fttidteOowumi
rk sta niet te jubelen als extra
'jdragen worden aangenomen9
PvdA is niet
concreet genoeg
CDA wil beperking van
soorten medicijnen
uueer
PTT nu ook in
vreemd geld
Kamervragen over
stilleggen Dodewaard
ÏINISTER GARDENIERS:
WOENSDAG 27 JANUARI 1982 PAGINA 9
De leiding van de Partij van de Arbeid is er het afgelopen
weekeinde niet in geslaagd het Nieuwe Realisme handen en
voeten te geven: erg concreet en reëel zijn de socialistische
leiders nog niet geworden. Dat neemt niet weg dat ze in elk
geval een open sfeer binnen de regeringscoalitie hebben mo«
gelijk gemaakt, door de politieke stategie van minimumeisen
en strijdpunten te verleggen naar haalbaarheden en realitei
ten. Dreigementen als: „Indien dat gebeurt stappen wij uit
het kabinet", die de sfeer dreigden te vertroebelen, kunnen
hiermee in één klap tot het verleden gaan behoren. In het
kabinet kan men daardoor eindelijk beginnen met de brood
nodige open gedachtenwisseling met bijbehorende argumen
tatie, om op basis daarvan tot besluiten te komen. Met andere
woorden: als alleen al de nieuwe sfeer van de PvdA in het
kabinet doorwerkt, vergroot dat tegelijk aanzienlijk de le
venskansen van deze regering.
Er is echter ook alle aanleiding tot kritische kanttekenin
gen. Behalve de nu geschapen sfeer van goede bedoelingen
blijft de PvdA in de praktische uitwerking darvan nog wel
heel erg vaag. Na de erkenning dat moet worden voortge
gaan met een beleid van ombuigingen, komt men niet verder
dan de suggestie de kinderbijslag afhankelijk te stellen van
de inkomsten en dan nog pas in 1983. Dat steekt wel heel erg
mager af bij de al onder leiding van De Galan en Halberstadt
gemaakte afspraak, dat er al bij de komende voorjaarsnota,
volgende maand, een ombuigingsoplossing voor tenminste
twee miljard gulden moet worden gevonden.
De PvdA erkent ook dat de investeringen in het bedrijfsle
ven nieuwe en belangrijke impulsen behoeven. Maar vervol
gens blijft men steken in dirigistische gedachten over vergro
ting van het bedrag dat door de overheid in de economie
moet worden gepompt. Voorbijgaand bijvoorbeeld aan de
toezegging van de oliemaatschappijen dat ze vele miljarden
in ons land gaan investeren, hetgeen een gigantische impuls
voor de Nederlandse economie kan betekenen en die niet bij
voorbaat mag worden weggewuifd met het dreigement het
staatsaandeel in de gaswinst te vergroten. Zo'n maatregel zou
immers aanzienlijk minder rechtstreekse impulsen voor de
economie opleveren.
Zo dreigt de PvdA alweer de eerste de beste keer in de
oude fout te vervallen: de situatie veel rooskleuriger schetsen
dan deze in werkelijkheid is. Dat gebeurt door net te doen
alsof men met ombuigen wel klaar zou zijn als men lang
zaamaan eens gaat denken aan een van het inkomen afhan
kelijke kinderbijslag. Het gebeurt ook door net te doen alsof
het simpelweg vergroten van het staatsaandeel in de gas
winst alle problemen oplost. Juist door die misleidende hou
ding is de PvdA in de interne problemen geraakt. En als
men het Nieuwe Realisme niet concreter gestalte geeft, dan
zal die partij ongetwijfeld nog verder in de moeilijkheden ge
raken.
(Vervolg van de voorpagina)
De CDA-fractie loopt nog niet zo warm voor de moge
lijkheid van een verhoging van de loon- en premie-
grens in de Ziekenfondswet, en ook D'66 vindt dat er
te veel bezwaren kleven aan het optrekken van de
loon- en premiegrens. Het CDA-kamerlid Lansink pre
senteerde gisteren een lijst met voorgestelde maatrege
len, waarmee de benodigde bezuinigingen voor dit jaar
kunnen worden gerealiseerd.
Zo wil het CDA evenals D'66 de zogeheten Regeling en
Klapper (waardoor het aantal merken en soorten in het zieken
fonds wordt beperkt) verplicht stellen, hetgeen 50 miljoen per
jaar opbrengt. Voor alle geneesmiddelen die daarbuiten vallen, 1
dient een eigen bijdrage van vijf gulden per receptregel te wor
den ingevoerd, wat nog eens 25 miljoen oplevert. Daarnaast kan
met een vermindering van tarieven en honoraria voor apothe
ken ook nog ongeveer vijftig miljoen gulden worden bezuinigd!
Het CDA-kamerlid Lansink wees verder nog op de mogelijk-
heid van afbouw van restinkomens bij specialisten en een ver
mindering van het aantal ziekenhuisbedden. Lansink dreigde
gisteren met een motie te zullen komen, indien Gardeniers niet
bereid zou zijn het hele pakket over te nemen.
Volgens het D'66-kamerlid Wessel kan er best bespaard worden
op de post geneesmiddelen, ook zonder een eigen bijdrage. Dat
kan door minder nieuwe geneesmiddelen in het ziekenfonds
pakket toe te laten, en door vaste prijzen per geneesmiddel. Vol
gens haar fractiegenoot Mik valt er zeker honderd miljoen (e
besparen door allerlei kleine operatieve ingrepen poliklinisch te
behandelen in plaats van opname.
Een meerderheid in de Tweede Kamer is bleek gisteren een
groot voorstander van budgetfinanciering van de ziekenhuizen.
Volgens dat systeem worden de vergoedingen niet meer per bed-
toegewezen, maar op basis van de gemiddelde behandelingskos-
ten per patiënt en een vast budget voor de hotelkosten. Volgens
CDA'er Borgman staat het huidige tarievensysteem haaks op het
te voeren beleid: „Het bestraft poliklinische behandeling en be-
Êerkte opnameduur, in plaats van dat te belonen".
•oor een betere controle op en beperking van de aanschaf van
moderne, maar ook zeer kostbare medische apparatuur kunnen
de kosten van de gezondheidszorg verder omlaag worden ge
bracht, zo stelden PvdA, VVD en D'66. Deze laatste fractie re
kende de Kamer voor dat er meer dan honderd miljoen gulden
bespaard kan worden door de ziekenhuizen alleen nog toe te
staan werkelijk vernieuwende medische apparatuur aan te
schaffen.
invloed van de naderende
oceaanstoring naar het zuid
westen en neemt later weer
toe tot krachtig. De temperatu-
ren lopen daarbij geleidelijk
WISSELVALLIG weerop, waarschijnlijk tot on
geveer 5 graden.in het westen
DE BILT - De komende nacht en rond 3 graden in het oosten
en morgenochtend passeert van het land. De verdere
een rug van hogedruk ons vooruitzichten wijzen ,op een
land. Deze rug zal aanleiding onstandvastig weertype met
geven tot enkele opklaringen, later weer kans op regen of
Vooral in de kuststreken kun- sneeuwbuien,
nen deze opklaringen van tijd Weergesteldheid van gisteren
tot tijd worden afgewisseld M" Min Neer-
door een van ree binnendrij- 'T'Tf,
vende regen of sneeuwbui. De De ent gen.bew. 7 2 9 mm
komende nacht zullen de tem- EeSe1 geM>ew - Imm
peraturen dalen tot rond of Eindhoven regen 7 3 7 mm
iets onder het vriespunt. Mor- I 112 mm
gen komt ons land geleidelijk Twente 5 2 5 mm
binnen de invloedssfeer van vtsseingen geh.bew. a 410 mm
een nieuwe oceaanstoring De 3^,. 0 3I
bijbehorende bewolking zal in Athene z* t>ew. 9 00.6 mm
de loop van de dag ons land IJS!00* JJehbew j
gaan binnendrijven. Deze be- Bordeaux i.bew. 12 710 mm
wolking zal later vanuit het f"*** 11 mm
westen gevolgd worden door Goneve oetTbe». I 1 4 mm
regen, mogelijk voorafgegaan Helsinki sneeuw -9 -13 1 mm
door enige sneeuw. De wind rwbeST' 1 4 olm
welke de komende nacht nog Kopenhagen grt.bow. 3 10.6 mm
matig uit het noordwesten zal toêSïïT rwbew 3 -3 mm
waaien draait morgen onder Londen onoew. 9 4 2 mm
JNENLAND
LEIDSE COURANT;
ebranden van
lomdraad oorzaak
kettingbotsing
HEGEN De aanlel-
tot de kettingbotsing
afgelopen maandag op
kweg 2 onder Zaltbom-
J blijkt het verbranden
stroomdraad uit sloop-
|'s te zijn op een langs de
gelegen woonwagen-
k De verbranding van
stroomdraad om daaruit
I koperdraad te halen,
jorzaakte zwarte rook
ten die dwars over de
weg dreven. Dit heeft
jkspolitie gisteren mee-
jeld. Bij het ongeluk
Ben vier mensen gedood.
DEN HAAG Staatssecretaris Van der Doef
(Verkeer en Waterstaat) heeft de Postgiro/Rijk
spostspaarbank toestemming gegeven te bemidde
len in reisverzekeringen. Hiermee wordt wellicht
nog voor de komende zomervakantie begonnen.
Van der Doef heeft ook besloten het dienstenpak
ket uit te breiden met de aan- en verkoop van bui
tenlands geld. Hij loopt hiermee vooruit op het tot
stand komen van een volwaardige postbank. De
beslissing is genomen in het kader van de in de re
geringsverklaring aangekondigde maatregelen om
de positie van de PTT-gelddiensten snel te verster
ken door verruiming van het dienstenpakket De
VVD is het niet eens met deze besluiten en gaat
een interpellatie in de Tweede Kamer aanvragen.
AZU: Meer doen voor
buitenlandse patiënt
UTRECHT Het Academisch
Ziekenhuis in Utrecht (AZU)
gaat zich meer instellen op het
verblijf van buitenlandse patiën*
ten. Er komen speciale maaltij
den, de kapel kan als islamitisch
gebedscentrum worden gebruikt
en er worden buitenlandse kran
ten verkocht Deze aanpassingen
zijn het resultaat van een onder
zoek van een speciale werk
groep, die de directie onlangs ad
viseerde over deze en andere
voorzieningen. Voor meer voor
zieningen is nauwelijks geld, al
dus de directie. Het AZU geeft al
ieder jaar 125.000 gulden uit aan
tolken, voornamelijk voor Tur
ken en Marokkanen.
DEN HAAG Het kamerlid Van
der Spek (PSP) wil van minister
Terlouw (Economische Zaken) we
ten waarom de kerncentrale Dode
waard al sinds zes januari stilligt
en waarom dat niet is gemeld aan
de regionale inspecteur voor mi
lieuhygiëne.
Ook vraagt het kamerlid of het
waar is dat er ongebruikelijk veel
radioactief spoelwater in de cen
trale is en dat de pompen die wa
ter uit de Waal halen om het
spoelwater te verdunnen, al enige
tijd stil staan. Van der Spek wil
verder weten of er beschermende
maatregelen voor het personeel
zijn genomen gezien de aanwezig
heid van het vele besmette spoel
water.
De anti-kernenergiebeweging ver
goedt nog deze week via een nota
ris de schade die is ontstaan tijdens
de blokkade van de kerncentrale
in Dodewaard september vorig
jaar. Zeventien mensen die in de
buurt van de centrale wonen krij
gen in totaal 32.000 gulden, welk
bedrag is bijeengebracht door col
lectes van de actievoerders.
Gardeniers stelt dat zij alle al
ternatieven om in ieder geval
de eigen bijdragen dit jaar niet
door te laten gaan best wil be
kijken, maar zij houdt vol dat
die eigen bijdragen toch nodig
zullen zijn, gezien de bedragen
die ook de komende iaren
moeten worden bezuinigd.
„Elke keer als men met derge
lijke voorstellen komt, dan zeg
ik: besef wèl voor welke be
zuinigingen wij nu staan. Ik zit
nu al praktisch aan de bodem
van mijn begroting, althans
zonder de werkgelegenheid in
de gezondheidszorg aan te tas
ten. Ook bij de komende Voor
jaarsnota zal mijn ministerie
weer voor nieuwe bezuinigin
gen komen te staan, dat staat
al vast. Voorlopig wéét ik nog
niet uit welke hoek dat geld
moet komen".
Een principiële afwijzing van
de eigen bijdrage voor genees
middelen voor de gehele rege
ringsperiode vindt de minister
wèl onaanvaardbaar. De aan
gekondigde PvdA-motie in die
richting gaat Gardeniers tè
ver. „Daarmee zou mij de mo
gelijkheid worden ontnomen
om me te houden aan mijn
aandeel in de bezuinigingen.
Als dat gebeurt moeten ze ook
niet meer komen praten over
behoud van arbeidsplaatsen,
want ergens zullen de bezuini
gingen toch vandaan moeten
komen.
In Engeland is onlangs de ei
gen bijdrage voor medicamen
ten verhoogd tot anderhalve
pond (ongeveer zeven gulden
vijftig). Daar maakte men aan
vankelijk de fout een bijdrage
per recept te heffen, wat tot
gevolg had de voorschrijving
per recept met sprongen om
hoog ging. Om niet in die En
gelse valkuil te lopen heeft
Gardeniers voor een ander sy
steem gekozen.
„Daarom wil ik ook een eigen
bijdrage per voorgeschreven
geneesmiddel en niet per re
cept Dat betekent overigens
ook dat een chronisch patiënt
die telkens hetzelfde medica
ment nodig heeft, slechts één
maal die eigen bijdrage van
twee-vijftig hoeft te betalen.
Over de hoeveelheden per re
cept zijn afspraken gemaakt
en ik ga ervan uit dat de huis
artsen zich aan die afspraken
houden".
Sluitingsplan
Een deel van de toekomstige
bezuinigingen op Gardeniers
begroting zal zeker moeten ko
men uit een verdere reductie
van het aantal ziekenhuisbed
den. Gardeniers moet toege
ven dat daar tot nu toe, bij
ver- en nieuwbouw, nog wei
nig van terecht is gekomen.
Voor dit jaar zal op dat terrein
dan ook nauwelijks bezuinigd
kunnen worden. De totale
overcapaciteit wordt geschat
op zo'n zeventienduizend bed
den, ofwel 40 grote ziekenhui
zen. Wel zal zij nog voor de zo
mer met een plan komen voor
de sluiting van ziekenhuizen
in bepaalde regio's. Daarbij zal
worden uitgegaan van de
norm dat er per duizend inwo
ners ongeveer vier bedden be
schikbaar mogen zijn.
De nu geheel in werking zijn
de Wet op de Ziekenhuisvoor
zieningen geeft de minister de
bevoegdheid tot het sluiten
van overtollige ziekenhuizen.
„Ik heb besloten dat dat slui
tingsplan voor de ziekenhui
zen er moet komen. Ook op
het departement was men daar
redelijk enthousiast over. Eer
lijk gezegd ben ik wel even ge
schrokken, toen ik in de gaten
kreeg hoeveel werk met zo'n
plan gemoeid is. Alle aanvra
gen voor ver- en nieuwbouw
van ziekenhuizen moeten op
nieuw door de molen heen, en
daarom zie ik met de beste wil
van de wereld geen mogelijk
heid om dat plan nog vóór juni
aan de Kamer te zenden. Ik
sta er dan ook van te kijken
dat sommigen denken dat dit
nog in 1982 miljoenen guldens
kan gaan opbrengen. De pro
vincies krijgen van mij een
half jaar de tijd om eventuele
alternatieven aan te geven".
Werkgelegenheid
In sommige ziekenhuizen is er
een schreeuwend tekort aan
verpleegkundig personeel, ter
wijl anderzijds steeds meer
verpleegkundigen zonder
werk komen te zitten. Door de
kortere opnameduur wordt de
verpleegkundige zorg per bed
ook steeds intensiever. Daarte
genover staat dat in de begro
ting van Volksgezondheid al
jarenlang de financiële ruimte
is gereserveerd voor een uit
breiding van meerdere duizen
den arbeidsplaatsen in de ver
pleegkundige sector. Het aan
tal arbeidsplaatsen in die sec
tor blijkt in 1981 echter juist
gedaald. Hoe valt dat met el
kaar te rijmen? De schuld
of liever de „oorzaak" moet
volgens Gardeniers uiteinde
lijk bij de ziekenhuizen zelf
worden gezocht.
„De ziekenhuizen hebben een
zekere mate van zelfstandig
heid, die zij zelf ook willen.
Wij geven via richtlijnen de fi
nanciële ruimte aan en daar
binnen mogen ziekenhuizen
een eigen beleid voeren: zij be-
Ealen of het geld wordt ge-
ruikt voor nieuwe inventaris
of voor extra personeel. Je
kunt niet aan de ene kant
staan op een zelfstandig beleid
en aan de andere kant komen
klagen".
„Emotionele discussies"
Minister Gardeniers voelt zich
op haar huidige ministerspost,
zo hebben wij de indruk, wat
beter thuis dan op haar vorige
ministerie, dat van CRM. Tij
dens haar vorige ambtsperiode
deden hardnekkige geruchten
Foto: MILAN KONVALINKA
de ronde, als zou zij regelmatig
in de clinch hebben gelegen
met haar beleidsambtenaren.
Gardeniers ontkent dit echter
heftig.
„Ik heb ook op CRM een voor
treffelijke tijd gehad en ruzie
met ambtenaren heb ik voor
zover ik me herinner nooit ge
had. Er zijn over bepaalde za
ken weieens emotionele dis
cussies geweest, maar daar is
volgens mij niets op tegen. Ik
bestrijd dat er ooit onoplosbare
conflicten zijn geweest. Ik heb
ook nooit met voorlichtings
ambtenaren gewerkt aan het
opvijzelen van mijn image; ik
vind dat je dat niet van ambte
naren mag verlangen."
„Ik ben in de politiek wel wat
gewend, dat heeft ook met
mijn partij te maken. Als
CDA-politicus moet je een re
delijk groot incasseringsver
mogen hebben, want naar
mijn partij toe worden maar
zelden vlot rozen weggege
ven".
Gardeniers wil overigens niet
ontkennen dat het op haar
huidige ministerie heel anders
werken is dan op CRM. „Bin
nen CRM had je te maken met
eindeloos veel werelden, die
elkaar soms helemaal niet
kenden. Dat komt hier eigen
lijk niet voor. Het werken met
twee staatssecretarissen, zoals
op CRM, vond ik ook niet be
paald gemakkelijk. Ik denk
dat het met één staatssecreta
ris gemakkelijker was ge
weest".
„Ik heb op CRM ook gepro
beerd om meer samenhang te
brengen tussen de verschillen
de beleidsterreinen, zoals het
kunst- en mediabeleid en wel
zijnsbeleid. Ik ben ook nog zo
eigenwijs om te menen, dat
het mij hier en daar ook best
gelukt is. Het onberekenbare
van CRM boeide mij, maar op
dit ministerie heb ik meer
kansen om in een organisato
risch veel meer gesloten vlak
bezig te zijn".
BCHENDAM „Ik ben
niet zo dol op die eigen
gen voor geneesmidde-
h AWBZ-voorzieningen.
et niet denken dat ik sta
elen als die plannen door
amer worden aangeno-
jZelf vind ik twee eigen
gen ook best veel, maar
jobleem waar ik mee zit,
lik maatregelen moet ne-
lie al meteen dit jaar geld
Éren. Ik heb daartoe ook
|)esloten toen duidelijk
dat ik het geld nergens
S meer vandaan kon ha-
jonder daarbij de werk-
>ckct)nheid ongemoeid te la-
rcrtb
ferlei terreinen, zoals de
lens van de medisch spe
en, het terugbrengen
et aantal ziekenhuisbed-
vorden door haar maat-
tn voorbereid, maar die
pas na enkele jaren echt
jeld gaan opleveren. Dat-
geldt ook voor het vesti-
>eleid dat voor fysiothe-
ten en later ook voor bij-
eeld huisartsen en spe
en gevoerd gaat worden.
Éigen bijdrage voor ge-
liddelen lijkt voor dit
politiek niet haalbaar,
ïl Gardeniers daar an-
Dver denkt („We zullen
iwachten"). Een aantal
és in de Tweede Kamer
k de Vereniging van Ne-
idse Ziekenfondsen
vindt dat een flinke verhoging
van de loon- en premiegrens
in de ziekenfondsverzekering
(de hogere inkomens die meer
premie binnenbrengen) als al
ternatief kan dienen voor de
eigen bijdrage. Gardeniers
denkt daar even anders over.
„Van alle alternatieven die
zijn aangedragen, snijdt dit in
derdaad het meeste hout. Maar
voor dit jaar is zo'n verhoging
niet meer mogelijk omdat je
daarmee het totale inkomens
plaatje zou verstoren. Dat is al
in de miljoenennota vastge
steld en je kunt dat niet zo
maar doorbreken. Dit alterna
tief is een zaak die je voor vol
gend jaar best eens kunt gaan
bekijken, maar dan zal de be
lastingdruk voor die groep
weer moeten worden vermin
derd".
Het CDA-voorstel om de zoge
heten Regeling en Klapper
voor huisartsen veiplicht te
stellen, vindt de minister goed
uitvoerbaar. Daarmee zou een
beperking van het aantal mer
ken en soorten geneesmidde
len kunnen worden bewerk
stelligd. Toch zal ook die
maatregel nog weer geruime
tijd in beslag nemen, zo ver
wacht zij. „Wij moeten ons bij
voorbeeld houden aan richtlij
nen in verband met mededin
gingsrechten. Bovendien
brengt dat op jaarbasis niet
meer dan twintig tot dertig
miljoen gulden op
ook op CRM een voortreffelijke tijd gehad..."
'••V
met minister Gardeniers van
en milieuhygiëne vindt
de dag vóór het Tweede-
over de begroting losbrandt,
vuurwerk mag deze week nog wel
verwacht, gezien de verschillen van
tussen de regeringsfracties en de
over onder meer de eigen bijdrage
geneesmiddelen voor de
enfondsverzekerden en eventuele
matieve bezuinigingsmaatregelen.
