MMMmm
T
wèekpuzzél döojfdir.Pluizer
postzegels
WETENSCHAPPEN
z> oplossing vorige puzzel
NR. 14
CRYPTOGRAM
ZATERDAG 3 APRI1
De prijswinnaars van puzzel 13 zijn:
AS. Bouma, Acaciastraat 16, 2404 VB Alphen a.d. Rijn.
TH. MentinkVeeren, 5-Meilaan 97, 2321 RK Leiden
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
HORIZONTAAL:
1 Hoofd vertrek (10);
6 Subjectieve prijs van vis? (4);
10 Velen komen van de rijstvelden
om het gevecht te zien (5);
11 Dat dier voorspelt slecht weer (9);
12 Houd uw zakdoek bij de hand als
dit lied gezongen wordt! (8);
13 Dat dier treft u in Deventer aan
(5);
15 Is hij met het werk van de poëet
gestopt? (7);
17 Onvermijdelijke scheut (7);
19 Zonder onderbreking wordt de
kloosterlinge bevolen op te houden
(7);
21 Die plant eindigde niet met een
dierlijk geluid! (7);
22 Zelfs met koek is dit onzin! (5);
24 „Geef die man eerst dat gereed
schap eens terug", zei de imker (8);
27 Biljartspel voor hogere functiona
rissen? (9);
28 Hiernaar terug te verlangen is be
slist minder prettig! (5);
29 Die vogel munt niet uit door intel
ligentie (4);'
30 De hoogmoed van een kleurling
komt terug, ook al voelt hij nattig
heid! (10).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 14 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Op het volgend spel opende
Helma met 2 schoppen. Het
betrof een viertallenwedstrijd
en ik verhoogde het bod tot
vier schoppen. Acht punten en
een vierkaart schoppen mee.
Helma paste en Oost kwam uit
met klavervrouw.
Noord: Helma
S: A H V 10 4 2
H: V 6 4
R: 5 2
West:
H: A 10 9
R: H 10 8
K: 9 6 2
Oost:
S: 6
H: H 7 3
R: B 9 7 6 3
K: V B 10 3
Zuid:
S: B 9 8 7
H: B 8 5
R: A V
K: 8 7 5 4
Laten we het spel even met
Helma bekijken: ze dacht voor
haar doen erg lang na voordat
ze met spelen begon. In de
schoppen en klaver zijn geen
verliezers. Voor de ruiten
moet de ruiten heer goed zit
ten (50 Voor de hartens
dreigen drie verliezers als we
de kleur zelf moeten aanspe
len, en daar ligt nu de moei
lijkheid van het hele spel. Hel
ma moet niet eerst troèf spelen
en dan de ruiten snit nemen,
zit namelijk de ruiten Heei
verkeerd dan speelt West rui
ten of klaver terug en moet
Helma zelf de hartens aanval
len wat ze zeker drie slagen
gaat kosten en het contract
gaat dan down. Zit ruiten heer
goed dan moet ze ook de har
tens zelf aanvallen wat ze ze
ker drie slagen gaat kosten en
het contract gaat dan down.
Zit ruitenheer goed dan moet
ze ook de harten zelf aanval
len en verliest ze er ook drie
in die kleur. We bekijken
even hoe Helma het spel be
handelde. Ze nam de eerste
Niet altijd de
snit nemen
slag met klaveraas en speelde
onmiddellijk klaverheer. Ver
volgens speelde ze een kleine
schoppen naar de negen.
Troefde vervolgens een klaver
af met de vrouw, speelde een
kleine schoppen naar de boer
en troefde de laatste klaver af
met de heer. De tegenpartij
heeft nu geen troef meer en
geen klaver. Helma speelde nu
een kleine ruiten naar het aas
(sneed dus niet) en speelde
ruitenvrouw. De tegenpartij
die aan slag kwam met ruiten-
heer moest nu of in de dubbel-
renonce of zelf harten spelen,
waardoor de verliezers in har
ten tot twee beperkt bleven en
Helma haar contract maakte.
De rust om na de uitkomst de
kansen goed te bekijken had
weer eens een goede score op
geleverd. Binnenkort starten
de verenigingen weer met de
Ruitenboer, een bridgedrive
georganiseerd door de NBB en
op de clubavond te spelen. Het
zijn uitgezochte spellen die
van deskundig commentaar
worden voorzien.
V'
Met als thema „Milieubehoud"
heeft de postdienst van de
Verenigde Naties een reeks
van zes zegels in omloop ge
bracht. Hierbij gaat het om
'twee zegels voor New York,
twee voor Genève en twee
voor Wenen.
Het milieu, het natuurlijke en
biologische stelsel dat de mens
en de andere levende wezens
omgeeft, is een gegeven van
ontelbare van elkaar afhanke
lijke factoren. Hierbij denke
men aan zaken als mineralen,
aardoppervlak, water, bestaan
de plantengroei en potentiële
bedekking door planten, dier
lijke hulpmiddelen, teelt-mo
gelijkheden en het klimaat.
Met deze zegels wil de VN
aantonen dat slechts door een
positieve en realistische poli
tiek van overleg deze zaken
veilig gesteld kunnen worden.
Door dit overleg zal het tevens
mogelijk worden een even
wicht te zoeken tussen het
geen de mens behoeft en de
middelen die het milieu daar
toe biedt. Ook zal het mogelijk
zijn datgene wat nodig is veilig
te stellen en zo mogelijk weer
aan te vullen.
De zegels voor de VN-vesti
ging te New York hebben een
waarde van 20 en 40 c. Voor
de VN-vestiging te Genève
hebben de zegels een waarde
van 0,40 en 1,20 Zw.fr. Als
derde het VN-kantoor te We
nen met twee zegels in de
waarde van Os 5,- en Os 7,-.
De Amerikaanse zegels heb
ben als motief een lijntekening
van een hand die een plant
vasthoudt, met op de achter
grond een stralende zon. Op
de Zwitserse zegels wordt op
symbolische wijze planten
groei en water weergegeven.
wertakken met daarin een
rond wapenschild. Dit wapen
schild draagt de vier kwartie
ren die eveneens water, plan
tengroei, aarde en zon verzin
nebeelden.
Het ontwerp voor deze zegels
werd vervaardigd door S.
Brunner, P. Hartert en P.U.
Bremer, allen leerlingen van
de kunstschool te Alsterdamm
in West-Duitsland. De zegels
werden in meerdere kleuren
offset gedrukt door Joh. En
schedé en Zonen te Haarlem.
Met een zegel van 22 p. geeft
de Ierse PTT aandacht aan de
800ste geboortedag van Fran-
ciscus van Assisi. Deze heilige
leefde van 1182-1226 en was
de zoon van een rijke koop
man. Rond 1205 nam hij deel
aan een militaire campagne.
Na een droom keerde hij op
zijn schreden terug en gaf zijn
bezit aan de armen.
Milieubehoud
op VN-z^jels
De vervallen kerk van San
Damiano werd door hem her
steld en rond 1210 had hij
reeds elf volgelingen om zich
verzameld. Hij overleed op 4
oktober 1226 en werd reeds in
1228 heilig verklaard. Op de
aan Franciscus gewijde zegel
ziet men hem op het moment
dat hij de „stigmata", de kruis
wonden, ontvangt op 27 sep
tember 1224. Hierbij gaat het
om een schilderij van de hand
van de schilder Sassetta, wat
te zien is in de „National Gal
lery" te Londen.
Gelijk met deze zegel ver
scheen een tweede zegel, nu in
de waarde van 24 p. Deze is
gewijd aan één van Ierlands
grote zonen, namelijk Francis
Makemie, die zich op latere
leeftijd de bijnaam verwierf
van „Vader van het Ameri
kaanse presbyterianisme".
Francis Makemie werd rond
1657 in Ierland geboren. De
dominee van zijn gemeente
adviseerde hem ook dominee
te worden, en zo werd hij in
1682 in het ambt bevestigd. In
1683 werd hij als evangelist
uitgezonden naar de Britse ko
loniën in Amerika. Daar was
hij gedurende 15 jaar werk
zaam. De aan Francis Make
mie gewijde zegel toont zijn
portret tegen de achtergrond
van de presbyteriaanse kerk te
Ramelton in Ierland. Dit naar
een schilderij van de hand van
Harry A. Ogden.
Eerder verscheen in Ierland
een serie van tweë zegels, ter
herinnering aan het feit dat 50
jaar geleden het Nationale
Park van Killarney voor het
publiek werd opengesteld. Dit
nationale Park heeft een op
pervlakte van ongeveer
100.000 m2 en verviel door een
schenking aan de Ierse Staat.
De zegels hebben een waarde
van 18 p. en 36 p. en tonen
enkele van de fraaiste plekjes
in het park. Ook deze zegels
werden gedrukt door de Irish
Security Stamp Printing Ltd.
aA-ncwNÊMev HUMAN
VERTICAAL:
1 In deze Brabantse plaats kan het
niet beter! (4);
2 Als die dame 'n vers brood wenst,
hoeft u haar toch niet te minach
ten? (9);
3 Omlaag gingen we met de auto te
rug (5);
4 Was dat niet die plaats in de Betu
we waar wij toen onze fietsen stal
den? (7);
5 Toch is het geen stel trekdieren!
(7);
7 Geef die plant de ruimte! (5);
8 Zouden uitsluitend handelaren in
metalen zich hiervan bedienen?
(10);
9 Op zo'n vis is niemand gesteld (8);
14 Vraagt men dit soms zijn ogen te
beschermen? (10);
16 De redenaar staat daar echt hele
maal achter (8);
18 Is het riskanter daarmee te kijken?
(9);
20 Hoofddeksel van een parachutist
tot bescherming? (7);
21 Zulk een persoon geeft voldoening
(7);
23 Had die dokter een argument voor
zijn late bezoek? (5);
25 Wat de één graag langer heeft,
wenst een ander korter (5);
26 Toepasselijk slotwoord van deze
opgave (4).
Nederlands kampioenschap (2)
Vorige week heb ik de deelne
mers aan het Nederlands kam
pioenschap in de volgende drie
groepjes verdeeld: kansheb
bers, tegenvallende kansheb
bers en kanslozen. De einduit
slag geeft bijna een perfekt
beeld van deze indeling, alleen
de totale ineenstorting van
Donner was niet te voorzien.
Met een rampzalig slot van V2
uit 5, finishte de grootmeester
tussen de hoofdklassers. Ik
hoop niet, dat Donner nu een
punt achter zijn aktieve car
rière zet, want ik gun hem een
waardiger slot van zijn loop
baan. Het doet namelijk pijn
een jeugdidool (als jongetje
had ik een Donnerplakboek)
er zo te zien inzakken.
De eindstand geeft een groot
gat te zien na de vijfde plaats,
dit klopt ook wel, want na
Scheeren zijn er geen spelers
meer van vergelijkbaar ni
veau. Op de zesde en zevende
plek zien we gebroederlijk de
twee vrije plaatsen, Langeweg
en Böhm, met 5 uit 11. Ze
staan daar als levensgroot ar
gument tegen het toelatingsbe
leid van het kampioenschap.
Al vele jaren pruttelen zij mee
in de onderste helft van de ti
telstrijd, zonder er ook maar
één selektiepartij voor ge
speeld te hebben. Het is on
voorstelbaar, dat de K.N.S.B.,
deze plaatsen weggeeft i.p.v. er
voor te laten spelen in de
voorwedstrijden. Als er plaat
sen over zijn gaan deze ge
woon naar de nummers drie
van c^e voorwedstrijden en
niet naar spelers, die toevallig
een hogere rating (veelal is
deze dan nog gebaseerd op
prestaties van jaren terug)
hebben.
Terug naar positievere zaken,
namelijk het goede spel van de
jonge meesters v.d. Sterren en
Scheeren. Vooral Paul van der
Sterren maakte op mij een
grote indruk, zijn spel deed
niet onder voor dat van kam
pioen Hans Ree en met iets
meer geluk, was een eerste
plaats niet ondenkbaar. Met
zijn tweede plaats heeft hij
zich ,in ieder geval voor het
Olympiadeteam gekwaifi-
ceerd. Peter Scheeren startte
uitstekend, maar de negende
ronde deed hem de das om,
een plotseling va banque spe
lende Langeweg verrastte hem
X
x
A 41 A
A
J&J
A A
AA®
j
fU
op onaangename wijze.
K. Langeweg-P. Scheeren
Konings-Indisch.
I.d4 pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4.
e4 d6 5. f3 0-0 6. Le3 Pc6.
In een vorige ronde speelde
Scheeren, tegen v.d. Sterren,
het meer klassieke 6.e5. De
tekstzet is scherper en vereist
van beide zijden nauwkeurig
spel.
7. Pge2 a6 8. Dd2 9. h4.
Een brute, maar ook gevaarlij
ke, manier om deze variant te
spelen. Naar mijn mening is de
zwarte stelling bestand tegen
een dergelijke stormloop, mits
zwart scherp tegen speelt an
ders komt de zwarte koning,
zoals in deze partij, in ernstig
gevaar.
9.h5?
Zwart had volgens de eenvou
dige strategie „aktie op de
vleugel vraagt om reaktie in
het centrum" moeten speelen.
Na 9. e5! 10. d5 Pa5 11. b3 b5
(ook 11... c5 is goed) wordt
wit voldoende bezig gehouden,
een voorbeeld: 12 c5 c6!? 13
dxc6 b4 14 Pd5 (14. Pa4 d5!)
Pxc6 met goede tegenkansen
voor zwart. 9h5 geeft wit
een extra tempo en aanknop-
pingspunt.
10. Lh6 b5 11. 0-0-0.
Geeft zwart de gelegenheid
zijn fout te herstellen, beter is
11. g4 e5 12. Pd5! met gevaar
lijke witte aanval.
11.'oxc4?
Wederom was 11.e5 de beste
reaktie, nu krijgt zwart geen
kans meer op tegenspel. De
pionwinst op c4 is waardeloos,
omdat dit veld vrij moet blij
ven voor een paard, de open
b-lijn is door de onontwikkel
de zwarte stelling nauwelijks
van betekenis. Deze principië
le fout is vermoedelijk te wij
ten aan een gebrek aan kennis
van dit systeem.
Computer (1)
mes
12. gi hx94 Hj
Scheeren moet nu wejen j,
verwikkelingen ingaat t
na 12. ,.e5 13. d5 Pa5JjJ™
heeft zwart geen ver(|;uid
13. h5 Lxh6
Na 13 gxh6 14. Lxg'3^"
(fxe2 Dh6!) 15. hxg6 f* 77;
Dh6+ Kf7 17. f4 heeft
winnende aanval. Zwa^n U(
ge kans is de h-lijn dif jjaa
ken. H
14. Dxh6 g5 15. Dxg5+
e5 gxf3 17. exf6 exf6
fxe2 19. Lxe2 f5.
De strijd is gestreden; cj
te opening is volledig r
want het tegenspel is»al I
zoeken zodat wit rusïn'an
gang kan gaan. irlan
20. Tdgl Pe7. *nt-E
zie diagram r eei
Op elegante wijze ma(r"at
het uit, maar in deze m' 8
zijn er vele wegen, iei\
Rome leiden. «dal
21. Tg6! Pg8 22. Tg5*enfl
Thgl Dd6 24. Tg7+ !<*e
Dg5. *enJ
Zwart geeft het op, de <Me''Ü
26. Th7! en Dg7 mat b*«r®"
irend
niel
len
lertu!
doen
lok;
rwat
De computer heeft nu ook de
damsport ontdekt. Dat wil zeg
gen: technici hebben de com
puter de damsport laten ont
dekken. Het Amerikaanse be
drijf Fidelity Electronics heeft
de Dame Challenger op de Eu
ropese markt gebracht. Het be
drijf wordt in Nederland ver
tegenwoordigd door Wegam
Trading in Amstelveen.
De adviesprijs van de Dame
Challenger is 639,- maar de
meeste winkeliers beiden het
apparaat voor een lagere prijs
aan, veelal onder de 600 gul
den.
De vraag rijst meteen of de
koper waar voor zijn geld
krijgt. Ja en nee. Ja; omdat
elke dammer een partij kan
spelen op een van de zeven ni
veaus. Nee, omdat de pro
grammeurs van de computer
er minder in hebben gestopt
dan men mag verwachten.
Dat blijkt al meteen uit het
openingenrepertoire, dat zelfs
niet uit het eenvoudigste leer
boekje is gehaald. De openin
gen hebben geen praktische
betekenis.
Het apparaat raakt dan ook in
een mum van tijd het spoor
bijster. Een voorbeeld van een
partij op niveau 3 (de compu
ter heeft zwart): 1. 35-30 20-25
2. 40-35 15-20 3. 45-40 10-15 4.
30-24 20x29 5. 33x24 19x30 6.
35x24 16-21 7. 31-26 5-10 8. 50-
45 11-16 9. 32-28 7-11 10. 38-33
1-7 11. 42-38 14-20 12. 34-29 10-
14 13. 37-32 18-22 14. 41-37 en
nu is de stand van het diagram
bereikt. De computer tippelt in
de val met 14. 12-18? en de
partij is beslist: 15. 29-23 18x29
m m m m m
m m m m m
m m- m m
m mm u. m
O1m
...tl
lii
Ui
16. 28-23 29x18 17. 39-34 20x29
18. 34x1.
Deze partij duurde slechts elf
minuten omdat ik na het uit
voeren van de slag 34x1 de
partij maar beëindigde, het ap
paraat wilde zelf biet van op
geven weten.
De bedenktijd van de compu
ter is op elk niveau anders. Op
niveau 1 gemiddeld 10 secon
den, op niveau 2 30 seconden,
op niveau 3 1 minuut, op ni
veau 4 2 minuten, op niveau 5
3 minuten, op niveau 6 6 mi
nuten en op niveau 7 analy
seert het denktuig totdat alle
mogelijkheden zijn onderzocht
of totdat u de witte toets' in
drukt, waarmee op het hoogste
niveau het denkproces kan
worden onderbroken.
Hieruit blijkt dat een" partij op
niveau 7 ongeveer een vrije
dag kost. Op het laagste ni
veau gaat het allemaal sneller,
zoals een partijtje op niveau 1
aangeeft. 1. 33-29 19-24 2. 38-33
14-19 3. 42-38 20-25 4. 29*20
25x14 5. 35-30 15-20 6. 30-25 10-
15 7. 34-29 19-24? 8. 40-35 17-22
9. 45-40 5-10? 10. 40-34 13-19 11.
34-30 9-13 12. 48-42 4-9 13. 32-28
22-27? 14. 31*22 18x2^"
23 19x28 16. 33x31 2'
39X28 en stilgezet. END!
duurde dertien minut^jus
Negen minuten slecht^ ,ee
de volgende confront31
34-20 20-25 2. 30-24 1 bes
35x24 17-22 4. 33-29 ll-i re
33 7-11 6. 32-28 1-7 7. <eva<
20 8. 31-26 10-14 9. 37-,h v
10. 41-37 5-10 11. 48-43
46-41 7-11 13. 40-34 14-l^acl
40 19x30 15. 29-23 18ds n
33x35 22x33 17. 39xjse g
18. 36-31 2-7 19. 43-39 fen
20x29 24. 34x1. Stilg. c
negen minuten (niveai
Hieruit blijkt dat de ce we
bij de eenvoudige corV3"56
al afhaakt. Volgende "r\
hierover meer. an,11
jwd.
Eng
Natuur herstelt zich: adder rukt op in Drente
De adder rukt op in zuidoost-
Drente. De gifslang komt in
steeds grotere getalen voor in
het natuurgebied tussen
Schoonebeek en Zwarte-
meer, het hoogveen reser
vaat van CRM. Dat komt
volgens Staatsbosbeheer om
dat het natuurgebied zich
hier herstelt. Het „opruk
ken" van de adder kan ech
ter gevaar opleveren voor de
mensen.
Het oprukken van de adder
wordt gezien als een teken
dat de natuur zich door de
herinrichting van natuurge
bied door Staatsbosbeheer
weer herstelt. Er komen
voor de slang meer prooidie
ren zoals muizen en hagedis
sen en ook de vogelstand en
de zeldzame plantengroei
neemt toe. De adders worden
nu zelfs bij woningen in de
omgeving van het natuurge
bied gesignaleerd. Het pu
bliek loopt steeds meer het
gevaar tijdens een wandeling
een slangebeet op te lopen,
maar tot nu toe is dat nog
nooit gebeurd.
Adders zijn van nature ook
niet agressief. Maar als ze
zich bedreigd voelen of ver
rast worden kunnen ze wél
bijten. Adders houden zich
vooral op in heidevelden.
Staatsbosbeheer meent dat
de artsen in zuidoost-Drente
er goed aan doen te zorgen
voor genoeg serum tegen het
addergif. Staatsbosbeheer
heeft op verschillende plaat
sen in het natuurgebied ook
waarschuwingsbordjes ge
plaatst: „Pas op voor de ad
der".
Vetzucht
Biologen zijn een nieuwe
mogelijkheid tot voorkoming
van vetzucht op het spoor.
Vetzucht kan dan vermoede
lijk worden tegengegaan en
grote eters hoeven zich niet
te beperken.
Vetzucht tegengaan kan
waarschijnlijk door een ver
hoogde afgifte van lichaams
warmte aan de omgeving, de
zogenaamde „thermogenese".
De Zweedse professor Barba
ra Cannon in Stockholm
heeft dit verschijnsel bij
dierproeven vastgesteld. De
deelnemers aan de vooijaars-
conferentie van de Duitse
Physiologische vereniging in
Giessen hebben wel gewaar
schuwd dat deze mogelijk
heid van verbruik van calo
rieën nog niet volledig op
mensen kan worden toege
past.
De proeven van Cannon op
ratteq en goud hamsters heb
ben aangetoond dat deze die
ren, als zij drie weken bij 5
graden celsius worden ge
houden en in die tijd worden
gevoed met zoetigheid of
chocola, bruin vetweefsel
vormen aan nek en nieren.
Dit bruine vet veroorzaakt
verhoogde afgifte van warm
te aan de omgeving. De die
ren werden niet dik maar
zetten de grotere hoeveel
heid calorieën in lichaams
warmte om.
Het bruine vetweefsel is ook
bij pas geboren kinderen
aangetroffen. Cannon z§gt
dat het vetweefsel de schok
van de geboorte opvangt
door verhoogde produktie en
afgifte van lichaamswarmte.
Daarna verdwijnt het weer.
Omdat het bruine vet bij vol
wassen ratten opnieuw kan
worden geactiveerd zou dat
ook bij mensen mogelijk
moeten zijn.
Aan de universiteit van
Giessen is een onderzoek on
der goede en slechte voedsel-
verteerders onder de studen
ten aan de gang. De ene
groep vrijwilligers eet per
dag gemiddeld ongeveer 1500
calorieën, de andere groep
gemiddeld ongeveer 1,8 maal
zoveel. Tot dusver heeft men
echter niet kunnen vaststel
len dat slechte verteerders
een verhoogde warmte-afgif-
te hebben. Nu wordt onder- noceros-soorten in di
zocht of de proefpersonen Ooit werden zij aanj
misschien in hun slaap meer
warmte afstaan.
Rom
annii
invil
,ihii
de geheimzinnige di,s®
vijf zeldzame neusho,H_,ji
Het WereldnatC^
heeft de Zwitserse p^e B
Rudolf Schenkel cje a
gegeven de Indonesis hee
kundigen te helpenr gen
onderzoek. Aangok t
wordt dat een ziekten vc
zaak van de sterfge^dien
geweest, maar welki vai
niet duidelijk. De dia» sei
ren uiterlijk onaangfstan
zijn nog maar zo'n z*p-
hoorns van deze soor die
ven allemaal in heroor,
Kulon-reservaat in Pr
ten van Java. *~~T
Ogu
De Javaanse neushoc^*
kleinste en zeldzaanjarlijl
de nog vijf overgebracht
in heel Zuidoost Aziflkath
en Oost-India. Door [bolw
op de hoorn van het fsgezi
Onderzoek gebruikt werd voorjbea.
medicijnen, is de ,ra!>Kc
Het Wereldnatuurfonds neushoorn overal uf°?^.
heeft een deskundige naar ven, behalve in hefezig
Indonesië gestuurd om een Kulon-gebied.
