Het zoete leven op het Witte Huis
4
Verhouding kerk-staat voor
Amerikaans hooggerechtshof
Nieuw katholiek weekblad is
voor hoogleraar en tuinman
ALS EEN DEUGD
5 r
Korte
metten
\kerk
BINNENLAND/BUITENLAND
LEIDSE COURANT
DINSDAG 10 NOVEMBER 1981 P
WASHINGTON Terwijl president Rea
gan zichtbaar en drastisch bezuinigt op de
overheidsuitgaven en dat als een deugd
presenteert, zetten hij en zijn Republikein
se vriendjes even zichtbaar en drastisch
de blommetjes buiten en ook dat weet hij
als een deugd te presenteren. Nog nooit
waren er op het Witte Huis zoveel recep
ties in rokkostuum, nog nooit reden er zo
veel limousines af en aan en nog nooit, al
dus Robert Gray, een van de voorzitters
van het Presidentiële Inauguratie Comité
1981, was er zozeer sprake van een
„feestregering". Hoewel het Witte Huis
ook onder de eenvoudige Carter een aan
alle eisen voldoend paleis was, is het voor
een bedrag van ruim twee miljoen gulden
opgeknapt. De slaapkamer van Ronald en.
Nancy is nu zalmkleurig met een perzik-
geel tapijt op de grond, de woonkamer is
geel met geelgroen bekleed meubilair en
de werkkamer van de president is wit met
rode overgordijnen. De kosten van dit al
les werden gedragen door vrienden en
sympathisanten nadat de Reagans het be
drag van ruim 125.000 gulden dat hun
door het Congres werd aangeboden, had
den afgewezen als veel te weinig. Naar
verluidt zou mevrouw Reagan alleen aan
servieswerk al ruim 525.000 gulden heb
ben uitgegeven. Maarze moet na
tuurlijk haar gasten kunnen ontvangen.
Voor een vergelijking moet je bijna een
eeuw terug, toen magnaten in de Ameri
kaanse zakenwereld zoals de Morgans, de
Fricks, de Vanderbilts en de Gugenheims
zoveel geld verdienden dat ze niet wisten
wat ze ermee moesten doen afgezien dan
van het wedijveren in het bouwen van hui
zen en het onderhouden van extravagante
en peperdure maitresses. Maar deze men
sen waren geen president. En Reagan is
geen magnaat. Hij wil gewoon graag zijn
vrienden om zich heen hebben en die
moet hij wel ontvangen in omstandigheden
die in Californië eerder regel dan uitzonde
ring zijn.
Het record feestjes-bezoeken lijkt op dit
moment op naam te staan van minister
van financiën Donald Regan die in dertig
dagen tijd 28 party's bezocht. Maar er zijn
er genoeg die hem dicht op de hielen zit
ten, want feestjes zijn er genoeg. Voor een
barbecue in cowboystijl met driehonderd
gasten contracteerde de minister van ar
beid Raymond Donovan twee bands. Er
waren grote gaten in de grond gemaakt
om daarboven de enorme hoeveelheden
rosbief en varkensvlees te kunnen rooste
ren. Voor het verjaardagsfeestje van me
vrouw Reagan huurden haar vriendinnen
een complete plantage af. Het eten lieten
ze overvliegen vanuit een restaurant in het
bijna vierduizend kilometer verder gelegen
Beverly Hills. Dit was het feestje waar
Frank Sinatra achter de bar stond.
Sinds de nieuwe kopers in het kielzog van
de nieuwe regering Washington binnen
stroomden, zijn de prijzen in de Ameri
kaanse regeringsstad de pan uitgerezen,
hetgeen uitvoerig door de pers uit de doe
ken is gedaan. James Baker, stafchef van
het Witte Huis, telde 715.000 dollar neer
voor zijn optrekje, Casper Weinberger, mi
nister van defensie, 707.000 dollar en mi
nister van arbeid Donovan 765.000 dollar.
Volgens de op volle toeren draaiende ge
ruchtenmachine moesten sommigen het
noodgedwongen wat minder doen omdat
bruintje het niet meer kon trekken.
Het Washington van Reagan is dus niet
het Washington van Andrew Jackson,
wiens vrienden langs kwamen als ze er zin
in hadden, of dat van Abraham Lincoln of
Harry Truman. Dat waren de mannen van
de blokhut en het knusse haardvuur. Zelfs
de pracht en praal waarmee John en
Jacky Kennedy zich omringden, vallen vol
ledig in het niet bij de levensstijl van de
Reagans.
Waarom doen ze zo? Wel, Reagan is een
man die zich vanuit het niets heeft opge
werkt, net als trouwens de meeste grootin
dustriëlen. En Reagan werd gevormd in
Hollywood. Zijn hele leven is bepaald door
de Amerikaanse droom. Hij is het levend
bewijs dat die droom kan uitkomen. Een
man kan zich met veel inspanningen op
werken tot magnaat, of, als dat niet lukt,
tot president.
Het opvallende vertoon van weelde en rijk
dom in een tijd van economische achter
uitgang bezorgt de Republikeinen van
Reagan geen hoofdbrekens. Net als Holly
wood in de jaren dertig dient de huidige
luxe en weelde als afleiding, als een soort
Een van de beroemdheden die Ronald Reagan tot zijn persoonlijke vrienden kan re
kenen, is de wereldvermaarde zanger Frank Sinatra. Op de zeventigste verjaardag
van de Amerikaanse president behoorden hij en zijn vrouw Barbara tot de bijzonde
re gasten. Geheel in overeenstemming met de waarde die de Reagans hechten aan
decorum, was smoking verplicht.
Reagans chef
de protocol,
mevrouw Leo-
nore Annen-
berg, aan de
zijde van
prins Charles
tijdens een
receptie in
New York.
Mevrouw An-
nenberg, wier
echtgenoot
jarenlang de
Amerikaanse
ambassadeur
in Londen is
geweest,
haalde de
woede van de
Amerikaanse
feministen op
haar nek door
een kniebui
ging voor de
Engelse
troonopvolger
te maken toen
ze aan hem
werd voorge
steld.
door actrices en danseressen
zich In het openbaar moeten v-«ri
naar een diner gaan, graag eei V I
hun zijde willen hebben die niet
beert om hen te versleren.
- Dt
Als de president andere dingen »ft P<
Is Jerome Robert Zipkln ip op
meer een huis aan Park Aventn jai
York de officiële begeleider een
Reagan. Vlak voor het huwelijkfersë
Charles en lady Diana, dat dei NB
die nog herstellende was van de mi
op zijn leven onmogelijk kon bijv
den er belachelijke verhalen de k
zou de president Charles apartf-eler
hebben en gevraagd hebben of Je
in zijn plaats uitgenodigd kon wi j
dat Nancy het niet aankon zOnde„am<
corte te gaan. Waarop Charles ziderz
maar een ogenblik zijn wenkbi j0
fronsen zou hebben geantwoord)nnr
lijk, met alle plezier".
Na dit gehoord te hebben en ine—
fantastische verhalen dat Zipkin I 1
lijk een weekend weg kan zondei
86 paar verschillende manchetk
zich te hebben en dat Nancy hen
derne Oscar Wilde noemt, bekro|
onweerétaanbare verlangen di
ontmoeten. Maar het verlangen
niet wederzijds. Toen ik hem o|
een interview zei hij dat het h<
tend speet, maar dat hij op het p'
de stad te verlaten, en dat hij
wens toch liever niet deed, maar
dankt.
De beste gast
Zipkin heeft veel onroerend god
York, maar lijkt er niet veel mee F
len. Hij heeft aan de Princeton-u
gestudeerd en wilde daarna naai
om vervolgens bankier te word
dat is er nooit van gekomen. Bn
daarvan knoopte hij vriendschap de
vele vooraanstaande persoonjach
;e f^*
Nancy Reagan
zwaait naar
de wachtende
menigte na
een bezoek
aan de St.
Paul's Cathe
dral waar en
kele dagen la
ter prins
Charles en
lady Diana in
het huwelijk
zouden tre
den. De presi
dent zelf kon
het huwelijk
van de eeuw
niet bijwonen
omdat hij nog
niet voldoen
de hersteld
was van de
aanslag op
zijn leven.
vermaak. Bovendien kan de toeschouwer
dan met eigen ogen zien dat alles echt het
beste van het beste Is In de beste van alle
mogelijke werelden. Zo kan het goede le
ven, het heel goede leven uit de tweede
hand genoten worden.
Verder is het natuurlijk zo dat de economi
sche malaise vergeleken met bijvoorbeeld
een land als Engeland erg meevalt. De in
flatie blijft ver onder de tien procent (Ne
derland bijna zeven procent) en de. meeste
Amerikanen hebben het nog steeds goed.
Een huis zonder air-conditioning, centrale
verwarming en een ingebouwde vaatwas-
machine zou overal onverkoopbaar zijn
behalve misschien in de allerarmste wij
ken.
Stijl
Verder lijdt het geen twijfel dat de vrien-
Zowel Ronald als Nancy stelt er prijs op de gasten koninklijk te ontvangen. Zelfs
tijdens een gewone werklunch met Congresleden wordt het mooiste servies- en
glaswerk gebruikt.
den van de president de regering met een
zekere stijl omringen. Nancy en Alfred
Bloomingdale en Lee en Walter Annen-
berg hebben beslist meer stijl dan het ge
volg van Jimmy Carter. Tijdens het vuur
werk ter gelegenheid van het zilveren re
geringsjubileum van koningin Elizabeth
werd ik voorgesteld aan een Amerikaan
die Carters chef van het protocol bleek te
zijn.
Denkend aan Carters Washington en zijn
huis in Plains (Georgia) vroeg ik hem welk
protocol hij bedoelde. Zonder in het minst
van zijn stuk gebracht te zijn antwoordde
hij dat er eigenlijk niet veel protocol was.
Nou ja, tijdens een diner moest je er na
tuurlijk voor zorgen dat de senatoren ruw
weg in orde van anciënniteit zaten. En ver
der, ach Maar hij zei dat hij een heerlij
ke tijd had. Waarom? Nou, hij was de af
gelopen twee weken al twee keer in Euro
pa geweest en voordat hij chef van het
protocol werd was hij nog nooit buiten
Amerika geweest. Op mij maakte hij de in
druk dat hij nog nooit een voet buiten Ge
orgia had gezet.
Kniebuiging
Reagans chef de protocol is mevrouw An-
nenberg die de scepter zwaaide ih de
Amerikaanse ambassade in Londen toen
haar man daar ambassadeur was. Ze heeft
ontegenzeglijk flair en had bovendien de
euvele moed om tot twee keer toe een
kniebuiging te maken voor prins Charles
toen die in Amerika op bezoek was. Ze
deed het omdat het naar haar vaste over
tuiging zo hoort. Kritiek van vrouwelijke
chauvinisten die een kniebuiging van de
Amerikaanse vrouw voor een prins van het
imperialistische Engeland fel veroordeel
den, kon haar niet deren.
Hoewel er veel over de leden van Reagans
hofhouding wordt geschreven is het opval
lend dat ze zelf niet veel uit de school
klappen. De meesten houden hun lippen
stijf op elkaar, heel on-Amerikaans. De re
den kan zijn dat ze vinden dat er een god
delijk aureool om hun president hangt of
gewoon dat je over vrienden niet roddelt.
Een van die mannen over wie de sensatie
pers niet uitgeschreven raakt, terwijl hij
zelf nooit iets loslaat, is Nancy's „walker"
Jerry Zipkin, alias de sociale vlinder. Een
„walker" is een man die een vrouw naar
feestjes en diners begeleidt zonder een
bedreiging te vormen voor haar echtge
noot. Zo'n escorte wordt vaak gebruikt
was een graag geziene gast in M 6a'
villa aan de Rivièra. Naar men ate
Maugham hem als model gebruikte
Hot Templeton in zijn boek „Thtrnc
Edge". Zipkin op zijn beurt koch!-
nuscript van The Moon and SixC1
verzamelde zo'n vijfhonderd verp 111
nu bij de universiteit van Texas zin a
gebracht. De bedienden van Meen
villa riepen hem uit tot de beste
dat hij altijd zo attent was. net
Al met al dus het ideale escorte,t m-
zeggen, met een internationale,^
ving. Mevrouw Carter, moet me«n
heidshalve zeggen, rekende he(ubp
schijnlijk niet tot haar kennissen.ji in
Verder moet men natuurlijk nieLeie
oog verliezen dat Reagans vrien£ck.
welingen zijn in het maatschappeQg
bijna nouveau riche misschien. i£je
dan de macht en de roem hebb^ c
geen van hen is opgenomen in fyenl
Register, dat voor het eerst ver%,al
1887 en waarin nu de 65.000 mei|jch!
behoren tot de hoogste Amerikaa de
gen, zijn opgenomen. In het rec(
men afkortingen voor als DS.T^
staat voor nazaten van de onderti tot
van de Onafhankelijkheidsverklaeanl
afkorting van Philadelphia Crickelj ai
AF, Armee Frangaise. Ted en Jc
nedy zijn vorig jaar uit het regf"
schrapt, waarschijnlijk omdat ze r*
den zijn. Rose Kennedy, de matrijEj
de Kennedy-clan heeft nooit de
ten. Senator John Warner, vroeg
ter van marinezaken, stond erin i
trouwde met de actrice Elizabeth
Wie verantwoordelijk zijn voor di^
van het Register is onbekend. Pre
hebben uit hoffelijkheid altijd een
gekregen. Maar Reagan staat ni
uitgave van 1981 en van zijn huidij
den kon ik alleen Donald Regan,p
van financiën terugvinden. Zelfr
komt niet in het Register voor, I 1
i<4en
h<
nauwelijks iemand is die zich mi
society begeeft dan hij.
De reden is dat het Register, nofUn
iedereen die sociaal aanvaardba^je
moeten vermelden, erg op de Oo
ingesteld en bovendien erg kwa™
is. Reagan en zijn gevolg kunne>-uF
geld uitgeven als ze willen, zelfsïbb
dollar aan serviesgoed, maar zver
nooit het Register halen. Bn
HAROLD JACKSON THE GlLen
>et
iud<
De
Paus Johannes Paulus II
heeft een uitnodiging
aangenomen om in au
gustus opnieuw een be
zoek aan zijn geboorte
land Polen te brengen.
De uitnodiging was hem
gedaan door mgr. Josef
Glemp, aartsbisschop van
Warschau. De paus had
al eerder een uitnodiging
van het Poolse episcopaat
gehad.
De katholieke Nederlanders,
woonachtig in Rome, hebben
zaterdag voor de eerste keer
samen de feestdag van de
Heilige Willibrordus gevierd.
Rector Muskens van het Ne
derlands College wil dat elk
jaar doen in de „kerk van de
Friezen". Deze kerk ligt te
gen het Vaticaan aan en da
teert van het jaar 800 toen
Karei de Grote opdracht tot
de bouw gaf. Al sinds het be
gin van deze eeuw zijn er
stemmen opgegaan in het
kerkje een Nederlands ka-
tholjek centrum te verwe
zenlijken. Het is er nooit van
gekomen.
Bisschoppen uit het Noor
doosten van Brazilië be
schuldigen in een rapport
de regering ervan de arbei
ders in dit door droogte ge
teisterde deel van het land
zodanig uit te buiten, dat
er kan worden gesproken
van slavernij. Zij verwij
ten de regering hongerlo
nen uit te betalen ver bene
den het minimumloon. Een
gebied ter grootte van
Spanje, Frankrijk en Enge
land samen wordt de laat
ste drie jaar heviger dan
ooit door de droogte getrof
fen.
Mgr. Albert Decourtray, bis
schop van Dijon, is benoemd
tot aartsbisschop van Lyon
en primaat van Gallië. In
beide hoedanigheden volgt
hij kardinaal Alexandre Re-
nard (75) op. Mgr. Decour
tray (58) is vice-voorzitter
van de Franse bisschoppen
conferentie sinds 27 oktober
van dit jaar. De aartsbisschop
van Lyon draagt de titel
„primaat van Gallië", de
naam die Frankrijk droeg in
de Romeinse tijd. Aan het
ambt is doorgaans de kardi
naalswaardigheid verbonden.
De Westduitse r. k. vredes
beweging Pax Christi heeft
met kleine meerderheid
een resolutie aangenomen,
waarin van de NAVO
wordt geëist „in geen geval
nieuwe middellange af
standsraketten met kern
koppen in te voeren". Ver
der wordt gevraagd als eer
ste eenzijdige stappen te
doen, onder meer door de
defensieuitgaven- met tien
procent te verminderen.
Fel werd gereageerd op ge
ruchten als zou Pax Christi
door de Russische geheime
dienst KGB worden geleid
en vanuit het Oostblok fi
nanciële steun ontvangen.
Pax Christi zal deze zaak
voor de rechter brengen. In'
plaats van de bisschop van
Rottenburg-Stuttgart,
Georg Moser, die negen
jaar voorzitter is geweest,
werd wijbisschop Walther
Kempe gekozen.
Het Amerikaanse hoog
gerechtshof in Washing
ton zal volgend jaar een
uitspraak moeten doen
over een van de meest
controversiële kwesties
in de verhouding kerk
en staat: de vraag of de
regering gemachtigd is
de belastingvrijstelling
voor scholen op gods
dienstige grondslag in te
trekken als zij discrimi
neren naar ras.
Op lager niveau zijn al talrij
ke processen gevoerd. In de
meeste gevallen erkende de
rechter het recht van de re
gering de vrijstelling van be
lasting op te heffen. Zo sprak
vorig jaar het hof van beroep
in het vierde district als zijn
oordeel uit, dat de uitroeiing
van de rassendiscriminatie
van elementair belang is
voor de regering en zó dwin
gend, dat godsdienstige over
tuigingen hiervoor moeten
wijken.
Het proces, dat nu voor de
hoogste gerechtelijke instan
tie in de Verenigde Staten
wordt gevoerd, betreft twee
fundamentalistische onder
wijsinstellingen in de zuide
lijke staten, namelijk de Bob-
Jonesuniversiteit en de chris
telijke scholen yan Goldsbo-
ro. Beide instellingen stellen,
dat hun bijbeluitleg hen ertoe
dwingt zwarte leerlingen de
toegang te weigeren en het
huwelijk tussen twee ver
schillende rassen te verbie
den. Zelfs de omgang tussen
jongens en meisjes van ver
schillend ras staan zij niet
toe.
De processen gaan gepaard
met soms heftige discussies
op allerlei niveaus. De mees
te kerken steunen het stand
punt van genoemde funda
mentalistische onderwijsin
stellingen, niet omdat zij het
met hun opvattingen eens
zijn, maar omdat zij vinden,
dat het niet aan de regering
is om uit te maken welke
godsdienstige overtuigingen
acceptabel zijn en welke niet.
De Bob-Jonesuniversiteit
heeft in haar verweer
vooral de rooms-katho-
lieke kerk genoemd als
de instantie, die in aan
merking zou kunnen ko
men voor het intrekken
van de belastingfacilitei
ten. De school in Golds-
boro voert onder meer
aan, dat de katholieke
ziekenhuizen abortus
weigeren, ofschoon het
hooggerechtshof abortus
heeft erkend als een
zaak van openbaar be
leid. Volgens een rech
ter, H. Emory Widener
jr., geldt voor verschei
dene van de oudste en
grootste kerken in de
Verenigde Staten, dat zij
discrimineren op basis
van sexe. Wanneer in
een kerk de vrouw geen
gelijke rechten heeft als
de man dan komt die
kerk niet in aanmerking
voor vrijstelling van be
lasting, aldus Widener.
De synode van de Evangeli
sche Kerk van Duitsland
heeft besloten, dat de uitgave
uit 1975 van het Nieuwe Tes
tament van de Lutherbijbel
moet worden herzien. De uit
gave was een poging de taal
van Luther in de moderne
omgangstaal weer te geven.
Zowel uit kerkelijke als uit
germanistische kringen was
hier veel kritiek op geuit.
Slechts drie van de zeventien
regionale kerken hebben
deze versie ingevoerd.
Een specifiek katholiek
weekblad, dat zich niet
beperkt tot de Neder
landse kerkprovincie,
niet reactionair is en niet
conservatief. Het moet
een podiumfunctie krij
gen en toegankelijk zijn
voor een breed scala van
de katholieke bevolking:
de hoogleraar en de tuin
man moeten het kunnen
4ezen.
ting „Communicare" het ka
rakter, dat is toegedacht aan
het nieuwe katholieke week
blad, dat zoals gemeld, begin
volgend jaar per nulnummer
zal worden getest op vorm,
inhoud en prijs. Wanneer
deze proef positief uitvalt zal
een uitgever worden gezocht.
Er is een onderzoek gedaan
naar de beleving van het ka
tholiek geloof.
Volgens Ten
Brink zijn er in Nederland
1,3 miljoen katholieke gezin
nen. Voor 700.000 gezinnen
hiervan heeft het katholiek
geloof grote betekenis en zij
vormen de doelgroep voor
het nieuwe blad.
Hervormd
synode
De hervormde naja<
node zal op dondfhtt
19, vrijdag 20 en zatj
21 november in Cerf^
Hydepark te Doorn|n'
den gehouden.
I Vf
De agenda vermeldt uwi
meer de behandeling ii Ha
ste lezing van een vo. T
tot wijziging van ordii h(
8-3. Die wijziging luidtt a
doopbewijs wordt nietïid
geven ingeval de afgifttl gi
nelijk wordt verzochthjk
een gebruik, dat discrj
tie zal meebrengen". J
is er een beleidsnota v
Algemene Kerkvoogdilge
waarin een overzicht I
gegeven van de beheerieei
tuur van de Nederlandsl inl
vormde kerk en eenoot
van de Raad voor dege
ding, getiteld „Twintiyinc
werk in Afrika". Ook? ar
een presentatie van hei el
vormd werkverband 'ani
maatschappelijke actiiubi
en een beleidsnota v*ze
Raad voor Overheid el de
menleving. zie!
