Hoogoven schaaktoernooi en de vraag
of schaken boeiender is dan voetbal
Geschorste Van der Wélde uit uitslag
geschrapt van marathon Deventer
Timman en Tal uitgaschakel
SPORTTRIBUÏME
Inzameliit
voor
berooide
schaker
LEIDSE COURANT MAANDAG 25 JANUARI 1982 PAGINA
WIJK AAN ZEE De voorzitter van de eerste-divisie-
club Telstar, Klaas Groen, verklaarde onlangs dat de lei
ding van de Hoogovens zich zou moeten afvragen waar
de belangstelling van het publiek ligt: bij voetbal of bij
schaken. Groen, die bij zijn club (zoals op veel plaatsen
elders) wordt geconfronteerd met een afbouw van de
gemeentelijke subsidie, refereerde met zijn opmerking
aan de financiële steun van het staalconcern aan Tel
star.
Het door de recessie ook da
nig door roest aangetaste im
perium in de IJmond over
weegt zijn bijdrage aan de
voetbalclub drastisch te ver
minderen, zo niet geheel stop
te zetten. Maar ondertussen
sponsort Hoogovens wel met
een zeer stevig bedrag het on
der de rook van de fabriek
plaats vindende schaakevene
ment.
De praeses van Telstar vindt
onomwonden dat bij de bevol
king rond het uiteinde van het
Noordzeekanaal, waarvan een
zeer groot gedeelte juist werk
zaam is bij Hoogovens, meer
interesse bestaat voor de
volkssport nummerN één dan
voor de door allerlei elitaire
wolken omgeven denksport.
De bezoekcijfers van de club
uit de IJmond wijzen weliswaar
niet overtuigend in die richting,
maar een paar duizend kijkers
komen toch zeker naar het lo
kale sportpark Schoonenberg.
En zo veel belangstellenden
trekt een speeldag van het
Hoogovenschaaktoernooi be
paald niet.
Neem nu de zondag in Wijk
aan Zee, het door de Hoogo
vens in een triest stemmende
omknelling genomen kust-
plaatsje dat enige tientallen ja
ren geleden nog floreerde als
frivole badplaats. Wijk aan Zee
is tegenwoordig alleen nog
maar te bereiken langs één
weg die de staalfabriekcom
plexen in tweeën verdeelt. Op
weg naar de badplaats, die
deze naam eigenlijk al lang
niet meer verdient hoewel ze
door de doorgaans uit het
zuidwesten komende wind
meestal buiten het bereik van
de door de schoorstenen uit
gebraakte walmen ligt, herin
nert een aantal op viaducten
aangebrachte teksten de even
tueel toevallige automobilist
aan het in 'de Wijk' bezig zijn
de schaaktoernooi. Het is ove
rigens niet zo erg waarschijn
lijk dat iemand per ongeluk
vanaf Beverwijk de richting
naar de kust inslaat; daarvoor
is Wijk aan Zee in de loop der
jaren te veel overeenkomsten
gaan vertonen met oorden die
doorgaans worden aangeduid
als liggende 'aan het eind van
de wereld', het enige doel
móet wel het schaakgebeuren
zijn.
Bij het binnen rijden van Wijk
aan Zee richt de blik zich met
een op de plaats waar het
Hoogovenschaaktoernooi zich
jarenlang placht af te spelen:
Hotel Kennemerduin. Maar ty
perend voor de teloorgang van
de plaats als trekpleister van
binnen- en vooral buitenlandse
badgasten: 'Kennemerduin' is
geen hotel meer. Grote plakka
ten voor de ramen van het ge
bouw, waarvan de schaak
grootmeesters tijdens het jaar
lijkse toernooi de bovenverdie
ping voor zich alleen hadden,
geven aan dat actiegroepen
het met de sluiting niet eens
zijn en dat aan de voormalige
bestemming het best een ver
volg kan worden gegeven ten
behoeve van woningzoeken
den. Minister Van der Louw,
die het Hoogoventoernooi een
kleine anderhalve week gele
den opende, zal de uitingen
van de actiegroepen ook niet
zijn ontgaan. Hij zal ook de
verzameling landsvlaggen heb
ben gezien, die staan voor de
nationaliteiten van de diverse
deelnemers aan het schaak
toernooi. dat een winters en
ditmaal bovendien nog onder
een laag hangend wolkendek
zuchtend Wijk aan Zee nog
een enigszins feestelijk tintje
geeft.
Die indruk wordt nog wat ver
sterkt door een niet onaan
zienlijke hoeveelheid mensen
dat zich in de richting begeeft
van de lokale sporthal 'De Mo
riaan', die voor deze speciale
gelegenheid gedurende ruim
veertien dagen is omgetoverd
in schaaktempel. De hal zelf
roept nauwelijks associaties op
met (lichamelijk) actievere be
zigheden dan wat doorgaans in
schaakarena's kan worden
waargekomen. De hele ruimte
is volgezet met tafeltjes en al
naar gelang de belangrijkheid
van de deelnemers toeneemt is
de afscheiding van de diverse
categorieën hermetischer. Ge
heel rechts in de hal, achter
een barachtige barricade is het
'heilige der heilige' gesitueerd.
Vóór die barrière staan de be
langstellenden zes rijen dik te
kijken naar... Ja, naar wat ei
genlijk? Als je als leek op dit
gebied weer eens behoort tot
de doorsnee-toeschouwers
vraag je je af wat iemand er
toe brengt om soms uren vóór
die arena te gaan staan. Want
er valt eigenlijk nauwelijks iets
enerverends te zien.
Aan zeven tafeltjes hebben de
veertien deelnemers aan de
grootmeestergroep zich in uit
eenlopende houdingen gepos
teerd. Opvallende dingen daar
bij zijn: de nonchalante positie
die Genna Sosonko zich aan
meet. De ex-Rus hangt in zijn
partij tegen zijn voormalige
leermeester Mikhail Tal wat
vermoeid ogend onderuit, ter
wijl Tal zélf zijn bijnaam 'de
Tovenaar uit Riga' alle eer aan
doet door onverstoorbaar on
der zijn woest krullende wenk
brauwen de ene sigaret na de
andere aan te steken. In het
oog springend is ook de royale
omvang van de Tsjech Vlasti-
mil Hort, die boven zijn broek
riem dermate veel kilo's mee
torst dat hij het prototype mag
worden genoemd van de onge
zond ogende denksporter. Een
beeld overigens waar geen van
de andere grootmeesters aan
beantwoordt. De meeste aan
dacht van de zich slechts van
een zeer beheerst fluisteren
bedienende kijkers gaat uit
naar Jan Timman. die de strijd
heeft aangebonden met de
Westduitser Robert Hübner;
deze voor zijn 33 jaar wel wat
erg oud ogende schaker, die
nog niet zo lang geleden op
zien baarde door mentaal vol
ledig gebroken zijn kansen op
het titelduel met wereldkam
pioen Anatoli Karpov tegen
Viktor Kortsjnoj uit handen te
geven, maakt een aanzienlijk
meer ontspannen indruk dan
de Nederlander, die aan een
heel zwak toernooi bezig is en
zijn zitplaats nauwelijks ver
laat.
Op dit moment prijkt op het
tafeltje waar Robert Nunn en
Kavalek staan geprogram
meerd reeds een voor de con
currenten van de Britse revela
tie irriterende '1/2', hetgeen
staat voor een remise van
Nunn, die dus de speelzaal al
zeer snel heeft kunnen verlaten
terwijl Timman, Hans Ree (die
daags tevoren een knappe
zege boekte op oud-wereld
kampioen Tal) en John van der
Wiel nog optimaal verdiept zijn
in hun partijen. Robert Nunn,
die de Nederlandse schaakwe
reld verrast met zijn optreden
in dit 44e Hoogoventoernooi, is
overigens in eigen land een
vrijwel onbekende grootheid.
De 26-jarige Engelsman, die
inmiddels de bijnaam 'maniak'
heeft verworven, wordt door
de Engelse pers geboycot hoe
wel hij niet lang geleden het tot
de verbeelding sprekende
toernooi van Hastings gedeeld
met Ulf Andersson op zijn
naam bracht. Nunn, die op
vierjarige leeftijd de eerste be
ginselen van het schaken
kreeg bijgebracht door zijn va
der en als negenjarige kam
pioen van Groot-Londen werd
(„Toen werd me duidelijk dat
ik talent had"), is inmiddels na
dat hij vorig jaar september
besloot als prof te gaan opere
ren opgeklommen naar de
achttiende plaats op de we
reldranglijst. Een positie die hij
mede wist te bewerkstelligen
door zijn inmiddels bewonde
ring afdwingende vechtschaak.
,,lk houd van risico's", aldus
Nunn. ,,lk vind er niets aan om
te wachten tot een tegenstan
der fouten maakt en dan pas
te winnen". Waarna de veel op
Jan Timman gelijkende Brit
(„Het gaat me niet om het
geld; anders was ik wel wat an
ders gaan doen") verklaart dat
hij wél door een foutje van zijn
opponent de partij tegen Tim
man heeft, gewonnen.
Robert Nunn is één van dege
nen die publiek naar Wijk aan
Zee trekt. Publiek overigens
dat wandelend door de speel
zaal, waar ook de 'meesters'
zich mogen verheugen in een
min of meer afgezonderde
ruimte terwijl alle overige hon
derden schakers (onder wie
slechts een vijftiental vrouwen
- van wie de meerderheid de
middelbare leeftijd heeft be
reikt), zich ook zou kunnen af
vragen wat schaken zo veel
boeiender zou moeten maken
dan het eerste-divislevoetbal
van Telstar.
Onder de aanwezige belang
stellenden zal zich voorzitter
Groen van de Schoonenberg-
club niet bevinden. Anders zou
hij zijn bovengenoemde stel
ling moeilijk langer staande
kunnen houden. Een felt is in
ieder geval wel dat op een
voetbalveld aanzienlijk meer
beweging valt waar te nemen
dan in een schaakzaal. Waar
mee overigens geen opinie
wordt opgedrongen aan de
Hoogovens als geldschieter.
FRANK WERKMAN
WIJK AAN ZEE
derden schaakliefl
bers hebben dit w^
einde in Wijk aan
geofferd om te zoi I
dat Iskov zijn hotel
betalen. De Dei
deelnemer aan
meestergroep me
zich vrijdag bij de
strijdleiding met de
dedeling dat de e
loppe met 1200 gi'
start- en verblijfgel
onverklaarbare wijz<
de binnenzak van
colbert was verdwe
Spontaan kwam een
tie op gang om de
rooide Iskov te hel
Het succes was zo g
dat halverwege de
dagmiddag de welg™
de schoenendoos
veiligheidsoverwegir
in de kluis werd ge:
-o
Twee opvallende figi SI
het Hoogovenschaa|rt
nooi: links Robert No 6
als tamelijk onbekenr
lijstaanvoerder funge ei
Vlastimil Hort die
kan staan voor de
zond ogende denkspoi
n
st
WIJK AAN ZEE Zowel
oud-wereldkampioen Tal
als de gedoodverfde toe
komstige uitdager, Tim
man, zijn uitgeschakeld
voor de hoofdprijs van
het Hoogovenschaak
toernooi. Dat was ook al
het geval voor zij zater
dag hun derde nederlaag
leden. Tal verloor van de
uiterst behoedzaam spe
lende Hans Ree, die in
het verre middenspel een
wat nonchalant opgerukte
pion verorberde en daar
na winnend voortzette.
Timman verloor van So
sonko. In de orthodoxe
ruilvariant, die deze twee
al jaren tegen elkaar spe
len, had Jan Timman met
zwart een versterking ge
vonden. Bij het in praktijk
brengen van die huisvlijt
speelde hij echter een zet
uit de vorige variant. So
sonko reageerde met een
stukoffer, dat dodelijk
bleek.
Sosonko was de volgende
dag het slachtoffer van de
heropstanding van Tal. De Si-
ciliaan, die in het duel tussen
de oud-wereldkampioen en
zijn vroegere secondant ter
tafel kwam, bood wit een
ruimtelijk voordeel, dat hij in
ruilde voor de kleine kwaliteit
en even later voor een win
nend eindspel.
Tegelijkertijd begon Timman
aan een al even indrukwek
kend herstel. Hübner moest
net als Sosonko zijn eerste
nederlaag incasseren. In het
zeer gecompliceerde midden
spel, dat na de orthodoxe
ruilvariant ontstond, kwam
Timman dank zij de aktieve
opstelling van zijn paarden
langzaamaan beter te staan.
De opmars van de F-pion
ontwrichtte daarna de zwarte
koningsvleugel, waarna Hüb
ner nog voor de tijdcontrole
op elegante wijze van het
bord werd gezet.
Aan de kop gaat nu weer de
bescheiden John Nunn. De
Brit verloor zaterdag door
een dubieus stukoffer in de
opening van Nikolic en ge
bruikte de zondag om van de
schrik te herstellen. Het halve
puntje dat de korte remise te
gen Kavalek opleverde,
scheidt hem van drie achter
volgers: Hort, Van der Wiel
en Balasjov. Laatstgenoemde
werd door de totaal verloren
staande Chandler voor een
tweede zitting naar de wed
strijdtafel geroepen om nog
twee zetten te doen.
In zijn streven om de groot
meesternorm van 7.5 punt te
bereiken verscheen de jonge
meester John van der Wiel
zaterdag voor een kort mo
ment bovenaan de ranglijst.
Hij had Balasjov een half punt
ontfutseld. Gistermiddag
meldde hij optimistisch: „Het
gaat fantastisch. ik sta
weer beroerd. Maar
ditmaal bleef de wonderbare
redding uit en Sunye pakte
de winst.
Van der Wiel staat nu voor de
taak uit de resterende vijf
partijen 2.5 punt bijeen te
sprokkelen. Op het oog geen
onmogelijke opgave, maar ga
er maar eens aanstaan als
het lijstje tegenstanders ach
tereenvolgens de namen ver
meldt van Timman, Tal,
Christiansen, Nunn en Hort.
Grootmeesters met een ge
middelde ELO-rating van bo
ven de 2600 punten tegeno
ver Van der Wièls bescheiden
notering van 2570. De
winning van Hans
Mikhail Tal in
ronde van het
schaaktoernooi
volgt tot stand:
Wit: Hans Ree (Ned)
Mikhail Tal (Sov)
1. d2-d4 d7-d5; 2. c2-c4
Pb1-c3 c7-c6; 4. Pg1-f3
Lc1-g5 h7-h6; 6. Lg5xf6
Dd1-b3 a7-a5; 8. c4xd5
e2-e3 Lf8-d6; 10. Lf1-e2
0—0 Pb8-d7; 12. Ta1-c1
Pc3-a4 b7-b5, 14. Pa4-c:
15. a2-a4 b5-b4; 16.
d7; 17. Pb1-d2
c6-c5; 19. d4xc5
d3 De7-e8; 21. b2-b3
Ld3xe4 d5xe4; 23.
24. Pd2-c4 De5-g5; 25.
d8; 26. Pe2-f4 Ld7-f5
Td8xd1 (t): 28. Tc1xd1
Td1-d2 Dg5-e7; 30.
31. Pf4-d5 De7-g5; 32.
Dg5xf6; 33. Td1xd7
Td7xd8 (t)
b6; 36. Dd2xd8
d6 Ld8-c7; 38.
Pe4-d2 Kg8-f7; 40.
41. Kf1-e2 h6-h5; 42.
d5; 43. Ke2-d3 Lc7-d8; 44.
g7-g5; 45. f2-f3 Ld8-c7; 46.
h5-h4; 47. e3-e4 (t) f5xe4
f3xe4 (t) Kd5-c5; 49.
b8; 50. Pd2-f3
Kc5-d6; 52.
e1 Lf4-b8; 55. Pc2-e3
Pe3-f5 Le5-t4; 57. Kd3-e2
58. Ke2-f3 Kc5-c6; 59.
d8; 60. Pf5-d4 (t) Kc6-d6;
f5 zwart geeft het op.
DEVENTER Er is grote
opschudding ontstaan on
der de marathonschaat
sers. Het besluit van het
dagelijks bestuur van de
KNSB om twintig deelne
mers aan de marathon in
Zevenhuizen voor twee
klassementswedstrijden te
schorsen, is bij de betrok
kenen hard aangekomen.
Zij beschouwen de maat
regel van de schaatsenrij
ders bond als hoogst on
rechtvaardig en menen dat
.het door hen aangeteken
de beroep door de tucht-
commissie niet anders dan
gehonoreerd kan worden.
Uit protest tegen de schorsing
kwam een aantal rijders zater
dagavond naar Deventer om
zich in te laten schrijven voor
de marathon. Toen dat door
Willem Benschop, de voorzitter
van de LTC-marathon, werd
geweigerd, ontstonden er felle
woordenwisselingen.
Van de geschorsten wonden
met name Jeen van den Berg
en Bennie van der Weide zich
op. Van den Berg: „Deze
maatregel is niet juist. Ik be
schouw het als een vergissing
van de KNSB. De bond moet
begrijpen dat wedstrijden op
natuurijs voor ons als rijders
voorrang genieten boven wed
strijden op kunstijs. Het meest
kwalijke vind ik dat er vóór de
uitspraak niet met ons gespro
ken is. Er moet alsnog een ge
sprek plaatsvinden en ik ver
wacht dan dat de schorsing te
niet gedaan wordt".
De Friese onderwijzer over
woog aanvankelijk om wel te
starten, maar zag daar uitein
delijk van af om de problemen
niet nog groter te maken. Wel
begaf hij zich op het ijs om
zich in te rijden. Erg kwaad
maakte zich Heerenveener
Bennie van der Weide. Hij trok
zich van een schorsing niets
aan, mengde zich als enige ge
schorste tussen de deelnemers
en reed de wedstrijd in Deven
ter uit. Hij finishte zelfs als
vierde, maar werd uit de uit
slag geschrapt.
Van der Weide: „De schorsing
is een belachelijke maatregel.
Drie jaar geleden heb ik de
LTC-marathon schriftelijk laten
weten dat wedstrijden op na
tuurijs bij mij te alle tijde voor
rang genieten boven die op
kunstijs. De bond kon vantevo-
ren weten, dat ik in Zevenhui
zen zou rijden en dus heb ik
ook in Deventer gereden".
Genuanceerder
Een genuanceerder standpunt
nam Jan Roelof Kruithof in. Hij
deelde mee in Deventer aan
wezig te zijn uit protest tegen
de schorsing. Voor een harde
aktie voelde de rijder uit Ha-
velte niets. „Dat komt de ma-
rathonsport niet ten goede",
meende hij. „Het heeft geen
zin om rotzooi te schoppen.
Natuurlijk vind ik de schorsing
een belachelijke maatregel,
maar ik verwacht dat met het
aangetekende beroep het
recht zal zegevieren".
De overige in Deventer aanwe
zige geschorste rijders, waaron
Jos Niesten, Co Giling en Hans
Künz, gingen iedere confronta
tie met officials uit de weg. Gi
ling: „Wij rijden niet om de an
dere rijders niet te duperen.
Voor de volgende marathon in
Alkmaar zal er echter wel
klaarheid moeten komen. Wij
gaan deze week met de KNSB
praten en als de bond mijn
straf kan rechtvaardigen, zit ik
hem uit. Zo niet, dan zal ik in
Alkmaar aan start verschij
nen".
Geen solidariteit
Van enige solidariteit van de
niet-geschorste rijders met de
groep geschorsten *s geen
sprake. De algemene mening
is, dat de rijders die in Zeven
huizen zijn gestart, wisten dat
er een strafmaatregel zou vol
gen. Om die reden hebben de
devaluatie van onz<
strijd", verklaarde eei
wonden Cees Westen
taris van het gewest.
west houden wij dez<
thon in stand en dat
zo houden, omdat het
de twee wedstrijden
oosten is".
meesten van deelneming in Ze
venhuizen afgezien. Anderen
wilden hun goede positie in het
KNSB-klassement niet in de
waagschaal stellen en verko
zen daarom de marathon in
Amsterdam boven die in Ze
venhuizen. Tot die laatste
groep kunnen bijvoorbeeld Jan
Kooiman, Henk Portengen en
Henry Ruitenberg gerekend
worden.
Gedupeerd door de gang van
zaken voelde zich het bestuur
van het Gewest Overijssel, de
organisator van de marathon
in Deventer. „Het betekent een
Als het aan Westera hi
gen zou de marathon
test zijn afgelast,
voelden zijn mede-be:
den niet voor. „Als di
toch rijders wil schorsef
om dan niet verdeeld
aantal wedstrijden.? Ni
met Alkmaar de du|
een groot aantal sterki
kan niet aan de start
nen. Ik vind het een b<
ke vertoning", aldus W|
De marathon in Devef
verde overigens een
voor Jan Kooiman. Acl
gleden Teun Busser, H'
tengen, Egbert Vosset
Kroon, Marten Hoeksti
Vos, Rein Jonker, Jol
denier en Henry
over de finish. Kooimai
het klassement met 23!
ten voor Portengen
Pronk (176,1), Giling (1l
Niesten (165,0).
HENK STOlF
