Leidse Courant | 1982 | 10 april 1982 | pagina 10

Van oorspronkelijke bevolking
Paaseiland geen ziel meer over

BUITENLAND

HOOFD ADMINISTRATIE (M/V)

maatschappelijk
werkende (m/v)

ACADEMISCH ZIEKENHUIS LEIDEN

financieel-economisch medewerker

F

COMMERCIEEL MANAGER M/V

SINDS IK DE
KRANTBEZOH

WEETIK
HET NIEUWS
EERDER DAN
M N VADER.

LEIDSE COURANT

ZATEÏDAG 10 APRIL 1982 PAGINA 1

PR

Het heldere geluid van de
scheepsbei ijlt weg in de
eindeloze ruimte, waarbo
ven de opkomende zon
een wazig zilveren nevel
langzaam oranje en blauw
stookt. Bak- en stuur-
boordslichten worden ge
doofd. En aan de lijn,
waarlangs het toplicht
wordt neergehaald, schiet
de kerkvlag omhoog. Bo
ven het kleinzeil; duide
lijk zichtbaar voor de
twee andere schepen van
het smaldeel, waarvan
masten en tuig van tijd tot
tijd boven de lange, grijze
golfruggen uitkomen,

Paasmorgen 1722 op de Stille
Zuidzee. Klaarmaken voor de
gebedsdienst. De schipper zal
voorgaan. Roerganger, wachts-
man en uitkijk blijven op hun
post. Jacob Roggeveen, com
mandeur over de drie schepen
van de West-Indische Com
pagnie, ziet de bemanning on
wennig het kuildek opkomen.
Een ruig stelletje ongeregeld,
dat niet aan vroomheid ge
wend is. Juist komt de schip
per van de campagne en legt
zijn Statenbijbel open op de
brede ballustrade van het half
dek, als dc uitkijk, hoog uit het
kraaiennest praait: „Land in
zicht".

Op slag is de kerkdienst ver
geten. Dit is de kreet waarop
alle hens al sinds het verlaten
van de Samoa-eilanden, we
ken geleden, gewacht heeft.
De schipper slaat zijn Bijbel
dicht en brengt hem naar de
campagne. Hij keert terug met
zijn verrekijker, roept de roer
ganger een koerswijziging toe
en geeft de stuurman aanwij
zingen. Zou dit eindelijk Terra
Australis zijn, het legendari
sche Zuidland, waar sinjeur
Roggeveen van Middelburg nu

F;

al acht maanden naar zoekt?
Het is Zuidland niet. Wel
wordt het grijze streepje aan
de kim groter, maar het blijft
te klein. Het is een eiland. En
omdat het op Pasen ontdekt is,
tekent Roggeveen het op de
kaart in als Paaseiland. Om de
grootte van het eiland te
schatten, laat de commandeur
langs de oostkust opzeilen: van
de zuidpunt met z'n grillige,
scherpe rotspieken naar het
noorden schat hij de lengte op
negen mijl. Terugvarend, op
zoek naar een landingsplaats,
berekent Roggeveen de breed
te op een mijl of vijf. Drie
bergachtige bulten bepalen de
contouren van het land. De
mannen kijken zich vol ontzag
de ogen uit op de steile rots
wanden, aan de voet waarvan
de zee breekt op grote brok
ken zwarte lavasteen. En bo
venop de rotsen worden rook
signalen gegeven. Laat in de
middag laten twee schepen het
anker vallen voor een geel-en-
groene grasvlakte vol steen-
brokken, die in het westen tot
vlak aan zee afloopt. Het der
de schip blijft voor de kust
kruisen, klaar om in geval van
nood bij te springen.

Nog voor de nacht valt roeien
Roggeveen en een aantal sche
pelingen naar het nieuw-ont-
dekte land. Ze zijn de eerste
blanken, die op Paaseiland
voet aan wal zetten. De log

boeken en het reisverslag van
Roggeveen geven een vrij
nauwkeurige indruk van wat
de mannen op het eiland aan
troffen.

VREDELIEVEND

Ze werden verwelkomd door
rijzige, goedgebouwde man
nen. Naar alles te oordelen
Polynesiërs, al liep hun huids
kleur uiteen van donker tot
rossig en volkomen blank. De
mannen waren erg vriende
lijk, vredelievend en welgema
nierd en droegen geen wapens.
Vrouwen waren er bijna niet.
Maar de vrouwen die zich lie
ten zien, gedroegen zich bij
zonder aanminnig tegenover
de gasten, zonder dat de man
nen zich daarover jaloers toon
den. Behalve de huidskleur
merkten de Hollanders nog
andere verschillen tussen de
bewoners van het boomloze ei
land. Velen van hen liepen
spiernaakt maar waren over
het hele lichaam kunstig geta-
toueerd. Anderen droegen
mantels van rood en groen ge
verfde boombast. Sommigen
droegen wuivende verenkran-
sen op het hoofd op wonderlij
ke biezenhoeden. Maar het
meest verwonderlijk waren de
oren van vele inheemsen: de
oorlelletjes waren doorboord
en door middel van een soort
jojo zover uitgerekt, dat ze tot

op de schouders hingen. Als de
mannen bij het werk hinder
van hun oren ondervonden,
haalden ze de schijven eruit en
sloegen ze de gerekte lelletjes
over de bovenkant van de oor
schelp. De Paaseilanden leef
den nog in het stenen tijdperk.
Ze bakten aardvruchten, bata
ten, tussen gloeiende stenen in
een vuurkuil.

REUZENBEELDEN

Landinwaarts werden de Hol
landers gigantische stenen
beelden gewaar, die grote ste
nen cylinders als een soort
kroon op het hoofd balanceer
den. De beelden waren groter
dan alle beeldhouwwerken,
die de mannen in Europa had
den gezien: ze varieerden in
hoogte van vijf tot tien meter.
De ontdekkers braken het
hoofd over het probleem hoe
deze monolieten opgericht
moesten zijn. Ze onderzochten
het verweerde oppervlak van
een van de beelden en losten
toen het probleem naar eigen
tevredenheid op door te bewe
ren dat de beelden niet van
natuursteen waren, maar ge
bakken van klei, waarin klei
ne steentjes gestoken waren.
In zijn reisverslag meldt Rog
geveen, dat de eilandbewoners
vuren voor deze reusachtige
goden ontstaken, waarna ze
met de voetzolen plat op de
grond, het hoofd eerbiedig ge

bogen voor hen neerhurkten
en de armen voortdurend zij
waarts en omhoog strekten.
En Behrens, schipper van een
van de andere schepen, rap
porteert dat de inboorlingen
bij het aanbreken van de vol
gende dag met het voorhoofd
tegen de aarde gedrukt de op
komende zon aanbaden.

Toen ze weer aan boord van
de schepen waren gegaan,
kwam een aantal eilanders in
smalle, rieten kano's een te
genbezoek brengen. Onder
hen bevond zich „een volko
men blanke man", die plechti
ger optrad dan de anderen.
Zijn kaalgeschoren hoofd was
getooid met een krans van
veren en in zijn oren droeg hij
witte schijven, zo groot als een
vuist. Zijn optreden verried
dat hij in de eilandgemeen
schap een vooraanstaande per
soonlijkheid was. De Hollan
ders zagen hem als een afgo
denpriester. Helaas werd bij
dat bezoek door een misver
stand een van de gasten dood
geschoten.

Na één dag op het nieuw-ont-
dekte eiland doorgebracht te
hebben, zeilden de Hollanders
weg. Eerlijkheidshalve ver
meldt het logboek dat op het
eiland een dozijn inboorlingen
werd neergeschoten. De ver
liezen van het smaldeel bleven
beperkt tot een tafelkleed en
enkele hoeden, die de schepe

lingen van het hoofd gestolen
waren.

De inboorlingen bleven achter
bij hun doden en gewonden en
staarden ontgoocheld de zeilen
na, die in het westen verdwe
nen.

SPAANS

Achtenveertig jaar later, in
1770, kreeg Rapa Nui - Paasei
land - het volgende bezoek uit
de buitenwereld. Deze keer
waren het Spanjaarden onder
bevel van Don Felipe Gonza
les. Ook zij werden met rook
signalen aan land verwel
komd. Zij gingen met twee
priesters en een grote groep
soldaten in processie naar een
bergtop aan de oostkust, ter
wijl drommen jubelende in
boorlingen nieuwsgierig ach
ter hen aan dansten. De pries
ters plaatsten kruisen op de
weg en er werd gezongen. De
soldaten vuurden saluutscho
ten af en verklaarden het ei
land tot Spaans grondgebied.

In een verklaring aan koning
Carlos van Spanje werd ge
meld dat het bij de gebiedsuit
breiding wettig was toegegaan.
De moedigste onder de inboor
lingen, die de Spanjaarden
omzwermden, mocht het docu
ment onddertekenen. De man
krabbelde wat vogels en zon
derlinge figuren neer, die de
Spanjaarden als zijn handteke

ning aanvaardden. Vanif dat
moment heette Paasiland
„San Carlos Eiland".

ONDERGRONDS

De volgende vreemde bezoe
ker was niemand mindïr dan
Captain Cook. Toen hj drie
jaar later aan land ging kreeg
hij maar een paar hmderd
mensen te zien. Ze waren min
der lang dan die, welk; Rog
geveen en DonJFelipe bischre-
ven hadden en verkeerden in
een erbarmelijke condiie. Ze
waren apatisch en onverschil
lig. Cook vond op het eiland
veel steenhopen met nauwe
gangen eronder, die mischien
wel naar onderaardse >chuil-

Elaatsen leidden, maar de in-
eemse begeleiders teletten
zijn mannen er in te gain kij
ken.

Door scheurbuik
vertrokken de Engelsei. Ze
sloegen een voorraad tataten
in maar toen ze aan boord
kwamen, bleken de minden
voornamelijk stenen te >evat-
ten, die afgedekt ware» met
een dunne laag bataten.

Toen meer dan twaalf jar la
ter Francois Galoup de h Pe-
rouse een bliksembezoel aan
het eiland aflegde, trtf hij
daar overal mensen aai. De

helft bestond uit volwasse
vrouwen en, zoals in elke no .(|in
male gemeenschap, krioelt V.»
het ook van kinderen in al Llf
leeftijden. Ze waren overal i
hun onderaarde holen gekn nv
pen en de Fransen mochten** -
zelfs binnen kijken, wat Coi
niet gelukt was. Perouse naf"V."
aan dat hij dat voorrecht
danken had aan het feit d 1
Cook en diens mannen zich
vreedzaam hadden gedrage ,jsü
Evenals Roggeveen schal Jint
Perouse het aantal bewone ,oej]
van Paaseiland op een pa
duizend. jn t

Aan het begin van de vori|lc i
eeuw dook plotseling ©seei
Amerikaanse schoener vo ngsa
Paaseiland op. De kapite ib h
was op jacht naar kolonisti izen
voor een zeehondenjagerssi het
tion. Na een wild gevecht oi eker
voerde de boef twaalf manni

en tien vrouwen. Eenmaal a

boord bedachten de manni
zich geen moment. Ze spro
gen in zee en begonnen in i
richting van het aan de hoi 1
zon verdwijnende Paaseilai j g
te zwemmen. De kapitein b-■
kommerde zich niet om he
voer terug en ondernam
nieuwe slavenjacht. Van
oorspronkelijke bevolking
ren in 1877 nog 111 mei
over.

Nu is er van de oorspronki
ke bevolking is geen ziel me
over. De geschiedenis van
eiland ligt in archieven
musea. De Paaseilanders he
ben alleen bij vage overlev
ring nog een paar sagen oi
de strijd tussen Kortoren
Langoren en over de gruwe
ke daden van de Vogelme
sen. En verder zal het hun e
zorg zijn of hun eiland „t
oosten van de zon en ten wi
ten van de maan"ligt, nu Is
de Pascua, Isla San Carlos
Rapa Nui heet. Voor hen is h,sje]
Te pitu o te Henua, de Na»
van de Wereld.

JAN BAKKER

lagn

De Stichting Woonhaghe heeft
het beheer en exploitatie van wo
ningbouwcomplexen.

ing^MWoonhaghe
Zoet erm eer

Doel van de funktte

Het ontwikkelen en realiseren van een optimaal administratief-organisatorisch kader
voor besturing van de uitvoerende taken (informatie, begroting) en bewaking van de

financiële positie van de stichting.

v.o. huuradministra

tie

- administratieve afwerking rechtspositionele zaken, controle werkzaamheden, ar
chivering

- de opstelling en bewaking van de jaarbegroting

- het (doen) opstellen van de jaarrekening en liquiditeltsbegrotingen

- de opstelling van financiële berekeningen terzake van verbouwingsprojekten

- het (doen) uitvoeren van de salarisadministratie

Aan kandidaten die deze funktie ambiëren, stelt het bestuur de volgende eisen:

- in het bezit van diploma SPD I en II of daaraan gelijkwaardige opleiding

- leidinggevende en kontaktuele eigenschappen

- ervaring in een soortgelijke funktie

Het Hoofd van de Administratie is rechtstreeks onder de direkteur geplaatst. Hij/Zij
moet in staat zijn de direkteur bij diens afwezigheid te vervangen.

Salarisgrenzen van f 3.397.- tot 4.644.- per maand, afhankelijk van ervaring en leef
tijd. Een uitloop tot 5.128,- per maand behoort, afhankelijk van de verdere ontwik
keling van de organisatie, tot de mogelijkheden. Een 35-urige werkweek kan worden
overwogen.

Sollicitaties gelieve men binnen 14 dagen te zenden aan de secretaris van het be
stuur van de Stichting Woonhaghe. p/a mevr. H. M. Janse-Blonk, Zegwaartseweg 61.
2727 PA Zoetermeer.

m

psychiatrisch ziekenhuis
Endegeest C.A.

Endegeest is het gemeentelijk psychiatrisch zie
kenhuis van Leiden met ongeveer 410 bedden. Het
is gelegen in de gemeente Oegstgeest. In de sector
Wonen, waar bewoners verblijven voor wie een
langdurige begeleiding noodzakofijk is, is per 1 mei
a.s. plaats voor een

voor 28 uur per week.

Hij/zij zal in de sector Wonen gaan werken in 3
projecten t.w. "zwakzinnigen-", "beschut
wonen-" en "verplegingsproject".

het leveren van een bijdrage aan de begeleiding,
die gericht is op het zo zelfstandig en optimaal
mogelijk functioneren van de bewoners.

het leggen en onderhouden van externe contac
ten, o.a. ten behoeve van toekomstige uit
plaatsingsmogelijkheden van bewoners.

Over de taak-invulling zal overleg plaatsvinden met
het beleidsorgaan van de sector en met de ge
noemde projecten.

Arbeidsvoorwaarden

salariëring en rechtspositie vlg. regelingen van
de Gemeente Leiden.

ziektenkostenverzekering IZA

pensioen verzekering Alg. Burg. Pensioenfonds

Vereisten:

HBO maatschappelijk werk of sociaal psychi
atrische verpleegkunde.

relevante praktijkervaring in de psychiatrie.

Voor nadere informatie kan men zich wenden tot;
Mevr. drs. J. v.d. Plas, sectorcoördinator of mevr.
R. Timmers maatschappelijk werkster, tel.
071-179911.

Schriftelijke sollicitaties te richten aan:

Ruud Lijnzaat, personeelswerker, team Personeel,
Opleiding en Organisatie, Psychiatrisch Ziekenhuis
Endegeest c.a., Endegeesterstraatweg 5, 2342 AJ
Oegstgeest.

ENDEGEEST
OEGSTGEEST

Endegeesterstraatweg 5 tel. [phone]*

Oienst Geestelijke Verzorging

Binnen de patiëntenzorg in het A.Z.L.
neemt deze Dienst een belangrijke
plaats in. Een team van zes pastores uit
verschillende kerken verleent pastorale
begeleiding aan patiënten en verzorgt
kerkdiensten. Wegens vertrek van één
van de huidige functionarissen ontstaat
per 1 juli a.s. de vacature van

medewerkster

in part-time functie
(20-urige werkweek)

vac.nr. 062.0.07.14.LC

Taken: algemeen secretariaatswerk
(administratie en o.a. contacten met de
plaatselijke pastores). Voorbereiding en
planning van kerkdiensten. Represen
tatieve aanwezigheid op het Pastoraal
Centrum.

Verlangd wordt iemand:

- van minstens 30 jaar;

- met vooropleiding op HAVO-niveau;

- die vlot en accuraat kan typen;

- die betrokken is bij het kerkelijk leven
in Nederland en een oecumenische in
stelling heeft;

- met interesse in pastoraal werk;
-die zelfstandig de bovengenoemde

taken kan verrichten.

Salaris: max. f 1258 bruto per maand.
Promotiemogelijkheid aanwezig.

Informatie: nadere inlichtingen worden
gaarne verstrekt door Ds. G.E. Bakker,
hoofd Dienst Geestelijke Verzorging en
door de huidige medewerksters mevr.
P A. Berg en mevr. H.J.T. Berkemeier-
Neijenhuys. Allen telefoon 071 -14 7222,
toestel 2740.

eerste medewerker
m/v

vac.nr. 020.D.07.14.LC

Onder leiding van de assistent van het
hoofd Hoteldienst dienen de volgende
taken uitgeoefend te worden:

registreren van kwantitatieve ge
gevens van de sectoren linnenvoor
ziening, voeding en huishouding;

- verwerken van de gegevens t.b.v.
kostenbewaking, begroting, jaarver
slag, e.d.;

uitvoeren van speciale opdrachten.

Vereist: diploma MEAO (fin.adm.
richting) of een vergelijkbare opleiding.
Affiniteit met de automatisering is ge
wenst.

Salaris: afhankelijk van leeftijd en er
varing max. 2735 bruto per maand.
Bij volledige functie-uitoefening is een
salaris van 3022 bruto per maand be
reikbaar.

Informatie: voor nadere inlichtingen
kunt u de heer G. Brand bellen
(071-14 7222, toestel 5500).

Bij indiensttreding wordt iedereen direct opgeno
men in het Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds.
Vakantietoelage 7,5%

U kunt solliciteren door een brie! te zenden aan
het hoofd van de dienst personeelszaken AZL,
Rijnsburgerweg 10, 2333 AA Leiden. Graag op
de brief het vacaturenummer vermelden.

ACADEMISCH ZIEKENHUIS LEIDEN

Verzorgingscentrum

Carel van den Oeverhuis

's-Gravenhage

Tot dit centrum behoren een verzorgingstehuis
voor 270 bewoners, een verpleegafdeting voor
22 patiënten en 44 zorgwoningen.

UNITH00FD

De funktie houdt in het samen met een collega
en onder leiding van het Hoofd Verzorging dra
gen van verantwoordelijkheid voor het totale
zorggebeuren op de afdelingen.

Wij zoeken contact met een enthousiaste ver
pleegkundige (A of A/AB) die bereid en in staat
is op moderne wijze de verantwoording voor
een aantal afdelingen op zich te nemen, zich
daarbij rustpunt wetend voor bewoners en me
dewerkenden.

Kandidaten dienen over goede kontaktuele
vaardigheden te beschikken en bereid te zijn,
eens per veertien dagen weekenddiensten te
verrichten.

Inlichtingen betreffende de funktie kunnen worden
verkregen bij de heer F. de Roo, hoofd verzorging, te
lefoon 070-66.81.85, toestel 124.

Uitvoerige schriftelijke sollicitaties worden gaarne zo
spoedig mogelijk ingewacht bij de direkteur van het
centrum. Schrijnwerkersgsarde 3. 2542 TP s-Graven
hage.

BEJAARDENCENTRUM "CAREL VAN DEN
OEVERHUIS"'s-GRAVENHAGE

Bi) ons centrum, dat bestaat uit een verzor
gingstehuis voor 270 bewoners, een ziekenafde
ling met 22 bedden en 44 zorgwoningen. funk-
tioneert sedert kort een afdeling AKTIVITEITEN-
8EGELEIDING. waarbij enkele fulltime- en part
time medewerksters werkzaam zijn. In verband
met onze plannen, bedoelde afdeling een bre
der draagvlak te geven wordt kontakt gezocht
met:

a. EEN HOOFD m/v

van de afdaling die. rechtstreeks ressorte
rend onder het Hoofd Verzorging en In het
bezit van de vereiste diploma's, over vol
doende Inventiviteit beschikt om de afdeling
uit te breiden en te lelden.

b.EEN

AKTMTEITENBEGELEIDER(STER)

eveneons in het bezit van de vereiste diplo
ma's. die zich samen met de reeds aanwe
zige collegae volledig in wil zetten ten be
hoeve van onze bewoners. Bereidheid tot het
verrichten van weekenddiensten dient aan
wezig te zijn.

Salaris en arbeidsvoorwaarden zijn geregeld in
de CAO voor het personeel in Bejaardentehui
zen.

Nadere informatie wordt gaarne verstrekt door
het Hoofd Verzorging, de heer Oe Roo. tel. 070
668165. tsl. 124.

Schriftelijke sollicitaties met uitgebreide infor
matie over opleiding en reeds beklede funkties
worden zo spoedig mogelijk ingewacht door de
direkteur van het centrum. Schrijnwerkers-
gaarde 3.2542 TJ Oen Haag.

coöperatieve nederlandse
bloembcllencentrale (b.a.)
lisse bivenkarspel

De Coöperatieve Nederlandse Bloenbollencentrale c.n.B. (b.a.) te
Lisse, vraagt ter versterking van hatr afd. Financiën een

Voor deze verantwoordelijke functë gaan onze gedachten uit naar
een energieke kracht die voldoet aai de navolgende vereisten:

- leeftijd: 2030 jaar;

- opleiding: üAVO/Atheneum aangevuld met
opleiding SPD, danwel studerend hiervoor,
óf HEAO (EE);

- behoorlijkeschriftelijke- en mondelinge uit
drukkingsvaardigheid;

- goede confcctuele eigenschappen.

Ervaring in het bloembollenvak en/cf het bankbedrijf strekt tot aan
beveling.

Tot de taken van de te benoemen finctionaris behoren o.m.:

- contacten net onze cliënten;

- kredietbehier en incasso-debiteuren;

- boekhoudkindige- en financieel-economi-
sche werkaamheden.

Salaris afhankelijk van leeftijd en er/aring nader overeen te komen.

Schriftelijke sollicitaties en inlichtingen t.n.v. directie c.N.B. (b.a.), g c

li

a

:h:

za;
het

t

I

Postbus 31 te 2160 AA Lisse, t.a.v.dhr. J. Algera. (Telefoon 02521-
19000).

SJSSSSJ iedi
I w

.De bloemen-eiling Westland is een coöperatie va .jec
-ta. 2500 kvekers. Via de veiling wordt jaarlij y s
voor een w<arde van ca. 800 miljoen gulden a<rvo]
snijbloemen potplanten, perkplanten en sierhee lbei
ters verhandeld. Ca. 1000 afnemers kopen de
produkten, die voor meer dan 75% worden geëx
porteerd.

Het bemiddJlingsburo, éèn van de afzetinstrume
ten binnen onze organissatie, is met haar omi
van ca. 10C miljoen gulden en een personeels!)
stand van <a. 40 personen de snelst groeiende
deling van <ns bedrijf (1976 - 15 miljoen omzet).
In verband met de voorgenomen doorgroei van
huidige chd zoeken wij een

isb

>e B

i).

Btgl

die na eenintensieve inwerkperiode leiding kan ie b
ven aan d<.commerciële afdeling en verantwoori je
lijk is voer alle verkoopaktiviteiten, incl. fysif
verwerkinj en administratie.

Hij/zij zal vanuit zijn /haar positie can fundar#
tele inbreig kunnen en moeten leveren in de v «rn
dere versferking en uitbouw van het bemiddelin >>et
buro. stac

Wij zoekei voor deze interessante funktie per ftu'
nen met ommerciële en managementervaring. I n 1
voorkeur met een tuinbouwachtergrond, en Tas
opleiding op H.B.O.-niveau met een leeftijd tot
40 jaar.

Uw schriftelijke sollicitaties
kunt u richten aan:
C.C.W.S. bloemenveiling
Westland. Hoofd Perso
neelszaken. Postbus 220,
2670 AE Naaldwijk.

bloemenveiling westlan

(Si