weekpuzzel door dr. Pluizer
SCHAKENI
medische rubrieki
DENKSPORTEN/HOBBY
oplossing vorige puzzel
NR. 46
KETTINGPUZZEL
m
m
\M
si
i)
D
Geen dé pil voor dé vrouw
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 14 NOVEMBER 1981
De prijswinnaars van puzzel 45 zijn:
J.M. Mansveld van de Ruit. Burggravenlaan 126,
2313 HZ Leiden.
Mevr. TH. Huibers, Veurseweg 88. 2252 AD Voorschoten.
De prijzen worden binnen drie weken per cheque toegestuurd.
Van de navolgende 64 lettergroepen:
AC AG AL AN AT AZ BR CO CT DD Dl Dl EF EK EL EL EP ER ES ET
GE GO GR ID IE IE IG IG KN LA LI MD Ml MM NA NI NI OM ON ON
OO OR OR OV PP RO RO RR SM SO SO SP SP ST ST SU TA TE TE
TO TS UD US ZO
kunnen 16 woorden van 8 letters van navolgende betekenis worden
verkregen.
Van elk antwoord is de laatste letter gelijk aan de beginletter van het
daaropvolgende woord, terwijl de eindletter van het laatste antwoord
gelijk is aan de beginletter van het eerste woord.
1. zaalwachter in een museum;
2. bekledingsmateriaal van ce
ment met stukjes marmer;
3. boos;
4. alleenheerser;
5. ongeordend;
6. gluiperig;
7. bevallig;
8. niet uitgelokt;
9. deel van de dag;
10. bewerker yan edele metalen;
11. strafbaar feit;
12. boekje dat de tekst v.e.
opera bevat;
13. echtbreuk;
14. doodkalm;
15. gemelijk persoon;
16. soort gebakje.
Oplossingen onder vermelding van Puzzel 46 dienen uiterlijk
woensdagmiddag in bezit te zijn van:
Leidse Courant,
Postbus 11. 2300 AA Leiden.
Eigen postcodenummer s.v.p. leesbaar vermelden.
Moeilijk
Al eerder is in deze rubriek (en
er kan overigens nauwelijks
genoeg de nadruk op worden
gelegd) gewezen op de moge
lijkheden die het biedverloop
geeft met betrekking tot het te
volgen speelplan. In het onder
staande spel speelt vooral de
zwijgzaamheid van de tegen
partij een voorname rol. Na de
eerste schermutselingen kan
de zuidspeler hieruit enige
conclusies trekken, waardoor
hij de kans krijgt zijn contract
te maken. Toegegeven moet
worden (Jat het moeilijk is en
het falen van de leider moet
hem dan ook niet te zwaar
worden aangewreven:
Noord gever.
Allen kwetsbaar.
Zie diagram
Het bieden:
Noord Oost Zuid West
pas pas 1 harten pas
4 harten pas pas pas
West kwam met troef uit. Oost
nam met het aas en vervolgde
met klaveren, die zuid met het
aas nam. Een kleine troef naar
de vrouw verwijderde de laat
ste vijandelijke troeven en zuid
vervolgde met een kleine
schoppen naar zijn heer. door
west genomen met het aas.
West speelde ruiten na en zuid
moest de snit proberen. Oost
nam echter met de heer en
schoppenvrouw betekende de
downslag. Zuid mocht zich te
recht beklagen over het slech
te zitsel. Zowel schoppenaas
als ruitenheer zaten verkeerd,
maar niettemin had hij een
kansrijker methode kunnen
volgen.
Om te beginnen moet hij er
van uitgaan dat oost een kla-
verhormeur zal hebben. Als
west H V zou hebben gehad
was hij er wellicht mee uitge
komen en het naspelen van
oost in slag 2 wijst ook in die
richting. Oost heeft hartenaas
laten zien en nu komt het
moeilijke punt In de redene
ring: als ruitenheer bij west zit,
wordt het contract altijd ge
maakt. omdat er dan voldoen
de entrees in noord aanwezig
zijn om de schoppenkleur met
niet meer dan twee verliezers
te ontwikkelen. Gevaar is er
slechts dan. als oost ruitenheer
heeft. Maar als hij die heeft,
dan kan hij, gezien het voor
gaande. niet ook nog schoppe
naas hebben, want dan zou hij
ongetwijfeld hebben geopend.
Zuid moet er daarom op spe
len dat oost schoppenvrouw
heeft. Maar daarmee is hij er
nog niet. Hij moet ook Inzien
op welke manier dan de
schoppenkleur moet worden
aangepakt. Goed is, na harten-
vrouw. schoppenboer voor te
spelen en, ongeacht of oost de
vrouw speelt of niet. een kleine
uit zijn hand bij te spelen. De
pointe is dat zuid hiermee een
belangrijk tempo wint. Als oost
met de vrouw aan slag is, kan
B97632
O V 1085
o AV
4 8
A108 N V4
*62 W0°A3
O B973 o H862
4 H 1074 *- 4 V9532
H5
HB974
O 1054
A AB6
het naspelen van ruiten geen
kwaad en In alle andere geval
len heeft zuid de tijd de schop
pens vrij te spelen. Als west de
tweede schoppenslag met het
aas neemt en ruiten vervolgt,
moet zuid natuurlijk niet meer
snijden maar het aas leggen,
een schoppen troeven en met
een ingetroefde klaveren naar
noord gaan om op de schop
pens zijn ruiten af te gooien.
Trainingswedstrijden
Voorafgaande aan de competi
tie speelden de selecties van
de nationale trainingen oefen
wedstrijden. Opvallend was dat
alleen het tiental topspelers
won van zijn tegenstander, het
team van de oud-topspelers.
De medest selecties -stelden
teleur. De junioren speelden
knap 17—17 tegen een ver
strekt IJmuiden, maar de da
mes verloren van ADG Amers
foort (919), de aspiranten
van een verstrekt Het Noorden
(1527) en de subtop van een
Huissen/ NOAD-combinatie
(10—414).
Uit deze trainingswedstrijden
bespreek ik een aantal par
tijen.' Eerst Hermelink-Beere-
poot (Huissen/NOAD-subtop).
I.34-29 19-23 2.32-28 23x34
3.40x29 14-18 4.37-32 10-14
5.45-40 5-10 6.39-34 19-23
7.28x19 14x23 8.35-30 20-25
9.44-39 17-21 10.41-37 21-26
II.30-24 15-20 12.24x15 25-30
13.34x25 23x45 14.31-27 11-17
15.49-44 17-21 16.33-28 12-17
17.38-33 17-22 18.28x17 21x12
19.42-38 6-11 20.47-42 11-17
21.39-34 9-14 22.43-39 3-9 23.
34-30 17-21 24.30-24 12-17
25.24-20 7-11.
De zwarte partijopzet is zonder
pretentie, vandaar de comfor
tabele witte stand. Zwart
vreest kennelijk het driehoekje
15, 20, 25 niet omdat hij, zodra
wit op 28 speelt, ruilt om de
zwakke schijf 14 in het spel te
betrekken. 26.33-28 18-23
27.28x19 14x23 28.38-331 en
zwart is opeens in grote moei
lijkheden. Op 10-14 komt im
mers 33-28 14-19 39-34 met
de dreiging 28-22 17x28 34-29
23x34 32x12 enz.
Beerepoot stelde zijn vertrou
wen op 28. 23-28 29.32x23
21x41 30.36x47 10-14 en gaf
het op na de krachtzet 31.48-
43I Er dreigt onweerlegbaar
15-10 4x24 44-40 45x34 39x10
9-14 10x19 13x24 38-33 29x38
25-20 met winnende door
braak. Hiertegen helpt 13-19
niet: 46-41 19x28 33x22 17x28
15-10 enz.
Subtopper Frits Luteyn kwam
tegen Ruud Palmer (Huissen-
/NOAD) onder zware druk. Na
Palmers 11-16 is de stand van
het diagram onstaan. Luteyn
verdedigt zich als volgt: 49.33-
29 23x34 50.40x29 21-26
51.32x21 16x27 52.35-30 8 12
53. 29-24 27-31 54.15-10 31x33
55.10-5 33-38 56.24-20 38-42
57.5-28 9-13 58.45-40 42-47
59.30-24 47-36 60.20-14 36-271
dreigt 27-21 18-23 61.14-9 5-10
62.28x5 13x4 63.24-20 27-16
64.5-28 16-2 65.40-34 2-8 66.20-
15 8-3 67.28-19 26-31 68.19-8
31-36 69.8x26 36-41 70.15-10
een laatste poging 70. 4x15
71.34-29 41-47 en wit geeft het
op, want 26-31 faalt op 47x20
31x25 15-20.
Ten slotte de partij Douwe de
Jong (ex-topper). Evert Bron-
string (top). 1.32-28 18-22 2^7-
32 12-18 3.41-37 7-12 4.46-41 1-
7 5.34-29 20-25 6.39-34 19-23
7.28x19 14x23 8.32-28 23x32
9.37x28 16-21 10.41-37 11-16
11.38-32 allemaal theorie. 11.
21-26 12.43-38 10-14 13.44-39
14-20 14.50-44 9-14 15.29-24
20x29 16.33x24 22x33 17.39x28
3-9 18.44-39 5-10 19.49-43 18-
22 20.38-33 14-29 21.42-38
20x29 22.34x23 15-20 23.47-42
10-15 24.35-30 25x34 25.39x30
13-1811 Heel listig: 30-25 18x29
25x3 faalt op 8-13 33x24
22x33 38x29 12-18 3x21 en
dam.
Teleurgesteld speelde De Jong
26.31-27 18x29 27.27x18 12x23
28.33x24 20x29 29.28*19 16-
3111 en gaf zich toen gewon
nen. Ondanks de keuze volgt
er een slag naar 44. Bijvoor
beeld: 36x27 17-22 27x18 9-13
18x9 4x441
Europees landenkampioenschap
We moeten ver in de geschie
denis teruggaan, om het Ne
derlands team in de finale van
het Europees landenkampioen
schap aan te treffen. Eindelijk
is het dit jaar weer gelukt, on
der aanvoering van super
grootmeester Timman bleven
onze landgenoten de sterke
Polen en de zwakke Oostenrij
kers de baas. Na 18 jaar afwe
zigheid mag Nederland in 1983
weer proberen een plaatsje in
de Europese top te veroveren.
Belangrijkste steunpunten voor
dit succes waren Timman, So-
sonko. Ligterink die 3 uit 4
scoorden en v.d. Sterren, die
met 3 1/2 uit 4 absolute top
scorer was. Laatstgenoemde
verdient enige extra aandacht.
Als 15-jarige debuteerde Paul
van der Sterren in het Neder
lands jeugdkampioenschap
1972. Rij viel toen op, door zijn
concentratie tijdens de partij
en een behoorlijke dosis vecht
lust. Het waren deze eigen
schappen, die hem gestadig
tot een speler van nationaal
formaat vormden; in '74 en '75
jeugdkampioen van Nederland
en in '76 een schitterende
overwinning in de meester-
groep van het Hoogovenstoer-
nooi. Als beginnend beroeps
speler moest hij in dit harde
vak enige klappen incasseren,
maar in '78 won zijn goede in
stelling het van de tegenslagen
en werd hij internationaal
meester. Ook toen waren er
nog vele ups en downs in zijn
carrière, maar in het totaal was
er toch een stijgende lijn Ie be
speuren. Dit jaar waren de re
sultaten hiervan zichtbaar;
twee internationale meester-
toernooien werden gewonnen
en de genoemde prachtige
score in de landenwedstrijd.
Paul kennende is de stijging in
zijn prestatiecurve nog niet af
gelopen,
Uit de wedstrijd Nederland
Polen de volgende partij,
v.d. Sterren—Sydor
Spaans
1. e2-e4 e7-e5 2. Pg1-f3 Pb8-
c6 3. Lf1-b5 Lf8-c5 4. c2-c3 4...
f7-f5?l
De zet f5 lijkt mij in open sys
temen alleen in wits voordeel.
Bij het naspelen van deze par
tij moest ik direct denken hoe
v.d. Sterren in de voorwedstrij
den van het Ned. kampioen
schap 1978 korte metten
maakte met een soortgelijk 'f5-
systeem'. v.d. Sterren—v.d.
Lijn 1. e4 e5 2. Pt3 f5? (uitge
zonderd mijn tegenstanders
zou ik dit niemand aan willen
raden) 3. Pxe5 Pc6? (een du
bieuze variant in een dubieus
systeem) 4. Dh5t g6 5. Pxg6
Pf6 6. Dh4 Tg8 7. e5! (wat. be
houdens enkele flauwe tacti
sche grappen, de bedoeling
van dit variantje is ontgaat me,
maar zeker is, dat deze zet he
lemaal niets heel laat van de
zwarte stelling) 7... Pxe5 8.
Pxe5 De7 9. Le2 Dxe5 10. d4
De6 11. Lg5 Le7 12. Pc3 Kd8
en wit won zonder problemen.
5. d2-d4 5. exf5 e4 6. d4 exf3!
7. dxc5 De7t 8. Le3 fxg2 is in
zwarts voordeel.
5... f5xe4 6. Lb5xc6 d7xc8 7.
Pf3xe5 Lc5-d6 8. Dd1-h5f Ver
zwakt niet alleen de konings
vleugel, maar heeft ook nog
een verborgen pointe. Minder
goed is 8. 0-0 Dh4! 9. Pd2 Pf6
10. De2 0-0 met gevaarlijke
aanval voor zwart. 8.... g7-g6 9.
Dh5-e2
9. Pxg6 Pf6 10. Dh6 Tg8 11.
Ph4 Lf8 12. De3 De7 geeft
zwart te veel kansen.
9... Dd8-h4 Zwart moet het hier
van hebben, want 9... Pf6 10.
Lg5 0-0 11. Pd2 Lf5 12. g4!
kost materiaal. 10. Pb1-d2
Pg8-f6?1
Dit leidt tot een snelle ineen
storting, maar ook andere zet
ten geven wit groot voordeel,
bijv.: 10... Lxe5 11. dxe5 Lf5
12. h3! h5 13. g3 De7 14. Pxe4
met pionwinst (14... Dxe5??
15. Pf6t)
11. h2-h3l Een bekend idee In
deze variant, hier blijkt ook de
bij wits achtste zet genoemde
pointe; de zwarte dame is In
grote moeilijkheden. 11... Lc8-
e6 12. g2-g3 Dh4-h5 13. g3-g4!
Zie diagram.
Nu zijn er geen goede velden
meer voor de dame, want 13...
X
'X
A
4
A
mm
A
i
m
m
2
A
A
I
r
m
m
A
A
m
1
p
a
Dh4 faalt op 14. Pdf3l met da
mewinst. 13... Dh4-h8 14. g4-
g5l Met 14. Pxe4 was er zon
der problemen een pion te ver
dienen. maar v.d. Sterren aast
op groter wild. 14~. Dh6xg5 1tf.
Pd2xe4 Dg5-g2 16. Pe4xf6t
Ke8-e7 17. De2-e4 Le6xh3 18.
Th1xh3 Omdat zwart niet op
geeft. moet hij maar in grote
stijl afgemaakt worden.
18~ Dg2xh3 19. Pf6-g4 Ta8-e8
20. Lc1-g5t Ke7-e6 21. 0-0-0
Th8-f8 22. Td1-h1 Zwart geeft
het op.
Het oktoherprobleem was
meer fraai, dan moeilijk; wit
won als Volgt: 1. Pf4-e6f! Kg7-
h7
1... fxe6 2. Ta7f Kf8 3. Dd6f
loopt snel mat. 2. g4-g5 Dh6-
h5 Ook 2... Ph5 3. De5 helpt
niet. 3. Pe6-f4 met dame winst.
- I
k
U'
iLu
kan
Is
)ek
Lc
de
vet
I 2 o
larr
De pil is zo kwaad nog niet
}rei
h
h
1
„Vrouwen stoppen met de pil
uit pure angst voor de „enor
me gevaren", waaraan ze wor
den blootgesteld om zich ver
volgens weer geconfronteerd
te weten met de dreiging van
een ongewenste zwanger
schap". Tot deze uitspraak
komt Evert Ketting socioloog
van het Nederlands Instituut
voor Sociaal Sexuologlsch On
derzoek (NISSO) in Zeist In zijn
rapport „De teloorgang van de
pil". Hij wijt die teloorgang
vooral aan de „harde en sen
sationele" berichtgeving over
de bijwerkingen van de pil.
De pil staat ter discussie. Op
vallend is de grote rol. die me
dici en sociologen daarin spe
len. terwijl de mening van de
gebruikster zelf alleen tot ui
ting komt in de dalende ver
koopcijfers. In drie jaar tijd is
het percentage vrouwen van
dertig jaar en ouder dat de pil
slikte, teruggelopen van 40,2
procent naar 20,3 procent in
1980. In 1975 stond het pilge
bruik van alle vrouwen tussen
de 15 en 49 jaar nog op 35,6
procent, In 1980 was dat per-
Vorige maand Introduceerde
Organon in Oss een nieuwe pil,
marvelon, die naast een lage
dosering oestrogeen hormoon
ook een nieuw ontwikkeld pro-
gestatief hormoon, beide vrou
welijke hormonen, bevat,
waardoor het ongunstig effect
op de vetbestanddelen (vaat-
aandoeningen) is teruggedron
gen. Het is nog de vraag of
deze nieuwe pil het vertrouwen
in de orale voorbehoedmidde
len kan terugwinnen of dat in
tussen een geheel ander be
zwaar van meer principiële
aard de pil terugdringt.
Evert Ketting doet met zljrv
rapport een poging de pil als
het betrouwbaarste anticon
ceptiemiddel „de verdiende
eerste plaats" terug te geven,
alle resultaten van onderzoe
ken naar negatieve bijwerkin
gen ten spijt. De berichtgeving
In de „lekenpers" heeft vrou
wen ertoe bewogen de pil
vaarwel te zeggen. Uit de da
ling van het pilgebruik kan, al
dus Ketting, niet worden ge
concludeerd dat het anti-con-
ceptiegebruik in kwaliteit en
betrouwbaarheid heeft inge
boet. Het geboortecijfer Is de
laatste jaren immers stabiel
gebleven. Wel is het aantal
abortossen met 3600 geste
gen. Ook het aantal sterilisa
ties als methode van geboorte
beperking nam toe tot 132.000
in 1979.
Ketting meent dat er een
„nieuwe groep vrouwen" van
26 tot 30 jaar is, die de pil nu
al lang genoeg slikt om haar
zat te zijn, maar nog niet aan
sterilisatie toe is, en om een
beter anti-conceptiemiddel
vraagt. Juist in die categorie
vrouwen is het aantal abortus
sen gestegen, stelt Ketting.
Onderzoek
De pil Is vanaf haar Introductie
In 1960 onderhevig geweest
aan kritiek. In de beginperiode
werd de pil voornamelijk ge
slikt door vrouwen met zoge
naamde voltooide gezinnen.
Pas rond 1970 werd de pil ook
aan jongeren voorgeschreven.
Met de toename van klachten
en onderzoekgegevens over
hormoonbijwerkingen van de
pil steeg het wantrouwen. Daar
deed het onderzoek bij 23.000
pilgebruiksters van de Engelse
Twintig Jaar geleden werd de pil als anti-conceptiemiddel op
de Nederlandse markt gebracht. Aanvankelijk gebruikten al
leen oudere vrouwen, die een voltooid gezin hadden de pil.
Pas later werd dit medicament ook voorgeschreven aan jon
geren ter voorkoming van zwangerschap. De pil is sinds haar
introductie ook in opspraak geweest. Het vertrouwen heeft
tot nu toe een golvende beweging gemaakt. Tot voor kort
voerden kritische geluiden de boventoon, wat leidde tot een
daling in de verkoopcijfers. Zeer onlangs heeft Organon in
Oss een nieuwe pil ontwikkeld, die volgens dit bedrijf geen
enkele schadelijke bijwerking meer heeft. Wat zijn de gevaren
van veelvuldig pilgebruik 7
hulsartstenvereniglng het
Royal College of General Prac
titioners in 1977 nog eens een
schepje bovenop. De vrouwen
lazen uit de kranten dat pilge
bruik een verhoogd risico voor
hart- en vaatziekten veroor
zaakte.
Al eerder was in Amerika een
commissie aan het werk ge
weest om het verband te zoe
ken tussen het gebruik van een
bepaalde pil en het voorkomen
van trombo-embolie (verstopte
slagader door een stukje ge
stold bloed), die de dood tot
gevolg kan hebben. De Ameri
kaanse commissie kon het ver
band niet aantonen, maar de
geruchten bleven aanhouden.
Het resultaat van het Engelse
onderzoek, waarbij 23.000 pil
gebruiksters en evenveel niet
pilgebruiksters waren betrok
ken, bevestigde het verband
wel, maar een recente analyse
van dezelfde huisartsenorgani
satie leert, dat bij niet-rook-
sters en vrouwen beneden de
35 jaar het risico voor hart- en
vaatziekten niet of nauwelijks
aanwezig is. Het onderzoek dat
pas in 1986 wordt afgesloten,
toonde tot nu toe aan, dat
vrouwen ouder dan 35 jaar, die
de pil gebruiken en bovendien
roken, een verhoogd risico op
hart- en vaatziekten hebben.
Voor Nederland hebben deze
onderzoekresultaten minder
waarde, omdat in Engeland al
leen een pil verkrijgbaar is met
een hoog oestrogeen-gehalte.
In ons land zijn praktisch alle
vrouwen al overgestapt op pil
len met een zo'n laag mogelij
ke dosering van deze stof. Bo
vendien is voor het onderzoek
alleen gekeken naar de invloed
van de pil op de hart- en vaat
ziekten, terwijl er natuurlijk een
Nieuwe piltest
Voor de pilfabrikant gaf de uit
slag reden genoeg te zoeken
naar een pil met een zo'n laag
mogelijke hoeveelheid van het
vrouwelijk hormoon oestro
geen. In 1972 kwamen de sub-
50 pillen al op de markt, die
minder dan 50 microgram oe
strogeen bevatten. Uit een
Zweeds onderzoek bleek, dat
de introduktie leidde tot een
daling van het aantal trombo-
embolieën. In marvelon is de
hoeveelheid oestrogeen ook
teruggebracht tot 30 micro
gram, wat ook al met andere
merken pillen is gebeurd.
Het bijzondere van marvelon Is
de progestatieve stof, die ook
effecten heeft die overeenko
men met die van androgenen
(mannelijke hormonen). Deze
androgene effecten zijn verant
woordelijk voor de verandering
in de vetbestanddelen in het
bloed, waardoor de kans op
hart- en vaatziekten toeneemt.
De mannelijke hormonen kan
bovendien voor vrouwen ver
velende bijwerkingen hebben
als verhoogde werking van de
talgkliertjes (puistjes), of toe
name van het lichaamsgewicht
en haargroei. Marvelon is tot
nu toe uniek. De dosering die
in marvelon wordt toegepast
heeft geen invloed op de sa
menstelling van de vetbe
standdelen, beweert Organon.
Tot op de dag van de presen
tatie waren huisartsen en apo
theken niet op de hoogte van
de nieuwe pil. Het is ook nog
de vraag of vrouwen die einde
lijk de juiste pil voor zichzelf
hebben gevonden, zonder
meer willen overstappen op
marvelon. Het is ook nog de
vraag of vrouwen, die van het
pilgebruik niets meer willen
e:
hun we
iet hfinii
Hen f, v
„De pil is ten onrechte in opspraak gekomen. De bijwerkingen
zijn uiterst minimaal. Er zijn legio vrouwen, die zonder ooit de pil
te hebben geslikt ook hart- en vaatziekten krijgen. De pil krijgt
overal de schuld van".
Vrouwenarts J.A.M. Fleischer noemt de pil het meest betrouwba
re en veiligste anticonceptiemiddel, maar stelt daarbij: „Er is
geen Dé pil voor dé vrouw. Pil A past wel bij de ene vrouwJ maar
beslist niet bij de andere".
Er is in de afgelopen jaren veel verbeterd aan de pil. Hij heeft
nog geen ervaringen opgedaan met de nieuwe Organon-pil, mar
velon. „Er zijn wel eerder pillen met veel poespas op de markt
gebracht. Vrouwen moeten nu ook niet denken: de pil is het he
lemaal. Straks krijgen we allemaal telefoontjes van vrouwen, die
marvelon willen hebben. Dat heeft geen zin als die vrouw op dat
ogenblik geen problemen met haar pil heeft".
Er wordt congres op congres gehouden over het pilgebruik.
„Maar", zegt dr. Fleischer, „er is van z'n leven nog geen medica
ment geweest met zo weinig bijwerkingen". Hij noemt een posi
tieve bijwerking van de pil, die nooit wordt belicht: ,,De pil be
schermt de vrouw tegen bepaalde vormen van geslachtsziekten.
Dat is in deze tijd, waarin mede door gebruik van de pil het sek
sueel verkeer vrijer is geworden en de kans op geslachtsziekten
groter, een leuke bijwerking".
Sommige klachten bij pilgebruik zitten, zo stelt dr. Fleischer, veel
dieper. „Als een vrouw tegen haar zin de pil slikt, is de kans aan
wezig dat ze geen zin in vrijen meer heeft. Ik ga ervan uit, dat
twee mensen samen besluiten welk anti-conceptiemiddel wordt
gebruikt. Misschien is dat wel te idealistisch gezien. Waarom zou
de pil de vrouw tot lustobject hebben gemaakt? Het kan toch
ook zijn, dat de vrouw zelf door haar pilgebruk meer plezier aan
haar seksueel leven beleeft".
weten, „zomaar" i ee
len beginnen. Er af.
vanwege de risicoYiei
chaam ook kritieke c
gen de pil als arf...
middel. nJl<
en
Dubbelzinnig3sd
Destijds werd dea*;£
woordelijk" gest£,
emancipatie van dia.e'
van de uitvinder9uis
heeft onlangs nogdei
treurd die uitvindiitee
gedaan, omdat hei
een golf van femL
veroorzaakt. De r
immers de vrouw
ook de man) immfnel
angsten „weer" jige
worden, maar zot da
de andere kant
geen enkele rede
„nee" te zeggenjulti
partner. tJVJ
Evert Ketting noe^n
van ..feministen"lurT
dubbelzinnig. „Dhog
hebben kritiek opn o
dat het vrouwen I rai
voor de man bescfB
gemaakt. De pil hee p|
mannen bevrijd dielp
doorns". Hij noen^els
met de pil meer et eei
protest tegen <fel v
sleur.
„Vrouwen die I
doorbreken met f
van de pil, zullen j
ken", zegt Gerdih t
seksuologe en wefed
lijk medewerkster i
demisch Ziekenhui
„Als je van die slei
je veel dieper m
emancipatie bezigi
dan tot nu toe he^
zou veel meer gei/
dacht moeten worl
dere manieren va»
je daarin zou slage
pil niet meer zo'l
Mannen moeten d
nadenken. Ze mo4
machtsideeën af.B
keren met zoveel" -
hebben gedaan, l
met de pil en niets
aan je seksuele
stap in paniek", r f-
Ze noemt de pil ede
conceptiemiddel, (nu
derzoek heeft be\w
voor bepaalde v(®
hoogde risico's zij?
hebben ook kUr
groep klaagt ovelrio
een andere groepjpl
lijkheid en weer gSe
groep over geen zf
oorzakelijk verbal?
klachten met de pi
wezen. Het is oolgta
onderzoeken of Paa
voortkomen uit d£aai
factoren van de pil°°f
re omstandighedendi(
keerd voedsel, d
spanning of een de
daarvan". 6-]
feit j
De pil kan volgfeel
vooral gered work
er een betere info/_>
„Goede informatici 1
tweerichtingsverkel
op die manier karf-U
gespeeld op onzei
vragen van de vrfc tr
alleen vertrouwen!
den opgebouwd", fr,
matie van desktfGi
volgèns Ketting fjro
men dat vrouweritoe
worden van „leke» 's
lacune waar mpdL
springen is af en ttf
staan door het te- 1
van degenen die
plaats verantwodom
voor het geven vatoei
op de vrouw afge4
matie".
