"ft
GRENZELOOS
WOON-
LEKKER-
LAND
Brandpunt
over Polen
HP
a;
Sharon: Syrië bereidt
zich voor op oorlog
Onderzoek naar
dood Aggett
-iering 200 jaar
riendschapsbanden
[ederland-Amerika
'fficieel begonnen
Staking van
Britse
machinisten
voorbij
ÖROHNC.
Spaanse generaals voor de krijgsraad
Premier Zimbabwe zet Nkomo aan de kant
DE TIJD
^JITENLAND
LEIDSE COURANT,
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1982 PAGINA 11
.leider pleit voor
sterking Unifil
Rf YORK De secretaris-ge-
aal van de Verenigde Naties,
ii de Cuellar, heeft aange-
ngen op een versterking van
VN-vredesleger (Unifil) in
1-Libanon met 1000 man.
rens Perez de Cuellar is dat
ix ernstig onderbezet, gezien
(aken waar het voor staat. De
retaris-generaal heeft een on-
zoek om uitbreiding van de
sonele sterkte ontvangen van
evelhebber van Unifil. Hij
de veiligheidsraad weten
r volledig achter te staan. De
d zal naar verwachting later
week het verzoek behande-
TEL AVIV De Israëlische minister van defensie,
Sharon, heeft gisteren gezegd dat Syrië zich voorbe
reidt op een oorlog. „Ik heb het niet over geruchten,
maar over concrete feiten", zo zei Sharon in een tv-
interview.
Ook zei Sharon dat Israël niet in staat is de kwantita
tieve wapenwedloop met de Arabische landen nog lan
ger vol te houden. Wel zal Israël ernaar blijven streven
het kwalitatieve overwicht te behouden. Sharon zei
verder niet gerustgesteld te zijn door de recente Ame
rikaanse verzekering, dat Washington zal blijven op
komen voor de veiligheidsbelangen van Israël. De gro
te hoeveelheden wapens, die de laatste tijd het Mid
den-Oosten binnenstromen, kunnen een oorlog dich
terbij brengen, aldus de Israëlische minister van defen-
Ook Belgische
minister moet
inleveren
BRUSSEL De Belgi-
sche minister van be
grotingszaken, Mays-
tadt, heeft de minister
president gisteren voor
gesteld de ministerssa
larissen met tien pro
cent te verlagen. Hier
mee moeten de minis
ters het goede voor
beeld geven bij de
uitvoering van de be
zuinigingsmaatregelen
van de regering, aldus
Maystadt. De minis
terssalarissen zijn al
eerder met vijf procent
verlaagd.
Reagan voelt niets voor
verlaging rente
WASHINGTON President
Reagan heeft de premier van Bel
gië en voorzitter van de Europese
Ministerraad, Martens, laten we
ten er niets voor te voelen het re
geringsbeleid zodanig te wijzigen
dat de rente in de VS kan gaan
dalen. Dit is gisteren in Washing
ton gekend gemaakt, nadat Mar
tens anderhalf uur had gesproken
met met de Amerikaanse presi
dent.
Martens heeft tegenover Reagan
uitdrukking gegeven aan de be
zorgdheid die in de EG-landen
heerst over de hoge rente in de
VS en de schade daarvan voor de
economie van de landen in West-
Europa.
KAAPSTAD De Zuidafrikaanse rege
ring heeft vanochtend een openbaar on
derzoek toegezegd naar de dood van de
blanke vakbondsman Neil Aggett.
De toezegging volgde vrijwel direct op
de beschuldiging van het parlementslid
Helen Suzman, dat Aggett in de gevange
nis is mishandeld. De politie ontkent dit
en houdt vol dat Aggett twee weken gele
den zelfmoord heeft gepleegd. Aggett is
de 46e gedetineerde die sinds 1963 in
Zuid-Afrika in de gevangenis is overle
den. Hij was de eerste blanke. Aggett
had ruim twee maanden vastgezeten zon
der dat enige beschuldiging tegen hem
was geuit
Vliegvergunningen
Laker ingetrokken
LONDEN De Britse lacht-
vaartautoriteiten hebben de
vliegvergunningen van de ander
halve week geleden failliet gega-
ne luchtvaartmaatschappij La
ker Airways ingetrokken. Het
gaat hierbij om de vergunningen
voor vluchten via de Noordatlan-
tische route en de verbinding
tussen Londen en Zürich. Laker
had nog geen kans gezien de ver
gunningen over te laten schrij
ven op „The People's Airline", de
luchtvaartmaatschappij die hij
samen met de zakenreus „Tiny"
Rowland wil oprichten. Het is
nu onzeker geworden of Freddie
Laker in de luchtvaart zal terug
keren.
- :n haag/amster-
IM Nederland en de
renigde Staten herden-
n dit jaar het bestaan
200 jaar onafgebroken
t ilomatieke betrekkin-
Ik Ter viering van „Ne-
-Mand-Amerika 200", de
fllfcnaamde Bicentennial,
zowel in Amerika als
ons land tal van mani-
js staties georganiseerd op
'hdltureel, sportief en
tl oral economisch gebied.
t officiële beginsignaal
f!ï or de viering van de Bi-
ntennial werd gisteren
?on geven, in de ochtendu-
e in de statige Trèves-
te« 1 aan het Binnenhof,
avonds in aanwezigheid
n koningin Beatrix en
ins Claus in het Con-
rtgebouw in Amster-
m.
concert van het National
mphony Orchestra in het
ncertgebouw (zie ook onze
j2, nstpagina) vormde de Ame-
aanse bijdrage aan de ope-
ng van de Bicentennial. De
zoekers, onder wie behalve
koningin, prins en Ameri
kaanse diplomaten ook talrijke
vertegenwoordigers van de po
litiek en het bedrijfsleven,
werden bij het Concertgebouw
verwelkomd door demon
stranten tegen de Amerikaan
se politiek in El Salvador. Een
poging om de demonstratie in
de zaal voort te zetten werd in
de kiem gesmoord. Na afloop
hield de Amerikaanse ambas
sadeur William J. Dyess een
receptie voor het orkest en ge
nodigden.
Eerder op de dag was van Ne
derlandse zijde een korte bij
eenkomst gehouden in de Trè-
veszaal aan het Binnenhof, de
zelfde zaal waar in 1782 de
eerste Amerikaanse gezant in
de Republiek der Zeven Vere
nigde Nederlanden, John
Adams, zijn geloofsbrieven
aanbood aan de Staten-Gene-
raal. Die plechtigheid was het
begin van de nu al 200 jaar be
staande diplomatieke betrek
kingen. In een toespraakje zei
staatssecretaris van buiten
landse zaken Van den Broek
dat de goede banden tussen
Nederland en de Verenigde
Staten helpen de politieke me
ningsverschillen te overbrug
gen.
De openingsbijeenkomst
voor de Bicentennial In de
Trèveszaal: van links naar
rechts staatssecretaris van
buitenlandse zaken Van
den Broek, voorzitter van
de vaste kamercommissie
voor buitenlandse zaken
Jan Nico Scholten, Jay van
Andel, de voorzitter van de
Amerikaanse Bicentennial-
commissie en de Ameri
kaanse ambassadeur Wil
liam J. Dyess.
Amerika's ambassadeur Wil
liam Dyess las een brief voor
van president Reagan, die eer
der op de morgen aan konin
gin Beatrix was overhandigd.
In de brief wijst Reagan er op
dat, hoewel beide landen het
politiek niet altijd eens zijn,
- gemeenschappelijke belangen
en idealen aan de basis staan
van de 200 jaar lange vriend
schapsband tussen Nederland
en de Verenigde Staten.
(Vervolg van de voorpagina)
HILVERSUM Wat men
te zien krijgt zijn niet zo
zeer beelden van de auto
riteiten alswel de reacties
van de mensen op de af
kondiging van de staat
van beleg. Men ziet het
militaire machtsvertoon,
een spontane demonstra
tie voor het gebouw van
Solidariteit, waar mensen
woedend uitvallen tegen
de gehate partijmilitie die
met de Gestapo wordt
vergeleken, vraaggge-
sprekken met een studen
tenleider en een vertegen
woordiger van Solidari
teit, die aankondigen dat
ze zich nooit bij de staat
van beleg zullen neerleg
gen en de woordvoerder
van de regering, Jerzy Ur
ban, die zonder blikken of
blozen verklaart dat Lech
Walesa niet gevangen is
en dat men hem zelf maar
moet vragen wat hij van
plan is te doen.
Tenslotte hebben zij ook ge
filmd in de Jezuïetenkerk van
Warschau waar men aartsbis
schop Glemp in een preek de
houding ziet veroordelen van
de autoriteiten, „die de weg
van dialoog hebben verruild
voor die van het geweld".
De film van Frequin en Rut
ten is voorzover bekend de
eerste film in het Westen die
op z'n uitvoerige wijze verslag
doet van het Poolse drama. In
drukwekkend is de film door
dat zij een goed inzicht geeft
in de vastberadenheid van de
Polen, die overigens niet vrij
is van angst. Zoals een van de
geïnterviewde personen in de
film zegt: „Na alles wat wij
hebben meegemaakt, zullen
wij de staat van beleg nooit ac
cepteren." De gebeurtenissen
die daarop gevolgd zijn bewij
zen hoe actueel deze beelden
van Warschau nog zijn.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De 22.000 Britse
treinbestuurders hebben beslo
ten hun stakingsacties 17
maal ging het werk plat
stop te zetten. Ze krijgen de
loonsverhoging van drie pro
cent, waarvoor ze zes weken
geleden een reeks stakingen
begonnen. Met British Rail zal
worden gesproken over een
verhoging van de produktivi-
teit. Het conflict kost de Britse
Spoorwegen naar schatting
ruim 400 miljoen gulden. Alle
problemen blijven echter on
opgelost. British Rail heeft te
veel personeel, dat te weinig
werk verzet.
«"SC"
Met een Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
MADRID Bijna een
jaar na de langste nacht
van de Spaanse democra
tie zullen morgen 32 offi
cieren, waaronder luite
nant-kolonel Antonio
Tejero die op 23 febru
ari tot de bezetting van
het Spaanse parlement
overging en een burger
voor een krijgsraad te
rechtstaan op beschuldi
ging van een poging tot
een staatsgreep.
Behalve Tejero, die sinds de
staatsgreep in een comfortabe
le gevangenis in Galicië zijn
tijd heeft gesleten, komen on
der de beklaagden drie gene
raals voor, onder wie luite
nant-generaal Jaime Milans
del Bosch die nog steeds als
het brein achter de mislukte
staatsgreep wordt gezien. De
derde hoofdverdachte is gene-
raal-majoor Alfonso Armada.
Alle drie kunnen de maxi
mum-straf van dertig jaar krij
gen.
Volgens de aanklacht was Mi-
lans del Bosch de initiatiefne
mer van de staatsgreep. Op
dinsdag 23 februari riep hij in
Spanjes derde stad, Valencia,
de staat van beleg uit en stuur
de hij zijn tanks de straat op.
Generaal-majoor Armada, de
tweede man in het Spaanse le
ger en ooit de voogd van ko
ning Juan Carlos wordt ervan
verdacht dat hij de leiding op
zich had willen nemen van het
na de staatsgreep te vormen
bewind. Dankzij de vastbera
denheid van koning Juan Car
los mislukte zijn opzet. De der
de belangrijke generaal die te
recht staat is generaal Luis
Torres Rojas. Hij wordt ervan
beschuldigd een bezetting van
Madrid te hebben voorbereid
met behulp van tanks. In de
nacht van 23 februari trokken
enige tanks naar het hoofd
kwartier van de televisie,
maar de stafchef van het leger
verhinderde dat er nog meer
tanks de kazernes uitreden.
De bezetting van het Spaanse
parlement bracht voor de zo
veelste maal na Franco's dood
de onvrede van de Spaanse
strijdkrachten aan het licht.
Die houding heeft sinds de
coup-poging van 23 februari
nauwelijks een wijziging on
dergaan. Met het oog daarop
ging premier Calvo Sotelo in
de maanden volgend op de
turbulente gebeurtenissen zeer
omzichtig te werk. Hij pro
beerde het leger zoveel moge
lijk te ontzien, wat ook gezegd
kan worden van de linkse op
positie. Doel van alle politici
was een anti-democratische
reactie van het leger te voor
komen.
Net als Tejero geniet Milans
del Bosch nog steeds een groot
gezag bij de militairen. Inmid
dels zijn wel de leuzen als
Tejero libre (Tejero vrij) nu
langzamerhand uit het Madri-
leense stadsbeeld verdwenen.
De angst voor een nieuwe po
ging tot een staatsgreep is dui
delijk afgenomen. Maar de
spanning blijft.
De veiligheidstroepen zijn in
een verhoogde staat van pa
raatheid gebracht wegens de
vrees dat linkse Baskische ter
roristen een spectaculaire aan
val willen uitvoeren op een
militair doelwit tijdens het
proces. Het gebouw van de ge
ografische dienst van het leger
waar het proces wordt gehou
den, staat onder zware bewa
king.
Er wordt verwacht dat het
proces meer dan twee maan
den zal gaan duren. Extreem
rechtse plannen om de ver
jaardag van de putsch op de
23ste februari luidruchtig te
vieren zullen geheel overscha
duwd worden door het proces
zelf.
SALISBURY De pre
mier van Zimbabwe, Moe-
gabe, heeft gisteren zijn
belangrijkste politieke te
genstander Nkomo uit de
regering ontslagen. Nko
mo was al eerder gedegra
deerd tot minister zonder
portefeuille.
Moegabe zei op een persconfe
rentie in Salisbury, dat hij
deze stap had genomen omdat
Nkomo een greep naar de
macht had willen doen. Moe
gabe deelde verder mee dat op
diverse strategische plaatsen
in het land wapens waren op
geslagen door Nkomo's ZAPU-
partij. Behalve Nkomo werden
nog twee ministers van de
ZAPU-partij ontslagen.
Moegabe beschuldigde de
ZAPU-leider ervan tot twee
maal toe het blanke minder
heidsregime in het aangren
zende Zuid-Afrika om steun te
hebben gevraagd bij een
staatsgreep. Maar beide keren
heeft Zuid-Afrika dit gewei
gerd, aldus de Zimbabweaanse
premier. Tegenover verslagge
vers noemde Nkomo de be
schuldiging van Moegabe een
leugen. Tevens zei hij niet
door Moegabe van zijn ontslag
op de hoogte te zijn gesteld en
dat de overige ZAPU-leden
hun functies in h et kabinet
zouden neerleggen.
Een jaar geleden brachten
oude stammentegenstellingen
en politieke en ideologische
meningsverschillen Zimbabwe
aan de rand van een burger
oorlog. Dit werd op het laatste
nippertje voorkomen, doordat
guerrillastrijders van Nkomo's
ZAPU en Moegabe's ZANU-
partij in een leger werden sa
mengevoegd. Ook moesten de
wapens worden ingeleverd.
Het afgelopen jaar heeft Moe
gabe enkele malen gezged er
veel voor te voelen een een
partijen-systeem in Zimbabwe
te willen invoeren. Dit stuitte
op verzet van de ZAPU-partij.
Nadat onlangs veel wapens
waren getroffen in boerderijen
van Nkomo, namen de span
ning in Zimbabwe opnieuw
toe en volgde het ontslag voor
de ZAPU-leider.
let Elsevier praat met directeur
515 Theo van Boven van het Bu
l reau voor Mensenrechten in
Genève, die door' de Verenig
de Naties aan de kant is gezet.
„Je ziet hier erg veel baantjes-
jagerij om mdar hoger op de
ladder te komen. Dan moet je
allerlei politieke stromingen te
vriend houden. En dat kan
nöu net niet met die rechten
van de mens. Want er zijn
heel wat regeringen die aan dë
verkeerde kant van de streep
zitten". Een beschouwing over
Suriname concludeert: „Bou-
terse zal, zelfs als zijn positie
in gevaar komt, voor de zwak
keren in de bres springen.
Misschien is dat wel de drijf-1
veer voor zijn vaak verrassend
optreden om een systeem te
ontwikkelen, dat deelname
van het volk in het politieke
leven garandeert". Een enquê
te onder ouders over de mid
denschool wijst uit: „De plan
nen van Van Kemenade sco
ren lang niet zo hoog als in
S Den Haag wordt aangenomen.
In het algemeen kiest 17 pro
cent van het publiek voor het
principe: allemaal naar de
middenschool, terwijl 69 pro
cent vasthoudt aan de bestaan
de mogelijkheden". Henri Kis
singer zegt in een interview:
„Voorzover massamoorden ge
pleegd worden door regerin
gen die wij steunen, is dit een
zaak waarvan wij ons in de
scherpste vorm moeten distan
tiëren. Maar ik kan niet er
kennen, dat de daden van de
regering van El Salvador ern
stiger zijn dan het totale optre
den van de Poolse machtsheb-
Ïbers of zelfs maar dat ze
even erg zouden zijn".
De Haagse Post heeft 11 mana
gers gevraagd naar hun me
ning over het banenplan van
Den Uyl. „Deeltijdarbeid is
een randverschijnsel. Het aan
tal extra arbeidsplaatsen zal
klein zijn. Wij delen al waar
dat kan. Bovendien schep je
geen nieuwe arbeidsplaatsen,
omdat je met deeltijdbanen
mensen trekt, die anders niet
op de arbeidsmarkt zouden
verschijnen". Een interview
ook met „ons industriële ge
weten", mr. G. Wagner. „Ik
vraag aandacht voor de nood
zaak om van vak tot vak, van
bedrijfstak tot bedrijfstak, die
loonverschillen in te bouwen
die ons in staat stellen de ge
schiktste mensen te vinden op
de plaatsen, waar ze het meest
nodig zijn". Met de socioloog
Paul Schnabel wordt gepraat
over sekten. „Het christendom
heeft dezelfde, buitengewoon
hinderlijke pretentie om de
waarheid te verabsoluteren en
helemaal niet meer ter discus
sie te stellen. Dat irriteert me
ontzettend in die hele heksen
jacht op de sekten. Mensen als
dominee Van der Land en
Frits Bom zijn niet geïnteres-,
seerd in het onderwerp, maar
in hun eigen gelijk". De acteur
Jacques Commandeur ten
slotte zegt: „Er is na de actie
Tomaat een generatie acteurs
opgeleid, die nu in de kou
staan omdat ze zijn opgeleid
binnen dat leuke, idealistische'
kadertje van agogen. Ze kun
nen geen poot aan de grond
krijgen. Ze kunnen niet eens
behoorlijk praten".
vh1j nidmuwd
Vrij Nederland beschrijft hoe
de ambtenaren van Financiën,
en Economische Zaken het ba
nenplan onderuit halen. Den
Uyl daarover: „Wat ik doe, is
soms met de pet in de hand
rondlopen. We moeten werk
maken uit niets. Zonder geld".,
Het blad start een serie over
verslaafd zijn in Nederland. In
de eerste aflevering onthullin
gen over hulpverlening. „Wim
Meijer van de PvdA is ook
eens in ons opvangcentrum op
bezoek geweest. Die bleef eten,
terwijl het bloed hem om de
oren spatte. Die boerenkool
ging er gewoon in, terwijl er
tegenover hem iemand met
een naald in zijn arm zat te
knoeien. Die man had tenmin
ste moed". Aandacht ook voor
de acties tegen munitietreinen.
„Wat het meest opvalt, is de
toenemende overgang van ge
weldloosheid naar vormei} van
geweld, die zich ook voordoen
op voetbalvelden, bij Engelse
rassenrellen en andere uitbar
stingen, die niet altijd zijn te
rug te voeren tot een bewust
politiek of sociaal protest".
Van Traa, internationaal se
cretaris van de PvdA, zegt in
een vraaggesprek: „Wat mij
over Polen altijd verweten is,
dat ik het allemaal te louw
loene gedaan zou hebben, dat
klopt niet. Solidariteit wilde
geen direkt contact. We heb
ben het geprobeerd, maar ze
wilden met geen enkele socia
listische partij in het westen
contact. Nu willen ze wel, nu
het te laat is".
Hervormd Nederland besteedt
veel aandacht aan het zenuw
gas van president Reagan.
Ook hier, net als bij kernwa
pens, een zogenaamde moder
nisering die in feite invoering
van een geheel nieuw soort
wapens betekent. Ook hier is
Europa als slagveld bedoeld,
en is sprake van tientallen
miljoenen slachtoffers onder
de burgerbevolking". Een an
der verhaal beschrijft de ma
nier waarop treiterende jonge
ren een gezin dwongen te ver
huizen, waarvan ze dachten
dat het joods was. „In ons por
tiek werd op de brievenbus
een hakenkruis geschilderd.
De bel werd gesloopt en op die
plaats werd een davidsster in
het hout gekrast, compleet met
een J erin. Op een dag stond
er: „Alleen voor Ariërs" op
hun deurpost geschilderd, en
ze brachten regelmatig de Hit
lergroet". Ook een gesprek
met de bedrijfskundige Pieter
Lakeman over de crisis. „Eén
van de oorzaken is het gebrek
aan kwaliteit bij managers. In
de periode van welvaartsgroei
die achter ons ligt, is een gene
ratie mooi-weer-managers ge
kweekt, die niet is opgewassen
tegen de nieuwe problemen
Een interview tenslotte met de
Namibische bisschop Kaulu-
ma. „Het gaat niet om het af
schaffen van wat apartheids-
maatregelen. Wat hebben de
gewone mensen eraan, dat een
luxe hotel nu voor blank en
zwart toegankelijk is, als de
overgrote meerderheid van de
zwarten niet eens één over
nachting kan betalen?"
In De Tijd een interview met
de econoom prof. Van der
Zwan, ooit nieuw-linkser. Zijn
vele uitspraken laten zich als
volgt samenvatten: „Dat zie
kengeld is maar een begin. De
PvdA moet nog veel verder
door de bocht. Leve de ont
koppeling. Weg met het trend-
beleid. En laat die werklozen
liever weer eens aan het werk
gaan. Het staat me tegen dat
de PvdA de mensen altijd tot
slachtoffer maakt. Mensen
hebben ook een eigen verant
woordelijkheid". Een gesprek
voorts met voorzitter Boswin
kel van de Kunstenbond FNV.
„Als ik zie hoe Van Mierlo
achteloos 900 miljoen van tafel
schuift, met de mededeling dat
hij daar volgend jaar een op
lossing voor zal vinden, alsof
hij een stofje van zijn schouder
veegt, dan denk ik: dat bedrag,
dat is net zoveel als er in heel
Nederland aan kunsten wordt
uitgegeven". Aandacht ook
voor de cabaretiers van het
carnaval. Eén hunner. „Ik
geef niks om carnaval. En ik
snap er ook niks van. Mijn
vrouw kan het erg goed. Zij
ging vroeger altijd op stap en
dan bleef ik. hier thuis zitten
als een zielige figuur voor het
raam". Het blad heeft een boe-
kenextra.
(ADVERTENTIE J
BUITENGEWOON OP
BINNENHUIS'82:
Stel u voor: 'n plein met daaraan
6 woon-units. Elk van die
units volledig ingericht. Eén in
Zweedse stijl, 'n Andere oud-Hollands.
En verder: Frans, Engels, Italiaans
en Oosters. Da's Woonlekkerland.
'n Binnenhuishoogtepunt. En zo zijn er léglo attracties:
een tuinenpark van 1000 m2, de architecten
Informatiewinkel, stoelen van 'n meubelstuntman.
En 200 andere presentaties die van Binnenhuis 't grootste
kijk- en vergelijkcentrum voor wonen in en om het huis
maken. Kom 't zien.
BEURS VOOR WONEN IN EN OM HET HUIS
IN AHOY'ROTTERDAM
I9T/M 28 FEBRUARI 1982
Open: 11.00-17.00 u en19.00-22.30 u, zondags:11.00-17.00 a
