tentree levert circa ton op
Cruijff
stuwt
Ajax
FC DEN HAAG SPEELBAL VAN AZ'67
3
MX GEEFT MINDER TOESCHOUWERS OP
frontaal
MAANDAG 7 DECEMBER 1981
onze verslaggever)
VTERDAM - Het was
nauwelijks waar-
ibaar intermezzo-tje
nababbel die Johan
kjfff afstak na zijn ge-
[gde rentree in De
Slechts diegenen
de om de maestro
jenklonterende groep
imensen en andere
ingstellenden die zich
dichtst in de buurt
de op zachte toon
tende vedette bevon-
konden het opvan-
Plotseling drong een
iTERDAM Of Johan
Iff voor Ajax inderdaad
verlosser, zoals hij werd
jemd in zijn tijd bij Bar-
Kia, zal worden is nog
lijk te voorspellen. Een
was wel dat de ooit zo be-
Dokte voetballer de 6tem-
j én het publiek terug-
Iht in De Meer. Bovendien
rde de rentree van Cruijff
een zege van 4-1 op te-
het verrassend sterk ope
nde Haarlem, zodat de te-
leer van de 'verloren
I' in alle opzichten ge-
gd mocht worden ge
ïnd. Dat gold ook voor Jo-
Cruijff persoonlijk. Zijn
lerking kort na afloop „Ik
met een minder optreden
tevreden zijn geweest"
wat dat betreft boekde-
typerende uitlating van de
over voetbal altijd zeer
SCh uitende (ex-)vedette.
rentree^a^ een'bergpad
ie dagv\ "aHi?een blikTn
innerlijk. Johan Cruijff, die
rweek verklaarde dat als
de transactie met Ajax
zou zijn rondgekomen hij
waarschijnlijk zou zijn ge
it met voetballen, wilde
nadrukkelijk een succes
ten van zijn heroptreden in
Watergraafsmeer. Daartoe
irde hij niet alleen zelf na
stilstand van ongeveer een
jaar op een onverwacht
onerende wijze, maar werd
levens toe in staat gesteld
opofferend werk van eni-
i zijn ploeggenoten én de
Hling van Haarlem. Door-
ja) die factoren meewerkten
Cruijffs herverschijning
doorslaand succes. Dat
extra cachet kreeg door
rijze waarop hij de ope-
treffer voor zijn rekening
j, op een manier waarop hij
nt lijkt te hebben: met een
keloze techniek en getui-
van een bijna ongeëve-
jrd inzicht.
'zette niet alleen de kroon
Cruijffs optreden, maar
cht tevens het publiek in
flard van een radio-uit
zending door tot de drom
mensen in de perskamer.
„Alle mensen zijn tevre
den naar huis gegaan",
klonk de stem van radio
verslaggever Jack van
Gelder. „Heeft iemand ze
geteld?", reageerde
Cruijff onmiddellijk, met
een grijns op het nog im
mer afgetrainde gezicht.
De opmerking van de door ze
ker 28.000 kijkers weer aan de
borst gedrukte Jople was ech
ter een veelbetekenende. Hij
hield direct verband met de in
teressante vraag hoe veel Jo
han Cruijff voor zijn eerste op
treden na ruim acht jaar in de
hoofdmacht van Ajax zou heb
ben verdiend. Naar verluidt
kan de ooit als Verlosser aan
geduide voetballer van het be
drag dat iedere extra toe
schouwer voor een entreekaar
tje neertelt de helft op zijn
bankrekening laten bijschrijven
oftewel vijftig procent van dat
deel van de recette dat niet
door Ajax was begroot is voor
Cruijff.
Gisteren kwamen op het com
petitieduel met Haarlem, dat
was begroot op een recette
van 10.000 toeschouwers, ze
ker 28.000 belangstellenden
af. Kassa voor Ajax, kassa
voor Cruijff, die aan zijn ren
tree alleen al door de clausule
van de vijftig procent van de
'meerrecette' naar schatting
een kleine 90 mille heeft ver
diend. Of zou hebben ver
diend. Want hoewel De Meer
vrijwel geheel was uitverkocht
presteerde de leiding van Ajax
het om op het nieuwe electro-
nische scorebord na de pauze
een aantal toeschouwers van
23.000 op televen. Of Cruijff
of de fiscus daarmee om de
tuin moest worden geleid moet
maar even in het midden wor
den gelaten.
Overigens heeft Cruijff voor
zijn eerste wedstrijd weer voor
Ajax méér verdiend dan die
negentig mille. Want ook con
tractueel verdient hij een be
paald bedrag, terwijl hij in de
winstpremie eveneens mee
deelt. Kortom, een lucratieve
middag voor Ajax en voor
Cruijff. Overigens treffen Ajax
en Cruijff het niet dat voor de
Meerclub nu twee uitwedstrij
den op het programma staan:
NEC en Feyenoord. Deze beide
clubs kunnen nog keurig even
meeprofiteren van het Cruijff-
effect, vervolgens treedt de
winterstop in waarna het af
wachten is of Amsterdam en
omgeving nog steeds zo warm
loopt voor de vedette.
Johan Cruijff is gedemarreerd, Gerrie Kleton en Chris Verkaik hebben het nakijken terwijl scheidsrechter Keizer
toekijkt.
een ongekend goede stem
ming. De fans waren al 'vol
verwachting' over het optreden
van de maestro, zijn eerste
verschijning tijdens de war
ming up had al een enthousi
asme tot gevolg dat veel be
loofde voor de wedstrijd zelf.
Toen ook Cruijff zelf alle regis
ters open trok en zijn 'directe
opponent' Gerrie Kleton hem
daarbij nauwelijks „een stro
breed in de weg legde, was
aan alle voorwaarden om er
een succes van te maken vol
daan. „We waren hier geko
men om er een positieve wed
strijd van te maken", verklaar
de zowel Kleton als trainer
Hans van Doomeveld van
Haarlem later. Haarlem deed
dat in alle opzichten, ging uit
van de eigen, niet geringe mo
gelijkheden en kon gedurende
lange tijd in het duel minstens
de evenknie (en soms zelfs
meer) zijn van Ajax. Het resul
taat was een uiterst onderhou
dend duel, waaruit helaas kort
na de pauze het wedstrijdele
ment grotendeels verdween
doordat de Haarlemse voor
stopper Pieter Huyg een onge
lukkig moment kende door de
bal uit een passje van Ling
achter de eigen doelman te
werken. Ajax, waarin Oisen en
Vanenburg veel vuil werk op
knapten voor Cruijff - hetgeen
de maestro na afloop verleidde
tot complimenten aan beider
adres -, kwam er door in ge
wonnen positie. Hetgeen nog
niet onmiddellijk inhield dat de
Amsterdamse ploeg direct als
geheel een herboren indruk
maakte. Trainer Kurt Linder
memoreerde zelfs na afloop
van een aantal goede individu
ele acties, maar van een hape
rend collectief optreden.
„Cruijff heeft gespeeld zoals ik
had verwacht", deelde Linder
mee. „Pas de laatste twintig
minuten liep het een beetje
zoals het eindelijk moet. Daar
voor ging het zoals de laatste
weken, niet goed. Cruijff speel
de, het feit in aanmerking ge
nomen dat hij maanden, mis
schien zelfs wel jaren, geen
wedstrijden meer op dit niveau
heeft gespeeld, goed. Ik hoop
en verwacht dat hij de komen
de tijd meer binding aan de
ploeg kan geven door zijn gro
te inzicht".
Inzet
Johan Cruijff zelf sprak met
klem tegen dat hij al zo lang
niet meer met zo veel inzet had
gespeeld. „Ik heb me altijd
waar dan ook volledig ingezet.
En als het tijdens mijn optre
dens bij Levante, in Milaan en
bij de Washington Diplomats
niet zo liep als het moest, had
dat andere oorzaken. Maar die
zijn nooit voldoende tot de bui
tenwacht doorgedrongen".
Waarop Cruijff desgevraagd
slechts één oorzaak voor min
dere prestaties in den vreemde
aanvoerde. „Ik was nü fit", zei
hij kortaf, elke vorm van dis
cussie verder afkappend.
De heropvoering van de 'Johan
Cruijff-show' kon, daar be
stond geen twijfel over, voor
een groot deel op het conto
van Haarlem worden geschre
ven. Door het positieve optre
den van de ploeg van Van
Doorneveld kon de 'oude mae
stro' weer schitteren als in zijn
betere dagen. Maar wat als
straks ongetwijfeld een van
minder positieve intenties be
giftigd team Ajax opwacht, met
een mandekker aan Cruijff ge
plakt. „Dan moet het tactisch
gewoon anders worden ge
speeld", stelde de meester
simpel. „Dan zal ik me verder
moeten laten terugvallen,
waardoor anderen dan weer
kunnen profiteren". Naar zijn
zeggen ziet Cruijff niet op te
gen zo'n ongetwijfeld tot min
der etalegewerk gelegenheid
biedende opponent. „Ér moet
nog veel werk worden verzet",
bereed de maestro zijn stok
paardje. De wedstrijd tegen
Haarlem gisteren leverde aller
hande bouwstenen aan voor
die stelling. Wanf Cruijff mocht
dan de tribunes gaandeweg de
ontmoeting verleiden van een
bescheiden 'Johan-Johan' over
te gaan op het aanhankelijker
'Cruijffie-Cruijffie', een wat kri
tischer waarnemer kon niet
voorbijgaan aan het feit dat in
de schaduw van de meester
andere spelers minder tot ont
plooiing kwamen. Cruijff diri
geerde zo nadrukkelijk elke bal
naar de eigen voeten (hij was
in totaal maar liefst 56 keer
aan de bal, waarbij hij er
slechts dertien keer niet iets
goeds mee deed) dat anderen
verwelkten tot waterdragers.
Waarbij het slotkwartier overi
gens weer wat goed maakte,
waarbij de aantekening dat
Haarlem toen (bij een achter
stand van 3-0) minder nadruk
kelijk aanwezig was. Johan
Cruijff zelf zorgde er voor dat
de ontmoeting niet geheel
doodbloedde door na een ou
derwetse demarrage Wim Kieft
(die ook de vierde Ajax-treffer
nog scoorde) in staat te stellen
te doelpunten. Dat tussen de
bedrijven door Terry Hendriks
nog tegenscoorde, was slechts
belangrijk voor de statistiek.
Waarin het heroptreden van
Cruijff met een hoofdletter kan
worden opgenomen.
FRANK WERKMAN
scoreverloop: 21. Cruijff*1-0; 49. Huyg
(eigen doel) 2-0; 73. Kieft 3-0; 84.
Hendriks 3-1; 85. Kieft 4-1. scheids
rechter: Keizer; toeschouwers:
28.000. Gele kaart: Masefield (Haar
lem).
Ajax: Schrijvers; Schoenaker. Jansen,
Rijkaard, Boeve; Vanenburg, Cruijff,
Lerby, Ling (Van 't Schip). Kieft, Oi-
Haarlem: Metgod; Ma9efield, Haar,
Huyg, Nijholt; Verkalk, Kleton (Hen
driks), Van Leen, Balm; Böckling
(Blikslager). Gullitt.
HAAG Het leek wel,
toeschouwers moesten
lijven in de 22 minuten,
.resteerden nadat Kees
de stand bij FC Den
-AZ *67 op 1-4 had ge
it. Er was immers van
wedstrijd geen sprake
AZ '67 deed wat het
FC Den Haag liep van
|kastje naar de muur. Dat
stand geen verandering
erging was te wijten (oh
kt FC Den Haag) aan het
dat de Alkmaarse forma-
nauwelijks de helft van
r vermogen wenste te be
ien.
nals vorig seizoen demon-
Orde AZ '67 zijn praktisch
fecte positiespel. Bewonde-
I oogêt de Noordhollandse
jg er wel mee, maar weekt
leen enthousiasme mee los.
is het gevolg van de emo-
jze wijze, waarop de man-
Ippen van trainer/coach
Jrg Kessler zich plegen te
lifesteren. Vandaar, dat het
de amusementswaarde
eren in het Zuiderpark snel
gedaan, toen AZ zijn over-
e surplus aan kwaliteit tot
.jukking ging brengen in de
-Verhoudingen. „Als het 1-8
jzijn geworden, was er niets
Kaan te merken geweest",
■Kessler zonder zich aan
Btspraak te bezondigen.
niveau van de bezoekers
■nderdaad mijlenver verwij-
B van dat van de gastheren.
^Ibelovend
hoon, dit er aanvankelijk
naar uitzag. FC Den Haag,
Aad Mansveld weer in de
deren, begon veel belo-
Harrie Melis leek een
ieuze middag tegemoet te
omdat hij veel sneller
k dan zijn directe tegen-
der Hans Reijnders (in fei-
ervanger voor de met een
blessure In burger geble-
Hovenkamp) en daardoor
achteren uit via een lange
i (Van Delft. Mansveld) ge-
kelijk te lanceren. Op links
Bram Rontberg Richard
der Meer een moeilijke
dag te gaan bezorgen door
dribbels en voortdurend
chen. Ook op het midden-
en in de achterhoede leek
FC Den Haag zijn zaakjes voor
elkaar te hebben.
Dit had tot gevolg, dat geen
verdediger van AZ in de ope
ningsfase een of twee linies
opschoof. Tussen het Alkmaar-
se middenveld en de verdedi
ging was een gapende ruimte,
die FC Den Haag als uitsteken
de lanceerbasis voor counters
kon benutten. Geleidelijk
dichtte de landskampioen de
hiaat. Echter, toen dit proces
nauwelijks in gang was gezet,
werd AZ met een achterstand
geconfronteerd. Harrie Melis,
naar het centrum getrokken,
produceerde in de dertien mi
nuut een oogstrelend doelpunt
via een curvend schot, waar
door het leer onbereikbaar
langs Treytel vloog. Die treffer
leek de thuisclub tot een gro
tere produktie te inspireren.
Rontberg was immers met een
kopbal na voorbereidend werk
van Van Delft dicht bij een ver
dubbeling van de marge en
Morgan vond Treytel bij een
schot op de goede plaats.
Een klein kwartiertje had het er
alle schijn van, dat de rentree
van Aad Mansveld met een be
vredigend resultaat gevierd
zou worden. De 37-jarige ver
dediger én aanvoerder (trainer
Martin van Vianen: „We had
den geen leider in de ploeg,
dat is Aad wel. Vandaar, dat
hij direct weer aanvoerder is
gemaakt".) dirigeerde in woord
en gebaar naar de juist geach
te posities. FC Den Haag had
alles onder controle, tot Van
der Meer, Metgod en Jonker
hun oorspronkelijke posities
verlieten en opschoven naar de
voorste linies. Toen werd FC
Den Haag onophoudelijk in
elke linie geconfronteerd met
een numerieke meerderheid
van de Alkmaarders, die bo
vendien een surplus aan erva
ring en individuele kwaliteit be
nutten. Het geschiedde zo kli
nisch, dat de combinaties niet
eens gevaarlijk leken. Toch
maakte Pier Tol na zo 'n emo
tieloze combinatie tussen Met
god en Jonker gelijk mikte de
Met een opengereten teen wordt Aad van Bergenhenegouwen per brancard van het
veld gedragen. Hij was de vervanger voor Lex Schoenmaker, die eerder krimpend
van pijn met een forse vleeswond aan de kuit naar de kleedkamer werd gebracht (zie
Inzet).
Oostenrijker Franz Oberacher
op aangeven van Tol net naast
het doel van Dido Havenaar.
Uitvallen
Met het uitvallen van Lex
Schoenmaker (hij werd wegge
dragen met een bijna twintig
centimeter lange vleeswond in
de kuit, die in het ziekenhuis
met vijftien hechtingen moest
worden dichtgenaaid) ver
dween het laatste beetje even
wicht uit de Haagse ploeg.
Weliswaar was het doelpunt,
waarop AZ nog voor rust op
een voorsprong kwam niet ge
heel vrij van een buitenspel
luchtje.'Peter Amtz stuurde zo
wel Peters als Oberacher met
een lob vrij naar het Haagse
doel (Peters scoorde). Vlak na
rust kwam een half door Mans
veld geblokkeerd schot van
Oberacher tegen de lat te
recht, doch Tol profiteerde als
nog in de rebound. Was FC
Den Haag reeds alle evenwicht
kwijt, op dat moment vloeide
het restje inspiratie ook nog uit
de botten. AZ dolde met FC
Den Haag en kon geheel zelf
bepalen hoe hoog de uitslag
zou worden. Simon van Vliet
redde bij een inzet van Obera
cher nog op de doellijn, doch
Kees Kist vond wel het Haagse
net.
Het gemak, waarmee AZ (waar
Kristen Nygaard als invaller
voor de geblesseerd geraakte
Pier Tol na lange tijd (augus
tus) zijn rentree vierde) het ra
deloze FC Den Haag naar zijn
hand zette, konden vele toe
schouwers niet aanzien. Zij
verlieten dan ook geruime tijd
voor het eindsignaal van
scheidsrechter Van Ettekoven
de tribunes.
Alsof FC Den Haag nog niet
genoeg ellende kent, moest
Aad van Bergenhenegouwen in
de 56e minuut al per brancard,
worden weggedragen. Een Alk
maarse nop had een teen van
de Invaller van Schoenmaker,
die na lange tijd met blessures
te hebben gesukkeld zijn ren
tree vierde, opengereten. Mar
co de Vroedt was zijn vervan
ger.
Joop Korevaar, die wegens
een kniebandblessure pas na
de winterstop weer in actie kan
komen en tot dan de huldiging
voor zijn 500e wedstrijd moet
uitstellen, vond toch niet, dat
FC Den Haag zich zo machte
loos te weer had moeten stel
len. „Jagen, jagen en nog eens
jagen op de bal. Maar, dan
niet met een paar jongens,
maar met z 'n allen. Dan kun je
een zo spelend AZ aan. Maar
ja, niet iedereen bij ons heeft
die grote inzet. Ik vind, dat
sommige jongeren er te ge
makkelijk over denken. Dat zie
je bij Coopertesten op de trai
ning. Daar lopen de al wat ou
deren voorop, de jongeren to
nen nauwelijks inspiratie ons
voorbij te komen. Dat moet
doorWerken op het veld".
FRANS LEERMAKERS
Scoreverloop: 13. Melis 1-0, 23. Tol
1-1, 41. Peters 1-2, 49. Tol 1-3, 68.
Kist 1-4. Scheidsrechter Van Etteko
ven; toeschouwers: 5.500.
FC Oen Haag: Havenaar; Tempelaar.
Mansveld. Van Vliet, Bouma; Treling.
Schoenmaker (Van Bergenhenegou
wen, De Vroedt), Van Delft; Melis,
Morgan. Rontberg.
AZ '67: Treytel; Van der Meer, Spel-
bos. Metgod. Reijnders: Arntz. Pe
ters, Jonker, Oberacher. Kist. Tol
(Nygaard).
Vraagtekens
De rentree van Johan
Cruijff heeft een aantal
dingen duidelijk ge
maakt, maar ook vra
gen opgeroepen. Dui
delijk werd in de eerste
plaats, dat Cruijff in ie
der geval in Amster
dam nog erg populair
is. De bijval, die de
maestro van weleer ten
deel viel, gaf dat aan.
In de tweede plaats
bleek dat Cruijff on
danks alle negatieve
publiciteit in dit jaar bij
eerdere buitenlandse
escapades, bij Levante,
tijdens een toernooi in
Milaan en bij Washing
ton Diplomats, nog wel
degelijk kan voetbal
len. Sterk positiespel
(een stokpaardje van
hem), knappe passes,
verdedigende assisten-
tieverlening, een aantal
ouderwetse demarra
ges (al waren ze be
grijpelijk minder in
aantal dan in zijn gou
den jaren), een natuur
lijke leidersrol in het
veld en een wonder
schoon doelpunt leg
den daarvan getuigenis
af. In de derde plaats
kon gisteren in De
Meer weer eens wor
den vastgesteld dat
voetbal mits 'clean' ge
speeld een boeiend
kijkspel oplevert. Dat
zelfs nóg interessant is
om naar te kijken als
het spelniveau, zoals
gisteren bij Ajax-Haar-
lem gebeurde, wat
daalt.
Haarlem komt do eer
toe er voor te hebben
gezorgd dat boven
staande feiten konden
worden opgetekend.
Geruggesteund door
een goede klassering
op de ranglijst kon
Haarlem met open vi
zier zijn door Cruijffs
aanwezigheid enerzijds
mentaal geïnjecteerde
anderzijds bij een aan
tal spelers enigszins
'verlamde' tegenstan
der tegemoet treden
en het resultaat was
een uiterst plezierig
kijkspel dat door
Cruijffs aanwezigheid
extra cachet kreeg.
Toch kunnen er achter
de rentree van Cruijff
vraagtekens worden
gezet. Bijvoorbeeld het
effect dat op de wat
lange duur zal uitgaan
van zijn terugkeer bij
Ajax. Allerwegen was
betoogd dat de Am
sterdamse ploeg over
liep van talent en in
opbouw was om op
nieuw door te stoten
naar de Europese top.
Tegelijkertijd verkon
digde de technische
6taf dat er ernstig be
hoefte was aan rust,
evenwicht en inzicht.
Gisteren bleek hoe
Ajax' jeugd zich ge
draagt als het zich in
de aanwezigheid be
vindt van de man die
Ajax ooit groot maakte:
timide, zichzelf wegcij
ferend en onzichtbare
arbeid verrichtend. Zo
lang zo'n uitwerking
resulteert in, zoals gis
teren een treffer van de
vedette en een voor-
zet-op-maat waaruit
wordt gescoord, zal
dat zonder al te veel
morren worden gepikt
door de 'aanstormen
de' jeugd. Het is de
vraag of die houding
ook gehandhaafd blijft
in wedstrijden waarin
Cruijff minder geïnspi
reerd speelt dan giste
ren. Aan alles was te
merken dat Cruijff van
de eerste wedstrijd
voor zijn 'nieuwe' club
een succes wilde ma
ken. Hetgeen lukte
dank zij de factoren
die hierboven zijn aan
gegeven. Cruijff zal
niet meer altijd zó ge
motiveerd aan het
werk kunnen zijn; hijs
nadert tenslotte ook de
35. Dan zal blijken of
het onmiskenbare ta
lent dat Ajax in zich
herbergt niet te lang is
ondergesneeuwd on
der de Cruijff-neerslag.
Nicky Morgan (10) reikt weliswaar hoger dan Ron Spelbos,
Jonker (links) deinst enigszins terug voor het stevige duel.
