ankoop Russisch gas
ïog lang niet definitief
1/iï
p
aw;,
OIOIC
ieeldplaat in
983 op markt
Ondernemingsraad Swarttouw
daagt directie voor de rechter
>ezeweek
i de melkman:
d«
PvdA wil grotere rol
mensenrechten in handel
Beurs van Amsterdam
NOMIE
LEIDSE COURANT
DINSDAG 15 DECEMBER 1981 PAGINA 9
tgirocentrale
ierkt half miljard
jingen
'ERDAM De bankgirocen-
BGC) verwerkte vorige week
miljoenste bankgirobetaling
it jaar. Daarmee werden voor
Brst in het bestaan van de
meer dan een half miljard
j cties in een jaar door het
yezen via de centrale ver-
de oprichting in 1967 is er
geweest van een voortdu-
igroei. Tien jaar geleden, in
jrwerkte de BGC nog slechts
iljoen ppsten. In 1975 was dat
bijna vertienvoudigd tot
miljoen. Het heeft zes jaar
voordat een verdubbeling
aantal werd bereikt.
Weer gas gevonden
in Noordzee
AMSTERDAM Voor de derde keer
is gas aangeboord in vak K-10 van de
Nederlandse sctor van de Noordzee, zo
blijkt uit een mededeling van Penzoil
in Houston. Het bedrijf is een van de
leden van een consortium van tien
maatschappijen dat bij de exploratie, is
betrokken.
Blok K-10 ligt op circa 60 kiometer ten
noordwesten van Den Helder. Het gas
is aangetroffen op een diepte van bijna
drie kilometer. Volgens Penzoil moe
ten nog meer proeven worden gedaan
voordat de betekenis van de vondst
nauwkeurig kan worden vastgesteld.
Tarieven effectenhandel
omhoog
AMSTERDAM Met ingang van 1 januari
1982 zullen enkele in het effectenbedrijf gel
dende tarieven worden verhoogd in verband
met de in deze sector opgetreden kostenstijgin
gen. In verband hiermee zal de Vereniging
Voor de Effectenhandel het vaste bedrag van
3 dat bij elke aan- en verkoop van effecten
verschuldigd is, verhogen tot ƒ7,50.
Verder zal de Nederlandse Bankiersvereniging
in haar reglement met minimum condities de
tarieven voor in het binnenland bewaarde ef
fecten, voor wat betreft de depots met een
waarde tot 100.000 verhogen van 1 tot 2 pro
mille per jaar, tërwijl het tarief voor de grote
depots, met een waarde boven 10 min, wordt
gehalveerd van 0,4 naar 0,2 promille. Het regel-
tarief blijft ongewijzigd 2,50 per jaar fondsen-
soort, aldus de Bankiersvereniging.
KAMERVRAGEN VAN PSP
YMF, RSV en Holec lopen order mis
DEN HAAG VMF-Stork, RTSV en Holec zouden
een grote order van het Provinciaal En Gemeentelijk
Utrechts Stroomleveringsbedrijf - kortweg Pegus - mis
lopen, omdat hun offerte zeventien miljoen gulden te
hoog lag.
De PSP-er Willems heeft hierover vragen gesteld aan minister
Terlouw van Economische Zaken. Pegus zou in overleg met de
minister en met dé Samenwerkende Elektriciteits Produktiebe-
drijven besloten hebben de order aan de Nederlandse vestiging
van het Zwitserse concern Brown Bovari te gunnen.
De order omvat de bouw van een zogenaamde STEG-installatie,
waar met behulp van stoom en gas (steg) afvalwarmte van een
elektriciteitscentrale gebruikt kan worden voor bijvoorbeeld
stadsverwarmingen. Willems wil weten welk standpunt de mi
nister ingenomen heeft in het overleg met SEP en Pegus en op
grond van welke overweging hij besloten heeft de order niet
naar VMF, RSV en Holec maar naar Brown Bovari te laten
gaan.
HAAG Voorlopig
nog geen zicht op
ienstemming over
asleveranties van de
Unie aan Neder
wiet alleen de hoog
de prijs vormt nog
robleem, ook staat of
iet kopen van aard
gas van de Russen met or
ders voor het Nederlands
bedrijfsleven die zij daar
tegenover zetten. Minister
Terlouw (Economische
Zaken) verklaarde dat gis
teren in de Tweede Ka
mer die sprak over de
handelspolitiek.
Op compensatieorders van de
Russen is. vooralsnog weinig
zicht. Terlouw noemde vooral
dé leveringvan industriële
goederen door het Nederlands
bedrijfsleven een toetssteen.
Over de prijs is alleen een in
dicatie bekend: die ligt rond 40
cent per kubieke meter gas,
wat ongeveer overeenkomt
met de prijs die we zelf krijgen
voor geëxporteerd aardgas.
Zou er alsnog een contract met
de Russen worden afgesloten
dan gaat dat om ongeveer vier
miljard kubieke meter gas per
jaar.
Minister Terlouw sloot giste
ren overigens het optreden
van nieuwe tegenvallers voor
de schatkist door een verdere
vermindering van de aardgas
baten niet uit. Hij wees op het
recente Verschijnsel van de
stagnerende olieprijzen, waar
aan dé prijp van het Neder
landse aardgas is gekoppeld.
Zet deze ontwikkeling door
dan kunnen er volgens Ter-
louw nieuwe financiële pro
blemen optreden in het ko
mend voorjaar als de tussen
stand van de lopende begro
ting wordt opgemaakt, maar
zal ook het opstellen van de
begroting voor 1983 verder
worden bemoeilijkt, aldus de
bewindsman.
LGEND JAAR OP PROEF-
OJECTEN IN BEDRIJVEN
ch)HOVEN Philips begint volgend jaar met de in-
is <ctie van de beeldplaat in ons land. Eerst worden
lm aantal bedrijven proeven genomen en daarna -
atibedelijk wordt dat begin 1983 - komt de appara-
ainin de verkoop. Eerst in enkele uitvoeringen voor
^drijfsleven en daarna voor de publieksmarkt.
aar geleden al toonde Philips de eerste beeldplaatlezer. Nu
later is het apparaat gebruiksklaar. De beeldplaat wordt in
»ol|st ter grootte van een videorecorder, afgetast door een la-
al. Beeld en geluid (twee kanalen)'worden dan op een te-
:oestel geprojecteerd. Op een plaat kunnen 50.000 beelden
igen worden. En een speciale uitvoering kan zelfs een
;e encyclopedie bevatten.
heeft het systeem al twee jaar lang getest op de Ameri-
markt. Er waren wat problemen bij het vervaardigen
platen. De kwaliteit bij massaproductie liet te wensen
maar dit euvel is nu grotendeels overwonnen,
gisch vervolg op de test in Amerika is, gezien het aanbod
pgelstalige programma's, een introductie in Engeland, die
il of mei volgend jaar plaats heeft.
at de beeldplaat in ons land wordt „losgelaten" wil Philips
Eien uitgebreide catalogus van het programma-aanbod sa-
pllen. Bij het samenstellen van de voorgespeelde platen zal
pderlandse bedrijfsleven volgens Philips volop aan bod
n komen. Nu al hebben uitgeverijen en filmmaatschap-
trote belangstelling getoond. Inhoudelijk zijn de program
mers verantwoordelijk voor het door hen gebodene. Phi-
ördineert enkel het samenstellen van de catalogus en ver
de platen.
's er volgens Philips voor een combinatie
low, informatie en commercie. Wel zal toegezien worden
voorbeeld ook educatieve onderwerpen aan bod komen en
lboj beeldplaat gebruikt kan worden als naslagwerk.
:en
3el
iler voor de publieksmarkt gaat ongeveer 2000 gulden
de plaat komt op 60 a 70 gulden per stuk. De speler voor
in bedrijven kost 4000 a 5000 gulden, de plaat hierbij
trijn>p ongeveer 800 gulden. Dat is dan een langspeler van in
twee uur. De kosten zijn afhankelijk van het programma
de plaat staat.
n beeldplaat kunnen alleen bij de fabricage programma's
"imen worden. Men kan niet zelf, zoals bij een videorecor-
htstreeks van de televisie opnemen.
;ns acht men het bij philips niet uitgesloten dat er ook
ildplaatsysteem komt waarmee wel opnamen van de tele-
jelijk zijn. Maar binnenkort is dat zeker nog niet te ver-
heeft licentierechten van dit systeem verkocht aan fir-
s Gründig, MCA, IBM, Sony, Trio-Kenwood en Pioneer,
jaast hebben JVC, Akai en Hitachi een eigen systeem,
jle platen zijn wel hetzelfde en in alle apparaten te gebrui-
fioneer heeft in Japan al in oktober apparatuur op de
gebracht. Het is volgens de firma een reuze succes. Men
ht dit jaar al 25.000 spelers te kunnen verkopen.
HENK VOLMER
Eerste postzegels voor koningin
Staatssecretaris Van der Doet van Verkeer en Waterstaat heeft gistermiddag op het
paleis Lange Voorhout aan koningin Beatrix de eerste postzegels met haar eigen
beeltenis overhandigd. De postzegel onderscheidt zich van andere postzegels doordat
het portret is opgebouwd uit punten.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG,Handha
ving van de mensenrech
ten zou behalve in de bui
tenlandse politiek en het
beleid dat Nederland
voert op het terrein van
de ontwikkelingshulp,
ook in het exportbeleid
een veel grotere plaats
moeten innemen. De
overheid moet daarom
veel duidelijker aan het
bedrijfsleven maken met
welke landen uit een oog
punt van de situatie rond
mensenrechten aldaar wel
en geen handel gevoerd
zou moeten worden. Tot
dat pleidooi kwam de fun
gerend fractievoorzitter
van de PvdA in de Twee
de Kamer, A. van der
Hek, gisteren tijdens een
debat over de Nederland
se handelspolitiek.
Volgens Van der Hek is de
Nederlandse houding tweesl
achtig. Hij constateerde aan de
ene kant dat in het buiten
lands beleid en het ontwikke
lingsbeleid bijvoorbeeld geen
zaken worden gedaan met een
land als Chili, maar dat we
daar wel handel mee drijven.
Naar de mening van de PvdA
zouden er dan ook geen over-
heidsgaranties of credietfacili-
teiten gegeven mogen worden
ten behoeve van de handel
met dergelijke landen. „Wat
nu gevoerd wordt is een puur
opprtuniteitsbeleid. De linker
hand mag niet. weten wat de
rechter doet. De consistentie
ien aanzien van de mensen
rechten is zoek in het beleid",
oordeelde Van der Hek.
Hij vond bij de woordvoerders
van de grootste regeringsfrac
tie, het CDA en bij de opposi
tie, de VVD, absoluut geen
weerklank voor zijn stelling.
CDA-woordvoerder Aarts
wees erop dat dergelijke prin
cipiële verhalen alleen maar
als een boemerang op ons te
rugwerken. „Onze ethische
standpunten worden immers
door niemand gevolgd. Dan
halen ze dus ook niets uit. We
prijzen ons zelf er alleen maar
mee uit de markt. Ze schaden
dus in feite alleen maar onze
eigen handelspositie en econo
mie", aldus Aarts. Hij wees in
dit verband op het feit dat het
progressieve Zweden onlangs
alle credietfaciliteiten weer
van toepassing heeft verklaard
op de handel met Chili.
Staatssecretaris Dik (buiten
landse handel) gaf blijk even
min warm te lopen voor de so
cialistische wensen. Volgens
hem is het praktisch ondoen
lijk dat een regering het be
drijfsleven regelmatig voor
houdt met welke landen geen
en met welke landen wel za
ken gedaan mogen worden.
Amerika
verhardt
houding
tegenover
textiel-
exportlanden
GENEVE Het begint er
steeds minder op te lijken dat
er in Genève nog overeen
stemming te bereiken valt
over de verlenging van de in
ternationale textielovereen-
komst die bekend staat als het
MVA, het multivezelakkoord.
Gisteren liet de Amerikaanse
afgevaardigde naar de onder
handelingen in het textielco-
mitè van de GATT (Algemene
Overeenkomst voor Tarieven
en Handel) weten dat Was
hington is teruggekomen 'van
zijn aanvankelijk nogal soepe
le standpunt.
De textielexporterende landen
in de Derde Wereld verlangen
van de rijke, geindustrialiseer-
de landen in het Westen dat ze
hun beperkingen op de invoer
van textiel afschaffen. De Ver
enigde Staten voelden aanvan
kelijk wel voor een ongewij
zigde verlenging van het
MVA, wat zou inhouden dat
de textjelleveranciers in de
Derde Wereld elk jaar zes pro
cent meer aan de industrielan
den zouden mogen leveren.
In het overleg met de vaste
kamercommissie zei staatsse
cretaris Dik van Economische
Zaken gisteren dat de Neder
landse regering zich buitenge
woon sterk zal maken in het
overleg binnen de Europese
Gemeenschap voor de positie
van de Nederlandse textiel
handel. Hij reageerde daarmee
op vragen van de VVD-er Bol-
kestein,- die het multivezelak
koord te beschermend van op
zet vond waardoor bij menig
textielfabrikant juist de verlei
ding om alles zo lang mogelijk
bij het oude te laten, steeds
groter werd in plaats van de
prikkel tot herstructurering.
MARKTEN
slachtrunderen 1258. schapen
488. Prijzen (gulden per kg): stieren ie kwal.
8.65-9 10. 2e kwal. 8.00-8.60. vaarzen 1e
kwal. 7.40-8.40. 2e kwal. 6.65-7.30. koeien
1e kwal. 7.35-8.30. 2e kwal. 6.75-6.70. 3e
kwal. 6.35-6.70, worstkoeien 5.65-6 60, dlk-
billen extra kwal. 9.25-13.75; (gulden per
stuk): schapen 190-250, lammeren 180-250.
Overzicht (resp. handel en prijzen): slacht
runderen ruimer redelijk Iets hoger, schapen
en lammeren redelijk matig Iets lager.
PAARDENMARKT
UTRECHT
Aanvoer: 293 stuks. Prijzen (gulden
per stuk): luxe paarden 2900-3950,
werkpaarden 2150-3400. oude paar
den 1925-2375, veulens 475-1250.
hitten 675-1425, ponies 250-600; (per
kg geslacht gewichtg): oude slacht-
paarden 5.55-6.95, jonge slachtpaar-
den 5.70-7.00. Handel: slachtpaarden
vlot. ponies traag.
Positieve
ontwikkeling
bij Rodamco
ROTTERDAM Op grond
van de in de eerste negen
maanden bereikte resultaten
handhaaft de directie van het
beleggingsfonds in onroerend
goed Rodamco de eerste uitge
sproken verwachting dat de
winst uit exploitatie over 1981
niet lager zal zijn dan die over
1980. Ook wat de waarde-ont-
wikkeling betreft blijft Ro
damco voorzichtig optimistisch
gestemd.
ROTTERDAM De on
dernemingsraad van het
massagoedbedrijf Frans
Swarttouw B.V. in Rotter
dam heeft een kort geding
aangespannen tegen de
aandeelhouders en de di
rectie van het bedrijf,d at
op 23 december zal dienen
voor de president van de
rechtbank in Rotterdam.
De ondernemingsraad wil
het bedrijf via deze proce
dure dwingen de over
dracht van de onderne
ming aan een nieuw op te
richten holdingmaat
schappij op te schorten
totdat de raad avies heeft
uitgebracht. De aandeel
houders, onder wie het
concern Internatio Muller
met 37 procent, en de di
rectie zijn van mening dat
de overdracht van de zeg
genschap over de onder
neming niet onder het ad
viesrecht van de onderne
mingsraad valt.
De ondernemingsraad en de
Vervoersbonden FNV in Rot
terdam vrezen dat de plannen
van aandeelhouders en direc
tie zullen leiden tot een com
merciële en fiscale uitholling
van het bedrijf.
Volgens een woordvoerder
van de Vervoersbond FNV in
Rotterdam kan het onderbren
gen van Frans Swarttouw B.V.
in een nieuwe holding ertoe
leiden dat de financiële positie
van het bedrijf er slechter op
wordt. Volgens hem heeft de
nu door de bonden en de on
dernemingsraad aangevochten
constructie tot gevolg dat er
een scheiding plaatsvindt tus
sen kapitaal (holding) en ar
beid (Frans Swarttouw B.V.).
De medezeggenschap van het
personeel zal voorts ernstig
worden aangetast. „Wij moe
ten er alles aan doen om de
plannen van de directie en de
aandeelhouders te blokkeren",
aldus de zegsman van de Ver
voersbond FNV. Als een be
roep op de rechter niet het ge
wenste resultaat heeft dan
denkt men in kringen van de
vervoersbonden aan acties op
het bedrijf.
Volgens de ondernemingsraad
van Frans Swarttouw hebben
de aandeelhouders twee jaar
geleden ook al eens gepro
beerd de onderneming fiscaal
uit te hollen door het oprich
ten van een commanditaire
vennootschap (CV). De Ver
voersbonden FNV hebben die
poging toen in samenwerking
met de ondernemingsraad bij
de minister van justitie aan
hangig gemaakt. Dit heeft vol
gens de OR geleid tot het in
dienen van een voorontwerp
van de wet ter bestrijding van
misbruik van C.V.'s.
hoofdfondsen
Boskalis Westm
Dordtsche petr
Dordtsche pr
Elsevier-NDU
Gist Brocades
Heineken
Heineken Hold.
52.40
65.50
225.50
Nedlloyd Gr.
Ogem Holding
Unilever
Ver.Bez.VNU
Volker Stevin
WUH
111.20
142.70
138.50
37.70
19.70
227.00
150.50
48.70
28.50
28.10
40.00
overige aandelen
Ant. Brouw.
Ant. Verl
Ass St. R'dar
Ifydenst C
Caland Hold
id 6 pel cert
CSM
CSM crt
Ceteco
Goudsmit
Hagemel|er
110.00
220,00b
200,00a
15.50e
345.00
52.00
85.00
177.00
178,00
37,80
102,00
30,20
76,00
24,90
49,50
162,00
54,50
197,00
126,50
19,70
40.00O
204.00
220.00b
200,00a
60,00
79,00
680.00
68,00
16.50e
336,00
52,00
85,50
45,00
298,00
131,00
178,00
178,00
35,00
34,00e
212,00
1310,00
72,70
72,20
Naarden
Naett
Nagron
Ned. Crediet
NEFIT
Ned. Scheep
Ned. Springsl.
id 6 cum
Hon. Ned. Pap
Krasnapolsky
Landrè Gl
Leids. Wot
Macintosn
Maxwell Petr.
15.60
96,00
10.10
164,0i
67,30
37,00
101.00
29,20
72,00
39,70
275.00a
35,00
110,00
50,00
61,00
24,70
50,00
162,00
52,50
197,00
127,00
94,50
19,70
41,20
204.00
62,00
82,00
91.00
54.00
206,00
Rohte Jisk
Rommenholl.
Rijn-Schelde
vfhamlTButl
America Fnd
Leveraged
Sumabet
Tokyo PH(S)
Tokyo PH
Uni-lnvest
44,20
1460,00
4,50a
610,00
340.00
25,10
100.00b
166,00
35.80
1030.00
192.20
3350.00
85.00
17.50e
36,00
13,00
161,00
275,00
70,00
68.00
740,00
93,00
36,50
77,00
65,10
25,50
35,00b
160,00b
37,20
70.50
54,50
85,00
37,70
26.20
12,00a
31,50
21,50
61,00
14,20e
101,00e
157,00b
1135,00
100,50
517.00
42,50
169,00
233,00
97,50
145,50
103,20
980,00
610,00
335.00
17.60
42,00e
148,00a
70,00
91,80
285.00
30,30
70,00
71,00
715,00
37,50b
75,60
46,00
36,00
73.20
54.00
85,50
62,00
15,00
103,00
175,50
152,30
121,50
1165,00
99,00
517,00
169,00
230,00
97,00
beurs van New Yerk
Citicorp
Cons. Edison
Du Pont
Eastm. Kodak
Ford
Gen. Electric
Gen. Motors
Goodyear
35 1/8
2 3/4
58 3/4
27 5/8
22 3/4
24
35 1/4
3 1/2
26 1/8
32 1/2
39 1/2
59 5/8 58
38 36 7/8
18 1/2 18 1/2
35 3/4 35 3/4
13 7/8 13 5/8
54 1/4 53 1/2
Nabisco Brands
S. Fe
Shell Oil
South. Pac.
Standard Oil
u's 6 steel
Unlroyal
Un. Brands
Westinghouse
87 1/2
25 1/2
29 7/8
17 5/8
25 1/2
36 3/8
42 5/8
26 3/8
18 5/8
29 3/8
37 1/2
31 1/4
25 1/8
35 3/8
22 1/2
15 7/8
44 1/2
40 1/2
buitenlands geld
(Prijs in guldens)
Amerikaanse dollar 2.46
Engelse pond 4.54
Belgische tr. (100) 5.47
Duitse mark (100) 108.00
Hal. lire (10.000) 19,50
Portugese esc. (100) 3.30
Canadese dollar 2.06
Franse fr. (100) 42^00
Zwitserse fr. (100) 134.OO
2.56 Zweedse kroon (100)
4.84 Noorse kroon (100)
5,77 Deense kroon (100)
111,00 Oostenr. sch (100)
22.50 Spaanse pes. (100)
4.00 Griekse drachme (100
2,16 Finse mark (100)
45,00 Joegosl. dinar (100)
137,00 Ierse pond
43.00
41,75
32.25
Gecompliceerde
beurs door Polen
AMSTERDAM De beurs had gisteren te maken met een ge
compliceerde situatie. In verband met de ontwikkelingen in Po
len trok de dollar sterk aan tot boven de 2.50. Op de wissel
markten was sprake van een zenuwachtige handel zonder dat er
overigens veel omging. Normaliter trekken de internationale
fondsen op een hogere dollar aan, maar daarvan was nu geen
sprake. Hoewel de handel erg kalm bleef, wat onder meer aan
het winterse weer werd toegeschreven, gingen de meeste note
ringen naar beneden. Geruchten, dat de staatslening waarop
vandaag kon worden ingeschreven mogelijk een hogere coupon
zal krijgen, drukten veel obligaties fors omlaag, in sommige ge
vallen bijna tot een vol punt.
Unilever moest ongeveer 1 inleveren op 150.50 en KLM ging
zelfs bijna 3 omlaag op 95.50. Akzo zakte een halve gulden tot
22.20 en Hoogovens moest 80 cent terug tot 15.60. Philips zag
zich 30 cent ontgaan op 19.90 en Kon. Olie was bijna 1 lager
op 90. Ook de grote banken lagen zwak in de markt. ABN en
Middenstandsbank gingen elk ƒ1.50 omlaag op ƒ283.50 resp.
ƒ138.50, terwijl Amro Bank ƒ1.30 goedkoper werd op ƒ52.10.
Westland-Utrecht Hypotheekbank daalde ƒ2.50 op ƒ66.50 en
Friesch-Groningsche 60 cent op 46.70.
De verzekeringswaarden lagen eveneens gedrukt. Ennia moest
1.50 terug op 116, Nationale Nederlanden 1.10 tot 111.20 en
Amev 20 cent op ƒ84.90. Van de bouwers ging HBG 70 cent om
laag tot ƒ72.10 en van de uitgevers gaf Elsevier-NDU een verlies
te zien van ƒ2.30 op ƒ133.20.
Elders op de actieve markt was voor Ahold een verlies wegge
legd van f 1.30 op ƒ58.70. Heineken gaf ruim 1 prijs op 46.50
evenals Nedlloyd op 143.50. Pakhoed moest een gulden terug
op 40.20, maar Ogem was op 2.40 goed prijshoudend.
Op de lokale markt zakten veel koersen als bakstenen. Gelatine-
-Delft kwam 10 lager niet tot verhandeling en Braat Bouwstof
fen "bleef 5 lager op ƒ75 onverkoopbaar. Van der Giessen-De
Noord'verloor 4.50 op ƒ110.50 en Borsumy verspeelde even
eens 4.50 op./91. ADM-Beheer en IHC-Inter daalden elk 5
tot ƒ135 en 160 en Batenburg moest 9 terug tot ƒ336. Flauw
waren verder ACF, Macintosh, Buhrmann, Emba, Oce-van der
Grinten en Gero. Pont's was 4 in herstel op 40 en Fokker
ging 1.80 hoger van de hand op 37.30.
Op de actieve markt bleef de koers van Kon. Olie zich beneden
waarts bewegen en het verlies liep op tot 1.40 op 89.50. Na de
eerste periode was de algemene ANP-CBS index bijna een punt
gedaald tot 85.3.
