weekpuzzel door dr. Pluizer
SCHAKEN
postzegels
sterrenhemel
oplossing uorige puzzel
Nr. 5
Lettergroepenpuzzel
DENKSPORTEN/HOBBYi
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 30 JANUARI 1982 PAC
De prijswinnaars van puzzel 4 zijn:
A.J.C. Roeleveld, Jeroenspark 3, 2201 KS Noordwijk.
G. van Velzen, Doelengracht 10, 2311 VM Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Door In elk vakje 2 leters In te vullen, kunnen woorden van navol
gende betekenis worden verkregen:
Horizontaal: 2. soort dansmuziek; 3. schrijftrant; 5. sterk, hevig; 6.
niet wijd; 7. deel v.e. geweer; 8. stad in Syrië; 9. kleur; 10. telwoord;
11. verwonding; 13. wisseling;: 14. schaakfiguur; 15. bouwstijl; 16.
watervlakte; 17. jonge kabeljauw; 18. zoon van Abraham en Hagar;
19. drank; 20. muziekinstrument; 21. volksverzet in het groot; 22.
kledingstuk; 23. les der ervaring; 24. onzin; 26. Engelse lengtemaat;
27. overblijvend teken v.e. vlek; 28. misworp bij het kegelen; 29.
smelting van sneeuw en Ijs; 30. ontstekingskoord; 31. soldatenrug-
tas; 32. Noordzeevis; 33. bevreesd; 34. leniging van verdriet; 35.
stad in Algerije; 36. pas; 37. wijnhuis; 39. insekt; 40. boodschapper;
41. achterkleinzoon van Noach; 42. roofvogel; 43. lading v.e. schip;
44. bepaald aantal; 45. naaldboom; 46. kostbaar pelswerk.
Verticaal: 1. voorloper van de plano; 2. futloos manspersoon; 3.
waterkering; 4. uitwendig geneesmiddel; 6. oude Franse gouden
munt; 7. matig koud; 9. vogel; 10. gestold vleesnat; 12. graansoort;
13. vreemde taal; 14. wandelhoofd In zee; 16. opportunist; 17.
stootwapen; 19. watervogel; 20. zin, animo; 22. vaartuig; 23. winter
sportcentrum in Oostenrijk; 25. schrijfwijze van woorden; 26. vorm
van medezeggenschap; 27. fraai; 29. voetbalterm; 30. salaris; 32.
beroep; 33. betrekking; 35. bespeler van zeker muziekinstrument;
36. hemellichaam; 38. besmettelijke ziekte; 39. boomvrucht; 40.
zeevis; 42. verschoten; 43. open plaats in een bos.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 5 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Tellen
Het „tellen" is ook bij het brid
gespel een heel belangrijk be
standdeel. Ik denk hierbij aan:
de punten: het aantal slagen;
de verdeling, etc. Moeilijk is
het in wezen helemaal niet,
want U hoeft in elke kleur niet
verder dan dertien te kunnen
tellen en dat is iets dat ieder
een wel kan volbrengen. Waar
het om gaat is in de eerste
plaats, dat U zich ervan be-
wust bent dat het tellen be
langrijk is. Door steeds bij te
houden wat er over het zitsel
bekend Is, krijgt U op een ge
geven ogenblik een volledig
beeld van de verdeling. U kunt
nu uw speelplan beter maken
en conclusies trekken. Zodra U
aanvaard hebt, dat tellen een
belangrijk element voor goed
I bridge is, doet U er gewoon
goed aan elk spel opnieuw te
oefenen. Dikwijls zal het U
overkomen dat het tellen voor
niets is geweest, maar op de
duur is het een routine die top
pen gaat opleveren. Helma wil
de er in het begin ook niet aan,
ze moest al zoveel in dé gaten
houden, het signaleren van mij,
het signaleren van de tegen
partij; het bijhouden van de
slagen, als dat er nu ook nog
bijkwam, zag ze door de bo
men het bos niet meer. Maar
zie, wat haar een paar weken
geleden overkwam, met de
volgende hand:
Z
pas
pas
pas
pas
pas
W
doublet
3h (cue)
4 SA (azenvr)
5 r. (heren)
6 s
West: (ik)
S; A 10 3 2
H: A B
R: A V 3 2
K: A 8 3.
De bieding:
N O
2h (zwak) pas
pas 2s
pas 4s
5kl
Oost (Helma)
S: H V 9 7
H: 10 9 2
R: H 8 4
K: V 9 6.
pas
5SA
Ik moet toegeven dat de 5SA
van Helma niet van harten ging
en ik legde dan na een uit
komst van harten 6 door züid
met enige schroom mijn kaar
ten op tafel. „Dank je wel",
klonk het aan de overkant.???
Helma speelde vlot harten aas,
driemaal schoppen, en daarna
driemaal ruiten eindigend op
tafel. Ging daarna rechtop zit
ten en nadenken. Laten we
even met Helma meedenken:
Noord had geopend met een
zwakke twee In harten: 6 har
tens, en 710 punten. Noord
had tevens drie schoppens,
drie ruitens, waaronder niet de
boer want die had zuid bijge-
speeld. 12 kaarten waren be
kend. De dertiende kaart
moest een klaver zijn en gezien
het aantal punten, waarschijn
lijk klaver Heer. Na enige tijd,
meende ik van de andere kant
te horen. „Dank Jé partner".
Ze speelden ruiten, gooide in
de hand een harten weg.
Speelde vervolgens klaver aas,
waaronder noord Klaver heer
bijspeelde. Daarna volgde har
ten boer genomen door Noord,
die nu in de dubbel renonce
moest spelen en de laatste sla
gen waren voor Helma. Het
hele spel lag als volgt:
Noord:
S: 8 5 4
H: H V 8 7 6 5
R: 7 6 5
K: H
Zuid:
S: B 6
H: 4 3
R: B 10 9
K: B 10 7 5 4 2
tem .VU, II
ICHIIdoor
aillnWi
|r|y B. J. Nuys
Nationale oploswedstrijd
De lezers van deze damrubriek
zijn gewend geraakt aan de
vierwekelijkse ladderwedstrijd.
Vandaag is er een extra wed
strijd ter ere van het 40-jarig
bestaan van de Kring voor
Damproblematiek.
Het is een goed idee van de
KVD om een nationale oplos
wedstrijd uit te schrijven,
waarbij zelfs diegene die maar
één van de zes vraagstukken
oplost, toch een kans op een
prijs heeft.
Oplossingen van de zes pro
blemen, drie gemakkelijke van
Piet Lauwen, drie moeilijke van
Hein Wilsens, moeten uiterlijk
1 maart a.s. in het bezit zijn
van de heer H. Wilsens, Ach
terstraat 86, 5268 EE Helvoirt.,
De KVD heeft 30 prijzen be
schikbaar gesteld: 10 jubi
leumboeken, 10 jaarabonne
menten op het blad de Proble
mist en 10 damboeken.
Dezer dagen is het jubileum
boek van de persen gerold.
Het is verkrijgbaar bij de
bondswinkel van de KNDB in
Dordrecht, tel. 078-147170.
Het boek is gewijd aan 40 jaar
m
D B JL JL
mjÊaqsjÊ%
a o it.
5Ö5ÖÖI
DIAGRAM 5'
problematiek in Nederland. Leen de Rooij, Hein Wilsens, De uitslag van de wedstrijd
Aan het boek hebben o.a. H. van Meggelen en Arie van wordt bekend gemaakt In De
meegewerkt dr. K. Venema, der Stoep. Prolemist van april.
Bestaat geluk in het schaken?
Op de lange termijn niet, denk
ik. Als een speler de sterkte
heeft van ongeveer 2200 ELO-
punten, zal dit na een inciden
teel „mazzeltje" wel eens 2215
kunnen worden, maar op de
lange termijn zal deze schaker
in de buurt van de 2200 blijven
hangen. Men kan daarom een
schaker nooit betichten van
een te hoge plaats op de rang
lijst, omdat deze man een „ge
lukkig" toernooi heeft ge
speeld. Anders ligt dat bij het
begin van een schaakcarrière,
in het bijzonder bij jeugdspe
lers. Een frappant voorbeeld
hiervan is John van der Wiel. In
'77 en '78 speelde ik enkele
toernooien met John, waarin ik
duidelijk boven hem eindigde.
Op de Nederlandse ranglijst
stond hij dan ook ver onder
mij. Eind '78 speelde hij toen
in het Europees jeugdkam
pioenschap, waarin hem, van
wege zijn ELO, maar net een
plaats bij de eerste tien werd
toegedacht. Hij startte echter
zeer goed en wist zowaar de
zeer sterke Rus Dolmatov bij
te houden. In de laatste twee
ronden gebeurde toen het vol
gende:
zie diagram 1.
John was, met wit, tegen de
sterke Joegoslaaf Nicotic in
grote moeilijkheden gekomen.
Zwart dreigt in de diagramstel
ling met 1..g5 de witte stelling
volkomen op te blazen, van
daar dat 1.g5 gedwongen was.
Nu kan zwart met 1..Pf5 een zo
goed als gewonnen stelling be
reiken. Nicotic wilde het echter,
gelukkig voor v.d. Wiel, mooi
uitmaken en speelde 1„Lxe5?
na 2.fxe5 Pxe5 3.De3! Phf3+
4.Kf2 Dc7 5.Tg3 Th4 6.Lg2 T<j4
7.Lxf3 Txe3 8.Lxe3 (MM) 9.Kg2
en zwart had niet voldoende
compensatie meer en verloor.
Zodoende bleef John een half
je voor op Dolmatov. In de
laatste ronde was de tegen-
Diagram 1.
stander eveneens hulpvaardig,
zie diagram 2.
Op het moment van deze stel
ling had Dolmatov al gewon
nen, voor de titel moest John,
met zwart, deze partij winnen.
Als wit hier rustig 1.h3 speelt
staat hij zeker niet slechtor. De
arme witspeler vergat hier ge
lukkig zijn onderste rij en
speelde: 1.Lg4?? Bij het uitvoe
ren van deze zet moet er bij
John een schok van gelukzalig
heid heengegaan zijn, want na
1..Lxg4 2.Dxg4 0x3,2 3.Dxd7
Dxd5! kon wit het opgeven en
was John Europees jeugdkam
pioen! Automatisch werd hem
nu de titel Internationaal Mees
ter verleend, tevens kreeg hij
enkele uitnodigingen voor be
langrijke toernooien.
Enkele maanden later speelde
ik weer een toernooi, het Ne
derlands kampioenschap, sa
men met John en terwijl ik mijn
gebruikelijke subtoppersplaats
In de lagere regionen innam,
werd John glansrijk vierde! Zijn
spel leek we! vleugeltjes te
hebben gekregen, want hij ma
nifesteerde zich In '79 inder
daad als een sterk Internatio
naal Meester.
Met dit betoog wil ik zeker niet
beweren, dat v.d. Wiel zonder
de getoonde gelukjes niet zo
sterk zou zijn geworden, als hij
nu is, want zijn talent is onmis
kenbaar. Maar vast staat, dat.
het een enorme hulp is ge
weest, want er zijn legio talen
ten geweest, die door het weg
blijven van dit soort succesjes,
niet aan de zuigkracht van de
grauwe middenmoot konden
ontkomen en daarom de Inte
resse in het topschaak enigs
zins hebben verloren.
Bekend is, dat een schaakcar
rière schoksgewijs omhoog
gaat of blijft voortkabbelen op
ongeveer hetzelfde niveau. Bij
v.d. Wiel was dit de eerste fer
me schok, maar het wachten
was op de volgende. Bij het
Hoogoventoernooi, dat Is al
drie jaar later, lijkt zich voor
John de volgende schok te vol
trekken. Na zes ronden staat
hij met 4V2 uit 6 fier op de
tweede plaats, met 3 uit 7 kan
hij nu zijn eerste grootmeester
resultaat boeken. Ook in Wijk
aan Zee lijkt Vrouwe Fortuna
aan de zijde te staan van de
jonge Leidenaar. De Neder
landse grootmeesters Ree en
Sosonko overzagen tegen
hem, in resp. gelijke en betere
stelling, enkele taktische aar
digheden en verloren beiden.
Hoewel lekker meegenomen,
zijn dit dingen die kunnen ge
beuren in het schaakspel,
maar wat de Nieuwzeelander
Chandler overkwam, grenst
aan het ongelooflijke,
zie diagram 3.
In deze stelling drfl
(Chandler) met I.Txd
paardzet de partij
uit te maken. Van
heeft nog een schw"
1..06 2.Df6 Txg2+ 3. mé
eenvoudigste winst, zmst
hier op kunnen geve^_
V.d. Wiel probeert er r_
3..Da8 4.Kxg2? Maakt
nodig moeilijk, eenvot
4.Dd8+ Dxd8 5.cxd8(
6.Kxg2. 4..Dxd5f 5.K
Vermoedelijk had Chaj
tijdnood, hier geen
mee gehouden. 6.D
steeds was 6.Dd8f
7.cxd8Dt Kxd8 8h5l I
gewonnen. Nu krijgt i
waar tegenkansen.
7.De8f? Weer een
met 7.Dg8f Kxc7 8.|
Dc3 kon de zwarte
schadelijk gemaakt n
7.Kxc7 8.Tc1t Lc5 9J
arme witspeler is helei
kluts kwijt, nu had bijl I]
Kd6 10.Db8t wit minst
mlse opgeleverd. ark
9..Kb6 10.b4 Lxf2fl ierf
Dd4+ 12.Kg2. Aan hesnij
van Tc1 is niet meer «aal
men.
12„Db2t 13.KI3 Een z
lukkig veld, maar wit 1
toch wel verloren.
14.Dxe6t Dc6t En na [9
kele zetten gaf wit hel} er~
Schaatsenrijderszegel
'en postzegelmapjes
Ter gelegenheid van de hon
derdste verjaardag van de
KNSB zal de PTT op 26 febru
ari een bijzondere zegel in de
verkoop brengen. Deze zegel
van 45 ct toont de afbeelding
van een wedstrijdschaatser.
Het ontwerp voor deze zegel
werd vervaardigd door Auke
de Vries uit Den Haag. De ze-
Was januari voor vele ama
teurs een maand met grootse
gebeurtenissen, februari laat
wat dat betreft de amateur een
beetje in de steek. Allereerst
even terugblikkend op de janu
arimaand. Als u nef zoals wij
de kou getrotseerd heeft, dan
bent u ook getuige geweest
van een werkelijk grandioze
maansverduistering. Was de
rode kleur wat aan de minima
le kant, wanneer u daarvan
kleurendia's hebt genomen
dan zult u hebben kunnen con
stateren dat een dia het geheel
wat fleurig weergeeft. Als de
twee komende zonsverduiste
ringen dit jaar net zo fraai zijn
waar te nemen, dan is voor
ons 1982 een goed jaar. Maar
nu naar de gebeurtenissen die
ons in februari staan te wach
ten. Allereerst kunnen we aar
dige samenstanden van de
maan zien. De eerste samen-
stand is met de helderste ster
van het sterrenbeeld De
Leeuw, Regulus. De maan zal
op 9 februari slechts 2 graden
van deze ster afstaan.
Ook is er een samenstand met
de planeet Jupiter, op 14 fe
bruari en op 20 februari met
de planeet Venus. Beide moe
ten 's morgens worden beke
ken. Over Venus kan nog ge
zegd worden dat aan het eind
van februari de planeet het
helderst zal zijn, namelijk een
magnitude van -4.3.
De mooiste samenstand van
de maand februari vinden wij
het groepje: maan, Saturnus
en Mars. Op 12 februari is dit
geheel al in de vooravond te
aanschouwen. Ook hier geldt,
wat we al eens eerder in deze
rubriek hebben geschreven:
probeer het fotografisch vast
te leggen. Deze maand ook bij
zondere aandacht voor de be
dekking van de 12e ster van
het sterrenbeeld Walvis (Cetus)
door de maan. Het is bezuiden
de grote rivieren een rakende
sterbedekking, een verschijn
sel wat dit jaar 12 maal in Ne
derland te zien zal zijn.
Een rakende sterbedekking wil
zoveel zeggen dat de ster ei
genlijk net niet bedekt wordt
door de maan, maar soms al
leen door de verschillende
bergketens van onze satelliet.
De magnitude van Mu Ceti is
Maan bedekt ster van Walvis
4,4 en van de maan valt te
zeggen dat hij voor een kwart
verlicht is.
De sterbedekking valt 's a-
vonds om 9 uur waar te ne
men. Voor hen die een en an
der fotografisch willen vastleg
gen, is een tabel opgenomen
met belichtingstijden van de
maan. Bedenk wel dat de be
lichting van Mu Ceti veel lan
ger is, waardoor de maan wel
iets overbelicht zal moeten,
worden.
Voor mensen die echt geïnte
resseerd zijn in dit soort ver
schijnselen, is het raadzaam
om eens kontakt op te nemen
met de werkgroep sterbedek
kingen van de stichting de
Koepel te Utrecht aan de
Nachtegaalstraat 82 b. Zij kun
nen u ook vertellen over bij
zondere activiteiten op dit ge
bied.
Maan
Eerste kwartier
Volle maan
Laatste kwartier
Nieuwe maan
Planeten
1 febr. 15.28
8 febr. 8.57
15 febr. 21.21
23 febr. 22.13
Mars:
Jupiter:
Saturnus:
Uranus:
Neptunus:
vanaf 00.00 u.
vanaf 14.15 u.
vanaf 00.30 u.
vanaf 04.45 u.
vanaf 06.30 u.
Sluitertijden maan
28 febr. Dln Sluitertijden
21 1/250
Diafragma 2.0 24 1/500
27 1/1000
gel werd gedrukt in de kleuren
donkergrijs, rood, donker
blauw en lichtblauw. Zoals ge
bruikelijk werd de zegel ge
drukt door Joh. Enschedé en
Zonen te Haarlem.
Met ingang van dit jaar zal de
service op het gebied van de
filatelie aan de loketten van de
postkantoren worden uitge
breid. Vanaf dit moment zullen
aan de filatelistenloketten bij
elke emissie speciale mapjes
met de nieuwe zegels worden
verkocht. Deze mapjes kunnen
ook worden besteld door de
klanten bij de Filatelistische
Dienst PTT te Groningen.
Abonnementen op deze map
jes kunnen eveneens bij de Fi
latelistische Dienst PTT wor
den aangegaan. De mapjes be
staan uit een Insteekkaart met
daarin ongestempelde, bijzon
dere postzegels. Tevens bevat
het mapje een Informatiekaar
tje waarop enige achtergrond
en emlssiegegevens, het ge
heel gestoken in een plastic
hoesje. Al naar gelang de be
treffende emisle kent de In
houd van het mapje verschil
lende samenstellingen. Bestaat
de emissie b.v. uit één zegel,
dan wordt een blokje van vier
exemplaren ingestoken. Als de
emissie uit twee zegels be
staat, worden twee paartjes
van de zegels ingestoken. Bij
een emissie, bestaande uit drie
of meer zegels, zal van elke ze
gel één exemplaar worden in
gestoken. Speciale velletjes
zullen niet in de mapjes wor
den opgenomen.
De prijs van één postzegel
mapje bedraagt de nominale
waarde van de postzegels (in
clusief eventuele bijslag), plus
één gulden. Deze postzegel
mapjes zullen verkrijgbaar zijn
zolang de voorraad strekt,
doch uiterlijk tot de voor elke
emissie vastgestelde datum.
Het eerste mapje kwam op 14
januari j.l. in de verkoop bij de
uitgifte van de bijzondere post
zegel ter herdenking van het
350-jarig bestaan van de Uni
versiteit van Amsterdam. Dit
mapje bevat dus een blokje
van vier postzegels ƒ0,65
zodat dit mapje ƒ3,60 kost.
Het betreffende mapje zal ver
krijgbaar zijn tot uiterlijk 1 fe
bruari 1983
Een ander nieuwtje uit eigen
land betreft de verkrijgbaar
heid van de jaarcollecties. Met
ingang van dit jaar zullen deze
Jaarcollecties eveneens aan de
filatelisten-loketten verkrijg
baar zijn. De jaarcollectie 1982
kan men dus nu ook via het fi
latelisten-loket betrekken. Vol
ledigheidshalve noemen wij
hier nog even het adres van de
Filatelistische Dienst PTT,
Postbus 30102, 9700 in4®
ningen. et
Niet alleen bij ons W 31;
posttarieven verhoogd»^
Finland was dat het
wel per 1 januari j.l
Finse PTT was dit
een nieuwe gebruik:
0,90 Fmk. uit te g<
motief op deze zegel v[t e"t
vormd door een afbeet
het kasteel Hëme. 0i{
is gelegen aan het Vi
meer in de stad HanW
Het werd gebouwd U n
dat Finland onder Zwfoei
wind stond. In zijn^
staat kan het terugzie 1
eeuwen geschiedenis. ng-e
Van 1837 tot 1953
kasteel nog gediend
wengevangenis. De
die in 1953 een aan\
duurt nog steeds
ontwerp voor deze
van de hand van P<
kainen. De zegel
kleur gedrukt door dl
pierdrukkerij van de
Finse Bank.
In 1982 is het
jaar geleden dat de
schrijften hun weg ni
se lezers vonden.
tijdschrift dat in Fii
uitgegeven, verschi
bruari 1782. Hierbij
om het Zweedse
„Om konsten att rëtttblo
Op dit moment zijn
ongeveer 1000 ver
tijdschriften verkrijgt
gaat het om perii
dagbladen, vaktijd:
allerlei andere liter:
herdenking van dit Juli mi
Finse PTT een zegel lend
Fmk. in omloop. Op dfullc
ziet men -een afbeefotp!
het eerste tijdschrift
land verscheen.
litfc
