Amerikanen willen
Sovjet-Unie aanpakken
Belgische taalgrens
ook stakingsgrens
TOETSINGSOVERLEG MENSENRECHTEN INMADRIDHERVAT
Vreemde troepen weg
uit beide Duitslanden
VS gaan nieuwe
chemische
wapens produceren
Leider Moed jahidien
gedood tijdens inval
Beelden van onrustig Polen
>P
BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 9 FEBRUARI 1982 PAGIN,
Marokko weigert
onderhandeling met
Polisario
NAIROBI Marokko heeft vanochtend
tijdens een bijeenkomst van de Organisa
tie van Afrikaanse Eenheid (OAE) ver
klaard niet met Polisario-Front te willen
onderhandelen.
Op de topconferentie van de OAE zou
een poging gedaan worden om de kwes
tie van de Westelijke Sahara via onder
handelingen tot een oplossing te bren
gen. Het Polisario-Front heeft laten we
ten morgen wel over de Westelijke Sa
hara te willen praten. Zeven leden van
de OAE proberen alsnog beide partijen
rond de onderhandelingstafel te krijgen.
In augustus vorig jaar kwam de OAE
met voorstellen om een eind te maken
aan de al zes jaar durende oorlog om de
Westeliojke Sahara, een voormalige
Spaanse kolonie.
Met zestien
op 'n kluitje
Een Oostenrijkse po
litieman staat een
zaam temidden van
zestien verlaten wa
gens, die op een
snelweg in de buurt
van Wenen in dichte
mist op elkaar bot
sten. Overigens wa
ren deze zestien-op-
een-kluitje precies
een tiende deel van
het totaal aantal
auto's (160) dat bij
kettingbotsingen in
de buurt van de Oos
tenrijkse hoofdstad
was betrokken. Er
vielen veel gewon
den, maar van doden
is geen melding ge
maakt.
Leger El Salvador
drijft verzet terug
SAN SALVADOR Spe-
ciale door Amerikaanse
commando's opgeleide
eenheden van het leger
van El Salvador hebben
het beleg gebroken van de
stad Usulutan in het oos
ten van El Salvador. De
stad is bijna een week lang
door het verzet belegerd-
geweest. Bij de dagenlange
gevechten zijn veel doden
gevallen. Ook het verzet
heeft het einde van het
beleg gemeld. Volgens de
radiozender van de guer
rilla's hebben haar troepen
zich rustig teruggetrok
ken.
Liefdesverklaring
op pagina-formaat
WEST-BERLIJN Lezers van
een krant in West-Berlijn keken
gisteren zeer vreemd op, toen zij
in hun dagblad een paginagrote
advertentie tegenkwamen, waar-
•in een onbekende vrouw haar
liefde beleed voor een eveneens
onbekende man. „My endless
love, I love you", waren de eer
ste, in een kader van harten ge
plaatste woorden uit de adverten
tie. Na de oproep „Let our love
begin" beloofde de vrouw de
man voor altijd trouw. Volgens
de advertentie-afdeling van de
krant heeft de advertentie veel
reacties losgemaakt. De meeste
mensen informeerden naar de
prijs van een paginagrote liefdes
verklaring: ruim 4.000 gulden.
Schmidt en Moebarak eens ovr
Palestijnse zelfbeschikking
BONN De Egyptische president Moebarak en bondskai 5te
lier Schmidt hebben gisteren benadrukt, dat bij de E|
tisch-Israëlische onderhandelingen over autonomie voor -ijw
Palestijnen het zelfbeschikkingrecht moet worden vas et ci
legd.
Schmidt liet zich gisteren lovend uit over de vredespolitiek
Moebarak en verzekerde dat Bonn de samenwerking met Ej L.
te zal voortzetten. Egypte speelt voor Bonn een wezenlijke n ran,
de buitenlandse politiek, omdat het in grote mate voor stabij >lijk
in het Midden-Oosten kan zorgen.
De Egyptische president, die inmiddels van een tiendaagse
in Kairo is teruggekeerd, herhaalde gisteren dat West-Euian
een „belangrijke bijdrage" kan leveren in het st reven naar eyer
de in het Midden-Oosten. Tijdens een persconferentie in B eeft
zei hij dat „Europa kan pleiten voor terughoudendheid en
het tevens kan zorgen voor een zinvolle dialoog tussen Israè
de Palestijnen".
MADRID Wat de vei
ligheidsconferentie in Ma
drid betreft, die vandaag
is hervat, zou het weieens
kunnen zijn dat de poli
tiek gered moet worden
door de sport Deze zomer
begint in de Spaanse
hoofdstad de eindronde
van het toernooi om het
wereldkampioenschap
voetbal. De organisatie
daarvan heeft het hoofd
stedelijk Congrespaleis af
gehuurd en dus moet de
CSVE daar binnenkort
uit. Zo als de zaken er nu
voor staan, zo fluistert
men in de Nederlandse
delegatie, zullen vele af
gevaardigden erg blij zijn
als de conferentie ver
daagd kan worden met als
excuus het voetbalgebeu-
ren.
CVSE staat voor Conferentie
over Veiligheid en Samenwer
king in Europa. In feite gaat
het in Madrid om controle op
de naleving van de Slotakte
van Helsinki. In dat document
werd op 1 augustus 1975 door
35 regeringsleiders van Europa
plus de Verenigde Staten en
Canada een aantal grondbe
ginselen vastgelegd. Voor de
Westerse landen waren die be
ginselen een voorwaarde om
genoegen te nemen met de na
de oorlog ontstane Europese
deling. Ook werd toen afge
sproken dat de landen perio
diek bijeen zouden komen om
te kijken wat er van de afspra
ken terecht was gekomen. Het
is aan dat laatste dat de Wes
terse landen het recht ontle
nen het Oostblok keer op keer
in de beklaagdenbank te zet
ten.
Dat gebeurde in Belgrado,
waar de eerste toetsingsconfe
rentie werd gehouden, dat ge
beurde eind 1980 bij de ope
ning van de tweede toetsings
conferentie in Madrid en dat
zal ook nu gebeuren, bij de
hervatting van het Madrileen-
se gebeuren. Was het onder
werp eind 1980 de Russische
inval in Afghanistan, nu is het
uiteraard Polen, dat bij het
Westen als nummer één op de
agenda staat. De Verenigde
Staten doen al weken hun best
om hun bondgenoten zover te
krijgen, dat zij een keiharde
confrontatie aangaan met
Warschau en Moskou. Als het
aan de Amerikanen ligt duurt
de hervatting van „Madrid"
slechts een week, waarn^ de
Westerse landen het toneel en
masse moeten verlaten, om
niet eerder dan dit najaar te
rug te keren.
Tot dusver heeft Alexander
Haig, de Amerikaanse minis
ter van Buitenlandse Zaken,
echter niet meer bereikt dan
dat de NAVO-landen in Ma
drid op ministerieel niveau
aanwezig zijn. Ook onze eigen
Max van der Stoel zal dus het
CVSE-spreekgestoelte beklim
men. Hij spreekt pas vrijdag,
omdat de Tweede Kamer hem
eerst nodig heeft voor de be
handeling van zijn begroting.
Maar als wij de bronnen op
zijn departement mogen gelo
ven, zal de minister in Madrid
niet alleen kritiek leveren. E-
venals Hans-Dietrich Gen-
scher, zijn ambtgenoot uit de
Bondsrepubliek, vindt de Ne
derlandse bewindsman dat de
dialoog met het Warschau
Pact levend moet blijven. Van
der Stoel is zeker niet bereid
de Nederlandse delegatie na
afloop van zijn speech mee
naar huis te nemen.
Hij vindt dat men nu juist in
omstandigheden als deze ont
zettend zuinig moet zijn op de
CVSE. Het is immers zo lang
zamerhand het enige forum,
waar Oost en West met elkaar
aan tafel zitten om over de
meest uiteenlopende zaken te
spreken. Beëindiging van het
CVSE-proces zou volgens de
Nederlandse regering beteke
nen dat de dreiging van de
Koude Oorlog werkelijkheid
wordt. Samen met mannen als
Genscher wil Van der Stoel
dus blijven pleiten voor ont
spanning. Met andere woor
den: Polen is erg, maar het
kan nog veel erger.
Niet vergoelijken
Maar men vergisse zich niet:
Nederland heeft geen enkele
behoefte te vergoelijken wat
generaal Jaruzelski in de slag
schaduw van president Brezjn-
jev in Polen heeft aangericht.
Zware explosie in
West-Duitsland
FRANKFORT Bij een zwa-
re explosie in een cosmeticafa-
briek bij Hanau in de West-
duitse deelstaat Hessen zijn
vanochtend minstens vijf
mensen om het leven geko
men. Er wordt nog gezocht
naar vermisten die waar
schijnlijk onder het puin van
het verwoeste fabrieksgebouw
zouden liggen. Een aantal
mensen is met zware verwon
dingen naar ziekenhuizen ge
bracht. De ontploffing richtte
ook zware schade aan gebou
wen in de omgeving aan.
Geen krant ontvangen?
Bel tussen 18.00 uur en
19.00 uur nummer 071 -
122248 en uw krant wordt
dezelfde avond nabezorgd.
Ook volgens Van der Stoel is
er geen twijfel aan dat War
schau en Moskou de Slotak
koorden van Helsinki op gro
ve wijze hebben geschonden.
Er zou inbreuk gemaakt zijn
op het zelfbeschikkingsrecht
van de volkeren, het beginsel
van niet-inmenging, de belofte
zich te onthouden van politie
ke, militaire of economische
dwang en de belofte af te zien
van geweld of van de dreiging
met geweld.
Van der Stoel onderschrijft
volmondig de drie voorwaar
den, die het Westen heeft ge
steld voor een terugkeer naar
een normale situatie in Polen.
Die voorwaarden zijn: ophef
fing van de staat van beleg,
•vrijlating van de gevangenen
en hervatting van de dialoog
met Solidariteit en de rooms-
katholieke kerk. Alleen maar
beëindiging van de oorlog
stoestand, waartoe Jaruzelski
zo langzamerhand bereid lijkt,
is ook volgens Nederland niet
voldoende.
Hoe nu reageert de Sovjet
unie op dit alles? Onder-mi
nister Leonid Iljitsjow heeft
aangekondigd dat hij luidkeels
zal protesteren, als zijn land en
Polen onder voorzitterschap
van notabene een Pool! aan
de schandpaal genageld wor
den. Ook zal hij in dat geval
wijzen op bepaalde zaken aan
deze zijde van het IJzeren
Gordijn, met name de junta in
Turkije, die bijvoorbeeld on
langs vakbondsmensen ter
dood heeft veroordeeld. Maar
de Sovjet-Unie is er zeker niet
op uit CVSE te vernietigen.
Dat moge ook blijken uit een
bericht van het officiële Russi
sche persbureau Tass. „Als de
normale arbeid van de confe
rentie zou worden verstoord
door de Amerikaanse bedoe
ling het forum van Madrid te
misbruiken voor doelstellin
gen, die in strijd zijn met de
werkelijke belangen van de
Europese volkeren, zullen de
genen die tot dergelijke han
delingen hun toevlucht ne
men, verantwoordelijk worden
gesteld".
Veel geschreeuw en weinig
wol, lijkt ons. De reden daar
van is nog altijd dezelfde. Zij
valt uit in twee delen. Ten
eerste heeft het Westen in de
Slotakte van Helsinki de gren
zen van 1945 en daarmee het
bestaan van de Sovjet-Unie als
supermacht erkend. Ten twee
de kunnen de Russen het op
allerlei gebied domweg niet
zonder de Westerse wereld
stellen. Een klassieke voor
beeld, dat van de graanpro-
ductie maakt dat misschien
nog het meest duidelijk. Voor
de revolutie van 1917 was Rus
land de grootste graanexpor-
teur ter wereld; nu is de Sov
jet-Unie de grootste graanim-
porteur. Dit jaar moeten de
Russen voor ongeveer 25 mil
jard gulden invoeren aan le
vensmiddelen. Dat kunnen zij
alleen betalen in natura, in de
vorm van olie en gas. Maar bij
volledig verstoorde betrekkin
gen zal het Westen nog min
der dan nu geneigd zijn Russi
sche energieproducten af te
nemen. „Ze zullen de storm
dus wel weer over zich heen
laten komen," voorspelde een
lid van de Nederlandse delega
tie één dezer dagen.
Compi
romis
Maar die „gelatenheid" van de
Russen, als die zich manifes
teert, is op zich natuurlijk niet
voldoende om nu na ruim een
jaar wel resultaten te gaan
boeken. Als de Amerikanen
en sommige van hun bondge
noten blijven afstevenen op
een botsing, is er niets te be
reiken. Waar geen wil is, is
ook geen weg. Aan het bepra
ten van de diverse voorstellen
voor een Europese ontwape
ningsconferentie komt men
dan niet eens toe. Het maakt
dan allemaal niets meer uit of
de Russen nu wel of niet hun
eigen Europees grondgebied
willen rekenen tot de te ont
wapenen sector.
In dat geval zou het al heel
mooi zijn, als men het massa
gebeuren van het WK-voetbal
kan aangrijpen als middel om
de CSVE alleen maar te ver
dagen. Dat is altijd nog beter
dan dat de ene partij boos we
gloopt en daarmee de andere
bijna dwingt het hele kleine
beetje détente dat er nog is,
een snelle dood te doen ster
ven.
RIK IN T HOUT
VREDESBEWEGING DDR:
FRANKFORTEen vredesgroepering in de DDR heeft een pe
titie opgesteld, waarin de terugtrekking wordt geëist van alle
vreemde troepen uit Oost- en West-Duitsland, alsmede de ver
wijdering van alle kernwapens van Duits grondgebied. De peti
tie, opgesteld door 35 mensen onder wie de Oostduitse dissidente
wetenschapper Robert Haveman en inmiddels door ruim 200
mensen ondertekend, is gisteren ontvangen door de Westduitse
krant Frankfurter Rundschau. In de petitie worden West- en
Oost-Duitsland opgeroepen besprekingen te beginnen, die moe
ten leiden tot het vertrek van vreemde legers. De opstellers van
de petitie willen hun geschrift aanbieden aan de Oostduitse lei
ders.
WASHINGTON De Amerikaanse president heeft gisteren of
ficieel de weg vrijgemaakt voor een hervatting van de aanmaak
van nieuwe chemische wapens. De productie van deze wapens
werd in 1970 gestaakt.
President Reagan liet in een korte brief aan de voorzitter van
het Huis van Afgevaardigden weten, dat de productie van dode
lijke zenuwgassen „van wezenlijk belang is voor het land". Deze
kwalificatie is vereist om de aanmaak van chemische wapens te
kunnen hervatten.
Minister van defensie, Weinberger, onthulde in het jaarverslag
van zijn departement dat het Pentagon van plan is twee nieuwe
typen chemische wapens in productie te nemen. Volgens wapen
deskundigen zijn dergelijke wapens veilig voor de eigen militai
ren en burgers en alleen gevaarlijk voor de vijand.
BEIROET De militaire leider de Iraanse guerrillagroepering
Moedjahidien is gisteren door veiligheidstroepen gedood. Hier
mee is de belangrijkste tegenstander van het bewind van ayatol
lah Khomeini een „dodelijke slag" toegebracht, aldus Radio-Te-
heran.
Moesa Khiyabani, de belangrijkste man van de Moedjahidien na
de in Parijs in ballingschap wonende Rajavi, werd gisteren sa
men met zijn vrouw gedood tijdens een inval in hun schuilplaats
in Noord-Teheran. Bij de overval zijn ook de vrouw van Rajavi
en minstens tien andere guerrillastrijders omgekomen. De
Moedjahidien voert al zeven maanden strijd tegen het regime
van Khomeini en zou al meer dan 1000 Iraanse topfunctionaris
sen hebben gedood.
Stakende arbeiders demonstreren in het centrum van Brussel uit protest tegen
straffe economische beleid van hun regering. De staking legde het gehele Franssp n<
kende Wallonië plat. U!
otti
taar
»ot
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL Aan de op
roep van de Belgische so
cialistische vakbond tot
een landelijke 24-uurs sta
king is gisteren in Wallo
nië algemeen en in Vlaan
deren slechts verspreid
gevolg gegeven. In de
twee-talige hoofdstad
Brussel vielen behalve
een groot aantal particu
liere bedrijven ook tal van
overheidsdiensten stil.
De actie-dag, die zich richtte
tegen de sociaal- economische
„volmachten" welke het parle
ment aan de regering Martens
heeft verleend om snel anti-
crisismaatregelen te kunnen
doorvoeren, is bijna overal
zonder incidenten verlopen.
Alleen bij een steenkolenmijn
in de Belgische Kempen bra
ken schermutselingen tussen
werkwilligen en stakingspos-
ten uit, waaraan de rijkswacht
in moest grijpen. In de meeste
steden is door stakende werk
nemers en ambtenaren be
toogd voor het behoud van
koopkracht, werkgelegenheid
en sociale uitkeringen.
In Franstalig België lagen niet
alleen de industrie en de kan
toren plat, ook het onderwijs
en het gehele openbaar ver
voer staakte. Warenhuizen en
supermarkten bleven even
eens dicht. In Vlaanderen
bleef de stakingsactiviteit gis
termorgen tot enkele bedrij
ven in de Antwerpse en Gent
se haven beperkt, maar breid
de zich in de loop van de mid
dag uit. De katholieke vakcen-
Bijna twee maanden na de militaire machtsovername in
Polen op 13 december bereiken het Westen nog steeds
foto's van de onrust tijdens de eerste dagen dat de
noodtoestand van kracht was. De bovenste foto, ge
maakt bij de Wujek-mijn bij Katowice, laat zien hoe een
mijnwerker op een brancard wordt gelegd, nadat hij bij
gevechten tussen stakende mijnwerkers en de militia
gewond was geraakt. De mijnwerkers hadden een men
selijk schild gevormd om de militia (toto linksonder) de
toegang tot de mijn te versperren. Bij de strijd zijn zeker
zeven mijnwerkers om het leven gekomen.
De foto rechtsonder, die eveneens bij de Wujek-mijn is
genomen, toont hoe stakende mijnwerkers, onder toe
zicht van tanks en militairen, een gewonde collega weg
dragen.
Alle drie de foto's zijn op 16 december genomen door
aanhangers van Solidariteit en vanuit Polen naar de Ver
enigde Staten gesmokkeld.
trale ACW, die in Vlaandfan
het sterkst is, had de social eer
sche stakingsoproep niet a
steund. Het ACW wil eers iv«
nadere ingrepen afwactpnVi
die de regering in het k »ns I
van de „volmachten-wet" ter
de lonen en uitkeringer® e
petto heeft. 'n^
In Wallonië bedraagt de w roer
loosheid gemiddeld bijna ege
procent en in sommige re n h
nog aanzienlijk meer. Depord
cialistische PS van voorzin g
Guy Spitaels is daar oolm
grootste politieke partij, or t
taels verwacht van het kal eijd
Martens, waarin katholiekf ïorj
liberale ministers uit b< én p
landsdelen zetelen, een on
valst kapitalistisch beleid,
tot verregaande sociale
braak zal leiden. In de P
de laatste maanden de roej IEN1
Waalse onafhankelijk 'inn;
sterk groeiende. Sinds enni:
zijn er weliswaar ap ersl<
Vlaamse en Waalse deel-r om"
ringen en -parlementen, 6-1
die hebben vooralsnog w( 'on
bevoegdheden en nog mil indr
begrotingsgeld om een vei
standig beleid te voeren. MS'
Vlaanderen nemen de g lub
partijen een tweeslach erhi
houding aan tegenover olg 1
Waalse onafhankelijke poll
drang. Enerzijds wil men EEI
af van de last van het faill'on i
zuiden, anderzijds vreest i ng t
een „rode Waalse republiand i
naast de deur. p d<
inve
AN
Schoonzoon
Marcos bevrijd
ank2
0N1
ulde
UR1
MANILLA Fillipijnse I *rg
pen hebben gisteren Ton'nite
Manotoc bevrijd uit de hai aos'
van zijn ontvoerders. De
nister van voorlichting, I
gorio Cendana, verklaarde Juit
de 32-jarige Manotoc het ;UPW
maakt en in handen val
militairen is. Manotoc wa UW
29 december verdwenen nan
hij in Manilla had gedin '0I}
met zijn vrouw, de 26-ji este
Imee Marcos, de dochter
president Marcos met wi
niet officieel in de echtj
verbonden, omdat hij e
was gescheiden. Marcos
een duidelijk tegenstandei
de realtie van zijn dochtei
Manotoc. Na de ontvoe ll;
werd de beschuldiging ^:P
dat Marcos de hand had gi Wevt
in de ontvoering. De idem
van de ontvoerders is nir*~'
kend gemaakt.
Massaal ontsla;
dreigt bij Time
LONDEN De kranteni 'y,
naat Murdoch heeft gisl
gezegd, dat het Engelse
blad The Times en The
day Times in „wanhopige
nanciële moeilijkheden v<
ren. Hij liet weten beide 1
ten te zullen sluiten, als
binnen enkele dagen verg
de bezuinigingen w>
doorgevoerd.
In een persoonlijk schi
aan zijn werknemers
teerde Murdoch, dat
„bladen letterlijk aan
doodbloeden zijn". Van
2600 medewerkers zoudi
600 moeten worden onl
aldus Murdoch, die vorig
deze twee gezaghebb
kranten had opgekocht
gens Murdoch zullen
dagbladen dit jaar een v
ven 70 miljoen gulden lijd
ntsl
't och. t
5c:
1694
Ml. G
Roor
