fiaos door acties
gen uitbreiding
iegveld Frankfort
Allen ontkent verzoek om gift
"Genland
Saoedische VN- vertegenwoordiger:
Plan-Fahd erkent Israël
Prior
vraagt
protestanten
af te zien
van wraak
irinniMi
NASA tevreden
over beperkte
vlucht Columbia
JSSISCH BEZOEK MET SPANNING TEGEMOET GEZIEN
engt Brezjnev Sinterklaaskadootjes mee naar Bonn
Massale betoging Roemenen tegen kernwapen
LEIDSE COURANT
MAANDAG 16 NOVEMBER 1981 PAGINA 9
/OHK Het vre-
van Saoedi-Ara-
Y het Midden-Oos-
Lat de erkenning
irijaël. heeft de
he vertegenwoor-
(ij de Verenigde
Ga'afar el Agani,
in een interview
Amerikaanse blad
York Times dat
werd gepubli-
|1 Agani is de eer-
Saoedische func-
die heeft ver-
de staat Israël te
E^rkennen. De Saoe-
tegemoetkoming
de Israëli's danig
'OfWring gebracht,
taat
^inEcht punten tellende
an 'n. dat in augustus
_jaoedische kroonprins
rd gelanceerd, wordt
at alle staten in het
)osten recht hebben
ede te leven. De Is-
regering heeft dit
nu toe verworpen,
it er van uitgaat dat
de
Saoedi-Arabië Israël niet als
een staat ziet. El Agani zei gis
teren over het vredesplan:
„Het erkent Israël. Er staat
alle staten. Wij zijn niet bang
om te zeggen dat het Israël er
kent. Wij schrikken geenszins
terug voor dat woord Israël".
Tegenover een verslaggever
van het Britse persbureau
Reuter herhaalde El Agani
gisteren zijn standpunt.
El Agani zei ook dat het Saoe
dische plan slechts een basis
biedt voor onderhandelingen
en niet gezien moet worden als
een blauwdruk waaraan niet
te tornen valt. Hij vertelde ook
dat zijn regering wereldwijde
steun zoekt voor zijn plan, ten
einde uiteindelijk tot Israë-
lisch-Arabische onderhande
lingen te komen. Hiertoe zou
het plan eerst aan de Algeme
ne Vergadering van de Vere
nigde Naties moeten worden
voorgelegd. Daarna zouden
bij voldoende steun onder
handelingen kunnen worden
georganiseerd onder toezicht
van de Veiligheidsraad.
In eerste instantie zei de offi
ciële Israëlische regerings
woordvoerder gisteren, dat het
standpunt van Israël ongewij
zigd blijft. „Premier Begin
heeft gezegd dat het Saoedi
sche plan een ontwerp is om
Israël in fasen te vernietigen".
In een latere reactie voor de
Israëlische radio liet de woord
voerder zich in meer gematig
de bewoordingen uit. Maar hij
wees er niettemin op dat Israël
geen behoefte heeft aan er-
kennning door Saoedi-Arabië,
„zoals geen enkel bestaand
land er behoefte aan heeft er
kend te worden". De Israëli
sche oppositieleider Peres zei
dat Iraël bereid zou moeten
zijn om met Saoedi-Arabië te
onderhandelen, mits de aan
vaarding van het plan-Fahd
geen voorwaarde vooraf is.
Palcstijnen
Het hoofd van do politieke af
deling van de Palestijnse Be
vrijdingsorganisatie PLO,
Khaddoemi, heeft gisteren af
wijzend gereageerd op het
punt in het plan-Fahd waarin
wordt gesteld dat alle landen
in het gebied het recht hebben
op een bestaan in vrede. „Het
mag duidelijk zijn dat wij Pa
lestijnen dat punt onvoorwaar
delijk van de hand wijzen", al
dus Khaddoemi.
De burgemeesters van de door
Israël bezette westelijke Jor-
daanoever hebben daarente
gen gisteren wel hun steun
voor het plan-Fahd uitgespro
ken. Dit bleek uit telefonische
•reacties, die het Saoedische
dagblad Al Ryad gisteren uit
hun mond* optekende. De
Egyptische onderminister van
buitenlandse zaken, Al Baz,
heeft gisteren bij de Arabische
leiders gepleit voor erkenning
van het Saoedische vredes
plan. Op 25 november komen
zij in Marokko bijeen en Al
Baz hoopt dat zij het vredes
plan dan zullen accepteren.
)er< t
LUSTIG WEEKEINDE IN BONDSREPUBLIEK
Mo H
i
od
correspondent
van Vree)
- Acties, demonstra-
rellen hebben
mbliek een onrustig
ie bezorgd. In Frank-
n Wiesbaden protes-
duizenden
edzaam deels geweld-
de bouw
tartbaan op de lucht-
ordjthein-Main. Gisteren
t verkeer rond het
volledig geblok-
bi West-Berlijn kwam
rnstige ongeregeldhe-
van nieuwe
t $es.
hi
en meest jongere ac-
,trs blokkeerden gis-
k de wegen rond de
Jen Frankfort. Hun ul-
aan de Hessische re-
im een bouwstop voor
startbaan af te kon-
onbeantwoord ge-
Binnen enkele uren
verkeer op de wegen
in de omtrek van het
volledig stil. Overal
barricades opgewor-
brandjes gesticht. De
probeerde de demon-
massaal met de wa-
chap waterkanonnen en
te verdrijven, maar
^gingen hadden geen
Veldslagen
De toegang tot de luchthaven
zelf was hermetisch afgesloten
door een cordon van agenten.
Slechts enkele deuren waren
geopend voor passagiers die
zich konden legitimeren. Toch
lukte het een aantal betogers
in de vertrekhal te dringen,
waar zij schade aan de inboe
del toebrachten. De chaos op
en rond het vliegveld heerste
tot laat in de avond. Ook op
het eigenlijke bouwterrein
voor de nieuwe startbaan
kwam het weer tot ernstige
ongeregeldheden tussen politie
en circa 1.000 demonstranten.
Evenals de afgelopen twee we
ken werden ware veldslagen
in het bos gevoerd, waarbij de
startbaantegenstanders er in
slaagden om ongeveer 50 me
ter van de betonnen muur
rond de bouwplaats af te bre
ken en prikkeldraadversper
ringen te verwijderen.
Meer dan 100.000 mensen had
den zich zaterdag verzameld
in Wiesbaden, de hoofdstad
van de deelstaat Hessen voor
een van de grootste demon
stratie die dit land ooit heeft
meegemaakt. Zij gaven uiting
aan hun protest tegen de bouw
van de nieuwe startbaan, die
zij met een referendum willen
voorkomen. Een delegatie van
de tegenstanders van de start
baan overhandigde - de direc
teur van het landelijk kiesbu
reau meer dan 200.000 handte
keningen waarmee de proce
dure voor deze volksstemming
op gang moet worden ge
bracht. Deze massademonstra
tie verliep zonder enig inci
dent. De politie, die zich even
als een maand geleden bij de
vredesdemonstratie in Bonn
zeer terughoudend opstelde en
niet bewapend was, hoefde in
tegenstelling tot gisteren geen
enkele keer op te treden.
Berlijnse kakers
West-Berlijn was dit weekein
de het toneel van nieuwe con
frontaties tussen politie en
krakers. De laatsten hadden
voor de „Dag van het offen
sief" een nieuwe taktiek be
dacht, namelijk die van
„schijnbezettingen". Slechts
negen huizen werden werke
lijk bezet (en weer ontruimd);
de overigen 55 meldingen van
bezettingen bleken loos alarm
te zijn. Bij straatgevechten
rond de kraakacties in Berlijn
werden tientallen agenten en
demonstranten gewond. Meer
dan 155 betogers werden gear
resteerd.
jfl
Demonstranten in Wiesbaden bestempelen het wegdek
met hun eis: Geen nieuwe startbaan voor het vliegveld
van Frankfort.
WASHINGTON Presi
dent Reagans adviseur
voor veiligheidszaken, Ri
chard Allen, heeft giste
ren ontkend dat hij een
bedrag van 1.000 gulden
heeft bedongen voor het
regelen van een interview
van een Japanse krant
met Nancy Reagan in ja
nuari van dit jaar. Eerder
was dit in Amerikaanse
bladen gesuggereerd.
Ook ontkent Allen dat hij
nauw bij het maken van de af
spraak voor het interview be
trokken is geweest. Wel heeft
hij toegegeven dat het geld in
zijn brandkast bewaard is ge
worden. Wat er met de 2.400
gulden is gebeurd, is niet du-
delijk.
De Japanse journalisten die
het interview afnamen ver
klaarden gisteren, dat alle af
spraken wèl via Richard Allen
liepen maar spraken tegen dat
hij* om het geld heeft ge
vraagd. Het is in Japan gebrui
kelijk dat na een dergelijk be
langrijk vraaggesprek de on
dervraagde een geldbedrag
wordt aangeboden. Aan wie de
enveloppe met de cheque ge
geven is konden zij echter niet
meer herinneren. De FBI
heeft de zaak in onderzoek.
(Van onze correspondent
Roger Simons)
LONDEN De dreiging
na de moorden van het afgelo
pen weekeinde van een
burgeroorlog in Noord-Ierland
heeft de Britse minister voor
Noordierse aangelegenheden
James Prior gedwongen zijn
rustig verblijf in Engeland te
onderbreken en terug naar
Belfast te vliegen. Daar heeft
hij met bevelhebbers van de
strijdkrachten en politie over
legd over het nemen van nieu
we veiligheidsmaatregelen te
gen het geweld. De protestan
ten in Noord-Ierland heeft hij
opgeroepen af te zien van
wraak en de kalmte te bewa
ren.
De moord op dominee Brad
ford is door prominente
Noordierse protestanten aan
gegrepen om weer te klagen
over het feit dat Londen vol
gens hen te weinig bescher
ming biedt tegen de IRA. Mi
nister Prior zit met die klach
ten in zijn maag. Hij probeert
ze te weerleggen door er op te
wijzen, dat het Britse leger en
de Noordierse politie alles in
het werk stellen om de daders
van aanslagen te pakken en
voor het gerecht te slepen. De
protestanten van Belfast berei
den voor morgenmiddag, wan
neer dominee Bradford begra
ven wordt, een algemene pro
teststaking van korte duur
voor.
In Londen dreigt ondertussen
een fikse rel naar aanleiding
van het feit, dat de IRA in de
nacht van vrijdag op zaterdag
een zware bomaanslag heeft
kunnen plegen op het huis
van procureur-generaal Sir
Michael Havers in de tennis-
gemeente Wimbledon. Als lid
van het kabinet-Thatcher is
Havers onder meer verant
woordelijk voor de gerechtelij
ke vervolging van gearresteer
de IRA-leden. De aanslag (aan
de achterzijde van de woning)
werd gepleegd terwijl in de
voortuin een jonge vrouwelij
ke agent van politie de wacht
hield. Zij liep een shock op.
Havers was op het moment
van de aanslag niet thuis om
dat een bezoek aan Madrid
met één dag werd verlengd.
De astronauten Richard Truly (I) en Joe Engle zijn zichtbaar te
vreden over hun drastisch ingekorte ruimtevlucht.
HOUSTON De Amerikaanse ruimtevaartorganisatie NASA is
zeer tevreden over de resultaten van de tweede vlucht van het
ruimteveer Columbia. Zaterdagavond maakte de Columbia een
veilige landing bij de luctmachtbasis Edwards in California, na
dat besloten was de vlucht tot 54 uur te beperken vanwege sto
ringen aan een van de drie brandstofcellen.
Na een eerste inspectie bleek dat het schitteschild van tiendui-
zende keramische tegeltjes zich beter had gehouden dan bij dé
eerste vlucht, toe een aantal tegeltjes was losgeraakt. Het hitte
schild is noodzakelijk om de hoge wrijvingswarmte van de pen
del bij terugkeer in de dampkring te kunnen doorstaan.
De astronauten van de Columbia, Joe Engle en Richard Truly
hebben direct na terugkeer in Houston een juichende menigte
verteld, dat zij veel vreugde hebben beleefd aan hun ruimte-
vlucht.
Een woordvoerder van de NASA liet weten, dat ondanks de be
korting van de vlucht 90% van de geplande proeven zijn uitge
voerd. Engle en Truly hebben met hun vlucht bewezen dat het
ruimteveer, een van de meest gecompliceerde systemen die ooit
gebouwd zijn, voor de tweede maal gebruikt kon worden. Een
belangrijke opdracht tijdens de vlucht was te bepalen of de Co
lumbia stabiel genoeg zou zijn om als platform voor nieuwe in
strumenten voor het waarnemen van de aarde te kunnen die
nen. Ook lukte de proef met de 16 meter lange arm, waarmee
kunstmanen uit het laadruim gehaald kunnen worden en in een
baan om de aarde gezet kunnen worden.
Het ruimteveer zal volgend jaar zijn"clerde vlucht maken. Een
voorlopige datum daarvoor is in maart opgesteld. De bemanning
voor die derde vlucht is al geslecteerd, maar de namen van de
astronauten worden voorlopig nog niet bekend gemaakt.
John Hinckley.
Opnieuw
zelfmoord
poging
Hinckley
WASHINGTON John
Hinckley, de man die er
van wordt beschuldigd in
maart van dit jaar een
aanslag te hebben ge
pleegd op president Rea
gan, heeft in de militaire
gevangenis Fort Meade
bij Washington tever
geefs getracht zichzelf
van het leven te beroven.
Een aantal maanden ge
leden mislukte een eerste
zelfmoordpoging. Het
proces tegen de 26-jarige
Hinckley begint op 4 ja
nuari van het volgend
jaar voor een federale
rechtbank in Washing
ton.
ae correspondent Ami
van Vree)
- Al meer dan ne-
derd journalisten
ele wereld hebben
het pers- en voor-
'I sbureau van de
'gering aangemeld
'let bezoek dat de
ilnlhe staats- en partij-
Leonid Brezjnev
tot 25 november
Westduitse hoofd-
engt. Aangezien bij
jke gelegenheden
ir communiqué na
meestal het enige
i :e houvast biedt
„at er achter de her
gesloten deuren is
ten, bewijst deze
belangstelling,
»elang men aan de
'ting tussen de Sov-
'r en bondskanse-
hmidt toekent. De
Regering laat dan
na om al bij voor
hoog opgeschroef-
wachtingen te tem-
'zjnevs bezoek zo inter-
tiaakt, is dat het na de
Afghanistan de eerste
keer is dat hij een visite aflegt
bij een Westeiijke regeringslei
der, en dat nog wel enkele da
gen voordat in Genève de on
derhandelingen over een te
rugbrengen van het aantal
middellange atoomraketten
zullen beginnen. Hoewel Bonn
niet rechtstreeks bij deze on
derhandelingen is betrokken,
neemt het in het Westelijk
bondgenootschap toch wel zo'n
belangrijke plaats in dat het
resultaat van de ontmoeting
Schmidt-Brezjnev bepalend
kan zijn voor de richting
waarin de Oost-West-betrek-
kingen zich de komende tijd
zullen ontwikkelen. Niet dat
Schmidt ook maar enige twij
fel zal laten ontstaan over de
betrouwbaarheid van de
Bondsrepubliek binnen de
NAVO en tegenover de Vere
nigde Staten. Dergelijke spe
culaties, als zou Brezjnev een
wig in het bondgenootschap
willen drijven, zijn rijkelijk
naïef. Maar wel is het zo dat
de beide heren door hun lang
jarige ambtstijd elkaar het
beste kennen, dat West-Duits-
land altijd een brugfunctie tus
sen Oost en West heeft be
kleed en dat Schmidt daarom
als de beste 'tolk' (niet bemid
delaar) tussen de Sovjet-Unie
en de Verenigde Staten moet
worden beschouwd. Dat de
twee politici nu ook beiden
over een pacemaker in het lijf
beschikken, kan de informele
toon alleen maar goed doen.
Vooralsnog worden de ont
moeting en het resultaat ervan
vooral gezien in het kader van
een 'klimatologische aftasting'
van de wederzijdse standpun
ten. Van Westduitse zijde zal
er daarbij vooral de nadruk op
worden gelegd om gemeen
schappelijk uit te spreken dat
militair evenwicht, de bereid
heid tot dialoog en terughou
dendheid de belangrijkste pei
lers zijn om de vrede en veilig
heid in de wereld te garande
ren. Daarnaast zal Bonn er
naar streven om de slotakte
van Helsinki nog eens duide
lijk te onderstrepen, om de
vervolgbesprekingen in Ma
drid voort te zetten en later
om te zetten in een Europese
ontwapeningsconferentie en
om weer schot te brengen in
de stagnerende gesprekken
over wederzijdse troepenver
mindering in Wenen. Naast
deze politieke 'items' is het
mogelijk dat tijdens Brezjnevs
bezoek het omvangrijke aard
gas-pijpleidingproject kan
worden afgerond en het ver
draag dienaangaande onderte
kend wordt om de wederzijdse
wil tot samenwerking te on
derstrepen.
Indien deze 'routinezaken' tot
een goed einde worden ge
bracht, is er al veel gedaan om
de westelijke betrekkingen
met de Sovjet-Unie, die de
laatste jaren vrijwel tot een
nulpunt waren gezonken,
weer op te kalefateren. Offi
cieel zegt men in Bonn al. zeer
tevreden te zijn als een derge
lijke harmonie bereikt zou
kunnen worden. Het zou te
vens een tegenwicht beteke
nen tegen de vaak ondoor
dachte uitlatingen die de laat
ste tijd van de kant van het
Witte Huis te horen zijn ge
weest.
Daarnaast wordt het niet uit
gesloten geacht dat Brezjnev
in Bonn ook met verrassende
voorstellen zal komen die in
ternationaal opzien baren. De
oude rot uit Moskou weet im
mers maar al te goed dat hij
weliswaar technologisch niet
de mogelijkheden van Was
hington heeft, maar dat hij
psychologisch gezien men
denke slechts aan de om zich
heen grijpende vredesbewe
ging in West-Europa een
aantal troeven in de hand
heeft. Het aanbod voor een
'moratorium' (bevriezing) bij
voorbeeld van nieuwe atoom
raketten tijdens de besprekin
gen in Genève zou daartoe
kunnen behoren.
Al te grote verwachtingen
daarover zijn echter niet op
hun plaats. Als Brezjnev de
vredesbeweging in West-Euro
pa in de kaart had willen spe
len, zou hij niet in een uitvoe
rig interview met het West
duitse weekblad „Der Spiegel"
twee weken geleden gezegd
hebben dat „een atoomoorlog
onvermijdelijk en onafwend
baar een wereldwijd karakter
aanneemt." Daarmee nam hij
afstand van heftig omstreden
uitlatingen uit Washington dat
een „beperkte atoomoorlog"
op Westeuropees gebied moge
lijk zou zijn. Dit was koren op
de molen van degenen die juist
een tot Europa beperkte nu
cleaire oorlog als het grootste
gevaar in de toekomst be
schouwen. De in Duitsland (en
ook bij ons) vaak geuite bewe
ring dat de vredesbeweging
door Moskou wordt gestuurd,
lijkt Breznjev daarmee enigs
zins weerlegd te hebben. Als
dit wel het geval was. had hij
immers deze bewering van
een begrensde atoomoorlog
moeten aanwakkeren in plaats
van hem te ontkennen.
Hoe belangrijk 'bewegingen'
ook zijn mogen, politici kun
nen zich daardoor in hun lan
ge termijn-overwegingen niet
laten beïnvloeden. Dat geldt
voor Helmut Schmidt net zo
zeer als voor Leonid Brezjnev.
Wat de beide politici verbindt
is een uiterst pragmatische en
zakelijke benadering van dé
huidige problemen waarvoor
de wereld zich gesteld ziet, on
danks alle ideologische ver
schillen.
BOEKAREST Rond
honderdduizend Roeme
nen hebben gisteren in
Boekarest deelgenomen
aan een betoging tegen
kernwapens in Europa.
De demomstratie die geor
ganiseerd was door de
communistische partij
werd de grootste betoging
tegen de oorlog genoemd
die ooit in Roemenië is ge
houden. Eind oktober
deed de Roemeense partij
leider Ceaucescu een be
roep op de Russen hun op
West-Europa gerichte ra
ketten terug te treken en
op de Europese NAVO-
landen geen raketten voor.
de middellange afstand op
hun grondgebied te statio
neren.
De voormalige Westduitse
bondskanselier Willy Brandt
heeft gisteren verklaard dat
alleen een „tweezijdige en ge
lijke beperking van de kern
bewapening door de twee su
permachten" kan leiden tot
vrede. Brandt wees een voor
stel van de Russische president
Brezjnev dat de Bondsrepu
bliek zich eenzijdig ontdoet
van dergelijke wapens, van de
hand. Brezjnev zei eerder dat
landen die geen kernwapens
opstellen op hun grondgebied
niets te vrezen hebben van
Russische kernwapens. Daarop
reageerde Brandt met dat „we
alleen voortgang kunnen boe
ken op dit terrein wanneer we
vasthouden aan het principe
van gelijktijdige beperking
van de kernbewapening".
Kernarsenaal
Frankrijk wordt
gemoderniseerd
PARIJS De Franse re
gering heeft ter verster
king van het Franse ker
narsenaal besloten tot de
ontwikkeling van nieuwe
raketsystemen en tot de
bouw van een zevende
onderzeeër die van kern-
raketten is voorzien. Dit
heeft de Franse minister
van defensie Charles Her-
nu meegedeeld.
De Franse begroting voor de
fensie gaat met 17,8 procent
omhoog waarmee ze komt op
een bedrag van 123 miljard
frank (ongeveer 240 miljard
gulden). Volgens Hernu is mo
dernisering van het Franse
kernwapen nodig om een ge
loofwaardige afschrikkings
macht op te bouwen tegen een
eventuele vijand.
De nieuwe raketsystemen zijn
vorige week onderwerp van
gesprek geweest in de nationa
le defensieraad onder leiding
van president Mitterrand. De
plannen behelzen onder meer
de vervanging van de Pluto-
raket door de Hades-raket, een
op land gestationeerde ver
plaatsbare raket met een be
reik van 250 tot 350 kilometer.
Er bestaat verder de mogelijk
heid dat deze raketten worden
uitgerust met een neutronen-
kop.
