Kinderbijslag
nog steeds
een twistpunt
Weer botsing over extra bezuinigingen
John Borstlap: „Zien dat je werk wordt
uitgevoerd is moeilijker dan componeren
BINNENLAND/BUITENLAND
Meer export naar
overzeese markten
Viering bande00
VS-Nederlanc*3
wankel van stv.
WERELDPREMIERE IN KONINKLIJK CONSERVATORIUM
Blauwdruk vooi
een toekomstig fe
dierenparadijs
zonder mensen B
LODSE COURANT
MAANDAG 18 JANUARI 1982
Bloedig treffen na
popconcert: één dode
HOOGEVEEN Een flinke
vechtpartij na afloop van een
popconcert in de Mauritshal in
Hoogeveen heeft in de nacht
van vrijdag op zaterdag het le
ven gekost aan de 20-jarige B.
Mijer uit Hoogeveen. Nog acht
andere bezoekers moesten met
steek- en sniiwonden en kneu
zingen naar het ziekenhuis.
De achttienjarige G.D. uit Hol-
landsche Veld, zelf ook ge
wond, heeft gisteravond na
zijn ontslag uit het ziekenhuis
bekend Mijer te hebben neer
gestoken. Volgens D. had
Mijer hem steeds lastig geval
len. D. vertelde de politie dat
hij handelde uit verdediging.
Provincie tegen
bepalingen gemeenten
inzake kernwapens
DEN HAAG De provincie is er op
tegen als gemeenten bepalingen in hun
bestemmingsplannen of politieverorde
ningen vastleggen waarbij de opslag of
de transport van kernwapens op htm
grondgebied wordt verhinderd.
Dit standpunt maakten Gedeputeerde
Staten van Zuid-Holland vorige week
bekend in antwoorden op vragen van
het PvdA-statenlid Van Heemst. Vol
gens Gedeputeerde Staten zijn de op
slag en het vervoer van radio-actieve
stoffen geregeld in de kernenergiewet,
wat een zaak is van algemeen rijksbe
lang.
DEN HAAG De export naar
overzeese markten gaat een steeds
groter deel uitmaken van de Ne-'
derlandse uitvoer, zo blijkt uit cij
fers over de eerste drie kwartalen
van vorig jaar. Met name een aan
tal markten in het Nabije- en Mid
den-Oosten en de Noordameri-
kaanse markt leverden een belang
rijk aandeel in de groei van de ex
port.
De markten buiten Euroa leverden
in de eerste negen maanden 17 pro
cent van de Nederlandse uitvoer
tegen 15 procent in dezelfde perio
de het jaar daarvoor. Het deel van
de export naar Westeuropese lan
den ging terug van 81 naar 78,5
procent. Desondanks blijft West-
Europa het belangrijkste afzetge
bied en bepaalt sterk de omvang en
groeimogelijkheden van het Neder
landse exportpakket, aldus het mi
nisterie van economische zaken.
Daarbij spelen de EG-partners een
dominerende rol. De lichte verbe
tering van de totale export heeft
zich in het derde kwartaal voortge
zet, al werd nog niet het volume
van 1980 behaald.
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG CDA-frac-
tieleider Lubbers ziet in
de suggestie van de PvdA
om de ziektewetpremie te
verhogen in plaats van
een deel van de voorgeno
men bezuinigingen op het
ziektegeld geen reëel al
ternatief. Lubbers zei za
terdag voor de radio ook
een beperkte premiever
hoging voor de werkne
mers, die minister Den
Uyl aanvaardbaar lijkt te
vinden, een foute weg te
vinden. Volgens Lubbers
is het onverstandig de las
ten nog verder te verzwa
ren. „Aan premiebetalin
gen zijn ook een keer
grenzen. Het is wel welle
tjes", aldus Lubbers.
Ondanks het feit dat minister
Den Uyl (sociale zaken) het
voor de radio „van de gekke"
noemde dat mensen met een
inkomen van een ton blijvend
recht zouden houden op belas
tingvrije kinderbijslag, her
haalde CDA-leider Lubbers
dat zijn partij het inkomensaf
hankelijk maken van de kin
derbijslag als bezuinigings
maatregel af blijft wijzen.
Volgens minister Den Uyl
kunnen CDA en D'66 echter
echt niet tegenhouden dat er
een keer wat aan de kinderbij
slag gaat gebeuren. Lubbers
liet er daarentegen geen twij
fel over bestaan dat de kinder
bijslag met de 1250 miljoen be
zuinigingen die daar in het
verleden op zijn doorgevoerd
al genoeg heeft ingeleverd.
,,De kinderbijslag is geen pot
die gebruikt kan worden om
andere bezuinigingsmaatrege
len maar te vergeten", stelde
Lubbers. En als het dan al tot
een inkomensafhankelijke
kinderbijslag komt, betoogde
hij, dan zullen daarbij de inko
mens van beide ouders of ver
zorgers bij elkaar opgeteld
moeten worden, een gedachte
waar de PvdA op haar beurt
weer bepaald niet warm voor
loopt.
Niet alleen de ziektewetbezui
nigingen en de kinderbijslag
zorgen nog voor onenigheid
tussen CDA en PvdA. Ook de
suggesties uit CDA-kringen
om snel de hoogste uitkerin
gen te gaan verlagen tot 70
procent van het laatst verdien
de salaris verdelen de rege
ringscoalitie. Minister Den Uyl
verklaarde zaterdag voor de
radio ronduit: „Dat kan niet".
Volgens hem zou dit de weg
inslaan naar het vervlakken
van de uitkeringen tot een
soort van bijstandsregeling.
Man komt om na
moord op vrouw
WOERDEN Een 45-jarige man uit
Woerden, die met weekeindverlof was
van de gevangenis, is gisteren om het le
ven gekomen nadat hij een dag eerder
zijn vrouw om het leven had gebracht. Hij
verongelukte toen hij op een spoorweg
overgang in Driebruggen met zijn auto
werd gegrepen door een aanstormende
trein. De man had zaterdag de politie ge
beld en gezegd dat er in z'n woning iets
ernstigs gebeurd was. Hij verzocht de poli
tie verder zijn twee kinderen op te van
gen die op het ijs aan het schaatsen waren.
Bij aankomst trof de politie het stoffelijk
overschot van zijn 41-jarige echtgenote
aan en was de man met de auto vertrok
ken.
Geheimen
tentoongesteld
In het Amsterdamse
Paradiso werden dit
weekeinde legerdocu-
menten tentoonge
steld, die vorig jaar
door de actiegroep
Onkruit werden ont
vreemd bij het Provin
ciaal Militair Comm-
mando. Ze bevatten
instructies hoe er in
Noord-Holland moet
worden gehandeld in
oorlogssituaties. De
tentoonstelling duurt
nog enkele dagen.
Vorige week werden
twee boekhandelaren
die deze zogenaamde
PMC-papers in de
etalage hadden liggen
aangehouden. Dit
weekeinde liet de poli
tie zich op de ten
toonstelling niet zien.
Een woordvoerder
van de Amsterdamse
politie deelde desge
vraagd mee dat er
over deze zaak voort
durend overleg is met
Justitie en dat het niet
is uitgesloten dat de
politie alsnog op
treedt.
(Van onze correspondent Dick Toet)
reng
Ame
ierac
den.
Staar
WASHINGTON Het Amerikaanse deel ptei
ring van 200 jaar onafgebroken vriendschap
laties tussen de Verenigde Staten en Neder]» Im
ge week in Washington officiëel maar want"
start gegaan. Tijdens een „Nederlandse av^,
nationale persclub van de Amerikaanse hoe
de belangstelling vrijdagavond overweldig
maar lieten de aangekondigde eregasten ve\
Vice-president George Bush, ere-voorzitter van het,
had laten weten nog belangrijker zaken te doen té
Nederlandse ambassadeur in Washington was op
stuurde zijn tweede man en Jay van Andel, voor»
Amerikaanse feestcomité, directeur van het enorv-
-concern en verpersoonlijking van de Nederlandsfl
in de Verenigde Staten, was vanwege een aai
sneeuwstorm met zijn prive-vliegtuig huiswaarts
Een aangekondigde film over „The Spirit of Joh'nf
the Netherlands" bleek te elfder ure niet voorh»
Adams was de eerste Amerikaanse ambassadeur inj
werd later de tweede president van de Verenigde Stj
ruim 200 gasten van de persclub er was zo'n grot
ling, dat al twee weken tevoren een wachtlijst moeCH.
gesteld na het spelen van de volksliederen doojp
kaanse mariniersband wel kregen voorgeschoteld#jeI
„typisch Nederlandse" Indonesische rijsttafel, eenjj
geïnspireerde toespraken, een ceremoniemeester, <r 11
van de vele wijzigingen de draad in het geheel nip e1
volgen en als enig hoogtepunt het optreden van Ja^erl
den, concertmeester van het Concertgebouworkest.|s
1
(Van onze parlementaire re
dactie)
DEN HAAG Het lijkt
erop dat CDA en PvdA
opnieuw afstevenen op
een harde botsing over de
omvang van de door te
voeren bezuinigingen. Er
is grote onenigheid over
(de uitleg van) dit punt
van het regeerakkoord. E-
venals vorig jaar, toen het
kabinet bijna ten val
kwam, houdt het CDA vol
dat het tekort van de
overheid moet worden te
ruggebracht tot 6,5 pro
cent. De PvdA daarente
gen vindt een tekort van 7
I 7,5 procent acceptabel.
Het verschil tussen deze twee
opvattingen komt al gauw
neer op zo'n twee miljard gul
den. In het regeerakkoord is
bepaald dat het financierings
tekort dit jaar teruggebracht
wordt met „tenminste één pro
cent", uitgaande V2n het feite
lijk tekort in 1981. Het tekort
was vorig jaar iets boven de 8
procent.
Drs. Ruud Lubbers meent, zo
blijkt uit een interne CDA-no-
titie, dat zijn partij hard moet
vasthouden aan het eenmaal
ingenomen standpunt. De toe
stand van de economie is zijns
inziens nog zo slecht, dat een
andere houding onverant
woord zou zijn. Daarom ook
wil de CDA-fractieleider na
koming van de afspraak dat de
Voorjaarsnota die een tus
senstand geeft van 's rijks fi
nanciën dit jaar al in maart
wordt uitgebracht.
Het verlagen van het tekort
van de overheid maakt het
mogelijk, dat de regering en
de Nederlandsche Bank maat
regelen nemen om de rente
naar beneden te krijgen, aldus
Lubbers. Volgens hem is dat
van het grootste belang voor
het bedrijfsleven, dat nu door
de duurte van het geld bijna
niet durft te investeren.
Het hoog blijven van de rente
is volgens Lubbers op zichzelf
al een bewijs dat ons land nog
altijd niet op de goede weg is.
Het voor dit jaar te verwach
ten grote overschot op de beta
lingsbalans is daarmee naar
zijn mening niet in strijd. Vol
gens Lubbers is het positieve
verschil tussen export en im
port voor een groot deel het
gevolg van het niet-investe-
ren. De bedrijven hebben
daardoor ook veel minder goe
deren nodig uit het buiten
land. Lubbers waarschuwt er
voor dat de PvdA zich straks
zonder twijfel zal beroepen op
de gunstige betalingsbalans.
PvdA-leider Den Uyl meent
dat de zaak nog eens van alle
kanten goed moet worden be
keken. Volgens hem kan er
zelfs reden zijn de grenzen
van het regeerakkoord te
doorbreken. Geforceerd terug
brengen leidt tot vergroting
van de werkloosheid, aldus de
minister van sociale zaken en
werkgelegenheid. Hij wijst op
een berekening van het Cen
traal Planbureau, waaruit zou
blijken dat vier jaar lang om
buigen met 1,5 miljard gulden
een extra werkloosheid tot ge
volg heeft van 50.000 mensen.
Dat zou ook gelden voor om
buigingen in de sociale uitke
ringen, waarvan tot nu toe
werd gedacht dat ze het minst
gevaar opleverden voor de
werkgelegenheid. Volgens af
spraak in het kabinet moet
strr
•ke
e i
Den Uyl dit jaar
honderd miljoen^
Bij de Voorjaarsrt
ken, zo wordt alop
dat daar nog eeijnd
miljard bijkomt, ave
de CDA-interpreten]
regeerakkoord
teerd. Andere m*
dan korten op df
kerheid heeft Den
nauwelijks. de
een
Maar de uitkering
volledig consumppk
waarschuwt de rdn
verlaging zou zichlan
tisch vertalen in ej v
afzet van het
Den Uyl vindt he^n8'
nend dat de i
van 1975 tot 1980&'
op ongeveer 2001
de afgelopen twd-
het kabinet rigourl
bezuinigen, is verf'
DELFT Het Neder-
lands Kamerorkest heeft
in de voorjaarsserie 1982
een wereldpremière opge
nomen: „Borstlap's Varia
ties voor piano, strijk
kwartet en strijkers",
zoals de aankondiging
luidt. Alsof er één compo
nerende Borstlap bestaat.
Zou het van de Haagse di
rigent Marius Borstlap
zijn? Of van Freek Borst
lap? Of van Hans? Neder
land telt tientallen muzi
kale Borstlaps. Uiteinde
lijk blijkt de 31-jarige
John Borstlap uit Delft de
componist te zijn, van wie
het Nederlands Kameror
kest een werk voor het
eerst uitvoert: 7 februari
in Amsterdam, de dag
daarna in het Haags Ko
ninklijk Conservatorium.
John: „Grootvader was de
Haagse bron van een
groot aantal musicerende
en componerende Borst
laps. De Haagse Marius
ken ik niet, ik ken alleen
de cellist en componist
Hans. Mijn vader was
kunstschilder en stond be
kend als het muzikaal
zwarte schaap, al was hij
een voortreffelijk pianist.
Dus echt a-muzikaal kan
ook hij niet zijn geweest".
John is te vinden op een zol
deretage aan een Delfts laan
tje, levend van de muziek.
„Omdat ik als pianist aan de
balletschool in Delft begeleid,
heb ik inkomsten. Voldoende
om van te leven, ik heb niet
veel nodig". Een bescheiden
instelling, die noodzakelijk
blijkt te zijn om als componist
in leven te blijven. „Ga maar
na. Er zijn in Nederland zo'n
driehonderd componisten, ik
ben er maar één van. En als je
piano en strijkorkest voor zijn
rekenirfg neemt".
Fijnzinnig
John Borstlap. Volgende maand met "wereldpremière.
dan niet zo heel erg modern
bent, wordt het moeilijk om
Donemus, de stichting die Ne
derlands werk propageert,
voor je muziek te interesseren.
Tot dusver hebben ze nog geen
grote belangstelling voor mijn
werk getoond. Ik ben niet zo
modern, voor hen misschien te
veel klassiek ingesteld. Dat is
in ons land een nadeel".
Vioolconcert
John, berustend: „In Polen en
in Monaco is mijn vioolconcert
uitgevoerd, maar in Nederland
wil dat nog niet zo lukken.
Alsof het geen goed werk zou
zijn. Maar toen ik het aan Ja-
ring Walta liet zien, concert
meester van het Residentie-
Orkest en bovendien een be
kend solist, bleek deze enthou
siast te zijn. Hij wilde het
graag spelen, als het op een
uitvoering aan zou komen.
Maar het komt niet van een
uitvoering. Piet Veenstra, ar
tistiek directeur van het Resi
dentie-Orkest zag er niet zo
veel in. Met het Concertge
bouworkest is het al niet an
ders; dat orkest speelt alleen
een nieuw werk van een Ne
derlander, als een ander orkest
het al heeft uitgevoerd".
Van omzien in wrok heeft
deze Borstlap echter weinig
last; hij componeert rustig ver
der; niet om beroemd en ge
vierd te worden, maar uit in
nerlijke noodzaak.
„Wat ik daarmee bedoel? Nou
gewoon, omdat ik niet anders
wil. Muziek is de taal waarin
ik me kan uitdrukken, waar
mee ik communiceer. Een
schilder doet het met verf, een
schrijver met woorden, ik met
muziek. Dat is niet zo moei
lijk".
Hoe die taal van John Borstlap
klinkt, is volgende maand te
horen als het Nederlands Ka
merorkest zijn Variaties uit
voert. John: „Ik had het beter
gevonden als ze het hadden
aangekondigd als Variaties
voor piano en strijkers. De
aanduiding strijkkwartet is
niet juist. Overigens was ik
ook te horen met composities
voor piano, waarvan enkele
uitvoeringen zijn gegeven door
de pianist Christopher Czaja
Sager, die ook de wereldpre
mière van de Variaties voor
De KRO zond 23 september
1980 het pianowerk Aratara
uit en de pianosonate uit 1975.
Twee heel fijnzinnige pianos
tukken, niet opvallend mo
dern, ook niet in klassieke stijl
geschreven. Vooral Aratara
klinkt alsof het voor harp is
geschreven, maar het karakter
van de piano bleef geheel be
houden. Beide werken vragen
om intensieve aandacht en
spreken sterk aan na verschei
dene keren te zijn beluisterd.
John Borstlap maakt er geen
drukte over. Hij weet wat hij
waard is en dringt niet aan op
erkenning, al zou hij het pret
tig vinden als zijn werk wat
vaker werd uitgevoerd. „Als
een schrijver een goed manus
cript heeft, vindt hij meestal
wel een uitgever. Maar wat
moet je als componist? Zien
dat je werk wordt uitgevoerd,
is vaak moeilijker dan compo
neren, dat is ten minste mijn
ervaring. Maar het is mogelijk,
dat ik de juiste wegen niet ken
en dat ik er te weinig moeite
voor doe".
De Delftse componist speelde
piano voor hij goed kon lezen
en aan het conservatorium
studeerde hii aanvankelijk
piano en orgel. „Later heb ik
er compositie bij gedaan, daar
in kreeg ik les van Otto Ket
ting. Ik heb alle waardering
en sympathie voor die man,
maar hij kon geen les geven.
En hij vond steevast dat wat ik
schreef, precies andersom had
gemoeten. Na een paar jaar
ben ik bij Ketting weggegaan
en ben ik op eigen houtje com
positie gaan studeren. Dat kan
immers ook. Er zijn basisregels
en muzikale wetten waar je
niet onderuit kunt. Maar uit
eindelijk ben je zelf verant
woordelijk voor wat je schrijft.
Het vioolconcert heb ik niet
alleen aan Walta gegeven om
te horen of hij het wilde spe
len, ik wilde ook weten of hij
er uitgesproken violistisch
problemen in zag. Maar dat
was niet het geval".
Handwerk
John Borstlap componeert rus
tig verder. Hij begeleidt ballet
ten en voelt zich er wel bij.
„Lekker, dat begeleiden, pro
bleemloos. Als ik met dat
werk klaar ben, kan ik onge
stoord verder gaan met mijn
handwerk, de eigen composi
ties".
Borstlap heeft daar een houten
tafeltje voor, aan een klein
raam, in een kleine zolderka
mer. Zijn wensen strekken
zich niet veel verder dan wat
dagelijks eten, een pot thee en
rust. „Delft is zo'n echte stu
dentenstad, het is moeilijk om
aan goede woonruimte te ko
men. Maar deze etage biedt
precies wat ik nodig heb, rust.
Alleen de trein hoor je soms.
Maar dat is niet erg, hoor".
John componeert zonder hulp
van een piano. Hij heeft zijn
vellen muziekpapier, een pen
en zwarte inkt. Daarmee geeft
hij gehoor aan zijn innerlijke
noodzaak: vele vellen muziek
papier vullen met kleine prie-
gelnootjes.
„Zo werkten ook alle groten
uit het verleden, met vellen
muziekpapier en een pen. Ie
dere componist werkt verder
aan een traditie, steeds ver
nieuwend. Mozart stond be
kend als een dissonantenjager,
een nieuwlichter, Bach werd
mathematicus genoemd en
Beethoven haalde het in zijn
hoofd om tegen de gebruikelij
ke regels in zijn vierde piano
concert met een slotaccoord te
beginnen. En neem zijn Grote
Fuga. Moderner kon het al
niet, maar hij wist precies wat
hij deed. Wat ik nu componeer
is evengoed verder werken
aan een muziektraditie. Maar
of het ook waarde heeft, mooi
wordt gevonden, dat is weer
een zaak die het publiek maar
moet uitmaken. Daar sta ik
buiten".
FRITS BROMBERG
en
lei
dii
Hoe zal de wereld er uit
zien over 50 miljoen jaar,
wanneer onze tijd de oer
tijd genoemd kan worden?
Dougal Dixon laat er in
zijn rijk geïllustreerde
boek „Leven na de mens"
Gids voor de dierenwe
reld van de toekomst
weinig twijfel over be
staan. In zijn visie is de
mens tegen die tijd allang
uitgestorven. Of beter, ten
onder gegaan aan overbe
volking en z'n eigen ex
pansiedrift waarmee de
aarde is beroofd van men
selijke voedingsstoffen en
vergiftigd met afval. Na
een periode van tiendui
zenden jaren van evolutio
naire chaos die daarop
volgt, laat Dixon de evo
lutie de vroeger ingesla
gen weg vervolgen en de
dierenwereld opnieuw
een aards paradijs bele
ven. Ditmaal zonder tus
senkomst van het men-
Dougal Dixon had bij dit on
derwerp makkelijk kunnen
vervallen in het schrijven van
goedkope science-fiction waar
in afzichtelijke monsters de
aarde bevolken. Dat is niet ge
beurd, integendeel. Het met
talrijke fantastische kleurpla
ten geïllustreerde „Leven na
de mens", is veel meer een
gids die de lezer door een we
reld leidt waarin de dieren
nauwkeurig van de tegen
woordige soorten zijn afgeleid.
Dixon is bij dat voortborduren
op de evolutie bepaald niet
kinderachtig te werk gegaan;
de hoof stukken over de basi
sprincipes van evolutie en eco
logie zouden in een goed biolo-
gieboek niet misstaan.
Na een hoofdstuk over het uit
sterven van de mens behan
delt hij de diersoorten aan de
hand van een kli I
indeling. Dus de
naaldbossen, de I
poolgebieden, in
nen, tropische gri
oerwouden, op de
de eilandcontinei
stellige profetie,
speculatieve ondei
een blauwdruk, U#
feiten.
Zo wordt ook fc
evenwicht van de
diersoorten die elb
houden, op zeer hl
bare wijze beschri c
zer ga je haast ger
bestaan van de rab
rilla, konibokker
padden, wroetmui
toor. Of de hengel
fret, beitelkop.Ja
zwalk, walrak, t<re
flapper en worte
de woestijnhaai (Pr
spp.) sterk gelijkt
tijnworm zoals si
schrijver Frank 1
in zijn wereldberc
trilogie heeft besc
een vreemd toeval
Al met al wordt d£
werkelijkheid daif
bijna wetenschappl
wijze, zo dicht
deze meest vi
dieren heel aanncfl
den. Dat maakt dif
nele als leuke
leerzame teksten, f
derhoudend.
Het enige waar
na lezing het hoo|i
te kunnen bre*
Dixon de mens i
ten tonele voert i
dels herstelde
hij daarmee voorfl
de eigen plaats val
de schepping. I
Achterin staat eet
de woordenlijst er
breid register.
Dougal Dixon, J
na de mens" - G&
dierenwereld vaj
komst. Het 5
Utrecht, 29,50.
