Ontspanning duikt weer op
tussen Bonn en Moskou
Shamir voor
spoedberaad
naar Washington
SAOEDI-ARABIE GROTE
VERLIEZER OP TOP
Italiaanse christen- democraten
op zoek naar verloren positie
BEZOEK BREZJNEV SUCCESVOL GENOEMD
T^ENLAND
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1981 PAGINA 13
^arak Iaat 31
aarlgenen vrij
"32* De Egyptische president Moe-
ft gisteren 31 politici en andere
L wijlen president Sadat vrijgela-
J1 Ciioorden tot de 1600 mensen die
eptember liet arresteren, toen
tegen religieuze extremisten en
litieke tegenstanders. De stap
irak heeft velen verrast.
vaarnemers zien in de vrijlating
I J gevangenen een poging van
]om verzoening tussen de huidi-
VOOF ^phe regering en oppositie-par-
e zogaverkstelligen. Tot de vrijgelate-
ishooffen vooraanstaande Egyptena-
i is d^an de bekendste is Mohammed
Jjrmalig hoofdredacteur van het
gen Ahram
Jcene
selier-
De Egyptische autoriteiten hebben gisteren een aantal voor
aanstaande gevangenen vrijgealten, die het beleid van wijlen
president gehekeld hadden en in september gearresteerd
werden. Foto: President Moebarak (I) schudt de hand van de
voormalige hoofdredacteur van El Ahram, Mohammed Hei-
kal.
:ige Lj23t
de lid«L -
bekleil WIJSt
flaastri
„temming
latcher
and de r
luster^2n 31
Palace]
volgtiDe regering van de
na iedj deelstaat Hessen
aat. 0| verwacht het ini-
treet (actiegroepen om te
poütieleen volksstemming
inosclJkbreiding van het
'ambtfan Frankfort dit
ét klif vliegveldproject
nd gewezen. Minis-
enae t Börner (SPD)
5 ,en.jgisteren in het par-
i de 1<j je aanvraag voor
'Jlen 'Yidum niet in over-
f dat i^g is met de grond-
rijfeleiJessen. Met de toe-
lan nok/oor de bouw han-
e naclregering feitelijk in
taar lan Bonn en daarom
lag allieen volksstemming
[tent.
fn moide stap hebben de
»ese toers van de startbaan
er eepcbt tegen deze af
druk ^gediend bij het
?ste ge^tshof in Wiesba-
le riS10®510 gerechtelijke
landsevan de dee,lstaat-
oDlt» een ultsPraak n°8
.Hen op zich kan doen
.lebben zij tegelijker-
^'^ort geding aange-
;emeejn tot het tijdstip van
naar een bouwstop voor
nd jaain af te dwingen,
smier
al de'
ïwarei
m eist
doden
AGEN Ten min-
lensen zijn omgeko
ns de zware storm,
ifgelopen dagen
;-Europa heeft huis
Voor miljoenen gul-
1 schade aangericht
•uitsland, Denemar-
i in Hoeden.
land fense eiland Jutland
jrijve|6'steren duizenden
dp frug naar hun wo-
nar 1200 mensen ble-
jüs omdat hun huizen
beoerf water staan- Ook
en ma van ^wet*en wer"d
Ij-jToffen door overstro-
ri veroorzaakt door
.jen met snelheden
•tf Jkilometer per uur.
\iidkust kwamen di
ran er
B op
npeei)
tei
•fc
Pf
er
voor t—
>ns d(
de nif
onder water te
elka*>ofd
ngti
IENDAM Een da-
—pigzaak in het winkel-
i/iorLeidschenhage is
geheel leeggeroofd,
de derde keer, dat in
>en tijd in de zaak is
VI.
ters zijn door de gla-
I ifdeur naar binnen
met De schuifdeur was
Ben iligd en was met een
r eenschroeverdraaier te
ars. In de leeggerroofde
ïrstndaren slechts enkele
:ago tklede etalagepoppen
cht. leven.
/oor i
Ö>gster
dingfl
;n filr
erlani
ïn JofOOP Een vrouw
;zen. [koop is gistermiddag
de ci aanrijding overge
est afar ziekenhuis Hof-
hotogWoerden. De vrouw
de ho^nd aan het hoofd en
is aan het linkeronder-
van i
Ne,
tw
Amrweg ov
rarietfgeredei
n dei uit Ni<
Liktie(bromfie
:wee wilde de vrouw
eg oversteken. Zij
igereden door een
Nieuwkoop af-
uktielbromfietser. Omtrent
emd,lvraag tast de politie
oduc#t duister,
iefhep
ïr di
ijken
ngen
mill
!e a Een woning aan
'e Rijn kreeg gisteren
De kt bezoek. De buit be-
bedrijr 1000 gulden alsme-
om Iropas met 15 betaal-
/oor 'Een groot deel van
is vejemaakte bedrag was
ïn dvoor Amnesty Inter-
d, b De daders kwamen
iaal t>or via de brievenbus
uchMopen te maken. Uit
blijkting aan de Leeuwe-
at ste is 3000 gulden ont-
en dOe diefstal is ver moe-
en ifcds in het weekeinde
knen Eerst gisteren werd
of gedaan. Onduidelijk is
dat de dieven binnen zijn
ie jl
Duur reisje
Russische
onderzeeër
STOCKHOLM
Het reisje van de
Russische onder
zeeër, die eind okto
ber vastliep op de
Zweedse kust, gaat
de Sovjet-Unie een
hoop geld kosten.
Zweden zal Moskou
een bedrag van ruim
vijf miljoen gulden
bergingskosten in re
kening brengen.
Zoals bekend heeft
de Sovjet-Unie zich
verplicht de kosten
van de bergingsope
ratie te betalen.
Frankrijk
ontkent proef
met
neutronenwapen
PARIJS Frankrijk
heeft gisteren de be
richten ontkend, als zou
bij een atoomproef op
het atol Mururoa in de
Stille Oceaan een neu
tronenwapen tot ont
ploffing zijn gebracht.
Het ging, aldus de
Franse regering, om
een „gewone" atoom-
proef. De beschuldiging
van een proef met een
neutronenwapen waren
onder meer geuit door
de milieu-organisatie
Greenpeace.
Miljoenenhulp YS en
EG voor Polen
WASHINGTON De Verenigde Staten en de
Europese Gemeenschap hebben Polen opnieuw
extra hulp toegezegd. President Reagan gaf gis
teren toestemming voor voedselhulp aan Polen
ter waarde van meer dan zestig miljoen gulden.
Uit een verklaring van het Witte Huis blijkt
dat meel en andere graanprodukten, melk en
spijsolie ter beschikking zullen worden gesteld
aan de instanties in Polen die verantwoordelijk
zijn voor de distributie van voedsel. De afgelo
pen twaalf maanden hebben de Verenigde Sta
ten Polen voor ruim 1,5 miljard gulden aan
voedsel verkocht en geschonken. Ook de Euro
pese Gemeenschap heeft Polen voor dit en ko
mend jaar extra (voedsel)hulp toegezegd.
Rose
Kennedy
ernstig ziek
PALM BEACH
Roze Fitzgerald
Kennedy, de 91-ja-
rige moeder van de
Kennedy-familie,
is ernstig ziek op
genomen in het
ziekenhuis van
Palm Beach in Flo
rida. De bejaarde
maar nog immer
zeer actieve Ken-
nedy-moeder
klaagde over hevi
ge pijn in haar
borst.
BONN Het gisteren
beëindigde bezoek van
Sovjet-president Leonid
Brezjnev aan Bonn heeft,
zoals verwacht, geen toe
nadering gebracht in de
beoordeling van de we
derzijdse bedreiging tus
sen Oost en West. Maar de
Westduitse regering is van
mening dat Moskou be
reid is tot onderhandelin
gen en niet met onwrik
bare eisen aanstaande
maandag in Geneve de
Verenigde Staten tege
moet treedt. De sfeer in
Bonn was aanzienlijk be
ter dan tijdens het bezoek
van Helmut Schmidt aan
Moskou vorig jaar juni.
Waarnemers wijzen erop
dat de bondskanselier
weer het woord ontspan
ning gebruikt als hij het
over de verhouding tussen
de bondsrepubliek en de
Sovjet-Unie heeft.
Ondanks de schijnbare onver
zoenlijkheid van de standpun
ten (de Russen hielden vast
aan hun „bevriezingsvoorstel"
van hun eigen potentieel met
als onoverkomelijk bezwaar
voor de NAVO dat het weste
lijk bondgenootschap daardoor
in een blijvende achterstand
spositie zou worden gesteld; de
Russen verwierpen de nul-op
tie het 'wegstrepen' van de
reeds geplaatste Russische SS-
20 raketten tegen de nieuwe
Amerikaanse middellange af
standswapens, omdat daarin
geen rekening zou worden ge
houden met de Amerikaanse
en Engelse atoomwapens op
vliegtuigen en schepen in het
Westen.), ondanks deze schijn
bare onverzoenlijkheid was
men aan Westduitse zijde toch
optimistisch gestemd. In de
eerste plaatst twijfelt de West
duitse regering er niet langer
aan na Brezjnev te hebben
aanhoord, dat de Russen in
Genève serieus willen onder
handelen. Ten tweede hecht
Bonn onbetwist veel belang
aan de bereidheid van de Sov
jet-Unie het aantal van haar
middellange-afstandswapens
te verminderen.
Zo Brezjnev al de hoop had de
Bondsrepubliek wat los te we
ken uit het Atlantisch Bondge
nootschap, dan heeft Schmidt
de Sovjetleider zeer duidelijk
gemaakt dat aan de vaste ver
ankering van Bonn in het
Westerse bondgenootschap
niet kan worden getornd.
Schmidt wilde zich niet opstel
len als bemiddelaar tussen
Washington en Moskou, maar
als „vertolker". Schmidt poog
de Brezjnev ervan te overtui
gen dat het president Reagan
ernst is met ontwapening en
dat het Kremlin hem verkeerd
beoordeelde. Vooralsnog leek
Schmidt voor dovemansoren
te praten, maar het is nog te
vroeg om te beoordelen of
Schmidts pleidooien enig suc
ces hebben gehad.
Schmidt ondertreepte herhaal
delijk het belang van de factor
tijd in de onderhandelingen.
De Amerikaanse wapens wor
den immers niet voor eind
1983 in Europa gestationeerd
en dan nog alleen als er geen
akkoord komt met de Sovjet-
Unie. Brezjnev moet aandach
tig geluisterd hebben naar
deze betogen. Immers, de Sov
jet-Unie kampt met ernstige
economische problemen, in het
bijzonder op voedselgebied,
zoals Brezjnev twee weken ge
leden nog in Moskou verklaar
de. Het ligt voor de hand dat
Moskou enige verlichting op
de defensiebegroting goed kan
Bondskanselier Schmidt neemt afscheid van de Russische leider Brezjnev, bij diens
vertrek uit Bonn, terug naar Moskou.
gebruiken. Schmidt zegt de in
druk gekregen te hebben dat
de Sovjets niet onsympathiek
staan tegenover een „oplossing
in etappes", waarbij volgens de
Westduitsers de verschillende
problemen in volgorde van be
langrijkheid moeten worden
behandeld, maar hij kreeg
hierover geen toezegging
zwart op wit.
In het slotcommuniqué aan
het eind van het bezoek wordt
slechts gezegd dat er gestreefd
moet worden naar „een zo laag
mogelijk niveau van bewape
ning voor het consolideren
van de internationale veilig
heid".
Voor de bondsrepubliek is het
bezoek van Brezjnev ook op
een ander terrein een succes.
De coalitieregering van libera
len en sociaal-democraten is
de laatste tijd verscheidene ke
ren bedreigd met grote span
ningen. Schmidt heeft Brezj
nev te verstaan gegeven dat
het voortbestaan van de coali
tie samenhangt met het uit
voeren van beide delen van
het NAVO-dunbbelbesluit uit
december 1979 tot onderhan
delen en bewapenen. Bij een
val van de coalitie is een
rechtse regering van christen
democraten en liberalen een
heel wat moeilijker partner
voor Moskou.
Korte
afstandsraketten
De Verenigde Staten hebben
hun onderhandelingspositie
voor het maandag in Geneve
beginnende overleg nader ge
preciseerd. De VS zullen bij de
onderhandelingen met de Sov
jet-Unie over beperking van
atoomwapens voor middellan
ge afstand ook voorstellen het
aantal atoomraketten voor
korte afstand op het huidige
peil te bevriezen, zo meldt
onze correspondent Dick Toet.
De Verenigde Staten willen
daarmee voorkomen, dat het
plan om het aantal middellan
ge afstandsraketten drastisch
te beperken kan worden om
zeild door het aantal raketten
voor kortere afstand aanzien
lijk uit te breiden.
Volgens experts van het Ame
rikaanse ministerie van De
fensie (Pentagon) heeft het
geen zin uitsluitend te onder
handelen over de zogenaamde
„nul-optie", omdat dan com
pensatie gezocht kan worden
in andere systemen. De Sovjet-
Unie is immers bezig met het
ontwikkelen van nieuwe ra
ketsystemen voor korte af
stand, die als ze dicht genoeg
bij de Westduitse grens ge
plaatst worden, hetzelfde ef-
fekt kunnen hebben als de ra
ketten voor middellange af
stand. Met name wordt daarbij
gewezen op de nieuwe Russi
sche SS-22-raket, die een be
reik zal hebben van ruim 1600
km.
Als de Russen bereid zouden
zijn de ontwikkeling van de
SS 22 en twee andere raketten
(de SS-23 en SS-21) te bevrie
zen, dan is de Verenigde Sta
ten bereid datzelfde te doen
met de Pershing 1- en Lance-
-raketten, aldus betrouwbare
bronnen in het Pentagon.
Israël oneens met Europese deelneming aan Sinai-macht
WASHINGTON JERUZALEM De Israëlische mi
nister van buitenlandse zaken Yitzak Shamir zal mor
gen nog naar Washington reizen om met de Ameri
kaanse regering te overleggen over de problemen rond
de internationale vredesmacht in de Egyptische Sinaï-
woestijn, die komend najaar door Israël moet worden
ontruimd.
Het inderhaast georganiseerde bezoek lijkt onmiddellijk ver
band te houden met de Israëlische weigering akkoord te gaan
met de deelneming van een aantal Europese landen waaronder
Nederland, aan de vredesmacht in de Sinaï. Premier Begin van
Israël meent dat de Europese landen, die een bijdrage in het
vooruitzicht hebben gesteld behalve Nederland ook Enge
land, Frankrijk en Italië, zich niet volledig stellen achter de
Camp-David-akkoorden omdat deze landen er van uitgaan dat
de Palestijnse bevrijdingsorganisatie PLO betrokken moet wor
den bij de vredesbesprekingen over het Midden-Oosten. Begin is
fel tegen op contacten met de PLO. De uiteindelijke beslissing
over de deelneming van de Europese landen aan de vredes
macht zal zondag tijdens kabinetsberaad genomen worden.
Shamir zal in Washington ook van gedachten wisselen over de
voorgestelde strategische samenwerkingsovereenkomst tussen
de VS en Israël. Een andere uitwerking daarvan werd gisteren
aan de Israëli's voorgelegd; ze hebben daar teleurgesteld op ge
reageerd. De strategische samenwerkingsovereenkomst met de
VS werd door Reagan gelanceerd voordat de VS overgingen tot
de verkoop van vliegende radartoestellen (Awacs) aan Saoedi-
Arabië.
Extra woonlaag flats Van Duivenvoordelaan
WASSENAAR Bij de wo
ningbouwvereniging St.-Willi-
brordus bestaan plannen om,
een extra bouwlaag bovenop
de flats aan de Wassenaarse
Van Duivenvoordelaan te bou
wen. Deze ingreep moet circa
66 wooneenheden opleveren,
die ten goede moeten komen
aan de huisvesting voor jonge
ren.
Toevallig
heden
rond Lincoln
en Kennedy
(Van onze correspondent)
WASHINGTON Het
leven lijkt soms aaneen
te hangen van toevallig
heden. Meestal accepte
ren we ze zonder er bo
vennatuurlijke krachten
achter te zoeken. Soms
echter lopen de omstan
digheden zo ongewoon
samen, dat ook de meest
nuchtere ziel er door be
roerd wordt. Onlangs
kwam ik bij toeval weer
eens de ongelooflijke toe
valligheden tegen rond
de gewelddadige dood
van twee Amerikaanse
presidenten: Lincoln en
Kennedy.
Abraham Lincoln en
John Kennedy werden
beiden op vrijdag ver
moord. Allebei waren ze
in gezelschap van hun
vrouw en werden door
een kogel getroffen in de
rechter achterzijde van
het hoofd. Beiden wer
den opgevolgd door een
zuidelijke Democraat. De
naam van de opvolger?
In beide gevallen John
son. Verder werd Lin
coln gekozen in 1860,
Kennedy in 1960. Zeer
toevallig allemaal, maar
nog altijd binnen het ka
der van aardse bevatte
lijkheden.
Maar wat dan te denken
van het volgende? Lin-
colns secretaris waar
schuwde hem niet naar
het theater te gaan. Hij
deed het toch en werd
vermoord. Kennedy's se
cretaris vond dat de pre
sident beter niet naar
Dallas kon gaan. Ken
nedy ging toch en werd
vermoord. De naam van
Lincolns secretaris? Ken
nedy. De naam van Ken
nedy's secretaris? Lin
coln. President Lincoln
werd neergeschoten in
een theater, de dader
vluchtte naar een pak
huis. Kennedy werd
doodgeschoten vanuit
een pakhuis, de dader
vluchtte naar een thea
ter. Lincoln werd ver
moord in het Ford-thea
ter, Kennedy terwijl hij
door Dallas reed in een
open Ford-Lincoln.
DICK TOET
Alsnog rechten
Canadese indianen
OTTAWA In het ontwerp
voor de Canadese grondwet
zijn alsnog bepalingen opgeno
men die alle bestaande rechten
van de Canadese indianen
waarborgen. De Canadese mi
nister van justitie heeft dit be
kendgemaakt. Vorige maand
brachten Canadese indianen
een bezoek aan West-Europa,
onder meer aan Nederland,
om aandacht te vragen voor
hun problemen. Het indiaanse
volk zou, zo werd verklaard,
tenonder gaan als hun rechten
niet in de grondwet zouden
worden vastgelegd.
FEZ De korte ope
ningszitting van de Arabi
sche topconferentie werd
dinsdag voorafgegaan
door een roerige zitting.
Teneinde de onenigheid
binnen de perken te hou
den zou de Saoedische
kroonprins Fahd toen
hebben aangeboden zijn
vredesplan niet op de
agenda te zullen zetten.
Koning Hassan raakte
daarop in conflict met de
Syrische minister van bui
tenlandse zaken, Khad-
dam.
Tijdens de voorbereidende bij
eenkomst, die de ministers van
buitenlandse zaken van de
deelnemende landen zondag
begonnen waren, was al kri
tiek gerezen op het bespreken
van het Saoedische vredes
plan, dat begin augustus door
kroonprins Fahd werd gelan
ceerd. De grootste onenigheid
ontstond over punt zeven van
het plan-Fahd, dat stilzwijgend
uitgaat van erkenning van de
staat Israël. Nadat eenmaal be
sloten was het Saoedische plan
toch op de agenda te zetten,
lieten enkele staatshoofden
weten niet op de conferentie
aanwezig te zullen zijn. De Li
bische leider Khadaffy was de
eerste, die het liet afweten.
Zijn voorbeeld werd gevolgd
door de Iraakse president
Hoessein en gistermiddag
maakte de Syrische president
Assad bekend niet naar Fez te
zullen komen.
De grote verliezer in Fez is Sa-
oedi-Arabië. De Saoedische re
gering had de Arabische top
conferentie gedegen voorbe
reid en hoopte dat met de aan
vaarding van haar vredesplan
de Saoedische machtspositie in
de Arabische wereld onder
streept zou worden. Bovendien
vonden de Saoediërs het hoog
tijd voor een alternatief voor
het vastgelopen vredesproces,
zoals dat in de Camp David-
akkoorden is geregeld. Het
Standvastigheidsfront, dat ge
vormd wordt door Syrië,Libië,
Algerije, Zuid-Jemen en de
PLO, had echter gewaar
schuwd dat de tijd nog niet
rijp was voor een dergelijk Sa-
oedisch initiatief.
(Van onze correspondent
Cees Manders)
ROME In de Italiaanse
hoofdstad is gisteren een
grote bijeenkomst begon
nen van de christen-de
mocratische partij. Doel is
de partij te vernieuwen.
Sinds het eind van de
Tweede Wereldoorlog is
de Democrazia Cristiana
(DC) niet alleen onafge
broken aan de regering,
maar tevens met grote re
gelmaat het middelpunt
van schandalen geweest.
Tot volgende week maan
dag praten 400 gedele
geerden en 200 onafhan
kelijke genodigden over
de vraag hoe de partij
haar positie kan herstel
len.
Gedurende zijn voorbereiding
op de gisteren begonnen bij
eenkomst is de leider van de
DC, Piccoli, onlangs bij de
paus op bezoek geweest. Ze
hebben samen gegeten (een
gunst die de paus van alle-Ita-
liaanse politici alleen aan
staatspresident Pertini toe
stond) en lang met elkaar van
gedachten gewisseld. Piccóli
en het Vaticaan zwijgen bei
den als het graf over wat er
besproken is en daarom doen
weer allerlei geruchten de
ronde. Zo zou Piccoli op het
matje geroepen zijn en heeft
hij de paus om genade en
steun gevraagd in de moeilijke
tijd die zijn partij nu door
maakt en mogelijk nog te
wachten staat.
In welke moeilijkheden Ita-
lië's grootste partij verkeert,
bleek uit de jongste plaatselij
ke en regionale verkieizngen.
De kiezers laten het massaal
afweten. Bovendien is de lei
ding van de partij sterk ver
deeld; de verschillende stro
mingen rebelleren openlijk en
de jongeren komen in opstand
tegen de grijze partijtop. Daar
bij komt nog dat de partij voor
de eerste keer het premier
schap, de spil van de politieke
macht in Italië, aan een poli
tieke rivaal heeft moeten la
ten.
Een partij die in zo'n situatie
verkeert, kan een duwtje in de
rug en vooral van de andere
kant van de Tiber (waar het
Vaticaan ligt) best gebruiken.
Vlak na de oorlog zou het Va
ticaan er niet over geaarzeld
hebben de DC de steun te ge
ven die zij wenste. Tussen die
twee was soms nauwelijks on
derscheid te maken: de paus
ontfermde zich over het
geestelijk aspect van het mens
zijn en de DC over het politie
ke aspect, maar dan wel vol
gens de instructies van de
paus. De DC-politici gingen
geregeld in het Vaticaan te
biecht en de Italiaanse bis
schoppen lieten niet na de ge
lovigen (95 procent van de Ita
lianen) te wijzen op hun
DC-stemplicht.
In de afgelopen jaren kwam
de kentering. De banden tus
sen de DC en het Vaticaan
werden wat losser. Alleen bij
de referenda over echtschei
ding en abortus kwam de kerk
de christen-democraten te
hulp. In beide gevallen leed de
DC-politiek een gevoelige ne
derlaag. Door de komst van
paus Woytila is de band nog
wat losser geworden. In eigen
land heeft de paus de ervaring
opgedaan dat als de kerk zich
vereenzelvigt met de politiek,
haar invloed steeds geringer
wordt. Tot nog toe heeft de
paus zich dan ook verre ge
houden van de Italiaanse poli
tiek. Volgens sommigen heeft
de paus zich al definitief van
de DC afgekeerd en trachtte
partijleider Piccoli tijdens de
recente ochtendmaaltijd de
paus van dit voornemen of be
sluit, af te brengen. Anderen
zeggen dat de paus aarzelt en
dat hij eerst eens wil zien of de
DC er in slaagt zichzelf een
wat christelijker aanzien te ge
ven, wat zuiverder in de Ita
liaanse politiek te opereren
zonder corruptie en schanda
len en wat meer vrede in zijn
internationale programma te
doen. Als dit zo is, heeft Picco
li heel wat huiswerk meegek
regen. Daarom alleen al kijkt
Italië met ongewone spanning
uit naar het resultaat van de
vergadering van de christen
democraten van deze week.
