Zakelijk
brein achter
successen
fan
^ndré van Duin
sen keiharde
(nokker
Producent Joop van den Ende
lanceert zingende
wonderkubus André Hazes
als circusartiest
André Hazes: volgend jaar trekpleister en spullenbaas tijdens de avond
voorstellingen van „Joop van den Ende's Nationale Show Circus".
len in krankzinnig hoog tempo spuien. Ik
heb niks tegen Toon Hermans en Wim
Kan. Voor mij zijn dat ook grandioze ar
tiesten, waar we zuinig op moeten zijn.
Maar als je vergelijkt, wat zij produceren
en wat André schijnbaar achteloos uit zijn
mouw schudt, zul je toch moeten toege
ven, dat André uniek Is. Nee, de TROS
mag blij zijn met zo'n medewerker".
„Denk overigens niet. dat André een mak
kelijke jongen is. Dat werken met hem een
fluitje van een cent is. Dat was misschien
zo in het begin, toen hij alles nog met Jon
gensachtige bravoure deed. In de loop der
Jaren Is hij steeds veeleisender geworden
voor zichzelf en voor anderen. Die heidens
moeilijke opgaaf om almaar leuk te zijn is
een loodzware druk, die hem angstig
maakt".
„Als producer heb ik nu de taak om hem
optimaal te laten functioneren. Dat Is geen
kwestie van een kwartje in de automaat
gooien en hopen, dat er een gulden uitrolt.
Vergeet dat maar. Het is een keihard ge
vecht, waarin wij beiden proberen om er
uit te halen, wat er In zit. Van mij wordt
verwacht, dat ik kan beoordelen, wat het
publiek wil. En met die kennis probeer ik
zijn talent te sturen. En naar mijn beschei
den mening is dat tot nog toe voor zo'n
tachtig procent gelukt".
Een schande
„Heus, als Je je niet voor mensen interes
seert, als je uitgangspunt niet is: „Het
beste is voor deze man of vrouw nog niet
goed genoeg", deug Je niet voor dit vak.
Dan ben je een centendief en moet je
bankdirecteur worden".
„Wat er nou weer met Jos Brink is ge
beurd in dat televisiespelletje „Holland-
België" is daar een sprekend voorbeeld
van. Er is met die jongen op schaamteloze
wijze gesold en gehannest. En dat is een
schande. Gelukkig is hij zelf zo verstandig
geweest om er mee te stoppen. Maar als
ik zijn manager was geweest had ik gelijk
na de eerste uitzending gezegd: „Kappen
met die handel". Het was Immers overdui
delijk, dat Brink niet past in zo'n bombas
tische opzet. Je moet een artiest, die het
moet hebben van woordgrappen niet los
laten op een zaal met 2200 blèrrende
mensen, die als gekken hun toeters en
bellen laten loeien. Als zo'n markttafereel
je voor ogen staat, moet je Barry Hughes
uitnodigen. Want die heeft ér wel de bij
passende grote mond voor".
„Het blijft voor mij een raadsel, dat de
AVRO zich niet gerealiseerd heeft, waar de
fout zat. Ze hebben in allerijl de spelletjes
wat leuker proberen te maken. Maar dat
was het punt niet. Ze hadden tevoren
moeten bedenken, dat Jos Brink zo'n pot
senmakersprogramma onmogelijk kan
presenteren. Daar is hij namelijk net even
te intelligent voor. Brink moet zich concen
treren op Babbelonië en op zijn eigen
theaterprodukties".
Wonderkubus
Joop van den Ende „Ik ben de man
voor het brede publiek" heeft Inmiddels
ook de zingende wonderkubus André Ha-
zes aan zijn voortdenderende zegekar ge-,
bonden. Volgend jaar zal deze goeddoor-
regen vertolkpr van het hevig .gein ün deer-.
Totaalprogramma
„Dat Is de reden, waarom André Hazes
het volgend seizoen bij ons circus komt
werken. Die jongen is momenteel onvoor
stelbaar populair en zal zo goed als zeker
een publiek binnenhalen, dat tot nog toe
bij ons is weggebleven. Bassie en Adriaan
nemen de middagvoorstellingen voor hun
rekening en André presenteert het pro
gramma 's avonds".
„Pas op, ga nou niet meteen rondbazui
nen, dat Van den Ende van plan is om Ha-
zes te misbruiken. Dat zou ik natuurlijk
kunnen doen. Maar dat is mijn stijl niet. Ik
voel er niks voor om die Jongen uit te mel
ken en over zeven maanden weer te laten
vallen. Dan heb ik misschien wat verdiend
mag ik asjeblieft? maar mijn circus
kan ik dan wel vergeten".
„Ik werk graag anders. Ik ga serieus pro
beren om het onmiskenbaar talent van
Hazes te lanceren in een totaalprogramma
van hoog niveau. Als zanger-presentator
krijgt hij de beste circusnummers om zich
heen, de beste entourage, uitgekiende
lichteffecten en muzikanten van formaat.
Daarnaast wordt er momenteel hard ge
werkt aan een clownsnummer, waarin hij
een werkzaam aandeel zal hebben. En als
het lukt komt-ie straks ook nog als acro
baat in de piste".
„Het moet een happening worden, die vol
le tenten trekt. Zie je het al voor je?
's Middags een huis vol kinderen, die ge
nieten van Bassie en Adriaan en 's avonds
duizend bromfietsen tegen het hek. En een
tent vol fans, die uit volle borst meezingen:
„Een beetje verliefd". Als dat geen suc
cesformule is, heet ik geen Joop van den
Ende meer".
Commerciële bulldozer
En zo heet-le toevallig al 39 jaar. Joop van
den Ende. gevreesd en bewonderd, ver
guisd en verafgood. Een commerciële bull
dozer, die van maandag tot en met zater
dag elke ochtend de echtelijke sponde
verlaat en daarna In zijn hoogsto versnel
ling doorjakkert tot 's nachts twaalf uur.
Hij begint de dag met een simpel ontbijt,
dat hij persoonlijk klaar maakt voor zich
zelf en zijn vrouw An. En om acht uur
's morgens tekent hij aan zijn bureau in
Badhoevedorp zijn eerste brief. Soms
droogt zijn haar niet snel genoeg en meldt
hij zich een kwartier later op zijn hoofd
kwartier. „Een hoge uitzondering", tekent
hij daarbij aan.
Hij rookt niet, nipt mondjesmaat aan alco
holhoudende dranken en heeft alleen zijn
werk als hobby. Vorig jaar heeft hij zich
serieus voorgenomen om te gaan fotogra
feren, maar het toestel ligt nog ongebruikt
in de kast. „Ik heb er geen moeite mee",
zegt hij, „ik ben gelukkig een uitstekende
slaper en laat me elffcjaar uitgebreid door
de medische ^mangel halen. Dan krijg ik
een zpgenaafade vliegerskeuring;, Tot nog
toëiffunctionërén alle organen ndari tévre-
denheld. Afkloppen dus maar".
In zijn jeugd was hij een fervent lid van het
5EVEDORP Dit zijn spannende
voor Joop van den Ende, de alom-
tordige, een meter negentig lange
het warrig web van de Nederlandse
liz. Opnieuw heeft hij zijn stierenek
loken en zijn duiten op het spel ge-
2 miljoen gulden investeerde hij met
lef in de film van Joep Meloen met
idgemalen troetelkind André van
als voorbestemde kassa-magneet,
laast hoestte zijn knip drie en een
ton op voor een grootscheepse, lan-
reclamecampagne en voor de 70
die vanaf deze week in even zo-
lerfandse bioscopen door de pro-
s spoelen.
itlopend op de reacties van pers en
heeft hij alvast het besluit geno-
rondom het verschijnsel Van Duin
de film te maken, die bij leven en
volgend jaar onder de kerstboom
lie schaterlach zal moeten garande-
,lk waag me niet aan een oordeel
loep Meloen", deelt hij gelaten mee,
alleen zeggen, dat ik er zelf erg
;ig mee ben. Het is in elk geval een
de richting, die wij beiden op het
ibben. André bewijst in deze film,
|j meer kan dan gekke bekken trek-
ben er van overtuigd, dat hij met
Meloen internationaal gaat scoren".
en ik zijn geboren onder het ster-
ild van de vissen. Hij op 22 februari,
en dag later. En dat schept een band.
vjenken op dezelfde golflengte en zijn
op ons eigen terrein onmogelijke
jlctionisten, die zelden met een resül-
^evreden zijn".
Ïef een voorbeeld. Een paar dagen
n hebben we een bejaardenclub uit
'dam met aanhang naar de Phono-
ot-studio in Hilversum laten komen. Dat
honderdvijftig mensen in drie bus-
wZe kregen een aangeklede koffietafel
tïken daarna naar een aantal oude te-
van André. Kosten van die
<J pak-weg vijf mille. Maar dat geld
vjer dubbel en dwars uit, want nu heb-
3iwe de beschikking over een band met
geluidsdecor, dat een komiek
3ikan wensen. Tot nóg toe kwamen de
van André op de buis met de reac-
llJiit de zaal. En daardoor wist je tevo-
x^ooit, of er genoeg lach onder zat. Je
|de mensen nu eenmaal niet dwingen
Is leuk te vinden. Maar het vervelen-
wel, dat André nergens Is, als hij
optimale lach krijgt",
alen we bij de montage zelf, welke
leunende geluiden bij elke scène
Een vette lach, een loeier, een
een grinnik of een zenuwhinnik: we
in ze allemaal in voorraad. André
dus voortaan de lach, die bij hem
een procédé, dat door buitenlandse
istations al jaren met succes wordt
ast bij tientallen producties zoals
i, Wordt U al geholpen? en de shows
icy Ball. En daarmee Is bewezen, dat
lij ingeblikte reacties de timing per-
is en het eindresultaat beter wordt".
4
!£an je strot
roducer ben je voortdurend op zoek
dat soort verbeteringen. Een produ-
5 niet de man, die zorgt voor warme
ite en belegde broodjes. Daar heeft hij
nensen voor. Als je dit vak serieus
it en dat probeer ik zit je voort-
1 tot aan je strot in creatieve pro-
i. Je denkt met een artiest mee, ver
rappen, die misschien bruikbaar zijn.
televisieserie „De Fabriek", waar de
tussen haakjes Indertijd niks in zag,
zeker tien scènes, waaraan ik mijn
tje heb bijgedragen. In Joep Meloen
dito".
Andrè al uit de periode, waarin hij
1 een bandrecorder optrad. De eer-
dat hij zijn mond open deed. was
/*ens In een programma, dat ik gepro-
léerd heb. Andrè is een natuurtalent
«een waanzinnig grote, komische uit-
dHng. Jij en ik kunnen een grap vertel
baar geen hond om lacht. Maar met
ifïles dezelfde witz krijgt hij een zaal
ttwee seconden finaal plat",
maar rustig van mij aan: André is
'Ijöon de beste komiek, die we In Neder-
I hebben. En daarbij is hij ook nog on-
Apoflljk produktief en blijft hij zijn inval
Joop van den Ende en André van Duin: op dezelfde golflengte en beiden onmogelijke perfectionisten, die zelden met een resultaat tevreden zijn.
Amsterdams Jongeren Toneel, dat zich
gespecialiseerd had in klassieke hoogvlie
gers: Driekoningenavond, Maria Stuart.
Daarnaast had hij met vrienden een caba
retgroep, waarmee ze bruiloften en par
tijen afschuimden. Ome Joop als aan-
smoezenier met courante grollen en grap
pen. Het mag achteraf geen naam hebben.
Tijdens zijn diensttijd bij de luchtmacht
begon hij een theaterbureau, dat onder de
vleugels van de Welzijnszorg de parate
hap tracteerde op onversneden amuse
ment. Terug In de burgermaatschappij
werkte hij zes jaar op de decorafdeling
van de Nederlandse Opera, waar hij leer
de, hoe je een theaterproduktie moet aan
kleden.
Daarna begon het grote werk. Voor de te-
levisieproduktie van Ted de Braak „Met
liedjes het land in" huurde hij zalen, die hij
daarna, compleet met consumpties en ver
plichte garderobe, aan de NCRV leverde.
„Soms zat er een winstje tussen van vijf
honderd gulden", herinnert hij zich met
smaak. „Soms schoot ik er tweehonderd
gulden bij in. Alle begin is nou eenmaal
moeilijk".
Op uitnodiging van KRO-regisseur Warry
van Kampen nam hij vervolgens de pro-
duktie van „Citroentje met suiker" voor
zijn rekening. In die tijd was hij ook al het
onzichtbare brein, dat met commerciële
klinkers de weg plaveide voor Imca Mari
na, Sjakie Schram. Frans van Dusschoten
en Andrè van Duin.
„Het is een kwestie van feeling", meent hij
met stelligheid. „De oude theaterrot Flink
uit Den Haag heeft ooit tegen me gezegd:
„Succes kun je niet beredeneren. Dat ruik
je. Je moet het in je vingertoppen voelen".
En hij had gelijk. Ik kan achteraf ook niet
zeggen, waarom ik rotsvast geloofde in
een peperdure produktie als Cyrano. De
vakmensen verklaarden me voor gek,
maar in Den Haag had ik wel twaalf avon
den het Congresgebouw vol. Dat waren
twaalf maal 2200 mensen. Welke directeur
van een gesubsidieerd gezelschap kan me
dat nazeggen?"
Hart en ziel
„Elke theaterproduktie blijft natuurlijk een
gok. Ook ik kan morgen lelijk in de fout
gaan. Maar toch, als je met hart en ziel
aan iets werkt, wordt het zelden een flop.
Waarom, denk je, zijn de grootste actrices
en acteurs van Nederland met mij in zee
gegaan? Kelen als Ko van Dijk, Guus Her
mus, Mary Dre^selhuys? Omdat ze wisten,
dat ik even bezeten van theater ben als zij
zelf. De successen van „Twee op de wip"
en „Slippers" zijn echt niet uit de lucht ko
men vallen. Dat was ook geen natte-vin-
ger-werk. Daar is op alle fronten aan ge
ploeterd".
„Mary Is nu op tournee met het stuk „Ha
rold and Maude". En overal speelt ze voor
uitverkochte zalen. Voor de serie voorstel
lingen, die ze deze maand in Den Haag
geeft, zijn nu al bijna geen plaatsen meer
te krijgen. Dat bewijst, dat het publiek een
neus heeft voor kwaliteit. De mensen wil
len ondanks de Inflatie best nog een twin
tig gulden neertellen voor een avondje-uit.
Maar ze eisen dan wel bij voorbaat zeker
heid. Ze wensen geen risico's te lopen.
Pas als je ze bij voorbaat een fijne avond
kunt garanderen, komen ze".
„Als je Mary aan het werk ziet, kun je je
overigens niet voorstellen, dat ze in januari
vijfenzeventig wordt. Op het toneel speelt
ze haar leeftijd schijnbaar moeiteloos weg.
Mary is een vrouw, die me mateloos blijft
boeien en inspireren. Daarnaast behoedt
ze me keer op keer voor uitglijpartijen.
Zorgt ze er voor, dat ik mijn niveau houd.
Met haar heb ik zo'n zelfde affinitiet als in
dertijd met Ko van Dijk. Ko was voor mij
ook één machtig brok inspiratie. Een spar
ringpartner uit duizenden. Ik denk nog vrij
wel dagelijks aan hem".
Harde rotzak
Op een andere wijze is hij ook nog steeds
bezig met Jeroen Krabbé, die na een ja
renlange samenwerking vertoornd af
scheid van hem heeft genomen. De ruzies
tussen beiden zijn toen in de roddelpers
tot kwaadaardige proporties opgeblazen.
En dat zit Van den Ende nog steeds hoog:
„Als mensen je opeens gaan kwalificeren
als een harde rotzak", zegt hij, „kun je dat
misschien als een compliment opvatten.
Een producent, die over zich heen laat lo
pen, wordt nu eenmaal gegarandeerd on
dergesneeuwd. Maar het blijft doodzonde,
dat ik een goede vriend heb verloren. Dat
die genegenheid tussen ons Is verdwenen
is een waarheid, waar ik moeilijk aan kan
wennen".
„Een deel van de fouten ligt uiteraard bij
mij. Ik ben in die jaren zeer veranderd.
Vroeger was ik een nog grotere zenuwlij
der dan nu. Ik was een bezeten, dolle
stier, die dwars door het behang ging. Dat
is over. Ik ben zakelijker geworden. En
harder. Het is een hardheid, die je wordt
opgedrongen door de mensen om je heen.,
En door je eigen fouten. Telkens als je
door jezelf of door anderen belazerd bent,
lever je weer een stukje spontaneïteit in".
Passé
Het is een handicap, die hem van tijd tot
tijd parten blijft spelen. Maar de vijanden,
die hij tijdens zijn bliksemopmars maakt,
neemt hij graag op de koop toe. „Er is nog
zoveel in dit vak te doen", voorspelt hij,
„neem een man als Gerard Cox. Van hem
wordt beweerd, dat hij passé Is. Nou ver
geet het maar. Hij heeft voor mij een film?
scenario geschreven, waar de kenners
straks van zullen opkijken. Nee, die komt
op een grandioze manier terug".
„Het is mieters als je aan zo'n come-back
mag meewerken. Ik herinner me, dat ik in
dertijd met de show van André van Duin
de boer opging. De schouwburgdirecteu
ren zagen er niks in. En daarom besloot ik
om er een koppelverkoop van te maken.
Als ze „Slippers" wilden boeken, moesten
ze André van Duin er bij nemen. Dat kun
je ook hard noemen, maar voor zo'n hard
heid wens ik mij niet te schamen".
LEO THURING
televisieclowns Bassie en Adriaan, die tot
nog toe het voortouw hebben genomen
van Van den Ende's circusavonturen in
schoffiesland. Circus Bassie en Adriaan
derhalve exit. Lang léve het Nationale
Show Circus.
„Bassie en Adriaan", heeft de producer
achteraf vastgesteld, „trekken een te be
perkt publiek. En daar kun je een miljoe-
nenproduktie onmogelijk aan blijven op
hangen. Toen het nieuwtje er eenmaal af
was, werden we gedwongen om vrijwel
elke dag te verkassen. En dat komt de
sfeer in een circus nooit ten goede. Je
bent voortdurend bezig met opbouwen en
afbreken. En die onrust vreet op den duur
aan de kwaliteit van je programma. Eén-
daagsplaatsen, dat heb ik aan den lijve
ondervonden, zijn de pest voor een circus.
De ellende was alleen, dat we geen andere
keus hadden".
„In Den Haag hebben we dit jaar tien da
gen gestaan. En dat waren er welgeteld
vijf meer dan in 1980. Het resultaat was,
dat we met pijn en moeite hetzelfde aantal
bezoekers in de tent hebben gekregen als
vorig jaar. Begrijp je? Op die manier kun
je een winkel, die 2,6 miljoen gulden ge
kost heeft, niet open houden".
