Poolse kerk eist
opheffing van
staat van beleg
Republikeinen bekritiseren Reagan's begroting
Paus streng
tegen jezuïeten
Levenslang voor
Atlanta-moorden
Kaping zonder bloedvergieten beëindigd
SHELL EN BP WILLEN
OLIEPRIJS VERLAGEN
Onbekende
onderzeeër
geeft
Italiaanse
marine het
nakijken
^ÊUÏTÈNLAND
LE1DSE COURANT
MAANDAG 1 MAART 1982 PAGINA 7.
Joodse kolonisten willen
weer open toegang tot Yamit
TEL AVIV Joodse kolonisten die zich
verzetten tegen de ontruiming van het
laatste gedeelte van de Sinai, hebben za
terdagavond een ultimatum aan de Israë
lische regering gesteld.
Zij eisen dat de afsluiting van de wegen
naar het noordelijke deel van de Sinai,
waartoe de regering afgelopen vrijdag be
sloot, voor vanochtend zou worden. Het
Israëlische leger sloot vrijdagavond de
toegangen tot Yamit en de rest van het
gebied af om te voorkomen, dat er zich in
cidenten zouden voordoen voordat de
overdracht van de Sinai aan Egypte op 25
april een feit is. De Israëlische regering
heeft de ongveer 5.000 kolonisten van Ya
mit een schadeloosstelling van ongeveer
650 miljoen gulden toegezegd.
Moebarak wil niet
naar Jeruzalem
JERUZALEM De Israëlische
regering heeft gisteren laten we
ten, dat als de Egyptische presi
dent Moebarak er bij blijft dat hij
Jeruzalem wil mijden tijdens zijn
komende bezoek aan Israël, hij
maar beter „kan afzien van zijn
belangrijke bezoek".
Regeringssecretaris, Naor, zei gis
teren na de wekelijkse kabinets
vergadering dat de ministers had
den gesproken over de aarzeling
van de Egyptische president om de
omstreden Israëlische hoofdstad te
bezoeken. Moebarak heeft moeite
met een bezoek aan Jeruzalem,
omdat eind juli vorig jaar het Pa
lestijnse Oost-Jeruzalem door Is
raël werd ingelijfd.
Verjaardag
zonder feest
De 10e verjaardag van het herstel
van de officiële betrekkingen tus
sen China en de Verenigde Staten
Is gisteren in China voorbijgegaan,
zonder dat er in de pers aandacht
aan is besteed. Dit wordt gezien
als een gevolg van de huidige wrij
vingen tussen Washington en Pe
king, naar aanleiding van de hulp
die president Reagan wil geven
aan Taiwan. De huidige spanning
tussen beide landen was er de
oorzaak van dat ex-president
Nixon, die begin '72 de historische
reis naar China maakte, een reis
naar Sjanghai moest afzeggen.
Wel werd ter ere van hem een di
ner gegeven door de Chinese am
bassadeur in de Verenigde Staten,
Chai Zemin (foto).
Nkomo moet
terechtstaan
SALISBURY De Zimbab-
weaanse premier, Moegabe, heeft
gisteren aangekondigd dat ZAPU-
leider Nkomo terecht zal moeten
staan wegens het opslaan van wa
pens, die bij een staatsgreep had
den moeten worden gebruikt.
Moegabe sprak op een bijeenkomst
van zijn ZANU-partij, die met de
ZAPU van Nkomo het patriottisch
front vormde tijdens de oorlog te
gen het blanke minderheidsregi
me. „De wapens die zijn gevonden
tonen duidelijk aan, dat Nkomo
ons bewind omver wilde werpen",
aldus Moegabe. Hij zei verder dat
„Nkomo zijn nederlaag wilde bij
de verkiezingen wilde wreken
door burgeroorlog te ontketenen".
Rapport: Regering VS
maakt armen armer
WASHINGTON De begrotings
commissie van het Amerikaanse
Congres heeft in een rapport gezegd,
dat de economische en belastingpoli-
tiek van de regering Reagan de arme
Amerikanen in verhouding veel
zwaarder treft dan de rijken. De ge
zinnen die minder dan 50.000 gulden
per jaar verdienen krijgen slechts
vijftien procent van de belastingver
laging. Vijfentachtig procent daarvan
komt ten goede aan inkomens van
boven de 50.000 gulden. Verder gaan
de mensen die minder dan 25.000
gulden verdienen er volgend jaar in
koopkracht op achteruit; iemand die
meer dan 200.000 gulden verdient
gaat er door de belastingverlaging ge
middeld 40.000 gulden op vooruit.
Turkse aanklager
eist 57
doodstraffen
ANKARA De open
bare aanklager bii een
proces tegen 199 leden
van de Turkse commu
nistische partij en de
Turkse Revolutionaire
Volkspartij in Er^incan
in het oosten van Tur
kije heeft tegen 57 aan
geklaagden de dood
straf geëist. Zij worden
beschuldigd van „illega
le vereniging, moorden
en aanslagen om de
orde te verstoren en
een marxistisch-leninis-
tische staat te vormen".
WARSCHAU De Pool
se kerk heeft afgelopen
zaterdag aan de voor-
h Lisfavonc* van bezoek van
leuk generaal Jaruzelski aan
Moskou de onmiddellijke
Iers t opheffing van de staat van
beleg geëist. Het militaire
bewind heeft gisteren
en ge hierop gereageerd met de
be aankondiging een beperk-
oorbijte. versoepeling in te zul
len voeren. Vanaf van-
°ldaag kunnen Polen weer
yJJJJ vrij reizen, maar het nach-"
tgoe<telijk uitgaansverbod blijft
He gehandhaafd, aldus de
Poolse minister van bin-
voo'nenlandse zaken.
Verder zouden het automati-
ondeische telefoonverkeer tussen
n. Oj Warschau en de grote steden,
het internationale telexver-
keer en het internationale te
lefoonverkeer weer worden-
hersteld. De speciale ver
scherpte bepalingen voor
Gdansk, die vorige maand wa
ren afgekondigd na de straat
gevechten van 30 januari, wa
ren zaterdag al weer opgehe-
De Poolse bisschoppen namen
zaterdag in een communiqué
en gisteren via een in alle ker
ken voorgelezen schrijven dui
delijker stelling dan ooit tevo
ren tegenover het militaire be
wind. Zij eisten opheffing van
de staat van beleg, vrijlating
van alle gedetineerden en de
vakbond Solidariteit moet op
nieuw worden toegelaten. Op
vallend was dat de officiële
media, zowel het persbureau
PAP als Radio Warschau, in
de berichtgeving over de bis
schoppelijke boodschap niet
zeiden over de eis van de op
heffing van de staat van beleg.
De media gaven wel een ande
re belangrijke eis van de bis
schoppen weer, namelijk dat
Solidariteit betrokken moet
worden bij het zoeken naar
een „sociaal akkoord".
Tot de Polen zeiden de bis
schoppen dat al deze doelein
den moeten worden nage
streefd en dat „massale reac
ties zonder nadenken" ver
zet tegen de staat van beleg
dienen te worden vermeden.
Kort voor de bisschoppencon
ferentie had het centrale comi
té van de communistische par
tij op zijn eerste vergadering
midden vorige week na de af
kondiging van de staat van be
leg deze en het militaire be
wind juist goedgekeurd, ter
wijl generaal Jaruzelski in een
inleiding had gesteld dat een
snelle opheffing van de staat
van beleg niet te verwachten
EV" OAE veroordeelt
11 VS, Israël en
Engeland
ADDIS ABEBA De Organi
satie van Afrikaanse Eenheid
(OAE) heeft gisteren een van
de roerigste zittingen uit haar
geschiedenis afgesloteri met
een felle veroordeling van de
Verenigde Staten, Engeland
en Israël wegens hun steun
aan Zuid-Afrika.
Gisterochtend werden er nog
^me' pogingen"gedaan de voortgang
*»e' van de conferentie te blokke-
ren, wegens de toelating van
het Polisario-Front tot de
on< OAE. De slotzetting ging ein
delijk na veel vijven en zessen
dan toch door. In een serie re-
14 soluties werden aan het eind
van de zitting de VS, Enge-
[j land en Israël veroordeeld. De
jnsti OAE veroordeelden deze drie
U1. landen wegens hun militaire
®;en economische steun aan het
prö' racistische Zuid-Afrika. De
OAE beschuldigde ook multi
nationale ondernemingen die-
lllllll zaken doen met Zuid-Afrika
llnllr en veroordeelde in het bijzon
der banken en financierings
maatschappijen.
De Marokkaanse minister van
buitenlandse zaken heeft giste
ren gezegd, dat de OAE „ge
spleten" is naar aanleiding van
de toelating van de verzetsbe
weging Polisario tot de verga
dering van ministers in Addis
Abeba.
Russische luisterpost
in Iran
NEW YORK De Sovjet-
Unie heeft in samenwerking
met de Iraanse regering in het
noorden van het land een
spionagestation ingericht, dat
is gericht op Pakistan. Aldus
meldde gisteren het Ameri-
jie. kaanse weekblad Time.
ist De post wordt bemand door
en Russische soldaten in Iraanse
uniformen en bewaakt door de
ne; Iraanse revolutionaire garde.
en Aanleiding voor Teheran om
u"' in te stemmen met de vesti-
ging van de luisterpost waren
de vermoedens, dat de Vere-
f f nigde Staten Pakistan helpt bij
het opleiden van guerrillastrij-
,si ders, niet alleen voor de strijd
in Afghanistan maar tevens
voor een guerrilla in Iran.
Wayne Williams, kort voor zijn veroordeling tot le
venslange gevangenisstraf.
ATLANTA De 23-jarige fotograaf Wayne Williams is door
een jury in Atlanta schuldig bevonden aan zeker twee van de 28
moorden op zwarte jongeren, die de afgelopen twee jaar in deze
Amerikaanse stad zijn gepleegd. De rechter veroordeelde Wil
liams daarna tot twee maal levenslang.
De moordenaar, die het vooral had voorzien op jonge, geestelijk
minder begaafde zwarte jongeren, hield Atlanta lange tijd in een
beklemmende greep. Maar sinds de arrestatie van Williams is
een dergelijke moord niet meer gepleegd.
Tijdens het proces kwam de openbare aanklager niet alleen met
bewijs voor de twee moorden waarvoor Williams veroordeeld is,
maar ook met materiaal dat betrokkenheid bij tien andere moor
den moest bewijzen.
Williams verklaarde na de uitspraak opnieuw dat hij onschuldig
is. Hij gaat waarschijnlijk tegen het vonnis in hoger beroep.
Passagiers verlieten gistermiddag met hun handen omhoog het gekaapte Tanzanlaanse vliegtuig.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN Op het vlieg
veld Stansted bij Londen
is gistermiddag zonder
enig bloedvergieten een
einde gekomen aan de ka
ping van een Tanzaniaan-
se Boeing 737. Sinds vrij
dag, toen het toestel ge
kaapt werd, was een klein
aantal passagiers vrijgela
ten. Gistermiddag moch
ten de overige 90 passa
giers en een aantal be
manningsleden het toestel
verlaten, meer dan 26 na
aankomst op Britse bo
dem, waarna de kapers
zich overgaven. De Britse
autoriteiten hadden van
het begin af beslist, dat zij
geen enkele concessie
zouden doen aan de vier
kapers, die lid zijn van
een revolutionaire Tanza-
niaanse jeugdbeweging.
In Londen eisten zij het ont
slag van president Julius Nye-
rere van Tanzania. Deze wor
stelt momenteel met zware
economische en andere proble
men. De kapers zeggen, dat hij
zijn volk onderdrukt. Zij wil
den ook praten met de Tanza-
niaanse ambassadeur en met
Nyereres gewezen minister
van buitenlandse zaken Oscar
Kambona, die in 1967 naar
Engeland is uitgeweken.
De Britse regering besloten de
gekaapte Tanzaniaanse Boeing
in Stansted aan de grond te
houden. Het vliegtuig werd
omsingeld door gewapende po
litiemannen en militairen. Het
mocht niet tanken en kreeg al
leen wat nieuwe brandstof om
de verlichting en verwarming
van cockpit en cabine op gang
te kunnen houden. Intussen
werd de startbaan versperd
met brandweerwagens, zodat
de Boeing niet meer kön op
stijgen. Daarna begon een pe
riode van geduldig afwachten.
Gistermiddag kregen de ka
pers hun geëiste gesprek met
Oscar Kambona. Daarna duur
de het niet lang meer of de ka
pers, die zaterdagavond nog
gedreigd hadden het toestel op
te blazen, begonnen passagiers
en bemanningsleden vrij te laJ
ten. Onder hen bevonden zich
ook familieleden van de ka
pers. Onderzoek wees uit dat
de wapens van de kapers be
halve een echt pistool beston
den uit houten revolvers en
handgranaten. De vier kapers
zullen in Engeland worden be
recht.
„PRIESTER MAG GEEN
MAATSCHAPPELIJK WERKER ZIJN"
(Van onze correspondent Cees
Manders
ROME Paus Johannes
Paulus H heeft zaterdag
ochtend de 86 paters-pro-
vinciaal van de Jezuïete
n-orde die deze week in
Frascati bij Rome bijeen
zijn, in audiëntie ontvan
gen. Van deze gelegen
heid heeft hij gebruik ge
maakt elke twijfel over
zijn intenties met betrek
king tot de 26.000 Jezuïe
ten in de wereld weg te
nemen. De paus sprak
streng en vermanend,
waarschuwend ook. Hij
wees tientallen keren op
de gehoorzaamheid die de
Jezuïeten in de gehele
wereld verschuldigd zijn,
aan hemzelf als plaatsver
vanger van Christus op
aarde, maar ook aan de
Vaticaanse curie. Trouw
zullen de Jezuïeten ook
moeten zijn aan het Twee
de Vaticaanse Concilie, in
de geest van de Kerk, en
niet op grond van per
soonlijke overwegingen of
sociologische theorieën, zo-
vindt de paus.
In Jezuïetënkringen ontstond
vorig jaar oktober grote onge
rustheid toen de paus aan de
ernstig zieke Arrupe de lei
ding van de orde ontnam en
deze in handen gaf van een
persoonlijk gedelegeerde, Dez-
za. Deze „machtsovername"
van de paus is uniek in de lan
ge geschiedenis van deze So
ciëteit van Jezus en velen heb
ben dit de paus niet in dank
afgenomen. De bijeenkomst
van de Jezuïeten in Franscati
heeft ook tot doel tot een geza
menlijk standpunt in deze
kwestie te komen.
De paus heeft zaterdagochtend
dus duidelijk gemaakt dat ook
de Jezuïeten met hun zelfstan
dige tradities hem als leider
van de wereldkerk zullen
moeten blijven volgen. Maar
de paus gaf de Sociëteit toch
ook nog enige hoop op een
spoedige terugkeer naar de
oude situatie, door te beloven
dat binnen een jaar de Gene
rale Congregatie van de Je
zuïeten bijeengeroepen kan
worden om weer een nieuwe
generaal-overste te kiezen.
Deze nieuwe generaal-overste
zal dan in de plaats komen
van Arrupe en de tijdelijke lei
ding van de pauselijk gedele-.
geerde Dezza overnemen.
Maar juist na de rede van za
terdag ligt het voor de hand
aan te nemen dat de paus
slechts de verkiezing van die
generaal-overste zal bekrachti
gen die het met zijn eigen op
vattingen eens is. Opvattingen
met betrekking tot trouw en
gehoorzaamheid jegens Rome,
maar ook die over de maat
schappelijke betrokkenheid
van de Jezuïeten in de ver
schillende delen van de we
reld. Hieraan wijdde de paus
zaterdagochtend een belang
rijk deel van zij rede. Hij zei
dat het best goed is dat de Je
zuïeten zich zo inzetten voor
de sociale rechtvaardigheid in
de wereld, maar deze inzet
mag dan volgens hem niet in
strijd zijn met „uw roeping als
religieus en priester. Als zoda
nig bent u geestelijk bezig. Een
priester kan geen arts, geen
maatschappelijk werker, geen
politicus of vakbondsman
zijn", aldus de paus.
LIZ TAYLOR 50 JAAR
De Amerikaanse actrice Elizabeth Taylor vierde gisteren in een
Londense nachtclub haar vijftigte verjaardag. Terwijl zij een aan
haar opgedragen taart-Times ophield, werd Liz Taylor geflan
keerd door ex-echtgenoot Richard Burton (links) en producer
Zev Bufman (rechts).
LONDEN - De Britse oliemaatschappijen Shell en BP hebben de
Britse nationale oliemaatschappij, BNOC, een prijsverlaging van
olie uit de Noordzeebodem voorgesteld. Ze willen dat er van de
huidige prijs van 35 dollar per vat (159 liter) tenminste vier dol
lar af gaat. Het is niet zeker of BNOC daarmee zal instemmen.
Een verlaging van twee dollar wordt in Londen wel verwacht.
Een prijsverlaging van olie uit de Noordzee betekent een flinke
schadepost voor het Britse ministerie van financiën. Een verla
ging van èèn dollar komt neer op een vermindering van de
staatsinkomsten met 200 miljoen pond.
(Van onze correspondent Dick
Toet)
t WASHINGTON Van presi
dent Reagans belastingverla
ging gaat 86 procent naar
mensen met een inkomen bo
ven ongeveer vijftigduizend
gulden per jaar. Tweederde
van alle bezuinigingen daaren
tegen komt neer op de schou-
rders van mensen onder deze
Igrens. Dat is de uitkomst van
een studie van het begrotings
bureau van het Amerikaanse
Congres.
De studie is verricht in op
dracht van een aantal Demo
cratische Congres-leden. Een
paar dagen geleden kwam het
zelfde bureau, een onafhanke
lijk onderzoeksinstituut ten
behoeve van het Congres, tot
de conclusie dat het door pre
sident Reagan op 91,5 miljard
dollar beraamde begrotingste
kort voor 1983 zeker nog 30
miljard hoger zal uitkomen.
Het is intussen duidelijk ge
worden, dat president Rea
gan's begrotingsplannen dit
maal niet ongeschonden de
eindstreep zullen halen. De
kritiek is wijdverspreid en he
vig. Ook in de top van Rea
gan's eigen Republikeinse Par
tij wordt nu openlijk gespro
ken over sterk afwijkende al
ternatieven. Over de manier,
waarop het begrotingstekort
dient te worden teruggebracht,
bestaat echter in het geheel
nog geen overeenstemming. In'
Democratische kring wordt
over het algemeen gedacht aan
een flinke beperking van de
enorme verhoging van het De
fensie-budget en uitstel of be
perking van de geplande be
lastingverlaging. In Republi
keinse kring worden deze we
gen niet geheel afgewezen,
maar neigt men meer naar een
voorlopige bevriezing van alle
uitgaven. De Democraten heb-,
ben een meerderheid in het
Huis van Afgevaardigden, de
Republikeinen in de Senaat.
Het Amerikaanse inflatietem
po is in januari verder ver
laagd. Lagere olie- en benzine
prijzen, grote kortingen vin de
in problemen verkerende,
Amerikaanse autoindustrie en
lagere kledingprijzen droegen
daartoe bij. De claim van de
Reagan-regering op dit 'eerste
succes' maakte over het alge-
ïneen echter weinig indruk.
De hoge werkloosheid en hoge
rente-rentetarieven zijn im
mers voortdurend aangemerkt
ais 'geïmporteerd van de vori
ge regering'. Veel experts zien
de dalende inflatie ook als een
teken, dat de economische re
cessie diep en ingrijpend is.
Hoewel het enorme begro
tingstekort over het algemeen
wordt gezien als de grootste
belemmering op weg naar her
stel, wordt van een beperking
van het tekort op korte ter
mijn ook weinig heil ver
wacht
ROME De ontdekking
van een onbekende onder
zeeër voor de kust van Ta-
ranto (Zuid-Italië), vlakbij
Italië's grootste marineba
sis, heeft verleden week
de hoofkwartieren van de
NAVO en de Italiaanse
strijkrachten in rep en
roer gebracht. Helikopters,
vliegtuigen met diepte
bommen, marineschepen
en een onderzeeër werden
ingezet, maar de onbeken
de indringer gaf zijr. ach
tervolgers het nakijken.
Dit alles gebeurde woens
dag, maar werd pas zater
dag bekend gemaakt nadat
er iets van bekend was ge
worden. Als niets was uit
gelekt, hadden de militaire
autoriteiten het pijnlijke
incident het liefst hele
maal verborgen gehouden.
Zekerheid over de identi
teit van de onderzeeboot
bestaat er nog steeds niet,
maar aan de hand van
echopeilingen neemt men
aan dat het hier om een
Russische nucleaire onder
zeeër van het type Victor
ging. De onderzeeër werd
woensdagochtend bij toe
val ontdekt in de Italiaan
se territoriale wateren.
Toen het opsporingsappa
raat eenmaal op gang was
gekomen, was de indrin
ger verdwenen. Hoe lang
de onbekende onderzeeër
de marine-basis Taranto
heeft liggen bespieden en
afluisteren is onmogelijk
te zeggen.
De Italiaanse minister van
defensie Lagorio heeft zijn
marinestaf direct gefelici
teerd met het „knappe
speurwerk", dat door de
Italiaanse marine-schepen
is verricht. Maar NA-
VO-kringen delen deze
opgetogenheid zeker niet
Daar is juist grote onge
rustheid ontstaan over de
beveiliging van de Ita
liaanse wateren. Admiraal
Crowley, de Amerikaanse
opperbevelhebber van de
NAVO-strijdkrachten in
Zuid-Europa sprak open
lijk van tekortkomingen
in het defensie-systeem.
Reagan: Meer
handel met
Zuid-Afrika
WASHINGTON President
Reagan heeft besloten de be
perkingen op de uitvoer van
niet-militaire goederen naar
Zuid-Afrika op te heffen. Te
gelijk wil hij weer militaire
steun gaan verlenen aan Ar
gentinië, Chili en Guatemala.
Het opheffen van deze maat
regelen, ingesteld door presi
dent Carter, zal in het Congres
op zwaar verzet stuiten.
President Reagan durft nog
niet zover te gaan, dat hij het
embargo op de levering van
militaire goederen aan Zuid-
-Afrika wil opheffen. Maar le
vering van goederen die voor
militaire doeleinden gebruikt
kunnen worden, zou wel wor
den toegestaan. Afgevaardigde
Howard Wolpe, een Demo
craat uit Michigan, noemde
Reagans besluit „een zeer tra
gische vergissing". Volgens
Wolpe zal het blanke Zuidafri-
kaanse regime de maatregel
als een aanmoediging beschou-
De militaire hulp aan Argenti
nië, Chili en Guatemala zal
vooralsnog van zeer beperkte
omvang zijn. Minister van bui
tenlandse zaken Alexander
Haig zei gisteren, dat hij er
van overtuigd is dat na El Sal
vador Guatemala het volgende
doelwit zal zijn van via Cuba
*m Nicaragua geïnspireerd ter
rorisme.
