g
Sneeuw, ijzel en
overstromingen
teisteren Frankrijk
Bombardement opijsdam in Weiehsel
Breuk in NAVO
over sancties blijft»,
Polen
veroordeelt
'inmenging'
van NAVO
„Geen Amerikaanse
vliegtuigen aan Taiwan"
Israëlische kolonisten verwerpen schadeloosst^'
Schmidt onverwacht
naar Mitterrand
Hevige sneeuwval
verrast Brussel
kAG
[plaat
I sch
[een 1
ken d
[were
jm an
leen.
BUITENLAND
LBDSE COURANT
DINSDAG 12 JANUARI 1982 P,
Toneelstuk paus
wordt opgevoerd
NEW YORK Volgens het New
York Magazine heeft paus Johannes
Paulus II ingestemd met de opvoe
ring van zijn toneelstuk De Juwe
lierswinkel in mei dit jaar in het
Londense West End. Op die manier
hoopt het Vaticaan, aldus het blad,
de zorgelijke economische toestand
van het blad te kunnen verlichten.
Op de aanplakbiljetten zal als schrij
ver van het stuk vermeld staan Ka-
rol Woytila. De auteursrechten en
royalties zullen aan de Heilige Stoel
worden overgemaakt. In het twintig
jaar geleden geschreven stuk geeft
de paus zijn denkbeelden weer om
trent het huwelijk en het gezin.
PEKING China heeft scherp geprotesteerd tegen de Ame
rikaanse beslissing de verkoop van militaire vliegtuigen
aan Taiwan voort te zetten. Een woordvoerder van het Chi
nese ministerie van buitenlandse zaken heeft vandaag ge
zegd, dat deze kwestie is besproken met de Amerikaanse
onderminister van buitenlandse zaken, Holdridge. Deze is
momenteel in China om de leiders in Peking op de hoogte
te stellen van het Amerikaanse besluit, dat er geen mod
erne gevechtsvliegtuigen aan Taiwan zullen worden gele
verd. Wel is in Washington besloten de co-produktie van een
ouder type jager voort te zetten.
De Chinese woordvoerder zei dat de verkoop van wapens
aan Taiwan geregeld dient te worden in gesprekken tussen
Washington en Peking, omdat het „de soevereiniteit van
China aantast". De Chinese regering zal een eenzijdige be
slissing van de VS nooit accepteren", aldus de woordvoer
der.
Westduitsers
uitgeleverd
KARLRUHE België heeft
vier Westduitsers aan de auto
riteiten in West-Duitsland
overgedragen. De vier zijn
Christine en Klaus Hewiger,
Ernst Balke en Gerhard-Franz
Töpfer. Zij waren eind oktober
vorig jaar in Gent en St.-Mar-
tens Latem in België gearres
teerd nadat de politie wapens
bij hen had aangetroffen.
Volgens de Westduitse justitie
hebben de vier vorig jaar ok
tober samen met een vijfde
een vuurgevecht geleverd met
de politie in München. Daarbij
werd een man gedood.
JERUZALEM De Israëlische minis
ter van binnenlandse zaken, Burg,
heeft premier Begin gisteren voorge
steld een nieuw onderzoek in te stellen
naar de hoogte van de schadeloosstel
ling, die de Israëlische kolonisten in
het noorden van de Sinai krijgen voor
de ontruiming van hun nederzetting in
Yamit. Premier Begin heeft de leiders
van de regeringspartijen bijeengeroe
pen om te praten over het standpunt,
dat zij moeten innemen wanneer het
voorstel van Burg in het parlement
komt.
Onlangs had de regering-Begin al een
voorstel aanvaard voor een schadeloos
stelling van 650 miljoen gulden. De ko
lonisten in de Sinai hadden gisteren
echter dit voorstel van de hand gewe
zen. Zij hebben opnieuw gedreigd zich
met geweld tegen een ontruiming te
zullen verzetten. „Helaas is geweld de
enige taal die de regering begrijpt", zo
verklaarde een woordvoerder van de
kolonisten in Yamit. „Ik denk dat 90
procent van de burgers van Yamit niet
zal toegeven, tenzij de voorwaarden
van de regering veranderen. Een eva
cuatie kan een nationale ramp worden,
want zij zullen ons met geweld moeten
verdrijven", aldus de woordvoerder.
Voor 26 april moeten de Israëli's in het
kader van het Camp David-akkoord de
Sinai aan Egypte hebben teruggegeven.
Vandaag is de Amerikaanse minister
van buitenlandse zaken, Haig, aan een
bezoek aan Egypte en Israël begonnen.
Hij wil proberen de vastgelopen onder-
ior de
handelingen over autonomie Noord
ven in te blazen. Ook wil H©t eer
ren de betrekkingen met Isrirling,
beteren, die na het Israëlisclringri
om de Golanhoogte te anneiter v
dieptepunt hebben bereikt, n van
i een I
De secretaris-generaal van (feurant
sche Liga, Klibi, heeft gister^steld.
leurstelling uitgesproken overad in
gering van Amerika om positj verlc
geren op de Arabische eisen Imeen
de de annexatie van de Gola belec
„De houding van de VS is nde, d
derlijk voor de Arabisch-Am#prott<
vriendschap", aldus Klibi. Hi stoel
het „niet logisch" dat de VS spben, i
sen tegen Polen, terwijl strafgheid
len tegen Israël worden verv®traft
(Van onze correspondent Jan Drummen)
BONN Op verzoek van de Westduitse bondskanse
lier is op korte termijn een ontmoeting tussen Schmidt
en de Franse president Mitterrand gearrangeerd. De
beide staatslieden zullen morgen in Parijs met elkaar
praten in kleine kring. De Oost-West-betrekkingen en
de problematiek rond Polen zullen waarschijnlijk het
zwaartepunt van de besprekingen vormen.
De betrekkingen tussen Bonn en Parijs zijn niet meer zo goed
als zij vroeger tussen Schmidt en Giscard d'Estaing waren en
met name sinds de Poolse crisis zijn zij nog meer verslechterd.
In de ministerraad van de EG schijnt het vorige week in Brussel
tot vrij harde woorden tussen de ministers Cheysson en Gen-
scher te zijn gekomen over de houding die men tegen Polen aan
moest nemen. En in de Franse pers zijn de laatste tijd diverse
anti-Duitse commentaren verschenen, waarin Bonn ten laste
wordt gelegd dat het heimelijk streeft naar „Finlandisering" en
neutralisering van de Bondsrepubliek. r
Onze correspondent Jan Drummen is een
van de slachtoffers van het barre winter
weer, dat ook Frankrijk heeft getroffen. Zijn
huis staat onder water en is vrijwel geblok
keerd door omgevallen bomen, die bezweken
zijn onder centimeters dikke ijzel. Gas en
elektra zijn uitgevallen. Zijn auto kan hij met
geen mogelijkheid uit zijn onderwatergelo
pen garage krijgen. Ondanks alle huishoude
lijke besognes die een en ander met zich
meebrengt zag hij kans onderstaand verhaal
naar onze redactie door te bellen.
De Britse minister van buitenlandse zaken, Lord Carrington, gebaart aan he het
van het NAVO-overleg tegen minister Van der Stoel, terwijl secretaris-genera aa
lachend toekijkt. maa
WARSCHAU BONN De
Poolse luchtmacht zal des
noods met bommen een dam
van kruiend ijs in de rivier de
Weiehsel tussen de steden
Plock en Wloclawek breken.
Eerdere pogingen om de dam
met behulp van mijnen op te
ruimen zijn mislukt. Als de ijs-
dam niet verdwijnt dreigen
grote delen van Midden-Polen
onder water te komen staan.
Inmiddels zijn in de buurt van
Plock aan de Weiehsel al dui
zenden hectaren bouwland on
der water gelopen, doordat dij
ken zijn doorgebroken of het
ijs er gewoon overheen is ge
stuwd. Speciale reddingsploe
gen hebben inmiddels zeker
tienduizend mensen en hun
vee geëvacueerd. Groot gevaar
van de kant van kruiend ijs
bij een overstroming of ge
woon bevrijzing bestaat er
ook voor een belangrijke Rus
sische oliepijleiding naar Oost-
Duitsland en de grootste olie
raffinaderij van Polen, nabij
Plock. De raffinaderij maakt
ongeveer de helft van alle
Poolse olieproducten, waaraan
overigens al geruime tijd een
tekort bestaat. Als de raffina
derij moet worden stilgelegd
zijn de problemen niet meer te
overzien.
Onoverzichtelijke toestanden
deden zich gisteren al voor in
grote delen van West-Duits-
land, waar hevige sneeuw
buien die hier en daar over
gingen in ijsregen tot een grote
chaos op de wegen leidden.
Met name in Noord rijn-West-
falen, Baden-Württemberg,
Rheinland-Pfalz en Hessen
kwam het beroepsverkeer
vrijwel volledig tot stilstand.
Mensen kwamen uren te laat
op hun werk of weer thuis. Op
de autobanen gebeurden tallo
ze ongelukken als gevolg van
het spiegelgladde wegdek.
Vanzelfsprekend vormden
zich ook overal kilometerslan
ge files.
Steden als Stuttgart en Frank
furt beleefden de hevigste
sneeuwval sinds tientallen ja
ren. In ettelijke plaatsen is het
gemeentelijke strooibudget nu
al verbruikt en veel gemeente
besturen gaan ertoe over in
woongebieden helemaal niet
meer te strooien. In het noor
den van Duitsland heeft men
te maken met gevaarlijk drij-
fijs. De veren die verbinding
onderhouden met de Duitse
Noordzee-eilanden zijn stopge
zet. Wegens hoog water blijft
de scheepvaart op de Rijn en
op enkele andere rivieren ge
stremd. Alleen in Beieren,
waar de winter zondag voor
chaotische taferelen zorgde die
vooral veel uit de wintersport
terugkerende automobilisten
in moeilijkheden bracht, was
de toestand gisteren weer ge
normaliseerd.
t/ va
td
m]
(Van onze correspondent Mare
de Koninck)
BRUSSEL Opnieuw is gis
teren een poging van de Ame
rikaanse regering mislukt om
de Westeuropese bondgenoten
mee te krijgen in concrete
strafmaatregelen tegen de
Sovjet- Unie. Wel hebben de
ministers van Buitenlandse
Zaken van de vijftien NAVO-
-landen gisteren in Brussel
onder zware druk van Ameri
kaans minister Haig enkele
terreinen afgebakend waarop
eventuele sancties tegen de
Russische rol in de onderdruk
king in Polen alsnog kunnen
worden afgekondigd. De Euro
pese Navo-regeringen hebben
er echter aan vastgehouden
dat elke lidstaat ter zake zelf
standig zal beslissen.
De eventuele strafmaatregelen
van de geallieerden jegens
Rusland en mogelijk ook Po
len betreffen de volgende sec
toren:
1. Beperking van de import uit
de Sovjet-Unie.
2. Beperking (door weigering
van export-kredieten) van de
uitvoer naar de Sovjet-Unie.
3. Opschorting van lucht- en
zeevaartovereenkomsten.
4. Beperking van de bewe
gingsvrijheid van Poolse diplo
maten in het westen (zoals in
Warschau thans ook voor per
soneel van westerse ambassa
des geldt).
Voor de langere termijn spra
ken de vijftien NAVO- minis
ters af dat sancties mogelijk
zullen zijn op het gebied van
landbouw- en energievoorzie
ningen en van technologische
uitwisseling.
Behalve de onmogelijkheid om
reeds tot feitelijk en gemeen
schappelijk optreden te ko
men, bleek gisteren tijdens de
speciale NAVO-raad in Brus
sel ook onenigheid te bestaan
over de vraag welke maatsta
ven het Westen moet aanhou
den om tot strafacties over te
gaan. Zo blijft onduidelijk of
daarvoor de onderdrukking in
Polen nog moet toenemen of
dat globaal voortduren van de
bestaande situatie „voldoende"
is voor sancties. Met name de
Engelse minister van Buiten
landse Zaken Lord Carrington
neemt het laatste standpunt in.
Zijn Westduitse collega Gen-
scher blijft van mening dat de
NAVO vooralsnog geen poli
tiek van de dreiging moet voe
ren om het lot van het Poolse
volk verbeterd te krijgen en
vindt dat de Oost-West relaties
zoveel mogelijk in stand moe
ten worden gehouden.
De westerse taxatie van de
huidige situatie in Polen weer
spiegelt zich in de vier eisen
die vorige week door de EG
reeds aan het militair bewind
in Warschau zijn gesteld en
die gisteren door de NAVO-
-raad werden overgenomen:
1. Vrijlating van alle politieke
gevangenen;
2. Opheffing van.de staat van
beleg;
3. Vrijheid voor de vakbond
Solidariteit;
4. Hervatting van de dialoog
tussen overheid, Solidariteit en
katholieke kerk in Polen.
Bij gebrek aan overeenstem
ming over te nemen straf
maatregelen besloten de NA-
VO-ministers van Buitenland
se Zaken gisteren ten slotte
maar dat hun ambtelijke spe
cialisten in de komende we
ken nauw over een en ander
zullen overleggen.
Minister Van der Sto^ee^
streepte na afloop d<gchr
-Europa geen verpliC^
aangegaan om de Amys
te volgen in hun sanctj
Moskou, zoals presidfijniR
gan heeft gevraagd. EL
derlijk NAVO-land
eigen goeddunken
handelen. Ook zullen I
nigde Staten, na de f
van gisteren, volgens
Stoel het wapenbehefnr
verleg met de Sovjet^
Genève „bepaald niu
vaardig stopzetten", afam.
der Stoel. Het wapenoy ^ei
Genève is vandaag heyg j,
Amerikaans minister qc
tenlandse Zaken Al
Haig toonde zich gist
tevreden over het Ni
raad. Hij sprak van eel ^4
tig westers antwoord o. 1
derdrukking van helXQ
volk door een „militLRp
ta", maar hij moest ,nmj(
woord op nadere vrajrave
geven dat WashingtJrt is
veel meer heeft binnt*"'
dan vage beloften L,ar
Westeuropese bondjEEH
Haig sprak herhaaldeLjRj
Sovjet-agressie in PoUy
moeilijkheden binnt
NAVO werden giste|EEl
beklemtoond door het"®1'
opnieuw Griekenland? Roi
de de slotverklaring [,ro
bijeenkomst in haar H;
ondertekenen. De sPEN
sche Griekse minister^
lampopoulos kon niet L,r
gaan met het in het fop
zicht stellen van ecoriorst
sancties en met een *0'
waarin het communif1""
een falend systeem 1
stempeld.
„VS martel
in El SalvaJ
MEXICO Een
van het Salvadoriaani
Gomez, heeft Amerik?
viseurs in El Salvaddreei
beschuldigd betrokkeijraé
bij het martelen van |In
gevangenen. Gomez zok
een interview met ee' C<
caans blad. Ja
Volgens Gomez lerenBn
kaanse „Groene Baretti da
vadoriaanse soldaten dar
methoden en leidenpje
martelingen waarbij di ju
hoden worden toegepapje
Salvador zijn dertig
kaanse adviseurs. rat
im;
WARSCHAU Radio War
schau heeft gisteren scherpe
kritiek geleverd op de NAVO-
verklaring, waarin de staat
van beleg in Polen wordt ver
oordeeld, en het communiqué
bestempeld als een directe in
menging in de binnenlandse
aangelegenheden van Polen.
Volgens radio Warschau wordt
door de Westerse sancties ver
der het herstel van de Poolse
economie vertraagd. De Russi
sche minister van buitenlandse
zaken Andrei Gromyko en
zijn Poolse collega Jozef Czy-
rek, die gisteren een volle dag
met elkaar over de situatie in
Polen hebben gesproken, ver
oordeelden gisteren de Vere-'
nigde Staten en andere
NAVO-landen eveneens
krachtig.
De Poolse primaat Jozef
Glemp heeft in een preek in
Warschau opnieuw de maatre
gelen van het bewind krach
tens de noodtoestand betreurd.
In het weekeinde had de
aartsbisschop nog een ontmoe
ting met Jaruzelski.
Het orgaan van het Poolse le
ger, Zolnierz Wolnosci, schreef
gisteren dat de „vijand een be
langrijke strategische slag ver
loren heeft, maar handhaaft
zich nog op sommige versprei
de punten. „Sommigen, dat
weet men, willen niet de de
harde maar noodzakelijke
werkelijkheden van de staat
van beleg aanvaarden. Daar
om blijven wij in onze ge
vechtsposities om de voor-
waardsen te scheppen voor
een volledige normalisering
van het leven in het land", al
dus het blad.
Een gerechtshof in Warschau
heeft gisteren drie actieve le
den van Solidariteit vrijge
sproken die ervan waren be
schuldigd dat zij uit protets te
gen de afkondiging van de
staat van beleg een staking in
warschau haden opgezet.
De officier van justitie had te
gen de drie gevangenisstraffen
geëist vari'erend van zeven,
zes en vier jaar. De rechter
echter aanvaardde de lezing
van de deverdediging dat de
staking in de betrokken fa
briek spontaan was geweest en
niet georganiseerd was door
individuele personen
De 60 kilometer lange „Grote Ring" rond Brussel was van och
tend tot avond een ingesneeuwde file. Talloze automobilisten die
vast kwamen te zitten moesten zes tot zeven uur wachten alvo
rens er hulp kwam. Ook sneeuwruimers bleven steken in de
witte massa, die veelal meters hoog was opgewaaid. De bevoor
rading van winkels viel geheel stil. Merkwaardig was dat de
overmatige sneeuwval van de vroege ochtend tot in de middag
vrijwel beperkt bleef tot Brussel en directe omgeving, hetgeen
werd veroorzaakt door een „kruispunt" van dooi- en vorstzones
boven de miljoenenstad. Later in de middag pas begonnen soort
gelijke problemen in de oostelijke provincies Luik en Limburg.
Maar in Antwerpen en westelijk daarvan is de hele dag geen
vlok sneeuw gevallen. In Zuid-België regende en ijzelde het, zo- Frankfort beleefde gisteren de hevigste sneeuwval in jaren. Bulldozers waren onafgebroken In de
dat ook daar het wegverkeer werd verlamd. weer om het vliegveld Rhein-Main sneeuwvrij te houden.
Protestanten inis
hongerstaking
BELFAST Twee prfre
se gevangenen in de f®n
vangenis in Belfast zij,"®'
ren in hongerstaking''®*
zo is gisteren uit betirin
bron vernomen. De 6 8'
nen zijn lid van de p#00
taire protestantse UD$ n
Defence Association) |®n
telijk is toegestaan. De v
tanten willen gescheidS®
den van de IRA-gev#1 c
Een van hen, Andrew!1
zit vast, omdat hij a? ir
jaar geleden de kathoP®1
tiviste Bernadette Dé133
een schietpartij ernsba
wondde.
n Stockholm heeft een beeldhouwer van de overvloedige aanwe
zigheid van sneeuw gebruik gemaakt om zijn kunnen buiten zijn
atelier te vertonen: een ijs-naakt. Hij moest het, zo valt aan te
nemen, wel zonder model stellen, omdat het zeer onwaarschijn
lijk is dat bij de in Stockholm heersende temperaturen ook maar
iemand bereid was voor hem te poseren.
(Van onze correspondent
Mare de Koninck)
BRUSSEL Het openbaar leven in Brussel is gisteren
compleet verlamd geraakt door de hevigste sneeuwval
sinds mensenheugenis. Treinen uit alle richtingen ble
ven de gehele dag ver buiten de agglomeratie steken,
het autoverkeer en openbaar vervoer lagen zo goed als
stil en de luchthaven Zaventem bleef gesloten. Op
scholen en bedrijven kwamen nergens meer dan de
helft van de leerlingen en werknemers opdagen. De
sneeuwplaag kwam voor de metereologen van Ukkel
als een volslagen verrassing.
(Van onze correspondent
Jan Drummen)
PARIJS De meest bar
re winter die Frankrijk
sedert meer dan een halve
eeuw heeft beleefd, ver
oorzaakte gisteren in
Noord-Frankrijk en de
omgeving van Parijse een
enorme chaos. In en rond
Parijs braken duizenden
bomen als gevolg van
zware ijzellast, terwijl
overstromingen van de
Seine en zijrivieren de
evacuatie van honderden
woningen nodig maakten.
De sneeuw en vooral de ijzel,
soms meer dan tien centimeter
dik, bleef ondanks overvloedig
strooien het wegverkeer in tal
van streken onmogelijk ma
ken. Ook het treinverkeer on
dervond veel hinder vertra
gingen van soms zes uur en
een aantal luchthavens moest
gesloten worden. In Bretagne
zaten gisteren nog meer dan
tienduizend gezinnen voor de
vierde dag zonder stroom, om
dat hoogspannings- en andere
kabels door zware ijsafzetting
gebroken zijn. Ondanks een
totale mobilisatie van alle
hulpdiensten vreest men de
stroomtoevoer pas in de loop
van vandaag kan worden her
steld.
De overstromingen, die letter
lijk elk rivierbekken in het
land teisteren en voor miljar
den guldens schade aanrich
ten, zijn het hevigst in het Sei-
nebekken en in Bretagne. En
de vooruitzichten voor de ko
mende dagen blijven bijzonder
slecht. De zwaarste schade
door de centimeters dikke ijs
afzetting werd aangericht aan
bomen en planten in het ge
bied van Marly, St. Germain,
Poissy, Andresy en Pontoise,
waar de bewoners nauwelijks
een oog dichtdeden in de
nacht als gevolg van het ge
raas van neerstortende takken
en boomstammen.
De temperatuur in Frankrijk
liepen gisteren opnieuw sterk
uiteen, in het Noorden schom
melde het kwik tussen de min
acht en min twee graden, ter
wijl het Zuiden van een onge
woon vroege lente genoot. Aan
de Rivièra, waar de amande
len, rozen en mimosa's bloeien,
kwamen in de laatste dagen
temperaturen van 18 tot 20
graden voor, terwijl de winter
sportcentra in de Pyreneeën
voor een deel gesloten zijn bij
gebrek aan sneeuw, en de te
leurgestelde wintertoeristen er
maar de eerste lentebloemen
zijn gaan plukken.
