QoidóaQowvcmt
hi Ir
ederlandse
tellectuelen
in
artkijkers
Gezondheidszorg moet
650 miljoen inleveren
Nu waarschijnlijk
iedereen vrij op 5 mei
ÈT §L
katssecretaris wil
-jnpassing woningen
handicapten
rplichten
1VEMI
TENLAND
LEIDSE COURANT
woensdag 25 november 1981 pagina 9
Vermorzeld in
wittebroodsweek
Op de Arnhemseweg is
gisteren de 24-jarige me
vrouw Van Vuren door een
auto-ongeluk om het leven
gekomen. Het slachtoffer
was pas vier dagen ge
trouwd.
De vrouw raakte een auto
bij het inhalen en kwam
daardoor op het fietspad
naast de weg. Een vracht
wagenchauffeur uit de te
genovergestelde richting
probeerde nog een botsing
te voorkomen en stuurde
eveneens naar het fiets
pad. Daar werd de perso
nenauto vermorzeld tussen
de tegenligger en een
boom.
kunst en
kunstenaars
Hofland Galerie, Langebrug
32a Leiden, exposeert van 27
november t/m 20 december
Japanse houtsneden.
Galerie Steltman, Wester-
rnarkt 27 Amsterdam, expo
seert van 28 november tot 31
december schilderijen van de
in Spanje werkende Schot Don
Clarke en van de Spanjaard
José Manuel Gomez.
Galerie Ivnaser, Jan van
Nassaustraat 62 Den Haag,
opent op 28 november een ex
positie van de Hindpe-Cultuur.
Geen enthousiasme
op CDA-partijraad
De CDA-partijraad, afgelopen zaterdag in Breda bijeen,
heeft weinig enthousiasme aan de dag gelegd voor de coalitie
met PvdA en D'66. Dat was des te opvallender, omdat de
drie CDA-toplieden Van Agt, Lubbers en Bukman ie
der in hun toespraken juist wèl in redelijke mate enthousiast
de toekomst in blikten; de politieke wel te verstaan, niet de
economische.
De zaal met de honderden afgevaardigden bleef echter op
merkelijk lauw. Het lijkt een voor de hand liggende conclu
sie, dat een kloof in beleving valt te signaleren tussen top en
basis van het CDA. Maar is dat ook zo Er wordt wel eens
gezegd dat Van Agt juist altijd het best overkomt op de basis
van het ClDA-electoraat, met voorbijgaan van de wensen en
ideeën van het partijkader. Dat bleek dit keer niet het geval.
Van Agt moest zelfs nadrukkelijk vragen om een applaus
voor PvdA-fractieleider Meijer.
DiT nieuwe verschijnsel in het CDA is vooralsnog onver
klaarbaar. Denkbaar is, dat de basis van die partij de wen
dingen van Van Agt zo langzamerhand niet goed meer kan
volgen en zich aan oude zekerheden vastklampt. Maar er is
nog een heel andere, simpele mogelijkheid: wellicht waren
vele partijraadsleden dit keer naar de vredesdemonstratie in
Amsterdam getrokken, waardoor de samenstelling van de
partijraad domweg onevenwichtig was.
Brezjnev toont
zich plooibaar
Het aanbod van de Russische partijleider Leonid Brezjnev
om een aantal op Europa gerichte SS-20 raketten terug te
trekken maakt duidelijk dat er beweging zit in de Russische
onderhandelingspositie volgende week in Genève. In zoverre
kan men spreken van winst.
MAAR de rode draad die door alle voorstellen van Brezjnev
loopt sinds hij in oktober 1979 met tegenvoorstellen het kern-
rakettenbesluit van de NAVO probeerde te verhinderen,
spreekt in feite ook uit zijn laatste aanbod: de huidige Russi
sche superioriteit op het gebied van de middellange afstands
wapens dient behouden te blijven, ook al houden de Russen
het er net als in 1979 op dat er nu een bewapeningseven-
wicht is bereikt. Maar dat kan niet verhullen dat het (hoge)
tempo van de plaatsing van SS-20 raketten onverbiddelijk
doorgaat. Een bevriezing van het huidige aantal of, theore
tisch gesproken, een niet nader gepreciseerde vermindering
van dat aantal waar dan nog heel moeizaam over zou
moeten worden onderhandeld zal die superioriteit niet
wezenlijk aantasten.
BONDSKANSELIER Schmidt heeft er echter de voorkeur
aan gegeven het jongste voorstel van Brezjnev niet zonder
meer van tafel te vegen. Hij heeft er diplomatiek op gewezen
dat het huidige aanbod van Brezjnev onvoldoende is, omdat
de dreiging van de Russische SS-20-raketten onverminderd
blijft bestaan. De Duitsers, wier grondgebied bij uitstek het
slagveld zou kunnen zijn van een nucleaire oorlog, hebben er
alle belang bij als bemiddelaar op te treden tussen de Russen
en de Amerikanen. Helmut Schmidt begrijpt dat er nog veel
tijd nodig is om beide partijen op die ene lijn te krijgen van
gelijktijdige ontwapening in Europa. Het zou ook volstrekt
irreëel zijn andere uitkomsten te verwachten van het bezoek
van Brezjnev.
DUIDELIJK is dat Brezjnev in Bonn het spectaculaire aan
bod van Reagan vorige week niet heeft kunnen noch willen
beantwoorden met een soortgelijke tegenzet. Daarvoor is het
Russische wantrouwen tegen de regering-Reagan die zich tot
voor kort nog zo krijgszuchtig toonde, nog veel te groot. De
regeringsploeg van Helmut Schmidt heeft zich nu tot belang
rijkste taak gesteld dat wantrouwen tussen de grootmachten
verder af te breken. Men kan niet ontkennen dat Schmidt,
getuige het aanbod van Brezjnev in die richting, weer een
klein succesje heeft behaald.
VOOR AMBTENAREN AL ZEKER
DEN HAAG Het ziet ernaar uit dat 5 mei volgend jaar wel
voor alle werknemers een vrije (woens)dag zal zijn. Voor de
ambtenaren is dat inmiddels al zeker. Premier Van Agt voelt er
wel voor bij „afzonderlijk en daarop toegesneden" Koninklijk
Besluit vast te leggen dat de dag, waarop ons land van de Duitse
overheersing werd bevrijd, een nationale feestdag is, zo zei hij
gisteren in de Tweede Kamer.
De communist Wolff (CPN), die al jaren ijvert voor een natio
naal te beleven Bevrijdingsdag, trekt hieruit de conclusie dat de
regering haar verzet heeft opgegeven. Hij wijst er ook op dat
met betrekking tot 5 mei een wijziging is ingediend op de Ter
mijnen wet. In deze wet is geregeld welke dagen algemeen er
kend zijn als feestdag. Volgens Wolff wordt Bevrijdingsdag
daarmee toch hoe langer hoe meer gelijkgesteld met bijvoor
beeld Koninginnedag, wanneer ook iedereen vrij is.
Een absolute garantie dat werknemers nu op kosten, van hun
baas vrij zullen zijn, is daarmee echter niet verkregen. De vak
bonden zullen daarover moeten onderhandelen met de werkge
vers bij de cao-besprekingen. Voor de ambtenaren ligt dat an
ders. Uit het „lijmaccoord" van de informateurs Halberstadt en
De Galan blijkt, aldus Wolff, dat de kosten van een extra vrije
dag voor het overheidspersoneel geraamd worden op honderd
miljoen gulden. Met dat bedrag is rekening gehouden in de be
groting. Ook is er op de begroting van CRM een bedrag van 25
miljoen uitgetrokken, vermoedelijk vcoor festiviteiten en her
denkingen.
punt dalen. Reeds in de loop
van de nacht kan de, met een
nieuw, van de Oceaan afkom
stig slechtweergebied, samen
hangende bewolking ons land
bereiken. Deze bewolking zal
ons morgen enige tijd regen
brengen, welke in de oostelij
ke provincies mogelijk wordt
voorafgegaan door enige
sneeuw. De temepraturën lo
pen morgen vanuit het zuid
westen van het land geleide
lijk tot ongeveer 8 graden op.
Ook op langere termijn bezien
behoudt het weer een onstand
vastig karakter. De vorstkan-
sen zijn daarbij klein.
z
5S B
De Wereld
behouden
AG Het rijk zal zo-
|d uittrekken voor het
an hotel De Wereld
ingen. Premier Van
:t dit gisteren toege-
behandeling van de
'an het departement
jemene Zaken. Het
om het gebouw, waar
opperbevel in ons
mei 1945 onvoor-
jk capituleerde.
?ede Kamerlid Wolff
ad de minister-presi-
-raagd ervoor te zor-
de jaarlijkse herden-
n de capitulatie blij
de plek zelf kan wor-
lacht. Volgens Wolff is
e rest van het jaar een
functie voor het ge-
at nu ten dienste staat
landbouwhogeschool.
Van Dam: Van Dam
eenheden te duur
ROTTERDAM Het verbou
wen van bestaande gebouwen
tot zogenaamde Van Dam-een-
heden is op de huidige manier
buitengewoon kostbaar. Mis
schien moet in het beleid van
de overheid gezocht worden
naar eenvoudige aanpassingen
van woningen en gebouwen
om die geschikt te maken voor
een- en tweepersoonshuishou
dens. Minister Van Dam zei
dit vanmorgen in Rotterdam
bij de opening van de tentoon
stelling „Huisvesting 1 2".
Wel is de minister van plan
het aandeel van de woonruim
te voor kleine huishoudens te
vergroten; de oplossing kan
niet alleen uit nieuwbouw be
staan. Hij wees erop dat in
honderden kraakpanden jon
geren „zelf de boel opkanppen
en er plezierig wonen".
Arbeidsbesparende
kippen-
inpakmachine
Barneveld Een machi
nefabriek in Barneveld
heeft een machine gefabri
ceerd die, door een man
bediend, per uur elfhon
derd geslachte kippen kan
inpakken, Vier van deze
volautomatische machines
zijn nu in bedrijf bij een
pluimveeslachterij in de
zelfde plaats
De machinefabriek denkt
de nieuwe machine over
de hele wereld te kunnen
verkopen. Pluimveeslach
terijen tonen er grote
belangstelling voor. De
machine doet het werk dat
anders door zes tot acht
arbeidskrachten wordt
verricht.
GPV wil reacties
kranten Oostblok
op demonstratie
DEN HAAG Het GPV-Tweede
Kamerlid Schutte wil precies weten
hoe de pers in de Oosteuropese lan
den heeft gereageerd op de grote
vredesmanifestatie in Amsterdam.
Hij heeft minister Van der Stoel
van buitenlandse zaken schriftelijk
gevraagd, of de Kamer een over
zicht kan krijgen van de reacties
van de Oosteuropese pers op de de
monstratie. Schutte baseert zijn ver
zoek op de stelling, dat het voor de
verdere beoordeling van het veilig
heidsbeleid van belang is, alle reac
ties uit binnen-en buitenland op de
demonstratie te kennen. Hij tekent
daarbij aan, dat het in ons land niet
gemakkelijk is, de beschikking te
krijgen over alle toonaangevende
Oosteuropese kranten.
Half miljoen
voor leukemie-
onderzoek
DEN HAAG Minister
Gardeniers van volksge
zondheid heeft een half
miljoen gulden uitgetrok
ken voor een onderzoek
naar de oorzaken van leu
kemie bij kinderen. Het on
derzoek wordt verricht door
de stichting Nederlandse
werkgroep leukemie bij
kinderen, in samenwerking
met het epidemologisch in
stituut van de Erasmusuni-
versiteit in Rotterdam. Er
zal een enquête worden ge
houden onder ouders van
kinderen bij wie in de pe
riode van 1973 tot en met
1979 leukemie werd gecon
stateerd.
Vrijspraak na
afhakken hand
MAASTRICHT De recht-
bank in Maastricht heeft een
44-jarige inwoner uit Schinnen
gisteren vrijgesproken van het
afhakken van de linkerhand
van zijn buurman. Veertien
dagen geleden was drie maan
den voorwaardelijke hechtenis
en tweeduizend gulden geëist.
Tijdens een burenruzie in april
over het snoeien van een heg,
dreigde het slachtoffer een
stuk hout naar de verdachte te
gooien. Deze haalde zijn bijl,
sloeg naar het stuk hout, maar
hakte de linkerhand van zijn
buurman nagenoeg af. Een
team van chirurgen wist de
hand aan te naaien. De officier
kwam tot zijn milde eis omdat
de verdachte al volkomen is
geruïneerd. Het slachtoffer
heeft een schadevergoeding
van 175.000 gulden ingediend
en beslag laten leggen op zijn
huis.
OVEN Een enquête onder Nederlanders met
idemische of andere hogere opleiding heeft uit-
in, dat in deze kringen, waar veel toekomstbe-
>rdt bepaald, een groot pessimisme heerst. Veer-
cent van de ondervraagden vreest, dat er in Eu-
tinnen twintig jaar een kernoorlog zal woeden,
ig procent verwacht al binnen tien jaar een grote
ramp met duizenden slachtoffers, 72 procent
lat het terugdringen van de werkloosheid langer
intig jaar zal vergen en vijftig procent denkt dat
nd meer in het jaar 2000 voldoende geld zal heb-
)or een buitenlandse vakantie.
echtse sociologen drs. J.van Doom en drs. F. van Vught,
onderzoek hebben verricht in opdracht van het blad
itellectuelen Intermediair en de uitgeverij Het Spectrum,
:r verontrust door deze uitkomsten. Ze wijzen erop dat de
ken categorie tien jaar geleden een kernoorlog niet als
eiging beschouwde, grote werkloosheid onmogelijk achtte
r het milieu alleen gevaar duchtte uit de hoek van de ver
dien is het doemdenken in de intellectuele bovenlaag van
6 Dik, waar de beleidsbepalers zitten, enorm toegenomen"
de beide sociologen. „Het pessimisme is veel grotgr dan bij
liddelde Nederlanders (25 pprocent bang voor een kern-
52 procent voor een grote milieuramp en 54 procent bang
[en stijging van de werkloosheid). Vergeleken bij de Ame-
irdö !e intellectuelen zijn we helemaal zwartkijkers geworden.
9 I reest slechts 23 procent een kernoorlog en zestien procent
ote werkloosheid. Alleen de angst voor een milieuramp
■leven hoog: 71 procent,
jkt wel of onze beleidsmakers al met een hoofd vol on-
itnj dachten rondlopen. Ze zijn volgens ons hun nuchterheid
Cultuurpessimisme is troef. Wij achten dit een gevaarlijke
)/t keling, vooral voor beleidsbepalers, want wie bang is,
elf het voorwerp van zijn angst op. Zo gaan pessimistische
1 \llingen zichzelf vervullen".
iologen Van Doom en Van Vught spraken gisteren ter ge-
het feit, dat in het Evoluon te Eindhoven hun
Nederland op zoek naar zijn toekomst" ten doop werd ge-
In het voorbijgaan hekelden ze ook de kwaliteit van het
(Cl istonderzoek 'n Nederland. „Wij vinden het versnipperd
**"*Tak ontwikkeld. Het is tè eenzijdig op feitenmateriaal uit
Jrleden gebaseerd. Er is weinig kennistoename omdat ie-
/i voortdurend bezig is het wiel opnieuw uit te vinden. Het
f Rekt aan samenwerking en het is zeer de vraag of de be-
gen van onze toekomstonderzoekers bruikbaar zijn voor
eidsbepaling. Nederland heeft een duidelijke achterstand
II buitenland"
I PIET SNOEREN
■1
HAAG Staatsse- Wijken. Tijdens een mondeling
ris mevrouw Lange- overleg met de commissie-ge
le Jong van volksk- ^Ta^eden ZteZt
esting en ruimtelijke voering van de 35 clusterpro-
ling heeft de Tweede jecten niet in gevaar zal ko-
?r gisteren laten we- men. Die toezegging had het
at zij van plan is on- vorige kabinet al gedaan, maar
[e huiseigenaren en in de commissie bestond de
P i vrees dat een aantal projecten
ders te dwingen door gebrek aan geld niet door
j. woning voor een zouden kunnen gaan.
idicapte te laten aan- Vrijwel de gehele kamercom-
n, als dat nodig missie drong gisteren bij de
>t zijn. Het rijk zal de bewindsvrouwe aan op meer
assing volledig ver- spoed bij het bouwen van aan-
gepaste woningen en het aan-
en evenals de eventu- £a^en van bestaande wonin-
„terug-aanpassing gen voor gehandicapten,
leer de gehandicapte
der wordt opgevolgd Volgens VVD'er Verkerk-
iemand die de voor- JerPstra 's hel aanpassen van
de woningen alleen niet vol
gen niet kan gebrul- doende: ook de 'openbare ge
bouwen dienen goed voor ge
handicapten toegankelijk te
zijn. In de praktijk is dat nog
lang niet altijd het geval en
daarom moet er volgens dit
kamerlid een wettelijke rege
ling komen die een aantal
standaardvoorzieningen in o-
penbare gebouwen verplicht
stelt. De staatssecretaris be
loofde om in februari met
voorstellen voor een snellere
en betere behandeling van
aanvragen en klachten te ko
men. Verder wordt de moge
lijkheid onderzocht om een
voorraad reeds verbouwde ge
handicaptenwoningen aan te
leggen.
VOLGEND JAAR 3000 EXTRA ARBEIDSPLAATSEN MINDER
TIJDELIJK
REGEN
DEN HAAG In de ge
zondheidszorg zal volgend
jaar voor een structureel
bedrag van 650 miljoen
gulden worden omgebo
gen. Voor volgend jaar is
nog een personeelsuitbrei
ding van 6600 arbeids
plaatsen mogelijk is deze
sector. Dat zijn er 3000
minder dan aanvankelijk
was gepland. De totale
kosten van de gezond
heidszorg gaan in 1982 on
geveer 31,8 miljard gulden
bedragen. Dit blijkt uit
het „Financieel Overzicht
van de Gezondheidszorg
1982", dat door minister
Gardeniers van volksge
zondheid en milieuhygië
ne naar de Tweede Ka
mer is gezonden.
De ombuiging van 650 miljoen
gulden ligt 200 miljoen hoger
dan verwacht. Volgens een
woordvoerder van het minis
terie gaat het bij die 650 mil
joen om een berekening op
jaarbasis, terwijl enkele bezui
nigingsmaatregelen pas per 1
juli kunnen worden doorge
voerd. De opbrengst zal daar
door het eerste jaar lager uit
vallen. Een van de maatrege
len die niet voor 1 juli zullen
worden doorgevoerd is de ei
gen bijdrage voor geneesmid
delen. Dat plan heeft al veel
kritiek van binnen en buiten
het parlement geoogst.
Honderd miljoen wordt ge
haald uit een beperking van
de eerder toegezegde perso
neelsuitbreidingen van 9000
tot 6600. Van deze hoeveelheid
zijn er 4500 bestemd voor per
soneel in ziekenhuizen en ver
pleegtehuizen; 2100 arbeids
plaatsen gaan naar de preven
tieve zorg en naar de gezond
heidszorg in de eerste lijn
(wijkverpleging, kruiswerk).
Uitbreiding van het direct pa
tiënt-gebonden personeel (ver
pleegkundigen, artsen) krijgt
in het financieel overzicht
voorrang. Een extra verrui
ming van het aantal arbeids
plaatsen is toegekend aan de
preventieve zorg, het kruis
werk, de ambulante geestelijke
gezondheidszorg en de ver
pleeghuizen. Het grootste deel
van de ombuigingen heeft be
trekking op de collectief gefi
nancierde gezondheidszorg: de
ziekenfondsverzekering en de
AWBZ-voorzieningen.
„Minister wrijft zout
in open wonden"
De ABVA-KABO vindt de be-
zuinigingen op de werkgele
genheid in de gezondheidszorg
een zeer slechte zaak. „Dat is
zout in open wonden wrijven",
aldus de reactie van bestuur
der Peter Hijzen. Bezuiniging
op de kosten in de gezond
heidszorg zou naar zijn me
ning veel beter kunnen wor
den gerealiseerd door de inko
mens van de specialisten aan
te passen.
Hijzen wijst op de allang be
staande achterstand in de per
soneelsbezetting in ziekenhui
zen. Bovendien is er sprake
van verdergaande vergrijzing
van de bevolking, die steeds
meer eisen stelt aan de ge
zondheidszorg. Hij vindt dat
de richtlijnen voor personeels
sterkte in ziekenhuizen moet
worden verruimd. „De over
belaste werknemers in de ge
zondheidszorg worden boven
dien financieel ondergewaar
deerd", aldus de ABVA
KABO bestuurder.
Brand in groothandel
De groothandel Bohamij in het Brabantse Nuenen is gisteravond volledig uitgebrand.
De oorzaak is nog onbekend, persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De scha
de bedraagt op vijf tot zes miljoen gulden.
Het bedrijf was in verband met het naderende Sinterklaasfeest tot negen uur geo-
perid. Kort daarna brak de brand uit, men vermoed vanuit de kantine. Geruime tijd
hield de brandweer rekening met ontploffingsgevaar omdat zich in de groothandel
gasflessen zouden bevinden.
DE BILT-KNMI - De diepe
stormdepressie trekt nu vanaf
de Oostzee naar Noordwe
st-Rusland, en neemt geleide
lijk verder in aktiviteit af. Ons
land raakt de komende nacht
geleidelijk buiten de invloeds
sfeer van deze depressie. Nieu
we van de Oceaan afkomstige
slechtweergebieden gaan het
komende etmaal het weer in
ons land bepalen. Deze ont
wikkelingen betekenen dat
reeds de komende nacht een
einde komt aan de aanvoer
van koude lucht vanuit de om
geving van IJsland. De wind
valt de komende nacht groten
deels weg. Tijdens opklaringen
zulleh de temperaturen vooral
in het oosten van het land tot
rond of iets onder het vries-
