erk in Polen streeft
aar herstel vrijheden
GERUCHTMAKEND PROCES IN VS
ROND MOORDDADIG SCHRIJVER
TIEVE BEMIDDELING VATICAAN
rs»
iruzelski: geen
uuitenlandse
95
Eïmenging
Koppel Schmidt-Genscher
gaat moeilijk jaar tegemoet
-ITENLAND
LEIDSE COURANT/
WOENSDAG 6 JANUARI 1982 PAGINA 9
lafrikaanse troepen
ten op Cubanen
Zuidafrikaanse
ziin in het grensgebied tus-
|r
Is
Kngola en Namibië voor het
ïslaags geraakt met Cubaanse
Tire eenheden. Dit heeft de be-
bber van de veiligheidstroepen
mibië, generaal Klopper, giste-
teegedeeld.
Ni dat een Cubaan was omgeko
en een tweede was gevangen
[£yien. De Zuidafrikaanse militai
raren op de Cubanen gestuit
ij jacht maakten op guerrilla-
rs van de Namibische bevrij-
Deweging Swapo. Het was de
maal sinds de burgeroorlog
175 in Angola, dat in dit gebied
use troepen rechtstreeks een
it leverden met de Zuidafrika-
Syrië overweegt militaire
banden met SU aan te halen
JIDDAH Wanneer de Veiligheidsraad van de Verenigde Na
ties geen stappen onderneemt met betrekking tot de Israëlische
annexatie van de Golanhoogte, dan zal Syrië mogelijk een stra
tegische samenwerkingsovereenkomst met de Sovjet-Unie aan
gaan. Dit heeft de Syrische vice-premier Khaddam gisteren in
een interview bekend gemaakt, aldus het Saoedische persbu
reau.
Khaddam zei dat een eventuele oost strategische overeenkomst
met de Sovjet-Unie vergeleken moet worden met het militaire
pact dat Israël en de VS enkele weken hebben gesloten. Volgens
Khaddam is de financiële hulp die Syrië van de enkele Golfsta
ten ontvangt onvoldoende.
De Veiligheidsraad hervat vanavond haar overleg over de an
nexatie van de Golanhoogte. Naar verwachting zullen de Arabi
sche landen een volledig embargo op alle transacties met Israël
eisen. Volgens bronnen bij de Veiligheidsraad zullen de VS en
misschien ook Frankrijk en de Engeland een veto uitspreken
over ieder voorstel tot sancties.
Canada beperkt
immigratie
OTTAWA De Canadese regering
heeft gisteren een verbod uitgevaardigd
op het aannemen van buitenlandse
werknemers in mijnen, op bouwterrei
nen, in een aantal fabrieken en voor
niet-gespecialiseerde beroepen. De maat
regel heeft tot doel de banen voor de Ca
nadezen zelf te beschermen.
Volgens functionarissen van het ministe
rie van immigratie kan de maatregel ge
volgen hebben voor de tienduizenden
die anders naar Canada hadden kunnen
emigreren. De immigratiebeperking
vormt een onderdeel van een project
van 125 miljoen gulden om de gevolgen
van de economische recessie te bestrij
den. In de afgelopen maanden zijn tien
duizenden Canadezen op straat komen te
staan.
TIENDUIZEND MAN WEG
BIJ BRITSE MARINE
(Van onze correspondent Roger Simons
LONDEN De Britse marine zoekt vrijwilligers die
de dienst willen verlaten. In de komende vier jaar
moet het aantal marinemensen met tienduizend wor
den verminderd tot 57.000. Wie besluit de dienst te
verlaten krijgt, belastingvrij, achttien maanden loon
plus een gouden handdruk die gebaseerd is op functie
en aantal dienstjaren.
De ontslag-procedure maakt onderdeel uit van grote bezuinigin
gen van het Britse ministerie van defensie. Toch zal het massale
ontslag en de bijbehorende vergoedingen de komende jaren mil
joenen guldens aan extra uitgaven met zich meebrengen. Op den
duur worden de kosten voor de marine echter belangrijk min
der. Verder wordt ook op het aantal schepen van de roemruchte
Navy gekort. Ongeveer 35 van de in totaal 150 oorlogsbodems j
zullen uit de vaart worden genomen.
Romeinse leider
Rode Brigades
aangehouden
ROME De Ro-
meinse politie heeft
maandagavond Ste-
fano Petrella aange
houden, volgens de
justitie een van de
leiders van de afde
ling van de Rode
Brigades in de Ita
liaanse hoofdstad.
De 25-jarige Petrel
la. in wiens wagen
veel wapens wer
den gevonden,
wordt er van ver
dacht deel te heb
ben genomen aan
de ontvoering van
de Napolitaanse po
liticus Cirillo,
Anti-semitisme
in VS toegenomen
NEW YORK Het aantal
gevallen van anti-semitis
me in de VS is in 1981
meer dan verdubbeld. Dit
heeft een vooraanstaande
joodse groepering vanoch
tend bekend gemaakt.
De anti-laster lig a van
B'nai B'rith heeft 974
voorvallen van anti-joods
vandalisme in 1981 geregi
streerd tegen 377 het jaar
d aarvoor. Zij voegt eraan
toe dat vorig jaar 73 men
sen, vrijwel allemaal on
der 21 jaar, zijn gearres
teerd in verband met anti
semitisch vandalisme.
sletf4
dit a|
Dt 33
>EN De rooms-
!!f|lieke kerk, een
ltsfactor van beteke-
Polen, is naar voren
den als een belang
en discrete bondge-
van bondskanselier
lidt en de andere po-
leiders die binnen
en de NAVO beto-
dat strafmaatregelen
het militaire regime
Jgeneraal Jaruzelski
Sovjet-Unie voorba-
en zelfs tegenover-
^^■Ide gevolgen kunnen
en.
achttien maanden dat
riteit zich openlijk kon
esteren, schaarde de
met de paus voorop zich
jk achter de nieuwe on-
kelijke vakbond. Maar
aldelijk adviseerde de
Solidariteit zich te mati-
i drong ze er bij het vak-
id op aan om zich te
ïtreren op economische
"Dl «c'a'e hervormingen en
:RLAinnen van respect voor
AG enstige en individuele
in. Rechtsstreekse poli-
■MaJeisen moest Solidariteit
mogelijk vermijden, al-
et Vaticaan en de vak-
m\f m moest waken voor de
"ding een openlijke poli-
JD beweging te worden.
ijft het standpunt van de
bisschoppen en van de
self, nu de kerk na het
digen van de noodtoe-
probeert een bemidde-
n- rol te spelen in de Pool-
is. De kerk blijft bij haar
—punt dat hervormingen
len moeten worden be-
binnen het raamwerk
van samenwerking tussen de
Poolse communistische partij,
Solidariteit en de rooms-ka-
tholieke kerk. Aartsbisschop
Glemp lijkt alle ideeën voor
een meerpartijen systeem voor
Polen af te wijzen. Kennelijk
beschouwt de kerk dit nog
steeds als politiek niet haal
baar.
Sinds de afkondiging van de
noodtoestand heeft de kerk
zich zichtbaar ingezet voor de
familieleden van gevangenen,
aangedrongen op verbetering
van de omstandigheden in de
interneringskampen en op de
vrijlating van de gevangenen.
Door toedoen van de kerk zijn
inmiddels alle priesters die na
13 december waren opgepakt,
vrijgelaten. De Poolse autori
teiten hebben de kerk een lijst
gegeven met vijfduizend na
men van gevangenen, maar de
kerk meent dat het werkelijke
aantal veel groter is. Priesters
mogen in de kampen missen
opdragen en voedsel meene
men.
Terwijl dit alles wordt be
schouwd als noodzakelijke eer
ste hulp door de kerk, zijn de
paus en de Poolse primaat ook
achter de schermen actief en
stellen ze alles in het werk om
de Poolse militaire raad te be
wegen tot een opheffing van
de staat van beleg en een her
vatting van de nationale dia
loog.
Een hoge diplomaat van het
Vaticaan bracht vlak voor
kerstmis een bezoek aan War
schau. Hij had een brief van
de paus bij zich waarin de
kerkvorst opriep tot een her
stel van de wettelijke rechten
van Solidariteit, vrijlating van
Walesa en de rest van het vak
bondspresidium alsook van de
andere gevangenen, terugkeer
tot een burgerregering en een
heropening van de onderhan
delingen voor burgerlijke en
economische rechten.
De Romeinse prelaat mgr.
Poggi heeft kunnen spreken
met generaal Jaruzelski en
keerde kennelijk terug in de
overtuiging dat de buitenwe
reld Polen moet helpen in
plaats van sancties op te leg
gen. De militaire autoriteiten
van Polen zouden moeten
worden aangemoedigd conces
sies te doen en niet in een
hoekje gedreven moeten wor
den. Mgr. Poggi lijkt ervan
overtuigd dat het fout is gene
raal Jaruzelski als een mario
net van de Sovjet-Unie te be
schouwen; ja, dat de Poolse lei
der gelijk zou kunnen hebben
als hij zegt dat hij de staat van
beleg wel moest afkondigen
omdat anders de Sovjet-Unie
had ingegrepen of een van de
voorstanders van de harde lijn
de macht in Polen van hem
had overgenomen.
De paus heeft een andere di
plomaat van het Vaticaan in
Polen achtergelaten, pater Bo-
lonek, die de contacten onder
houdt tussen de militaire raad
en het Vaticaan. Verder heeft
hij ook een langdurig onder
houd gehad met bisschop Bo-
browski, de secretaris van het
Poolse episcopaat, die Walesa
enkele keren heeft gesproken
sinds de militaire machtsover-
Crisisteam
De Poolse bisschoppen zelf
hebben, zonder dat daaraan
overigens veel publiciteit is ge
geven, een „crisisteam" opge
richt dat onder leiding staat
van een katholieke intellectu
eel, professor Stomma, die pro
beert de dialoog met de mili
taire raad gaande te houden.
Een ander lid van dit team,
professor Mitzeviski, was vori
ge week op een geheime mis
sie naar Frankrijk, waarvoor
hij toestemming had gekregen
van de militaire autoriteiten
De reis was onder meer be
doeld om de Poolse ingreep te
verklaren en om uit te leggen
dat het noodzakelijk is om te
streven naar nationale over
eenstemming in Polen.
Maar het zal niet lang meer
duren of de kerk moet beslui
ten of ze zich in haar geheel
achter generaal Jaruzelski
schaart. De generaal mist dui
delijk de steun van het volk
en hij zal de staat van beleg
waarschijnlijk niet opheffen
zolang hij niet het vertrouwen
van de Polen heeft terugge
wonnen. Vrijlating van Wale
sa en andere vakbondsleiders
zouden uiteraard een heel gro
te stap in de goede richting
zijn.
Maar met de enorme bitter
heid die is losgekomen sinds
de afkondiging van de nood
toestand, zou waarschijnlijk de
hele kerk niet alleen aarts
bisschop Glemp wiens geloof
waardigheid een deuk heeft
opgelopen omdat hij zich aan
vankelijk neerlegde bij de
noodtoestand en ook de
paus zelf nodig zijn om de
priesters en de dertig miljoen
Poolse gelovigen over te halen
de generaal tenminste het
voordeel van de twijfel te ge
ven en te geloven dat hij op
recht naar hervormingen
streeft.
De paus wacht nog steeds op
een teken van de militaire au
toriteiten. Zijn geduld is nog
niet op.
HELLA PICK THE GUAR
DIAN
Aanhoudende
wateroverlast
in Engeland
De gehele 2000 jaar oude
Engelse stad York dreigt
als gevolg van aanhouden
de zware regenval onder
water te komen staan. Met
man en macht worden de
oevers van de rivier de
Ouse versterkt in een po
ging het wassende water
tegen te houden. Het werk
lijkt tevergeefs. Meteorolo
gen verwachten voor de
komende dagen nog meer
zware regenval. Honder
den huizen staan al onder
water. Op de foto militai
ren en politie bezig met de
evacuatie van gezinnen.
Illlllllllllllllllllllll
aravan 1 l
>chouv
lem bij
(Vervolg van de voorpagina)
SCHAU Jaruzelski had gezegd in het gesprek met de
ssadeurs op maandag dat Warschau geen bezwaar zou heb-
ègen het vertrek van de leiders van Solidariteit, op voor-
ïe dat de Westerse landen hen willen toelaten,
is het onderhoud maakte Jaruzelski verder duidelijk dat
?sluit tot het uitroepen van de staat van overleg een zuiver
e kwestie was, bedoeld om anarchie en een burgeroorlog te
;omen. De bepalingen van de noodtoestand waren volgens
elski al iets versoepeld en daarmee zal afhankelijk van de
ikkelingen verder worden gegaan. De Poolse leiding is
'6r esloten het proces van hervormingen voort te zetten. Jaru-
goud i verklaarde ook de strafmaatregelen tegen zijn land te zien
Teveoantage, waaraan Polen nimmer zal toegeven. Hij wees ver-
Te p de tegenstelling in dit opzicht tussen de gematigde hou-
de EG-landen en het harde standpunt van de VS. De
ïese Gemeenschap moet kalm blijven en de Amerikaanse
en scherp veroordelen, aldus Polens sterke man. Hij voeg-
verder nog eens aan toe dat Polen buitenlandse inmenging
13 CQfeeft aanvaard en dat niet zal doen. Jaruzelski doelde dui-
j op de beschuldigingen vanuit het Westen dat de Sovjet-
Legit|de zaken in Polen regelt,
Antijeiskj vroeg de Europese Gemeenschap begrip te tonen voor
12' Hidige toestand in Polen, die naar hij toegaf abnormaal is.
zo snel mogelijk zal worden beëindigd. Wat betreft verwij-
at de genomen maatregelen in strijd zijn met de bepalingen
„i90C|e Slotakte van Helsinki, zei hij dat staten het recht en de
verk. tkte plicht hebben om hun binnenlandse veiligheid te waar
ds u af P teneinde 6611 burgeroorlog en een ineenstorting van de
—We te voorkomen.
iternationale commissie van juristen in Genève heeft giste
laar „diepe bezorgdheid" geuit oer de toestand in Polen,
ook gezegd dat de situatie aldaar „minder extreem" lijkt
ia militaire staatsgrepen in andere landen.
'olen komen nog steeds ongecensureerde berichten binnen
jet lijdelijk verzet op grote schaal voortgaat. De mensen ver
ren DAlen wel op het werk, maar zouden zich nauwelijks inspan-
18.43.ïlDe leefomstandigheden in de kampen, die vijfduizend ge-
tenen herbergen zouden volgens ooggetuigeverslagen mo-
^jjjZ^el redelijk zijn.
Kllllllllllllllllllllllllllllipilllllllllllll
ETA ontvoert
jachtvriend
prins Bernhard
MADRID De 74-jarige
Spaanse industrieel José Lip-
perheide, een jachtvriend van
prins Bernhard, is gisteren
waarschijnlijk door de Baski-
sche ETA ontvoerd. Er is in
middels een zeer hoog losgeld
geëist. Lipperheide werd uit
zijn woning in het Baskische
plaatsje Neguri ontvoerd door
tien mannen. De industrieel
werd al geruime tijd door de
ETA bedreigd omdat hij wei
gert de „revolutionaire belas
ting" te betalen, die de afschei
dingsbeweging van vermogen
de mensen in Baskenland eist.
José Lipperheide.
Tass verwijt EG
inmenging in Polen
MOSKOU Het Russische
persbureau Tass heeft de EG
beschuldigd van inmenging in
Poolse aangelegenheden. Tass
regaeerde hiermee op de ver
klaring van de EG-ministers,
waarin van de Poolse leiders
wordt geëist dat de staat van
beleg wordt opgeheven. Ook
het besluit van de EG zich niet
te verzetten tegen de verleden
week door de VS afgekondig
de sancties tegen Polen en de
Sovjet-Unie heeft in Moskou
wrevel gewekt, al is men er
wel weer tevreden over dat de
EG zich niet bij de strafmaat
regelen heeft aangesloten.
Intussen heeft Griekenland
zich van de EG-verklaring
over Polen gedistancieerd om
dat staatssecretaris Fotilas in
Brussel een ander standpunt
heeft ingenomen dan zijn re
gering hem had opgedragen.
Fotilas is. inmiddels ontslagen.
DEELSTAATVERKIEZINGEN WERPEN SCHADUW VOORUIT
(Van onze correspondent)
BONN Op nieuwjaarsdag
1981 haalde menig politicus
van SPD en FDP in Bonn op
gelucht adem bij de gedachte,
eindelijk weer eens een jaar
zonder verkiezingen te mogen
beleven. Deze dagen, precies
een jaar later, is deze opluch
ting omgeslagen in bange
vrees. 1981 heeft allesbehalve
rust en ontspanning gebracht.
Hevige strijd binnen de par
tijen en scherpe conflicten
rond de begroting bleken ze
ker zo inspannend als verkie
zingstournees. Bovendien had
het Bonner gekrakeel tot ge
volg dat de aanhang van de so
ciaal-democraten schrikbarend
terugliep en dat de liberalen
het gevaar lopen in deze crisis
te worden meegesleurd.
Geen vrolijke gezichten dus in
de eerste dagen van 1982, ze
ker niet bij het vooruitzicht
van vier komende deelstaat
verkiezingen, waaraan iets
minder dan de helft van de to
tale Westduitse bevolking
deelneemt.
De signalen voor SPD en FDP
staan met het oog op die vier
voudige stembusstrijd op
storm. Niet alleen moeten bei
de partijen vrezen dat hun
macht, in de provincie nog ver
der afbrokkelt, ook kan het
machtsverlies in een van de
deelstaten de wetgevende ar
beid in Bonn lamleggen en
daarmee het regeren praktisch
onmogelijk maken. In de hui
dige Bondsdag bezit de re-
gringscoalitie een gewone
meerderheid. In de Bondsraad
(de vertegenwoordiging van
de verschillende deelstaten)
hebben CDU en CSU een
meerderheid. Als de christen
democraten door winst in de
komende verkiezingen een
twee derde meerderheid in de
Bondsraad krijgen en die
kans is vrij groot dan zijn
zij in staat een groot deel van
het regeringswerk stil te leg
gen, zonder dat SPD en FDP
daar iets aan kunnen doen.
Niet zo vreemd dus dat de
stemming in het kamp van de
CDU en CSU vrolijk is. De
Unie-partijen ruiken meer dan
ooit de kans om eindelijk weer
eens uit hun frusterende posi
tie van jarenlange oppositie te
komen en hun eigen politiek
hoe vaag die ook mag zijn
uit te kunnen voeren.
Gevaarlijk
De stembussen worden in ge
reedheid gebracht in Neder-
Saksen (maart). Hamburg
(juni), Hessen (september) en
Beieren (oktober). Beieren en
Neder-Saksen, beide geregeerd
door de christen-democraten,
kunnen de verhoudingen niet
sterk veranderen. In de stad
staat Hamburg geldt op de eer
ste plaats de vraag of de libe
ralen, na vier jaar geleden uit
het parlement te zijn gegooid
weer de kiesdrempel kunnen
halen. Maar ook binnen de
OPD, waarvan de absolute
meerderheid in Hamburg nog
geen direct gevaar loopt, is iets
van een soort angst waar te
nemen. De gebeurtenissen
rond de atoomcentrale Brok-
dorf en de smadelijke neder
laag van „glamourboy" burge
meester Klose, gevolgd door
hevige interne partij-onlusten.
hebben de SPD kippevel en
veel anti-reclame bezorgd.
Het meest benauwend is de si
tuatie in de deelstaat Hessen,
het laatste „land" in de Bonds
republiek, waar een coalitie
van SPD en FDP regeeert. En
uitgerekend hier staat het so
ciaal-liberale verbond op le
men voeten. Minister-presi
dent Borner (SPD) en zijn ka
binet hebben zich vele vijan
den gemaakt door hun onver
zettelijke houding tegenover
de omstreden bouw van de
nieuwe startbaan voor de
luchthaven van Frankfurt, in
het kielzog waarvan zich bur-
geroorlog-achtige toestanden
begonnen voor te doen. Daar
naast hebben regeringsbeslui
ten over de oprichting van een
nucleaire opwerkingsfabriek
in de deelstaat alsmede de uit
bouw van het atoomcomplex
Biblis in grote delen van de
bevolking voor onrust gezorgd.
Belangenstrijd
Voor sociaal-democraten en li
beralen in de Bondsrepubliek
ligt dit jaar een uiterst onzeke
re toekomst in het verschiet
met de kans dat zij vanuit de
provincie worden gedwongen
hun macht in Bonn te moeten
opgeven. Een stralend per
spectief voor CDU en CSU zou
men zeggen. Maar voor de
Unie-partijen doemt bij een
eventuele machtsovername in
Bonn een groot probleem op:
wie wbrdt kandidaat voor het
kanselierschap, Kohl, Stolten-
berg, Albrecht of Strauss? Het
is een hevige belangenstrijd,
die binnen de oppositie alleen
maar tot hevige en onsmakelij
ke gevechten zal voeren.
(Van onze
correspondent Dick Toet)
WASHINGTON Het
heeft alles van een span
nende, maar hoogst on
waarschijnlijke thriller.
Het enige verschil is, dat
het allemaal echt gebeurt.
Deze week is in New
York het proces gestart
tegen Jack Henry Abbott,
schrijver-misdadiger, mis-
dadiger-schrijver of vol
gens sommigen hooguit
een of zelfs geen van bei
dei*. Het is in ieder geval
alweer een zeer gerucht
makend proces, nadat
New York en de rest van
de natie zich nauwelijks
een jaar geleden vergaap
te aan de justitiële perike
len rond de moord van
het hoofd van een bekak
te meisjesschool op haar
geliefde, een gevierde en
schatrijk geworden dieet-
dokter.
Jack Henry Abbott verbleef 25
van zijn 37 levensjaren in op
voedingsgestichten en gevan
genissen. Zijn straflijst ver
meldde ondermeer een bank
overval en de moord op een
mede-gevangene. In de gevan
genis schreef hij „In the bally
of the beast", een aangrijpend
relaas van zijn leven achter
tralies, dat niet alleen de aan
dacht trok van een lezend pu
bliek, maar ook van vermaar
de auteurs als Norman Mailer.
Abbott werd in recordtempo
een gezien schrijver. Bemoeie
nissen van Mailer en andere
schrijvers leidden ertoe, dat
Abbott op 5 juni van het afge
lopen jaar vervroegd werd
ontslagen uit een gevangenis
in Utah. De weken erna ont
brak? Abbott bij geen enkele
gerespecteerde literaire party
in New York.
Op 18 juli raakte Abbott, ver
gezeld van twee oogverblin
dende vriendinhen, echter
verzeild in een ruzie met een
ober van een restaurant in
New York. De 22-jarige ober
lag korte tijd later dood op de
stoep voor het restaurant,
doodgestoken. Abbott vluchtte
en werd pas 1 september gear
resteerd in de staat Louisiana,
waar hij in een olieveld werk
te. Abbott bekende, maar zei
uil zelfverdediging te hebben
gehandeld. Het wapen, waar
mee de ober na de ruzie over
het gpbruik van een toilet zou
De openbare aanklager be
schikt over dne getuigen, die
menen gezien te hebben dat
Abbott de ober neerstak. Vol
gens *ie verdediging hebben
twee van deze getuigen zeker
niet het hele incident kunnen
volgen. Bovendien zegt de ver
dediging te kunnen beschik
ken over getuigen als Norman
Mailer, die het vertrouwen in
Abbott nog niet hebben verlo
ren en menen, dat Abbott een
deerniswekkend slachtoffer is
van een falend Amerikaans
corvee tiesy stee m
- «4
