„Lonen moeten aan banden"
Van de Scheur (Abva/Kabo)
heeft er elke morgen weer zin in
Rijen voor 0
Poolse winkd
verdwenen h
BINNENLAND/BUITENLAND
Thatcher en
Mitterrand
ruziën
op Eurotop
de Bonneterie
LEIDSE COURANT
DINSDAG 30 MAART 1982 PAGtNifjj
Officieel hoofdonderwerp
van de eerste vergaderdag
van de EG-regeringsleiders
was de economische malaise
in de Gemeenschap, die dit
jaar de mijlpaal van 12 mil
joen werklozen zal over
schrijden.
Als handleiding voor het be
leid in de Europese top dien
de gisteren een verslag van
de Europese Commissie over
de economische stand van za
ken in Europa. Er wordt
voor 1982 een inflatie van
tien en een half procent ver
wacht en een economische
groei van anderhalf procent.
Verlammend voor een ge
meenschappelijk beleid zijn
echter de grote verschillen
tussen de lidstaten. Zo va
rieert de verwachte inflatie
van vier en een half procent
in de Bondsrepubliek tot 24
procent in Griekenland.
krijgen. Een daling naar zfs en
een half procent, zoals afgé**
sproken in het kabinet, zit-er
niet meer in, zo liet Van Agf
uitkomen.
Uit het bovenstaande mag vol
gens de premier niet worden
afgeleid, dat hij de Europese
gemeenschap niet in staat acht
ook maar iets aan de economi
sche crisis te doen. In zijn ei
gen bijdrage aan de discussie
had Van Agt gepleit voor het
opnieuw houden van een
Jumbo-Raad, een gezamenlij
ke vergadering van de minis
ters van financiën, economi
sche zaken en sociale zaken.
Vorig jaar werd zo'n conferen
tie voor de eerste keer gehou
den en volgens Van Agt was
het resultaat toen bemoedi
gend. Hij drong wel aan op
een goede voorbereiding. Ook
is Nederland, evenals de ande
re aegen lidstaten, voorstander
van een plan tot bestrijding
van de grote jeugdwerkloos
heid. Alle jongeren onder de
18 jaar zouden een beroepsop
leiding moeten krijgen en ook
de kans om hun kennis in de
praktijk te brengen.
FNV niet „we discussiëren
er knap hard, maar van ruzie
of uittreden is geen sprake"
binnen de eigen organisatie
niet Abva; en Kabo gaan deze
week officieel fuseren, Van de.
Scheur wordt de eerste voor
zitter), want er zijn wel wat fi
nanciële problemen met name
na het stichten van een nieuw
kantoorgebouw in Zoetermeer
„het is wel een last, maar
ook weer niet zo dat ik er
wakker van lig" en even
min tegenover de werkgever.
„Ja, we zitten in de verdedi
ging. Maar we kunnen toch
ook nog wel wat opbouwen.
We willen bijvoorbeeld krach
tig streven naar een goed per-
soneelsbeleid. En nu we sinds
kort bij de overheid een mede
zeggenschap hebben gekregen
die overeenkomt met die in
het bedrijfsleven, moeten we
die ook goed gaan opbouwen,
want alleen aan mooie planne
tjes op papier hebben we
niets".
Aan Van de Scheur zal het al
lemaal niet liggen. Hij kent
het klappen van de vakbonds-
zweep. Iedereen vond het dan
ook volkomen logisch dat hij
de nieuwe voorzitter van Ab-
va/Kabo zou worden. Zal hij
het tien jaar volhouden? „Na
tuurlijk, wat dacht je anders?"
Zijn ogen tintelen, hij wrijft
zich in de handen. Hij heeft er
duidelijk zin in. Elke ochtend
weer.
JO SMITS
Vervoersbond
bang voor pos.itie
trendvolger
UTRECHT De vakbewe
ging moet zich veel meer met
politiek bemoeien en zich daar
duidelijk in opstellen. Dat" is
nodig om weerstand te bieden
aan de aantasting van demo
cratische vrijheden van de
vakbonden. Dat stelde de
scheidende voorzitter van de.
bedrijfsgroep spoorwegen van
de FNV-vervoersbond, G.J.
Gijzen, vanochtend op een
vergadering van het bondska-
der onder het NS-personeel in
Utrecht.
Volgens Gijzen blijkt uit de
loonwetten van dè laatste ja
ren en de ziekengeldaffaire
dat we in Nederland niet ver
verwijderd meer zijn van de
toestand in België waar de re-
fering bij volmacht regeert.
Iet name de positie van de
trendvolger, waaronder het
spoorwegpersoneel zich mag
rekenen, dreigt verder te wor
den aangetast, meent Gijzen.
Hij wees daarbij op de van
meerdere kanten dreigende
beperking Van de koppeling
van de lonen van de trendvol
gers aan die in het bedrijfsle
ven. Ook noemde hij de verde
re inbouw van de AOW in het
pensioen, waardoor het NS-
personeel volledige A O W-pre
mie moet gaan betalen. Daar
moet een compensatie van 12,5
procent tegenover staan,
meent Gijzen.
Het is nog maar een paar maanden geleden dat fotc.
lange rijen wachtenden voor winkels in Polen en vel
over grote tekorten aan levensmiddelen en huishout
goederen in heel West-Europa de stoot gaven tot t
inzamelingsacties voor Polen. Ondanks het uitroept
de staat van beleg op 13 december vertrekken tot#
dag van vandaag hulpzendingen richting Warschau, q
dian-verslaggeefster Hell a Pick ging kijken hoe del
er momenteel in Polen voor staan.
KILO OUPE KRANTEN GOED Eff
TWEE ROLLEN TOILETPAPIER Is,
WARSCHAU Het beeld van Polen als he£
van de eeuwige rijen gaat voorlopig niet me
Wie Warschau bezoekt valt het op, dat bij ee
ger met worstjes aan de muur en wat vlees
vitrines slechts een handjevol klanten vof
toonbank staat
Hetzelfde geldt voor de groenteboer die groente enid
in de etalage heeft uitgestald en daarvan ook binnK
ruime voorraad heeft liggen. Verder is er ook na ?n
's ochtends nog melk verkrijgbaar, terwijl je voor |a
produkten tot voor kort een sprint moest inzetten^
zorgen dat je je buurman voor bleef. fc
Dit alles betekent niet dat er in Polen na de afkofe
van de staat van beleg geen ernstige tekorten meer ljj
aan voedsel en consumptieartikelen; of dat de buiv,
reld gerust kan zijn en de financiële hulp aan vrf(
ziekenhuizen of hulporganisaties kan staken.
Wat gebeurd is, lag eigenlijk voor de hand. Onder <hi
mantel van de noodtoestand heeft Polen de steed»r
uitgestelde prijshervormingen kunnen doorvoeren*
het eerst in jaren zijn sommige artikelen nu zo did
mensen eerst even moeten nadenken alvorens ze tee
Niet zo lang geleden was het nog zo dat men zich abj
tisch bij een rij aansloot, ook al wist men niet eenst
aan het eind van de mensenslinger te koop was. Pc|
de eerste pijnlijke schreden op weg naar een markl
mie.
Rantsoen
Dat er geen rijen meer zijn, valt aan nog twee ander
nen toe te schrijven: er is een rantsoeneringssysteea
steld voor essentiële levensmiddelen zoals vlees (2f
per maand) en suiker (anderhalve pond per maand
bloem, zeep, boter (een half pond per maand) en sig»
zijn op de bon. Verder heerst er zo'n ernstige schaar1
textiel en kleren dat hele afdelingen van warenhui^
laten zijn. Een aantal artikelen die wij als vanzelfsjf
beschouwen zoals lampen, watten, fruit, papier off
rant, ziin vrijwel nergens te koop. Het op de kopj'
van toiletpapier is een aanhoudend probleem, hoe*1
er iets makkelijker op is gewprden sinds het mo|
een kilo oud papier om te wisselen voor twee rolled
papier. Wellicht is dat de reden dat Trybuna Ludu.f'
tijkrant, de laatste tijd zo goed verkoopt.
Het kost niet veel moeite om Polen te vinden die
tochtelijk beweren dat westerse sancties een blijk r
de morele steun van het Westen en dat zij het niet ff
den vinden als er economische sancties werden af
digd, ook al zou dat hun leven nog moeilijker make)
toch is het aantal mensen dat er zo over denkt niet
als sommige berichten over Polen doen denken. 1
Begrijpelijk is die instelling wel. Het leven van alia
Polen is afmattend. Als je dag in dag uit geconfif
wordt met tekorten wordt je uithoudingsvermogen
zwaarder beproefd. Polen heeft bijvoorbeeld bijii
farmaceutische industrie en kocht zijn geneesrai
vroeger in het Westen. Maar de voorraad buitenlan
luta is bijna geheel uitgeput en een gevolg hiervan ij
ziekenhuizen een wanhopig tekort hebben aan allei
dicijnen, zelfs aan spuiten en verband. Voor vroi'
een van de grootste problemen dat er bijna nergel
pons of maandverband verkrijgbaar zijn. Ook li
prantsoen een stukje per maand en een klein pal
poeder is verre van voldoende. De zwarte marï
zogenaamde vrije markt zijn met het uitroepen!
staat van beleg niet geheel verdwenen. In het begi
er streng opgetreden tegen de „speculanten", mat
van hen zijn inmiddels weer terug op het toneel, oij
de boerenvrouwen die hun vaste klanten hebben I
schau aan wie ze boter en eieren slijten. Maar zij
prijsstijgingen gevolgd en vragen nu astronomisch I
dragen voor hun waar. Bijna iedereen, zelfs de wi
den, bedenkt zich tegenwoordig wel twee keer f
zijn geld uit te geven.
Hulp uit buitenland
Hulppakketten uit het buitenland zijn een and<
voor verzachting van het leven. De Poolse autorite
gen dat ze niet kunnen schatten hoeveel directe
land binnenkomt. Maar het lijdt weinig twijfel dal
ketten terecht komen bij de mensen voor wie ze
zijn en dat niet gepoogd wordt om de pakketten tl
te laten komen aan het leger, zoals in het We
wordt gesuggereerd. Door de commerciële organii
in het Westen zijn opgericht om de hulpverlening
dineren, wordt aanzienlijke winst geboekt. Deze i
ties zijn voornamelijk in handen van Poolse emigr
een van hen, een Poolse Amerikaan die het afgi
zijn uiterlijk behoorlijk voor de wind ging, zei op
.zaken zijn zaken, zelfs als het om hulpverlening
HEI .LA PICK/THE GU
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL De Europe
se Raad van regeringslei
ders in Brussel is giste
ren toch weer uitge
draaid op een ruzie over
het vraagstuk van de En
gelse bijdrage tot de EG-
-begroting.
Aan het eind van de middag
zitting enkele uren nadat
de deelnemers aan de Euro-
-top het 25-jarig bestaan van
de EG plechtig hadden her
dacht kwam het tot een
felle woordenwisseling tus
sen Brits premier Margaret
Thatcher en de Franse presi
dent Francois Mitterrand.
Daarmee waren angstvallige
pogingen van raadsvoorzitter
en Belgisch premier Martens
mislukt om het „Brits pro
bleem" buiten de agenda van
de Euro-top te houden. Dat
was mogelijk geweest omdat
volgens een afspraak van vo
rige week de tien EG-minis-
ters van buitenlandse zaken
komende zaterdag in Luxem
burg in een speciale vergade
ring een compromis inzake
de budgetkwestie zouden uit
werken. Maar in de vergade
ring van gisteren nam me
vrouw Thatcher onverwacht
afstand van het ontwerp-
-compromis dat in Luxem
burg op tafel zou komen en
dat voorziet in een korting
die de overige negen EG-lan-
den gedurende drie (en zono
dig vijf) jaar op de Engelse
De Engelse pre
mier Thatcher
luisterde giste
ren aandachtig
naar de rede tij
dens de plech
tigheid ter gele
genheid van het
25-jarlg bestaan
van de EG.
EG-co'ntributie willen toe
staan. Thatcher verlangde nu
dat de compensatie aan de
Britse schatkist in elk geval
voor de volle vijf jaar wordt
beloofd en bovendien reeds
in concrete bedragen wordt
vastgesteld.
Daarop nam een gebelgde
Mitterrand het woord om te
verklaren dat het betreffen
de compromis-voorstel „niet
langer als basis kan dienen
voor discussie". Nederlands
premier Van Agt, die na af
loop verslag deed van het in
cident, zei dat de Franse pre
sident zo „kernachtig, kloek
en ferm" had gesproken dat
hij „niet heeft bijgedragen tot
een spoedige oplossing van
het budgetprobleem". Een
lichtpuntje vond premier
Van Agt nog wel dat de ver
gadering van zaterdag niet is
afgelast.
VAN AGT LEERT OPNIEUW VAN SCHMIDT:
(Van onze speciale verslaggever Rik in 't Hout)
STRUDBARE OPVOLGER VAN STRIJDBARE DUTMAN
Premier Van Agt (L) en zijn Italiaanse collega Spadolini luisteren naar de toesp
die gisteren gehou den werden tijdens de plech tlge bijeenkomst in Brussel, wa,"l
het 25-jarig bestaan van de Europese Gemeenschap herdacht.
BRUSSEL De stijging van de loonkosten in Neder
land mag dit jaar beslist niet uitgaan boven de zes en
een half procent, die volgens de regering beschikbaar
is. „En eigenlijk is dat nog te veel", aldus premier Van
Agt, gisteren na de eerste dag van de Europese Raad
(topconferentie) in Brussel. Van Agt wees er op dat de
lonen dit jaar in West-Duitsland, „onze belangrijkste
handelspartner", slechts met vier procent zullen toene
men. „We lopen dus toch al een achterstand op", aldus
de minister-president.
Van Agt zal deze mening ook
neerleggen in de zogeheten
Vijfhoek van het Kabinet, die
morgen weer bijeen komt om
het overleg over de Voorjaars
nota voort te zetten. „Ik heb
hier vandaag een hoop bijge
leerd en het kan geen kwaad
als de andere vier ministers
daar ook van horen", zo zei
Van Agt. Zijn gevoelen ten op
zichte van de loonsom-stijging
staat op enigszins gespannen
voet met de ontwikkelingen in
bepaalde bedrijfstakken, waar
volgens deskundigen stijgin
gen van meer dan acht pro
cent dreigen. Van Agt wilde
niet ingaan op de vraag of vol
gens hem nu een loon-ingreep
onafwendbaar is geworden.
Schmidt
Het was bondskanselier
Schmidt geweest, die de pre
mier had geïnspireerd tot bo
venstaande uitspraken. „Het
gebeurt wel meer dat ik hem
het beluisteren waard vïnd",
zei Van Agt met een glimlach.
Zijn bewondering voor de
Westduitse politicus is zo lang
zamerhand een publiek ge
heim. De Nederlandse minis
ter-president stelde dat
Schmidt tijdens een urenlange
discussie over de mogelijkheid
van een gezamenlijke Europe
se aanpak van de sociaal-eco
nomische problematiek een
„hoogst interessante" bijdrage
had geleverd. Deze kwam er
op neer, dat de lidstaten zelf
ook veel kunnen doen. Vol
gens Schmidt valt daar onder
het verlagen van de rente, ook
al hebben de Verenigde Staten
daarop invloed, maar vooral
het matigen van de arbeids
kosten.
In dat verband noemde
Schmidt de vier procent,
waarmee dit jaar in zijn land
de lonen omhoog zullen gaan.
Volgens Van Agt dient men
daarbij te bedenken dat de
Westduitse vakbeweging daar
mee heeftingestemd, omdat
men in de Bondsrepubliek
geen automatische prijscom
pensatie kent. „Ja, dat is iets
om terecht stil bij te worden",
aldus Van Agt. „Bij ons zitten
we te proberen om op zes en
een half procent uit te ko
men". Hoewel .de premier dat
laatstgenoemde percentage ei
genlijk te hoog vindt, wil hij er
niet meer op af dingen. „Men
gaat daar in de CAO-ondèr-
handelingen nu eenmaal van
uit. Maar meer mag het beslist
zeker niet worden.
Oneens
Zo volledig als Van Agt eens
was met Schmidt, zo hard-
grondig was hij het oneens
met zijn collega Juergensen uit
Denemarken. Deze pleitte
voor een verruiming van de
koopkracht, om zo te bestedin
gen te intensiveren. „Dat pro
beren wij in Nederland al tien
jaar. Nu is het op. Wij kunnen
ons dat niet meer veroorlo
ven". Van Agt zorgde vervol
gens voor nog al wat opwin
ding door te verklaren dat het
financierings-tèkort in Neder-
and geen acht maar ruim tien
procent is. Hij zei geleerd te
hebben van president Duisen-
berg van de Nederlandsche
Bank, dat onder meer de le
ningen op de kapitaalmarkt
ten behoeve van de woning
bouw meegerekend moeten
worden. Voor de premier zal
het mede daarom „een hele
toer" worden om het financie-
rings tekort iets omlaag te
(Van onze sociaal-
economische redactie)
ZOETERMEER Jan
Dutman hangt zijn geruite
pet, die hem vele jaren
heeft gekenmerkt als
voorzitter van de ambte-
narenorganisatie Abva-
/Kabo, aan de wilgen. Hij
is 63 geworden en dat be
tekent onverbiddelijk
pensioen.
Jaap van de Scheur, tien jaar
jonger, neemt het roer over
van de op één na, de Indu
striebond, grootste vakbond
binnen de FNV.
„Dat betekent echter geen be
leidswijzigingen", haast de
nieuwe voorzitter zich te laten
aantekenen. „Ons congres dat
nu gaande is, bepaalt de te vol
gen koers en de bestuurders
moeten er invulling aan ge
ven". En als zijn gesprekspart
ner wat'ongelovig kijkt: „Nou
ja, je kunt het natuurlijk wel
beïnvloeden".
En die invloed zal na het tijd-
perk-Dutman wel een andere
worden, diepergaand waar
schijnlijk ook. Een kenmerk
van Dutman tijdens diens zes
jarig voorzitterschap was bij
voorbeeld, dat deze heel veel
delegeerde en dan ook vaak
ruiterlijk erkende, dat hij van
tal van zaken niet gedetail
leerd op de hoogte was. Van
de Scheur daarentegen be
moeit zich in positieve
zin met alles en weet dank
zij een ijzeren geheugen ook
zeer veel, zoals hun omgeving
weet te melden.
Dutman heeft van zichzelf
eens gezegd, toen men hem om
zijn kleur vroeg: „Ik sta links
van links". Want hij hield van
snaakse opmerkingen, die
soms naar het oubollige neig
den. Van de Scheur kan men
een activist noemen. Hij heeft
dan ook genoten van de recen
te acties bij de overheid in het
kader van de striid om behoud
van het ziekengeld, van welke
acties hij de coördinator was.
Van beiden kan men zeggen,
dat zij met hart en ziel de be
langen van het overheidsper
soneel dienen en daarvan met
gespierde taal getuigen. Van
de Scheur doet dat al 23 jaar
bij de Abva. Tevoren had hij
een stuk of vijftien baantjes
„Ik hield nogal van verande
ring" maar ambtenaar was
hij nooit. „Na mijn studie in de
economie wilde ik leraar of
vakbondsbestuurder worden.
Het werd het laatste en ik heb
er nog steeds geen spijt van.
Elke morgen sta ik handen
wrijvend op, ik heb er telkens
weer zin in".
Pareren
Dat moet ook wel, want hij
voorziet, dat er veel te bevech
ten zal zijp. „Sinds Dutman
voorzitter werd, in 1976, wor
den er al aanvallen gedaan op
de rechtspositie van het over
heidspersoneel. En dat zal nog
wel een tijd doorgaan in deze
tijd van recessie. Die aanval
len moeten we steeds maar
weer pareren. Wij eisen voor
het overheidspersoneel een
zelfde behandeling als voor de
werknemers in het bedrijfsle
ven, niet meer maar zeker niet
minder. Onze leden zijn dat
.pakken goed zat en wiilen er
best tegenaan, dat heeft de re
cente actie wel bewezen, en
ons ledental groeit sterk, we
zitten nu rond de 250.000 le
den".
Gelijke behandeling wil zeg
gen handhaving van het
trendbeleid. „Maar we willen
wel een andere manier van
uitvoering van dat beleid. Tot
nu toe gebeurde bij de over
heid tot in onderdelen hetzelf
de als in de ondernemingen.
Wij willen nu, dat aan de hand
van een aantal cao's wat
mij betreft niet al te veel
wordt vastgesteld, hoe groot de
loonkostenstijging in de onder
nemingen wordt. Daarna moet
worden vastgesteld, hoe bij de
overheid eenzelfde stijging
moet worden besteed. Stel dat
in het bedrijfsleven een stij
ging van drie procent is over
eengekomen, dan hebben we
bij het rijk eenzelfde percenta
ge en dat betekent dan een
kleine anderhalf miljard gul
den te besteden. De minister
van binnenlandse zaken kan
daarvoor voorstellen doen, de
vakbeweging ook. Dan is er
sprake van echt onderhande
len, zeker als aan het einde
van de rit de minister niet
meer zijn zin kan opleggen.
Hoe je er daarna uit moet ko
men is nog niet helemaal dui
delijk".
Het is wel een methodiek,
waar de huidige minister van
binnenlandse zaken voor te
vinden is. Van de Scheur is tot
dusver best te spreken over
minister Van Thijn. „Met hem
valt te overleggen, hij is bereid
toe te geven als je goede argu
menten hebt. Een heel andere
figuur dan Wiegel; wat die in
zijn hoofd had was niet weg tè
praten. Met diens voorganger
De Gaay Fortman viel net als
met Van Thijn ook goed te
overleggen. Het nare met hem
was echter, dat De Gaay vaaje
zelf zulke goede argumenten
had".
Minder content is men bij Ab
va/Kabo met collegabonden
binnen de vakcentrale. Men
sen van de bquwbond én de
industriebond willen het
trendbeleid best op de helling
zetten. Dutman zei deze week,
dat dit een heel onverstandige
opvatting is. Als de overheid
haar eigen gang zou gaan en
dus op de arbeidsvoorwaarden
van haar mensen zou gaan be
zuinigen, duiken de particulie
re werkgevers even hard mee.
„Wie aan de trend komt knipt
een gat in zijn eigen achter
zak". En Van de Scheur zegt:
„We willen binnen de FNV
best solidair zijn, maar dan
moeten ze het ons niet moei
lijk maken. Ze moeten ons niet
op het hart trappen".
Neen, gemakkelijk krijgt Van
de Scheur het niet Binnen de
GESLAAGD
BIJ DE BONNETERIE.
NÜMET
20% KORTING.
Tot en met 15 april 20% kor
ting op de Enige Echte Engelse
College Coat. In marineblauw
en bordeauxrood, mt 22 f275,-
t/m mt 46 f 335,-. Capuchon
f25,50.
Nieuw. De Engelse rugby-
shirts en Amerikaanse base
ball-shirts in exclusieve Bonne-
terie-pasteltinten!
50% Katoen, 50% acryl. Mt
28 f 49,-t/m mt 44 f 69,-. In di
verse kleuren en strepen. Tot
en met 15 april per twee stuks
20% korting.Weer een aanbie
ding van de Bonneterie.
Ook nieuw: bijpassende
kousen in streepdessin f 9,90.
De Bonneterie en Pander: Kaberstraat,
Amsterdam, tel. 262162. De Bonneterie:
Buitenhof, Den Haag, tel. 656844;
Lijnbaan, Rotterdam, tel. 13 6125
