mmm
r
weekpuzzel door dr. Pluizer
SCHAKENI
sterrenhemel
postzegels
F
oplossing vorige puzzel
1
ft
ft
ft
I
's
T
j
u
ft
O
J
'4
A
E
ftl_
I*
ansi
a
aEiaanaa
95312!
A
A
U
ft
E
a
E
a
a
E
ft
E
ft
3
[3
O
S3
O
9
a
a
a
K
0
&E3ES
ill
0_
fl
u
e
a
n
ft
0
e_
s
k
e
rsl
E
8
ft
I
[<1
Ï3
ft
N
T
a
hi
i
S
16,
R
N
A
A
T
ft
R
o
a
iV
i
E
A
I
ft
1
c
3
1
ft
o
R
E_
a
E
0
[a
1
A
ft
■WI
ft
O
L
m.
E
E
E
i£*
O
ft
a
m
j_|
ft
A
E
p
A
1
ftl
R
n
ft
ft
A
p
j
ft
a
ÈJ
1
e
R
n
ft
InM
ft
E
L
I
ti
NR. 48
CRYPTOGRAM
DENKSPORTEN/HOBBY
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 28 NOVEMBER 1981 PA(
T
tt
Y>
o
T
L
J
mm
1
L
t
b
L
SL
o
L
o
E
p
A.
o
E
T
S
A
A
G_
E
1.
m
u_
T-
E
L
O
D
De prijswinnaars van puzzel 47 zijn:
C. van klink. Noordeinde 119, 2371 Cl3 Roelofarendsveen.
J.L. van Heesch, Rosmolen 42, 2317 SK Leiden.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd*
Horizontaal:
1 Uiteindelijk is het een persoon
zonder inhoud (9);
6 Als die breekt bent u zelf verwon
derd! (5);
9 Vette blik (5);
10 Een ieder die een examen aflegt is
hiervan niet in het bezit (9);
11 Zo noemt u uw benen toch niet?
(9);
12 Zeeboezem waarvan men tabak
heeft (4);
15 Deze vogel behoort een ander (5);
17 Wat moet ik aan om met je te
gaan wandelen? (7);
19 Vooral in werkplaatsen beleeft
men van dat dier veel plezier! (7);
21 In dat voedsel zit men beslist niet
graag! (5);
22 Vogel uit het paradijs (4)
23 Als ik dit niet overzend ben ik
bang, dat hij in de war raakt (9);
28 Ik maak er dit van op de planken
(9);
29 De notaris is niet enthousiast voor
meubelen van dit rietsoort (5);
30 Lijn waarlangs de krijgsmacht te
rugkeert (5);
31 De bakker krijgt dit produkt door
het mengen van leem met water
(9).
Verticaal:
1 Gang van een Pool op zijn retour?
(4);
2 Is het dom hierna bezit hiervan te
nemen? (5);
3 Het meisje werd verleid door die
schat (7);
4 Schilderstuk met weinig waarde
(9);
5 Houdt de gang mij in beweging?
(5);
6 Een ieder die dit is mist haar (4);
7 Rolprentchirurg (9);
8 Hartstochtelijke ontspanning? (10);
13 Hij wil zijn positie liever behouden
bij de spoorwegen (10);
14 De heilige verzoekt om stilte (2);
16 Er komt geen eind aan die maten!
(9);
18 Hieruit kunt u opmaken, dat hij lie
ver met rijkere personen omgaatl
(9);
20 Dat dier vindt u in Laos (4);
21 Hierlangs verplaatsen zich de troe
pen in het verdedigingswerk (7);
24 Maak hem klein om er in te lactienl
(5);
25 Zulk een pleziertje brengt mij de
tranen in de ogen (5);
26 Belg in de rivier (4);
27 Zulk een geluid vindt een ieder be
slist niet prachtig (4).
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 48 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
'bij
»de<
Ier
ht
Inhalig
De cross-ruff, het over en weer
aftroeven van kaarten in ver
schillende kleuren, waardoor
ëen aantal troeven afzonderlijk
kunnen worden gemaakt, is
een bekende techniek om
meer slagen te maken dan
door middel van direct troef
trekken mogelijk is. Bij het toe
passen daarvan moeten echter
een aantal belangrijke punten
in het oog worden gehouden.
In de eerste plaats moet de lei
der er voor zorgen dat de te
genpartij niet onverwachts kan
overtroeven en troef naspelen,
want dat komt neer op twee
introefslagen minder dan waar
op was gerekend en dat kan
funest zijn. Een tweede belang
rijk punt is. dat de leider moet
proberen eerst zijn vaste sla
gen in de bijkleuren te maken
alvorens tot de cross-ruff over
te gaan, omdat de tegenpartij
anders tijdens de cross-ruff
procedure zijn kaarten in die
bijkleur(en) kan afgooien en
daarna de „vaste" slagen kan
aftroeven. Een derde omstan
digheid waarmee rekening
dient te worden gehouden
wordt in het onderstaande spel
gedemonstreerd. Zuid is te in
halig en realiseert zich niet dat
op een gegeven moment de.
verkeerde tegenstander aan
slag kan komen, waardoor zijn
oorspronkelijke plannen wor
den doorkruist:
Zuid gever.
OW kwetsbaar.
V B 109
V976432
O H
4 6
♦6 N ï842
O HB 108 wo"A
O 10975 W,0<>VB32
4 A 1073 4 VB842
A H 753
O 5
O A864
H95
Zuid opende met 1 schoppen
en noord verhoogde onmiddel
lijk tot vier schoppen, wat het
eindcontract werd. West kwam
uit met ruiten 10, die door
noord met de heer werd geno
men. Zuid dacht zijn kans
schoon te zien noords klaver
verliezer op te ruimen, ging
met troef naar de hand en in
casseerde ruitenaas, waarop in
dummy klaveren werd afge
gooid. Hierna vervolgde zuid
met harten. Oost nam met het
aas en vervolgde met troef,
waarmee hij de basis legde
voor zuids ondergang. Zuid
kan nu nog twee kaarten in
noord troeven, hetgeen met de
vijf troeven in zijn hand en de
twee ruitenslagen een totaal
van 9 oplevert. Een vrije harten
of de klaverheer zijn candida-
ten voor de tiende, maar dat
pakt verkeerd uit: de nage
speelde troef werd in noord
genomen, twee hartens wer
den in zuid en twee ruitens in
noord getroefd, waarna de si
tuatie was:
o V976
N - O
OH W O
4 A 107 Z VB8
H
H95
Uit noord werd harten ge
speeld (de leider heeft acht
slagen gemaakt) met de be
doeling hierop een klavertje af
te gooien. West kan dan har
tenheer en klaveraas maken,
maar zuid krijgt een troefslag
en klaverheer binnen. Oost
was echter zeer attent en
troefde met de 8, waarna zuid
kon inpakken: hij kon alleen
nog troefheer maken. Zuid had
zich niet om de klaververliezer
moeten bekommeren. Als hij in
de tweede slag direct harten
speelt kan oost nemen en troef
naspelen, maar zuid maakt
dan tien slagen door de cross-
ruff. Probeert u het maar.
Ladderwedstrijd (2)
Voor de tweede keer in dit sei
zoen ruim ik plaats in voor de
probleemllefhebbers. Zij kun
nen weer punten verdienen
voor de ladderwedstrijd, waar
in iedereen aan de top kan ko
men. Immers, na elke tussen
stand begint de hoogsteindi-
gende weer met 0 punten.
Deelnemers aan de wedstrijd
moeten hun oplossingen van
deze ronde vóór zaterdag 19
december opsturen naar B. J.
Nuys. Oleander 12, 2671 NN
Naaldwijk.
De vier problemen zijn weer
eerste publikaties. Twee van
Hauschild, twee van Vuur-
boom. De cijferstanden zijn:
Hauschild (5): zwart: 8/13, 15,
29, 36; wit: 20, 21, 24, 27. 33,
40 41. 43, 47; Hauschild (6):
zwart: 5, 8, 10, 14, 17/19,
22/24, 29, 36; wit: 26. 28, 32,
33, 37/39. 41, 42, 44, 45. 48;
Vuurboom (7): zwart: 3, 4, 7,
11/15, 17. 22. 30, 36; wit: 21,
24. 26. 29. 32. 35, 37, 40. 43.
45. 47. 50; Vuurboom (8): 8/10,
12. 14, 18, 21. 22, 24. 25; wit:
19. 23. 30. 33/35, 37, 39/41.
De problemen zijn niet al te
moéilijk. Dat zal in de derde
ronde anders zijn. Maar dan is
er door de Kerstdagen wellicht
meer tijd beschikbaar om de
vraagstukken te ontrafelen.
De oplossingen van de eerste'
ronde zijn. Hauschild (1): 31-27
22x31 37x17 28x48 35-30
50x28 23x43 34x3 12x21 3x26;
Hauschild (2): 25-20 26x46 40-
34 29x49 20x29 23x25 47-41
46x43 50-44 49x40 45x34
43x30 35x2; Vink (3): 31-26
22x31 26x37 16x27 37-31
27x36 46-41 36x47 38-33
47x38 33x2 38x20 gedwongen
25x3 en het voor velen (te) las
tige probleem Vink (4): 39-33
28x19 40-34 15x24 43-39
32x43 47-41 36x47 44-40
27x36 39-33 47x29 34x3 48x8
2x13 3x26 6x17 26x5 en het
eindspelletje 22-27 5-37 36-41
37-31 27x36 46x37.
Tenslotte de notatie van de
partij VitkauskaiteMitsjans-
kaja uit het Russisch dames
kampioenschap. Vitkauskaite
heeft wit. 1. 33-29 19-23 2. 35-
30 20-25 3. 30-24 17-22 4. 31-
27 22x31 5. 36x27 11-17 6. 41-
36 6-11 7. 36-31 1-6? 8. 24-191
13x33 9. 39x19 14x23 10. 27-
22 18x36 11.34-30 25x34
12. 40x18 12x23 13. 37-31
36x27 14. 32x1 23-28 15. 1-40.
VUURBOOM (7)
door
L. Hofland
Karpov-Kortsnoj (slot)
In het maandblad 'Schaakbul
letin' is deze maand een arti
kelenserie geëindigd uit een
nieuw boek van Kortsnoj. On
der de titel 'Antischaakdoet
de ex-Rus uit de doeken, on
der welke bizarre omstandig
heden zijn match tegen Kar-
pov, in 1978, heeft plaatsge
vonden. Bij het lezen van dit
boek kijgt men al gauw de in
druk, dat iedere aktie, die te
gen de zin van het Kortsnoj-
kamp was, van de KGB (Russi
sche geheime dienst) uitging.
Het plegen van een plasje, het
variëren van smaak bij yog-
hurtbakjes, het roeren in een
kopje koffie en het wiebelen
met de benen worden allen als
hulpmiddelen van Karpov aan
gevoerd. Ook de aanwezigheid
van Karpov's privépsycholoog,
de nu zeer bekende Zoekhar,
wordt uitgelegd in het voordeel
van de Russen. Deze man
wordt door Kortsnoj bovennor
male gaven aangeschreven,
waarmee hij tijdens de partij
Kortsnoj stoorde en Karpov
hielp.
Door deze gedachte gebruik
ten de Russen inderdaad
Zoekhar als intimidatiemiddel
in de fameuze laatste partij,
welke Kortsnoj in een rechts
zaak ongedaan probeerde te
maken. Maar de hoofdoorzaak
van Kortsnoj's verlies in die
bewuste partij moet allereerst
gezocht worden in zijn onge
wone openingskeuze (Pirc) en
het goede spel van Karpov.
Dat Karpov deze opening zo
goed bestreed schrijft Kortsnoj
niet toe aan de enorme kennis
van zaken, in deze opening,
van de wereldkampioen, maar
aan afluisterapparatuur in zijn
hotel en/of het verraad van zijn
secondant Raymond Keene.
Het is op dit soort momenten,
dat het verhaal van Kortsnoj
op mij een ongelukkige indruk
maakt. In 1978 waren beide
grootmeesters veruit de beste
van de wereld, wie echt de
beste was, was moeilijk te zeg
gen, daar beiden bijna elk be
langrijk toernooi wonnen waar
aan ze deelnamen. Het enige
houvast was de iets hogere
ELO-rating van Karpov, maar
dat verschil was dermate klein,
dat we in 1978 toch konden
spreken van gelijkwaardige te
genstanders. In zijn boek doet
Kortsnoj het echter voorkomen
als of zijn overwinningen te
danken zijn aan goed spel of
mentale zwakte van Karpov.
Maar de overwinningen van
Karpov krijgen het stempel
'yoghurt- of Zóekharoverwin-
ningen', m.a.w. ik was de su
perieure schaker, maar verloor
de match door bijzondere om
standigheden. Hiermee doet
hij, verblind door haat jegens
de Russen, de wereldkampioen
ernstig tekort.
In het nawoord van het boek
vertelt Kortsnoj, dat hij brieven
heeft gestuurd naar Karpov en
een regeringsfunctionaris,
waarin Rij stelde het boek, vol
met anti-Sovjetpropaganda,
niet uit te zullen geven, als zijn
gezin toestemming zou krijgen
naar het Westen te verhuizen.
Iemand die van zijn gezin
houdt, kan men zoiets toch
niet kwalijk nemen. Een colle
ga-grootmeester, die dit maar
chantage vond, kreeg dan ook
het volgende felle antwoord:
„Iemand, die mij al tientallen
jaren kent, die mijn gezinsle
den persoonlijk kent, beschul
digd mij van eèn niet-gentle-
man-like daad! Mijnheer de
grootmeester-liberaal, wordt
niet geschokt door het feit, dat
de Sovjet-Unie en de DDR
handel drijven met hun men
sen, als waren het slaven, hij
voelt geen gewetenswroeging,
dat de gezinsleden van zijn
collega-grootmeester zonder
enige grond dwangarbeiders
zijn geworden. Integendeel, hij
schaamt zich voor een collega
grootmeester, die zich ver
laagd heeft".
Over de zojuist geëindigde
match kan ik kort zijn. Korts
noj, verzwakt door het uitblij
ven van gezinshereniging, door
het boycotten van toernooien
waaraan hij deelnam en door
het klimmen der jaren, speelde
als een gewone grootmeester.
Hierdoor had hij natuurlijk
geen schijn van kans tegen
Karpov, hij verloor de kortste
en minst interessante match
om het wereldkampioenschap
uit de schaakgeschiedenis, met
62 in achttien partijen.
Voor spanning moeten we drie
jaar terug, naar de laatse partij
in Baguio City.
Karpov Kortsnoj Pirc
1.o4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 g6 4.Pf3
Lg7 5.Le2 0-0 6.0-0
Ook goed is 7.dxctei(
8.Dxd8 Txd8 9.La3, rnHnj
pov speelt liever zijr
spel. 7..Pa6 8.Lf4 Pc7 Lw
10.Te1.Lb7 11.Lc4 Allee
om de doorbraak e5. j-ar
Dit kost een belangrijkst
beter 11..Pd7. 12. I
13.Dd3! Hierna heeft 1
troeven in handen f
14.Tad1 Tb8 15.h3 Pd
want op 16.Lf4 volgt!
I7.axb5 Pb6 met
sen voor zwart.
16..La8 17.Lh6 b5
Kxg7 19.LI1 Pf6 20.axl
21.Pe2 Lb7 22.Pg3 Trf
Ta4 24.Ld3 Da8? Oveq
belangrijke finesse
25.e5! dx«5 (25..Pfxd5 km
26.Pf5+! gxf5
26.Dxe5 PxdS 27. Lxl
28.Ph4l Lc8 29.Le2 Lef?.
Pb4 31.Dxc5 Db8 32.Lfu
(beter 32..h6!) 33.DgJ
34.Td2 Pc6 35.DH6I TgfVt
Df8 37.De3 Kg7 38.Pi
39.b4 Da8 40.b5 1—0. 'lir
Venus als stralend avondlicht
De planeet Venus is een stra
lende lichtpunt aan de vroege
avondhemel en is zichtbaar
boven de zuidwestelijke hori
zon. Hij gaat ongeveer drie uur
na de zon onder. Op 29 de
cember 1981 is de smalle
maansikkel in de buurt van Ve
nus te vinden.
Ochtendplaneten
Mars, Jupiter en Saturnus zijn
's morgens vóór zonsopgang
te zien aan de oostelijke he
mel. Alle drie bevinden ze zich
in het sterrenbeeld Maagd.
Mars is net van het sterren
beeld Leeuw naar de Maagd
Zomerzegels gewijd aan Floriade '82
Enige tijd geleden werd door
de PTT het uitgifte-programma
voor 1982 bekend gemaakt.
Dit echter nog zonder de juiste
data en de waarden van de ze
gels. Ook hiervoor is nu meer
bekend en het complete pro
gramma ziet er als volgt uit.
Op 14 januari verschijnt een
postzegel van 65 ct ter herden
king van het 350-jarig bestaan
van de Universiteit van Am
sterdam. Op 26 februari wordt
een zegel van 45 ct gewijd aan
het 100-jarig bestaan van de
KNSB, de Koninklijke Neder-
landsche Schaatsenrijders
Bond.
De jaarlijkse zomerzegels
staan voor 7 april óp de agen
da: vier zegels met toeslag en
met als onderwerp de Floriade
'82 van Amsterdam. Deze ze
gels hebben een waarde van
45 20 ct., 55 25 ct., 60
25 ct. en 65 30 ct.
In 1982 hedenkt men het 200-
jarig bestaan van de diploma
tieke betrekkingen tussen Ne
derland en de Verenigde Sta
ten van Amerika. Ter gelegen
heid hiervan verschijnt op 20
april een zegel in de waarde
van 55 ct. Het Waddengebied
vormt het onderwerp voor
twee zegels in de waarden van
45 en 65 ct.
Veilig Verkeer Nederland viert
in het komende jaar haar 50-
jarig bestaan. Om dit feit luis
ter bij te zetten verschijnt op
24 augustus een zegel in de
waarde van 55 ct. De gebrui
kelijke twee Europa-CEPT-ze-
gels verschijnen op 16 septem
ber. Deze zegels hebben als
onderwerp „Oude vestingen en
vestingstadjes" en krijgen een
waarde van 45 en 65 ct.
Een langlopende postzegel van
55 ct. staat voor 5 oktober op
de agenda. Op deze zegel zal
het paleis op de Dam te Am
sterdam worden afgebeeld.
Het emissieprogramma voor
1982 wordt afgesloten op 16
november met de jaarlijkse
vier kinderzegels. Ditmaal is
het thema „Kind er. dier" en
de waarden zijn 45 25 ct.,
55 20 ct, 60 25 ct. en 65
30 ct.
Suriname bracht op 26 novem
ber de kinderzegels in de ver
koop. De serie bestaat uit vijf
bijzondere zegels, met daar
naast een blokje bestaande uit
drie zegels. Als motief koos
men voor portretten van kinde-
rPn Hit H« Vore~*ill
voor. het kind voor het kind voor.. kind
kingsgroepen: Indiaans meisje
(20 10 c.), negermeisje (30
15), Hindoestaans meisje
(50 25), Javaans meisje (60
30), en tot slot Chinees
meisje (75 35).
Het blokje bevat twee zegels
van 30 15 c. en één zegel
van 75 35 c. Alle zegels dra-
o<»n de teVst Voor hot kind"
Het ontwerp kwam van de
hand van J. Brand-Flu uit Pa
ramaribo en de zegels werden
in vijf-kleuren offset gedrukt
door Joh. Enschedé en Zonen
te Haarlem. De zegels blijven
in de verkoop tot en met 20 ja
nuari 1982.
De Zwitserse PTT brengt jaar-
liiks een reeks zeoels uit met
als motto „Pro Juventute".
Hierbij is de toeslag op de ze
gels bestemd voor liefdadige
doeleinden. Deze uit vier ze
gels bestaande serie kwam
donderdag in de verkoop.
Een zegel in de waarde van 20
10 rp. toont het wapen van
de gemeente Uffikon in het
kanton Luzern. Deze gemeente
is te vinden aan de weg Lu-
zern-Basel en telt 630 inwo
ners. Het wapen van de ge
meente Torre in het kanton
Tessino staat afgebeeld op een
zegel van 40 20 rp. Torre is
gelegen in het Bleniodal en telt
slechts 260 inwoners. Op de
zegel van 70 30 rp. ziet men
het wapen van de gemeente
Benken in het kanton St. Gal
len. Hier gaat het om een ge
meente met 2800 inwoners.
Tot slot een zegel in de waarde
van 80 40 rp. Deze toont het
wapen van de gemeente Pré-
verenges in het kanton Waadt.
Het dorp telt 3000 inwoners en
is gelegen aan het Meer van
Genève. Op verzoek van de
stichting „Pro Juventute" ver
schijnen twee van deze vier ze
gels dit jaar ook in een boekje,
dat in totaal zestien zegels be
vat.
verhuisd. De afstand tot de
aarde wordt steeds kleiner en
de helderheid van de planeet
neemt dan ook toe. Aan het
eind van december is Mars
vrijwel even helder als de pla
neet Saturnus. Op 18 decem
ber passeert de maan (dan in
laatste kwartier) de planeet
Mars aan de hemel. De kleine
afstand tussen beide hemelli
chamen is natuurlijk slechts
schijnbaar zo klein. Mars staat
in werkelijkheid veel verder
van ons vandaan dan de maan.
De maan draait in haar baan
rond de aarde en daardoor
verplaatst zij zich ten opzichte
van de achtergrond van ster
ren en planeten.
Saturnus bevindt zich even ten
noorden (boven) Spica, hoofd
ster van het sterrenbeeld
Maagd. De planeet is schijn
baar even helder als de ster.
De ster is echter moer dan een
miljoen keer zo ver weg als de
planeet. Spica staat op meer
dan 200 lichtjaar van de aarde
vandaan en Saturnus op
„slechts" een dik lichtuur (één
lichtseconde is 300.000 km).
Op 20 december passeert de
maan de ster Spica en de pla
neet Saturnus.
Een tiental graden verder naar
het oosten en nog iets lager
aan de hemel staat de stralend
heldere planeet Jupiter. Jupiter
is de grootste planeet van ons
zonnestelsel, onze aarde past
er wel duizend keer in! Met be
hulp van een verrekijker lukt
het u misschien een paar van
de maantjes van Jupiter te
zien: het zijn hele kleine stipjes
vlakbij de dikkere stip van de
planeet. Met behulp van een
kleine telescoop lukt dat heel
zeker. Jupiter is dan zelfs als
een bolletje te zien. Op 21 de
cember 's ochtends bevindt
onze eigen maan (een smalle
afnemende sikkel) zich vier da
gen ten noorden van de pla
neet.
Winter
De astronomische winter be
gint dit jaar op 21 december
Astronomische gebeurtenissen in decembfjf
10 december 15h Mercurius in bovenconjunctie. ;e -
11 dec. 00h De maan staat in het perigee.
16 dec. 15h Neptunus in conjunctie met de zon. old
16 dec. 19h Venus bereikt haar grootste helderheid. nti
18 dec. 13h Mars 3° ten zuiden van de maan. vra
20 dec. 03h Saturnus 3° ten zuiden van de maan. lei
21 dec. 06h Jupiter 4° ten zuiden van de maan. jrn
21 dec. 23h Zonnestilstand, begin van de winter. hst
23 dec. 15h Uranus 4° ten zuiden van de maan. iie
24 dec. 16h Vesta 0.1° ten zuiden van de maan. ir
29 dec. 05h Venus 2° ten noorden van de maan.
30 dec. 08h Venus stationair.
'be
Schijngestaltes van de maan:
LK: 18 dec. 05h 4? n
NM: 26 dec. 10h 10 jr
EK: 4 dec.
VM: 11 dec.
6h 22 min.
08h 41 min.
om 23.51 uur. Op dat tijdstip
precies gaat de zon - die dan
natuurlijk bij ons onder de ho
rizon is - op haar zuidelijkste
punt ten opzichte van de ster
renhemel. De weerkiite<
rekenen overigens altfcati
definitie) met 1 decemtkt
begin van de eerste
maand.
