CcidocSoimuit
ABN Kapitaalmarkt-spaarrekening 12,47%.
ABN Bank
Is waakzaamheid verslapt
i jpt peuter bleekwaterfles
ïvestering
hii Shell
Pernis
onzeker
Chinese twijfels
aan vredesbeweging
in West-Europa
^TERE SLUITINGEN KUNNEN RAMP VOORKOMEN
Deelneming vredesmacht
Sinaï geen wijziging beleid
Weg naar tweezijdige
ontwapening vervolgen
„Nitraatgehalte in
bladgroenten halveren"
ËSENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 24 NOVEMBER 1981 PAGINA 9
gedeelde
VA plaats
IAMT1
£ry?AD In de tweede
lijstwen de zeilrace om de
?nlnyaren het Nieuwzee-
:ht „Ceramco" en de
1 ose boot „Flyer" vrij-
an zij op de finish-
uckland in Nieuw-
if. Het schip van de
lander Blake heeft
lededelingen van de
lanse zeezeilersbond,.
jeel op het jacht van
ran Rietschoten, de
'an de vorige editie
de race.
PEKING De politieke leiders van China hebben giste
ren opnieuw hun bedenkingen geuit tegen de vredesbewe
ging in West-Europa. Het Volksdagblad citeerde kritische
opmerkingen over de vredesbewegingen uit een recente
rede van de Duitse CDU-voorzitter Helmut Kohl. Kohl
had, volgens het Volksdagblad, verklaard dat Moskou de
vredesbeweging niet zal uitleggen als een verlangen naar
vrede, maar als een teken van zwakte en verlamming
van het Westen. De Chinese massamedia hebben de afge
lopen weken herhaaldelijk kritische opmerkingen over
de vredesbeweging geciteerd. De nieuwe publicatie is
naar aanleiding van het ^Russische bezoek aan Bonn.
Gardeniers: Privacy
patiënt beschermen
DEN HAAG Minister Gardeniers
van volksgezondheid en milieuhygiëne
is van mening dat de privacy van psy
chiatrische patiënten beter moet wor
den beschermd bij het maken van vi
deo-opnamen ten behoeve van onder
wijsdoeleinden. Zij zei dit gisteren in
antwoord op schriftelijke vragen.
Alle psychiatrische instellingen zullen
een brief krijgen waarin wordt be
paald dat patiënten van wie video-op
namen zijn gemaakt, bij hun vertrek
uit het ziekenhuis toestemming moeten
geven voor het gebruik ervan. Zijn zij
het er niet mee eens, dan moeten de op
namen worden vernietigd.
Minder extra banen
in gezondheidszorg
DEN HAAG Volgend jaar zullen er
geen negenduizend arbeidsplaatsen bijko
men in de gezondheidszorg, maar slechts
zesduizend. Dit is het gevolg van de bezui
niging van 385 miljoen gulden in de ge
zondheidszorg, waarbij 140 miljoen gulden
moet worden bespaard op het aannemen
van nieuw personeel. Een woordvoerder
van het ministerie van volksgezondheid
en milieuhygiëne heeft dit gisteravond
desgevraagd bevestigd.
De besnoeiing van de drieduizend banen
gaat vooral ten koste van de werkgelegen
heid in de ziekenhuizen. Het om de banen
van 700 specialisten en fysiotherapeuten
en 2300 vrpleegkundigen, paramedici en
adminstratieve krachten.
3T Zaterdag-
Ma doet bood-
en pa schrobt
,?t. Het zoontje van
llf gaat kruipt
de woonkamer,
"«•foon gaat. Vader
j gesprek en zoon-
s-.fc de gang in. Ver-
"kich naar de WC
Je fles met het rei-*
liddel staan.
Irnaar, voelt eraan
nt een slokje.
en dergelijke onge-
landen er in ons land
zo'n drieduizend
het ziekenhuis.
van hen bekopen
^ent met hun leven,
iuden er afschuwelijk
h hun slokdarm aan
pg eens drieduizend
iolyklinisch door hun
worden behandeld,
te willen stellen dat
êén van de ergste be-
»n van de Nederland
sgezondheid is ge-
peent het Veiligheids
in Amsterdam dat
I tekortschiet in het
en van vergiftigingen
ren. Onder auspiciën
Centrale Commissie
iiligheid heeft het in-
iflaarom vandaag in
-pen congres georgani-
i«er de mogelijkheden
ntie.
richt de aandacht zich
luitend, maar wel in
nder op peuters. Hun
in de circa tiendui-
per jaar dat een
fen nul en de veertien
ongeval vergif-
it, beloopt de zeventig
gierigheid
kinderen van één en
lopen een groot risi-
de psycholoog drs.
W. Rogmans, verbonden aan
het Veiligheidsinstituut en een
van de sprekers' op het con
gres. „Ze zijn zo glad als aal,
kruipen voor je het in de gaten
hebt van de ene kant van het
huis naar de andere, en heb
ben een haast onverzadigbare
nieuwsgierigheid. Daarbij is
hun vermogen om te onder
scheiden wat je wel en wat je
niet kunt eten uiterst beperkt.
Kinderen van drie zijn daartoe
over het algemeen al veel be
ter in staat. Bij drie-jarigen
doen zich al aanmerkelijk
minder ongelukken voor".
Huishoudelijke (reinigings-
)middelen zoals afvoer- en toi
letreiniger, bleekwater en ma
chine- vaatwasmiddelen zijn
samen met hobby-produkten
(bijvoorbeeld lijm, fotografi
sche baden) verantwoordelijk
voor ruim veertig procent van
de vergiftigingen bij kinderen.
In bijna veertig procent van
de gevallen zijn geneesmidde
len de oorzaak. Vooral valium,
librium en soortgelijke kalme
rende middelen komen vaak
terecht in de handen en ver
volgens de maag van kleine
kinderen. Maar ook pillen met
de vitamines AD - in kleine
hoeveelheden goed voor de ge
zondheid - worden regelmatig
in schadelijk grote aantallen
door peuters opgesnoept. Bla
deren van giftige sierplanten
vormen een andere bron van
gevaar. Vergif tigingsge vallen
als gevolg van de consumptie
van cosmetica komen even
eens regelmatig voor.
Onzorgvuldigheid
Biedt ongeïnterresseerdheid
van de ouder een verklaring
voor het ontstaan van een situ
atie waarin Jantje de fles met
bleekwater aan de mond kan
zetten? Of een minder grote
betrokkenheid van de ouder
bij het kind? „Nee", weet psy
choloog Rogmans, „daar zit het
hem niet ini^, In Utrecht heeft
het Veiligheidsinstituut on
langs een onderzoek ingesteld
naar de achtergronden van de
ouders van kinderen die een
vergiftigingsongeval was over
komen. Daaruit is gebleken
dat deze ouders even voorzich
tig of onvoorzichtig omgingen
met giftige stoffen als andere
vaders en moeders. Ook zijn
geen verschillen aan het licht
gekomen in opvoedingsgedrag
of ouder-kind-relatie. Inko
men en opleiding bleken
evenmin een rol te spelen.
Wel is vast komen te staan dat
ouders van wie een kind ver
giftigd was geraakt, vaker on
der spanningen gebukt gingen.
Vergeleken met andere ouder
paren hadden ze vaker te
kampen met financiële proble
men, huwelijksmoeilijkheden,
werkloosheid enzovoort. Maar
veel houvast voorbeen verkla
ring hebben de onderzoekers
hierin niet kunnen vinden.
„Een veel belangrijker gege
ven waarop we zijn gestuit",
aldus Drs. Rogmans, „heeft te
maken met de Situatie waarin
het ongeluk gebeurt. Bij meer
dan de helft van alle vergifti
gingen bleken er onverwachte
gebeurtenissen aan vooraf te
zijn gegaan of was er sprake
van een ongewone situatie.
Wat ons bijvoorbeeld erg op
viel, is dat tien procent van de
vergiftigingen gebeuren als de
kinderen bij opa en oma zijn.
Ook wanneer er veel zieken in
huis zijn of wanneer het gezin
bezig is met een verhuizing,
doen zich relatief veel onge
lukken voor. De telefoon die
plotseling gaat of bezoek dat
onaangekondigd voor de deur
staat leiden eveneens veelvul
dig tot een situatie waarin het
kind opeens met de ammo-
niakfles wordt aangetroffen.
Als je deze uitkomst nu combi
neert met het gegeven dat ou
ders in een stress-situatie va
ker met vergiftigingen te ma
ken krijgen, mag je natuurlijk
wel concluderen dat de laat-
sten een groter risico lopen om
in een situatie die buiten de
Kind-Veilig
Eerdere onderzoekingen had
den al aan het licht gebracht
dat bij driekwart van de onge
lukken de potjes, doosjes en
flesjes waarin de giftigé goed-
i'es waren opgeborgen, door de
cinderen zelf waren openge
maakt. In de VS zijn op grond
hiervan al een kleine tien jaar
geleden wetten van kracht ge
worden die dwingend voor
schrijven dat giftige stoffen
die in het huishouden worden
gebruikt voorzien moeten zijn
van zogenaamde kind-veilige
sluitingen. Dat wil zeggen slui
tingen die volwassenen wel,
maar kinderen niet kunnen
openkrijgen. Het principe
daarvan is dat er twee hande
lingen tegelijkertijd moeten
worden verricht om een ver
pakking te openen. De dop
van een fles moet bijvoorbeeld
worden gedraaid, maar tegelij
kertijd ingedrukt. Zes jaar na
dat deze wet van kracht was
geworden voor pijnstillers, was
het aantal aspirine-vergiftigin
gen met vijftig procent afgeno
men. In Nederland wordt mo
menteel ook druk gewerkt aan
de wetgeving rond kind-vrien
delijke sluitingen. Per 1 janua
ri aanstaande treedt de eerste
wet in werking, die een voor
kinderen veilige sluiting voor
schrijft voor chemische toile
treinigers, stoffen die bij uit
stek gemeen zijn. Drs. Rog
mans verwacht dat over een
jaar of, vier alle giftige huis-
houdmiddelen van een derge
lijke sluiting voorzien moeten
zijn. „Maar met een veiliger
verpakking alleen, zijn we er
natuurlijk niet", onderstreept
hij. „Als je bezig bent met het
toilet, de telefoon gaat en je
doet de kind-veilige dop niet
op de fles, dan ben je nog niets
verder. We willen de voorlich
ting over de gevaren dan ook
opvoeren en ons daarbij spé-
Een voorbeeld van èen kinderveilige sluiting is deze
dop, die eerst naar beneden moet worden gedrukt voor
dat hij kan worden opengedraaid. Op 1 januari wordt
een dergelijke sluiting verplicht gesteld voor verpakkin
gen van zogenaamde „chemische toiletreinigers". De
dop Is ook geschikt voor geneesmiddelen, schoon
maakmiddelen en technische middelen, zoals soldeer-
vloelstoffen.
Niet braken
En als er ondanks alles nu
toch een ongeluk gebeurt?
Rogmans: „Onmiddellijk de
dokter bellen, hem vertellen
wat voor spul je kind precies
heeft binnengekregen en zijn
advies opvolgen. Besluit nooit
op eigen houtje om- het kind te
laten braken. Doe je dat wel,
dan passeert het gif voor de
tweede keer de slokdarm. Als
het om een sterk geconcen
treerd bleekmiddel gaat of om
een toiletreiniger, wordt die
slokdarm door.het braken nog
eens extra beschadigd. Laat
het kind ook geen melk drin
ken want dat bevordert de op
name van giftige stoffen in het
bloed. Bel voor alles de dokter
en doe wat hij zegt".
WILLEM SCHEER
1ISTËR GEEFT TOE:
[ze parlementaire redactie)
G De door Shell aangekondigde investe-
de raffinaderij in Pernis, ter grootte van vier
gulden, is nog niet definitief. Dit heeft minister
Jr (Economische Zaken) toegegeven in antwoor-
schriftelijke vragen van het kamerlid Van der
YdA) over de toekomst van de olieraffinaderijen
•pa. De investering van vier miljard gulden is
KUtaen in het lijstje van investeringen dat Shell
....rlouw's voorgapger Van Aardenne beloofde in
or de behoud van de opbrengsten uit verkopen
LAffdgas uit de bel van Slochteren. Het is de eerste
ft de minister toegeeft dat een investering van
ge nog niet zeker is.
LAlf
fn week heeft premier Van Agt in de Kamer, in ant-
T> vragen over de investeringen van Shell en Esso, ge-'
f beide ondernemingen hun beloofde investeringen
EN arde van veertien miljard gulden voor 1985 zullen
icentelijk liet een woordvoerder van Shell in deze krant
at de investering in Pernis voor 1990 zou afkomen in
ERpn de afgesproken datum van 1985.
geeft in zijn antwoorden aan Van der Hek verder aan
zal investeren in een zogenaamde flexieoker, een instal-
uit stookolie benzine en gasolie maakt.-Dit is in tegen-
Jöet recente uitlatingen van een woordvoerder van Esso
krant die stelde dat Esso deze investering (ter waarde
Aniljard gulden) wordt heroverwogen omdat de zaak te
wdt. Begin 1982 zou Esso een besluit over de investering
hs laat Terlouw weten dat er nog meer ingrijpende be
ien aanzien van de Nederlandse raffinderijen op komst
gens de bestaande overcapaciteit in Europa en de veran-
I vraag in produkten. Terlouw weigert Van, der Hek dan
te geven hoe het huidige investeringsprogramma van
12j Esso in ons land er uit ziet in vergelijking met de lijstjes
J maatschappijen bij Van Aardenne indienden.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG De deel
neming aan de Internatio
nale Vredesmacht (MNF)
in de Sinaï brengt geen
wijziging in het „alge
meen bekende" beleid
van Nederland met be
trekking tot het Midden-
Gosten. Dit staat in een
verklaring, die het minis
terie van Buitenlandse Za
ken gisteren heeft uitge
geven.
Het beleid van ons land gaat
uit van zowel „garanties voor
de veiligheid van de staat Is
raël" alswel „rechtvaardigheid
voor het Palestijnse volk en
zijn recht op zelfbeschikking".
Het beleid houdt verder in dat
de PLO betrokken moet wor
den in het proces dat leidt tot
een alomvattende vrede, aldus
de verklaring.
Afgelopen zondag werd be
kend dat vier landen van de
Europese Gemeenschap, te
weten Nederland, Frankrijk,
Groot-Brittannië en Italië,
troepen zouden leveren voor
de vredesmacht, die volgend
jaar eind april in de Sinaï
wordt gelegerd. Deze troepen
macht neemt dan, zoals over
eengekomen in de akkoorden
OOG VOOR BELANGEN PLO
van Camp David, de plaats in
van het Israëlische leger. De
deelneming van de vier EG-
landen, op verzoek van de
Verenigde Staten, Egypte en
Israël, was mogelijk nadat de
tien Landen van de EG na we
ken praten overeenstemming
hadden bereikt over een geza
menlijke verklaring.
De nu geformuleeerde tekst,
die uit één zin bestaat, pro
beert recht te doen aan zowel
de belangen van Israël als aan
die van de Palestijnen. Er
wordt dan ook, net als in het
Nederlandse communiqué, uit
drukkelijk over beide aspecten
gesproken. De Gemeenschap
spreekt zich uit voor een „alle
somvattende vredesregeling op
basis van wederzijdse aanvaar-1
dihg van het recht op bestaan
en op veiligheid van alle sta
ten in de regio en van de
noodzaak voor het Palestijnse
volk om zijn recht op zelfbe
schikking volledig uit te oefe
nen". In de akkoorden van
Camp David is slechts een be
perkte autonomie voorzien
voor de Palestijnen.
Inmiddels hebben zowel Israël
als de Arabische landen afwij
zend gereageerd op het voor
nemen van de EG-landen. Een
Israëlische woordvoerder deel
de mee dat zijn regering zich
het recht voorbehoudt haar
veto uit te spreken over de
deelneming van de vier lan
den aan de vredesmacht. Is
raël wil liever geen soldaten
uit staten, die niet uitsluitend
„Camp David" zien als de eni
ge basis voor een oplossing
van het conflict in het Mid
den-Oosten. De secretaris-ge
neraal van de Arabische Liga
heeft al laten weten dat de EG
door zijn deelname aan dë vre
desmacht zijn kans zou kun
nen verspelen op het leveren
van een bijdrage aan de vrede
in het gebied. Ook Syrië heeft
gewaarschuwd voor verslech
tering van de betrekkingen.
Nederland wil ten hoogste
honderd man beschikbaar stel
len voor de MNF, die uit zo'n
2500 man zou moeten bestaan.
De Verenigde Staten, die zelf
1200 man leveren, zouden ook
graag zien dat Nederland voor
een transporteenheid zorgt,
maar daarover is nog niet be
slist. De vakbond van dienst
plichtige soldaten, de VVDM,
meent dat liet Nederlandse
contingent, alleen uit vrijwilli
gers mag bestaan en niet, zoals
in het geval van Zuid-Liba-
non, uit dienstplichtigen, die
tegen hun zin worden ge
stuurd.
Naast de VS en de vier Euro
pese landen zullen ook Colum
bia, Uruguay, Noorwegen, Fiji
en Australië troepen leveren.
Nu de grote anti-kernwapendemonstratie in Amsterdam al
weer enige dagen achter ons ligt, is er gelegenheid voor een
wat meer bezonken oordeel. Dat valt niet optimistisch uit: de
kans dat door de emoties en opwinding rond de demonstratie
politici in ons land zich het hoofd op hol laten brengen is niet
denkbeeldig.
De manifestatie was indrukwekkend, omdat in alle rust
massaal duidelijk is gemaakt dat onder het volk van Neder
land grote angst leeft voor de kernwapenwedloop. Dat kan
een nuttig effect hebben, zowel hier als in het buitenland. De
vraag is wat de politici en de organisatoren van de manifes
tatie met dit resultaat zullen doen.
De politici dienen nu te tonen stevig in hun schoenen te
staan en de weg te vervolgen, die zij vorige week in de
Tweede Kamer zijn ingeslagen. Dat is de weg van de onder
handelingen: door overleg moet een tweezijdige verminde
ring worden bereikt van de kernwapens in de wereld, in
West én Oost.
Het zou een vergissing zijn ervan uit te gaan dat al die
honderdduizenden in Amsterdam aanhangers zijn van de ra
dicale plannen voor eenzijdige ontwapening. Voorstanders
van die politieke lijn zullen dat in de komende weken onge
twijfeld wél zo willen voorstellen, maar dat is dan bezijden
de waarheid: de algemene motivatie voor „Amsterdam" be
stond uit grote bezorgdheid en angst voor de kernwapens,
óók de Russische.
WEINIG hoopgevend was de eerste reactie van PvdA-voor
zitter Max van den Berg zaterdagmiddag toen hij in een
reactie zei, dat zijn partij een radicaler standpunt moet inne
men tegenover de kernwapens, desnoods ten koste van een
kabinetscrisis. In het belang van een effectieve Nederlandse
rol bij de terugdringing van de kernwapens zullen we maar
hopen, dat Van den Berg op dat momept nog wat verdoofd
was door het boe-geroep dat de PvdA-spreker tijdens de de
monstratie moest incasseren, maar dat hij de zaken inmiddels
weer wat helderder ziet. De honderdduizenden die zaterdag
op de been waren mogen slechts een extra stimulans vormen
om ons land binnen de NAVO een effectieve rol te laten spe
len om de kernwapens in Oost en West terug te dringen.
DEN HAAG Het nitraatgehalte van bladgroenten
zoals sla, andijvie en spinazie moet binnen vier jaar tot
ongeveer de helft van het huidige gehalte terugge
bracht worden. Dit is de inhoud van een voorstel van
een commissie van het ministerie van volksgezondheid.
De ambtenaren willen dit nitraatgehalte terugbrengen omdat is
gebleken dat, onder meer bij verhitting, hieruit het giftige ni-
triet kan ontstaan. In sommige gevallen kan het nitraatgehalte
worden teruggebracht door minder kunstmest te gebruiken. Dit
is afhankelijk van het gewas en de grondsoort.
Volgens een woordvoerder van het Centraal Bureau van Tuin
bouwveilingen wordt bij gedwongen halvering van het nitraat
gehalte de verbouw van bladgroenten 's winters in kassen aan
zienlijk bemoeilijkt. Bij winterteelt in kassen is door het ontbre
ken van zonlicht de vorming van nitraat, een verbinding van
stikstof en zuurstof, onvermijdelijk.
ENKELE BUIEN
DE BILT-KNMI - Een oceaan
depressie trok de afgelopen
nacht sterk in betekenis toene
mend van de Britse Eilanden
naar Zuid-Skandinavie. Aan
de zuidzijde van deze depressie
ontwikkelde zich een uitge
breid stormveld. Ofschoon de
zwaarste stormen juist ten
noorden van ons land woed
den, kwam ook Nederland
binnen dit stormveld te liggen.
De hoogste windsnelheden
werden maandagavond in IJ-
muiden gemeten. Tijdens een
stoot werd daar 37 m sec of
ongveer 133 kmèuur geregi
streerd. Inmiddels stroomt nu
aan de achterzijde van de
stormdepressie koude en on
stabiele lucht vanaf IJsland
via de Britse Eilanden naar
ons land. Hierin komen buien
voor welke van hagel en natte
sneeuw vergezeld kunnen
gaan. Ook morgen duurt dit
buiige weêrtype nog voort. De
windsnelheden nemen de ko
mende 24 uur geleidelijk ver
der af. Morgen wordt in het
binnenland een matige tot
krachtige wind en aan de kust
nu en dan een harde wind uit
west tot noordwest verwacht
(windkracht 4 tot 7). De tem
peraturen dalen de komende
nacht tot omstreeks 1 gr., mor
genmiddag worden waarden
van omstreeks 6 graden ver
wacht. De verdere vooruit
zichten wijzen op een aanhou
dend wisselvallig weertype.
Weersgesteldheid van gisteren
temp temp dag
De Bilt
Deeten
Eelde regenb.
Den Helder regenb.
Lh. R'dam regenb.
Twente h.bew.
Vlissingen zw.bew.
Z-Limburg onbew.
Aberdeen sneeuwb.
Barcelona h.bew.
Berlijn onbew.
Frankfort onbew.
Gendve regen
Innsbruck zw.bew.
K lagen furt mist
Kopenhagen h.bew.
e.bew. 15 3 2 it
zw.bew. 21
onbew. 21 13 On
Stockholm h.bew.
Wenen zw.bew.
Zürich reoen
Casablanca
1st an boel
Las Paknas
onbew. 14
e tegoed direct opneembaar
bij opname 3% opnamekosten
t rentepercentage wordt maandelijks vastgesteld (nov. 12,27%)
het rentepercentage is gekoppeld aan het rendement
op een aantal staatsleningen, plus 0,50%.
(december)
