Finale
„Culturele
brontosaurus"
neemt bezit
van City
of Londen
De prachtige concert- en congreszaal met zitplaatsen
voor meer dan tweeduizend personen. Hier zullen zowel
klassieke als populaire concerten worden gegeven.
De foyers zijn verrassend ruim. Er is doorlopend plaats
voor 3500 mensen.
LONDEN De City of Lon
den, het enige deel van de
Britse hoofdstad dat waarach-
tig de naam Londen draagt, is
maar een vierkante mijl (1,6
vierkante km) groot. Vóór de
vernietigende „Grote Brand"
van 1666 woonden daar meer
dan 200.000 mensen. Later
nam de bevolking er geleide-
lijk af. In 1851 had de City
maar 128.000 inwoners. Sedert
de Tweede Wereldoorlog is
dat cijfer gezakt tot nauwe
lijks 5.000. Toch komen elke
dag een miljoen mannen en
vrouwen hun brood verdienen
in de City, die met haar ban
ken, beurzen en makelaars
kantoren het financiële hart
van Londen is.
Vóór de oorlog had de City een nij
vere wijk, die Cripplegate genoemd
werd. Het was een warnet van
smalle straatjes, gevuld met maga
zijnen en kantoren van de Londen-
se eonfectie-industrie. Maar op 29
december 1940 maakten Duitse
bommenwerpers een einde aan het
bestaan van Cripplegate. De wijk
werd praktisch helemaal verwoest.
Wat overbleef van joodse en ande
re confectiezaken verhuisde naar
het West End. Ze zijn daar nog
steeds gevestigd in een wijk ten
noorden van Oxford Street, bezij
den het radiogebouw van de BBC.
Bijna nergens anders in Londen
hebben de Duitsers zoveel ver
woestingen aangericht als in Crip
plegate. Over een oppervlakte van
14,5 ha lag alles in puin. Op die
plaats rijzen nu 2.000 moderne flats
en een reusachtig cultureel cen
trum op. Dit centrum, het zogehe
ten Barbican Centre for Arts and
Conferences", is een grote nieuwe
trekpleister voor liefhebbers van
muziek, toneel, film, beeldhouw
kunst en kunst in het algemeen.
De planning van dit monumentale
centrum heeft 26 jaar geduurd, de
..bouw geregeld gehinderd door
politieke en andere meningsver
schillen, technische problemen en
sociale conflicten duurde elf
jaar. Zelfs nu, bijna 37 jaar na de
oorlog, is het Barbican Centre nog
niet helemaal afgewerkt. Toen wij
het onlangs bezochten, werd met
koortsachtige haast de laatste hand
gelegd aan het theater. Want op
woensdag 3 maart opent de Britse
koningin Elizabeth het Barbican
Centre for Arts en Conferences
eindelijk officieel. Vanaf 5 maart
(op 4 maart zijn er nog meer plech-
tigheden) staat het centrum elke
werkdag open van 9 tot 23 uur.
's Zondags mag je er binnen van 12
I tot 23 uur. Mogelijk wordt het slui-
tingsuur verlaat tot 30 minuten na
het einde van de laatste theater- of
filmvoorstelling.
Oud Engels
Barbican is een oud Engels woord,
verwant aan het Franse barbacane
en het middeleeuws-latijnse barba-
cana. In Engeland werd die naam
gegeven aan de buitenste verdedi
gingsgordel van een stad of ver
sterkt kasteel.
Een dubbele toren, gebouwd over
een ingangspoort of brug. was ook
een barbican. Het Barbican Centre
van de City zit diep in de grond
tussen drie torenhoge flatgebou
wen. Twee daarvan hebben elk 44
etages. Het zijn de hoogste woonge
bouwen van Groot-Brittannië. Met
enige verbeeldingskracht is het
Barbican Centre, dank zij die to
rens. net een modern versterkt
kasteel.
Voor een nieuwe wijk in het hart
van Londen is Barbican alleszins
een passende naam. Het culturele
centrum deelt die naam met de om
liggende flatgebouwen, scholen en
winkels. Vlakbij bevinden zich en
kele restanten van Romeinse en
middeleeuwse stadsmuren. Een van
de straten in de buurt heet trou
wens Londen Wall (Londense
Muur).
Aan de buitenkant zien de beton
nen flatgebouwen van de Barbican,
die toch relatief nieuw zijn, er bij
zonder grauw en naargeestig uit.
Hoewel met de bouw van de oudste
blokken al in 1959 begonnen werd.
konden zij wegens stakingen een
van de acties duurde ruim een jaar
en andere tegenspoed pas in
1968 in gebruik genomen worden.
Omdat het gemeentebestuur van de
City van Londen per se nieuwe
vaëte bewoners wilde aanlokken,
had het in de jaren vijftig besloten
op de Barbican 2.000 flats te bou
wen deze te verhuren. Vandaag
de dag schommelt de huishuur er
tussen de 240 en 1.500 pond per
maand.
De huidige regering Thatcher wil
echter dat de flats verkocht wor
den. Hun prijzen gaan van 35.000
pond voor een zit-slaapkamer met
piepklein keukentje, tot 500.000
De overdekte daktuin met bomen, struiken bloemen en ruimte voor acht
honderd bezoekers.
pond voor een zogeheten „penthou
se flat", een (in de winter uiterst
frisse) dakwoning zonder bovenbu
ren.
In 1951 had het verwoeste Cripple
gate nog maar 48 inwoners. Van
daag de dag telt de nieuwe, maar
niet bepaald aantrekkelijke wijk
4.500 inwoners, die al vaak ge
klaagd hebben dat zij leven in een
stedelijke rimboe zonder ziel. Wan
neer zij uit het raam kijken, zien zij
praktisch niets anders dan stijlloze
moderne kantoorgebouwen. Tel
kens wanneer het miljoen mannen
en vrouwen dat er overdag komt
werken weer naar huis is, waagt in
de rijke City praktisch geen mens
zich meer op straat. Er valt trou
wens niets te beleven. Na het val
len van de duisternis is de City een
dode stad. Haar vroede vaderen ho
pen, dat het Barbican Centre dat
eindelijk zal veranderen.
Brontosaurus?
Het is een dure wensdroom. Het
Barbican Centre heeft namelijk al
bijna 200 miljard pond gekost (vol
gens sommigen van zijn tegenstan
ders zelfs meer). De jaarlijkse ex
ploitatiekosten worden op 6 miljoen
pond geschat. Het nieuwe centrum
telt veel vijanden, die het „een cul
turele brontosaurus" noemen en
sterk betwijfelen, dat het ooit geld
zal opbrengen.
Nationale en internationale con
gressen, die in het Barbican Centre
gehouden kunnen worden, zijn
voor dit nieuwe centrum de beste
bron van inkomsten. Maar de ten
toonstellingen, concerten, theater-
en filmvoorstellingen die er voor
de komende maanden op het pro
gramma staan, zullen de zaak niet
rendabel maken.
Directeur Henny Wrong, een Ca
nadees die al elf jaar talrijke zorgen
van het Barbican Centre op de
schouders draagt en vóór die tijd
werkzaam was in het Lincoln Arts
Centre van New York koestert
toch de zoete hoop, dat hij elke dag
duizenden Londenaren en vreem
delingen over de vloer zal krijgen.
„Het Barbican Centre zal de City
van Londen nieuw leven geven",
voorspelt Wrong. Als later zou blij
ken dat hij ongelijk had, zullen de
Britten wel niet nalaten er op te
wijzen, dat Wrong zijn naam (Fout)
niet gestolen heeft.
Hoewel het overdag een klein
kunstje zal zijn om een massa men
sen naar de afgelegen Barbican te
lokken, zou dat 's avonds en in de
weekends wel eens kunnen tegen
vallen. Gelukkig zijn er vijf sta
tions van de ondergrondse in de
buurt, maar sommige daarvan blij
ven 's zaterdags en 's zondags
dicht.
Veertien buslijnen hebben haltes
nabij het Barbican Centre, maar tij
dens de avonduren en in de week
ends rijden de bussen erg dunne
tjes. Er zijn ook drie naburige sta
tions van de Britse Spoorwegen.
Gebrek aan parkeerruimte is er
evenmin. In de eigen garage van
het centrum kunnen 500 wagens
Met Barbican centre In het hart van
Het centrum heeft een leuk terras
staan. Drie commerciële parkeerga
rages met plaats voor 1200 auto's
bevinden zich in de onmiddellijke
nabijheid van het centrum. Het zou
allemaal geweldig mooi zijn, als die
Barbican maar niet zo'n trieste en
vooral doodse buurt was, bijzonder
geschikt voor „muggers" (straatro
vers), die het op je geld gemunt
hebben.
Congrescentrum
Het is niet aan te raden er 's a-
vonds moederziel alleen rond te
dolen. Vrijwel overal in Londen is
het dan gevaarlijk in verlaten me
trostations en eenzame straten. Er
worden steeds meer aanslagen ge
pleegd. Alleen de tijd zal uitwijzen
of het 's avonds en 's nachts veili
ger is in de Barbican dan in andere
doodse wijken van de Britse hoofd
stad.
In afwachting is het Barbican Cen
tre alvast een succesnummer als
congrescentrum. Praktisch alle za
len zijn dit jaar volgeboekt. Con
gresgangers kunnen er gebruik
maken van ongewoon ruime
foyers, kleine en grote conferentie-
kamers, twee bioscopen en een
enorme concertzaal. Vooral deze
laatste is een juweeltje. Ze telt 2.026
zitplaatsen en heeft naar verluidt,
merkwaardige akoestische eigen
schappen. Alle wanden zijn voor
zien van licht gekleurd hout dat
harmonieert met de parketvloer.
De rijen zetels bevinden zich ver
genoeg van elkaar, zodat niemand
op hoeft te staan voor laatkomers.
De gemakkelijke zitjes zijn afwisse
lend paars, wijnrood en zeegroen
gekleurd. Het publiek heeft overal
een ongehinderd uitzicht op het po
dium.
In de komende drie jaar zal het
Londense Symphonie Orkest (voor
Londenaren gewoon LSO) jaarlijks
viermaal drie weken concerteren
in de grote zaal van het Barbican
Centre for Arts and Conferences.
Voortaan is dat zijn vaste basis. Het
LSO zal daar ook repetities hou
den. Het speelt nog geregeld in de
Royal Festival Hall, op de zuidelij
ke oever van de Theems in Lon
den, maar kan daar niet repeteren.
De grote Barbican-concertzaal is
ook bestemd voor „optredens" van
het Engelse Kamerorkest, van be
kende buitenlandse orkesten en
van populaire „groepen".
Hoewel het Barbican Centre tien
etages heeft, bevindt de helft daar
van zich onder de begane grond.
Omdat het centrum niet te veel
plaats mocht (of kon) innemen,
werd het gebouwd in een angst
wekkend diepe kuil. De maximum
diepte is 22 meter. Een van de drie
bioscopen van het centrum ligt iets
meer dan vijf meter onder de zee
spiegel, gemeten aan de Theems
nabij London Bridge.
De grote concertzaal en het theater
met 1.166 plaatsen zitten samen
met „Cinema'I" diep in de put. „Ci
nema I" is de enige Barbican-bio-
scoop die elke dag geopend wordt
voor het grote publiek. Hij telt 280
plaatsen en zal doorlopend grote
internationale speelfilms program-
ren. De andere twee Barbican-
bioscopen, met respectievelijk 255
en 153 plaatsen, zijn gereserveerd
voor congresgangers.
de City van Londen. Links en rechts op
met gezellige zitjes aan de rand van
Barbican-theater dat voor een pe
riode van 25 jaar verhuurd wordt
aan de befaamde Royal Shakespea
re Company. Dat gezelschap zal
dan eindelijk een moderne vaste
basis hebben. De traditionele ban
den van de RSC met het Shakes
peare Memorial Theatre in Strat-
ford-on-Avon, geboorteplaats van
Engelands grootste toneelschrijver,
blijven natuurlijk bestaan.
In het grote Barbican-theater zit
geen enkele toeschouwer meer dan
20 meter verwijderd van de acteur,
die temidden van de ruime open
Bühne staat. Alle spelers kunnen
iedere aanwezige bij wijze van
spreken recht in de ogen kijken,
wat een intens contact mogelijk
maakt. Net zoals de muziekliefheb
bers in de reusachtige concertzaal
hebben ook de theaterliefhebbers
veel ruimte voor de benen gekre
gen. Elke rij zetels heeft haar eigen
ingangsdeur. Buiten de grote
schouwburg is er nog een studio-
theater met 200 plaatsen dat The
Pit (De Parterre) heet.
In het ruime complex van dit nieu
we Barbican Centre wordt ook een
stadsbibliotheek ondergebracht. Al
leen mensen die in de City wonen
of werken, kunnen daar vanaf
april boeken, platen en cassettes le
nen, maar zelfs buitenlanders zijn
welkom om in de Barbican-biblio-
theek muziek te komen beluiste
ren, boeken, kranten en tijdschrif
ten te raadplegen, nasporingen te
doen of ter plaatse een nieuwe ro
man te lezen. Een belangrijk deel
van de voorraad boeken, die be
staat uit meer dan 80.000 exempla
ren, zal gewijd zijn aan toneel,
schilder- en beeldhouwkunst.
Vier jaar geleden al werd in het
Barbican Centre de zogeheten
Guildhall School of Music and Dra
ma geopend. Dat is een van de
de achtergrond de torenhoge flatgebouwen, die bij het complex
fraaie vijvers.
Problemen
Het graven van die enorme kuil
heeft letterlijk heel wat voeten in
de aarde gehad. Om het Barbican
Centre te kunnen bouwen, moest
een deel van de oude Metropolitan-
metrolijn, die daar in de weg lag,
een eindje opgeschoven worden. Er
zijn ook ailerlei technische voorzor
gen nodig geweest om te voorko
men, dat de twee flatgebouwen met
44 etages aan weerszijden van het
centrum, niet zouden verzakken,
slingeren of instorten.
Een van de ruimten die maar net
op tijd klaar zullen komen, is het
beste muziek- en toneelscholen van
Londen. In de Barbican beschikt ze
over een muziekzaal met 400 plaat
sen, een volledig uitgerust theater
waarin maximaal 300 personen
kunnen plaatsnemen, lokalen voor
repetities en klassen. Talrijke leden
van het LSO en de RSC geven er
onderricht.
De tentoonstellingsruimte van het
Barbican Centre meet 1390 vier
kante meter. Vanaf 3 maart wor
den daarin moderne Canadese
wandtapijten en naoorlogse Franse
schilderijen en beeldhouwwerken
geëxposeerd. Deze laatste tentoon
stelling draagt de benaming: „Af
termath: New Images of Man". Ze
is een derivaat van de succesrijke
expositie „Paris - Paris, Creations
en France 1937-1957", die afgelo
pen jaar gehouden werd in het
Centre Pompidou van Parijs. Di
recteur Wrong van het Barbican
Centre is trouwens van plan altijd
nauw samen te werken met Beau-
bourg.
Het grootste dak
Het platte dak van Londens nieu
we culturele centrum weegt 6000
ton. „Het grootste dak van Euro
pa", zeggen de Britten blij. Ze gaan
het gebruiken voor tentoonstellin
gen van beeldhouwwerken in de
open lucht. Omdat het zo'n stevig
dak is, kunnen zelfs de zwaarste
kunstgewrochten erop rusten, zon
der er doorheen te zakken. Een
speciale lift zal ze naar boven bren
gen.
Vijf kamers van het centrum, elk
met plaats voor maximaal 80 perso
nen, zijn te huur voor kleine confe
renties en studiebijeenkomsten. Het
Barbican Centre beschikt zelfs over
Henry Wrong, de Canadese directeur van het Barbican Centre.
de
ontvangstkamers waarin maalt|m(
den opgediend kunnen worden aa^g
particuliere genodigden. Voor giya
wone bezoekers van het centrum an
er een goedkoop restaurant m>gt;
zelfbediening en een duurdere e0Q^
gelegenheid met koud buffet. en
De verrassend ruime foyers vaCQ
het Barbican Centre hebben ejse]
gezamenlijke oppervlakte van 46lm)
vierkante meter, wat betekent dijaJ
er doorlopend plaats is voor 35#
personen. Deze bezoekers kunne
zich laven aan de drankjes, afkon7
stig van verschillende tapkaste^»
waarbij men evenwel niet uit b®i
oog mag verliezen dat de bedrijvijOi
heid van die natte buffetten volli^e
dig afhangt van de plaatselijke opm
nings- en sluitingstijden. af
In de foyers zullen ook boeken f zi,
platen te koop zijn. Een special v>
dienst zorgt voor informatie, e«de
andere maakt je wegwijs. Er zijm,
natuurlijk ook vestiaires en e«da
massa toiletten. Henry Wrong fje
zelfs van plan in zijn uitgestrek nj,
en bijzonder comfortabele foyeLjj
kleine tentoonstellingen en infa
mele opvoeringen van toneelstujH
jes te laten plaatsvinden. Kunst)
naars van alle slag zullen er mus
ceren, dansen, zingen en voordn -
gen. „Als het een beetje meeval I\
zal hier op elk ogenblik van de d( l
wat te beleven zijn", zegt Wrongj"
Het nieuwe Barbican Centre is /j
monsterachtig gevaarte van betcj
staal en glas. Maar de respectiej
gebouwen zijn zodanig ingedeel
en versierd, dat iedereen er zich j
zijn gemak kan voelen. Je kunt
gezellig ronddolen en je ogen f
kost geven, zonder te moeten bet)
len. De fraaie overdekte daktul
van het centrum is trouwens j
zichzelf al een bezoekje waard, ij
zal beslist veel volk aantrekken.) 1
Tegenstand
den (de vijfde etage) vóór
trum lekker gaan zonnen
uitgestrekt terras. Er zijn vijvertj
fonteinen en zelfs watervallen. T
restaurant met zelfbediening
daar gesitueerd. De bewoners v
de grauwe, maar toch erg dure B"
bican-flats kijken uit de hoogte
je neer. Of die mensen het echt
zullen vinden, dat het voortaan
is met hun rust, valt natuurlijk
te wachten.
Het Barbican Arts Centre wordt
3 maart officieel in gebruik ger
men. In de concertzaal speelt d
het LSO en in het theater de RS
De twee tentoonstellingen begi
nen en de BBC brengt heel
feest op de buis. Twee dagen la
kan het grote publiek zich voor
eerste maal van 9.00 tot 23.00
verpozen in het centrum.
Henry Wrong en zijn medewerk) tj
hopen, dat het een eindeloze stori
loop zal worden. Maar zij hoi.
hun hart vast, want de tijden
erg moeilijk. Bijna alle theate j
bioscopen en concertzalen vi,
Londen doen geen goede zak)
Een avondje uit is veel te duur j
worden en er zijn heel wat mint r
buitenlandse toeristen dan vroeg
De prijzen van het Barbican Cenl
zullen ongeveer even hoog ligg
als die van het West End.
Wethouder Sir Edward Howa
een gewezen Lord Mayor (so j
burgemeester) van de City, is
een felle tegenstander van het B
bican-project geweest. „Het
nooit geld opbrengen", houdt
vol. „Ik ben nog steeds van oord)
dat de gemeenteraad en de betrtfy
ken architecten ongelijk hadd
Volgens mij was het een krankz
nig idee om uitgerekend in de
voor heel Londen een nieuw kun
i ten lot
groot en de veertien hectaren
de Barbican daarvan bezet
horen bij de duurste grond van
wereld. Als ze daar wat anders
zet hadden, zou het de City veel i
ker gemaakt hebben".
ROGER
hou
i siMom
n»f
Za;
Ie cde
