deTijd
Europese top gaat
Nederland zeer
veel geld kosten
HP
Steeds meer Nederlanders op vakantie in eigen lai
MfLiic
§g
BINNENLAND
->ai
Praatje rond de haarlg
levert geen oplossing i»
voor Europese problei:!
STERKE UITBREIDING RECREATIEGEBIEDEN NODIG
Mansion
De whisky die L/
je pakt
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 26 NOVEMBER 1981 PAGlJ
(Van onze speciale verslagge
ver Rik in 't Hout)
LONDEN Hoe de Europese
Raad, die vandaag en morgen
in Londen wordt gehouden,
ook afloopt, hij gaat Nederland
geld kosten en vermoedelijk
zeer veel. Dit blijkt uit opmer
kingen van minister Van der
Stoel (Buitenlandse Zaken),
die samen met premier Van
Agt deëlneemt aan deze vier
maandelijkse topconferentie.
Zelfs is het de vraag of ons
land, zoals tot nu toe altijd het
geval is geweest, volgend jaar
nog een batig saldo zal over
houden aan zijn lidmaatschap
van de Europese Gemeen
schap.
Hoewel men de EG niet in de
eerste plaats ziet als een club
om geld aan te verdienen,
trekt men in en rond het Cats-
huis toch een ernstig gezicht
als deze kwestie wordt aange
roerd. De cijfers liegen er dan
ook niet om. Jaarlijks in
1981 overigens niet, maar daar
komen we op terug pleegt
ons land 1100 a 1400 miljoen
gulcjen te verdienen aan het
lidmaatschap. Maar dat blijft
zeker niet zo, erkent men op
Buitenlandse Zaken. In een
tijd dat het kabinet eigenlijk
niet weet hoe de eindjes aan
elkaar te knopen, dreigt er dus
een verlies van ongeveer een
miljard gulden.
Profijt
Dat er nu nog flink wordt ge
profiteerd, heeft eigenlijk
maar één reden: het gemeen
schappelijk landbouwbeleid.
Binnen de EG huldigt men het
principe dat de boeren schade
loos moeten worden gesteld,
als zij verlies lijden op export
naar landen buiten de Ge
meenschap. Dat verlies ont
staat. wanneer de prijzen in
derde landen lager zijn dan in
de EG. Immers, de Gemeen
schap biedt haar boeren garan
tieprijzen voor hun producten.
Exporteert een landbouwer of
veeteler nu naar een derde
land met een lagere prijs, dan
past „Brussel" het verschil bij,
in de vorm van zogeheten ex
portrestituties. Een land als
Nederland, dat zeer veel uit-
voert (zuivel), vaart daar wel
bij.
Het systeem van gegarandeer
de opbrengsten heeft 'er echter
voor gezorgd dat de Europese
Gemeenschap nauwelijks geld
heeft voor andere activiteiten.
Van de rond zestig miljard
gulden, die de EG nu per jaar
van de leden krijgt, gaat bijna
veertig miljard op aan het
landbouwbeleid. Van het res
tant moeten dan ook nog eens
alle kosten van het EG-appa-
raat, dat berucht is om zijn
spilzucht, worden betaald. Wat
er dan nog overblijft is be
schikbaar voor zaken als so
ciaal en regionaal beleid. Met
dit jargon wortjt bedoeld het
verlenen van steun aan pro
bleemgebieden binnen de Ge
meenschap.
Molensteen
Vorig jaar nog meende men
dat de molensteen van het
landbouwbeleid zo zwaar om
de nek zou gaan hangen, dat
er wel maatregelen genomen
zouden moeten worden.Maar
doordat de landbouwprijzen op
de wereldmarkt veel hoger
bleken dan verwacht, kregen
de tien landen van de EG een
adempauze. Er behoefde min
der gerestitueerd worden aan
de exporterende agrariërs en
zelfs bleef er 1,4 miljard gul
den over voor andere zaken.
Maar ook daar hadden de
mensen, die graag nieuw be
leid willen voeren, weinig aan.
Het geld ging op aan achter
stallige betalingen.
Kernvraag is dus hoe we ko
men aan geld voor andere za
ken, bijvoorbeeld bestrijding
van de werkloosheid. De Ge
meenschap telt inmiddels al
tien miljoen mensen, die bui
ten hun schuld geen baan heb
ben. Een oplossing zou zijn dat
de lidstaten meer dan (maxi
maal) één procent gaan afdra
gen van wat ze zelf aan BTW
incasseren. „Als het nodig is
zulen we ons daar niet tegen
verzetten," zegt minister Van
der Stoel. Hij wijst er echter
onmiddellijk op dat andere
landen, met name West-Duits-
land en Groot-Brittannië, daar
nog steeds fel tegen zijn. Door
breking van het BTW-plafond
ziet de minister dan ook nog
niet als een uitkomst van het
hier in Londen te voeren be
raad.
Wat dan wel? Over die vraag
heeft de Europese Commissie,
het in Brussel zetelende dage
lijks bestuur van de Gemeen
schap, zich gebogen. Er ligt nu
een rapport op tafel, waarin
tal van voorstellen worden ge
daan om de begroting van de
Gemeenschap te herstructure
ren. De essentie daarvan is dat
er een rem wordt gezet op de
kosten van het landbouwbe
leid. Dat zou kunnen door bij
voorbeeld een maximum te
stellen aan de hoeveelheid
producten, die nog (volledig)
gesubsidiëerd worden. Daar
mee zou dan tevens een begin
worden gemaakt met het op
ruimen van de boterberg en de
plassen melk en wijn, die ieder
weldenkend mens om tal van
redenen al heel lang een
doorn in het oog zijn.
Twee van de deelnemers aan de Europese topconferentie, de Franse president Mitterrand en de
Griekse premier Papandreou. De Griekse eerste-minister was gisteren op bezoek in Parijs, samen
met Mitterrand is hij vanmorgen naar Londen gevlogen.
Ingewikkeld
De Nederlandse regering is
van harte bereid mee te wer
ken aan het bereiken van een
goed resultaat, aldus Van der
Stoel. Maar volgens hem lig
gen de standpunten van de di
verse landen vooral een
agrarische natie als Frankrijk
voelt weinig voor welke rem
dan ook echter nog zover
uiteen, „dat er in Londen wel
geen volledig resultaat zal
worden bereikt". Hij spreekt
van de „ingewikkeldste taak
sinds de oprichting van de Ge
meenschap". Hij zal dan ook al
heel blij zijn met een „second
best" oplossing, waarbij wel
licht resultaten op deelgebie
den worden geboekt en de rest
doorgeschoven naar de vol
gende topconferentie (in Bel
gië).
In dat geval zal het mogelijk
zijn een noodzakelijk geach
te verklaring uit te geven
over de toetreding van Spanje
en Portugal. Vooral Frankrijk
meent namelijk dat er eerst
overeenstemming moet zijn
over hoe de landbouw beheerd
moet worden, voordat er nieu
we (Meditterane) landen bij
kunnen komen. De Zuidfranse
boeren zijn zeer bang voor de
goedkope concurrentie van
hun Spaanse en Portugese col
lega's. Alle reden dus Madrid
en Lissabon, die al bang zijn
dat zij in 1984 niet kunnen toe
treden, een hart onder de riem
te steken.
Lusten en lasten
Maar ook als er een deeloplos
sing uitrolt, komt Nederland
er niet zonder schade vanaf.
De Britse premier Margaret
Thatcher zal er namelijk alles
aan doen om te bewerkstelli
gen dat het probleem van haar
land definitief wordt opgelost.
Mevrouw Thatcher meent nog
altijd dat Groot-Brittannië te
veel moet betalen aan en te
weinig terugkrijgt van de Ge
meenschap. Zo'n twee jaar ge
leden dwong IJzeren Maggie
haar collega's tot een compen
satie. Ze kreeg uiteindelijk een
bedrag van zeven miljard gul
den los, maar onder voorwaar
de dat die Regeling eind 1981
zou aflopen.
Gelukt het ook nu in het Lon-
dense Lancaster House niet
het probleem van de Britse
„lusten en lasten" op te lossen,
dan zal het Verenigd Konink
rijk ook volgend jaar nog com
pensatie krijgen voor de naar
zijn mening te hoge contribu
tie. „Dat hebben we nu een
maal afgesproken", aldus Van
der Stoel. Zijn ambtenaren
hebben berekend dat dit neer
komt op een aderlating voor
de Nederlandse belastingbeta
lers van zo'n 225 miljoen gul
den op jaarbasis. De Neder
landse regering vindt dat ech
ter een overkomelijk bezwaar.
Zij is wel bereid een „veer te
laten voor de goede zaak". Mi
nister Van der Stoel meent dat
het belang van Nederland niet
zozeer gelegen is in het geld
dat jaarlijks al dan niet uit
Brussel komt, maar in het be
staan van een zeer grote vrije
markt, gevormd door steeds
inniger met elkaar samenwer
kende landen.
(Van onze verslaggever Mare de Koninck)
jrak
BRUSSEL De tien regeringsleiders Jjjj
EG-lidstaten, zijn vandaag en morgen voor ^he
de en laatste maal dit jaar bijeen in de zogaverl
de Europese Raad, de „top" van staatshooffen
regeringsleiders. Het enige staatshoofd is d^an 1
se president Mitterrand, de overige negen zfÏÏ
nister-presidenten, al heet de betrokkene
Duitse Bondsrepubliek dan weer kanselier.'
Plaats van samenkomst is ditmaal het deftige L»33
House in Londen. Zulks in de traditie dat de üdsi
het wisselend voorzitterschap van de EG bekleJl
Europese top-ontmoeting organiseert. Dezelfde gi.
te maakte afgelopen voorjaar Nederland (MaastrijtCl
gastland.
Het is dus de Britse premier Margaret Thatcher
Londen met haar veelbesproken ijzeren hand de
dering leidt. Nou ja, vergadering... Het illustenflRl
schap is vanmiddag eerst in Buckingham Palace!
ningin Elizabeth wezen lunchen. Daarna volgtDe
klok van zes uur een beraadslaging, waarna ied|
der zijn of haar journalisten te woord staat. Oi ve
uur wacht het avondeten in Downing Street iact
maaltijd aan het slot van de eerste dag is politiei.6?11
de belangrijkste gebeurtenis. De tien regeringschP
dan echt onder elkaar, weg van vervelende ambt^an
en persmensen en dat schijnt bij uitstek het klit
zijn om zaken te doen. Vooral het afsluitende ,Jt 1
rond de haard", als er cognac wordt gewalst en reis|
tjes rook uit het kransje opstijgen, heeft in de ty <je
jaren heel wat Europese en wereldproblemen r^^u
minder beslissende wendingen gegeven. Of dat w i
den ook gebeurt valt echter sterk te betwijfeleqess
het slapen gaan plegen de vergaderaars dan nojvoo
hun ambtenaren te informeren, die in de naclrege
uren een ontwerp-communiqué in elkaar (an 1
draaien waarmee de volgende en laatste dag alljeer
ringsleiders akkoord kunnen gaan. ;ten
Ondanks al het getwist dat men vandaag en moi>de
Londen kan verwachten (zie ook: .Europese tq61^
Nederland zeer veel geld kosten') schijnt er eePchl
besluit te zijn voorgebakken om niet de indruk t££e'
ken dat de top geheel is mislukt. In het beste ge
dat betekenen dat de tien staatslieden enkele ricn00^
geven waarlangs hun ministers van buitenlandseva"
in de loop der komende maanden concrete oplos
mogen zoeken; in het slechtste geval zal het hele] bt
dat van de landbouw-EG eindelijk ook een socialort
industrie- een milieu- en een energie-gemeew, t0
zou moeten maken, worden doorverwezen naar eei
gende topconferentie. Die zal begin volgend jajn a
den voorgezeten door de man die dan premier
België, een van de kleinere EG-landen, dat al de
ste moeite heeft om de eigen eenheid te bewarei
va
Geen
gegadigde
voor
Metro-reizen
DEN HAAG De reis
organisatie Metro-reizen
te Rotterdam heeft tij
dens het overleg met
twee gegadigden geen
overeenstemming bereikt
over overname.
Vakantiegangers die al
onderweg zijn kunnen
hun reis vervolgen.
De overige geboekte pas
sagiers kunnen via hun,
reisbureaus de door hen
betaalde reissom terug
krijgen of een andere
reis boeken, aldus de
ANVR.
UTRECHT Recente on
derzoekingen hebben aariT
getoond dat de komende
jaren steeds meer Neder
landers hun vakantie
weer in eigen land gaan
doorbrengen, als gevolg
van het te verwachten
koopkrachtverlies. CRM
moet daarom 2200 hectare
meer claimen voor open
luchtrecreatie, dan tot nu
toe gedaan is.
De in de erm-nota „Struc
tuurschema Openluchtre
creatie" genoemde uit
breiding van 1800 hectare
voor openluchtrecreatie in
de periode tot 1995 zal
dan ook lang niet vol
doende zijn. In de nota
wordt namelijk veronder
steld dat het aantal in Ne
derland doorgebrachte
vakanties rond 1990 zal
zijn gedaald tot 35 pro
cent. Deze uitspraken
heeft drs. Verberg, direc
teur-generaal van het mi
nisterie van economische
zaken gisteren gedaan op
de ANWB-studiedag over
de zogeheten groene no
ta's in Utrecht.
De laatste twee jaar is het aan
tal in eigen land doorgebrach
te vakanties weer met vier
procent gestegen van 38 naar
42 procent. Naar verwachting
zal over tien jaar ongeveer 45 -
en geen 35 - procent van de
vakanties in eigen land wor
den doorgebracht. Bovendien
is de groei van de bevolking in
het Structuurschema veel te
laag geschat. In de CRM-nota
wordt ervan uitgegaan dat het
bevolkingsaantal rond 1990 op
14,4 miljoen komt; uit CBS-cij-
fers blijkt dat het inwonertal
dan waarschijnlijk 15,4 miljoen
zal zijn. Verberg: „De reserve
ring aan ruimte voor verblijfs-
accommodatie zou dus eigen
lijk gebaseerd moeten worden
op een miljoen bewoners
méér!".
„Al met al zal in de komende
jaren de economische beteke
nis van toerisme en openlucht-
recreatiein ons land verder
kunnen toenemen", zo betoog
de Verberg. De volgens hem
ndodzakelijke uitbreiding van
in totaal vierduizend hectare
zou een toename van bijna
vijftig procent betekenen, ver-
gelèken met het ruimtebeslag
van de bestaande kampeer- en
bungalowterreinen. Een der
gelijke uitbreiding zou van de
toeristische bedrijven een in
vestering van ruim anderhalf
miljard gulden vergen.
De door Verberg noodzakelijk
geachte uitbreiding van 4000
hectare betekent een kwart
procent van de totale opper
vlakte aan agrarische grond.
De toeristische aanwending
van de groene ruimte in ons
land levert vijf maal meer op
dan een hectare argrarische
grond, zo rekende Verberg
voor. Volgens de topambte
naar zou het zinvol zijn het
toerisme juist in economisch
zwakke gebieden als het Noor
den des Lands te stimuleren.
Ook de werkgelegenheid zou
er volgens hem wel bij varen:
volgens de becijferingen zou
de huidige werkgelegenheid
van 200.000 manjaren met zo'n
50.000 kunnen toenemen. Dit
is beduidend meer dan de
20.000 manjaren die in het
structuurschema worden ge
noemd.
Staatssecretaris Hans de Boer,
die de ANWB-studiedag giste
ren opende, sprak in louter
sombere bewoordingen over
de beperkte uitbreidingsmoge
lijkheden als gevolg van de fi
nanciële malaise in ons land.
„Ik ben ervan overtuigd dat
inkrimping van ffecreatiepro-
gramrna een ernstige aantas
ting zou betekenen van de mo
gelijkheden om in
jaren in Nederland ffns
recreatie te bedrijvei8
danks zal door de
nanciële situatie de l
nieuwe recreatiegelf
veel mogelijk beper
tot stadsgewesten me
korten aan mogelijk
liet de staatssecretari vei
De staatssecretaris
de ANWB-voorzitteftrf?
ste exemplaar van e&
re die de ANWB op/6"
de nieuwe Kampeeri
samengesteld voor i
peerder. Volgens dj
nodig, omdat de ni<
erg moeilijk in elka^0J
bi
„Meisje mefë
haar" dingtJtl
Oscar r
lers
AMSTERDAM ifdei
„Het meisje met i De
haar" van Ben iligd
dingt mee naar eenschr
tie voor Oscars. In
wordt rond Kerstroarei
Angeles, Chicago tklei
York uitgebracht leve
De inzending voor U_
nominatie is mogelijlL—,
door éen AmerikaaiC o'
buteur. De film dingd
als „Best foreign filii
voor de Nederlani
„Come back" van JoiOO
rijn is aangewezen, fkoo
gewoon mee in de ci aai
„Best film", „Best apar
.Best camera/photogWof
De film met in de hofad 1
née Soutendijk, is aan
naar het boek van
Vries over de Ne
verzetsstrijdster twee
Schaft. In het Am*"wel
filmvakblad „Varietpge'
de film „een van de' u't
derlandse produktie«8ror
laatste tijd genoemd, !vrai
vuldig geïntroduc#1 du
Amerika, voor liefher~~"
klassieker onder dfcL^
landse films kan wor
tig
Te weinig aniil
ongeschoolde a
DEN HAAG De kt be
ren hebben bedriir IC
grootste moeite om iropj
vervullen, waarvoor 'Een
Seen opleiding is vqema
e kwaliteit van dvooi
wordt verbeterd, b De
meestal ook sociaal tor i
misch haar vrucht«opei
werpen, aldus blijkting
onderzoek. Omdat ste is
opgeleide jongeren dOe d
markt betreden en «ds i
geschoolde werknen Eei
pensioen gaan of igeda
uittreden, zal dat de d
ook de komende ji.
blijven.
t ADVERTENTIES
«gSf
Met Iên Groene Betaalcheque en de Groene Betaalpas.
Gegarandeerd tot f 100,- per cheque. Zonder kosten
verkrijgbaar bij alle banken en spaarbanken van Nederland.
In De Tijd stelt hoofdredac
teur Arie Kuiper treurig vast:
„Ik behoor tot de kennelijk
snel slinkende minderheid in
dit land, die meent dat alleen
op basis van machtsevenwicht
en harde onderhandelingen,
op basis van het dubbelbesluit,
de wankele vrede kan worden
gewaarborgd". Elders de vraag
waar de miljoenen voor Kal
kar gebleven zijn. Oud-minis
ter Van Aardenne: „Het is dui
delijk dat de schuld van de
vertraging in de bouw bij de
Duitsers lag, al zullen ze dat
nooit toegeven. Er zijn daar
duidelijk fouten gemaakt. Wij
hebben hun bijvoorbéeld de
diensten van onS stoomwezen
aangeboden, en die accepteer
den ze niet. Dat was erg on
verstandig". In een commen
taar over het PPR-congres
wordt gewaarschuwd: „De
partij heeft de wortels met
haar verleden doorgesneden.
En dat zal haar geen goed
doen. Want wie zijn verleden
verloochent, heeft geen toe
komst". Het congres van hart
patiënten in de RAI wordt ge
kenschetst als een nieuw soort
hobbybeurs. „Vooral aan de
hartkermis erom heen was het
even wennen. Een hoek met
videobeelden, waarop men in
details kon volgen hoe een
slangetje door een slagader tot
in het hart van een ogen
schijnlijk vrolijk babbelende
patiënt wordt gevoerd, zo de
indruk vestigend dat het bij
zo'n onderzoek om een fluitje
van een cent gaat". Het blad
heeft een boeken-extra.
Elsevier gaat in op het inci
dent in de Tweede Kamer,
waar Van Agt weigerde te
spreken. „Het is geen op zich
zelf staande gebeurtenis die
m
zou zijn toe te schrijven aan
humeurigheid of lange tenen.
Het heeft alles te maken met
het diep gewortelde wantrou
wen binnen de coalitie, waar
men elkaar kunstjes probeert
te flikken". Minister Terlouw
zegt in een interview: „Er is
minder te verdelen en voor de
komende jaren rijst niet het
perspectief dat het beter zal
gaan. Dit betekent dat we met
een aantal dingen aan her
waardering toe zijn. De PvdA
moet terug naar de realiteit".
Een commentaar over de Am
sterdamse vredesmars conclu
deert: „De demonstratie is de
organisatoren uit de hand ge
lopen, gelukkig in gunstige
zin. De invloed ervan kan al
leen maar groter zijn gewor
den, zowel bij de komende on
derhandelingen in Genève als
bij de debatten in de Neder
landse politieke arena". In dit
kader een vraaggesprek met
de Amerikaanse ontwape-
ningsdeskundige dr. Alan
Geyer. „Het Amerikaanse pu
bliek en de Amerikaanse ker
ken moeten dringend op de
hoogte gebracht worden van
wat zich werkelijk afspeelt in
Europa. Ik vind dat de Euro
peanen ons zouden kunnen
helpen door ons te laten delen
in hun nuchtere en voorzichti
ge beoordelingen".
Vrij Nederland heeft uiteraard
niet alleen de onthulling dat
de huidige minister voor Ont
wikkelingssamenwerking Van
Dijk twintig jaar geleden ras-
cistische artikelen heeft ge
schreven. Daarover elders in
deze krant meer. VN heeft ook
een groot interview ook met
de bekende psychiater (nu
Swami) Jan Foudraine. „Ge
luk is voor lollyzuigers. Ik
word intelligenter, helderder.
Daardoor zie ik ook de smarte
lijkheden en wreedheden
scherper, en de dreigende ver
woesting van de planeet Die
Hollanditis richt niks uit. Wat
we nodig hebben is Bhagwan-
ditus". Een artikel voorts over
het uitvaartbedrijf. „Het wordt
je wel verdomd moeilijk ge
maakt. In het crematorium
krijg je van de gemeente een
half uur. Na die tijd gaat er
een lampje branden. Als de
uitvaartleider dat niet op
vangt, dan gaan de deuren
open. Vreselijk pijnlijk is dat.
Soms moet er in tién minuten
iets gebeuren, maar je moet
een rust uitstralen alsof het
anderhalf uur mag duren".
Bondscoach Cees Rijvers ten
slotte bekent: „Ik heb in Parijs
gekozen voor minder goals te
gen, als jullie dan persé iets
willen weten, dan voor meer
goals maken. Je maakt een
keuze, waarvan je denkt dat je
het beste resultaat haalt".
De Haagse Post over de vre
desmarsen: „Eén ding hebben
die betogingen in ieder geval
duidelijk gemaakt: hoe stevig
de Amerikaanse president en
zijn ministers het afgelopen
jaar in het westelijk bondge
nootschap hebben huisgehou
den. Door Reagan in combina
tie met de vredesbeweging is
de publieke opinie een nieuwe
politieke factor geworden, die
in beide kampen zijn invloed
heef". Elders zegt PvdA-frac-
tieleider Wim Meijer: „Ik heb
vertrouwen in het onderschei
dingsvermogen van de vak
bondsleden. Die zien best in
dat de bomen niet tot in de he
mel groeien, en waar dat wel
gebeurt, zullen ze hun aandeel
in de groei best willen omzet
ten in werkgelegenheid". Het
omslagartikel gaat over de
macht en onmacht van raden
van commissarissen. „Nie
mand verwachtte iets meer
van een commissaris dan dat
hij een klinkende naam had
die het goed deed in het jaar
verslag. Het beeld van de He
ren Zeventien: ze dronken een
glas, ze deden een plas, en lie
ten de zaak zoals ie was. Dit
genre commissarissen is nog
lang niet uitgestorven. Sinds
de economische crisis treèdt
het kwaliteitsgebrek duidelijk
aan de oppervlakte". Het blad
heeft een extra filmbijlage.
Hervormd Nederland over de
Amsterdamse vredesmars: „De
vredesbeweging heeft de
waanwijsheid van de zoge
naamde realisten en denkers
in termen van militaire macht
en afschrikking vakkundig
doorgeprikt. Zij heeft ook aan
zetten gegeven voor een meer
creatieve, nieuwe veiligheid
spolitiek". Een interview
voorts met de gezondheidsdes-
kundige prof. Muntendam. „Ik
heb er al vqel strubbelingen
over gehad, rhaar ik houd het
toch niet voor me: ik vind dat
we in Nederland een veel te
groot medisch controle-appa
raat hebben, dat kapitalen ver
slindt. Als er gezocht wordt
naar mogelijkheden voor be
zuinigingen, kan men hier te
recht". Ook een gesprek met
de feministische theoloog Tine
Halkes. „Ik neem het de vrou
wenbeweging kwalijk, dat ze
religiositeit zo zeer wantrouwt.
Dat is pure onderdrukking. De
kerk heeft het er weliswaar
naar gemaakt, maar ze zien
toch dat wij in opstand ko
men". Met prof. Ter Schegget
wordt gepraat over zijn om
streden kerkelijk hoogleraar
schap. „Als je terugkijkt naar
de negentiende eeuw met zijn
opkomst van de arbeidersbe
weging, dan constateer je, dat
de kerk het toen niet goed
heeft gedaan. Ik vind dat we
daar eens krachtig over moe
ten nadenken om in deze tijd
niet eenzelfde soort fout te
maken".
