•jSteeg
agtz'n
ïjuwerij
r terug
naar
zoeken
steeds
iets
nieuws
Spellen-
ontwerpers
^goedbranche
orser
nooit
uma i
De huizenmarkt ingestort,
narkt pijnlijk getroffen omdat
n te richten valt, de automarkt
mboekje omdat steeds meer
iger met hun karretje doen,
gnsmiddelenbranche in de zor-
2 er over het algemeen meer op
3 wordt gelet. Je kunt Je dus
o. >g op het naderend „Heerlijk
jfvragen: wat gaat de speel-
onder zulke omstandigheden
doen? De fabrikanten hebben voorlopig
geen krimp gegeven, niet In kwantiteit en
niet In technisch vernuft. Misschien wordt
er wel op gemikt dat Sinterklaas boven
alle doemdenkerij verheven is en dat de Kokkerellen
lieverdjes toch wel de laatsten zijn, die
moeten inleveren omdat de grote-mensen-
maatschapplj zichzelf in de nesten heeft
gewerkt.
vol voorgeprogrammeerde opgaven; elek
tronische tafelorgeltjes en nog een hele
boel fraais meer.
Wat de speelgoedmarkt al niet bledtl En
dan willen we het nog niet eens hebben
over de complete elektronische trucen
doos, die opengetrokken werd om oude
en nieuwe spelletjes meer glans te geven
(daarover elders op deze pagina). Wél over
de zeer uitgebreide en nog meer geperfec
tioneerde start- en vervolgsets van gere
nommeerde mini-treintjes, al of niet met
functionele bovenleiding; de radiografisch
bestuurbare autootjes, motorfietsen en
ander gerij, voorzien van door de PTT
goedgekeurde zenders; bouwkranen met
vele op afstand bedien bare functies; 'n
maanlandingsterrein met alles erop, eraan
en erboven; een elektronische onderwijzer
Leuke speeltjes voor kleine keukenprin
sesjes, laten we daarmee wat meer gede
tailleerd verder gaan: een compleet keu
kenapparaat op batterijen 32,50) of
In veel kleiner formaat een complete
keuken „met echt kokende pannen" op
batterij 29,95). Er is onder het motto
„Tap je eigen drankje" zelfs een
espressoautomaatje te koop 16,95)!
Dicht bij de professionele keuken staat
ook een kleuterkookplaat met pannen en
bestek 49,95). En de culinaire kinder
hoek cullmineert in een complete keuken
om elektrisch te koken op trafo 12-14 volt,
maar die Is niet bij de prijs inbegrepen
57,50).
En wat hebben we gezien voor de jonge
tjes, d|e de loopkip met geluid, om te du
wen of om op te zitten 69,50) net zijn
ontgroeid? Ook al te veel om op te noe
men. Om dus maar een bescheiden greep
te doen: erg veel moois van Playmobil en
Lego, maar dat lag voor de hand (wel prij
zig overigens, vooral de auto- en trein-
technlek van de laétste); Fischer Technik
gooit er zelfs een complete draaimolen te
genaan, waarmee 'n kind van de ene ker
mis naar de andere kan trekken; leuk dat
opbouwen, afbreken en verkassen!
62.-).
Zeer groot is het aanbod In tractortjes,
klepautootjes, trucks-met-opleggertjes,
plck-ups-met-trailertjes al of niet met
paardjes, wegenbouwmachientjes, enzo
voort. Ook trouwens van de mlnl-perso-
nen-autootjes, die er tegenwoordig zelfs
zijn met afsluitbare portiertjes.
Poppenhoek
Steeds mooier en nu gaan we In leeftijd
weer even terug worden de knuffeldie
ren, die we overigens gebruiken ais
„springplank" naar de poppenhoek. De
Barbies zijn er nog steeds en (uiteraard)
eigentijdser dan ooit. Maar ook de andere
poppetjes liegen er niet om. Nenuco levert
ze met zuigflesjes en piespotjes (ze kun
nen namelijk drinken en plassen). Er zijn
er zelfs die als ze in hun buikjes worden
geknepen heuse belletjes blazenl
Dotten van poppen ook bij de Kenners, de
Monchlchi's en de Fleurs. De laatste is er
bijvoorbeeld in skipak met ski's en bril
24,95). Chupetln, Götz en Zapf hebben
blijkens hun poppenaanbod ook niet
stil gezeten. Kortom, aan poppen en pop
petjes is er tussen de tien en de tachtig
gulden verschrikkelijk veel moois te koop.
Knutselgrage knulletjes zullen het stellig
wel zien zitten in een heuse stoommachine
104,50), waarop alle mogelijke draaidln-
getjes aan te sluiten zijn. Stoommachine
fabrikant Wilesco lanceert-zelfs een „le
vensechte" stoomwals 171,50), maar
daarmee kan 'n kind natuurlijk veel minder
doen.
Veel moois is er in hout en dat echt niet
alleen voor de hele kleintjes. Want behalve
de treintjes en blokkenwagentjes zijn er
ook houten hijskranen, graafmachines en
zelfs constructiebouwdozen voor het bou
wen van een auto.
Een kris-kras-greep tot besluit: bouwpak
ketten van 'n natuurgetrouwe Santa Maria
(zeilschip) voor bijna honderd gulden; een
ringbiljart met twee keus 59,50); een
bijna horeca-echte flipperkast, met trafo-
elektrische teller 49,-) en een juweel
van een tafeltennistafel 299,-). Maar
ook bouwpakketten van een simpel vlieg
tuigje 11,50), een emailleerdoos voor
koud emailleren 29,95) of een inklapba
re houten poppenkast zonder poppen
(zelfde prijs).
Natuurlijk is in dit bestek slechts een frac
tie vermeld van wat er aan rijp en groen
allemaal te koop is op de speelgoedmarkt
(De genoemde prijzen zijn merendeels
„richtprijzen"). Er is met opzet geen
zwaarwichtig verhaal aan opgehangen
over wat goed en wat slecht zou zijn voor
kinderen. De hedendaagse ouders en an
dere opvoeders zijn waarachtig wel mans
of liever mondig genoeg om dat zelf uit te
maken.
DRIES SCHEEPSTRA
en V
ien
lan in ons land uitgegroeid
in massa-
ieartikel, kwalitatief is de
van deze gerstedrank
danig op gang gekomen,
in alombekende
ns saneerden vele
enjijke brouwerijtjes weg,
"lere bedrijven vaak met het
van de eigen identiteit
én jergenomen. Waarmee ook
ligélat in het verleden vele
rek# variëteiten kende, tot een
j^heidsworst vernederd
nG,lj Nederland nog altijd een
Gijionale brouwerijen, die,
ieciseerd als ze zijn, een niet
eh ijk graantje uit de
B" se markt meepikken. Zelfs
3 nu en dan nog een nieuw
infij. Een goed jaar geleden
rijfie Steeg, een dorpje
ranl tusen Arnhem en Rheden,
leiitouwersvereniging
m®'met als doel een geheel
1 hbachtelijke brouwerij te
iten.
lesfnkelijk als een „goeie
dicfoelde plannetje is
de tot een zo serieuze zaak
'®nid, dat men al doende is
^aankopen en andere
en<ite zakelijke
en.aingen.
r.
DE STEEG Jaap Hiddinga is met zijn 23
Jaar een van de jongste brouwmeesters In
Nederland. Deze als ingenieur chemische
techniek aan de Arnhemse HTS afgestu
deerde bierkenner én liefhebber
werkte een tijdje bij een van de grootste
biergiganten alvorens hij zich In het bedrijf
van zijn vader ging bezighouden met de
ontwikkeling van alternatieve energie.
Maar hoe interessant die toepassing van
windmolens, zonnecollectoren en blo-gas
sen ook zijn mag, het bier bleef gisten.
Geen wonder dus, dat toen vorig jaar als
uitvloeisel van een min of meer uit de hand
gelopen grap de Bierbrouwersvereniging
De Steeg werd opgericht, Jaap Hiddinga
de voorzittershamer ging hanteren. Daar
bij stelde hij zich ten doel het in deze
streek eens zo vermaarde Sloth Zwaar,
een soort trappistenbier, daadwerkelijk
aan de vergetelheid te ontrukken.
Nadat enig speurwerk in de plaatselijke
historie niet het gewenste resultaat ople
verde, bracht het brouwersboekje „Mid
deleeuwse brouwerijen en het Grultbier"
wel de bedoelde uitkomst. Daarin vonden
Hiddinga en zijn mede-bestuursleden Dlx
en Smit niet alleen het basisrecept van
Sloth Zwaar, maar ook een brokje ge
schiedenis van deze in 1692 aan de woede
van hertog Karei van Gelre ten onder ge-
gane brouwerij.
„Om met dat laatste te beginnen", aldus
Hiddinga, „die geschiedenis leerde ons
dat de heer Sloth-een Duitse brouwer was,
die tijdens een van de vele godsdienstoor
logen uit die tijd naar De Steeg vluchtte.
Daar stichtte hij in 1571 de Sloth Brouwe
rij, waar een zwaar bier, een soort trappis
tenbier, werd gebrouwen. Het schijnt een
florerend bedrijf geweest te zijn, niet in de
laatste plaats door de uitstekende kwali
teit en de smaak van Sloth Zwaar. De heer
Sloth weigerde echter belasting te betalen
aan hertog Karei en dat had in 1692 de al
gehele vernietiging van de Inmiddels door
de kinderen Sloth overgenomen brouwerij
In De Steeg tot gevolg. Met steun van en
kele tientallen roofridders werd In dat jaar
door hertog Karei de hele brouwerij kort
en klein geslagen. Gelukkig bleef het ba
sisrecept voor Sloth Zwaar bewaard en
hoewel wij genoodzaakt waren dat recept
technisch engszins aan te passen aan de
huidige omstandigheden, zijn we er niette
min In geslaagd met groot succes het
aloude Sloth Zwaar weer op de markt te
brengen".
Jaap Hiddinga slaat in deze verklaring ge-
e«n gouden greep. Lieftf zeven miljoen exemplaren werden tot nu toe aan de man gebracht
;G Neem nu Simon
Jij achter deze vernuftige,
en vele „Sinterklazen" in-
I, zoemende en brommen-
kfrer een simpel Amerikaans
>1 I vermoeden? Je moet er
!1-Wne spellehontwerper maar
°Pj.Toen een van de spellen-
ha$ van het in Springfield
5 moederconcern van MB
de lal op een dag enkele
ai «nse „lieverdjes" obser
ve bezig waren met hun lie-
'ian)e' »Sinion" kreeg de man
1 £en gouden idee.
28..
an jovereenstemming met het al-
zijnfrschrijdende computertijdperk
9.Tdij het spel, waarbij één kind
Bbien benen bewegingen maakt,
ind n vriendjes net eender moeten
ïevoerd, in moderne elektroni-
32)pelletje, een ander soort vorm
ckig doen wat moedertje doet",
tiefongen of dat meisje steeds in-
mbr bewegingen. Met het gevolg
ds meer vriendjes afvallen tot-
_jotte een winnaar overblijft,
"inci'pé is de computer Simon,
Itukje speelgoed voor „kinde
tot 70 jaar gebaseerd. Wie de
laatste tijd een speelgoedwinkel is binnen
gestapt weet om welk spel het gaat. Ach
ter het glimmende, onschuldige uiterlijk
van het in rood, blauw, geel en groen uit
gevoerde ronde apparaat gaan talloze
combinaties schuil. Wie Simon op gang
brengt ziet de kleuren van de toetsen op
flitsen. Men moet diezelfde kleurencombi
natie na Simon indrukken. Lukt dat niet
dan produceert de computer een afkeu
rende bromtoon.
Van het moment waarop dieontwerper
dat idee kreeg tot aan de tekentafels en
de produktielijn in de fabriek is een lange
weg. Je moet van goede huize komen om
een ontwerp voor een spel uitgevoerd te
zien. Dolf Tuinhout, de 33-jarige MB-werk-
nemer op het hoofdkantoor van dit con
cern in Zeist, weet er alles van. „Er is in
feite in de wereld van het spel niets nieuws
onder dé zon. Alles kan worden herleid tot
oyerbekende spelletjes. Wij zijn open ge
noeg om te erkennen dat wat dat betreft
oude wijn in nieuwe zakken wordt ge
daan
Tuinhout legt uit dat alle spelproducenten
of het nu MB, Jumbo, Clipper of Gamma
betreft, met hun tijd meegaan. Er zit dus
evolutie in het spel en dat gaat zo ver dat
oma en opa die gewend waren aan Gan
zenbord, Kwartetten, Mens Erger Je Niet
of Domino nu met verbaasde ogen kijken
naar al het volledig geautomatiseerde
fraais dat er met St.-Nicolaas en Kerst
weer te koop Is.
„Het gaat er om" aldus Tuinhout, „dat een
spel spanning creëert. De spelregels moe
ten snel kunnen worden uitgelegd, leder
normaal kind moet het meteen snappen.
Het spel moet een uitdaging zijn. Maar
ook moet het educatief zijn, met dien ver
stande dat het kind moet leren winnen
en verliezen. Tenslotte moet het spel
de gezelligheid bevorderen, want daar is
het toch om begonnen
„De professionele ontwerpers kennen die
huisregels. Ook weten ze dat de spellenfa-
brikanten er aan verdienen willen, zo
„sportlef" zijn ze wel".
Gouden vondst
Simon was een gouden idee, want er wer
den maar liefst zeven miljoen exemplaren
aan de man gebracht en het ding gaat nog
steeds over de toonbank en bepaald niet
voor een grijpstuiver, want elektronica is
kostbaar.
MB, de toonaangevende leverancier van
heel wat nieuwe of In een modern jasje ge
stoken oude spelletjes, miste enkele jaren
geleden met „open ogen" toch grandioos
de boot. De Israëlische ontwerper Ben Da
vid kwam toen het hoofdkantoor binnenlo
pen met eén op Halma en Chinese Che
quers gelijkend spelletje dat al bij de eer
ste besprekingen door de mand viel en
door de geharde verkoopleiders prompt
werd afgekeurd. David, door de wol
geverfd in dit moeilijke vak, stapte naar
De belangstelling voor
elektronische spelletjes is
overal groot en de omzet
veelbelovend.
een andere fabrikant die het spel in plastic
liet uitvoeren en nu heeft bijna iedereen in
de westerse wereld het In huls Master
Mind. „En dat", bekent Tuinhout, „hadden
wij er toch echt niet In gezien
Verkoopbeleid
Na de besprekingen komt het aan op ver
koopbeleid. „Het succes van een spel is
afhankelijk van marktverkenning. Van be
lang is de mentaliteit in een streek. Het
ene spel doet het hier goed, het andere
daar. De belangstelling ^voor elektronische
spelletjes is evenwel overal, groot en de
omzet is veelbelovend.
Een ander tendens, waarop de uitvinders
kunnen inspelen, is de vorm van het spel.
Sommige fabrikanten maken voornamelijk
vlakke spellen die plat op tafel liggen,
zoals Monopoly, Mens Erger Je Niet. Dus
grafische spellen met speelbord. Voor de
ontwerpers van MB was dat niet genoeg.
„Wij eisen dat het spel drie dimensies
moet hebben. Kijk maar naar een spel als
zeeslag. Dat was aanvankelijk een vlak
spelletje dat Je in de pauze op school
speelde. Je vulde dan op ruitjespapier de
„slagschepen" In van je tegenstander. Het
moderne computerspel Zeeslag bevat een
rechtop staand scorebord", vertelt Tuin
hout. „Wie de spelletjes erop nakijkt ont
dekt de door de Amerikaanse ontwerpers
nagestreefde dynamiek Zoals gezegd
bepaalt de mentaliteit van een bevolking
in een bepaald land of een spel het gaat
doen. „Monopoly, Risk of Levensweg gaan
nauwelijks naar de Oostbloklanden, toch
weten we dat juist die spelletjes achter het
„IJzeren Gordijn" gesmokkeld worden,
omdat ze de gezelligheid verhogen
ALEX SNELLEMAN
MfAfy#
Bierbrouwer Jaap Hiddinga met zijn „boreling" Sloth Zwaar.
makshalve de eerste en moeilijkste stap
op weg naar een heuse ambachtelijke
brouwerij maar over. Want wordt momen
teel Sloth Zwaar tijdelijk gebrouwen in het
regionale Tilburgse bedrijfje De Schaaps
kooi, de eerste liters van dit inderdaad
„Ja, daar zijn we mee begonnen. Vier keer
hebben we vijfentwintig liter gebrouwen
alvorens we tot het gewenste resultaat
meer dan voortreffelijke gerstenat werden kwamen. Met mout, hop en water als voor
naamste bestanddelen hebben we in die
weckketel onder zeventig graden het bier
vergist en het later om het te steriliseren
gekookt. Zoals gezegd, de vierde keer was
het raak. Zonder toevoegingen van chemi
caliën en kleurstoffen slaagden we er in
een puur natuurlijk bier te produceren met
een waarlijk goddelijke smaak. Eenmaal
zo ver gekomen zijn we naar brouwerij De
Schaapskooi gegaan om er de eerste 8000
liter te laten produceren. De verkoop loopt
zo goed, dat het nu inmiddels wel zeker is
dat we zo snel mogelijk in een eigen brou
werij met de produktie ervan willen begin
nen".
Financiering
Het klinkt allemaal heel logisch, maar waar
haal je het benodigde kapitaal en vooral
ook de oude ketels en andere onderdelen
vandaan om daadwerkelijk een op de
Sloth-brouwerij gelijkende ambachtelijke
zaak op te gaan zetten?
„Wat het benodigde kapitaal betreft, er is
inmiddels een Sloth Stichting opgericht,
want aan de contributie van de nu 170 le
den van de brouwerijvereniging hebben
we uiteraard niet voldoende. Onze stich
ting gaat het bedrijf opzetten en is met de
financiering ervan al zo ver gevorderd, dat
met zekerheid van een succes gesproken
kan worden. Meer problemen leveren in
derdaad de oude ketels en andere techni
sche voorzieningen op. Door intensief
speurwerk bij oude brouwerijen en zaken,
die de deuren hebben gesloten of gaan
sluiten, lijkt ook die opzet te lukken. Bo
vendien staat het gemeentebestuur zeer
positief tegenover onze plannen en al heb
ben we uit die richting dan geen daadwer
kelijke financiële steun te verwachten, de
gemeentelijke sympathie kan voor ons wel
een steun betekenen bij eventuele grond
aankopen, het betrekken van een pand en
de oprichting van een eigen bierhuls".
„De Steeg kent momenteel geen enkel
café. Er is slechts één hotel en dus is er
een duidelijke behoefte aan zo'n bierhuis
oude stijl. Net als de brouwerij willen we
dat bierhuis namelijk „middeleeuws" in
richten, zodat het naast een voorziening in
de eigen behoefte van de dorpsbevolking
ook als een toeristische trekpleister dienst
kan gaan doen. Aanvankelijk zal de brou
werij het voornamelijk met vrijwilligers
moeten doen, maar als de voortekenen
niet bedriegen, dan kunnen er binnen en
kele jaren zo'n vijfentwintig mensen een
boterham gaan verdienen".
