Op Invincible is het al volop oorlog
ES
PRINS ANDREW HEEFT
GEEN STREEPJE VOOR
m
HP
m
jC
Thatcher
bikkelhard
in Falkland-
s
Bezetting Falkland
Eilanden ramp voor
Argentijnse
economie
I'l sites
li
PE TIJD
-BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 15 APRIL 1982 PAGINA 6
,ai
m:
he
crisis
1 Vervolg van de voorpagina)
LONDEN Thatcher
legde tijdens het spoedde
bat de nadruk op Groot-
Brittannië's militaire
■macht en de vaste wil om
de democratische rechten
■van de Falklanders te
herstellen. Inmiddels is
bekend geworden dat het
'eskader dat op weg is naar
.het zuidelijke gebied van
de Atlantische oceaan zal
versterkt worden met ex
tra schepen, vliegtuigen
'en ander oorlogsmate-
rieel. De regering van
Londen schijnt dus te ver
wachten, dat in de zone
van de Falkland-eilanden
een langdurige Britse mi
litaire aanwezigheid nood
zakelijk zal zijn.
Premier Thatcher huldigde de
Amerikaanse minister van
Buitenlandse Zaken Alexan
der Haig voor zijn pogingen
om door middel van pendeldi
plomatie een vreedzame oplos
sing te vinden voor het Falk-
land-geschil. Zij verklaarde
dat de onderhandelingen inge
wikkeld, veranderlijk en
moeilijk zijn.
Thatcher deed geen onthullin
gen over de voorstellen die tij
dens de recente onderhande
lingen gedaan werden. Maar
ze zei wel, dat de Argentijnse
suggesties van maandagavond
(waaronder handhaving van
.de Argentijnse souvereiniteit
lover de eilanden) niet aan
vaardbaar waren voor Groot-
Brittannië.
Premier Thatcher zei overi
gens te verwachten dat de
nieuiwe ontmoeting van mi-
nister Haig met de Argentijnse
machthebbers van doorslagge
vend belang zou zijn.
Dé Britse regeringsleidster
heeft er nogmaals de nadruk
op gelegd, dat haar marine zal
vuren op alle Argentijnse
schepen, die zich binnen een
afstand van 200 mijl rond de
"Falkland Eilanden durven wa-
gen. ..Als ze dat doen. hebben
we alle hoop op een vreedza
me regeling van het Falkland-
geschil opgegeven", zei de pre
mier. Vastberaden zei ze tot
besluit: „De ogen van de we
reld zijn gericht op de Falk
land Eilanden. Wij zullen vol
houden, met alle middelen,
zelfs met de wapens als het
moet. om de Falklanders hun
democratische rechten terug te
kunnen geven".
Legerleider Michel Foot ver
klaarde zich volkomen solidair
met de conservatieve premier.
Ook dr. David Owen, een ge
wezen Labour-minister van
buitenlandse zaken, maar nu
zegsman van de nieuwe SDP,
sprak eveneens zijn steun uit
voor de regeringspolitiek.
Owen voegde er wel aan toe,
dat naar zijn mening alle Brit
ten een oplossing van de Falk
land-crisis verlangen zonder
dat daarvoor geschoten moet
worden.
Eén Labourlid, Judith Hart,
stelde voor de Britse Armada
te doen stilhouden bij het ei
land Ascension, en dan het be
vel om eerst te schieten on
voorwaardelijk in te trekken.
Volgens dat Labourlid zou de
kans van Groot Brittannië om
het Falkland-geschil vreed
zaam op te lossen, dan veel
groter zijn.
Op het reusachtige
Engelse vliegdekschip
Invincible wordt druk
geoefend met het oog
op een militaire con
frontatie met Argenti
nië. Aan boord be
vindt zich Gareth
Parry, die hierbij ver
slag doet van de ope
raties op het vliegdek
schip.
(Door onze speciale verslagge
ver Gareth Parry)
AAN BOORD VAN
DE INVINCIBLE
Om de paar minuten
weerklinken het hui
lende geluid van de
motoren en de doffe,
korte klappen van de
explosies. Sea Har-
rier-geveehtsvliegtui-
gen stijgen en landen
verticaal op. Ze oefe-,
nen op doelwitten op
enkele honderden
meters achter het
schip. Op weer een
ander gedeelte hou
den Sea King-heli-
copters vluchten voor
,opsporings- en ver
nietigingsacties. Over
het hele dek ver
spreid staan duizend
man paraat, met op
hun hoofd macabere
witte asbestkappen,
met voor hun gezicht
gasmaskers en over
hun armen tot de el
leboog reikende
handschoenen.
Het gevoel van onwerkelijk-
Het vliegdekschip Invincible
heid dat kenmerkend was
voor de eerste paar dagen aan
boord van de Invincible is nu
nagenoeg verdwenen. Het
zelfde geldt in zekere zin ove
rigens voor de hoop op een di
plomatieke oplossing van de
crisis. Naarmate de dagen
verstrijken en er meer voor
bereidingen worden getroffen
voor een gewapend treffen
lijkt terugkeren steeds moei
lijker te worden. De militai
ren die op weg zijn naar een
confrontatie in de Zuidatlanti-
sche Oceaan hoeven alleen
maar naar de boven het vlieg
dekschip cirkelende Russische
spionagevliegtuigen te kijken
om weer te weten in welke
tijden ze leven.
Alarm-oefeningen
Het alarm om gevechtsposten
in te nemen is telkens op
nieuw een indrukwekkende
en tegelijkertijd rustgevende
gebeurtenis. Met deze oefe
ningen hoopt men te bereiken
dat de kilometerslange gan
gen, de machinekamers, de
computerruimtes en de vele
kantoren bij de geringste aan
wijzing van gevaar onmiddel
lijk bemand worden voor het
geval er brand uitbreekt, er
lekken in de romp worden
geslagen of gewonden vallen.
De honderden waterdichte
deuren en sloten die het reus
achtige schip van 20.000 ton
in een reeks compartimenten
verdeelt, worden vastgezet, de
ruimten worden vergrendeld
en het luchtverversingssys
teem wordt ingeschakeld zo
dat ook overleving mogelijk is
bij een chemische aanval of
nucleaire neerslag. Iedereen
krijgt een positie aangewezen.
Ik sta naast het voornaamste
wapenmagazijn.
Op de „Invincible" bevinden
zich op strategische punten
„voedselvoorraden" voor het
geval een bepaald deel van
het schip geraakt en onbe
reikbaar of vernietigd wordt.
De verschillende eetzalen
voor de soldaten en de offi
cierskajuit waaruit alle kus
sens en kleedjes, pin-up girls
en tijdschriften zijn verwij
derd, krijgen een andere be
stemming. De officierskajuit
bijvoorbeeld die tot voor kort
elke avond een oase van rust
was waar de aanwezigen
voorzichtig nipten van limo
nadecocktails, zal de voor
naamste operatiekamer wor
den. De eetzaal van de admi
raal waar koningin Elizabeth
haar veijaardag volgende
maand zou doorbrengen
een reusachtige cake bespoten
met de insignes van het squa
dron van prins Andrew ligt
half klaar in een hoek zal
dienen als opvangcentrum
voor de gewonden.
Het sluiten van het schip voor
actie is op zich een indruk
wekkende aangelegenheid. Er
zijn miljoenen regeltjes die je
moet onthouden. Sommige
van de brandvrije pakken bij
voorbeeld moeten nat gehou
den worden als ze eenmaal
met water in aanraking zijn
geweest omdat de drager an
ders letterlijk gekookt wordt.
Je vraagt je af of het wel de
moeite waard is ze te dragen.
Overal bevinden zich bran
cards en eerste hulpposten.
Maar hoewel er duidelijk veel
nadruk wordt gelegd op zorg
voor slachtoffers en voorko
ming van schade en brand,
hebben honderden mannen
nieuwe taken gekregen. Veel
van de stewards bijvoorbeeld
moeten wapens en raketten
bedienen op en rond de vlieg-
dekken.
Dat het pas tot actie komt als
de vloot de Falkland Eilanden
heeft bereikt, kan overigens
al lang niet meer met zeker
heid worden gezegd. Elk mo
ment kan een Argentijnse
duikboot aan de horizon op
doemen. Als zo'n duikboot
een torpedo zou afschieten,
zouden er vitale pijpleidingen
en wanden beschadigd kun
nen worden. Toen de oefenin
gen waren afgelopen, werd
een „gedeeltelijk staat van pa
raatheid" ingesteld, hetgeen
betekent dat de vijandigheden
elk moment kunnen begin
nen. Zelfs hoge officieren aan
boord geven toe dat dit een
vermoeiende manier van le
ven is, maar dat is een werke
lijkheid waaraan we moeten
geloven totdat de crisis rond
de Falkland Eilanden defini
tief is opgelost.
COPYRIGHT THE GUAR
DIAN
Thatcher
„slechtste
premier van
Engeland
(Van onze correspondent Ischf
Roger Simons) ie,
LONDEN Margaret T rtoo
cher dreigt de geschiedeni vei
te gaan als de slechtste t ja;
mier, die Groot-Brittai ocen
sinds de Tweede Wereldoö IS d
gehad heeft. Dat blijkt n ec
„The Gallup Report takt.
bloemlezing van Gallup, rlan
niepeilingen, die afgelo gen.
jaar op de Britse eilanden de i
daan werden. nde
In oktober 1981 zei 48 pro» |gin{
van de ondervraagde Bril ie, d
„De slechtste premier die e-ini
ooit gehad hebben, is
vrouw Thatcher". De Con
vatieve leidster werd in i
ongunstige rangorde o[ j<
volgd door oorlogspremier
ville Chamberlain, die 12
cent van de stemmen ki
Winston Churchill was
gens de meeste Britten s
1940 de beste premier.
Het moge voor Margaret 1 I y
cher een troost zijn, dat
bour-leider Michael Foot
minder populair is dan zij
november 1981 vond maai
procent van de Britten I
een geschikte voorman vai
socialisten. Sinds de Twi
Wereldoorlog haalde geen
kele andere partijleider
lage score. Op de vraag,, «rvo
van de drie voornaamste
tijleiders de beste premier n_.
zijn, kwam David Steel va: P*
Liberalen voor Thatcher m£
Foot. H e<
De Britten schijnen het 1 ht
chers conservatieve partij k
zonder kwalijk te nemen
zij zo weinig rekening h
met verkiezingsbeloften,
begin 1979 gedaan werden1
Volgens 65 pet. van de On rel;
vraagde mannen en vrouirde
heeft Margaret Thatcher jerj
de kiezers bij de neus g im^
men. Afgelopen juni von
procent van de ondervra ~rr
Britten, dat premier That wl€
„niet te vertrouwen" is;
procent vond haar onopre e ja
Thatchers huidige strijd oi -
Falkland Eilanden te ku:
heroveren, is tegelijk een j|d
beten gevecht voor het be den
van haar premierschap. A |,fen
Falkland-crisis voorbij is eje
Gallup opnieuw onderzo
wat rlp Rrittpn 9
Prins Andrew
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De officie
ren en manschappen aan
boord van het hypermo
derne Britse vliegdek
schip Invincible dat nu op
weg naar de Falkland Ei
landen de evenaar gepas
seerd is, dragen sinds af
gelopen maandag nette
tropische uniformen. Ook
„HRH" ziet er keurig uit
in het wit „HRH" is Zijne
Koninklijke Hoogheid on
der-luitenant Andrew
Windsor (22), oudste
broer van de Britse
kroonprins Charles. An
drew dient sinds enkele
maanden als piloot van
een hefschroefvliegtuig
aan boord van de Invinci
ble. Alle piloten dragen
een schouderbadge, waar
op hun voornaam prijkt.
Dat is een gewoonte, die
ze overgenomen hebben
van de Amerikanen.
Alleen Andrew loopt niet
te pronken met zijn voor
naam. Op zijn naamplaatje
staan alleen de hoofdletters
„HRH", de Engelse afkor
ting van Zijne Koninklijke
Hoogheid. Dat wil niet zeg
gen, dat zijn collega's zich
telkens vol eerbied met die
koninklijke titel tot hem
richten. Als de prins
's morgens in de mess bij
hen aan tafel komt zitten,
roepen ze hem ook maar
een „hai" of goedemorgen
toe.
Aan boprd van de Invinci
ble bevinden zich slechts
twee oorlogscorresponden
ten, onder wie Gareth
Parry, die stilzwijgend met
de marine overeengeko
men zijn prins Andrew met
rust te laten, ook al missen
zij op die manier vrijwel ie
dere dag nieuwe pracht
kansen op koninklijke pri
meurs. 'Ze zien de prins ge
regeld in de mess, in de bar
voor officieren of op het
vliegdek. Zijn gedachten
aan de vooravond van de
mogelijke oorlog tegen Ar
gentinië zullen dan ook
vermoedelijk nooit op pa
pier gezet kunnen worden.
Aan boord van de Invinci
ble bevinden zich ook een
aantal piloten de fine
•fleur van andere marinfe
eenheden en de RAF die
nog nooit op een vliegdek
schip gewerkt hebben. Zij
nemen ook geregeld deel
aan uitgebreide start- en
landingsoefeningen. Hoe
wel deze zelfs voor doorge
winterde vliegdekschippi-
loten altijd zware dobbers
zijn, gaat volgens het op
perbevel van de Royal
Navy alles opperbest.
Op de Invincible vergade
ren ook geregeld de gezags
voerders van de tientallen
eenheden, die het vlieg
dekschip vergezellen. Zij
worden per hefschroef
vliegtuig over en terug ge
bracht en bespreken aan
boord van de Invincible de
taktiek, die de Britse arma
da zal gebruiken wanneer
ze volgende week gecon
fronteerd wordt met de Ar
gentijnse oorlogsvloot. Het
Britse marine-eskader staat
onder het bevel van
schout-bij-nacht John
Woodward (50), wiens
vrienden hem wegens zijn
rood haar „Sandy" noe
men. Woodward is gespe
cialiseerd in oorlogsvoering
door middel van onder
zeeërs.
-
t
"Argentijnen niet welkom
Een verkoopster op de Falklandk Eilanden heeft op haar k
staan dat het aan Argentijns militair personeel ten strengs ra
verboden om de winkel binnen te gaan en inkopen te doen ^di
bevel ging uit van de nieuwe Argentijnse gouverneur van d «ac
landen. Het Argentijnse opperbevel probeert de Falkland u
door een behoedzaam beleid zoveel mogelijk voor zich te
BUENOS AIRES De
bezetting van de Falkland
Eilanden door Argentinië
betekent een ware ramp
voor de Argentijnse eco
nomie, zo is de mening in
bank- en handelskringen
in Buenos Aires. De mi
nister van economische
zaken van Argentinië, Ro
berto Alemann, heeft tij
dens een bijeenkomst van
bankiers gezegd dat de
hele operatie het land tot
nu toe 500 miljoen dollar
heeft gekost.
De algemene overtuiging is
dat de regering binnenkort
met een financiële crisis wordt
geconfronteerd. De wissel
markt was gisteren weliswaar
weer gesloten om een run op
vreemde valuta's te voorko
men, maar de regering be
schikt niet over de middelen
om het interen op de reserves
te voorkomen. De deviezenre
serve van Argentinië wordt
geschat op 4,2 a 4,5 miljard,
maar daarvan is slechts ander
half miljard in contanten.
Vorig jaar juni verloren de
spaarder het vertrouwen in de
munteenheid, de peso, toen "er
een forse devaluatie was afge
kondigd. Er werd in totaal
twee miljard dollar opgeno-
i ih
men. Het vertrouwen is nog
steeds niet teruggekeerd. Als
gevolg van het gebrek aan
contanten is het tarief voor
daggeld opgeschroefd tot maar
liefst 400 procent en de rente
op deposito's van een jaar tot
240 procent. Vqor leningen
van dertig dagen moeten de
beste klanten van een bank
achttien procent rente betalen;
andere klanten zijn tgot 275
procent per jaar verschuldigd.
De Argentijnse graanexport
blijft weliswaar een belangrij
ke bron van inkomsten, maar
die inkomsten zullen kleiner
worden doordat de prijzen op
de wereldmarkt dalen. De in
flatie bedraagt op het ogenblik
120 procent, de industrie
draait op vijftig procent van
de produktie-capaciteit, de
werkloosheid wordt geraamd
op dertien procent van de be
roepsbevolking en de schulden
aan het buitenland belopen
naar schatting 34 miljard dol
lar. Dit jaar moet aan hoofd
som en rente zeven miliard
dollar worden terugbetaald.
Bankiers gaan ervan uit dat de
Falkland-operatie de inflatie
alleen maar aanwakkert. Ar
gentinië zal worden gedwon
gen meer te gaan lenen op de
internationale kapitaalmarkt
tegen een hogere rente nu
Britse banken geen zaken
meer doen met het land.
Het interview met koningin
Beatrix en prins Claus in Else
vier heeft al veel aandacht ge
kregen. Maar niet deze opmer
king over kroonprins Willem -
Alexander. „Hij heeft zo min
mogelijk speciale verplichtin
gen. Goed zijn best doen op
school. Huiswerk is zijn be-
justitie mr. Abspoel, die met
pensioen gaat: „Iedereen mag
wel eens een winkeldiefstal
plegen zonder direct voor de
strafrechter te worden ge
sleept. Ik heb me er zelf in
mijn jeugd ook wel eens schul
dig aan gemaakt". Een hoofd
artikel noemt de Voorjaarsno
ta een onduidelijke mengel
moes. „Het is toch te gek voor
woorden, dat de minister-pre
sident en de vice-premier di
rect na het bereiken van het
compromis daar een andere
uitleg aan gaven". Een groot
interview tenslotte met Toon
Hermans. „Zo licht als ik het
werk neem.... als het zo licht
zou worden beoordeeld, zou ik
van niemand kritiek krijgen.
Ik vind het helemaal niks. Ik
doe het zoals ik beweeg, adem
haal". Het blad heeft een uit-
neembare bijlage over de Ver
enigde Staten.
De Haagse Post vraagt zich af,
hoe omstreden de positie van
PvdA-voorzitter Max van den
Berg momenteel is. „Zijn posi
tie is op alle mogelijke manie-
ren in het geding aan het ko
men. Welke koers de partij
ook gaat, het moet duidelijk
zijn dat hij niet degene is die
het kan doen. Het zal van Den
Uyl moeten komen". Een com
mentaar noemt Engeland
„veeleisend door in de margi
nale verwaarloosde kwestie
van de Falkland-eilanden aan
spraak te maken op de steun
van de bondgenoten. Hoe ver
gaat een vriend bij het helpen,
verdedigen van ae restanten
van andermans wereldrijk? Ik
zou wel eens weten wat dr.
Drees sr. daarvan-denkt". Een
interview voorts met de ver
maarde activist en anarchist
Arthur Lehning. „Op het
ogenblik is er weinig van de
arbeidersklasse te verwachten.
Maar tenslotte zijn de ver
wachtingen die men heeft niet
statisch, en bij veranderende
toestanden is verandering "Van
mentaliteit altijd mogeliik.
Misschien dat de volken te elf
der ure toch nog ontwaken uit
hun afgoderij van de staat en
het nationalisme". Een onthul
lende reportage ook over pop
managers. „Het heeft met
macht te maken en niks meer
met inhoud. Het is pure macht.'
Het is heerlijk, je kunt de
mensen laten dansen, spastisch
op laten treden, tegenhouden...
Maar op zichzelf is het leeg,
dat moet je je altijd goed reali
seren. De macht valt weg als je
de functie uitstapt".
Vrij Nederland praat uitvoerig
met de scheidende Arie Groe-
nevelt. „Het is verdomde
goedkoop om krokodilletranen
te huilen over Polen, om het
feit dat de vakbeweging daar
in de boeien wordt geklonken.
Ook onze bewegingsvrijheid
wordt bij voortduring inge
perkt. Hier weet men net zo
min als daar iets anders te
doen dan de vakbeweging in
de boeién te klinken. Als op 1
juli opnieuw een loonmaatre
gel wordt afgekondigd, staan
we voor het derde jaar mach
teloos". Aandacht ook voor het
werk van camera-mensen en
de ellende die zij vastleggen.
„Eén van de meest vreselijke
dingen vind ik het uitreiken
van de World Press Photo.
Want de foto die wint is de
laatste jaren bijna altijd een
man, die aan een tank vastge
bonden zit of iets anders vre
selijks. Ik kan me niet voor
stellen dat een fotograaf blij is
met de twintigduizend gulden
die hij krijgt voor een foto, die
hij maakt van iemand die ge
fusilleerd wordt". Minister De
Koning zegt in een vraagge
sprek: „Als de PvdA in de re
gering is gaan zitten met een
mentaliteit van: als wij er zit
ten, gaat het allemaal anders,
ja, dan hebben wij daar geen
boodschap aan. Het nieuwe
realisme mag niet betekenen:
wij gaan het nu even allemaal
anders verwoorden. De Partij
van de Arbeid moet zich reali
seren dat de wereld veranderd
is. Dat is nieuw realisme". Een
interview tenslotte met de cri
minoloog prof. Jongman. „De
werklozen zullen hoge crimi
naliteitscijfers (blijven) verto
nen. Een relatief groot en gro
ter wordend gedeelte zal na
melijk weigeren zich een zo
onevenredig deel van de las
ten van een teruglopende eco
nomie op de schouders te laten
leggen. Zij zullen een deel van
de rekening aan de samenle
ving voorleggen, in de vorm
van hoge(re) criminaliteit".
De Tijd noemt het rapport van
Buitenlandse Zaken over de
moord op vier journalisten in
San Salvador overbodig en
zelfs gevaarlijk. „Want de
kortste samenvatting van de
inhoud: geen bewijzen voor
moord; regering twijfelt aan
legervisie, kan wel erg gemak
kelijk in de wereldpers wor
den veranderd in: regering
twijfelt aan moord". Elders
voorspelt oud-minister Jan
Pronk dat een nieuwe oliecri
sis er onafwendbaar aan komt.
„Iedereen pompt maar wapens
in de olielanden. Men pompt
maar door... om zodoende de
stabiliteit te bevorderen. In
feite dus: om de elites in het
zadel te houden. En dat maakt
de kans dat de zaak uit elkaar
zal knallen, alleen maar gro
ter. Dat moet haast tot een
klap leiden". Aandacht ook
voor het gedrag van de media
bij de terroristische acties van
de Zuid-Molukkers. „Terroris
ten zijn nergens zonder publi
citeit. Bij terroristische acties
wordt de pers dus in feite ook
in gijzeling genomen. Alleen:
zij werkt daaraan van harte
mee. In hun strijd om het pu
bliek te informeren en mee te
slepen en rivalen de loef af te
steken, vergaten de media
zichzelf fundamentele vragen
te stellen". Oud-minister Albe-
da toont zich in zijn rubriek
tevreden over de Voorjaarsno
ta. „Het gaat om een bespa
ring, die het totaal van Bestek
'81 benadert, maar die in twee
in plaats van vier jaar moet
worden gerealiseerd. Wie zou
twee jaar geleden hebben ver
wacht, dat dit haalbaar was"?
De eerste aflevering tenslot oek
van enkele artikelen ov t wi
Amnesty International.
O
O
Hervormd Nederland is kc
over de Voorjaarsnota.
beleid dat tot zulke ontsporiL-"
gen komt, deugt niet". Een a
der artikel stelt vast, dat
Poolse kerk niets met het
zet te maken wil hebben,
biedt de mensen troost en ho v
vast. Ze zet zich echter ni
meer in voor een terugke
van Solidariteit. Het blijft
de distributie van voedsel
het bezoeken van gèinterne
den en de gevangenen, als
wordt toegestaan Elders zt
staatssecretaris Dik over enc
port naar de Derde Were j,jn
„Als je het vanuit die land <jgei
bekijkt, is het natuurlijk hl flsc{
verstandig dat zij zich conc< iUkt
treren op de kapitaalgoeder pro
investeringsgoederen. En I fen
derland is daarin relat pr
zwak. Dus het industriebei n -
in Nederland moet erop ft e,
richt zijn, in die kapitaalgoen
deren-sector een versterki olaa
teweeg te brengen". Aandat r de
tenslotte voor de vredesbei
ging in Amerika en de Dl
„De kerk kan nooit denk
dat zij het vredeswerk wel
leen af kan. Wie vrede
met de Russen - en dat
communisten zoals ieder
weet - is naar mijn persooi
ke mening ongeloofwaan
als hij niet begint in eigen la |ejdn
de communisten serieus te i<je
men".
>dde
1972
en d
igek
fmi
