i Statenverkiezingen iunnen val van cabinet inluiden aat deze regering ooit nog eens regeren •Oppositieleider wiegel: )uitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhof.buitensteBinnenhofbuitensteBinne )uitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBinnenhofbuitensteBirinenhofbuitensteBinnen Politiek Partij Parlement NNENLAND LEIDSE COURANT/ ZATERDAG 13 MAART 1982 PAGINA 7 IJV AGT 1 I voorspelling. Volgende >k zal premier Dries van i-t( vanuit een plaatsje in m iiland of Maleisië enkele re< ienbarende uitspraken iei n over de Nederlandse po- j k. Zijn uitspraken zullen eli voorpagina's van alle hier tin ande verschijnende dagbla- va halen en zowel bevriende d niet-bevriende politici zul- wi er verrast op reageren. 0 trom weten we dat zo ze- va Dat heeft te maken met hHide Britten een „selffulfil- cprophecy" noemen, een (etie die zichzelf vervult, mier Van Agt. die vanaf m, daag tot eind volgende tk namens de regering een cieel bezoek aan Thailand Maleisië brengt, heeft er in loop van zijn politieke car- e een gewoonte van ge- ikt. vanuit verre streken werkelijke gedachten en ge- 11 lens over de vaderlandse U Itiek te ventileren. In het on Ineke wereldje wordt als ek irbeeld daarvan vaak de stè/n „Balikpapan" genoemd. V( - Balikpapan is een dorpje op het Indonesische eiland Bor neo, (tegenwoordig overigens Kalimantan geheten) van waaruit van Agt zichzelf in april 1980 opnieuw kandidaat stelde als lijsttrekker van het CDA en als premier van een tweede CDA-VVD-kabinet. Hij deed dit ten overstaan van NOS-journaalverslaggever Jaap van der Ploeg, die met een cameraman de premier op zijn reis door Indonesië verge zelde. Toen dan ook het nieuws be kend werd, dat Van Agt op nieuw een verre reis zou gaan ondernemen, gonsde de naam Balikpapan weer over het Bin nenhof. Tal van journalisten vroegen hun hoofdredacteuren toestemming, met de premier mee te mogen reizen. Ook al zou de trip het noodlijdende dagbladwezen een lieve cent kosten, er zou zeker iets moois uit voortkomen, daar konden de hoofdredacteuren van ver zekerd zijn. Een handvol jour nalisten kreeg aldus het fiat om vandaag per lijn toestel de „regeringsfellowship" naar Bangkok achterna te vliegen. In het verre oosten zullen zij geen gelegenheid voorbij laten gaan, Van Agt met prikkelen de vragen tot boude uitspra ken te bewegen. En die uit spraken komen er. daar kun je vergif op innemen. Wacht maar af. De profetie gaat van zelf in vervulling. Ja, zij moét zelfs in vervulling gaan, want geen enkele journalist kan het maken, voor vierduizend gul den op reis te gaan zonder een letter nieuws af te scheiden. Overigens: wij zijn niet mee met Van Agt. Binnen onze ei gen landsgrenzen is de komen de week al genoeg te doen. VAN AGT 2 De reis van Van Agt brengt nog een interessante bijkom stigheid met zich mee. Zoals inmiddels bekend is. heeft het kabinet gisteren nog niet de knoop kunnen doorhakken over de extra bezuinigingen die dit jaar moeten worden doorgevoerd. Die bezuinigin gen zouden worden aangekon digd in de zogeheten „Voor jaarsnota", een jaarlijks terug kerend financieel overzicht van de stand van zaken in de rijksbegroting. Premier Van Agt had de Tweede Kamer plechtig beloofd, dat deze nota uiterlijk 1 maart zou verschij nen. Toen dat niet lukte werd vandaag als uiterste datum ge noemd. Ook dat gebeurt dus niet. Van Agt wilde, ondanks tegenwerpingen van enkele zijner collega's, zijn reis naar Thailand en Maleisië niet la ten schieten, zodat het kabi netsberaad over de bezuinigin gen nu een week lang moet worden opgeschort. En de Ka mer maar wachten op de Voorjaarsnota. Dat dit aan het Binnenhof enige irritatie wekt, is begrijpelijk, maar de regeringspartijen staan vrijwel machteloos. Wat kunnen zij doenEen motie van wantrou wen tegen hun eigen kabinet indienenNee toch zeker? Zij kunnen hooguit mokkend hun treurnis uitspreken over het uitblijven van de Voorjaarsno ta en daar zal het aanstaande dinsdag, als de Kamer weer bijeenkomt, dan ook wel bij blijven. Er is echter één man in de Ka mer die dinsdag zijn uiterste best zal doen. zoveel mogelijk garen te spinnen bij het onop geloste conflict in het kabinet. Goed geraden. Wiegel. Hij heeft al aangekondigd dat hij het kabinet dinsdag duchtig aan de tand wil voelen. Met een fijne glimlach om de lip pen zal hij dinsdag naar het spreekgestoelte lopen om van daar af vice-premier Den Uyl met veel misbaar ter verant woording te roepen over het vooruitschuiven van de pro blemen in het kabinet. In het „politieke circuit" gaat zelfs al het verhaal, dat Wiegel en Van Agt daarover reeds telefo nisch contact hebben gehad. Als dat zo is (en wij hebben sterke aanwijzingen dét het zo is) zullen de beide heren, die nog immer een hartelijke vriendschap onderhouden, al aardig wat voorpret hebben beleefd aan de act die Wiegel dinsdag zal opvoeren. Den Uyl, die het op z'n zachtst ge zegd nog altijd moeilijk heeft met Van Agt, wordt dan im mers gedwongen openlijk zijn minister-president te verdedi gen. die op dat moment ont spannen in het zonnetje aan een cocktail zit. Politiek is soms zo doorzichtig als fijnge slepen kristal. ..DEN UYL HIER De telefoons op het partijbu reau van de PvdA in Amster dam stonden donderdagavond drie uur lang roodgloeiend. De PvdA-leden waren via het partijblad Voorwaartsuitge nodigd, die avond hun vragen en zorgen over de koers van de partij en over het kabinets beleid aan de PvdA-top voor te leggen. De meeste socialisti sche ministers en staatssecre tarissen en een aantal Kamer leden, alsmede partijvoorzitter Max van den Berg waren pre sent om tekst en uitleg te ge ven. Zij kregen ruim 600 tele foontjes te verwerken. Nog vóórdat het eindeloos gerinkel losbarstte kon iedereen op het partijbureau op z'n klompen aan voelen, welke onderwer pen de meeste bellers zouden aansnijden: de kortingen op het ziektegeld en andere socia le uitkeringen, de aardgaswin sten van Shell en Esso, de wo ningbouw, de huren en de ver stoorde verhouding tussen de PvdA en de FNV. Dat gebeur de dan ook. Er waren echter ook mensen die met geheel andere proble men op de proppen kwamen. Zo kreeg Den Uyl een man aan de lijn die zich meldde als ziekenfondsverzekerde met een kunstgebit. De man vroeg zich af waarom zijn tandarts zoveel geld voor dat kunstge bit moest opstrijken. Den Uyl, doorgaans goed van de ton griem gesneden, zat toen (om maar even in 5e sfeer te blij ven) echt even met z'n mond vol tanden. Ook moest Den Uyl, die zich steevast aan de hoorn meldde met „Den Uyl hier", een partijgenoot uitleg gen waarom de Tweede Ka mer bij de meeste debatten zo'n lege indruk maakt. Minister Ed van Thijn van Binnenlandse Zaken kreeg een dame aan de telefoon, dié hem uitnodigde voor een spreekbeurt in het kader van- de komende gemeenteraads verkiezingen en zijn staatsse cretaris Sas k ia Stuiveling moest een aantal vragen beantwoorden over de ge meentelijke herindeling in het, Brabantse dorpje Schaijk. De telefonade bracht ook en kele schrijnende zaken aan het licht. Staatssecretaris Hedy d'Ancona van Sociale Zaken hoorde met verbijstering aan. hoe iemand zijn hele huis houdboekje voorlas ter illu stratie van diens opmerking dat hij elke dag weer moeite moest doen, met zijn schamele, loon de eindjes aan elkaar te knopen. „Niet te geloven, als je zoiets hoort. We staan er veel te weinig bij stil dat er~' nog steeds mensen zijn die elk dubbeltje twee keer moeteh omdraaien voor ze het uitge-K ven", aldus Hedy. Een waar-, woord. DICK VAN RIETSCHOTEN w N !N HAAG Onont- xjmbaar zullen de nade- ode verkiezingen voor provinciale staten een langrijk stempel druk- n op de landspolitiek en t voortbestaan van het idige kabinet. Natuur- jtgaat het in de eerste ats om de samenstel- >a g van het provinciebe- •n ur, maar dat kiest op beurt de Eerste Ka- •r. Daar is nog een terderheid van CDA en fD, de partijen die het rige kabinet Van Agt unden. Tegelijk zijn ze verkiezingen een be- ïgrijke graadmeter voor landspolitiek. en graadmeter die effect ft. Dat heeft de geschiede- geleerd", benadrukt Hans egel. sinds najaar 1981 aan- lerder van de oppositie en aantastbaar de eerste man de VVD. Hij wijst er veelbe- enend op, dat de voor de dA slechte Statenverkiezin- van 1958 de val van het itste kabinet Drees van so listen en christendemocra- inluidde. In 1966 gebeurde tzelfde met het kabinet ls-Vondeling, ook na een te- rstellende uitslag voor de lialisten bij de Statenverkie- igen in dat jaar, herinnert egel zich. Is driemaal nog eds scheepsrecht? Wiegel: it is een mooi beginsel, arvan tk vind dat het ge- adhaafd moet blijven". aar je weet het nooit", igt hij er onmiddellijk aan Wiegel zegt niet aan „kof- - dikkijkerij" te willen doen. PvdA zit volgens hem in enorm dillema. Het desa- euze stemmenverlies dat in >r de socialisten dreigt laat naar het oordeel van de fD-leider niet afstoppen .is r- door nu te besluiten uit het ka binet te gaan. „Dat zal de PvdA voor jaren in de opposi tie doen belanden", verzekert hij. Het zou dus best eens kun nen dat de coalitie met een zwaar gehavende PvdA nog een tijdje blijft zitten en Wie gel is daar aan de andere kant ook weer niet zo rouwig om: „misschien is het wel nodig opdat de kiezers nog duidelij ker kunnen zien wat de drie regeringspartijen er met el kaar wel of niet van terecht brengen". De deplorabele toestand waar in de PvdA zich thans bevindt heeft overigens a!4 bijkomend effect dat de vorming van linkse programcolleges in de provincies een vrijwel onhaal bare zaak wordt. „Anderen buitenspel zetten kan nu dus niet meer. Linkse colleges zul len om zeep worden gebracht en dat vind ik nuttig", zegt Wiegel. Ook ziet hij de rem die via een waarschijnlijk ver sterkte CDA-VVD-meerder- heid in de Eerste Kamer kan worden gezet op „al te wilde linkse plannen" als een goede zaak. Magische grens Al met al blaakt Wiegel van energie en optimisme. Zijn partij mag zich de laatste we ken in zo'n groeiende gunst verheugen dat met een beetje goeie wil bij de komende ver kiezingen de magische grens van 20 procent van de kiezers kan worden overschreden. Het zou een kroon op het werk van Wiegel zijn, want dat zou voor de liberalen een verdub beling van de aanhang beteke nen in tien jaar tijd. Wiegel maakt er geen geheim van een beetje trots te zijn op het feit dat hij gedurende deze periode „baas van de VVD" was: „het is nog nooit vertoond sinds de invoering van de evenredige vertegenwoordiging", zegt hij glunderend. De VVD in feeststemming dus. Om die kracht bij te zetten werd de opening van de cam pagne, de eerste zaterdag in maart, in een uitpuilend Turf schip in Breda al opgeluisterd met de nodige hoempa mu ziek. Dezelfde klanken waar mee de liberalen tot veler ver bazing in mei vorig jaar in het naburige Den Bosch zo opge wekt en vrolijk hossend de op- positiebanken intogen, begelei den nu mogelijk de weg terug naar de regeringstafel, wel licht zelfs als tweede partij van het land. Honderden nieuwe leden stromen binnen en Wie gel en zijn liberalen trekken zalen die voller zijn dan ooit. De vierbaansweg naar het Overijsselse Delden raakte zelfs verstopt toen de VVD- leider daar enkele weken gele den een speech hield. Meer dan duizend man vulde de zaal tot de nok en naar schat ting driehonderd moesten on- verrichterzake naar huis te rug. Voze beloften Oppositie voeren tegen een coalitie als deze is ook niet zo moeilijk als de deelgenoten er van vrijwel dagelijks vechtend over de Haagse keien rollen. Wiegel meldt maar wat graag dat CDA-minister Van der Stee (financiën) in feite maar één partij vierkant achter zich heeft staan als het gaat om de uitvoering van zijn 4,5 miljard bezuinigingen. Dat is vreemd genoeg niet zijn eigen partij of een van de coalitiepartners, maar uitgerekend de VVD als grootste oppositiepartij. Het is maar een klein voorbeeld van -de handige manier waarop de VVD vrij gemakkelijk profijt trekt van het onderling geru zie en de interne verwarring waaraan de regeringspartijen soms ten prooi zijn. dreigend verlies bij de komen de verkiezingen allereerst aan zichzelf de danken heeft. „Alle beloften die de PvdA aan de kiezers gedaan heeft zijn voos gebleken. Bij de Kamerverkie zingen vorig jaar wist men al dat ze niet waar gemaakt kon den worden. Maar in plaats van zich te matigen werden de beloften nog eens opgepoetst tot strijdpunten waaraan men ten allen tijde zou vasthouden. Als je ze dan toch vervolgens als een baksteen laat vallen, dan zeggen natuurlijk ook je eigen trouwe kiezers: waarom hebben we eigenlijk op die partij gestemd?", aldus Wiegel. „Natuurlijk. Den Uyl werkt hard, kent zijn zaken en is moedig. Bij alle kritiek op zijn beleid moet je dat erkennen. Maar hij is verkeerd bezig. Hij is bezig dingen te doen waar van zijn kiezers hadden ge dacht, nou, dat doet die Wiegel misschien, maar bij Den Uyl zal het niet gebeuren. En wat zien ze tot hun verbazing, dat die Den Uyl het doet! Boven dien is de inhoud van het be leid zodanig dat veel werkne mers nu zeggen: ik moet dat niet meer". „Men zit nu al vanaf septem ber. Als je de crisis erbij neemt vanaf november. Kijk nu eens wat er intussen is gebeurd. Wat er aan beslissingen geno men is. Slechts twee dingen. Allereerst het gehannes rond de ziektewet, waarbij een eer der genomen beslissing werd teruggedraaid en nu nog nie mand weet waar hij aan toe is. En dan het banenplan, waar van de cijferaars uitrekenen dat het op de korte termijn iets oplevert en op de lange ter mijn niks. Dat zijn de twee enige beleidsdaden tot nu toe. Als dat zo blijft betekent het, dat hoe langer dit kabinet zit, des te meer tijd een volgend kabinet nodig zal hebben om alleen al recht te trekken wat in deze maanden scheef is ge groeid. Dat is een afgrijselijke klus, waar we overigens niet voor terugschrikken", zegt Wiegel. Vodjes papier Ook D'66 zit volgens hem in een weinig benijdenswaardige positie. „Sinds de partij van Jan Terlouw tot het kabinet is toegetreden heeft ook D'66 haar beloften als vodjes papier ingetrokken", zegt Wiegel. Hij noemt als voorbeeld de gasbo ring op Ameland. Die door la ten gaan was een van de eerste beslissingen van Terlouw. De kernenergie is een ander voor beeld: een commissie moet gaan studeren op de sluiting van de centrales en die com missie is er nog niet eens. En dan Zeevalking, minister van Verkeer en Waterstaat. „Hij hield in de Kamer een gehar nast pleidooi voor het aanleg gen van de A 27 door Amelis- 'weerd. Je zou zo'n betoog als VVD-minister van Verkeer en Waterstaat moeten houden. Wat had die D'66-fractie dan niet getoeterd in de Kamer. Nu zaten ze als een stel gesla gen honden in hun bankje. Dat zien de mensen". „En dan de eerste man van D'66. de heer Terlouw. Hij heeft verwachtingen gewekt door zich niet alleen voor het ministerie van Economische Zaken geschikt te verklaren, maar ook voor Financiën. Als aan die verwachtingen niet wordt voldaan gaan de kiezers toch zeggen: daarvoor hebben we toch niet op je gestemd!" Wiegel moet tot zijn spijt vast stellen dat Terlouw weinig uit zijn handen laat komen. „Jam mer", vindt hij, „want de alge mene ideeën van de heer Ter louw verschillen niet zo veel van de onze. Herstel van ren dementen in het bedrijfsleven, meer investeringen etc. Een kabinet van CDA. VVD en D'66 zou wat deze ideeën be treft veel eensgezinder zijn ge weest", meent Wiegel. „Maar zo'n kabinet is er dankzij de onverstandige blokkade van D'66 niet gekomen". Wiegel trekt ter illustratie van zijn negatief oordeel over Ter louw nog eens een vergelij king met zijn voorganger, de VVD-er Van Aardenne. „Die was de spil van het kabinet en is daarom door iedereen ge prezen. Van Aardenne was in staat te bemiddelen als Albeda en Van der Stee elkaar in het vorig kabinet in de haren vlo gen. Dat moet de minister van Economische Zaken kunnen. Terlouw laat zich op dit punt juist overspelen. Hij is akkoord gegaan met een beleid dat er toe leidt dat het aardgas wordt potverteerd, de economische groei voor 130 procent naar de collectieve sector gaat, geld wordt weggehaald uit de in vesteringspot van het bedrijfs leven en wordt weggegeven aan Sociale Zaken. Den Uyl heeft er toch maar een paar miljard uitgesleurd. Als dat geld was besteed aan het sti muleren van investeringen en het verlagen van de vennoot schapsbelasting dan waren we heel wat beter af geweest. Ik heb de indruk dat Terlouw zich als minister gewoon laat wegspelen. Dat betreur ik zeer, want dat is niet in het belang van het land", zegt Wiegel. Denigrerende grappen De laatste weken is D'66 wer kelijk dol geworden over de verwijten van Wiegel. Hij zou met zijn kritiek de man spelen en niet de bal en volgens het D'66 Kamerlid Ernst Bakker zich schuldig maken aan „de nigrerende grappen en grollen aan het adres van Terlouw". Wiegel slaat eenvoudig maar doeltreffend terug: „Uw lezers, die straks de weergave van dit gesprek in hun krant lezen, zullen hoop ik daarin zien dat ik helemaal geen grappen en grollen over de heer Terlouw maak. Ik zeg gewoon dit: a. ik ben het met zijn ideeën eens, en b. hij brengt er niets van te recht. Meneer Bakker moet zich een beetje in toom hou den. Hij is één van de jongelui achter Terlouw. Laat hij zich bepalen tot het zich ontwikke len van een goed volksverte genwoordiger. Daaraan heeft hij zijn handen vol", meent Wiegel. „Een kat in het nauw maakt kennelijk rare sprongen", ver volgt hij. „De grondfout van D'66 is dat het een kabinet heeft geblokkeerd dat een veel eensgezinder economisch be leid had kunnen voeren. Ik denk dat de heer Terlouw meer tot ontplooiing had kun nen komen in een kabinet met ons dan in het huidige gezel schap", beweert Wiegel met Wiegel: ..De hard werkende werknemer is natuurlijk v feitelijk beter af bij de VVD. dan' bij het huidige PvdA en dat 't heeft die man natuurlijk ook i donders goed in; de gaten". opvallend veel nadruk op het laatste woord. Toch richt de VVD haar cam-; pagne met name op de Demo craten. Er komen nog radio en tv-debatten tussen Wiegel er> Terlouw en met Brinkhorst,' fractieleider van D'66 in de Tweede Kamer. Voor een de-; bat met minister Den Uyl heeft Wiegel geen tijd. „Over het verschil tussen VVD en D'66 is eerder duidelijkheid en opheldering nodig dan over dé verhouding PvdA-VVD, want die is zo klaar als een klontje; Laat de heer Den Uyl maar met de ministers Van der Ste^ en Terlouw in de slag gaan. Dat is een nuttiger tijdpasse ring voor hem", aldus Wiegel. De positie van D'66 is zo on duidelijk dat het ons nuttigef leek daar eerst maar eens wat opheldering over te krijgen". Wiegel denkt overigens niet alleen van D'66 kiezers te kunnen afsnoepen. Ook van het CDA, voorzover men boos is over het feit dat deze partij de VVD zonder blikken of blozen aan de kant schoof en haar leider tegen zijn zin dwong met de socialisten te gaan regeren. En zelfs bij de PvdA ziet Wiegel kiezerswinst voor zijn partij. „De hard wer kende werknemer, die ook wat verder wil komen, die wat extra wil presteren, maar die daarvoor ook een stukje extra beloning wil krijgen, die is na tuurlijk feitelijk beter af bij de VVD dan bij de huidige PvdA en dat heeft die man natuur lijk ook donders goed in de ga ten". ARJEN BROEKHUIZEN jr SN HAAG De vorige iek eindigden wij op !ze plaats met de consta- "ing dat CDA, PvdA en 66 elkaar in het Cats- "s in een dodelijke om- ie hing gevangen houden, dat er van regeren niets n' echt komt. Bewijs van e stelling? Afgelopen nderdag zat het tweede- binet Van Agt er op de m P af zes maanden en t heeft nog geen enkele latregel van betekenis nomen. Deze week Yam dit gebrek aan adkracht schrijnender i n ooit aan het licht. t ïdanks heftige plei- oien van de fractielei- i rs is het uitermate on- - larschijnlijk dat het ka- iet de besprekingen er de Voorjaarsnota nog 1 weekeinde zal afron- n. Hoe langer hoe meer wordt duidelijk dat deze ministersploeg intern nog altijd zo verdeeld is, dat een eensgezinde aanpak van de grote problemen momenteel niet tot de mo gelijkheden behoort. Geen wonder dat men op het Binnenhof, waar het aan tal cynici toch al aanzien lijk boven het landelijk gemiddelde ligt, nu zegt dat het tweede kabinet- Van Agt helemaal niet be staat. Kat uit boom De brandende vraag is nu: blijft dat zo? Luidt het ant woord bevestigend, dan kun nen we slechts hopen op een zeer spoedige kabinetscrisis, omdat alles beter is dan een regering, die niet regeert. Maar zo duidelijk is de situatie nog niet. Het heeft er veel meer van weg, dat met name CDA en PvdA de kat uit de boom willen kijken. „Kat" moet onder deze omstandighe den verstaan worden als de kiezersgunst. Met andere woorden: de ministers van bei de partijen vinden het beter de Voorjaarsnota over de Staten verkiezingen „heen te tillen", zoals dat heet in het taaltje van de hoge Haagse heren. Voor Van Agt zou dat het voordeel kunnen hebben, dat „ome Joop", met welke bij naam de premier zijn vice-pre mier soms aanduidt, na 25 maart flink wat tonen lager moet zingen. Immers, als de dreigende rampzalige verkie zingsuitslag voor de PvdA werkelijkheid wordt, heeft Den Uyl in het kabinet geen been meer om op te staan. De christen-democratische minis ters kunnen er dan op wijzen dat het Nederlandse volk de koers van de PvdA niet zo snel bezuinigen en veel geld steken in een werkgelegen heidsplan- krachtig heeft afge wezen. CDA-fractieleider Ruud Lubbers zei het deze week op zijn eigen manier: „Een kabinet kan ten val ko men door gebrek aan daad kracht of doordat partijen ge maakte afspraken niet nako men". Partnerruil? Maar er is nog iets. In het ge val dat een nederlaag voor de PvdA gepaard gaat aan flinke winst voor de VVD, ontstaat de mogelijkheid voor het CDA maar weer eens aan partner ruil te gaan doen. VVD-leider Wiegel speculeert (zie elders op deze pagina) in een gesprek met deze krant in alle open heid over zo'n wisseling van politieke partner. Hij brengt in herinnering dat zoiets al twee keer eerder was gebeurd: in 1958, tijdens het laatste kabi- net-Drees en in 1967, tijdens het kabinet-Cals. Beide malen waren de Statenverkiezingen slecht uitgevallen voor de PvdA en beide malen was dit, nog steeds volgens Wiegel, voor de KVP aanleiding de so cialisten voor de keuze te stel len: slikken of stikken. En bei de malen was het slot van het liedje dat de rooms-rode coali tie om zeep werd geholpen, waarna de liberalen zich weer behaaglijk in de ministersze tels konden nestelen. Ster-spot Ook voor de PvdA heeft de impasse van dit moment voor delen. De opiniepeilingen, die wijzen op een verlies van (om gerekend in Kamerverhoudin- gen) zestien zetels, hebben de positie van de socialistische be windslieden zo verzwakt, dat de tijd volgens hun nu alleen nog in hun voordeel kan wer ken. De enige ombuiging waar de PvdA zich nu echt voor in teresseert is die van de curve in de statistieken van de opi niepeilers. De partij zet alles op alles om die opwaartse lijn te verwezenlijken. Dinsdag bleek men er zelfs in geslaagd de AVRO te verleiden tot het beschikbaar stellen van zend tijd voor wat heette een „ex clusief" interview met Den Uyl maar wat niets anders dan een STER-spot voor de PvdA bleek te zijn. En donderdag moesten de besprekingen over de Voorjaarsnota worden afge broken, omdat alle PvdA-be- windslieden in Amsterdam een soort telefonische hulp dienst zouden vormen voor in geestelijke nood verkerende partijgenoten. En ja hoor, terwijl Den Uyl nog soep slurpend communi ceerde met opbellers, wist re clamechef Kees Bode triom fantelijk te melden dat de par tij door het dal heen was. De PvdA zou nu volgens het NIPO weer bijna net zo groot zijn als de VVD... De ironie van die mededeling was dat de socialistische partij tot nu toe bij elke verkiezing een vracht wagen meer stemmen boekte dan de liberalen. Alleen daar uit moge al blijken, waar de PvdA naar streeft. Als voorzit ter Max van den Berg nu van de daken schreeuwt dat zijn partij nu nog slechts 28 zetels zou veroveren, dan kan het bij de verkiezingen zelf alleen nog maar meevallen Een ne derlaag kan dan gepresenteerd worden als een overwinning. Het is immers maar vanuit welke hoek men de zaken be kijkt. Mocht het zo lopen, als de stra tegen aan de Nicolaas Witsen- kade in Amsterdam, waar het partijbureau gevestigd is, be dacht hebben, dan staan Den Uyl cum suis er straks in het kabinet aanzienlijk beter voor En dat geldt uiteraard nog meer, als CDA en VVD bij de statenverkiezingen toch net niet -omgerekend naar Ka merzetels- aan 76 komen. Rooien Onder die omstandigheid zou den zowel CDA als PvdA geen andere keus hebben dan het toch maar met elkaar zien te rooien. Want dan hebben de kiezers eens te meer uitge maakt, dat deze partijen tot el kaar veroordeeld zijn. of ze dat nu leuk vinden of niet En eindelijk zouden dan de vele Gordiaanse knopen kunnen worden doorgehakt, zodat het land weer enige leiding ont vangt vanuit Den Haag. De opstelling van D'66 heeft daar natuurlijk ook mee te maken. De vage hoop van de VVD. dat de Democraten wel licht nu toch bereid zijn toe te treden tot een centrum-rechts kabinet, is ijdel. Fractieleider Brinkhorst liet daarover in een vraaggesprek met ons geen enkele twijfel bestaan. Het was overigens diezelfde Brinkhorst, die wees op een pikante bijzonderheid. Volgens hem is het niet uitgesloten dat als ook de laatste kans op een herstel van Van Agts geliefde CDA-VVD-coalitie verdwijnt, de premier er de brui aan zal geven. De D'66-voorman ver wees naar de Engelse Labour- leider Harold Wilson, die een aantal jaren geleden „even eens na jarenlang modderen zonder iets te bereiken" plot seling zijn biezen pakte RIK IN T HOUT

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1982 | | pagina 7