Lremlin gematigder
|ver voorstel Reagan
CcidocSomont
Aardgas-pijpleiding van Siberië naar Europa
ft
y VANGRIJKE POLITIEACTIE
3 VERDACHT BOUWBEDRIJF
mg
H
Raad van Kerken
getuigt,
Frank Barnaby
waarschuwt
°Vart-Afrika achter westers
"Jorstel inzake Namibië
erkgevers bouw
^verwegen eigen
ïikcentrale
Stads
vernieuwing '82:
50 min minder
De demonstratie
PPR verwerpt
mildere koers
Volgend jaar
brede discussie
over middenschool
TRANS ACTIE VAN DE EEUW" ONDERTEKEND
ENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
ZATERDAG21 NOVEMBER 1981 PAG1NA7
1 ^RDAM Aannemersbedrijf Westerhout in
wordt ervan verdacht voor 2,6 miljoen aan
X)r premies en btw te hebben achtergehouden.
eJi hebben teams van politie en justitie op di-
23 taatsen in het land de administratie van het,
'jn beslag genomen.
prdam en Vlaardingen viel de politie bin-
BQ(Jen panden. Ook bij twee banken werd een
lek ingesteld. Bovendien werd 250.000 gul-
jTTfoeslag genomen en werd een man die een
x>ij zich had, aangehouden. In de panden
zondermeer blanco facturen, valse stempels
ank^ie lottoformulieren aangetroffen.
i m
De teams die de invallen deden, bestonden uit zes
rechttr-commissarissen, zes officieren van justitie,
ambtenaren van het Sociaal Fonds Bouwnijverheid
en politiemensen. Het aantal „zwarte werknemers"
van het bedrijf wordt geschat op 100 tot 150, het
aantal legale tussen de 25 en 40. Het bedrijf is on
dermeer betrokken geweest bij de bouw van het
Haagse hoofdbureau van politie en het nieuwe aca
demisch ziekenhuis van Amsterdam.
.De directeur van het bedrijf wijst alle beschuldi
gingen van de hand. Hij zegt het slachtoffer te zijn
geworden Van malafide praktijken van onderaan
nemers. De politie zegt dat het nog maanden zal
duren voor het onderzoek is afgerond.
Sovjet - onderzeeër
in moeilijkheden
WASHINGTON Een Russische onderzee
boot heeft een maand geleden op 25 mijl van
de Siberische havenstad Wladiwostok moei
lijkheden gehad, waardoor het vaartuig naar
de oppervlakte moest worden gebracht. Dit
hebben geallieerde kringen in Washington
bekendgemaakt. Volgens de melding betrof
het een boot van de Whiskey-klasse die in
de derde week van oktober met behulp van
reddingsschepen in veiligheid moest worden
gebracht. Hoewel niet werd uitgesloten dat
het om een oefening ging, waren er sterke
aanwijzingen dat er sprake was van „een of
ander ongeluk". De onderzeeboten van de
Whiskey-klasse .dateren uit de jaren '50. On
langs liep een van de schepen op de Zuid-
zweedse kust bij de marinebasis Karlskrona,
waarbij bleek dat de boot waarschijnlijk
kernwapens aan boord had.
Sjtsjaranski 3 jaar
naar isolatiecel
MOSKOU De Russische dissident
Anatoly Sjtsjaranski is gisteren in de
Christopol-gevangenis bij Moskou
aangekomen, waar hij zeker drie jaar
moet doorbrengen in een isolatiecel.
De gezondheidstoestand van Sjtsja
ranski, die hiervoor in een werkkamp
zat, is slecht. Dit heeft het Nederland
se solidariteitscomité, dat zich bezig
houdt met het lot van de dissident, in
Den Haag meegedeeld.
Sjtsjaranski is een Joods activist die in
1978 werd veroordeeld tot 13 jaar ge
vangenisstraf op beschuldiging van
spionage voor de Verenigde Staten.
Hij werd in een werkkamp geplaatst.
Daar moest hij in januari van dit jaar
naar de kampgevangenis, waarschijn
lijk in verband met het overtreden
van de regels.
jeko
aeier
StU Een woordvoer-
rlvé tiet Kremlin heeft gis-
irklaard dat de Russi-
jgering, hoewel nog
ceptisch, bereid is om
Theden te bestuderen
fcident Ronald Reagan's
I voor vermindering
aantal raketten, als la-
ze maand in Genève
ingen beginnen over
heersing.
n)?lische onderhandelaars
)ten tijdens het overleg
ive „een gedetailleerde
te ontvangen van Rea-
bretellen, aldus woord-
~~~"Vadim Zagladin. Hoe-
/■jpgladin herhaalde dat
UCT toespraak voorname-
cht leek op het compli-
07frn de besprekingen in
was zijn kritiek min-
A| d dan de aanvankelijke
reactie.
.1 heeft een officieel
s blad gisteren meege-
dat president Leonid
Qjj-y volgende week bij
ioek aan Bonn nieuwe
»P güen zal doen ter voor-
>,r* I van een kernoorlog
Ier van de Westduitse
3~jjjÜemocratische SPD,
Brandt, heeft gistera-
17^mmentaar geleverd op
5§yijzènde houding van
j ten opzichte van Rea-
'Mvoor«tellen. Rusland
I^lide ogen te sluiten, al-
Ï3ihndt, voor het feit dat
lerikaanse president zich
etreft de nul-optie niet
jt tot de middellange af-
3O0|ketten, maar over de
07Jvestie van do ontwape-
preekt.
lOOfiternationale Instituut
■81 jrategische Studies, een
f pkelijke organisatie in
j, heeft laten weten dat
n mening h
iet inderdaad
nucleair overwicht op
~/v^o heeft. Het overwicht,
'blfet instituut ligt evenwel
v. rile orde van grootte van
iOOty én", zoals president
J in zijn toespraak van
[jojoën woennsdag ver-
lu"V Het licht dichter bij
WPtschH van drie op één.
M0'de Londense deskundi-
AMSTERDAM In een
stampvolle Nieuwe Kerk
in Amsterdam hebben aan
de vooravond van de vre
desdemonstratie in de
hoofdstad vertegenwoor
digers van de acht bij de
Raad van Kerken aange
sloten organisaties hun vi
sie gegeven op de toene
mende kernbewapening.
Velen moesten op deze
bijeenkomst van „getuige
nis en gebed" genoegen
nemen met een staan
plaats omdat alle stoelen
bezet waren. Veel spre
kers op deze bijeenkomst,
die niet als concurrentie
en niet als directe onder
steuning van de vredes-
manifestatie was opgezet,
spraken een duidelijk
„neen" uit tegen de kern
wapenwedloop. Kardinaal
Willebrands zei: „Toen de
eerste atoombom werd ge
worpen, is een grens over
schreden waarachter wij
ons moeten terugkeren".
Hij noemde de wapenpro
ductie „roofbouw op de
armen in deze wereld".
Op een eerder op de dag ge
houden bijeenkomst over „eco
nomie en wapenbeheersing"
sprak onder anderen prof.
Frank Barnaby, de directeur
van het Zweedse Instituut
voor vredesonderzoek. Hij
waarschuwde dat president
Reagans recente voorstellen
voor wapenbeheersing niet
meer zijn dan een stap in de
Amerikaans-Russische propa-
ganda-oorlqg. Hij verklaarde
dat er tal van redenen zijn om
aan te nemen dat de Verenig
de Staten hun strategisch arse
naal zullen opbouwer) voordat
de onderhandelingen over wa
penbeheersing- zijn afgerond.
De kans dat de 30 november
aanstaande te beginnen be
sprekingen over een beper
king van de tactische kernwa
pens voor de middellange af
stand tot een akkoord zullen
leiden, achtte prof.Barnaby
vrijwel nihil.
Kardinaal Willebrands spreekt in de Nieuwe Kerk te Amsterdam de gelovigen toe tij
dens de bijeenkomst van getuigenis en gebed.
,Hier en Nu" spreekt met Moskou
HILVERSUM De NCR V-televisierubriek „Hier en NU" is
vanavond in haar geheel gewijd aan reacties op de vredesde
monstratie.
Naar aanleiding hiervan zijn er vraaggesprekken met onder an
deren de Roemeense leider Ceaucescu en de buitenlandcommen
tator van het Politbureau van de Russische communistische par
tij Juri Solten.
®w®l
daJd
SALAAM Acht
pnse staten, de zes zg.
■^'•(jnstaten. Kenia en Ni-
rp.flfrjn met de Namibische
elijkheidsbeweging
principe akkoord ge-
caaiet de westerse voorstel-
Namibië de onafhanke-
moeten brengen. De
dien waren gedaan door
de Westerse contactgroep voor
Namibië, waarin de Verenigde
Staten, Canada, Frankrijk, En
geland en West-Duitsland sa
menwerken. De Afrikaanse
staten zeggen nu: „Onze steun
heb je, zie nu maar Zuid-Afri-
ka te overtuigen", aldus een
diplomaat.
Van de bereidheid van Zuid-
RjBURG De werkgevers in de bouw zijn woe-
op het VNO en NCW en overwegen een eigen
"fentrale op te richten. Vice-voorzitter J. Nietsch
het Nederlands verbond van ondernemers in de
(nijverheid (NVOB) zei gisteren dat het niet on-
baar is dat men het VNO te rug wil toekeren. Ook
Is werd dit geluid gehoord, hetgeen volgens een
nan uit werkgeverskringen „duidelijk wijst op een
met het VNO".
daartoe is dat vertegenwoordigers van de grote werkge-
fganisaties in de Sociale Verzekeringsraad zich achter het
I aan, staatssecretaris Dales hebben geschaard om werkloze
Vakkers alleen een ww-uitkering te geven als zij tenminste
tgen in het voorafgaande jaar hebben gewerkt. De werkge-
f n de bouw willen vasthouden aan een termijn van 65 da-
Jlet werk in de bouw, gekenmerkt door kort-verbandcon-
f), staat een peripde van 130 dagen niet toe, omdat zich dan
Ind meer meldt voor kort werk. Daardoor zullen spoed-
?n en onderhoudsbeurten moeilijk uitvoerbaar worden", al-
lietsch. Ook vreest hij dat een dergelijke maatregel jonge-
ll afschrikken voor een baan in de bouw.
m/NO zegt dat er sprake is van een misverstand, omdat bij
batssecretaris gepleit is voor een regeling die werklzoe
^'akkers ontziet als zij kort werk aannemen.
Afrika om Namibië op te ge
ven zijn de Frontlijnstaten niet
overtuigd. In januari van dit
jaar zijn onderhandelingen
over onafhankelijkheid van
Namibië vastgelopen op Zuid-
afrikaanse bezwaren tegen het
toezicht door de Verenigde
Naties.
De westerse voorstellen voor
zien in verkiezingen voor de
grondwetgevende vergadering
bij algemeen kiesrecht, een
eerlijke vertegenwoordiging
van alle bevolkingsgroepen en
een verklaring over de gron
drechten waaronder de vrije
meningsuiting en de persvrij
heid. Deze waarborgen wer
den van belang geacht voor de
rond 100.000 blanken in het
land en de etnische minderhe-
DEN HAAG Voor de
stadsvernieuwing is vol
gend jaar vijftig miljoen
gulden minder beschik
baar dan in de begroting
van het ministerie van
volkshuisvesting en ruim
telijke ordening is voor
zien. Minister Van Dam
heeft schriftelijk geant
woord op vragen uit de
tweede kamer. Dit be
drag, dat zal worden afge
trokken van de verdubbe
ling van stadsvernieu
wingsactiviteiten die pre
mier Van Agt maandag in
de regeringsverklaring
aankondigde, wordt ge
bruikt voor bezuiniging
gen, aldus Van Dam.
Ook dit jaar kan niet het vol
ledige bedrag op de begroting
voor de stadsvernieuwing
worden aangewend. Van Dam
laat in zijn antwoord weten
dat er eveneens voor om-
cent onder het niveau van die
periode in 1980, zo schrijft de
bewindsman verder in zijn
zeer uivoerige beantwoording
buigingen dertig miljoen gunningen in geld uitgedrukt
gulden van is afgetrokken. In zestien procent boven het ni-
geld uitgedrukt ligt de wo- veau van vorig jaar lag, over
ningbouwproduktie in het eer- de eerste helft. Op grond van
ste halfjaar van 1981 tien pro- beide cijfers verwacht Van
op de 44 vragen die de Kamer oorzaak in
Dam dat de produktie van wo
ningen voor dit gehele jaar vijf
procent lager zal uitvallen dan
Deze daling vind haar
hem heeft gesteld.
de produktie naar de so-
Daartegenover staat dat de ciale sector, zo voegt de mini^-
verstrekking van bouwver- ter er aan toe.
Kernwapens de wereld uit, te beginnen uit Nederland,
dat was de afgelopen jaren de leuze van de Vredesbeweging
in Nederland, in hoofdzaak gedragen door het Interkerkelijk
Vredesberaad (IKV). Geen nieuwe kernwapens in Europa,
niet in Nederland noch in enig ander land, dat is thans de
leuze van die Vredesbeweging, nu gegroepeerd in het organi
satiecomité van de grote anti-kernwapendemonstratie van
daag in Amsterdam.
TUSSEN die twee leuzen zit nogal wat verschil. De eerste
roept op tot eenzijdige ontwapening (althans eenzijdige wa
penvermindering); de tweede roept op tot tweezijdige wapen-
vermindering, dps zowel in West als in Oost De tweede ver
sie vormt een he.e verbetering. De bezwaren van eenzijdige
ontwapening en van een losraken van Nederland van de
NAVO zijn in deze kolom herhaaldelijk uiteengezet. Daarbij
is tevens het grote belang onderstreept van een actieve én
kritische rol van Nederland om tot wederzijdse verminde
ring van kernwapens te komen.
Zo'N streven van de politici kan alleen succes hebben als
het door de overgrote meerderheid in het land wordt onder
schreven. De afgelopen jaren dreigde het streven naar wa
penbeheersing van de politieke top in ons land steeds meer
aan kracht in te boeten door de radicaliserende vredesbewe
ging. In dat uit elkaar groeien lijkt nu een kentering te zijn
ingetreden. De hoofdleuze van de demonstratie van vandaag
kan een steun zijn voor een kritische rol van Nederland in
de NAVO. De demonstratie als geheel verdient daarom een
sympathiserende benadering. Dat er in enkele bijkomende
leuzen wordt gepleit voor het terugkomen van Nederlandse
instemming met de moderniseringsbeslfesing voor de middel
lange afstandskernwapens zullen we dan maar beschouwen
als een overgebleven restje ineffectieve getuigenis-behoefte.
AMERSFOORT Het PPR-congres, dat gisteravond en van
ochtend in Amersfoort werd gehouden, heeft met overgrote
meerderheid een voorstel verworpen waarin voor de komende
jaren een mildere politieke koers voor de PPR werd voorge
steld. Dat voorstel werd gedaan door een groep PPR-leden cfte
zich zorgen zegt te makèn over hef nogal secteachtige karakter
van de PPR.
Die zogeheten Godebald-groep, waarin veel PPR-mensen van
het eerste uur als oüd-staatssecretaris Van Huiten en NOS-voor-
zitter Jurgens, stelde dat de PPR zich dé komende jaren meer
moet gaan richten op het poljtieke centrum en ook bereid moet
zijn tot politieke compromissen. Deze groep wees dan ook de
enge samenwerking met CPN en PSP af. Het voorstel van deze
groep stond tegenover het voorstel van het PPR-hoofdbestuur
dat uiteindelijk is aangenomen en waarin voortzetting van de
bestaande politieke lijn wordt Voorgestaan.
De huidige vice-voorzitter van de PPR Wim de Boer is gisteren
gekozen tot opvolger van Herman van Beek als PPR-voorzitter.
Van Huiten, die eveneens kandidaat was, trok zich voortijdig te
rug.
STAATSSECRETARIS DEETMAN:
graal zal worden ingevoerd.
„Het kort middelbaar beroeps
onderwijs kan bij een teruglo
pende economie meer jonge
mensen voorbereiden op een
plaats in de samenleving", al
dus Deetman.
Het bevriezen van de onder
wijsvernieuwingen als gevolg
van geldgebrek kan volgens
hem nadelig en onrechtvaar
dig zijn tegenover mensen die
(Van onze parlementaire re
dactie)
UTRECHT Het jaar
1982 wordt uitgetrokken
voor een brede discussie
over de invoering van de
middenschool met het om
derwijsveld en de maat
schappelijke organisaties.
Begin volgend jaar zullen
de bewindslieden van On- - - T
derwijs en Wetenschappen h"?'w£ daafbifip
met een discussienota ko
men over de midden
school. Staatssecretaris
Deetman zei dit zaterdag
ochtend in zijn toespraak
op de jaarvergadering van
de Verenigde Bijzondere
Scfiolen voor onderwijs op
algemene grondslag (VBS)
in Utrecht.
In datzelfde jaar zal er ook een
bekostigingswet voor de mid
denschool worden ingediend
ter financiering van de mid
denschoolexperimenten. De
uiteindelijke politieke beslis
sing zal pas in het midden van
de jaren tachtig kunnen wor
den genomen, nadat de mid
denschoolexperimenten gron
dig zijn geëvalueerd.
De staatssecretaris kondigde
aan dat het kort-m.b.o. inte-
verontrustend aantal kinderen
die de school zonder diploma
verlaten.
Hoewel Deetman het „licht
zinnig" noemde om de onder
wijsuitgaven maar rustig te la
ten toenemen, moet het naar
zijn mening ook weer niet zo
zijn dat de vernieuwingen in
het onderwijs -pas op de plaats
moeten maken, omdat het geld
op is. Uitgaven voor onderwijs
kunnen juist op de lange duur
de economische ontwikkelin
gen dienen, aldus Deetman.
„Ik sta op het standpunt dat
het niet mogelijk is de onder
wijsuitgaven op een willekeu
rig peil te bevriezen".
VBS-voorzitter Kersten stelde
in zijn jaarrede dat invoering
van de middenschool, in ieder
geval geen verlenging van de
leerplicht tot gevolg mag heb
ben.
(Van onze correspondent Ami
van Vree)
BONN Gistermiddag
om 16.30 uur, aan de voor
avond van het bezoek van
de Russische staats- en
partijleider Brezjnjev aan
Bonn, is op het hoofdkan
toor van de firma Ruhrgas
AG in Essen het aardgas-
-pijpleiding-verdrag on
dertekend, dat wel „de
transactie van de eeuw"
wordt genoemd. Het gaat
daarbij om dp aanleg van
een 5000 kilometer lange
pijpleiding voor het trans
port van aardgas uit het
west-Siberische Jamal
naar Europa die door
West-Europese onderne
mingen wordt uitgevoerd.
De Sovjet-Unie van haar kant
levert vanaf 1984-85 geduren
de 25 jaar 40 miljard kubieke
meter aardgas jaarlijks aan de
Bondsrepubliek, Nederland, condities wat betreft prijzen,
België, Frankrijk. Oostenrijk
en Italië. Het (in verband met
eventuele prijsstijgingen voor
lopige) totaalvolume van de
transactie bedraagt de duize
lingwekkende som van 320
miljard D-mark (circa 350 mil
jard gulden). Een West-Euro
pees bankconsortium onder
ieiding van de Deutsche Bank
verschaft de Sovjet-Unie de
nodige kredieten voor het
driehoeksproject.
Het gaat om een compleet ver
drag, dat wil zeggen dat alle
hoeveelheden en technische
details erin zijn opgenomen.
De Westduitse firma Mannes-
mann levert in eerste instantie
3,2 miljoen ton buizen voor de
pijpleiding ter waarde van cir
ca 6 miljard D-mark. De tien
tallen compressor stations en
turbines worden gebouwd
door Mannesmann, AEG, het
Franse Creusot-Loire, John
Brown in Glasgow en enkele
Italiaanse ondernemingen.
Tot het laatst toe hebben de
Sovjet- en Europese onderhan
delingsdelegaties hard gepo
kerd om de prijs van het gas
(op dit moment circa 40 pfen
nig per kubieke meter) en om
de hoogte van de rente die de
Sovjet-Unie voor het krediet
wilde betalen (slechts 7,8 pro
cent).
De Verenigde Staten hebben
zich altijd heftig geweerd te
gen de Europees-Russische
transactie, vooral sinds de in
val van de Sovjet-Unie in Af
ghanistan. Washington is na
melijk bevreesd dat de weste
lijke bondgenoten door het
gasverdrag veel te afhankelijk
worden van de Sovjet-Unie
wat hun energievoorziening
betreft.
De Nederlandse Gasunie ver
wacht binnen afzienbare tijd
de draad van de onderhande
lingen met Rusland over de
aankoop van Russisch gas
weer te kunnen hervatten. De
Gasunie zegt nog steeds in ge
sprek te zijn met de Russen,
maar sinds de afgelopen zomer
zijn formele onderhandelingen
niet meer gevoerd.
