Crescendo99 sloeg en
blies zich in harmonie
door 85 jaren heen
Voeding en stress
kunnen van invloed
?zijn op kanker
Merenwijk
ontpolderd
NOORDWIJKSE VROUWEN LIETEN ZICH NIET LANG BUITENSLUITEN
Ministeriële kazen naar Oegstgeest
Voorschoten mag bouwen
op recreatieveldje
'-EIDEN
LEIDSE COURANT
DINSDAG 2 MAART 1982 PAGINA 5
Op mijn omwegen door stad en land" kom
ik graag mensen tegen. Elke morgen tussen
tien en elf uur kunt u mij telefonisch vertel
len wie u graag in deze rubriek zou willen
tegenkomen. Het nummer van mijn geduldi
ge telefoon is 071-122244; u kunt dan naar
toestel 18 vragen.
moet ook wel op de been
kunnen blijven, met lieden
zoals J. Wassing en J. van
Egmond, die 55 jaar lid zijn;
C. Wassing is 45 jaar lid en
werd onlangs op het jubi
leumconcert gehuldigd. Dan
heb je dus nog onverwoestba
re Tante Wies en verder J.
Bedijn en P. Hazenoot die er
weer ruim resp. 25 en 35 jaar
op hebben zitten. Na Ooste
laar en Smolders waren de
dirigenten Niek van Ammers
en Albert Mey in functie.
Tien jaar geleden kwam Al
berts zoon Jan Mey (ook van
de KMK) aan de zeer ge
waardeerde leiding te staan.
Het jubileumconcert is in
middels achter de rug, maar
„Crescendo" heeft nog een
deelname aan een groot festi
val op het Jan Kroonsplein
in de tweede week van au
gustus in petto. En alsof het
niets was, heeft de vereni
ging voor het eerst ook een
langspeelplaat het licht doen
zien. Daarvoor is maanden
lang door Jan Mey en de zij
nen hard gerepeteerd. Een
elpee vol rasechte harmonie-
muziek, waaraan de talloze
liefhebbers hun hart kunnen
ophalen. En kwaliteitje hè.
Er werden 1000 platen ge
perst, waarvan op het jubi
leumconcert al 500 werden
verkocht. Harmonie en rit
me, door „Crescendo" be
proefd en gegroefd, met fijne
nummers. Zowel Jesus Christ
Superstar als The Beatles in
Concert zijn erop te vinden,
en nog veel meer, uiteraard.
Verkrijgbaar bij de bestuurs
leden voor een „witte" prijs.
Laat ze maar schuiven en
blazen, de mannen en vrou
wen van het nog jonge 85-ja-
rige „Crescendo" in Noord-
muziek liet zich enkele jaren
niet meer horen.
De crisisjaren hoe vreemd
het ook moge klinken
brachten daarin verandering:
„Crescendo" begon haar
naam weer eer aan te doen.
Mede door het stuwen van de
toenmalige hervormde predi
kant ds. Siddré. Trompettist
W. J. Smolders van 4 R.I.
(met een beetje goede wil en
fantasie „trompetter van de
graaf" te noemen) ging de
harmoniekapel dirigeren. Hij
hield dat niet alleen een jaar
of 20 vol, maar voerde bui
tendien „Crescendo" tot gro
te hoogten, zoals bleek op een
concours in 1937, toen het al
lemaal niet op kon: eerste
prijs in de marswedstrijd,
eerste prijs voor het concert,
de dirigentenprijs werd in de
wacht gesleept en 's avonds
werd nog even op de eerste
prijs beslaggelegd in de ere-
wedstrijd. Dat waren nog
eens tijden. Goede sier ma
ken voor de buitenwacht, en
sterk zijn van binnen.
Springlevend en bruisend
was de vereniging ook eind
50-er, begin 60-er jaren.
Nieuwe uniformen kwamen
er bij het 60-jarig jubilee in
'57. Bijna iedereen in Noord-
wijk was daarvoor op de
been geweest. Ook het in
strumentarium kon ver
nieuwd worden. Andere
hoogtepunten waren de vie
ring van het 80 jaar bestaan
in de sporthal (Noordwijks
muziekfestijn), het deelne
men aan het Tielse fruitcor-
so, een slotconcert van het
„Tulip Music Festival" in
Katwijk.
Jubileumconcert
Zo'n blijde en serieuze groep
Het enige waar de vrou
wen zich rond de eeuw
wisseling mee konden
bezighouden, was het
versieren van een man-
nenaangelegenheid.
Dienstbaarheid stond
hoog in haar vaandel ge
schreven. Zo hoog, dat ze
inderdaad een vaandel
mochten „handwerken".
Voor de rest mochten ze
niet met de muziek mee,
laat staan dat er door
hen getoeterd en gebla
zen kon worden. Ze
hoefden ook nog niet,
korpstechnisch, in de pas
te lopen, maar de toewij
ding was desondanks
meteen al groot. Van
daag zijn de dames uit
het klinkende geheel
niet meer weg te slaan;
ze mogen volop hun
mondje roeren door
middel van instrumen
ten. Al tientallen jaren
lang.
Een wat cryptische opening
van hetgeen een feestelijk
stukje moet worden. Ik doel
op het 85-jarig bestaan van
de voortreffelijke Noordwijk-
se harmoniekapel „Crescen
do", in februari 1897 opgezet
als een leuke afleiding en
muzikale uitlaat voor (onge
trouwde) mannen. De heren
hebben dat niet lang vol
kunnen houden. De vrouwen
zetten door, en plaatsten hun
voet tussen de deur van het
repetitielokaal. Symbolisch
maakten ze eigenlijk al hun
entree in 1898. Een groepje,
onder leiding van Adriana
van Konijnenburg, vervaar
digde voor „Crescendo" een
vaandel met harp en lauwer
takken dat op één van de
eerste concerten de vereni
ging werd aangeboden, en
waarmee de vrijgezellen di
rect al op fluweel kwamen te
zitten.
Tegen zoveel hooggehouden
en werkzame toewijding was
de mannenclub niet bestand,
en al vrij gauw infiltreerden
de eerste jongedames in de
plaatselijke muziek, die, inge
volge de naamgeving, „al
lengs sterker" moest worden.
De dames-leden zijn er niet
meer uit weg te slaan. Zo
werd vorig jaar nog Tante
(Vies (vpor niet-intimi me
vrouw Kouwenhoven) gehul
digd omdat ze al 40 jaar mee
speelde. En nu zijn er van de
34 werkende leden niet min
der dan 22 vrouwelijke klari
nettisten, fluitisten en koper
blazers. Afgezien nog van de
ongeveer 20 lieftallige majo
rettes, die samen met de
drumband „met hun fraaie
optreden naar buiten" het
aanzien van het volkomen
geëmancipeerde en aanzwel
lende „Crescendo" verhogen.
Het Noordwijkse culturele le
ven zou 't niet meer zonder
het kordate „Crescendo" (één
van de drie muziekgezel
schappen van de badplaats)
kunnen stellen. Dat had het
oprichtende drietal niet kun
nen bevroeden. Op 24 febr.
1897 zetten de heren Van Pa
rijs, De Bes en Van Wouw
„Crescendo" in het dorp
neer. Onder-kapelmeester
Oostelaar van het stafmu
ziekkorps van het 4e Regi
ment Infanterie in Leiden
begon als dirigent voor 24
ongehuwde leden de maat te
slaan. In het hele land trou
wens, begonnen mannen in
georganiseerd muzikaal ver
band, en in tientallen „Cres
cendo's", de gezelligheids
koppen op te steken. Daar
werd geblazen dat het een
lieve lust was, zo maar in het
dagelijkse kloffie of in het
zwarte zondagse pak.
Poort van Cleef
„Crescendo" van Noordwijk
repeteerde aanvankelijk met
veel animo in een bollen
schuur, en later in een bo
venzaaltje van „de Poort van
Cleef". De voorbijgangers
buiten bleven dan even stil
staan en knikten elkaar te
vreden toe: dat beloofde wat
te worden. Het eerste optre
den was meteen al op niveau:
op 17 november 1897 blies
het gezelschap op het land
goed "Offem" voor de graaf
van Limburg Stirum. De gra
ven zijn overigens nog steeds
beschermheer van „Crescen
do"; adeldom verplicht im
mers.
Hoe dan ook: „Crescendo"
ging het maken, in de Noord
wijkse gemeenschap. Up en
ook down. Je kon tevens
meteen al verschillende kan
ten met de kapel op. De
Crescendomannen draaiden
hun hand nergens voor om.
Zo waren ze present bij het
afscheid van de oude stoom
tram en speelden er treurmu
ziek; een tijdje later bliezen
ze het feestelijkste en hoogste
lied toen de elektrische tram
verscheen. Alles ging gewoon
z'n gangetje, totdat aan het
einde der 20-er jaren een
dieptepunt werd bereikt. Er
waren leden die Noordwijk
verlieten en weer anderen
moesten hoognodig in mili
taire dienst. Men kon finan
cieel niet meer draaien en de
In 1898 al werd door een damesgroep een vaandel voor de musicerende mannen
van „Crescendo" gemaakt.
LEIDSE PROMOVENDUS IN PROEFSCHRIFT
derlasten van bijna honderd
gulden per jaar (aan het wa
terschap) als onroerendgoed-
belasting (aan de gemeente).
Een dubbele heffing dus. De
polderlasten bedragen onge
veer honderd gulden per jaar.
Ruim een maand geleden had
Noorland een compromis
voorgesteld. De bewoners van
de Merenwijk zouden moeten
worden vrijgesteld van de pol
derlasten, het waterschap de
Oude Veenen zou de verant
woordelijkheid blijven dragen
over het waterstaatkundig be
heer en de gemeente Leiden
zou de feitelijke uitvoering
van de waterstaatkundige
werken op zich moeten ne
men. Om juridische redenen
bleek dit voorstel niet haal
baar. Alleen ontpoldering zou
volgens de provincie geschikt
zijn om de Merenwijkers te
vrijwaren van de polderlasten
Ontpoldering zou ook het eni
ge middel zijn om het beheer
van de waterstaatkundige
werken in handen van de ge
meente te leggen. De gemeen
te kan zich met deze conclusie
verenigen. „Het lijkt me een
prima voorstel," aldus wethou
der C. Waal. Gedeputeerde
Noorland zal een gesrek ar
rangeren tussen het water
schap de Oude Veenen en de
gemeente Leiden, waarin de
conclusie van de gemeente en
de provincie aan de orde
komt. Noorland wees het ac
tiecomité erop, dat het water
schap gerechtigd is door te
gaan met het heffen van de
polderlasten totdat de ontpol
dering formeel een feit is.
„Het waterschap legt de hef
fing op volgens een reglement,
waar een koninklijke goed
keuring aan vastzit. Daar is
niets aan te doen." Noorland
stelde dat hij gezien de conclu
sie van de gemeente en de
provincie over ontpoldering
„het niet langer kan maken
het waterschap te verzoeken
de deurwaarder thuis te hou
den". Het waterschap had op
een aantal bewoner van de
Merenwijk, die weigeren de
polderlasten te betalen een
deurwaarder afgestuurd.
Noorland is van mening dat de
Merenwijkers weinig kans ma
ken, wanneer zij zullen probe
ren de polderlasten die over
de afgelopen jaren werden be
taald, terug te krijgen.
LEIDEN/DEN HAAG
De Merenwijk wordt ont
polderd. Het is alleen nog
de vraag wanneer dat zal
gebeuren. Onduidelijk is
ook nog wanneer de be
woners van de Merenwijk
geen aanslag van het wa
terschap de Oude Veenen
in hun brievenbus meer
zullen vinden. Dat zal af
hangen van de datum,
waarop de ontpoldering
een feit is.
Dat is de conclusie van een ge
sprek dat gistermiddag
plaatsvond tussen gedeputeer
de J. Noorland namens de pro
vincie Zuid-Holland, wethou
der C. Waal namens de ge
meente Leiden en vertegen-
'woordigers van het actiecomi
té uit de Merenwijk, dat strijdt
tegen de heffing van het wa
terschap. Het waterschap
kwam bij de bespreking niet
opdagen, omdat de stukken
niet op tijd opgestuurd zouden
zijn. Daarnaast zou uit een no
titie de stukken die te laat
waren van de provincie
blijken, dat de uitslag van het
overleg bij voorbaat al vast
stond. Het waterschap doelt
hierbij op een nota van de pro
vincie namens gedeputeerde
Noorland, waarin naar een op
lossing van de meningsver
schillen wordt gezicht.
Het geschil tussen het comité
en het waterschap sleept al
een groot aantal maanden. Een
partje van de Merenwijk
maakt officieel deel uit van
het waterschap De Oude Vee
nen (de voormalige Broek- en
Simontjespolder). De gemeente
Leiden heeft een deel van de
taken van het polderbestuur
overgenomen, toen met de
bouw van de wijk werd begon
nen. Met het bestuur van de
toen nog Broek- en Simon
tjespolder werd afgesproken,
dat het gebied ontpolderd zou
worden. De ontpoldering is
echter niet doorgegaan. De
polder kwam later onder be
stuur van het waterschap te
staan. Dit bestuur achtte zich
niet gebonden aan afspraken,
die voor zijn tijd door het be
stuur van de Broek- en Simon
tjespolder zijn gemaakt. Zo
doende betalen de bewoners
van, de Merenwijk zowel pol-
kEIDEN „Het huidige
Complex van theorieën
Voldoet niet meer voor de
Verklaring van het on
tstaan van kanker en voor
ieiet resultaat van de be-
vaiandeling. Men is op zoek
7odaar een nieuwe visie.
ieOaarbij spelen ook andere
«heorieën, die de laatste
ijd verlaten waren, een
ol. Zo komen theorieën
'--waarin omgevingsfactoren
?%n leefgewoonten centraal
Itaan weer in de aan
lacht. Zowel voeding als
ess blijken een rol te
unnen spelen bij hormo-
*e en immunologische
eranderingen, die moge-
ijk van invloed zijn op de
ntwikkeling van sommi-
;e vormen van kanker".
'it stelt mevr. M. van Kam
pen-Donker die morgen aan
.Je Leidse universiteit (RUL)
promoveert tot doctor in de
leneeskunde op een proef-
thrift met als titel 'Borstkan-
:er, een wetenschapssociologi
sche beschouwing'. Mevr. Van
;:f|fcampen is als wetenschappe
lijk medewerker verbonden
an het Instituut voor Sociale
•eneeskunde van de RUL.
olgens de promovendus moet
>et verder onderzoek worden
lagegaan of preventie en be-
landeling van kanker kunnen
orden afgestemd op nieuwe
leorieën. De gedachte dat zo
el voeding als stress van be
ing zouden kunnen zijn bij
ireventie en de behandeling
'an borstkanker is nu nog te
itrijdig met de medische op-
[attingen hierover om alge-
tefieen aanvaard te kunnen
rden. Mevr. Van Kampen
acht het noodzakelijk dat de
nieuwe theorieën worden on
derzocht („zij zijn een veelbe
lovend werkterrein") en con
cludeert daarbij dat de be
schikbare onderzoeksgelden
daarom anders verdeeld moe
ten worden. Zij noemt dit al
leszins gerechtvaardigd, omdat
het tot nu toe verrichte onder
zoek wel veel kennis heeft op
geleverd, maar niet veel gene
zing heeft gebracht. In dit ver
band is een van de stellingen
van de promovendus relevant:
„Een kritische beschouwing
van de huidige resultaten van
bevolkingsonderzoeken naar
lóngafwijkingen levert als het'
meest positieve resultaat de
vergroting van de werkgele
genheid op".
Mevr. Van Kampen is tot haar
proefschrift gekomen vanuit
de constatering, dat de resulta
ten van behandeling van bors
tkanker niet verbeterd zijn.
Dit doet de vraag oprijzen, of
de theorieën over de behande
ling niet aan verandering toe
zijn. Tot op heden wordt de
nadruk altijd gelegd op het lo
kale karakter van de ziekte.
Bovendien wordt behandeling
op een zo vroeg mogelijk tijd
stip van groot belang geacht.
De uitkomsten van onderzoe
ken leveren echter geen over
tuigend bewijs, dat het onmid
dellijk behandelen na het con
stateren van symptomen, in
vloed heeft op de overlevings-
duur. „Bij bevolkingsonder
zoek wordt borstkanker opge
spoord vórdat symptomen zijn
opgetreden. Ook de resultaten
van dit onderzoek geven geen
uitsluitsel op de vraag of de
daarop volgende, vroege be
handeling tot genezing op lan
gere termijn leidt".
„In de huidige opvatting staat
het lokale karakter van de
aandoening als een afwijking
Kampen.
Het proefschrift gaat vergezeld
van een veertiental stellingen.
Enkele daarvan zijn:
„Wetenschappelijke onderzoe
kers zijn veelal op de hoogte
van het feit, dat in vroegere
tijden opvattingen werden
verworpen indien deze niet
overeenkwamen met de toen
heersende opvattingen of the
orieën binnen hun vakgebied.
Hoewel deze onderzoekers dit
verschijnsel, als het zich in het
verleden voordeed, interprete
ren als een hinderpaal voor de
ontwikkeling van een nieuwe,
meer bruikbare theorie, zijn ze
vaak niet bij machte dit in
zicht ook te hanteren in deze
tijd en in de eigen situatie"
(stelling 2).
„Om preventie van kanker
mogelijk te maken, zal meer-
onderzoek nodig zijn naar mo
gelijkheden tot verandering
van leefgewoonten" (stelling
5).
„Wachtkamers voor kanker
patiënten die geen uitzicht
naar buiten bieden, dragen er
toe bij dat de patient zijn situa-.
tie als uitzichtsloos zal erva
ren" (stelling 9).
„De voortschrijdende veramb-,
telijking van de universiteiten
schaadt het wetenschappelijk
onderzoek" (stelling 11).
„Creativiteit kent geen kan
tooruren" (stelling 14).
Negentig kilo. Dat is het
gewicht van minister A.
van der Stee van finan
ciën, gisteren in het Haag
se Promenade Hotel haar-
zuiver vastgesteld op een
kaaswaag met aan de ene
kant de minister en aan de
andere kant door twee
kaasmeisjes gedeponeer
de Hollandse kazen. Het
hotel staat, mede door
toedoen van het Neder
lands Zuivelbureau, een
maand lang In het teken
van dit edele zuivelpro-
dukt. Eenmaal vastgesteld
hebbend, dat zijn weeg
schaal thuis weinig afwij
kingen met deze balans
vertoont, besloot de minis
ter alle kazen beschikbaar
te stellen van het kin
derpsychiatrisch centrum
Curium in Oegstgeest.
DEN HAAG/VOOR
SCHOTEN De gemeen
te Voorschoten mag van
de afdeling rechtspraak
van de Raad van State be
ginnen met de bouw van
de 17 premiekoopwonin
gen op het veldje bij de
Schuilinglaan. Tegen deze
bouw was onder meer be
zwaar gemaakt door en
kele bewoners van de
Schuilinglaan.
Volgens deze hadden gedepu
teerde staten van Zuid-Hol
land de gemeente geen toe
stemming mogen geven de
huizen neer te zetten.De be
zwaren richten zich op het feit
dat met de bouw van de wo
ningen het speelveldje bij de
Schuilinglaan verdwijnt. De
bewoners vinden dat dat veld
je vandalisme voorkomt. Daar
naast is er volgens hen hele
maal geen behoefte aan koop
woningen, omdat zich midden
vorig jaar nog niemand zou
hebben aangemeld voor deze
woningen.
Burgemeester en wethouders
van Voorschoten vertelden de
Raad van State dat er in Voor
schoten een grote behoefte is
aan premiekoopwoningen.
Zo'n 180 mensen in die ge
meente staan voor dergelijke
woningen op een wachtlijst.
De gemeente wees er verder
op dat het recreatieveldje al
sinds 1961 bestemd is voor wo
ningbouw.
De afdeling rechtspraak van
de Raad van State noemde de
bezwaren van de bewoners
van de Schuilinglaan niet van
een zodanig gewicht, dat goed
keuring aan het bouwplan
onthouden mag worden.
van cellen centraal. Daardoor
bestaat er nu veel informatie
over het gedrag van de cel,
maar in vergelijking daarmee
is er weinig bekend over het
gedrag van de mens, voor zo
ver dat van belang is voor het
ontstaan en de genezing van
kanker", aldus mevr. Van
