9Ik kwam hier met lege jatten9
GETIPT
sportuitslagen
Haags ereburger Paul Steenbergen:
Matig Country
Western Festival
KUNST
LEIDSE COURANT
DINSDAG 13 APRIL 1982 PAGINA
DEN HAAG De
mooiste karakteris
tiek van de acteur
Paul Steenbergen
komt nog altijd van
een andere toneelgi
gant, wijlen Albert
van Dalsum. Die zei:
„Je hebt 'n beper
king in je spel, waar
door het misschien
wel eens de indruk
zou kunnen wekken
dat je zegt: Ja, ik
kom hier op toneel,
kijk, ik heb 't over
deze figuur - die is in
me, ik zou eigenlijk
die figuur liever voor
me willen houden,
maar jullie zijn er nu
eenmaal voor geko
men dus ik zal 'm
nou maar laten zien."
Een perfecte omzetting in
woorden van Steenbergens
befaamde subtiele, bijna
schroomvallige benadering
van zijn rollen. Van Dalsums
woorden werden de leidraad
voor een feestavond die de
Haagse Comedie en de Ko
ninklijke Schouwburg gistera
vond de 22 maart j.l. 75 jaar
geworden acteur aanboden.
De „Koninklijke" liep er voor
vol met acteurs en actrices uit
de hele Nederlandse toneel
wereld. Of zoals een Rotter
dams journalist in een bewon
derend-jaloers terzijde op
merkte: „Het is met Steenber
gen net zoals met Coen Mou-
lijn vroeger. Zette je die al
leen op de middenstip van het
Feyenoord-stadion, dan was
dat óók uitverkocht".
Een acteur huldigen heeft al
tijd iets dat het midden houdt
tussen weemoed en tragiek.
De man in kwestie staat er
nog, maar met lege handen.
Want al die mooie rollen die
hij jaar na jaar heeft neerge
zet zijn er niet meer. Elke
avond van spelen gaat de dop
van de fles, en wanneer het
doek valt moet al dat spiritu
eels vervlogen zijn naar de
toeschouwer toe. Bert Voeten
schreef naar aanleiding van
het veertigjarig jubileum van
Steenbergen: „Alleen de wer
kelijk grote spelers zijn in
staat een rol zo diep in onms
geheugen te griffen dat hij
met andere kunstvoortbreng
selen tot ons cultuurbezit gaat
behoren".
Herinneringen
Kijken naar een huldiging
van Steenbergen is dan ook
kijken met een netvlies vol
herinneringen. Wat mij be
treft zijn dat beelden als van
Arnold in „Mooi weer van
daag", Jago in Shakespeare's
„Othello", Quentin in Arthur
Millers „Na de zondeval"
61 acteurs
planken op
voor hulde
aan
75-jarige
gigant
(Steenbergen tezamen met
echtgenote Myra Ward),
Gajev in „De kersentuin" en
lian Mitchell. Dat was een
gastrol bij de Haagse Come
die, die zo lang zijn Haagse
Comedie is geweest. Hij werd
er directeur in 1950 naast
Cees Laseur, en ging alleen
aan de leiding verder na diens
dood in 1960. En hij bereidde
de jongeren in het gezelschap
voor op de overname van die
leiding na zijn vertrek. Een
unieke daad, die helemaal in
het kader stond van Steenber
gens gevoel voor het ensem
ble dat hij gevormd had en
waarvan hij de continuiteit
wilde waarborgen. Vandaar
dat vooral dat ensemble hem
gisteravond Onder leiding van
Guido de Moor huldigde. Uit
eraard kwam de problematiek
rond het recentelijke, negatie
ve advies van de Raad voor
de Kunst om de hoek kijken.
Guido de Moor: „Steenbergen
heeft ons een fakkel doorge
geven. De Raad voor de
Kunst lijkt even gedacht te
hebben dat het een lucifer
was, die ze wel even konden
uitblazen".
Albert Mol
De karakteristiek van Van
Dalsum werd het thema van
een huldiging die anders-dan-
anders werd. Op het toneel
een massaal aantal lege stoe
len, terwijl vanuit de zaal een
voor een acteurs en actrices
opkwamen om de tekst van
„Dallie" te interpreteren op
de manier van „Stijloefenin
gen", de tekst van Queneau
die het Haagse gezelschap eer
der in het seizoen liet zien.
Haagse Comedie-acteurs,
maar ook zeer vele anderen
uit de toneelwereld. Wim van
Rooij opende de rij van 61
acteurs die de planken op
stormden om die oneindig ta
lentvolle beperking van
Steenbergen in het ootje te
nemen. Velen hadden het ac
cent van hun geboortegrond
ervoor opgediept, anderen
hadden zich lichtelijk ver
momd. Wim van de Heuvel
als Drents mannetje, Mary
Dresselhuys met een pak ap
pels en Tiels dialect, Elise
Hoomans in het Indonesisch,
Sacco van der Made in het
Utrechts. Pieter Lutz maakte
een mooie Rotterdammer-
De 75-jarige Paul Steenbergen, met lege handen in '32 in Den Haag begonnen en na vijftig jaar dankend voor
de hulde op dezelfde planken van weleer.
met-pet, Albert Mol in Bor
deaux-rood Bhagwan-sanya-
sin-jasje redde zich wat moei
zamer in het Fries, Anne-Wil
Blankers zette een heerlijke
ronde meid neer en Willem"
Nijholt deed het in de geba
rentaal, als verwijzing naar
zijn succesrol van dit seizoen
in „Kinderen van een minde
re god". Pretentieloos, niet al
lemaal even leuk, maar ac
teurs zijn ook maar gewone
mensen als ze geen schrijver
achter zich hebben staan.
Hartelijk was het wel. Paul
Steenbergen had het er in zijn
dankwoord dan ook moeilijk
mee. Zich door de haren
graaiend en met lange stiltes,
kwam hij langzaam tot' zich
zelf: „Ik ben helemaal onder
steboven van al die warmte.
Ja liefde zelfs, waarmee ik
hier gehuldigd ben".
Steenbergen-
penning
Maar de huldiging van de
„onhandelbaar bescheiden"
Steenbergen ging verder.
Pierre H. Dubois liet een
diepgaande karakteristiek
hoorden van „de grootste on
der de levende toneelkunste
naars in ons land". Onderdeel
van een essay dat hij op ver
zoek van de Haagse Comedie
en de Koninklijke Schouw
burg maakte en dat na afloop
in boekvorm aan het publiek
werd aangeboden. Jurriaan
Adriessen liet namens het
Haagse gezelschap een muzi
kale hommage voor zes ko
perblazers (van het Residen
tie-orkest) horen, gebaseerd Draken
op de eerste maten van de
muziek die hij -in 1947 schreef
voor Steenbergens „Hamlet".
Paul Steenbergen-penning.
Steenbergen accepteerde hem,
met de voorwaarde binnen
vijf jaar een volgende laureaat
onder zijn collega-acteurs aan
te wijzen.
Andriessens eerste werk („als
broekie") voor het gezelschap
waar hij later huis-componist
zou worden. Simon Carmig-
gelt toonde een aantal dia's
uit Steenbergen carrière en
liet die vergezeld gaan van
een schat aan theateranecdo-
tes. Guido de Moor bood een
enveloppe-met-inhoud aan,
die door Steenergen meteen
werd bestemd voor „instellin
gen die de onrechtvaardig
heid in de wereld helpen ver
zachten, zoals Terre des Hom
mes, Amnesty International
en stichtingen voor het ge
handicapte kind". Maar, de
uiteindelijke klappen op de
vuurpijl kwamen van burge
meester Schols die Paul
Steenbergen de eerste acteur
maakte die zich ereburger
van Den Haag mag noemen
door hem de Gouden Erepen
ning van zijn stad te overhan
digen. En Frans van der Veen
van de Koninklijke Schouw
burg die samen met de Haag
se Comedie een nieuwe to
neelprijs in het leven riep, de
Paul Steenbergen, rond 1923
begonnen bij het zogenaamde
„ambulante toneel", in de
kermistènt van zijn vader. De
„draken" spelend uit het ro
mantische repertoire van die
dagen als „De twee wezen".
De „echte" schijnwereld van
het toneel binnengeleid door
Cor van der Lugt M^lsert in'
Den Haag. En uitgegroeid tot
een acteur die door Pierre
Dubois gerekend werd tot de
grootte van een John Gielgud.
Nog eens Albert van Dalsum
in 1963 bij de overhandiging
van de Van Dalsum-ring aan
Steenbergen: „En wat je dan
in de' eerste plaats laat zien,
dat zijn de achtergronden, de
talloze achtergronden van een
figuur. Het is of je lang en ge
meenzaam benmt omgegaan
met de figuur die je spelen
gaat, alsof je hem zeer van na
bij kent, alsof in een leeg huis
als 't ware hebt rondged
waald, van iemand die gestor
ven is of vertrokken, en dat je
daar een bloem hebt gevon
den, een gedroogde bloem en
ernaar gekeken hebt en hem
weer hebt neergelegd, dat je
in een brief hebt gelezen en
gedeeltelijk hebt afgelezen en
die brief weer naast je hebt
neergelegd, alsof je een stoel,
een boek, een wandelstok van
iemand hebt aangeraakt en
dat je in de vensternis bent
gaan zitten in dat huis en dat
je lang gemijmerd hebt over
deze mens - en vooral over
zijn eenzaamheid en zijn ver
gankelijkheid - ja, ik zou
haast zeggen 't is een prelude
van Chopin".
Woorden die een avond
van hulde beheersten.
„Ik wil de hulde die mij
vanavond gegeven is,
graag met iedereen de
len" antwoordde een on
troerde Steenbergen.
„Want wat zou ik zijn
zonder al die mensen met
wie ik gewerkt heb. Zon
der mijn vader die mij te
gen mijn zin het toneel op
sleurde. Zonder Den
Haag waar ik het alle
maal geleerd heb. Want
ik kwam hier destijds uit
Amsterdam met lege jat-
'ten".
BERT JANSMA
Foto's:
MILAN KONVALINKA
ROTTERDAM Jerry Lee Lewis toonde gisteravond aai
einde van het twee dagen durende Country Western Fes]
in het Rotterdamse Ahoy' Sportpaleis nog altijd een groot
man te zijn. Hij deed precies wat er van hem verwacht w
Speelde met zijn geschoeide voeten piano, gooide zijn kruk
het podium en zong rock roll en c&w-li.edjes. De ster, die
uit zijn limousine direct het podium was opgestapt, speelde
uur en verdween óm niet meer terug te keren. Niet dat het
bliek een toegift wilde, want nog voor hij goed en wel bezig
had een groot deel van de mensen de toch al slecht bezette
verlaten om, teleurgesteld, huiswaarts te keren.
Er viel-tijdens het country-festijn ook nauwelijks te genie
Alleen de gevestigde namen als Lonnie Donegan, George
milton IV, Roy Orbison, Don Williams, Marty Robbins, Bon
Willie en Jerry Lee Lewis brachten wat sfeer, maar in topv
waren eigenlijk alleen Roy Orbison en Boxcar Willie.
Roy Orbison verraste het publiek met een set van oud en nii
materiaal en had daarmee (buiten verwachting) veel sui
Boxcar Willie maakte het helemaal met zijn „train-songs".
was een van de weinigen die werd teruggeroepen voor een,
gift.
oals
Waarom Zou je nog verder zoeken. De matrozen-
stijl, een nieuwe trend dit voorjaar. Hier een kort jasje
met een matrozenkraag. Van kreukkatoen. In wit,
esmeraldgroen en aqua. Bij Peek Cloppenburg.
Mt 36 t/m 42.
Tijdelijk van 69 - voor gp": jpr-1
BUITENLANDS
VOETBAL
Dundee United—Airdrleonlans
O, Hibernian—Aberdeen 0—3,
Parllck Thistle—Morton 4—0. St.
Mlrrerv—fC Dundee 0—1.
Stand
Celtic 28—42
Aberdeen 26—35
Glasgow Rangers 2834
Dundee United 26—32
BELGIË
U or seLuik 1—1. LokerenAS
Gent 00, TongerenBever en
1—0, Waterschei—Antwerp 1—2,
Beringen—Brugge 1—0, Cork el
Brugge—Wlnterslag 6—0, Kort-
rijk—Motenbeek 2—1, Ander-
lecht—Waregem 3—0.
Stood
Anderlecht 30—41
Standard Lulk 29-^10
Gent 30—38
Antwerp 30—38
6PANJE
Las PalmaaCadiz 20. Sporting
Gljon—Betis Seville 1—0. Castel-
lonReal Madrid 1—2. Barcelo
na—Atletlco Bilbao 2—2, Santan
derOsasuna Pamplona 03.
Real Socledad—Espanol 2—1, At
letlco Madrid—Valencia 2—1. Se
ville—Real Zaragoza 6—0, Hercu
les AlicanteValladolid 0—2.
KORFBAL
ATLETIEK
28 sec.. 2 Sven-Erlk I
(Den) 2.15.15, 3 Andy Robertson
(Eng) 2.17.05. 4 Marc de Blander
(Bel) 2.21.13. 5 Norman Wilson
(Eng) 2.21.41. 6 Erik Laursen (Den)
2.21.49, 7 Barry Kneppers (AAC)
2.21.56. 8 Romain Luyk* (Bel)
2.23.31. 9 Henk van Hoek (HAC)
2.23.48. 10 (en eerste veteraan)
Plet van Alphen (AAC) 2.24.41, 11
Johnny Poppe (Bel) 2.25.48. 12
Geert de LooH (Bel) 2.27.08. 13
Lou Polak (Metro) 2.27.50, 14 Finn
Pedersen (Den) 2.27.56, 15 Henry
Rledijk (Fortuna) 2.28.12.
Woldbergtoop
Heren: 1 Martin ten Kate (Fortls)
8000 m In 23.53.0. 2 Gerard Nij-
boer (Daventria) 24.35.0. 3 Ron
Flentrie (AAC) 24.58.0. 4 Auko
Postma (AV 55) 25.03.0, 5 Otto
Spllet (Horror) 25.09.0.
Dsmee: 1 Marga Wiegman (AV 55)
3200 m In 11.34.0. 2 Christine Vij
ver (Spertacus) 12.12.0, 3 Annie
Brugman (PEC) 12.53.0.
TAFELTENNIS
DAMES
District Zuid Weel
21 Up—Middelburg Zuid 2 1—9;
TCSRepelaer 10—0; Middelburg
Zuid 2—Korenbeurs 8—2; 21 Up—
Repelaer 9—1; Korenbeurs—TCS
2—8; Korenbeurs—21 Up 3—7.
Eerste klas
Korenbeurs 2TE 37; 21 Up
3—Gakaro 3—7; TE—21 Up 2 5—
5; 21 Up 3Korenbeurs 2 64.
Tweede klas
De SpringTaveba 82; Repe
laer 2—de Sprint 2 7—3; Tave
ba—Repelaer 2 6—4.
HEREN
MolenaarGerminal 82;
Tablo 2—Noad 3 2—8; Klaas
waalRadio Molenaar 1—9.
Groep 2: 21 Up 3—Noad 5 7—3;
Overschle 2Diveko 82;
XerxesNoad 5 55; Dlveko-21
Up 3 64 (21 Up 3 degradeeert);
Overschle 2—Sorry 7-5-3. Groep 3:
Favoriet—Tavenu 5—5 (Tavenu
degradeert); Noad 4Korenbeurs
3 5—5; TOGB—Favoriet 8—2.
DAMMEN
SCHAKEN
O pon schaakksm pi oen schappen
Jeugd
Tot twintig Jaar: 1 Stel van Haar-
on (Nijmegen) 6 pnt. uit 7 partijen,
2 Rem molt Otten (Lelden), Wim de
Kok (Zoetermoer), Eelco Haak
(Middelburg). Johan de Woll (Mid
delburg). Arthur van de Oude We
tering (Apeldoorn), Guido Impens
(Deorne) en Benjamin Go (Haarlem
5 1/2 pnt.).
Tot zsstlon Jaar 1 Peter Brand
(Gorkum) 6 pnt., 2 Fitzgerald
Krudde (Velp) 6 pnt.. 3 Justus Dol
leman (Bergen). Arno Bezemer
ZWEMMEN
WIELRENNEN
MOTORSPORT
AUTOSPORT
Hagen (Utrecht) VW Golf; 4. Evert
Bolderhei (Amstelveen) VW Golf;
5. Egbert Top (Heemstede) Audi.
Toorwagon» tot 2500 cc, 10 ron
den. 76.538 km.: 1. Berend Oebe-
rius Kapteijn (Zandvoort) Ford Es
cort; 2. Joop van der Berg (Leider
dorp) Ford Escort; 3. Hans van der
Biel (Den Haag) Mazda; 4. Freek
Staal (Hillegom) Opel .Kadett; 5.
Mike van der Raadt (Zandvoort)
Ford Escort.
Toerwagen» boven 2500 cc: 1.
""levro-
(gem.
snelheid 128.676 km. p/u); 2. Loek
Vermeulen (Hazerswoude); 3. Fred
Frankenhout (Oostzaan) Opel
Monza; 4. George Houthuyzen
(Heemskerk) Ford Capri; 5. Henny
Hemmes (Den Haag) Chevrolet
Camaro.
PAARDESPORT
Koersen Duindlgt
Zaterdag
Eerste koers, 2120 m.: 1. Veralynn
(M. Bouwhuis) 2.55.9. 1.23.8; 2.
Volanda Jonker; 3. Volo Reho-
Winnend ƒ1.4; plaats ƒ1.10.
ƒ1.20. ƒ4.10; koppel ƒ2.90; trio
75.40.
Tweede koers, 2520 m.: 1. Ukkie
(C. P. M. Rodenrijs) 3.31.8. 1.24.0;
2. Utopia; 3. Utrillo.
Winnend 13.00; plaats 2.00,
1.50.,/ 1.10; koppel 43.90; trio
ƒ375 20. Niet gestart Trotteur.
Derde koers, 2040 m.: 1. Uniek
Fortuna (H. M. J. Willems) 2.51.4,
1.24.0; 2. Umberr Dillon; 3. Vyvon-
ne Promise.
Winnend 3.00; plaats 1.70.
2.30. 1.90; koppel 15.70; trio
121.80
Vierde koers. 2100 m.: 1. Rose DF
Raby (E Bloem) 2.17.4, 2. Kin.; 3.
Mush Kabad
Winnend 7.50; plaats 1.10.
1.10; koppel 3.60; trio 93.90.
Niet gestart: Lady Pepper.
Vijfde koers, 2040 m.: 1. Ursln
Gallant (B. Schwarz) 2.48.6,
1.22.6; 2. Rel nette; 3. Ukas Way.
Winnend 1.70; plaats 1.10.
1.10. 1.10; koppel 11.60; trio
44.80.
Zesde koers, 2040 m: 1. Tanja
Wlttesteln (H. Grift) 2.45.3, 1.21.0;
2. Selene; 3. Une Jeanine.
Winnend 1.30; plaats: 1.10,
1.20. 1.30; koppel 4.40; trio
18.90.
Zevende koets, 1800 m.: 1. Cslgas
(T. Cain) 2.02.2; 2. Crimson; 3. Af-
Wlnnend 5.20; plaats ƒ2.
ƒ1.80, ƒ4.20; koppel ƒ4.60; trio
150.90.
Achtste koers, 2120 m.: 1. Useful
Prince (G. van Eykelenborg)
2.55.7, 1.22.9; 2. Taro S.; 3. Sir
van Hanegem.
Winnend 1.60; plaats 1.20.
1.70. 1.90; koppel: 8.90; trio
73.40.
Hogende koers, 2040 m.: 1.
Scotch Oostwijck (J. Hendrlkx)
2.45.0. 1.21.3; 2. Sonnu Alkestis;
3. Perle du Nord.
Winnend: ƒ5.10; plaats ƒ2.70.
trt blo
2 44.9. 1.20.8; 2. Stef; 3. A,,
J: 5.50; plaats lig
ƒ3 30. 1.80. koppel 24 10
ƒ543.10.
Totalioatoromzet: ƒ430.745.-.
,lè sl
2 Her
3. Uno delekst
Winnend ƒ180; plaats Jrf
3.60. 1.70; koppel 24.4'. uc L
150.30. Niet gestart: Tn US tl
dourven
Tweede koers. 2120 m.: 1
couver Noble (W. Duivenvoo l OOI
2.54 9, 1.23.3; 2. Vaguely Nol
Wannend 1.40; plaats
1.60; koppel 2.10; trio f Oms
Derde koers (2o afd.) 1900
Alice Town (J H. Smith) 2.0T
Royal Ballet; 3. Plalzketf
Winnend ƒ3.10; plaal
1.60. ƒ4.10; koppel
"6 60. -te zc
•de koers, 2040 m.: 1 U jrna
(R. Kromkamp) 2.42.8.
2. Ster Buitenzorg; 3. Tal
Winnend 3 40; plaats
4.10, 2.60; koppel 57.
414.40.
Vijfde koers, 2040 m.: 1.
Norg (P. M. Smit) 2.49.4, 1.
Ulrica Wilkes; 3. Tuke B.
Winnend 32.80: plaats
I 3.90, 19.00; koppel 8,8
17.53, 7 50. Niet gestart: le 111
Scott en Une Fille. di
Zesde koers (1e afd.): 1 H3«n
field (J. H. Smith) 2.03.6:
dress. 3. Caruso.
Winnend 7.00; plaats fe m
1.20, 1.10; koppel 22.
ƒ112.30.
Zevende koers, 2600 m
pan Baker (G. W. van
borg) 3.35.3, 1.22.8; 2.
Hanover; 3. Ukldool d'Ai
Winnend 9.50; plaats
2.10. ƒ3.40; koppel 52.!
820.70.
Achtste koers, 2100 rr
nl (W. A. J. Velis) 2.51.6. 1.'
Riclno du Bois; 3. Rainier C
Winnend 16.80; plaats )rf
1.60, 1.60; koppel 14.5
289.90. 'ual
Negende koers (3e afd.) 1
1. Happy Raaphorst (M.
2.07.4; 2. Sea Dove; 3. Lin
Winnend 2.30; plaats
1.20. 1.40; koppel 18 S/)ed
157.20.
Tiende koers, 1609 rr
Action (M. A. Pools) 2.05.3,
2. Meadow
1.80. 2.90;'koppel"/16'
268.50.
Elfde koer», 2040 m.: 1.
(M. Bouwhuis) 2.46.3. 1-
Peter Merlam; 3. Urioca.
Winnend ƒ9.10; plaats
2.20, 1.30; koppel 9
f 552.70. Niet gestart:
Totalisatoromzet: 667.421
1 it b
d'Astef|?5. B
son
'17 S
s\j*
ir C poeI
