lok inwoners
landgemeenten
iiogen zich
Leiden
it en inschrijven
bloembollencultuur Noordw viert eeuwfeest
Keukenhof lonkt naar nieuw voorjaar
pagDEN/REGIO LEIDSE COURANT
VRIJDAG 8 JANUARI 1982 PAGINA 5.
■■ONRUIMTEREGELING WORDT BIJGESTELD
dlege
n lijn
jden.
i nuari
ti),
•dstnji 0 1
€N Wanneer de
en interaad binnenkort
«uwe regeling Woon-
vaststelt,
iderei ook voor forensen
afstie Leidse randge-
;en mogelijk zich
een woning in Lei-
e laten inschrijven,
ssage uit de oude re-
>est si* dat inschrijving
8 fopogelijk is voor die-
cu/| die op een 'redelij-
van Leiden
dag h' is op suggestie van
geschrapt. Op
n énkele uitzondering
pok de bepaling van
teloze aanbieding uit
[eling verdwenen. In
de regeling was op-
J ."''Jen dat voor een
kunfe' vahend binnen
er ^nzen die de regeling
lnemia vijf maanden zon-
e optfect aan Leidenaren
Is vloden te zijn, voor
^'"(evallen een woon-
nning zou worden
en. Deze bepaling is
'enen. Voor alle wo-
spil, vallend onder de
wordt slechts
■)mst joonvergunning ver-
wanneer de bewo-
bldoet aan de voor-
jen van de gemeen-
)e vruchteloze aan-
nr H\g van vijf maandsen
in praktijk niet te
wemt Er is veel contro-
nodig en het le-
resultaat op",
roegt
aldus wethouder D. Tesse-
laar van volkshuisvesting
gisteravond.
De gemeente wil de huurprijs-
grens opschroeven van 750
gulden ('81) naar 850 gulden
kale huur per maand. Voor
eensgezinswoningen wordt de
koopprijsgrens daarentegen
verlaagd van 292.500 gulden
naar 211.000 gulden. Met deze
maatregel wordt de vrije sec
tor in Leiden vergroot. Ook
ten aanzien van de flatwonin
gen wordt de grens verlaagd
en wel van 250.000 naar
150.000 gulden. De vastgestel
de prijzen gelden voor 1982.
De gemeenteraad moet de wij
ziging nog goedkeuren, doch
de fracties hebben te kennen
gegeven grotendeels met de
wijzigingen akkoord te gaan.
Alle linkse partijen pleiten
voor een verdere verhoging
van de huurprijsgrens tot 930
gulden terwijl het CDA deze
juist lager wil stellen. „We
krijgen wel meer zeggenschap
over de huurwoningen, maar
we moeten dan ook meer wo
ningen verdelen en dat zal
best moeilijk zijn", aldus M.
Kokxhoorn (CDA). Het CDA
wenst bovendien de termijn
van vruchteloze aanbieding te
handhaven.
De regeling woonruimteverde
ling beoogt de gemeente meer
mogelijkheden te verschaffen
voor een goed huisvestingsbe
leid. Concreet houdt de wijzi
ging in dat huurwoningen met
een huurprijs van maximaal
850 gulden onder de toewijzi-
gingsbevoegdheid van het ge
meentebestuur vallen. Voor
bewoning van deze categorie
huizen is een woonvergunning
vereist die pas wordt verstrekt
wanneer aan een aantal voor
waarden wordt voldaan. Om
een vergunning te verkrijgen
moet men in ieder geval eco
nomisch aan Leiden gebonden
zijn en moet de toekomstige
woonruimte passend zijn. Een
woonvergunning kan ook
worden verkregen door lang
durig werklozen, personen die
tenminste twee jaar als werk
loos staan ingeschreven, en re
migranten, Leidenaren die na
een langdruig verblijf in het
buitenland weer naar Leiden
terug willen keren. Bovendien
is in de nieuwe regeling voor
het eerst rekening gehouden
met zogenaamde woongroe
pen. Uit de oude regeling is
overgenomen dat een efchtpaar
of twee samenwonenden de
dagtaken bij elkaar op mag
tellen om het vereiste aantal
in Leiden gewerkte uren (van
belang bij het begrip econo
misch gebonden) te halen.
Ten aanzien van een doelmati
ge verdeling wordt er zoveel
mogelijk op gelet dat de groot
te van de woning in redelijke
verhouding staat tot de grootte
van het gezin dat er in komt te
wonen. Over het algemeen
wordt gehanteerd dat de wo
ning maximaal twee kamers
meer mag bevatten dan het
aantal leden wat het gezin telt.
Daarbij zal echter rekening
worden gehouden met het
vloeroppervlak. Beneden- en
hoQeswoningen zullen met
voorrang worden vergeven
aan bejaarden en personen
met een medische indicatie.
Eensgezinswoningen zijn be
doeld voor gezinnen met vier
of meer kinderen.
LISSE De Keukenhof
is klaar voor het nieuwe
voorjaar. Dat wil zeggen,
wat betreft het bollenge-
beuren. Het is bepaald
niet zo dat men er de
kantjes vanaf gaat lopen
om pas actief te worden
bij het ontluiken van de
eerste bomen. Bloembol
lenmensen leven naast de
tijd. Op momenten dat ie
dereen op het strand ligt
te zonnen, zijn de bollen-
mensen al druk in de
weer voor de winter en
als die winter voor de
deur staat, heeft men al
het voorjaar in het hoofd.
De voorjaarsbloeiende
bollen moeten worden
geplant, weer of geen
weer.
Niet overal is men in de ban
van de huidige technieken ge
raakt; tractoren in plaats van
voeten en het snel onthoofden
van de bloemen om van de
bollen een goed verkoopbaar
proaukt te maken. In de Keu
kenhof worden de bollen ge
plant om mensen uit de hele
wereld te tonen wel een
fraaie inhoud die bloembollen
toch eigenlijk bezitten.
Het planten van bollen ge
beurt in de Keukenhof nog
met de hand en dat is vooral
omdat de machines in het
park niet uit de voeten kun
nen. Het handwerk is een
hele klus, want jaarlijks ver
dwijnen zo'n zes miljoen bol
len in de grond van dit park.
Voor het invallen van de win
ter heeft men dat karwei in
De Keukenhof al geklaard,
waarmee het park al gereed is
voor het nieuwe voorjaar.
Naar verwachting zal het
aantal bezoekers in 1982 lager
liggen, dan men de laatste ja
ren gewénd was.
Die vermin
derde aandacht kan een ge
volg zijn van de grote interna
tionale landbouwtentoonstel
ling de Floriade '82 die
op hetzelfde moment in Am
sterdam te bewonderen is. De
Keukenhof ligt daar niet erg
wakker van omdat het park
elk jaar weer tienduizende
mensen trekt, terwijl de Flo
riade maar eens in de tien
jaar gehouden wordt. Veel
Keukenhofbezoekers komen
ook al omdat ze dan voor
zichzelf kunnen noteren naar
welke bollen men op zoek wil
gaan voor de eigen tuin. Bo
vendien geven de Keuken
hofpapieren allerlei voorbeel
den van bloemschikwerk, die
thuis nagemaakt kunnen wor
den.
Veranderingen
Onverdroten gaat men daar
om door met het aanbrengen
van allerlei veranderingen en
verbeteringen. Dat is nu al te
zien aan het bussenparkeer-
terrein, dat een metamorfose
heeft ondergaan. De bussen
zullen in het voorjaar geschei
den zijn van de voetgangers,
die voor de Keukenhof al
door een parkachtig terrein
wandelen. Verder zijn de
winkeltjes helemaal verdwe
nen om plaats te maken voor
nieuwe uitvoeringen. Datzelf
de is gebeurd met de hoofdin
gang, waarvoor een nieuwe
verbrede, maar in stijl blij
vende ingang terugkomt.
Ook de showkas van de Keu
kenhof ondergaat een totale
face-lift. Uiteraard zal hier
weer plaats geboden worden
'aan meer dan honderd tul
pensoorten in alle mogelijke
kleuren. Een vijftiental hya
cintensoorten zal ook onder
dit dak te bewonderen zijn,
net als ruim veertig narcis-
sensoorten. Daarnaast zal het
zogenaamde bijgoed in de kas
te vinden zijn. In de bijgoed-
tuin buiten de kas zullen zo'n
honderd soorten bloembollen
bijgoed te vinden zijn.
Sinds twee jaar heeft de Keu
kenhof zo tegen het eind van
het tentoonstellingsseizoen
ook een lelietuin binnen de
poorten. Die is begonnen in
samenwerking met de Liliade
bij het dertigjarig bestaan van
de Keukenhof. Deze schitte
rende lelietuin zal men tussen
13 en 23 mei kunnen bewon
deren. In 1982 zullen zeker elf
zeer vakbekwame leliekwe
kers acte de presence geven
op de tentoonstelling.
f)RDWIJK De afdeling Noordwijk van de Ko-
tlijke Algemene Vereniging voor Bloembollencul-
1 maakt zich op voor de viering van haar eeuw-
')t. Op 4 januari was het honderd jaar geleden dat
Indeling door plaatselijke bollenkwekers werd op-
jp tht. Geheel in de stijl van Bloembollencultuur
rdwijk, zal aan dit feit op waardige wijze aandacht
pen geschonken.
gelegenheid van het jubileum vindt op vrijdag, 22
•■«jrari a.s. in het „Hof van Holland" een receptie
J its. Van vier uur tot half zes bestaat daar voor ie-
ien gelegenheid om het bestuur met het kroonjaar
v ik te wensen. Aan de receptie zal een bescheiden
isitie verbonden zijn, waarop de bezoekers allerlei
ressante zaken uit het verleden, zoals oude foto's
logi, en dergelijke kunnen bezichtigën.
staat voor de leden van de afdeling Noordwijk
^■feestavond op het programma. Deze avond wordt
j 1 keens op 22 januari gehouden en wel in hotel-res-
a ant „De Beurs", aanvang 20 uur.
Bollenmensen zijn van nature
vaak individualisten, maar
toch laten zij elkaar niet los.
Bestuurslidmaatschappen van
vijf en twintig jaar en meer
Noordwijk centrum
bollenteelt
De kruidenteelt, die in voor
gaande eeuwen Noordwijk tot - -
ver over de grenzen befaamd zlJn êeen zeldzaamheden in
maakte, werd in de jaren na het bestaan van de honderdja-
1800 steeds meer verdrongen r|Se afdeling. Reeksen namen
door de bloembollencultuur. zÖn te. noemen van vakgeno-
Omtrent de omvang van de ten' die de afdeling zeer lang
bollenteelt ten tijde van de °P hoogst bekwame wijze
oprichting van de afdeling ge- hebben gediend. Om er enke
ven de annalen interessante Jf *e noemen, vader en zoon
cijfers. In 1882 bedroeg het to- van der Meer en J. C.
taal aan bollenareaal in de ge- van der Meer, meester C.
hele streek ruim 500 hectare. Verweij, die een kwart eeuw
Hiervan nam Noordwijk bijna het secretariaat beheerde. Jos.
de helft voor haar rekening, de Mooy, J. H. Lindhout, P.
want historieschrijver Kloos H. Lindhout, en met hen vele
meldt, dat rond 1898 een op- anderen.
je eeuw die voorbijging,
!n de Noordwijkse kwe
meer dan eens voortrek-
|op het gebied van de or-
jatie en de promotie van
jiollenvak. Reeds voor de
hting van de Algemene
{niging voor Bloembollen-
lur in 1860, bestohd er in
|orp een vereniging, die
»aam droeg „Flora van
dwijk" en zich tot doel
De kwekerswereld was in die
tijd in rep en roer over de
handel in afgesneden bloe
men naar het buitenland.
Vooral op aandrang van de
bollenexporteurs nam de Al
gemene Vereniging in 1888
een voorstel aan om de uit
voer van bloemen tegen te
gaan. Dit stuitte op hevig ver
zet van onder meer de in 1882
opgerichte afdeling Noord
wijk. Met nog enkele afdelin
gen weigerde Noordwijk aan
pervlakte van 252 hectare met
bollen beplant was en dat on
geveer 250 kwekers zich met
de bloembollenteelt bezig
hielden. „Een waar record je
gens alle kwekersplaatsen in
Zuid-Holland", schrijft de
bakker-historicus in zijn
„Noordwijk in den loop der
eeuwen"
Ondanks de malaise van de
dertiger jaren, slaagden de
Noordwijkse agrariërs er in
om in 1938 het eerste bloe
mencorso te laten starten.
„Het is mij niet bekend of wij
in Noordwijk al dan 'niet de
primeur hadden van een cor
so, dat zou uitgroeien tot een
jaarlijks terugkerend bloe-
e de bevordering van de de genomen besluiten mede
pgen van de bloembollen- werking te verlenen en dit
Deze vereniging dateer- leidde, zij het voor korte tijd,
an 29 oktober 1857. Man- tot ontbinding van de afde
ling. Een jaar later kwam de
Algemene Vereniging op de
eerder genomen besluiten te
rug en daarmee eindigde de
strijd tegen de handel in afge
sneden bloemen, die acht jaar
lang het verenigingsleven had
ondermijnd en binnen de af-
biet bekende Noordwijk
A nen als Alkemade Paar-
oper en Raai van Konij-
urg maakten deel uit van
estuur. De Prins van
aanvaardde later het
ermheerschap. van deze
een bewijs hoezeer
nei oesiuur van ae aiaeimg noorawijK van ae rvon. A»g. ver.
voor Bloembollencultuur poseert In het Florapark 1932, georga
niseerd ter gelegenheid van het 50-jarig bestaan van de afde
ling.
Zittend (van links naar rechts): voorzitter J. C. van der Meer en
secretaris meester C. Verweij.
Staande (in dezelfde volgorde): Willy van der Meer, Jaap de
Groot Pzn., H. Copijn (uit Groenekan, de ontwerper van het Flo
rapark), George Aten, Cor Alkemade, J. van der Wilden, Cees
Soeteman, een man wiens naam niet bekend is, vermoedelijk
een assistent van Copijn, A. R. Overvelde, een onbekende (ver
moedelijk Jan Verweij). J. H. Lindhout en Jo van Konijnenburg.
uit die tijd delingen verdeeldheid had
iet wel en wee van de
ibollenteelt meeleefde,
loeg elk jaar organiseer-
vereniging tentoonstel-
waarvan hyacinthen
hoofdschotel vormden,
ins de historieschrijver
telde men in het begin
3at 'de 19e eeuw in Noord-
niet minder dan zestig
ithenkwekers.
hijnlijk moet het aan
staan van deze eigen
ilijke vereniging wor-
^jjtoegeschreven, dat eerst
itwintig jaar na de op-
ig van de Algemene
iging voor Bloembollen-
ir een afdeling Noord-
gezaaid.
Floraparken
Pioniersarbeid heeft de afde
ling Noordwijk verricht op
het gebied van de promotie
van het bollenvak. Zij nam
het initiatief om op buitenten
toonstellingen te laten zien
hoe bruikbaar bollen waren
voor perk- en tuinbeplanting.
Het idee daartoe was van de
heer C. J. L. van der Meer,
toen voorzitter van de afde
ling. De eerste expositie van
dien aard vond plaats in 1887
onder de naam „Noord-
0 wiiksch Florapark". Deze in
'van deze landelijke orga- vele opzichten geslaagde ten-
ie tot stand kwam. toonstelling, stimuleerde de
afdeling negen jaar later tot
een herhaling op grotere
schaal. „Noordwijksch Flora
park II" in 1896 werd een
grandioos succes.
Het verslag maakte melding
van proefperken, die met
kunstmest behandeld waren
en van hyacinthenzaailingen,
afkomstig uit zaad, dat ge
wonnen was op de tentoon
stelling van 1887. De Noord
wijkse kwekers waren dus
wel wat mans op dat gebied.
Het derde Florapark werd ge
organiseerd ter gelegenheid
van het vijftigjarig bestaan
van de afdeling in 1932. De
Graaf van Limburg Stirum
stelde daarvoor zijn landgoed
„Offem" ter beschikking. On
der voorzitterschap van J. C.
van der Meer, wiens vader
eens de grondlegger was ge
weest van de eerste volle-'
grondstentoonstelling ooit ge
houden, heeft het bestuur, te
vens tentoonstellingscommis
sie, bergen werk verzet. Be
halve de voorzitter hadden
zitting in de commissie secre
taris C. Verweij, schoolmees
ter van professie, A. R. Over
velde, Cees Soeteman, W. van
der Meer, Jac. de Groot Pzn.,
G. Aten, C. Alkemade, J. van
der Wilden, J. H. Lindhout,
Joh. van Konijnenburg en H.
Copijn uit Groenekan, de ont
werper van het Florapark.
Onder diens supervisie werd
het bijna drie hectare grote
terrein herschapen tot een
grote wandel- en bloemen
tuin. Het park beschikte zelfs
over een eigen restaurant. Het
derde Noordwijkse Florapark
groeide uit tot een nationale
bloemenmanifestatie, die als
de voorloper van het na-oor-
logse „Keukenhof" kan wor
den beschouwd.
Jhr. B. V. van de Mortel, de
toenmalige burgemeester van
Noordwijk, hield bij deze ge
legenheid een toespraak
waarin hij wees op de beteke
nis van bloemen voor de in
ternationale samenleving.
Een programmaboek van ne
gentig pagina's wees de bezoe
kers de weg en bevatte tevens
een keurig stuk reclame voor
de badplaats, waarvan het in
latere jaren de 'naam van
bloemenbadplaats ontleende.
Wekenlang was het Flora
park Noordwijk de trekpleis
ter voor duizenden mensen
uit binnen- en buitenland. De
cijfers vermeldden meer dan
vijftigduizend betalende
twee kwartjes per persoon
bezoekers, die per trein, tram,
autobus of fiets werden aan
gevoerd. Anderen kwamen
per auto of gewoon te voet.
Proeftuin
Behalve op het gebied van de
promotie, was de afdeling
koploper op wetenschappelijk
terrein. Zo nam zij het initia
tief tot de bestrijding van de
zogenaamde kwadegrond-
plekken in de tulpenvelden.
Deze kwadegrond openbaarde
zich het eerst in Noordwijk,
hoewel het euvel ook elders
in de bollenstreek voorkwam.
De afdeling Noordwijk stelde
deze zaak aan de orde op de
jaarlijkse vergadering van de
afdelingen en kreeg toen van
de Algemene Vereniging een
subsidie van 200 gulden voor
de aanleg van een proeftuin,
met het doel zo spoedig moge
lijk een middel te vinden tot
bestrijding. Het onderzoek
werd verricht onder leiding
van prof. dr. Ritzema-Bos, in
die tijd directeur van het phy-
topathologisch laboratorium
te Amsterdam. Het beheer
van de proeftuin berustte bij
een commissie uit de afdeling
Noordwijk. Voorzitter P. J.
van Went meent, dat gedu
rende die periode van kwade
bollengrond het delven, ofte
wel drie steken en een
schuim, in zwang is gekomen.
„Het was in ieder geval een
remedie om zuivere grond bo
ven te krijgep".
Vooral de hyacinthenteelt menfestijn", zegt voorzitter
was belangrijk. De Noord- yan Went in z'n terugblik op
wijkse bodem was daarvoor de afgelopen honderd jaar.
bij uitstek geschikt. Opmerke
lijk was ook het uitgebreide Een wens
assortiment. In oude catalogi
werden wel zeshonderd varië- Bij de viering van dit bijzon-
teiten aangeboden, waarvan dere jubileum van zijn afde-
honderd en vijftig met dubbe- l>ng heeft de voorzitter een
le nagels. Van al deze varië- wens, die aansluit op de expo-
teiten, Verschillend in kleur sitie, tijdens de receptie in
en bloemvorm, zijn er thans „Noordwijksch Eerste Huys".
nog maar enkele tientallen in In de geschiedschrijving leeft
cultuur". Noordwijk het meest als vis-
Reeds aan het begin van de sersdorp. Men vindt daarin
vorige eeuw stond Noordwijk slechts weinig terug van de
bekend door zijn groene vei- plaatselijke bloembollencul-
lingen. Daarbij werden de nog tuur en de kruidenteelt. Het
te veld staande gewassen ver- moet toch ook in Noordwijk
kocht. Het dorp had medio mogelijk zijn, aldus Van
1700 zelfs een door de vroed- Went, om wat oude gereed
schap aangestelde veiling- schappen en voorwerpen, die
meester, Abraham Steger- vroeger in de bloembollen- en
hoek, wiens naam voortleeft kruidenteelt gebruikt werden,
in een der straten van Boe- foto's, catalogi, tijdschriften
renburg. Er bestaat nog een en dergelijke zaken bijeen te
catalogus uit 1825, die aan- brengen.
?"f\da'°.L2i a„P"'la".d.!t De voorzitter doet daartoe een
jaar, s morgens om tien
een dergelijke veiling zou
worden gehouden. In de cata
beroep op de bollenkwekers
uit Noordwijk en omgeving,
ten hyacinthen aangeboden. ,AkT
zowel enkele als dubtSle soor- len en lnformatle ler
ten.
Langdurige trouw
Een der beste kwaliteiten van
king te stellen voor het in
richten van een blijvende
plaats in het museum van het
Genootschap Oud-Noordwijk.
Men kan zich daarvoor
de jubilerende afdeling is de verbinding stellen met W.
trouw van leden en bestuur- van Eeden, Voorstraat 116 te
ders. ook al liepen de belan- Noordwijk, telefoon 01719-
gen niet altijd parallel. 12037.