van zeven iaar.
Morgen zal de straf woM
uitgesproken. Leden van|
raëlische regeringspartijen
de oppositie nebben onmid"?
lijk zijn aftreden geëist. Ii "1
geringskringen werd ontl^1
dat na Aboehatzeira's teruj15
den zijn Tami-partij, die
drie leden in de Knesse
vertegenwoordigd, zich ut'
coalitie zal terugtrekken,
regering-Begin zou dan
meerderheid verliezen. Ifer
derden verontwaardigde
hangers van de ministerDn.
monstreerden buiten het 'C1
rechtsgebouw toen het vc
bekend werd. Een poV€
macht wist ongeregeldh
te voorkomen.
correspondent Ami van \^'at
MUNCHEN „Ons partijcongres valt in een moeilijke tiid. hi
van buiten op ons af komt, wordt door onze eigen tekortkoi nni
gen aangevuld. Het dal waar we nu doorheen gaan, is diepe .jne
onvriendelkijker waar wij de laatste 15 jaar doorheen moesl t fc
Met deze sombere woorden begon SPD-voorzitter Willy Br
zijn openingsrede op het congres van de Westduitse sociaal
mokraten dat gisteren in München begon. e
De rede was een twee uur durend zelfonderzoek naar de ot<,hc
ken van de diepe crisis, waarin de SPD ainds de verkiezii tijr
van de herfst 1980 is geraakt De eigenlijke politieke tegen^ v
der, CDU- CSU, kwam nauwelijks in het verhaal voor. Teg zol
porobeerde de voormalige bondskanselier de gedelegeerden
hart onder de riem te steken en probeerden hij hen deels be ft I
rend in de stemming te brengen voor een nieuw elan en mi
nieuw begin, een „Aufbruch nach vom", waarmee aan de ii jn
ne strijd over allerlei onderwerpen een eind gemaakt enftbe
vertrouwen in de partij weer hersteld kan worden. Lje
Maar al direct na zijn openingswoorden bleek dat het in 1 tijr
chen uiterst moeilijk zal worden om deze „wederopstand py
werkelijkheid te doen worden. Van verschillende kanten (o DL
andere van de voormalige burgemeesters van Frankfurl
Hamburg, Arndt en Klose) werd gistermiddag, toen het nog
eens om omstreden vragen als a toom politiek en werkgele
heid ging, heftige kritiek geuit op de partijleiding in Boni
zich veel te veel met internationale zaken bezighoudt en di
leen nog in staat is tot kortademige compromissen met de i g
ringspartner FDP. I g
In zijn rede benadrukte Brandt overigens het voornemen vi
SPD om de coalitie met de liberalen voort te zetten. Teg
waarschuwde hij de FDP echter met zoveel woorden om o
ciaal-economisch gebied de problemen niet op conserva»
wijze op te lossen, maar op constructieve hervormingen ai 'os
sturen. In zijn vertwijfelde poging om de toestand in de paft lu
verbeteren, greep Brandt zelfs terug naar zijn vroegere su üni
formule „meer demokratie wagen" en hij poneerde in dit *me
band de stelling dat de huidige economische crisis zelfs nk
mogelijkheden tot maatschappelijke hervormingen biedt Iin
Brandt bezwoer de gedelegeerden nog eens om deze partijbi #jj
komst dan ook tot het congres van de werkgelegenheid U
ken, omdat dit het grootste probleem van deae Mjd is en and
de SPD hiermee het vertrouwen bij de kiezers terug kan Vas
nen. Voorzitter Brandt verdedigde in dit verhand nog een ,eer
zogenaamde „Dubbelbealuit" van de NAVO, omdat een oj!l z
fing van dit besluit naar zijn woorden „de Sovjet-Unie het P231
zou kunnen leveren om niet meer serieus in Genève te kui mer
onderhandelen en omdat het de Verenigde Staten aanleie- H
zou kunnen geven om de zelfgekozen verplichting tot eref*
onderhandelingen op te geven. 'erk
